Συμφωνία σύνδεσης με τη Μολδαβία

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ:

Συμφωνία σύνδεσης μεταξύ της ΕE, της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας (Ευρατόμ) και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, αφετέρου

Απόφαση 2014/492/ΕΕ — υπογραφή, εξ ονόματος της ΕΕ, και προσωρινή εφαρμογή της συμφωνίας σύνδεσης μεταξύ της ΕΕ και της Ευρατόμ και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, αφετέρου

Απόφαση 2014/493/Ευρατόμ σχετικά με την έγκριση της σύναψης, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εξ ονόματος της Ευρατόμ, της συμφωνίας σύνδεσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρατόμ και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, αφετέρου

Απόφαση (ΕΕ) 2016/839 σχετικά με τη σύναψη, εξ ονόματος της ΕΕ, της συμφωνίας σύνδεσης μεταξύ της ΕΕ, της Ευρατόμ και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, αφετέρου

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ;

Οι στόχοι της συμφωνίας είναι:

• να ενισχυθεί η πολιτική σύνδεση και ο διάλογος, παράλληλα με την οικονομική ολοκλήρωση, μεταξύ άλλων μέσω της αύξησης της συμμετοχής της Μολδαβίας σε πολιτικές, προγράμματα και οργανισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ)·
• να προαχθεί, να διατηρηθεί και να ενισχυθεί η ειρήνη και η σταθερότητα σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο·
• να προαχθεί και να ενισχυθεί η συνεργασία στον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης με στόχο την εδραίωση του κράτους δικαίου και του σεβασμού των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών·
• να συμβάλει στην ενίσχυση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου, καθώς και της πολιτικής, οικονομικής και θεσμικής σταθερότητας στη Μολδαβία·
• να υποστηριχθούν οι προσπάθειες της Μολδαβίας για ανάπτυξη των οικονομικών δυνατοτήτων της μέσω διεθνούς συνεργασίας, καθώς και μέσω στενότερης εναρμόνισης της νομοθεσίας της με τη νομοθεσία της ΕΕ·
• να διασφαλίσει τη σταδιακή οικονομική ένταξη της Μολδαβίας στην εσωτερική αγορά της ΕΕ, ιδίως μέσω της δημιουργίας μιας εκτενούς και ολοκληρωμένης ζώνης ελεύθερων συναλλαγών.

Με την απόφαση 2014/492/ΕΕ εξουσιοδοτείται η ΕΕ για την υπογραφή και την προσωρινή εφαρμογή της συμφωνίας.

Η απόφαση 2014/493/Ευρατόμ και η απόφαση (ΕΕ) 2016/839 σηματοδοτούν τη σύναψη της συμφωνίας σύνδεσης με τη Μολδαβία από την ΕΕ, την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (Ευρατόμ) και τα κράτη μέλη της ΕΕ.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Η συμφωνία έχει 465 άρθρα με πρόσθετα παραρτήματα και πρωτόκολλα. Καλύπτει τους ακόλουθους τομείς.

Γενικές αρχές (Τίτλος I), και συγκεκριμένα:

• δημοκρατικά δικαιώματα, ανθρώπινα δικαιώματα και θεμελιώδεις ελευθερίες·
• ελεύθερη οικονομία της αγοράς, βιώσιμη ανάπτυξη και διαμόρφωση αποτελεσματικού πολυμερούς συστήματος·
• κράτος δικαίου, χρηστή διακυβέρνηση, συνεργασία και σχέσεις καλής γειτονίας.

Πολιτικός διάλογος, εγχώριες μεταρρυθμίσεις και συνεργασία στην εξωτερική πολιτική και ασφάλεια (Τίτλος II), και συγκεκριμένα:

• ανάπτυξη σταθερών και αποτελεσματικών πολιτικών θεσμών·
• σταδιακή εναρμόνιση της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας·
• δέσμευση για πρόληψη των συγκρούσεων, την περιφερειακή σταθερότητα, την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και τα μέτρα για την καταπολέμηση της διάδοσης των όπλων μαζικής καταστροφής.

