OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO

PHILIPPE’A LÉGERA

przedstawiona w dniu 17 lutego 2005 r.(1)

Sprawa C‑40/03 P

Rica Foods (Free Zone) NV

przeciwko

Komisji Wspólnot Europejskich

i

Królestwu Hiszpanii

oraz sprawa C‑41/03 P

Rica Foods (Free Zone) NV

przeciwko

Komisji Wspólnot Europejskich,

Królestwu Hiszpanii

i

Republice Francuskiej

Odwołanie – Reżim prawny stowarzyszenia krajów i terytoriów zamorskich – Rynek cukru – Środki ochronne

1.     W latach 1999 i 2000 Komisja Wspólnot Europejskich podjęła środki ochronne w odniesieniu do niektórych przypadków przywozu cukru i kakao pochodzących z krajów i terytoriów zamorskich (KTZ). Komisja uznała, że sporny przywóz zakłócał funkcjonowanie wspólnej organizacji rynku w sektorze cukru.

2.     Wspomniane środki ochronne stały się przedmiotem licznych skarg, w szczególności wniesionych przez spółkę Rica Foods (Free Zone) NV (zwaną dalej „Rica Foods”) do Sądu Pierwszej Instancji oraz przez Królestwo Niderlandów do Trybunału Sprawiedliwości.

3.     Skargi Rica Foods zostały oddalone przez Sąd w trzech wyrokach z dnia 17 stycznia 2002 r.(2) oraz 14 listopada 2002 r.(3). Dwa spośród tych wyroków stanowią przedmiot odwołania, które omawiam w niniejszej opinii.

4.     Jeżeli chodzi o skargi Królestwa Niderlandów, Trybunał zawiesił ich rozpoznanie do czasu wydania przez Sąd wyroków w ww. sprawach. Skargi te omówione są w opinii przedstawionej w dniu dzisiejszym w sprawach połączonych C‑26/00, C‑180/00 i C‑452/00 Królestwo Niderlandów przeciwko Komisji.

I –    Ramy prawne

5.     Właściwe dla rozpoznania niniejszych spraw są przepisy z zakresu wspólnej organizacji rynków w sektorze cukru (część A), przepisy dotyczące reżimu prawnego stowarzyszenia KTZ ze Wspólnotą (część B) oraz środki ochronne kwestionowane w niniejszej sprawie (część C).

A –    Wspólna organizacja rynków w sektorze cukru

6.     Rozporządzeniem (WE) nr 2038/1999 z dnia 13 września 1999 r. w sprawie wspólnej organizacji rynków w sektorze cukru(4) Rada Unii Europejskiej dokonała ujednolicenia wielokrotnie zmienianego rozporządzenia (EWG) nr 1785/81 z dnia 30 czerwca 1981 r.(5), którym ustanowiono powyżej wspomnianą wspólną organizację rynków. Jej zadaniem jest uregulowanie wspólnotowego rynku cukru w celu zwiększenia poziomu zatrudnienia i poziomu życia wspólnotowych producentów cukru.

7.     Wsparcie produkcji wspólnotowej dokonywane za pomocą cen gwarantowanych ograniczone jest do krajowych kwot produkcji (kwoty A i B) przydzielanych przez Radę każdemu z państw członkowskich, które rozdzielają je następnie między swych producentów. Cukier w ramach kwoty B (zwany „cukrem B”) podlega wyższym opłatom produkcyjnym niż cukier w ramach kwoty A (zwany „cukrem A”). Cukier wyprodukowany poza kwotami A i B jest nazywany „cukrem C” i nie może być sprzedawany wewnątrz Wspólnoty, chyba że zostanie zaliczony do kwot A lub B na kolejny rok gospodarczy.

8.     Z wyłączeniem wywozu cukru C do wywozu poza Wspólnotę stosuje się na podstawie art. 18 rozporządzenia nr 2038/1999 refundacje wywozowe pokrywające różnicę między ceną na rynku wspólnotowym a ceną na rynku światowym.

9.     Ilości cukru, na który przysługują refundacje wywozowe, oraz ogólna kwota refundacji w skali roku regulowane są w porozumieniach w ramach Światowej Organizacji Handlu (zwanych dalej „porozumieniami WTO”), których Wspólnota jest stroną, zatwierdzonych decyzją Rady 94/800/WE z dnia 22 grudnia 1994 r.(6). Poczynając najpóźniej od roku gospodarczego 2000/2001, ilość wywożonego cukru objętego refundacją oraz ogólna kwota refundacji musiały zostać ograniczone do 1 273 500 ton i 499,1 mln euro, co stanowi zmniejszenie o odpowiednio 20% i 36% w stosunku do wielkości dla roku gospodarczego 1994/1995.

B –    Reżim prawny stowarzyszenia KTZ ze Wspólnotą

10.   Zgodnie z art. 3 ust. 1 lit. s) WE działalność Wspólnoty obejmuje stowarzyszenie z KTZ w celu zwiększenia wymiany handlowej i wspólnych starań na rzecz rozwoju gospodarczego i społecznego.

11.   Na podstawie art. 299 ust. 3 WE i załącznika II do traktatu WE Aruba i Antyle Holenderskie należą do KTZ.

12.   Zgodnie z art. 182 WE celem stowarzyszenia jest promowanie rozwoju gospodarczego i społecznego KTZ oraz ustanowienie ścisłych stosunków gospodarczych między nimi i Wspólnotą. Artykuł 183 pkt 1 WE dodaje, że państwa członkowskie stosują w wymianie handlowej z KTZ takie same warunki, jakie stosują między sobą na podstawie traktatu.

13.   Na podstawie art. 187 WE Rada wydała szereg decyzji dotyczących warunków i procedury stowarzyszenia KTZ ze Wspólnotą. W niniejszej sprawie zastosowanie ma decyzja Rady 91/482/EWG z dnia 25 lipca 1991 r.(7), obowiązująca, zgodnie z jej art. 240 ust. 1, przez okres dziesięciu lat od dnia 1 marca 1990 r.

14.   Liczne przepisy wspomnianej decyzji zostały zmienione decyzją Rady 97/803/WE z dnia 24 listopada 1997 r., nowelizującą w połowie okresu decyzję 91/482(8). Ponadto w dniu 25 lutego 2000 r. Rada przedłużyła okres obowiązywania tej decyzji do dnia 28 lutego 2001 r.(9).

15.   Zgodnie z art. 101 ust. 1 decyzji KTZ towary pochodzące z KTZ zwolnione są z należności celnych w przywozie do Wspólnoty. Artykuł 102 tej decyzji dodaje, że „[z] zastrzeżeniem [art.] 108b Wspólnota nie stosuje w odniesieniu do towarów pochodzących z KTZ ograniczeń ilościowych ani środków o podobnym skutku” [tłumaczenie nieoficjalne, podobnie jak wszystkie cytaty z tej decyzji poniżej].

16.   Artykuł 108 ust. 1 tiret pierwsze decyzji KTZ odsyła do załącznika II do tej decyzji (zwanego dalej „załącznikiem II”), w szczególności w odniesieniu do definicji pojęcia „towarów pochodzących z KTZ”. Zgodnie z art. 1 tego załącznika towar uznaje się za pochodzący z KTZ, Wspólnoty lub państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (zwanych dalej „państwami AKP”), jeżeli został tam całkowicie uzyskany lub wystarczająco przetworzony.

17.   Artykuł 3 ust. 3 załącznika II podaje listę sposobów obróbki lub przetworzenia uznawanych za niewystarczające, by nadać towarowi charakter towaru o określonym pochodzeniu, między innymi z KTZ.

18.   Jednakże art. 6 ust. 2 załącznika II stanowi: „[j]eżeli towary całkowicie uzyskane we Wspólnocie lub państwach AKP zostały poddane obróbce lub przetworzeniu w KTZ, uznaje się je za całkowicie uzyskane w KTZ”. Chodzi o tzw. zasady kumulacji pochodzenia WE/KTZ i AKP/KTZ.

19.   Zgodnie z art. 6 ust. 4 załącznika II zasady kumulacji pochodzenia WE/KTZ i AKP/KTZ stosuje się w przypadku „każdego sposobu obróbki i przetworzenia dokonanego w KTZ, w tym czynności wskazanych w art. 3 ust. 3”.

20.   Decyzja 97/803 ograniczyła jednak zakres zastosowania zasad kumulacji, wprowadzając art. 108b do decyzji 91/482. Stanowi on w ust. 1, że „kumulacja pochodzenia AKP/KTZ, o której mowa w art. 6 załącznika II, jest dopuszczalna dla ilości 3000 ton cukru rocznie” [tłumaczenie nieoficjalne, podobnie jak wszystkie cytaty z tej decyzji poniżej]. Decyzja 97/803 nie ograniczyła natomiast zakresu zastosowania kumulacji pochodzenia WE/KTZ.

C –    Sporne środki ochronne

21.   Artykuł 109 ust. 1 decyzji KTZ uprawnia Komisję do podjęcia „niezbędnych środków ochronnych” w dwóch przypadkach. Po pierwsze, gdy „w wyniku zastosowania [decyzji KTZ] wystąpią poważne zakłócenia w sektorze gospodarki Wspólnoty lub jednego czy też większej liczby jej państw członkowskich lub zagrożona będzie ich zewnętrzna stabilność finansowa”, a po drugie, gdy „wystąpią trudności mogące doprowadzić do pogorszenia się sytuacji w sektorze działalności Wspólnoty bądź w jednym z jej regionów”.

22.   W obu przypadkach Komisja ma jednak obowiązek, zgodnie z art. 109 ust. 2 decyzji KTZ, wybrać „środki, które w najmniejszym stopniu mogłyby zakłócić funkcjonowanie stowarzyszenia i Wspólnoty”. Ponadto „[ś]rodki te nie przekraczają zakresu środków absolutnie niezbędnych do wyeliminowania powstałych trudności”.

