ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Γενικές κατευθυντήριες γραμμές των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Μέρος I των ολοκληρωμένων κατευθυντήριων γραμμών «Ευρώπη 2020»

Κατευθυντήρια γραμμή 1: Προώθηση των επενδύσεων

Η αύξηση του επιπέδου των παραγωγικών επενδύσεων στην Ευρώπη είναι το κλειδί για την τόνωση της ζήτησης και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και των μακροπρόθεσμων προοπτικών ανάπτυξης στην Ευρώπη. Οι προσπάθειες πρέπει να επικεντρωθούν στην κινητοποίηση κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση βιώσιμων επενδυτικών σχεδίων, τη διοχέτευση των επενδύσεων στην πραγματική οικονομία και τη βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος. Η μακροοικονομική και δημοσιονομική σταθερότητα, καθώς και η κανονιστική προβλεψιμότητα και ο ανοιχτός και διαφανής χαρακτήρας του χρηματοπιστωτικού της τομέα, είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου η Ένωση να παραμείνει ελκυστική για τις επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα, συμπεριλαμβανομένων των ξένων επενδύσεων.

Οι δυνατότητες που προσφέρουν τα ενωσιακά ταμεία, συμπεριλαμβανομένων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων και των διαρθρωτικών ταμείων, καθώς και τα εθνικά ταμεία, για τη χρηματοδότηση επενδύσεων που ευνοούν την ανάπτυξη σε καίριους τομείς θα πρέπει να αξιοποιηθούν πλήρως. Εξαιρετικά σημαντικές από αυτή την άποψη είναι η προσανατολισμένη στην επίτευξη αποτελεσμάτων διαχείριση των κεφαλαίων καθώς και η αύξηση της χρήσης καινοτόμων χρηματοδοτικών μέσων, κατά περίπτωση.

Η διοχέτευση των επενδύσεων στην πραγματική οικονομία συνεπάγεται την ανάγκη για μεγαλύτερη διαφάνεια και παροχή πληροφοριών, κυρίως μέσα από την υλοποίηση ενός ευρωπαϊκού κόμβου επενδυτικών συμβουλών υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και την ανάπτυξη ενός διαφανούς διαύλου έργων. Η στενή συνεργασία με όλα τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη είναι καίρια για τη διασφάλιση της ομαλής εφαρμογής των δράσεων, της κατάλληλης ανάληψης κινδύνου και της επίτευξης μέγιστης προστιθέμενης αξίας.

Κατευθυντήρια γραμμή 2: Ενίσχυση της ανάπτυξης μέσω της εφαρμογής διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων από τα κράτη μέλη

Η φιλόδοξη εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων από τα κράτη μέλη τόσο στις αγορές προϊόντων και εργασίας όσο και στα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας και τα συνταξιοδοτικά συστήματα είναι καθοριστική για την ενίσχυση και διατήρηση της οικονομικής ανάκαμψης και την εξασφάλιση βιώσιμων δημόσιων οικονομικών, τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, την πρόληψη και διόρθωση των επιζήμιων μακροοικονομικών ανισορροπιών σύμφωνα με τη διαδικασία μακροοικονομικών ανισορροπιών και την αύξηση του αναπτυξιακού δυναμικού των οικονομιών της Ένωσης. Αυτό θα συμβάλει επίσης στην επίτευξη μεγαλύτερης οικονομικής και κοινωνικής συνοχής. Οι μεταρρυθμίσεις με στόχο την ενίσχυση του ανταγωνισμού, ιδίως στον τομέα των μη εμπορεύσιμων αγαθών, η καλύτερη λειτουργία της αγοράς εργασίας και η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος συμβάλλουν στην άρση των εμποδίων για την ανάπτυξη και τις επενδύσεις και στην αύξηση της ικανότητας προσαρμογής της οικονομίας. Τα κράτη μέλη θεωρούν τις οικονομικές τους πολιτικές θέμα κοινού ενδιαφέροντος και τις συντονίζουν προκειμένου να ενισχυθούν οι θετικές συνέργειες και να αποφευχθούν οι αρνητικές δευτερογενείς επιπτώσεις.