Ελευθερία, ασφάλεια και δικαιοσύνη (Τίτλος III), και συγκεκριμένα:

• σεβασμός στο κράτος δικαίου, ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και νομική συνεργασία·
• συνεργασία όσον αφορά τη μετανάστευση και τη διαχείριση των συνόρων·
• καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, της διαφθοράς, της τρομοκρατίας, της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και των παράνομων ναρκωτικών.

Συνεργασία επί οικονομικών και άλλων τομεακών ζητημάτων (Τίτλος IV), και συγκεκριμένα:

• μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης και εταιρική διακυβέρνηση·
• οικονομικός διάλογος, δημόσια οικονομικά, προϋπολογισμός και φορολογία·
• απασχόληση, κοινωνικές, βιομηχανικές και επιχειρηματικές πολιτικές·
• διάφοροι τομείς, από την αλιεία, τις μεταφορές και την ενέργεια μέχρι τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, τη δημόσια υγεία και τη δράση για το κλίμα.

Εμπόριο και συναφή με το εμπόριο θέματα (Τίτλος V), και συγκεκριμένα:

• εθνική μεταχείριση και πρόσβαση των εμπορευμάτων στην αγορά, και ειδικότερα:
  • δημιουργία εκτεταμένης και ολοκληρωμένης ζώνης ελεύθερων συναλλαγών μεταξύ των μερών και εξάλειψη των τελωνειακών δασμών σε προϊόντα προέλευσης του άλλου μέρους, με ορισμένες εξαιρέσεις (όπως ορίζονται στα παραρτήματα)·
  • σταδιακή εναρμόνιση με τη νομοθεσία της ΕΕ στον τομέα των τεχνικών εμποδίων στο εμπόριο, σε υγειονομικά και φυτοϋγειονομικά ζητήματα, σε θέματα διευκόλυνσης των τελωνειακών διαδικασιών και των εμπορικών συναλλαγών, στις υπηρεσίες και τις δημόσιες συμβάσεις·
  • εναρμόνιση με την ενωσιακή και διεθνή πρακτική στους τομείς των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, του ανταγωνισμού και της ενέργειας, καθώς και με τα διεθνή πρότυπα στους τομείς του περιβάλλοντος και της εργασίας (εμπόριο και βιώσιμη ανάπτυξη).

Όσον αφορά τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας, η συμφωνία που υπεγράφη το 2012 μεταξύ της ΕΕ και της Μολδαβίας για την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων ενσωματώθηκε στη συμφωνία σύνδεσης. Μια από τις προτεραιότητες της συμφωνίας σύνδεσης είναι να διασφαλιστεί ότι η νομοθεσία της Μολδαβίας στον τομέα αυτόν θα εφαρμόζεται αποτελεσματικά και ότι οι υπάλληλοι των σχετικών δημόσιων αρχών και τα μέλη του δικαστικού σώματος θα έχουν επαρκή κατάρτιση. Στο πλαίσιο του Συμβουλίου Σύνδεσης (βλέπε παρακάτω), η ΕΕ και η Μολδαβία συνεδριάζουν τακτικά για να συζητήσουν θέματα που ανακύπτουν και βέλτιστες πρακτικές στον τομέα αυτόν.

Χρηματοδοτική βοήθεια και μέτρα ελέγχου και καταπολέμησης της απάτης (Τίτλος VI), και συγκεκριμένα:

• χρηματοδότηση της Μολδαβίας από την ΕΕ, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης και από άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα·
• πολυετή πλαίσια και ετήσια προγράμματα δράσης για τομείς δαπανών προτεραιότητας·
• ανταλλαγή πληροφοριών και επιχειρησιακή συνεργασία·
• μέτρα για την πρόληψη και την καταπολέμηση της απάτης, της διαφθοράς και άλλων παράνομων δραστηριοτήτων.