23.   W dniu 15 listopada 1999 r. Komisja wydała, na podstawie art. 109 decyzji KTZ, rozporządzenie (WE) nr 2423/1999 ustanawiające środki ochronne dotyczące cukru objętego kodem CN 1701 oraz mieszanek cukru i kakao objętych kodami CN 1806 10 30 i 1806 10 90, pochodzących z KTZ(10). Rozporządzeniem tym, które pozostawało w mocy do dnia 29 lutego 2000 r., Komisja objęła przywóz cukru kumulującego pochodzenie WE/KTZ systemem cen minimalnych i objęła przywóz mieszanek cukru i kakao (zwanych dalej „mieszankami”) pochodzących z KTZ procedurze nadzoru wspólnotowego przewidzianej w art. 308d rozporządzenia (EWG) nr 2454/93(11), zmienionego rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1427/97 z dnia 23 lipca 1997 r.(12).

24.   W dniu 29 lutego 2000 r. Komisja wydała, również na podstawie art. 109 decyzji KTZ, rozporządzenie (WE) nr 465/2000 ustanawiające środki ochronne dotyczące przywozu z KTZ produktów z sektora cukru mających skumulowane pochodzenie WE/KTZ(13).

25.   Preambuła tego aktu wskazuje, że:

„1)      Komisja stwierdziła, że przywóz cukru (kod CN 1701) oraz mieszanek […] objętych kodami CN 1806 10 30 et 1806 10 90 pochodzących z [KTZ] charakteryzuje się bardzo silnym wzrostem począwszy od 1997 r., w szczególności jeśli chodzi o cukier nieprzetworzony mający skumulowane pochodzenie WE/KTZ. Wielkość tego przywozu wzrosła od 0 ton w 1996 r. do ponad 48 000 ton w roku 1999 […].

[…]

4)      W ostatnich latach pojawiły się trudności na wspólnotowym rynku cukru. Na rynku tym panuje nadprodukcja. Spożycie cukru jest na stałym poziomie około 12,7 miliona ton. Produkcja wynosi między 16,7 a 17,8 miliona ton. Stąd wszelki przywóz cukru do Wspólnoty powoduje konieczność wywozu odpowiedniej ilości cukru wspólnotowego, który nie znajduje zbytu na tym rynku; refundacje za wywóz tego cukru – w granicach określonych kwot – wypłacane są z budżetu wspólnotowego (na dzień dzisiejszy w wysokości ok. 520 euro za tonę). Jednakże wielkość wywozu, którego dotyczy refundacja, ograniczona jest porozumieniem rolnym zawartym w ramach Rundy Urugwajskiej i została obniżona z 1 555 600 ton w roku gospodarczym 1995/1996 do 1 273 500 ton w roku gospodarczym 2000/2001.

5)      Trudności te mogą spowodować istotną destabilizację wspólnej organizacji rynku cukru. Na rok gospodarczy 2000/2001, który rozpoczyna się 1 lipca 2000 r., przewiduje się, zgodnie z najostrożniejszymi dostępnymi obecnie szacunkami, obniżenie kwot dla producentów wspólnotowych o około 500 000 ton […]. Wszelki dodatkowy przywóz cukru lub produktów o znacznej zawartości cukru z KTZ oznaczać będzie konieczność znaczniejszego obniżenia kwot dla producentów wspólnotowych, a co za tym idzie również ich dochodów gwarantowanych” [tłumaczenie nieoficjalne]

26.   Komisja postanowiła zatem ograniczyć zastosowanie kumulacji pochodzenia WE/KTZ, o której mowa w art. 6 załącznika II do decyzji KTZ, do ilości 3340 ton cukru dla cukru i mieszanek.

27.   Zgodnie z art. 3 rozporządzenia nr 465/2000 obowiązywało ono od 1 marca do 30 września 2000 r.

28.   W dniu 29 września 2000 r. Komisja wydała, wciąż na podstawie art. 109 decyzji KTZ, rozporządzenie (WE) nr 2081/2000, przedłużające okres stosowania środków ochronnych dotyczących przywozu z KTZ produktów z sektora cukru mających skumulowane pochodzenie WE/KTZ(14).

29.   Motywy tego aktu wskazują, że:

„1)      Komisja stwierdziła, że przywóz cukru (kod CN 1701) oraz mieszanek […] objętych kodami CN 1806 10 30 i 1806 10 90 pochodzących z [KTZ] charakteryzował się bardzo silnym wzrostem w latach od 1997 do 1999 […]. Wielkość tego przywozu wzrosła od 0 ton w 1996 r. do 53 000 ton w roku 1999 […].

[…]

4)      W ostatnich latach pojawiły się trudności na wspólnotowym rynku cukru. Na rynku tym panuje nadprodukcja. Spożycie cukru jest na stałym poziomie około 12,8 miliona ton rocznie. Produkcja w ramach kwot wynosi około 14,3 miliona ton rocznie. Stąd wszelki przywóz cukru do Wspólnoty powoduje konieczność wywozu odpowiedniej ilości cukru wspólnotowego, który nie znajduje zbytu na tym rynku; refundacje za wywóz tego cukru – w granicach określonych kwot – wypłacane są z budżetu wspólnotowego (na dzień dzisiejszy w wysokości ok. 520 euro za tonę). Jednakże wielkość wywozu, którego dotyczy refundacja, ograniczona jest porozumieniem rolnym zawartym w ramach Rundy Urugwajskiej i została obniżona z 1 555 600 ton w roku gospodarczym 1995/1996 do 1 273 500 ton w roku gospodarczym 2000/2001.

5)      Trudności te mogą spowodować istotną destabilizację wspólnej organizacji rynku cukru. Na rok gospodarczy 2000/2001 Komisja przewiduje obniżenie kwot dla producentów wspólnotowych o około 500 000 ton […]. Wszelki dodatkowy przywóz cukru lub produktów o znacznej zawartości cukru z KTZ oznaczać będzie konieczność znaczniejszego obniżenia kwot dla producentów wspólnotowych, a co za tym idzie również ich dochodów gwarantowanych.

6)      W związku z tym niebezpieczeństwo pogorszenia się sytuacji w sektorze działalności Wspólnoty jest nadal aktualne […]” [tłumaczenie nieoficjalne].

30.   Komisja ograniczyła więc zastosowanie kumulacji pochodzenia WE/KTZ dla cukru i mieszanek do 4848 ton cukru dla produktów objętych kodami taryfowymi CN 1701, 1806 10 30 et 1806 10 90.

31.   Zgodnie z art. 3 rozporządzenia nr 2081/2000 obowiązywało ono od 1 października 2000 r. do 28 lutego 2001 r.

II – Skargi wniesione do Sądu i zaskarżone wyroki

32.   Pismami złożonymi w ciągu roku 2000 różne przedsiębiorstwa przetwarzające cukier mające siedzibę w KTZ (Aruba i Antyle Holenderskie) wniosły skargi do Sądu.

33.   Każde z tych przedsiębiorstw wniosło o stwierdzenie nieważności w szczególności rozporządzeń nr 465/2000 i 2081/2000 (zwanych dalej „spornymi rozporządzeniami”) oraz o nakazanie Komisji naprawienia szkód, które ich zdaniem poniosły one w wyniku przyjęcia tych przepisów.

34.   Wyrokami w sprawach Rica Foods II i Rica Foods III(15) Sąd oddalił te żądania i obciążył skarżących kosztami postępowania.

III – Postępowanie przed Trybunałem i żądania zgłoszone w odwołaniu

35.   Pismami złożonymi w sekretariacie Trybunału w dniu 29 stycznia 2003 r. (sprawy C‑40/03 P i C‑41/03 P) Rica Foods wniosła odwołanie od tych wyroków.

36.   Rica Foods wnosi o uchylenie zaskarżonych wyroków i obciążenie Komisji kosztami. Wnosi ona ponadto o rozstrzygnięcie w sprawie i uwzględnienie jej żądań dotyczących stwierdzenia nieważności i odszkodowania zgłoszonych przez nią w pierwszej instancji.

37.   W obu sprawach Komisja jako pozwana i Królestwo Hiszpanii jako interwenient w pierwszej instancji wnoszą o oddalenie odwołania i obciążenie wnoszącej odwołanie kosztami postępowania. Republika Francuska, również jako interwenient w pierwszej instancji, przedstawia te same żądania w sprawie C‑41/03 P.

IV – W przedmiocie odwołań

38.   Chociaż odwołania są stosunkowo nieuporządkowane, można przyjąć, że Rica Foods opiera swoje żądania na sześciu zarzutach:

–       naruszenie art. 109 ust. 1 decyzji KTZ;

–       błędna ocena skutków spornych przywozów;

–       przeinaczenie spornych rozporządzeń;

–       błędy w wykładni art. 109 ust. 1 decyzji KTZ;

–       naruszenie art. 109 ust. 2 decyzji KTZ, i

–       naruszenie preferencyjnego statusu KTZ.

39.   Przed rozpatrzeniem tych zarzutów należy zaznaczyć, że uzasadnienie wyroku w sprawie Rica Foods II jest niemal identyczne z uzasadnieniem wyroku w sprawie Rica Foods III, a ponadto wnosząca odwołanie podnosi te same zarzuty wobec obu tych wyroków. Dla ułatwienia będę odnosić się w dalszej części opinii jedynie do pierwszego wyroku i odwołania skierowanego przeciw temu wyrokowi bez przypominania, że moje rozważania odnoszą się również do drugiej sprawy.

A –    W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego naruszenia art. 109 ust. 1 decyzji KTZ

40.   Zarzut pierwszy jest skierowany przeciwko pkt 86 wyroku w sprawie Rica Foods II.

41.   W punkcie tym Sąd stwierdził, że „w ramach stosowania art. 109 decyzji KTZ instytucje wspólnotowe dysponują szerokim zakresem swobodnego uznania”. Sąd dodał, że „[w] przypadku takiego zakresu swobodnego uznania sąd powinien się ograniczyć do rozpatrzenia, czy korzystając z niego instytucje wspólnotowe nie popełniły oczywistego błędu, czy nie doszło do nadużycia władzy lub czy instytucje nie przekroczyły przysługującego im zakresu swobodnego uznania”.

42.   Rica Foods utrzymuje, że przyjmując, iż Komisji przysługują takie uprawnienia, Sąd nie uwzględnił art. 109 decyzji KTZ. Uważa ona bowiem, że przepis ten jest odstępstwem od zawartego w art. 101 ust. 1 decyzji KTZ zakazu nakładania ceł na produkty pochodzące z KTZ i że – jak każde odstępstwo – powinien podlegać on ścisłej wykładni. Sąd nie mógł zatem jej zdaniem stwierdzić, że Komisji przysługuje szeroki zakres swobodnego uznania w tej dziedzinie.