Θα πρέπει να συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, ώστε να δοθεί ώθηση στην ανάπτυξη και την απασχόληση, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την πρόσβαση για όλους σε υψηλής ποιότητας, προσιτές και βιώσιμες κοινωνικές υπηρεσίες και παροχές. Πρέπει επίσης να συνεχιστεί η ανάληψη δράσης όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, για παράδειγμα τους μηχανισμούς καθορισμού των μισθών και την αύξηση των ποσοστών συμμετοχής, σύμφωνα με τις πιο αναλυτικές οδηγίες που δίνονται στις κατευθυντήριες γραμμές για την απασχόληση.

Απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες για να αναδειχθεί η Ένωση σε ελκυστικό προορισμό για άτομα με ταλέντα και δεξιότητες. Θα πρέπει να συνεχιστούν η διαδικασία μεταρρύθμισης και η περαιτέρω ολοκλήρωση των αγορών προϊόντων, ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις της Ένωσης απολαμβάνουν χαμηλότερες τιμές, καθώς και μεγαλύτερη επιλογή αγαθών και υπηρεσιών. Μέσα από την καλύτερη ολοκλήρωση των αγορών παρέχεται στις επιχειρήσεις πρόσβαση σε μια πολύ ευρύτερη αγορά από την αγορά της χώρας τους, κάτι που τους προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες για επέκταση. Η μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα και η καλύτερη ολοκλήρωση των αγορών προϊόντων θα τονώσουν επίσης την καινοτομία και μπορούν να συμβάλουν στην αύξηση της ταχύτητας προσαρμογής και της αντοχής στους οικονομικούς κλυδωνισμούς στα επιμέρους κράτη μέλη και για την Ένωση ως σύνολο.

Θα πρέπει να συνεχιστούν οι προσπάθειες που πρέπει να καταβληθούν για τη βελτίωση του κανονιστικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο δρουν οι επιχειρήσεις, ιδίως για την υποστήριξη των μικρών και των μεσαίων επιχειρήσεων, θα πρέπει δε να περιλαμβάνουν τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης, τη μείωση του διοικητικού φόρτου, τη βελτίωση της διαφάνειας, την καταπολέμηση της διαφθοράς, της φοροδιαφυγής και της αδήλωτης εργασίας, τη βελτίωση της ανεξαρτησίας, της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας των δικαστικών συστημάτων, καθώς και την εκτέλεση των συμβάσεων και την εύρυθμη λειτουργία των διαδικασιών αφερεγγυότητας.

Οι τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών και η ψηφιακή οικονομία αποτελούν σημαντικούς μοχλούς της παραγωγικότητας, της καινοτομίας και της ανάπτυξης σε όλους τους τομείς της οικονομίας. Η προώθηση των ιδιωτικών επενδύσεων στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας θα πρέπει να συνοδεύεται από ριζικές μεταρρυθμίσεις με στόχο τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων έρευνας και καινοτομίας, την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των δημόσιων οργανισμών και του ιδιωτικού τομέα και τη βελτίωση των ευρύτερων συνθηκών-πλαισίων ώστε να αυξηθεί η ένταση γνώσης των επιχειρήσεων. Χάρη στη βελτίωση της ποιότητας και της απόδοσης των δημόσιων επενδύσεων στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας θα συνεχίσει να βελτιώνεται και η ποιότητα των δημόσιων οικονομικών και θα μπορούσε να βελτιωθεί η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά τους.