Θεσμικές, γενικές και τελικές διατάξεις (Τίτλος VII), και συγκεκριμένα:

• τη δημιουργία:
  • ενός Συμβουλίου Σύνδεσης σε υπουργικό επίπεδο προκειμένου να επιτηρεί και να παρακολουθεί την εφαρμογή της συμφωνίας,
  • μιας Επιτροπής Σύνδεσης που αποτελείται από υψηλόβαθμους υπαλλήλους για να συνδράμει το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
  • μιας Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Σύνδεσης η οποία απαρτίζεται από μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Κοινοβουλίου της Μολδαβίας, η οποία θα αποτελεί φόρουμ συνάντησης και ανταλλαγής απόψεων,
  • μιας πλατφόρμας της κοινωνίας των πολιτών η οποία θα αποτελεί φόρουμ συνάντησης και ανταλλαγής απόψεων·
• μια δέσμευση από τη Μολδαβία για σταδιακή εναρμόνιση της νομοθεσίας της με το ενωσιακό και διεθνές δίκαιο·
• η συνθήκη είναι απεριόριστης διάρκειας, και παύει να ισχύει 6 μήνες μετά την κοινοποίηση, από το ένα μέρος στο άλλο, της απόφασής του να την καταγγείλει.

Τα τεχνικά παραρτήματα παραθέτουν λεπτομερώς τον τρόπο υλοποίησης των διάφορων δεσμεύσεων που περιέχονται στη συμφωνία. Ορισμένα, όπως τα παραρτήματα που αφορούν τις γεωγραφικές ενδείξεις, το εμπόριο και τις υγειονομικές και φυτοϋγειονομικές πτυχές, έχουν τροποποιηθεί ελαφρώς από το 2016.

Προσωρινά μέτρα απελευθέρωσης εμπορίου

• Η απρόκλητη και αδικαιολόγητη στρατιωτική επιθετικότητα της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας από τον Φεβρουάριο του 2022 είχε σοβαρό αντίκτυπο στην δυνατότητα της Μολδαβίας να συναλλάσσεται με τον υπόλοιπο κόσμο, λόγω της εξάρτησης της από τη διαμετακόμιση μέσω ουκρανικών εδαφών και από τις ουκρανικές υποδομές.
• Σε αυτό το δύσκολο πλαίσιο, η ΕΕ στηρίζει τη Μολδαβία αυξάνοντας τον βαθμό απελευθέρωσης της αγοράς που προβλέπει η συμφωνία σύνδεσης, ιδίως για ορισμένα γεωργικά προϊόντα.
• Ο κανονισμός (ΕΕ) 2023/1524 θεσπίζει προσωρινά μέτρα ελευθέρωσης του εμπορίου με την πλήρη απελευθέρωση των εισαγωγών όλων των προϊόντων από τη Μολδαβία, αντικαθιστώντας μια προηγούμενη νομική πράξη, τον κανονισμό (ΕΕ) 2022/1279, ο οποίος ίσχυε για περίοδο 1 έτους έως τις 23 Ιουλίου 2023.
• Τα νέα μέτρα, τα οποία ισχύουν έως τις 24 Ιουλίου 2024, καταργούν τις δασμολογικές ποσοστώσεις για επτά γεωργικά προϊόντα για τα οποία οι εξαγωγές από τη Μολδαβία στην ΕΕ δεν έχουν ακόμη απελευθερωθεί πλήρως στο πλαίσιο της συμφωνίας σύνδεσης: δαμάσκηνα, επιτραπέζια σταφύλια, μήλα, ντομάτες, σκόρδα, κεράσια και χυμός σταφυλιών. Ο κανονισμός του 2023 καταργεί επίσης το σύστημα τιμών εισόδου για ορισμένα γεωργικά προϊόντα και, ως εκ τούτου, απελευθερώνει πλήρως τις εισαγωγές όλων αυτών των προϊόντων στην ΕΕ.
• Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρακολουθεί στενά τον αντίκτυπο του κανονισμού (ΕΕ) 2023/1524 και έχει την εξουσία να εκδίδει εκτελεστικές πράξεις για την προσωρινή αναστολή των μέτρων απελευθέρωσης του εμπορίου, όταν οι παραγωγοί «ομοειδών» ή «άμεσα ανταγωνιστικών» προϊόντων της ΕΕ επηρεάζονται αρνητικά από τις εισαγωγές. Η επιτροπή διασφαλίσεων, η οποία συστάθηκε βάσει του κανονισμού (ΕΕ) 2015/478 για το κοινό καθεστώς εισαγωγών στην ΕΕ (βλ. περίληψη), θα επικουρεί την Επιτροπή στο πλαίσιο αυτό.