43.   Należy podkreślić, że uznając takie uprawnienie Komisji, Sąd ograniczył się do zastosowania utrwalonego orzecznictwa Trybunału. Zgodnie z nim instytucje wspólnotowe dysponują szerokim zakresem swobodnego uznania przy stosowaniu art. 109 decyzji KTZ, a w przypadku takiego uprawnienia kontrola sądu ograniczona jest do zbadania, czy zachowane zostały przepisy proceduralne i przepisy dotyczące uzasadnienia, czy ustalenia faktyczne, na których oparta została dana decyzja, zostały dokonane prawidłowo i czy nie wystąpił oczywisty błąd w ocenie lub nadużycie władzy(16).

44.   Wbrew temu, co utrzymuje Rica Foods, uznanie takiego uprawnienia instytucji wspólnotowej nie zależy od tego, czy dany przepis ma charakter odstępstwa czy nie.

45.   Wydaje mi się bowiem, że w świetle orzecznictwa można rozróżnić dwie kategorie „uprawnień dyskrecjonalnych”. Pierwszą kategorię można określić jako uprawnienia dyskrecjonalne o charakterze „politycznym”. Uprawnienia te przyznane są generalnie instytucjom, kiedy działają one jako organy „polityczne”, w szczególności kiedy podejmują działania legislacyjne w określonej dziedzinie lub kiedy określają kierunki którejś z polityk Wspólnoty. W tym przypadku przyznanie uprawnień dyskrecjonalnych uzasadnione jest tym, że instytucje zobowiązane są co do zasady do wyważenia różnych interesów i dokonywania w ten sposób wyborów w ramach decyzji politycznych leżących w zakresie ich odpowiedzialności(17). Uprawnienia dyskrecjonalne o charakterze „politycznym” odpowiadają w ten sposób odpowiedzialności politycznej, jaką przepis wspólnotowy powierza danej instytucji(18).

46.   Drugą kategorię można określić jako uprawnienia dyskrecjonalne o charakterze „technicznym”. Uprawnienia te przysługują ogólnie instytucjom, kiedy działają jako organy „administracyjne”, a w szczególności kiedy wydają decyzje indywidualne w dziedzinie konkurencji lub pomocy państwa lub też kiedy przyjmują konkretne środki ochrony przed dumpingiem. W tym przypadku przyznanie uprawnień dyskrecjonalnych instytucjom jest uzasadnione ze względu na złożoność techniczną, ekonomiczną i prawną sytuacji, które mają zbadać i ocenić(19).

47.   Bezsporne jest, że w obu przypadkach przyznanie uprawnień dyskrecjonalnych dla danej instytucji niesie ze sobą ograniczenie kontroli sądowej. Jak już powiedziano(20), zgodnie z orzecznictwem Trybunału w przypadku kiedy występują takie uprawnienia, kontrola sądu ograniczona jest do zbadania, czy zachowane zostały przepisy proceduralne i przepisy dotyczące uzasadnienia, czy ustalenia faktyczne, na których oparto kwestionowaną decyzję, zostały dokonane prawidłowo i czy nie wystąpił oczywisty błąd w ocenie lub nadużycie władzy.

48.   Jak podkreślił rzecznik generalny Poiares Maduro(21), ograniczenie to nie dotyczy więc zakresu kontroli sądowej: we wszystkich przypadkach kontrola dotyczy różnych nieprawidłowości określonych w art. 230 WE, to jest braku kompetencji, naruszenia przepisu prawnego lub nadużycia władzy. Ograniczenie dotyczy raczej intensywności kontroli, w tym znaczeniu że sąd bada jedynie, czy nie wystąpiły jednoznaczne naruszenia i oczywiste błędy przy zastosowaniu właściwych przepisów i ocenie stanu faktycznego.

49.   Uważam zatem, że intensywność kontroli sądowej różni się w zależności od tego, czy mamy do czynienia z uprawnieniami dyskrecjonalnymi o charakterze politycznym, czy technicznym. Twierdzę mianowicie na podstawie orzecznictwa, że chociaż w obu przypadkach kontrola sądu ograniczona jest wyraźnie do „oczywistego błędu”, to jest ona poddana słabszym wymogom, jeżeli dany akt został wydany w ramach wykonywania przez instytucję uprawnień dyskrecjonalnych o charakterze politycznym.

50.   Jak by nie było, te różne aspekty wystarczą w zupełności dla stwierdzenia, że pierwszy zarzut podniesiony przez Rica Foods jest bezzasadny. Wynika z nich bowiem, że przyznanie instytucji uprawnień dyskrecjonalnych w żaden sposób nie jest związane z tym, czy dany przepis ma charakter odstępstwa, czy nie. Uprawnienia te odpowiadają w niniejszym przypadku odpowiedzialności politycznej, którą art. 109 decyzji KTZ powierzył instytucjom(22). Orzecznictwo podaje ponadto liczne przykłady przypadków, w których instytucjom przyznano szeroki zakres swobodnego uznania przy stosowaniu przepisów stanowiących odstępstwo, takich jak art. 87 ust. 3 WE(23), art. 81 ust. 3 WE przed wejściem w życie rozporządzenia (WE) nr 1/2003(24) czy art. 108 ust. 3 traktatu EWG przed wejściem w życie traktatu z Maastricht(25).

51.   Uwzględniając powyższe, proponuję, aby Trybunał oddalił zarzut pierwszy jako bezzasadny.

B –    W przedmiocie zarzutu drugiego, dotyczącego błędnej oceny skutków spornych przywozów

52.   W drugim zarzucie Rica Foods podnosi, że Sąd popełnił szereg błędów w ocenie skutków spornych przywozów.

53.   Wnosząca odwołanie zakwestionowała w pierwszej instancji szereg argumentów Komisji, utrzymując w szczególności, że dodatkowy przywóz cukru w ramach systemu kumulacji pochodzenia WE/KTZ nie zwiększył nadwyżki cukru na rynku wspólnotowym i nie spowodował dodatkowych kosztów dla budżetu Wspólnoty.

54.   Sąd oddalił te argumenty z następujących powodów:

„95      […] ze statystyk Urzędu Statystycznego Wspólnot Europejskich (Eurostat) przedłożonych przez Komisję wynika, że w 1996 przywóz cukru pochodzącego z KTZ wyniósł 2251,1 tony i że nie wystąpił przywóz mieszanek pochodzących z KTZ. [Jest bezsporne], że te 2251,1 tony przywiezionego cukru stanowił cukier kumulujący pochodzenie AKP/KTZ [i że] w 1996 r. nie wystąpił przywóz w ramach systemu kumulacji pochodzenia WE/KTZ do Wspólnoty […].

96      Następnie ze statystyk Eurostatu wynika, że w 1999 r. przywóz do Wspólnoty cukru w ramach systemu kumulacji pochodzenia WE/KTZ wyniósł 35 791,8 tony, a przywóz mieszanek 12 420 ton.

97      Komisja słusznie zatem stwierdziła […], że wielkość przywozu do Wspólnoty cukru objętego kodem CN 1701 i mieszanek cukru i kakao objętych kodami CN 1806 10 30 i 1806 10 90 pochodzących z KTZ i kumulujący pochodzenie WE/KTZ »wzrosła od 0 ton w 1996 r. do [ponad] 48 000 ton w roku 1999« [i że było to] »bardzo silnym wzrostem« […].

98      Skarżące kwestionują […] stwierdzenie […], że przywóz do Wspólnoty cukru w ramach systemu kumulacji pochodzenia WE/KTZ doprowadził do objętego refundacjami wywozu odpowiedniej ilości cukru wspólnotowego […].

99      W tym względzie Sąd stwierdza najpierw, że skarżące przyznają, że wspólnotowy rynek cukru charakteryzuje się nadwyżkami. Produkcja wspólnotowa cukru A i B, to jest cukru, który może być zbywany na rynku wspólnotowym i który objęty jest refundacją wywozową, już przekracza spożycie cukru we Wspólnocie […].

100      Ponadto, jak zaznaczył Trybunał w [ww.] wyroku z dnia 8 lutego 2000 r. w sprawie Emesa Sugar, pkt 56, Wspólnota jest zobowiązana do przywozu określonej ilości cukru z krajów trzecich na podstawie porozumień WTO.

101      W tych warunkach, jeżeli nie zostanie zredukowana produkcja cukru wspólnotowego, każdy dodatkowy przywóz cukru w ramach systemu kumulacji pochodzenia WE/KTZ powiększy nadwyżki cukru na rynku wspólnotowym i prowadzić będzie do wzrostu wywozu subwencjonowanego (zob. wyrok w sprawie Emesa Sugar, przywołany powyżej w pkt 100, pkt 56).

102      Sąd stwierdza więc, że Komisja mogła zasadnie przyjąć […], że każdy przywóz cukru do Wspólnoty »powoduje konieczność wywozu odpowiedniej ilości cukru wspólnotowego, który nie znajduje zbytu na tym rynku« […].

[…]

116      W końcu skarżące wskazują, że […] przywóz cukru z KTZ nie obciąża budżetu Wspólnoty. W zakresie w jakim przywóz ten powoduje konieczność wywozu odpowiedniej ilości cukru wspólnotowego, refundacje wywozowe związane z tym wywozem ponoszone są bowiem przez europejskich producentów cukru z buraków cukrowych w ramach systemu samofinansowania, a tym samym ostatecznie przez konsumentów europejskich […].

[…]

118      Sąd przypomina, że trudności przywołane w zaskarżonym rozporządzeniu to silny wzrost przywozu cukru lub mieszanek korzystających z kumulacji pochodzenia WE/KTZ, nadwyżki na wspólnotowym rynku cukru prowadzące do wywozu subwencjonowanego i obowiązki wynikające z porozumień WTO […].

119      W obliczu nadwyżek na rynku wspólnotowym importowany cukier pochodzący z KTZ zastępuje cukier wspólnotowy, który musi zostać wywieziony dla utrzymania równowagi wspólnej organizacji rynku.

