EUR-Lex Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 62016TJ0233
Judgment of the General Court (Appeal Chamber) of 27 June 2017 (Extracts).#José Luis Ruiz Molina v European Union Intellectual Property Office.#Appeal — Civil service — Members of the temporary staff — Contract for a fixed period with a termination clause ending the contract in the event of the temporary staff member’s name not being included on the reserve list of the next open competition — Termination of the contract pursuant to the termination clause — Reclassification of a contract for a fixed period as a contract for an indefinite period — Res judicata — Clause 5(1) of the ETUC-UNICE-CEEP framework agreement on fixed-term work — Obligation to state reasons.#Case T-233/16 P.
Wyrok Sądu (izba ds. odwołań) z dnia 27 czerwca 2017 r. (Fragmenty).
José Luis Ruiz Molina przeciwko Urzędowi Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej.
Odwołanie – Służba publiczna – Personel tymczasowy – Umowa na czas określony zawierająca klauzulę o rozwiązaniu umowy, w przypadku gdy nazwisko pracownika nie zostanie umieszczone na liście rezerwy kadrowej kolejnego konkursu otwartego – Rozwiązanie umowy na podstawie klauzuli rozwiązującej – Przekształcenie umowy na czas określony w umowę na czas nieokreślony – Powaga rzeczy osądzonej – Klauzula 5 ust. 1 porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, zawartego przez UNICE, CEEP oraz ETUC – Obowiązek uzasadnienia.
Sprawa T-233/16 P.
Wyrok Sądu (izba ds. odwołań) z dnia 27 czerwca 2017 r. (Fragmenty).
José Luis Ruiz Molina przeciwko Urzędowi Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej.
Odwołanie – Służba publiczna – Personel tymczasowy – Umowa na czas określony zawierająca klauzulę o rozwiązaniu umowy, w przypadku gdy nazwisko pracownika nie zostanie umieszczone na liście rezerwy kadrowej kolejnego konkursu otwartego – Rozwiązanie umowy na podstawie klauzuli rozwiązującej – Przekształcenie umowy na czas określony w umowę na czas nieokreślony – Powaga rzeczy osądzonej – Klauzula 5 ust. 1 porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, zawartego przez UNICE, CEEP oraz ETUC – Obowiązek uzasadnienia.
Sprawa T-233/16 P.
Court reports – general
ECLI identifier: ECLI:EU:T:2017:435
T‑233/16 P62016TJ0233EU:T:2017:43500011188T
WYROK SĄDU (izba ds. odwołań)
z dnia 27 czerwca 2017 r. ( *1 )
„Odwołanie — Służba publiczna — Personel tymczasowy — Umowa na czas określony zawierająca klauzulę o rozwiązaniu umowy, w przypadku gdy nazwisko pracownika nie zostanie umieszczone na liście rezerwy kadrowej kolejnego konkursu otwartego — Rozwiązanie umowy na podstawie klauzuli rozwiązującej — Przekształcenie umowy na czas określony w umowę na czas nieokreślony — Powaga rzeczy osądzonej — Klauzula 5 ust. 1 porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, zawartego przez UNICE, CEEP oraz ETUC — Obowiązek uzasadnienia”
W sprawie T‑233/16 P
mającej za przedmiot odwołanie od wydanego przez Sąd do spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej (trzecia izba) wyroku z dnia 2 marca 2016 r., Ruiz Molina/OHIM (F‑60/15, EU:F:2016:28), zmierzające do uchylenia tego wyroku,
José Luis Ruiz Molina, zamieszkały w San Juan de Alicante (Hiszpania), reprezentowany przez adwokatów N. Lhoësta oraz S. Michiels,
wnoszący odwołanie,
w której drugą stroną postępowania jest
Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO), reprezentowany przez A. Lukošiūtė, działającą w charakterze pełnomocnika, wspieraną przez adwokata B. Wägenbaura,