Κατευθυντήρια γραμμή 3: Άρση των κυριότερων εμποδίων για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την απασχόληση σε επίπεδο Ένωσης

Η περαιτέρω ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς και η άρση των εναπομενόντων εμποδίων, η ενίσχυση του ανταγωνισμού και η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου η Ευρώπη να συνεχίζει να προσελκύει τόσο τις εγχώριες όσο και τις ξένες επιχειρήσεις. Για να επεκταθούν τα σύνορα της παραγωγικότητας στην Ευρώπη, είναι αναγκαίο να ενισχυθούν η καινοτομία και η διαμόρφωση ανθρώπινου κεφαλαίου και να διασφαλιστεί η ύπαρξη μιας ολοκληρωμένης ψηφιακής ενιαίας αγοράς η οποία θα λειτουργεί εύρυθμα. Η αύξηση της χρήσης των τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών, τόσο από τους καταναλωτές όσο και από τις επιχειρήσεις, μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία μιας ψηφιακής Ευρώπης χωρίς σύνορα και στην αύξηση της παραγωγικότητας.

Η εύρυθμη λειτουργία του χρηματοπιστωτικού τομέα είναι καθοριστική για την ομαλή λειτουργία της οικονομίας. Θα πρέπει να υπάρξει πλήρης εφαρμογή των ενισχυμένων κανονιστικών διατάξεων και διατάξεων εποπτείας καθώς και των κανόνων προστασίας των καταναλωτών στον τομέα των χρηματοπιστωτικών αγορών και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Πρέπει να ληφθούν μέτρα για την οικοδόμηση μιας βιώσιμης αγοράς τιτλοποίησης στην Ευρώπη, πράγμα που θα βοηθήσει στη βελτίωση της ικανότητας αποτελεσματικής χρηματοδότησης των τραπεζών της Ένωσης. Πρέπει να υλοποιηθεί μια πραγματική Ένωση Κεφαλαιαγορών, η οποία θα αξιοποιεί τα επιτεύγματα της ενιαίας αγοράς χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και κεφαλαίων.

Η δημιουργία μιας ισχυρής Ενεργειακής Ένωσης θα εξασφαλίσει προσιτή, ασφαλή και βιώσιμη ενέργεια για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Θα πρέπει να συνεχιστεί η αποδοτική από άποψη κόστους εφαρμογή του πλαισίου για το κλίμα και την ενέργεια με ορίζοντα το 2030 και η μετάβαση σε μια ανταγωνιστική, αποδοτική από πλευράς πόρων οικονομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, επίσης μέσω μεταρρυθμίσεων από την πλευρά τόσο της προσφοράς όσο και της ζήτησης, προάγοντας παράλληλα τις πράσινες θέσεις εργασίας, τις πράσινες τεχνολογίες και τις καινοτόμους λύσεις. Στο πλαίσιο αυτό, οι τομείς της ενέργειας και των μεταφορών εξακολουθούν να απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή, μεταξύ άλλων όσον αφορά τις διασυνδέσεις και υποδομή.

Η νομοθεσία της Ένωσης θα πρέπει να εστιάσει στα ζητήματα που αντιμετωπίζονται καλύτερα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και κατά τον σχεδιασμό της θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις. Η δημιουργία ισότιμων όρων ανταγωνισμού σε διασυνοριακό επίπεδο, με μεγαλύτερη κανονιστική προβλεψιμότητα και σε πλήρη συμμόρφωση με τους κανόνες ανταγωνισμού, θα προσελκύσει περαιτέρω επενδύσεις. Η εξασφάλιση ενός καλύτερου και πιο προβλέψιμου επιχειρηματικού περιβάλλοντος είναι ιδιαίτερα σημαντική για τις βιομηχανίες δικτύου, οι οποίες χαρακτηρίζονται από μακροπρόθεσμες επενδύσεις και αρχικές επενδύσεις μεγάλης κλίμακας. Η εξωτερική διάσταση της εσωτερικής αγοράς θα πρέπει να αναπτυχθεί περαιτέρω.