120      Sąd stwierdza, że nawet jeżeli wywóz cukru wspólnotowego jest w dużej części finansowany przez wspólnotowy przemysł cukrowniczy, a tym samym przez konsumenta, porozumienia WTO ograniczają subwencjonowanie wywozu, niezależnie od tego, kto ostatecznie ponosi koszty tych subwencji, i że każdy dodatkowy przywóz pogarsza sytuację na rynku, na którym już występują nadwyżki.

121      Z powyższego wynika, że nie można uwzględnić argumentów podniesionych [przez Rica Foods]”.

55.   Zarzut drugi składa się z dwóch części, które należy rozpatrzyć kolejno(26).

56.   W pierwszej części Rica Foods podnosi szereg argumentów zmierzających do wykazania, że wbrew temu, co stwierdził Sąd w pkt 99–102 zaskarżonego wyroku, przywóz cukru kumulującego pochodzenie WE/KTZ nie powodował zwiększenia nadwyżki cukru na rynku wspólnotowym(27).

57.   W tym względzie należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem(28) Trybunał nie jest właściwy do dokonywania ustaleń faktycznych ani też zasadniczo nie jest uprawniony do oceny dowodów, na których Sąd oparł swoje ustalenia. Jeżeli dowody te zostały przeprowadzone prawidłowo, zachowane zostały ogólne zasady prawa i przepisy dotyczące ciężaru dowodu i postępowania dowodowego, jedynie Sąd jest właściwy do oceny wartości dowodowej przedłożonych przed nim dowodów. Ocena ta nie stanowi zatem, z zastrzeżeniem przypadków przeinaczenia tych dowodów, kwestii prawnej, która podlega kontroli Trybunału.

58.   W niniejszym przypadku Sąd stwierdził na podstawie akt sprawy, że w obliczu istniejących już nadwyżek wspólnotowej produkcji cukru „każdy dodatkowy przywóz cukru w ramach systemu kumulacji pochodzenia WE/KTZ powiększy nadwyżkę cukru na rynku wspólnotowym i prowadzić będzie do wzrostu wywozu subwencjonowanego”(29).

59.   W tych okolicznościach pierwsza część zarzutu jest w sposób oczywisty niedopuszczalna. Ponieważ wnosząca odwołanie nie wykazała, ani nawet nie twierdziła, że Sąd przeinaczył przedstawione mu fakty i dowody, jego ocena dotycząca wzrostu nadwyżek cukru na rynku wspólnotowym stanowi ocenę okoliczności faktycznych, która nie może być kwestionowana w ramach niniejszych odwołań.

60.   W drugiej części zarzutu Rica Foods utrzymuje, że Sąd popełnił błąd, stwierdzając w pkt 118–120 zaskarżonego wyroku, że przywóz cukru kumulującego pochodzenie WE/KTZ obciążył dodatkowymi kosztami budżet Wspólnoty. Zaznacza ona, że refundacje wywozowe do cukru A i B są w całości finansowane przez producentów poprzez składki, którymi obciążają oni następnie konsumentów. Ponieważ sporny przywóz powoduje konieczność wywozu odpowiedniej ilości cukru wspólnotowego, pozostaje on bez wpływu na budżet Wspólnoty.

61.   W tym względzie wystarczy wskazać, że w zaskarżonym wyroku Sąd nie stwierdził, że sporny przywóz obciążył dodatkowymi kosztami budżet Wspólnoty. Przeciwnie, Sąd podkreślił, że w obliczu nadwyżek na rynku wspólnotowym i ograniczenia wywozu subwencjonowanego przewidzianego w porozumieniach WTO każdy dodatkowy przywóz cukru pogarsza sytuację „niezależnie od tego, kto ostatecznie ponosi koszty tych subwencji” wywozowych(30).

62.   W konsekwencji zarzut drugi zgłoszony przez Rica Foods należy oddalić.

C –    W przedmiocie zarzutu trzeciego, dotyczącego przeinaczenia spornych rozporządzeń

63.   Zarzut trzeci dotyczy pkt 107 i 108 wyroku w sprawie Rica Foods II. Sąd stwierdził w nich:

„107      Skarżące podnoszą, że ani zwiększenie przywozu do Wspólnoty cukru i mieszanek w ramach systemu kumulacji pochodzenia WE/KTZ, ani nadwyżki produkcji lub zobowiązania wynikające z porozumień WTO nie stanowią trudności w rozumieniu art. 109 ust. 1 decyzji KTZ, które mogą uzasadniać przyjęcie środków ochronnych.

108      Sąd stwierdza w pierwszej kolejności, że Komisja nigdy nie utrzymywała, że każda ze wskazanych przez nią trudności mogłaby z osobna uzasadniać przyjęcie środków ochronnych. Przeciwnie, z zaskarżonych rozporządzeń wynika, że trudności wskazane przez Komisję są ściśle ze sobą związane. Zdaniem Komisji nadwyżki na rynku powodują bowiem, że każda przywieziona dodatkowo tona prowadzi do wzrostu subwencji wywozowych, który z kolei może być niezgodny z ograniczeniami przewidzianymi w porozumieniach WTO”.

64.   Rica Foods utrzymuje, że Sąd przeinaczył w tym względzie sporne rozporządzenia. Mianowicie wbrew temu, co stwierdził Sąd, Komisja miały nigdy nie przyjąć w spornych rozporządzeniach, że „trudności” wskazane w art. 109 decyzji KTZ wynikały w niniejszym przypadku z połączenia trzech wspomnianych wyżej aspektów, to jest nadwyżek na rynku wspólnotowym, wzrostu spornego przywozu i ograniczeń nałożonych na mocy porozumień WTO. Sąd zastąpił tym samym uzasadnienie spornych rozporządzeń swoim własnym uzasadnieniem.

65.   Należy przypomnieć, że o ile jedynie Sąd jest właściwy dla oceny wartości przedłożonych przed nim dowodów(31), kwestia przeinaczenia tych dowodów lub przeinaczenia zaskarżonego aktu należy do kwestii, które mogą podlegać kontroli Trybunału w ramach odwołania(32). Zarzut dotyczący przeinaczenia zaskarżonego aktu ma na celu stwierdzenie, czy Sąd zmienił sens, treść lub zakres kwestionowanego aktu. Przeinaczenie może wynikać również ze zmiany treści aktu(33), nieuwzględnienia jego istotnych aspektów(34) lub nieuwzględnienia jego kontekstu(35).

66.   Niniejszy zarzut, który oparty został na przeinaczeniu spornych rozporządzeń, jest zatem zgodnie z orzecznictwem Trybunału – wbrew temu, co utrzymuje rząd francuski(36) – dopuszczalny.

67.   Niemniej uważam, że zarzut ten jest w sposób oczywisty bezzasadny.

68.   Sama lektura spornych rozporządzeń pozwala bowiem dostrzec, że Komisja faktycznie przyjęła, że „trudności” wskazane w art. 109 decyzji KTZ wynikały z połączenia trzech czynników.

69.   Stwierdziwszy, że przywóz cukru i mieszanek pochodzących z KTZ „charakteryzuje się bardzo silnym wzrostem”(37), Komisja wskazuje, że „w ostatnich latach pojawiły się trudności”(38). Wyjaśnia ona, że „na wspólnotowym rynku cukru […] panuje nadprodukcja [i że w konsekwencji] wszelki przywóz cukru do Wspólnoty powoduje konieczność wywozu odpowiedniej ilości cukru wspólnotowego”(39). Komisja wyjaśnia również, że „refundacje za wywóz tego cukru […] [są] wypłacane […] [lecz że] wielkość wywozu, którego dotyczy refundacja, ograniczona jest [porozumieniami WTO]”(40). Komisja dochodzi na tej podstawie do wniosku, że „[w]szelki dodatkowy przywóz cukru lub produktów o znacznej zawartości cukru z KTZ oznaczać będzie konieczność znaczniejszego obniżenia kwot dla producentów wspólnotowych, a co za tym idzie również ich dochodów gwarantowanych”(41).

70.   Wynika z tego, że Komisja faktycznie uznała, że trudności wskazane w art. 109 ust. 1 decyzji KTZ wynikały z połączenia kilku czynników, to jest wzrostu spornego przywozu, nadwyżek na rynku wspólnotowym i ograniczenia refundacji wywozowych wynikającego z porozumień WTO. Wbrew temu, co utrzymuje Rica Foods, Sąd nie przeinaczył zatem spornych rozporządzeń w tym względzie.

D –    W przedmiocie czwartego zarzutu, dotyczącego błędnej wykładni art. 109 ust. 1 decyzji KTZ

71.   W czwartym zarzucie Rica Foods podnosi, że Sąd popełnił błędy w wykładni art. 109 ust. 1 decyzji KTZ.

72.   Stwierdziła ona w pierwszej instancji, że przytoczonych przez Komisję okoliczności nie można uznać za „trudności” mogące doprowadzić do „pogorszenia się sytuacji w sektorze działalności Wspólnoty” w rozumieniu art. 109 ust. 1 decyzji KTZ.

73.   Sąd oddalił te argumenty. Jeżeli chodzi w pierwszej kolejności o „trudności” w rozumieniu art. 109 ust. 1 decyzji KTZ, Sąd stwierdził:

„108      […] z zaskarżonych rozporządzeń wynika, że trudności wskazane przez Komisję są ściśle ze sobą związane. Zdaniem Komisji nadwyżki na rynku powodują bowiem, że każda przywieziona dodatkowo tona prowadzi do wzrostu subwencji wywozowych, który z kolei może być niezgodny z ograniczeniami przewidzianymi w porozumieniach WTO.

[…]

112      Jeżeli chodzi o nadprodukcję i zobowiązania wynikające z porozumień WTO, skarżące zwracają uwagę na to, że nadprodukcja występuje od około trzydziestu lat i że porozumienia WTO, które przewidują limity subwencji wywozowych na cukier, zawarte zostały w 1994 r. Nie są to więc „trudności” w rozumieniu art. 109 ust. 1 decyzji KTZ.