strona pozwana w pierwszej instancji,
SĄD (izba ds. odwołań),
w składzie: M. Jaeger, prezes, M. Prek (sprawozdawca) i A. Dittrich, sędziowie,
sekretarz: E. Coulon,
wydaje następujący
Wyrok ( 1 )
1 |
Poprzez swoje odwołanie, wniesione na podstawie art. 9 załącznika I do statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wnoszący odwołanie, José Luis Ruiz Molina, żąda uchylenia wyroku Sądu do spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej (trzecia izba) z dnia 2 marca 2016 r., Ruiz Molina/OHIM (F‑60/15, zwanego dalej „zaskarżonym wyrokiem”, EU:F:2016:28), na mocy którego Sąd do spraw Służby Publicznej oddalił jego wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji prezesa EUIPO z dnia 4 czerwca 2014 r. w sprawie rozwiązania z nim umowy o pracę w charakterze członka personelu tymczasowego po upływie sześciomiesięcznego terminu wypowiedzenia. |
Okoliczności faktyczne leżące u podstaw sporu
2 |
Okoliczności faktyczne leżące u podstaw sporu zostały przedstawione w pkt 13–29 zaskarżonego wyroku w następujący sposób:
|
Postępowanie w pierwszej instancji i zaskarżony wyrok
3 |
Pismem złożonym w sekretariacie Sądu do spraw Służby Publicznej w dniu 22 kwietnia 2015 r. skarżący wniósł skargę, zarejestrowaną pod sygnaturą F‑60/15, mającą na celu stwierdzenie nieważności decyzji prezesa EUIPO z dnia 4 czerwca 2014 r. o rozwiązaniu z nim umowy o pracę w charakterze członka personelu tymczasowego po upływie sześciomiesięcznego terminu wypowiedzenia. |
4 |
Na mocy zaskarżonego wyroku Sąd do spraw Służby Publicznej oddalił skargę i obciążył skarżącego, poza jego własnymi kosztami, połową kosztów poniesionych przez EUIPO. |
5 |
Na początku Sąd do spraw Służby Publicznej przypomniał, że „protokół powrotu do pracy [podpisany przez EUIPO i skarżącego w dniu 1 grudnia 2011 r.] przewidywał powrót skarżącego do pracy w ramach jego umowy o pracę w charakterze członka personelu tymczasowego, zmienionej w dniu 1 czerwca 2005 r., z takim zaszeregowaniem do grupy i na stopień, jakie skarżący posiadał w dniu, w którym omawiana umowa została rozwiązana, czyli w dniu 15 września 2009 r. wieczorem”, i że na mocy tego samego protokołu EUIPO „zobowiązało się do odtworzenia ścieżki kariery zawodowej skarżącego począwszy od tej samej daty i do wypłacenia mu różnicy pomiędzy dochodami, jakie otrzymywałby od dnia 16 września 2009 r. do dnia 30 listopada 2011 r., gdyby umowa z nim nie została rozwiązana, a dochodami, jakie faktycznie otrzymał podczas tego okresu”. Stwierdził on, że „w tych okolicznościach, jak wyraźnie wynika[ło] z § 1 [omawianego protokołu], należ[ało] przyjąć, że decyzja z dnia 12 marca 2009 r. została cofnięta omawianym protokołem i że skarżący został ponownie umiejscowiony, z mocą wsteczną, w sytuacji wykonywania swojej umowy o pracę w charakterze członka personelu tymczasowego, zmienionej w dniu 1 czerwca 2005 r., począwszy od daty wejścia w życie decyzji o rozwiązaniu umowy, czyli od dnia 15 września 2009 r. wieczorem”. Wobec tego orzekł on, że „[p]onieważ umowę o pracę w charakterze członka personelu tymczasowego ze skarżącym, zmienioną w dniu 1 czerwca 2005 r., należy traktować […] jako pierwsze przedłużenie jego umowy o pracę w charakterze członka personelu tymczasowego na czas określony w rozumieniu art. 2 lit. a) WZIP, skarżący nie [mógł] twierdzić, że zaskarżona decyzja [naruszała] przepisy art. 8 akapit pierwszy WZIP z tego względu, że [protokół ten] stanowił drugie przedłużenie wiążącej go z [EUIPO] umowy” (pkt 39 zaskarżonego wyroku). |