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΝΑΡΞΗΣ ΙΣΧΥΟΣ

• Η συμφωνία αποτελεί μεικτή συμφωνία* κάτι που σημαίνει ότι πρέπει να κυρωθεί από το Κοινοβούλιο και από κάθε κράτος μέλος.
• Η συμφωνία τέθηκε σε ισχύ στις 1 Ιουλίου 2016.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Η ΕΕ είναι ο κυριότερος εμπορικός εταίρος της Μολδαβίας και ο μεγαλύτερος επενδυτής στη χώρα. Το 2021 αντιστοιχούσε στο 61 % των συνολικών εξαγωγών της Μολδαβίας και στο 49% του συνόλου των εμπορικών της ανταλλαγών.

Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:

• Μολδαβία (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
• Σχέσεις ΕΕ-Μολδαβίας — ενημερωτικό δελτίο (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης).
• Στοιχεία και αριθμοί για τις σχέσεις ΕΕ-Μολδαβίας (Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΒΑΣΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Συμφωνία σύνδεσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, αφετέρου (ΕΕ L 260 της 30.8.2014, σ. 4-738).

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις της συμφωνίας σύνδεσης έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

Απόφαση 2014/492/ΕΕ του Συμβουλίου, της 16ης Ιουνίου 2014, για την υπογραφή, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και την προσωρινή εφαρμογή της συμφωνίας σύνδεσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, αφετέρου (ΕΕ L 260 της 30.8.2014, σ. 1-3).

Απόφαση 2014/493/Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 16ης Ιουνίου 2014, σχετικά με την έγκριση της σύναψης, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, της συμφωνίας σύνδεσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, αφετέρου (ΕΕ L 260 της 30.8.2014, σ. 739-740).

Απόφαση (ΕΕ) 2016/839 του Συμβουλίου, της 23ης Μαΐου 2016, για τη σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της συμφωνίας σύνδεσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, αφετέρου (ΕΕ L 141 της 28.5.2016, σ. 28-29).

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κανονισμός (ΕΕ) 2023/1524 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ης Ιουλίου 2022, για τα προσωρινά μέτρα ελευθέρωσης του εμπορίου, τα οποία συμπληρώνουν τις εμπορικές παραχωρήσεις που εφαρμόζονται στα προϊόντα από τη Δημοκρατία της Μολδαβίας βάσει της συμφωνίας σύνδεσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, αφετέρου (ΕΕ L 185 της 24/7/2023, σ. 1-6).

Σύσταση αριθ. 1/2017 του συμβουλίου σύνδεσης ΕΕ — Δημοκρατίας της Μολδαβίας, της 4ης Αυγούστου 2017, για την ατζέντα σύνδεσης ΕΕ — Δημοκρατίας της Μολδαβίας (ΕΕ L 215 της 19.8.2017, σ. 3-46).

Ενοποιημένη έκδοση της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας (ΕΕ C 203 της 7.6.2016, σ. 1-112).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Ενημέρωση σχετικά με την έναρξη ισχύος της συμφωνίας σύνδεσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, αφετέρου (ΕΕ L 161 της 18.6.2016, σ. 1).

Κανονισμός (ΕΕ) 2015/478 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαρτίου 2015, περί κοινού καθεστώτος εισαγωγών (κωδικοποίηση) (ΕΕ L 83 της 27.3.2015, σ. 16-33).

Ανακοίνωση σχετικά με την προσωρινή εφαρμογή της συμφωνίας σύνδεσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, αφετέρου (ΕΕ L 259 της 30.8.2014, σ. 1).

τελευταία ενημέρωση 28.08.2023