113      Sąd przypomina, że wielkość wywozu cukru, która może być objęta subwencjami, została zredukowana porozumieniami WTO, a w szczególności wykazem CXL. Podczas gdy w roku gospodarczym 1995/1996 wielkość wywozu, która mogła być subwencjonowana, wynosiła 1 555 600 ton, to w roku gospodarczym 2000/2001 została ona obniżona do 1 273 500 ton.

114      W obliczu nadwyżek na wspólnotowym rynku cukru wszelki dodatkowy przywóz cukru do Wspólnoty powoduje konieczność wywozu odpowiedniej ilości cukru wspólnotowego […]. Wzrost przywozu cukru lub mieszanek korzystających z kumulacji pochodzenia WE/KTZ może więc spowodować trudności w związku z zobowiązaniami wynikającymi z porozumień WTO.

115      Chociaż limit na rok gospodarczy 2000/2001 był znany już od 1994 r., a nadwyżki na rynku wspólnotowym występują od dziesięcioleci, Komisja mogła jednak zasadnie przyjąć, że silny wzrost przywozu cukru i mieszanek w ramach systemu kumulacji pochodzenia WE/KTZ stanowił w obliczu nadwyżek na rynku wspólnotowym »trudność« w rozumieniu art. 109 ust. 1 decyzji KTZ, tym bardziej że limit przewidziany w porozumieniach WTO wymagał znacznej redukcji wspólnotowych kwot produkcyjnych już w roku gospodarczym 2000/2001 […]”.

74.   Kwestię niebezpieczeństwa „pogorszenia się sytuacji w sektorze działalności Wspólnoty” Sąd rozpatrzył w sposób następujący:

„123      Strony podnoszą, że pogorszenie się lub niebezpieczeństwo pogorszenia się sytuacji w rozumieniu art. 109 ust. 1 decyzji KTZ występuje w przypadku spadku cen na rynku cukru lub radykalnego pogorszenia się sytuacji w sektorze cukru wywołującego straty, zwolnienia itd. Europejski przemysł cukrowniczy jest jednak w świetnej formie. Ceny cukru nie spadają.

124      Sąd stwierdza, że okoliczności przywoływane przez skarżące są odpowiednie dla wykazania pogorszenia się lub niebezpieczeństwa pogorszenia się sytuacji w sektorze działalności Wspólnoty w rozumieniu art. 109 ust. 1 decyzji KTZ. Niemniej sytuacja, w której konieczne jest obniżenie kwot produkcyjnych dla producentów wspólnotowych, również wskazuje na pogorszenie się sytuacji w sektorze działalności Wspólnoty. Obniżenie to wpływa bowiem bezpośrednio na dochody producentów wspólnotowych.

125      Skarżące kwestionują konieczność obniżki wspólnotowych kwot produkcji cukru o 500 000 ton na podstawie porozumień WTO […].

126      W tym względzie Sąd przypomina, że wspólnotowa produkcja cukru przewyższa spożycie cukru we Wspólnocie […]. Ponadto, jak stwierdził Trybunał w [ww.] wyroku w sprawie Emesa Sugar, pkt 56, Wspólnota jest zobowiązana do »przywozu pewnej ilości cukru z krajów trzecich na mocy porozumień zawartych w ramach [WTO]«. Do tego dochodzi jeszcze »przywóz cukru trzcinowego pochodzącego z państw AKP, mający na celu pokrycie szczególnego zapotrzebowania na ten produkt« ([ww.] wyrok w sprawie Emesa Sugar, pkt 56).

127      Skarżące nie kwestionują, że istnieje związek między wypełnieniem zobowiązań wynikających z porozumień WTO a obniżeniem wspólnotowych kwot produkcyjnych podanych w zaskarżonym rozporządzeniu. Kwestionują one jednakże wielkość 500 000 ton ustaloną w zaskarżonym rozporządzeniu.

128      Z rozporządzenia Komisji (WE) nr 2073/2000 z dnia 29 września 2000 r. zmniejszającego, w odniesieniu do roku gospodarczego 2000/2001, ilości gwarantowane w ramach kwot produkcyjnych dla sektora cukru i przewidywane maksymalne potrzeby rafinerii cukru w ramach przywozu preferencyjnego (Dz.U. L 246, str. 38) wynika, że Komisja faktycznie obniżyła kwoty produkcyjne na rok gospodarczy 2000/2001 o 478 277 ton dla cukru A i B […].

129      Skarżące stwierdzają następnie, że poziom przywozu do Wspólnoty cukru i mieszanek w ramach systemu kumulacji pochodzenia WE/KTZ jest bez znaczenia, jeżeli porówna się wielkość przywozu cukru pochodzącego z KTZ ze wspólnotową produkcją cukru i ilościami cukru przywożonymi z niektórych krajów trzecich.

130      [Rica Foods] oblicza, że przywóz cukru i mieszanek objętych systemem kumulacji pochodzenia AKP/KTZ i WE/KTZ stanowił w 1999 r. 0,320% (kod CN 1701) i 0,102% (kod CN 1806) produkcji wspólnotowej. Przywóz objęty systemem kumulacji pochodzenia WE/KTZ wyniósł w 1999 r. 40 000 ton, to jest mniej niż dozwolony roczny przywóz do Wspólnoty z jednego kraju AKP takiego jak Barbados (49 300 ton).

131      Nie można zgodzić się z tym argumentem. Sąd przypomina w tym względzie, że Komisja mogła zasadnie przyjąć, że bardzo silny wzrost przywozu cukru i mieszanek z zastosowaniem kumulacji pochodzenia WE/KTZ w szczególnym kontekście nadwyżek na wspólnotowym rynku cukru i zobowiązań wynikających z porozumień WTO stanowił »trudności« w rozumieniu art. 109 ust. 1 decyzji KTZ.

132      Uwzględniając zobowiązania wynikające z porozumień WTO, które ograniczają subwencje wywozowe, można zasadnie przyjąć, że »[w]szelki dodatkowy przywóz cukru lub produktów o znacznej zawartości cukru z KTZ oznaczać będzie konieczność znaczniejszego obniżenia kwot dla producentów wspólnotowych, a co za tym idzie również ich dochodów gwarantowanych« […]. Sąd podkreśla w tym względzie, że przywóz cukru lub mieszanek korzystających z kumulacji pochodzenia WE/KTZ stanowił w chwili przyjęcia zaskarżonego rozporządzenia około 10% obniżki kwot produkcji wspólnotowej wskazanej w zaskarżonym rozporządzeniu i że wielkość rocznej produkcji cukru w KTZ sięgała poziomu od 100 000 do 150 000 ton […].

133      Trybunał orzekł już, że obniżenie produkcji wspólnotowej w celu zareagowania na wzrost przywozu cukru pochodzącego z KTZ »zakłóca wspólną organizację rynku cukru […] i [jest] […] sprzeczne z celami wspólnej polityki rolnej« ([ww.] wyrok w sprawie Emesa Sugar, pkt 56).

134      W tych okolicznościach Komisja mogła zasadnie przyjąć w zaskarżon[ych] rozporządzeni[ach], że zwiększony przywóz cukru pochodzącego z KTZ niósł ze sobą niebezpieczeństwo silnej destabilizacji wspólnej organizacji rynku cukru”.

75.   W wyroku w sprawie Rica Foods III Sąd dodał:

„127      Skarżące zaznaczają jeszcze, że obniżenie kwot produkcji cukru A i B nie musi prowadzić do utraty dochodów przez rolników. Mogą oni bowiem zdecydować się na uprawę innych produktów.

128      Niemniej Sąd stwierdza, że niezależnie od tego, czy inne uprawy okażą się równie dochodowe co uprawa buraka cukrowego, sama konieczność istotnego obniżenia kwot produkcji cukru A i B wykazuje wystąpienie pogorszenia się lub co najmniej niebezpieczeństwa pogorszenia się sytuacji w sektorze działalności Wspólnoty w rozumieniu art. 109 ust. 1 decyzji KTZ”.

76.   W konsekwencji Sąd uznał, że Komisja nie popełniła oczywistego błędu w ocenie, stwierdzając, iż wzrost spornego przywozu stanowił „trudności” mogące doprowadzić do „pogorszenia się sytuacji w sektorze działalności Wspólnoty” w rozumieniu art. 109 ust. 1 decyzji KTZ.

77.   Chociaż odwołania są szczególnie niejasne w tej kwestii, można przyjąć, że zarzut czwarty składa się z czterech części, które zostaną kolejno przeanalizowane.

78.   W pierwszej części Rica Foods zaznacza, że różne okoliczności przywoływane przez Komisję – to jest wzrost spornego przywozu, nadprodukcja we Wspólnocie i ograniczenie refundacji wywozowych – były nie tylko przewidywalne, lecz również w pewnym stopniu zamierzone przez prawodawcę wspólnotowego. W ten sposób zgodnie z decyzją KTZ rozwój przywozu produktów KTZ stanowił główny cel współpracy handlowej wprowadzonej tą decyzją. Również ograniczenie refundacji wywozowych, ujęte w wykazie CXL, wynikało ze świadomego wyboru prawodawcy wspólnotowego.

79.   Rica Foods dodaje, że te różne okoliczności miały miejsce już w chwili przyjęcia decyzji KTZ, a w każdym razie w czasie jej zmiany w roku 1997. Nadwyżki na wspólnotowym rynku cukru występowały już od 1968 r. W tych warunkach Sąd nie mógł uznać tych okoliczności za „trudności” mogące doprowadzić do „pogorszenia się sytuacji w sektorze działalności Wspólnoty” w rozumieniu art. 109 ust. 1 decyzji KTZ.

80.   Moim zdaniem ta pierwsza część oparta jest na niewłaściwym założeniu. Z zaskarżonych wyroków wynika bowiem jasno, że do 1997 r. nie było przywozu do Wspólnoty cukru i mieszanek w ramach systemu kumulacji pochodzenia WE/KTZ. W pkt 110 wyroku w sprawie Rica Foods II Sąd stwierdził, że wielkość tego przywozu „wzrosła od 0 ton w 1996 r. do ponad 48 000 ton w roku 1999”. Błędne jest więc twierdzenie, jak czyni to wnosząca odwołanie, że „trudności” wskazane przez Komisję występowały już w chwili przyjęcia decyzji KTZ w 1991 r., czy też nawet w chwili jej zmiany w 1997 r.

81.   Jeżeli chodzi o przewidywalny bądź zamierzony charakter wystąpienia tych okoliczności – zakładając, że zostałby on wykazany(42) – to nie mógł on sam w sobie stanowić przeszkody dla Komisji, a następnie Sądu, by stwierdzić, że stanowiły one „trudności” w rozumieniu art. 109 ust. 1 decyzji KTZ. Sam fakt bowiem, że do decyzji KTZ włączono klauzulę ochronną, chociaż celem tej decyzji jest rozwój wymiany handlowej z KTZ, wskazuje, że pomimo jej zamierzonego charakteru, wymiana ta może jak najbardziej zostać uznana któregoś dnia za powodującą „trudności” czy niebezpieczeństwo „pogorszenia się sytuacji” pewnego sektora działalności Wspólnoty.

82.   W drugiej części Rica Foods utrzymuje, że wbrew temu, co stwierdził Sąd w pkt 28 wyroku w sprawie Rica Foods III, obniżenie kwot produkcyjnych, które zostało wywołane spornym przywozem, nie spowodowało spadku dochodów producentów wspólnotowych. Jedyną konsekwencją obniżki kwot było bowiem to, że producenci rozpoczęli uprawę innego produktu i objęci zostali innym systemem gwarancji rolnej.

83.   Również ten argument należy odrzucić. Wnosząca odwołanie nie przedstawia bowiem niczego, co mogłoby dowodzić, że w przypadku obniżenia kwot produkcyjnych producenci wspólnotowi faktycznie mieliby możliwość przestawienia się na inne uprawy. Stwierdzenie to jest ponadto jednoznacznie kwestionowane przez Komisję(43).

84.   W każdym razie Rica Foods nie wykazała, ani nawet nie utrzymywała, że Sąd naruszył prawo, stwierdzając, że „niezależnie od tego, czy inne uprawy okazałyby się równie dochodowe jak uprawa buraka cukrowego, konieczność istotnej obniżki kwot produkcji cukru A i B dowodzi sama w sobie wystąpienia pogorszenia się lub […] niebezpieczeństwa pogorszenia się sytuacji w sektorze działalności Wspólnoty w rozumieniu art. 109 ust. 1 decyzji KTZ”(44).

85.   W trzeciej części zarzutu Rica Foods przypomina, że sporny przywóz stanowi wielkość bez znaczenia w stosunku do produkcji wspólnotowej. W 1999 r. przywóz cukru w ramach systemu kumulacji pochodzenia AKP/KTZ i WE/KTZ stanowił jedynie 0,320% (kod CN 1701) i 0,102% (kod CN 1806) produkcji wspólnotowej. Skarżąca uważa więc, że Sąd naruszył prawo, stwierdzając, iż przyznanie tak małych ilości mogło stanowić „trudności” w rozumieniu art. 109 ust. 1 decyzji KTZ.

86.   Należy w tym względzie przypomnieć, że w ww. wyroku w sprawie Emesa Sugar Trybunał stwierdził odnośnie do przyjęcia kontyngentu 3000 ton rocznie na przywóz cukru AKP/KTZ, iż „każda dodatkowa ilość cukru, nawet minimalna względem produkcji wspólnotowej, trafiająca na rynek Wspólnoty, zmusiłaby instytucje wspólnotowe do zwiększenia subwencji wywozowych […] lub do obniżenia kwot produkcji europejskiej, co zakłóciłoby wspólną organizację rynku cukru […] i byłoby sprzeczne z celami wspólnej polityki rolnej”(45). Należy przypomnieć również, że w 1996 i 1997 r., w chwili przyjęcia wspomnianego kontyngentu, przywóz cukru KTZ do Wspólnoty wyniósł odpowiednio 2251,1 tony i 10 372,2 tony(46).

87.   W chwili przyjęcia spornych rozporządzeń w 1999 r. ten sam przywóz wyniósł natomiast 51 969,5 tony(47).

88.   W tej sytuacji nie wiadomo, na czym miałoby polegać naruszenie prawa przez Sąd. Skoro bowiem Trybunał w 2000 r. stwierdził, że przywóz cukru w ilości 10 000 ton niósł niebezpieczeństwo zakłócenia wspólnej organizacji rynku cukru, logiczne było, że w listopadzie 2002 r. Sąd uznał, że przywóz pięciokrotnie większy stanowił „trudności” i powodował niebezpieczeństwo „pogorszenia się sytuacji” w ramach tejże wspólnej organizacji rynku.

89.   W końcu w ostatniej części wnosząca odwołanie utrzymuje, że Sąd naruszył prawo, stwierdzając w pkt 112–115 wyroku w sprawie Rica Foods II, iż przywóz cukru KTZ w roku gospodarczym 1999/2000 miał wpływ na zobowiązania Wspólnoty wynikające z wykazu CXL. W odniesieniu do szczegółowych zasad stosowania limitów przewidzianych w tym wykazie Rica Foods uważa, że Wspólnota dysponowała wystarczającym zakresem swobody, by przyjąć zwiększony przywóz cukru i mieszanek mających skumulowane pochodzenie WE/KTZ w roku gospodarczym 1999/2000.

90.   W tym względzie wystarczy wskazać, że w pkt w112–115 wyroku w sprawie Rica Foods II Sąd nie rozpatrywał, czy limity ustalone w porozumieniach WTO pozwalały na przyjęcie spornego przywozu w roku gospodarczym 1999/2000. Wręcz przeciwnie, Sąd analizował stwierdzenie skarżącej, iż nadprodukcja i zobowiązania wynikające z porozumień WTO nie stanowiły „trudności” w rozumieniu art. 109 ust. 1 decyzji KTZ ze względu na to, że „nadprodukcja występuje od około trzydziestu lat” i że „porozumienia WTO […] zawarte zostały w 1994 r.”(48).

91.   Wobec powyższego proponuję, aby Trybunał oddalił zarzut czwarty w całości.

E –    W przedmiocie zarzutu piątego, dotyczącego naruszenia art. 109 ust. 2 decyzji KTZ

92.   Zarzut piąty skierowany jest przeciwko ocenie Sądu dotyczącej proporcjonalności spornych środków.

93.   Sąd uznał w pierwszej instancji, że Komisja nie naruszyła zasady proporcjonalności wyrażonej w art. 109 ust. 2 decyzji KTZ, ograniczając przywóz cukru i mieszanek kumulujących pochodzenie WE/KTZ do 3340 ton w rozporządzeniu nr 465/2000, a następnie do 4848 ton w rozporządzeniu nr 2081/2000(49).

94.   W piątym zarzucie Rica Foods utrzymuje, że ocena ta jest sprzeczna z zasadą proporcjonalności. Podnosi ona w nim dwa argumenty przeciwko Sądowi.

95.   Po pierwsze uważa ona, że limity ustalone przez Komisję w spornych rozporządzeniach, to jest 3340 ton i 4484 ton, są o dużo za niskie w porównaniu z ilościami cukru KTZ importowanymi do Wspólnoty.

96.   Uważam, że ten argument jest w sposób oczywisty niedopuszczalny.

97.   Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem(50) z art. 225 WE, art. 58 akapit pierwszy statutu Trybunału i art. 112 ust. 1 lit. c) regulaminu Trybunału wynika, że odwołanie powinno wskazywać w sposób dokładny kwestionowane elementy wyroku, o którego uchylenie wniesiono, oraz argumenty prawne, które w sposób szczególny uzasadniają to żądanie.

98.   W niniejszym przypadku Rica Foods ograniczyła się do wskazania w odwołaniu, że:

„[…] [Komisja] i Rada powinny wyjaśnić […] w sposób przekonujący i zrozumiały, jakie interesy i motywy przemawiały za ograniczeniem przywozu cukru KTZ do poziomu z roku 1997, to jest do wielkości, która jest:

–       całkowicie bez znaczenia względem produkcji europejskiej, przywozu i eksportu europejskiego, nadwyżek europejskich czy też względem każdego innego aspektu europejskich uregulowań dotyczących cukru;

–       całkowicie niewystarczająca, by mogła stanowić odpowiednią podstawę dla przyszłości przemysłu cukrowniczego KTZ”(51).

99.   Wnosząca odwołanie nie wskazuje więc konkretnie, w czym Sąd naruszył zasadę proporcjonalności zawartą w art. 109 ust. 2 decyzji KTZ.

100. Po drugie Rica Foods utrzymuje, że ilości cukru KTZ importowane do Wspólnoty były tak niewielkie, iż nie uzasadniały one przyjęcia spornych kontyngentów(52).

101. Argument ten nie dotyczy jednak proporcjonalności spornych rozporządzeń. Dotyczy on kwestii tego, czy sporny przywóz mógł zostać uznany za „trudności” uzasadniające przyjęcie środków ochronnych na podstawie art. 109 ust. 1 decyzji KTZ. Kwestia ta poza tym była rozpatrywana w ramach zarzutu czwartego dotyczącego błędnej wykładni art. 109 ust. 1 decyzji KTZ(53).

102. W konsekwencji proponuję, aby Trybunał oddalił zarzut piąty.

F –    W przedmiocie zarzutu szóstego, dotyczącego naruszenia preferencyjnego statusu KTZ

103. Ostatni zarzut skierowany jest przeciwko ocenie Sądu dotyczącej preferencyjnego statusu produktów pochodzących z KTZ.

104. Ocena ta została przedstawiona w sposób następujący(54):

„198      Skarżące podnoszą, że zgodnie z art. 3 ust. 1 lit. s) WE i postanowień części czwartej traktatu WE […] instytucje wspólnotowe zobowiązane są uwzględnić zasadę hierarchii preferencji. Zgodnie z tą zasadą instytucje nie mogą traktować przywozu towarów pochodzących z KTZ gorzej niż przywozu towarów pochodzących z krajów AKP lub innych krajów trzecich […].

199      W pierwszej kolejności skarżące podnoszą, że art. 213 konwencji z Lomé wyklucza całkowicie przyjęcie środków ochronnych w odniesieniu do cukru. Przyjęcie zaskarżon[ych] rozporządze[ń] narusza tym samym preferencyjny status przysługujący KTZ wobec krajów AKP.

200      [Rica Foods] porównuje jeszcze art. 109 ust. 1 decyzji KTZ z innymi przepisami ochronnymi […]. Skarżąca ta uznaje, że ponieważ KTZ posiadają wyższy stopień preferencji, Komisja powinna unikać przyjmowania środków ochronnych na podstawie art. 109 ust. 1 decyzji KTZ przeciw przywozowi z KTZ, jeżeli nie są spełnione przesłanki dla przyjęcia takich środków w odniesieniu do przywozu z krajów trzecich mniej uprzywilejowanych.

201      W drugiej kolejności skarżące zwracają uwagę na to, że zgodnie z protokołem nr 8 konwencji z Lomé Wspólnota przyznała krajom AKP kontyngent wynoszący ponad 1,7 mln ton cukru, które mogą one wwieźć do Wspólnoty, w całości lub części zwolniony z cła i po cenie gwarantowanej. Ograniczając przywóz cukru pochodzącego z KTZ w ramach systemu kumulacji pochodzenia WE/KTZ do 3340 ton w okresie 7 miesięcy, Komisja naruszyła zasadę mówiącą, iż przywóz towarów pochodzących z KTZ nie może być traktowany gorzej niż przywóz towarów pochodzących z krajów AKP lub innych krajów trzecich.

202      Należy przypomnieć, że sąd wspólnotowy musi ograniczyć się w ramach prowadzonej przezeń kontroli do sprawdzenia, czy Komisja, która dysponuje w niniejszym przypadku szerokim zakresem swobodnego uznania, popełniła oczywisty błąd w ocenie, przyjmując zaskarżone rozporządzeni[a] […].

203      Chociaż produkty pochodzące z KTZ posiadają na mocy części czwartej traktatu status preferencyjny, Trybunał i Sąd orzekły już, że art. 109 decyzji KTZ, który uprawnia Komisję do przyjęcia środków ochronnych, nie narusza jako taki żadnej zasady zawartej w części czwartej traktatu […]. Samo przyjęcie środka ochronnego na podstawie art. 109 decyzji KTZ nie pozwala więc na stwierdzenie naruszenia preferencyjnego statusu produktów pochodzących z KTZ.

204      Jeżeli chodzi o status cukru w konwencji z Lomé, Sąd stwierdza, że w protokole nr 8 załączonym do tej konwencji Wspólnota zobowiązuje się wobec krajów AKP do zakupu po cenach gwarantowanych i przywozu określonej ilości cukru rocznie (1,7 mln ton). Przywóz ten jest w całości lub części zwolniony z cła. Aby gwarancja ta nie pozostała jedynie na papierze, art. 213 konwencji z Lomé przewiduje, że klauzula ochronna (art. 177 konwencji z Lomé) nie znajduje zastosowania w ramach protokołu nr 8.

205      W przeciwieństwie do tego zgodnie z art. 101 ust. 1 decyzji KTZ wszelkie produkty pochodzące z KTZ, a zatem zasadniczo również cukier, są dopuszczone do przywozu do Wspólnoty ze zwolnieniem z ceł przywozowych. Cukier pochodzący z KTZ posiada zatem jednoznacznie status preferencyjny względem cukru AKP. Przyjęcie przez Komisję środka ochronnego – z natury czasowego – nie zmienia w niczym tego stanu rzeczy. Sąd zaznacza jeszcze w tym względzie, że zaskarżone rozporządzenie dotyczy jedynie cukru i mieszanek przywożonych w ramach systemu kumulacji pochodzenia WE/KTZ. Nie nakłada ono żadnych limitów na przywóz cukru pochodzącego z KTZ zgodnie ze zwykłymi regułami pochodzenia, gdyby taka produkcja występowała.

206      Argument oparty na preferencyjnym statusie cukru pochodzącego z KTZ względem cukru pochodzącego z państw AKP należy zatem odrzucić.

207      Z tych samych względów skarżące nie mogą opierać swojej argumentacji na klauzulach ochronnych zawartych w porozumieniach Wspólnoty z niektórymi krajami trzecimi.

[…]

210      Wobec powyższego należy stwierdzić, że zaskarżone rozporządzeni[a] nie doprowadził[y] do tego, iż państwa AKP i kraje trzecie zyskały pozycję konkurencyjną, która byłaby w sposób oczywisty korzystniejsza niż pozycja KTZ”.

105. W ostatnim zarzucie Rica Foods utrzymuje, że taka ocena nie uwzględniła właściwie preferencyjnego statusu produktów pochodzących z KTZ. Jej zdaniem bowiem Sąd nie wziął pod uwagę istotnej różnicy wynikającej ze środków ochronnych w traktowaniu z jednej strony przywozu produktów pochodzących z KTZ, a z drugiej strony przywozu produktów pochodzących z państw AKP, krajów o największym uprzywilejowaniu czy też niektórych krajów trzecich.

106. Podobnie jak Komisja uważam, że zarzut niniejszy jest w sposób oczywisty niedopuszczalny.

107. W przytoczonych powyżej punktach 198–210 wyroku w sprawie Rica Foods II Sąd wyraźnie przedstawił powody, dla których jego zdaniem sporne środki ochronne nie doprowadziły do tego, że państwa AKP i kraje trzecie zyskały pozycję konkurencyjną korzystniejszą niż pozycja KTZ.

108. Rica Foods nie wskazuje w odwołaniach, w czym argumentacja Sądu miałaby naruszać prawo w tym względzie. Ogranicza się ona jedynie do powtórzenia, że „produktom KTZ przysługuje uprzywilejowana pozycja na podstawie ich »preferencyjnego« statusu i że „poprzez [sporne] środki ochronne pozwana wprowadziła istotną różnicę w traktowaniu przywozu z AKP i krajów o największym uprzywilejowaniu z jednej strony a przywozem z KTZ z drugiej strony”(55).

109. W tych okolicznościach zarzut ten należy oddalić jako w sposób oczywisty niedopuszczalny, zgodnie z orzecznictwem przywołanym w pkt 97 niniejszej opinii.

V –    Wnioski

110. W świetle całości powyższych rozważań proponuję, aby Trybunał oddalił odwołania i obciążył skarżącą kosztami postępowania, z wyjątkiem kosztów poniesionych przez interwenientów, zgodnie z art. 69 i 118 regulaminu Trybunału.

---

1 – Język oryginału: francuski.

---

2 – Wyrok w sprawie T‑47/00 Rica Foods przeciwko Komisji, Rec. str. II‑113.

---

3 – Wyroki: w sprawach połączonych T‑94/00, T‑110/00 i T‑159/00 Rica Foods i in. przeciwko Komisji, Rec. str. II‑4677 (zwany dalej „wyrokiem Rica Foods II”), oraz w sprawach połączonych T‑332/00 i T‑350/00 Rica Foods i Free Trade Foods przeciwko Komisji, Rec. str. II‑4755 (zwany dalej „wyrokiem Rica Foods III”).

---

4 – Dz.U. L 252, str. 1.

---

5 – Rozporządzenie Rady w sprawie wspólnej organizacji rynków w sektorze cukru (Dz.U. L 177, str. 4).

---

6 – Decyzja dotycząca zawarcia w imieniu Wspólnoty Europejskiej, w dziedzinach wchodzących w zakres jej kompetencji, porozumień będących wynikiem negocjacji wielostronnych w ramach Rundy Urugwajskiej (1986–1994) (Dz.U. L 336, str. 1).

---

7 – Decyzja w sprawie stowarzyszenia krajów i terytoriów zamorskich z Europejską Wspólnotą Gospodarczą (Dz.U. L 263, str. 1).

---

8 – Dz.U. L 329, str. 50 (zwana dalej, łącznie z decyzją 91/482, „decyzją KTZ”).

---

9 – Zobacz decyzję 2000/169/WE (Dz.U. L 55, str. 67).

---

10 – Dz.U. L 294, str. 11.

---

11 – Rozporządzenie Komisji z dnia 2 lipca 1993 r. ustanawiające przepisy w celu wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiającego Wspólnotowy kodeks celny (Dz.U. L 253, str. 1).

---

12 – Dz.U. L 196, str. 31. Procedura ustanowiona w art. 308d tego aktu polega na wprowadzeniu wymogu, że państwa członkowskie „dostarczą Komisji raz w miesiącu lub […] w częstszych [krótszych] odstępach czasu szczegółowe informacje dotyczące ilości produktów dopuszczonych do swobodnego obrotu, na podstawie preferencyjnych uzgodnień taryfowych, w poprzednim miesiącu”.

---

13 – Dz.U. L 56, str. 39.

---

14 – Dz.U. L 246, str. 64.

---

15 – Zwanych dalej również „zaskarżonymi wyrokami”.

---

16 – Zobacz jako niedawny przykład wyrok z dnia 8 maja 2003 r. w sprawach połączonych C‑328/99 i C‑399/00 Włochy i SIM 2 Multimedia przeciwko Komisji, Rec. str. I‑4035, pkt 39. W odniesieniu do art. 109 decyzji KTZ Trybunał stosuje generalnie inne sformułowanie. Wskazuje on, że „[w] przypadku takiego uprawnienia sąd wspólnotowy powinien się ograniczyć do rozpatrzenia, czy korzystając z niego instytucje wspólnotowe nie popełniły oczywistego błędu lub nadużycia władzy lub czy w sposób oczywisty nie przekroczyły zakresu przysługującego im swobodnego uznania” (zob. wyroki z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie C‑110/97 Niderlandy przeciwko Radzie, Rec. str. I‑8763, pkt 62, i w sprawie C‑301/97, Rec. str. I‑8853, pkt 74; zob. również wyrok z dnia 11 lutego 1999 r. w sprawie C‑390/95 P Antillean Rice Mills i in. przeciwko Komisji, Rec. str. I‑769, pkt 48). Sformułowanie to wydaje się mi jednak mniej poprawne niż sformułowanie przytoczone w pkt 43 niniejszej opinii, ponieważ nie ujmuje ono kontroli niektórych aspektów, takich jak prawidłowe dokonanie ustaleń faktycznych czy też zachowanie przepisów proceduralnych i przepisów dotyczących uzasadnienia. Ponadto nie jest jasna różnica pomiędzy przypadkiem „oczywistego błędu” a „oczywistego przekroczenia zakresu swobodnego uznania”.

---

17 – Zobacz np. wyroki: z dnia 5 października 1994 r. w sprawie C‑280/93 Niemcy przeciwko Radzie, Rec. str. I‑4973, pkt 90 i 91; z dnia 17 października 1995 r. w sprawie C‑44/94 Fishermen’s Organisations i in., Rec. str. I‑3115, pkt 37; z dnia 19 listopada 1998 r. w sprawie C‑150/94 Zjednoczone Królestwa przeciwko Radzie, Rec. str. I‑7235, pkt 87; z dnia 8 lutego 2000 r. w sprawie C‑17/98 Emesa Sugar, Rec. str. I‑675, pkt 53, ww. wyrok w sprawie C‑110/97 Niderlandy przeciwko Radzie, pkt 63, i ww. wyrok w sprawie C‑301/97 Niderlandy przeciwko Radzie, pkt 64–68 i 75.

---

18 – Zobacz podobnie również wyroki: z dnia 21 lutego 1990 r. w sprawach połączonych od C‑267/88 do C‑285/88 Wuidart i in., Rec. str. I‑435, pkt 14, z dnia 26 czerwca 1990 r. w sprawie C‑8/89 Zardi, Rec. str. I‑2515, pkt 11; wyrok Sądu z dnia 5 czerwca 1996 w sprawie T‑162/94 NMB France i in. przeciwko Komisji, Rec. str. II‑427, pkt 70.

---

19 – Zobacz np. wyrok z dnia 13 lipca 1966 r. w sprawach połączonych 56/64 i 58/64 Consten i Grundig przeciwko Komisji, Rec. str. 429, 501, i wyrok Sądu z dnia 17 lipca 1998 r. w sprawie T‑118/96 Thai Bicykle przeciwko Radzie, Rec. str. II‑2991, pkt 32 i przywołane tam orzecznictwo.

---

20 – Punkt 43 niniejszej opinii.

---

21 – Opinia w zawisłej przed Trybunałem sprawie C‑141/02 P Komisja przeciwko max.mobil, pkt 77 i 78.

---

22 – Zobacz podobnie m.in. ww. wyrok w sprawie Emesa Sugar, pkt 53, ww. wyrok w sprawie C‑110/97 Niderlandy przeciwko Radzie, pkt 63, i ww. wyrok w sprawie C‑301/9 Niderlandy przeciwko Radzie, pkt 64–68 i 75.

---

23 – Zobacz np. wyroki: z dnia 21 marca 1990 r. w sprawie C‑142/87 Belgia przeciwko Komisji, Rec. str. I‑959, pkt 56; z dnia 21 marca 1991 r. w sprawie C‑303/88 Włochy przeciwko Komisji, Rec. str. I‑1433, pkt 34, i z dnia 15 czerwca 1993 r. w sprawie C‑225/91 Matra przeciwko Komisji, Rec. str. I‑3203, pkt 24).

---

24 – Rozporządzenie Rady z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 i 82 traktatu (Dz.U. 2003, L 1, str. 1). Zobacz np. ww. wyrok w sprawie Consten i Grundig przeciwko Komisji, Rec. str. 501, i wyrok z dnia 23 października 1974 r. w sprawie 17/74 Transocean Marine Paint przeciwko Komisji, Rec. str. 1063, pkt 16.

---

25 – Zobacz wyrok z dnia 4 kwietnia 1990 r. w sprawach połączonych C‑111/88, C‑112/88 i C‑20/89 Grecja przeciwko Komisji, Rec. str. I‑1559, opublikowany w streszczeniu, pkt 1 streszczenia.

---

26 – W odwołaniu (pkt 31–35) Rica Foods zawarta jest jeszcze trzecia część tego zarzutu, która zostanie rozpatrzona w ramach zarzutu trzeciego (zob. pkt 63–70 niniejszej opinii).

---

27 – Odwołanie Rica Foods, pkt 16–19 i 24–26.

---

28 – Zobacz jako niedawne przykłady wyrok z dnia 8 maja 2003 r. w sprawie C‑122/01 P T. Port przeciwko Komisji, Rec. str. I‑4261, pkt 27, i postanowienie z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie C‑116/03 Fichtner przeciwko Komisji, niepublikowane w Zbiorze, pkt 33.

---

29 – Wyrok w sprawie Rica Foods II, pkt 101.

---

30 – Ibidem, pkt 120.

---

31– Zobacz m.in. wyroki: z dnia 1 czerwca 1994 r. w sprawie C‑136/92 P Komisja przeciwko Brazzelli Lualdi i in., Rec. str. I‑1981, pkt 66, z dnia 7 maja 1998 r. w sprawie C‑401/96 P Somaco przeciwko Komisji, Rec. str. I‑2587, pkt 54, i z dnia 17 grudnia 1998 r. w sprawie C‑185/95 P Baustahlgewebe przeciwko Komisji, Rec. str. I‑8417, pkt 24.

---

32– Wyroki: z dnia 2 marca 1994 r. w sprawie C‑53/92 P Hilti przeciwko Komisji, Rec. str I‑667, pkt 42, z dnia 16 września 1997 r. w sprawie C‑362/95 P Blackspur DIY i in. przeciwko Radzie i Komisji, Rec. str. I‑4775, pkt 29, z dnia 28 maja 1998 r. w sprawie C‑8/95 P New Holland Ford przeciwko Komisji, Rec. str. I‑3175, pkt 26, ww. wyrok w sprawie Baustahlgewebe przeciwko Komisji, pkt 24, wyrok z dnia 9 września 1999 r. w sprawie C‑257/98 P Lucaccioni przeciwko Komisji, Rec. str. I‑5251, pkt 45–47; oraz postanowienia: z dnia 6 października 1997 r. w sprawie C‑55/97 P AIUFFASS i AKT przeciwko Komisji, Rec. str. I‑5383, pkt 25, z dnia 16 października 1997 r. w sprawie C‑140/96 P Dimitriadis przeciwko Trybunałowi Obrachunkowemu, Rec. str. I‑5635, pkt 35, i z dnia 27 stycznia 2000 r. w sprawie C‑341/98 P Proderec przeciwko Komisji, niepublikowane w Zbiorze, pkt 28.

---

33– Zobacz wyroki: z dnia 27 stycznia 2000 r. w sprawie C‑164/98 P DIR International Film i in. przeciwko Komisji, Rec. str. I‑447, pkt 47 i 48, i z dnia 11 września 2003 r. w sprawie C‑197/99 P Belgia przeciwko Komisji, Rec. str. I‑8461, pkt 67.

---

34– Zobacz w szczególności postanowienie z dnia 11 kwietnia 2001 r. w sprawie C‑459/00 P (R) Komisja przeciwko Trenker, Rec. str. I‑2823, pkt 71.

---

35– Zobacz w szczególności wyrok z dnia 3 kwietnia 2003 r. w sprawie C‑277/01 P Parlament przeciwko Samperowi, Rec. str. I‑3019, pkt 40.

---

36 – Uwagi interwenienta, pkt 11 i nast.

---

37 – Sporne rozporządzenia, motyw 1.

---

38 – Ibidem, motyw 4.

---

39 – Idem.

---

40 – Idem.

---

41 – Sporne rozporządzenia, motyw 5.

---

42 – W ww. opinii w sprawie Emesa Sugar rzecznik generalny Ruiz-Jarabo Colomer wskazał, że nie można było przewidzieć konsekwencji stosowania zasady kumulacji pochodzenia w chwili przyjęcia decyzji KTZ. Jego zdaniem bowiem „fikcja prawna wprowadzona przez mechanizm kumulacji pochodzenia została przyjęta swego czasu przez Radę, chociaż nie była ona – i przypuszczalnie nie mogła być – w pełni świadoma jej możliwych konsekwencji”, pkt 58.

---

43 – Zobacz odpowiedzi na skargę w sprawach C‑40/03 P, pkt 39, i C‑41/03 P, pkt 45.

---

44 – Wyrok w sprawie Rica Foods III, pkt 128 (podkreślenie własne).

---

45 – Punkt 56 (podkreślenie własne).

---

46 – Statystyki Eurostatu dotyczące wywozu z KTZ do Wspólnoty produktów objętych kodami CN 1806 10 30, CN 1806 10 90 i CN 1701 w latach 1991–2000 (załącznik 1 uwag Królestw Hiszpanii jako interwenienta w sprawie).

---

47 – Idem.

---

48 – Punkt 112. W rzeczywistości kwestia zakresu swobody działania pozostawionej w porozumieniach WTO została przeanalizowana przez Sąd w pkt 135–139 wyroku w sprawie Rica Foods II. Niemniej zakładając nawet, że odwołanie Rica Foods można uznać za oparte na tych punktach, a nie na pkt 112–115 wyroku w sprawie Rica Foods II, które są wyraźnie wskazane w odwołaniu, uważam, że argumentacja Rica Foods jest w każdym razie bezzasadna ze względów przedstawionych przeze mnie w opinii z dnia dzisiejszego w ww. sprawach połączonych w toku C‑26/00, C‑180/00 i C‑452/00 Niderlandy przeciwko Komisji, pkt 76–79.

---

49 – Zobacz wyroki w sprawie Rica Foods II, pkt 157–197, i Rica Foods III, pkt 142–177.

---

50 – Zobacz jako niedawne przykłady wyrok z dnia 23 marca 2004 r. w sprawie C‑234/02 P Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich przeciwko Lambertsowi, Rec. str. I‑2803, pkt 76, i postanowienie z dnia 28 października 2004 r. w sprawie C‑236/03 P Komisja przeciwko CMA CGM i in., niepublikowane w Zbiorze, pkt 43.

---

51 – Odwołania w sprawach C‑40/03 P, pkt 66, i C‑41/03 P, pkt 72.

---

52 – Odwołania w sprawach C‑40/03 P, pkt 68, i C‑41/03 P, pkt 74.

---

53 – Zobacz pkt 85–88 niniejszej opinii.

---

54 – Wyrok w sprawie Rica Foods II.

---

55 – Odwołania w sprawach C‑40/03 P, pkt 88, i C‑41/03 P, pkt 99.