6 |
Następnie Sąd do spraw Służby Publicznej podkreślił, że „porozumienie ramowe [UNICE, CEEP oraz ETUC w sprawie pracy na czas określony, zawarte w dniu 18 marca 1999 r., wdrożone dyrektywą Rady 99/70/WE z dnia 28 czerwca 1999 r.] nie dotyczy[ło] warunków rozwiązywania umów na czas określony czy na czas nieokreślony, lecz warunków korzystania z takich umów, zgodnie z klauzulą 1 lit. b)” i że „na klauzulę 5 ust. 1 lit. a) [tego] porozumienia ramowego nie można [było] powoływać się bezpośrednio względem zaskarżonej decyzji, której ani przedmiotem, ani skutkiem nie było przedłużenie zatrudnienia skarżącego w [EUIPO], a więc sama w sobie nie mogła ona być sprzeczna z postanowieniami [tego] porozumienia ramowego” (pkt 45 zaskarżonego wyroku). |
7 |
Ponadto, w odniesieniu do zarzucanej niezgodności z prawem protokołu powrotu do pracy, który EUIPO i skarżący podpisali w dniu 1 grudnia 2011 r. (zwanego dalej „protokołem powrotu do pracy z dnia 1 grudnia 2011 r.”), w związku z tym, że miałby on być jakoby sprzeczny z postanowieniami porozumienia ramowego UNICE, CEEP oraz ETUC w sprawie pracy na czas określony, zawartego w dniu 18 marca 1999 r., wdrożonego dyrektywą Rady 99/70/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. (Dz.U. 1999, L 175, s. 43) (zwanego dalej „porozumieniem ramowym”), Sąd do spraw Służby Publicznej przypomniał, że rozpatrywany protokół spowodował przywrócenie skarżącego do pracy na podstawie umowy o pracę w charakterze członka personelu tymczasowego, zmienionej w dniu 1 czerwca 2005 r., i że „[t]ę ostatnią umowę […] należ[ało] traktować jako pierwsze przedłużenie umowy o pracę na czas określony w charakterze członka personelu tymczasowego w rozumieniu art. 2 lit. a) WZIP, przyjęte na podstawie przepisów art. 8 tego rozporządzenia, które [miały] właśnie na celu ograniczenie korzystania z kolejnych umów o pracę w charakterze członka personelu tymczasowego i zalicza[ły] się do środków określonych w klauzuli 5 ust. 1 porozumienia ramowego, które mogą zapobiegać nadużyciom wynikającym z korzystania z kolejnych umów czy stosunków pracy na czas określony” (pkt 46 zaskarżonego wyroku). |
8 |
Wreszcie, Sąd do spraw Służby Publicznej podkreślił, że „ponieważ Sąd nie stwierdził nieważności decyzji o rozwiązaniu poprzedniej umowy skarżącego z [EUIPO], powrót skarżącego do pracy na podstawie protokołu powrotu do pracy [z dnia 1 grudnia 2011 r.] [dokonał] się z wyłącznej inicjatywy administracji” i że „[t]aki powrót skarżącego do pracy w ramach służb [EUIPO], nawet jeśli istniała ponaddwuletnia przerwa w stosunku pracy, nie [mógł] być traktowany jako nadużycie w rozumieniu klauzuli 1 lit. b) porozumienia ramowego” (pkt 46 zaskarżonego wyroku). |
Postępowanie przed Sądem i żądania stron
9 |
Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 12 maja 2016 r. wnoszący odwołanie wniósł niniejsze odwołanie. […] |
17 |
Skarżący wnosi do Sądu o:
|
18 |
EUIPO wnosi do Sądu o:
|
Co do prawa
[…]
W przedmiocie zarzutów pierwszego i drugiego, dotyczących, odpowiednio, naruszenia art. 8 WZIP i naruszenia powagi rzeczy osądzonej, którą ma wyrok z dnia 15 września 2011 r., Bennett i in./OHIM (F‑102/09, EU:F:2011:138)
21 |
Dwa pierwsze zarzuty podniesione przez skarżącego dotyczą, odpowiednio, naruszenia art. 8 WZIP i naruszenia powagi rzeczy osądzonej, którą ma wyrok z dnia 15 września 2011 r., Bennett i in./OHIM (F‑102/09, EU:F:2011:138). […] |
24 |
W związku z dwoma pierwszymi zarzutami należy zbadać, po pierwsze, czy Sąd do spraw Służby Publicznej popełnił błąd, gdy stwierdził, że decyzja z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie rozwiązania umowy została cofnięta, i po drugie, czy dokonał on właściwej oceny skutków prawnych tego cofnięcia |
25 |
W pierwszej kolejności należy zbadać kwestię tego, czy cofnięcie decyzji z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie rozwiązania umowy było możliwe pod względem prawnym. |
26 |
Po pierwsze, z orzecznictwa wynika, że cofnięcie z mocą wsteczną aktu administracyjnego zgodnego z prawem, który przyznawał prawa podmiotowe lub podobne korzyści, jest sprzeczne z ogólnymi zasadami prawa (zob. podobnie wyroki: z dnia 22 września 1983 r., Verli‑Wallace/Komisja, 159/82, EU:C:1983:242, pkt 8; z dnia 5 grudnia 2000 r., Gooch/Komisja, T‑197/99, EU:T:2000:282, pkt 52). |
27 |
Po drugie, w odniesieniu do aktów administracyjnych niezgodnych z prawem należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem z ogólnych zasad prawa Unii wynika, iż administracja jest co do zasady uprawniona do tego, by cofnąć z mocą wsteczną korzystny akt administracyjny wydany niezgodnie z prawem (zob. podobnie wyroki: z dnia 20 listopada 2002 r., Lagardère i Canal+/Komisja, T‑251/00, EU:T:2002:278, pkt 138–140; z dnia 15 kwietnia 2011 r., IPK International/Komisja, T‑297/05, EU:T:2011:185, pkt 118), ale cofnięcie z mocą wsteczną aktu przyznającego prawa na rzecz jego adresata podlega co do zasady bardzo restrykcyjnym warunkom (zob. podobnie wyrok z dnia 9 marca 1978 r., Herpels/Komisja, 54/77, EU:C:1978:45, pkt 38). O ile bowiem należy przyznać, że każda instytucja Unii, która stwierdza, iż wydany przez nią akt jest niezgodny z prawem, ma prawo go cofnąć w rozsądnym terminie z mocą wsteczną, o tyle prawo to może być ograniczone koniecznością poszanowania uzasadnionych oczekiwań beneficjenta aktu, który mógł polegać na zgodności tego aktu z prawem (wyroki: z dnia 26 lutego 1987 r., Consorzio Cooperative d’Abruzzo/Komisja, 15/85, EU:C:1987:111, pkt 12–17; z dnia 20 czerwca 1991 r., Cargill/Komisja, C‑248/89, EU:C:1991:264, pkt 20; z dnia 17 kwietnia 1997 r., de Compte/Parlament, C‑90/95 P, EU:C:1997:198, pkt 35). Taka decyzja jest również uzależniona od tego, czy nie narusza ona zasady pewności prawa (zob. podobnie wyrok z dnia 5 marca 2003 r., Ineichen/Komisja, T‑293/01, EU:T:2003:55, pkt 91). |
28 |
Po trzecie, z wyroku z dnia 16 grudnia 2010 r., Athinaïki Techniki/Komisja (C‑362/09 P, EU:C:2010:783, pkt 59), wynika zasadniczo, że restrykcyjne warunki przewidziane w wyrokach z dnia 9 marca 1978 r., Herpels/Komisja (54/77, EU:C:1978:45), z dnia 26 lutego 1987 r., Consorzio Cooperative d’Abruzzo/Komisja (15/85, EU:C:1987:111), i z dnia 17 kwietnia 1997 r., de Compte/Parlament (C‑90/95 P, EU:C:1997:198), w jakich to warunkach można dokonać cofnięcia z mocą wsteczną niezgodnego z prawem aktu administracyjnego przyznającego prawa podmiotowe, nie mają znaczenia w wypadku, gdy dany akt nie stanowi względem swego adresata aktu tworzącego prawa, lecz stanowi akt niekorzystny. |
29 |
W świetle tego orzecznictwa Sąd stwierdza, że nic nie stoi na przeszkodzie temu, aby można było dokonać cofnięcia aktu administracyjnego niezgodnego albo zgodnego z prawem, który wobec swego adresata stanowi akt wiążący się przede wszystkim z niekorzystnymi skutkami, a dodatkowo tworzy prawa na jego korzyść, jeśli nie zostają naruszone uzasadnione oczekiwania tego adresata i nie zostaje naruszona zasada pewności prawa. |
30 |
Tymczasem w niniejszym wypadku należy stwierdzić, że decyzja z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie rozwiązania umowy stanowi przede wszystkim dla skarżącego niekorzystny akt administracyjny, a dodatkowo tworzy na jego rzecz prawa. |
31 |
Trzeba również zauważyć, że poprzez podpisanie protokołu powrotu do pracy z dnia 1 grudnia 2011 r. skarżący wyraził zgodę na cofnięcie decyzji z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie rozwiązania umowy i że w rezultacie rozpatrywane cofnięcie dokonało się z poszanowaniem zasady uzasadnionych oczekiwań skarżącego i w zgodzie z zasadą pewności prawa, które to zasady zostały przypomniane w orzecznictwie przytoczonym w pkt 28 powyżej. W tym względzie § 1 omawianego protokołu wskazuje jednoznacznie, że rozpatrywana decyzja zostaje cofnięta. |
32 |
Tym samym Sąd do spraw Służby Publicznej słusznie stwierdził w pkt 39 zaskarżonego wyroku, że decyzja z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie rozwiązania umowy została cofnięta mocą protokołu powrotu do pracy z dnia 1 grudnia 2011 r. |
33 |
W drugiej kolejności, skoro cofnięcie decyzji z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie rozwiązania umowy było możliwe pod względem prawnym, należy zbadać, czy Sąd do spraw Służby Publicznej nie popełnił naruszenia prawa w ocenie skutków prawnych tego cofnięcia. |
34 |
Po pierwsze, trzeba zauważyć, że od momentu cofnięcia decyzji z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie rozwiązania umowy uznaje się, że decyzja ta nigdy nie została wydana. A zatem Sąd do spraw Służby Publicznej słusznie orzekł w pkt 39 zaskarżonego wyroku, że skarżący został ponownie umiejscowiony, z mocą wsteczną, począwszy od dnia 15 września 2009 r., w sytuacji wykonywania swojej umowy o pracę w charakterze członka personelu tymczasowego, zmienionej w dniu 1 czerwca 2005 r. Postanowienia protokołu powrotu do pracy z dnia 1 grudnia 2011 r. konkretyzują jedynie w tym względzie powrót skarżącego do pracy na stanowisku, które zajmował on przed dniem 15 września 2009 r. |
35 |
Po drugie, Sąd do spraw Służby Publicznej stwierdził w pkt 39 zaskarżonego wyroku, że umowę o pracę w charakterze członka personelu tymczasowego ze skarżącym, zmienioną aneksem z dnia 1 czerwca 2005 r., należy traktować jako pierwsze przedłużenie jego umowy o pracę w charakterze członka personelu tymczasowego na czas określony w rozumieniu art. 2 lit. a) WZIP, i oddalił tezę, zgodnie z którą protokół powrotu do pracy z dnia 1 grudnia 2011 r. stanowił drugie przedłużenie tej umowy. |
36 |
Ten tok rozumowania przedstawiony przez Sąd do spraw Służby Publicznej jest pozbawiony naruszenia prawa. Jak to bowiem zostało wskazane w pkt 34 powyżej, cofnięcie decyzji z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie rozwiązania umowy, skonkretyzowane protokołem powrotu do pracy z dnia 1 grudnia 2011 r., skutkowało przywróceniem sytuacji, w jakiej znajdował się skarżący przed dniem 15 września 2009 r., a nie umiejscowieniem go w takiej sytuacji, w jakiej przed tą datą się nie znajdował, ani tym samym drugim przedłużeniem jego umowy na czas określony. […] |
Z powyższych względów SĄD (izba ds. odwołań) orzeka, co następuje: |
|
|
Jaeger Prek Dittrich Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 27 czerwca 2017 r. Podpisy |
( *1 ) Język postępowania: francuski.
( 1 ) Poniżej zostały odtworzone jedynie te punkty wyroku, których publikację Sąd uznał za wskazaną.