Κατευθυντήρια γραμμή 4: Βελτίωση της βιωσιμότητας και του φιλικού προς την ανάπτυξη χαρακτήρα των δημόσιων οικονομικών

Τα υγιή δημόσια οικονομικά αποτελούν βασικό στοιχείο για την ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Η δημοσιονομική βιωσιμότητα είναι καθοριστική για την εξασφάλιση της εμπιστοσύνης των επενδυτών και του αναγκαίου δημοσιονομικού χώρου, ώστε να αντιμετωπίζονται οι απρόβλεπτες εξελίξεις και να μεγιστοποιείται η θετική συμβολή των δημόσιων οικονομικών στην οικονομία. Αυτό δημιουργεί επίσης τις κατάλληλες συνθήκες για τη στήριξη της ανάπτυξης και των επενδύσεων. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν τη δυνατότητα μακροπρόθεσμου ελέγχου του ελλείμματος και του δημόσιου χρέους. Η διαχείριση των δημοσιονομικών πολιτικών πρέπει να γίνεται σύμφωνα με το ενωσιακό πλαίσιο κανόνων, κυρίως του συμφώνου σταθερότητας και ανάπτυξης, σε συνδυασμό με υγιείς δημοσιονομικές ρυθμίσεις σε εθνικό επίπεδο. Οι δημοσιονομικές πολιτικές θα πρέπει να αντανακλούν τις οικονομικές συνθήκες και τους κινδύνους για τη βιωσιμότητα σε επίπεδο κράτους μέλους, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα σωστό συντονισμό των οικονομικών πολιτικών. Τα κράτη μέλη της ευρωζώνης καλούνται να συνεχίσουν να παρακολουθούν στενά και να συζητούν τη συνολική δημοσιονομική κατάσταση της ευρωζώνης, πράγμα που περιλαμβάνει και τον δημοσιονομικό προσανατολισμό.

Κατά την κατάρτιση και την εφαρμογή της δημοσιονομικής εξυγίανσης, οι στρατηγικές θα πρέπει να δίνουν προτεραιότητα σε τομείς δαπανών που ευνοούν την ανάπτυξη, όπως η εκπαίδευση, οι δεξιότητες και η απασχολησιμότητα, η έρευνα και ανάπτυξη και η καινοτομία καθώς και οι επενδύσεις σε δίκτυα με θετική επίδραση στην παραγωγικότητα. Οι μεταρρυθμίσεις όσον αφορά τις δαπάνες θα πρέπει να στοχεύουν σε βελτιώσεις της αποτελεσματικότητας στη δημόσια διοίκηση· οι μεταρρυθμίσεις αυτές μπορούν να προετοιμάζονται ιδίως μέσω της επανεξέτασης των δαπανών με σκοπό τη διασφάλιση μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας.

Οι μεταρρυθμίσεις των δαπανών που προωθούν την αποτελεσματική κατανομή των πόρων με στόχο τη στήριξη της ανάπτυξης και της απασχόλησης, διαφυλάσσοντας παράλληλα την ισότητα, θα πρέπει να συμπληρώνονται από εκσυγχρονισμό των συστημάτων εσόδων, όπου κρίνεται σκόπιμο. Θα πρέπει να συνεχίσει να διερευνάται η θέσπιση μιας κοινής ενοποιημένης βάσης φορολογίας των εταιρειών. Η στροφή προς πιο φιλική προς την ανάπτυξη φορολογία, διασφαλίζοντας παράλληλα τη συμμόρφωση με το σύμφωνο σταθερότητας και ανάπτυξης, μπορεί να συμβάλει στη διόρθωση των ανεπαρκειών της αγοράς και να θέσει τα θεμέλια για σταθερή ανάπτυξη και δημιουργία θέσεων εργασίας. Ταυτοχρόνως, σε κάθε αλλαγή στη φορολόγηση είναι σημαντικό να λαμβάνονται υπόψη οι διανεμητικές επιπτώσεις. Η αποτελεσματικότητα του φορολογικού συστήματος θα μπορούσε να βελτιωθεί μέσω της διεύρυνσης των φορολογικών βάσεων, όπως με την κατάργηση ή μείωση της χρήσης και του γενναιόδωρου χαρακτήρα των απαλλαγών και των προτιμησιακών καθεστώτων, την εξακρίβωση του πεδίου εφαρμογής και της απόδοση των φορολογικών δαπανών και μέσα από την ενίσχυση της φορολογικής διοίκησης, την απλούστευση του φορολογικού συστήματος και την καταπολέμηση της φορολογικής απάτης και του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού.