This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52020DC0399
Communication from the Commission to the European Parliament, the European Council and the Council on the third assessment of the application of the temporary restriction on non-essential travel to the EU
KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY EUROPEJSKIEJ I RADY w sprawie trzeciej oceny stosowania tymczasowego ograniczenia dotyczącego innych niż niezbędne podróży do UE
KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY EUROPEJSKIEJ I RADY w sprawie trzeciej oceny stosowania tymczasowego ograniczenia dotyczącego innych niż niezbędne podróży do UE
COM/2020/399 final
KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 11.6.2020
COM(2020) 399 final
KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY EUROPEJSKIEJ I RADY
w sprawie trzeciej oceny stosowania tymczasowego ograniczenia dotyczącego innych niż niezbędne podróży do UE
KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY EUROPEJSKIEJ I RADY
w sprawie trzeciej oceny stosowania tymczasowego ograniczenia dotyczącego innych niż niezbędne podróży do UE
I Wprowadzenie
Pandemia COVID-19 to bezprecedensowy stan zagrożenia zdrowia publicznego w Unii Europejskiej. Ochrona zdrowia publicznego jest teraz najwyższym priorytetem zarówno Unii Europejskiej, jak i jej państw członkowskich.
Wszystkie państwa członkowskie podjęły działania w celu ograniczenia skutków rozprzestrzeniania się wirusa. Stosowne środki, wprowadzane, by chronić zdrowie i dobrostan europejskich obywateli, miały jednocześnie poważne konsekwencje dla swobody przemieszczania się w UE oraz funkcjonowania i integralności strefy Schengen. Większość państw członkowskich i państw stowarzyszonych w ramach Schengen wprowadziła tymczasowe kontrole na granicach wewnętrznych i środki ograniczające swobodny przepływ osób w UE.
Jednolity obszar, którego podstawą jest swobodny przepływ, bez kontroli na granicach wewnętrznych – taki jak strefa Schengen – potrzebuje wspólnej i ściśle skoordynowanej polityki na granicach zewnętrznych UE, a pandemia COVID-19 jeszcze wyraźniej pokazała, iż niezbędne jest spójne i wspólne podejście do państw trzecich, przy czym podstawowym celem jest ochrona zdrowia publicznego. Od początku pandemii Komisja Europejska uczyniła wszystko, co w jej mocy, aby zapewnić jednolite działania wszystkich państw członkowskich UE i państw stowarzyszonych w ramach Schengen 1 .
W dniu 10 marca 2020 r. szefowie państw lub rządów Unii Europejskiej podkreślili potrzebę wspólnego europejskiego podejścia do pandemii COVID-19. W dniu 16 marca 2020 r. Komisja przyjęła komunikat 2 zalecający tymczasowe ograniczenie podróży innych niż niezbędne z państw trzecich na obszar UE+ 3 . Następnie w dniu 17 marca 2020 r. uzgodniono, na podstawie zalecenia Komisji, podjęcie skoordynowanych działań na granicach zewnętrznych. Od tego czasu wszystkie państwa członkowskie UE (z wyjątkiem Irlandii) i państwa stowarzyszone w ramach Schengen (zwane dalej „państwami członkowskimi”) podjęły krajowe decyzje o wprowadzeniu ograniczeń podróży.
W dniach 8 kwietnia 2020 r. 4 i 8 maja 2020 r. 5 Komisja przyjęła dwa komunikaty w sprawie oceny stosowania ograniczenia. W drugim komunikacie Komisja zwróciła się do państw członkowskich o przedłużenie ograniczenia podróży do dnia 15 czerwca 2020 r.
Tymczasowe ograniczenie podróży ma zastosowanie do wszystkich podróży innych niż niezbędne, które odbywają się z państw trzecich na obszar UE+ 6 . Aby jednak ograniczyć skutki ograniczenia do niezbędnego minimum, w zaleceniu z ograniczenia podróży zwolniono określone kategorie osób podróżujących w niezbędnym celu lub w związku z koniecznością 7 .
W związku z tym, że zalecany okres utrzymania ograniczenia podróży na granicach zewnętrznych kończy się w dniu 15 czerwca 2020 r., w niniejszym komunikacie przedstawiono podejście zakładające stopniowe i skoordynowane znoszenie ograniczeń podróży w oparciu o zestaw wspólnych zasad i kryteriów umożliwiających określenie tych państw trzecich, w przypadku których możliwe jest zniesienie ograniczenia dotyczącego podróży innych niż niezbędne na obszar UE+.
II Rozwój sytuacji i ocena obecnej sytuacji
W dniu 15 kwietnia 2020 r. przewodnicząca Komisji Europejskiej i przewodniczący Rady Europejskiej przedstawili wspólny europejski plan działania prowadzący do zniesienia środków powstrzymujących rozprzestrzenianie się COVID-19 8 . Zgodnie z tym planem znoszenie kontroli na granicach wewnętrznych powinno odbywać się stopniowo i w sposób skoordynowany, zanim, na drugim etapie, będzie można złagodzić tymczasowe ograniczenia na granicach zewnętrznych i ponownie umożliwić obywatelom państw trzecich inne niż niezbędne podróże do UE.
Zgodnie z tymi zasadami w dniu 13 maja 2020 r. Komisja przedstawiła komunikat „Skoordynowane podejście etapowe zmierzające do przywrócenia swobody przemieszczania się i zniesienia kontroli na granicach wewnętrznych” 9 w ramach pakietu środków wsparcia związanych z turystyką i transportem. W niniejszym komunikacie przedstawiono skoordynowane, wyważone i etapowe podejście mające na celu zniesienie kontroli na granicach wewnętrznych i ograniczeń podróży, a także rozważenie, na drugim etapie, zniesienia ograniczeń dotyczących innych niż niezbędne podróży do UE przez granice zewnętrzne. Kolejność znoszenia ograniczeń jest jasna i oba procesy mogą opierać się na ogólnie podobnym podejściu i kryteriach dotyczących sytuacji epidemiologicznej i środków ograniczających rozprzestrzenianie się wirusa, w tym ograniczenia kontaktów personalnych, z uwzględnieniem uwarunkowań gospodarczych i społecznych.
Na posiedzeniu w dniu 5 czerwca 2020 r. ministrowie spraw wewnętrznych omówili reakcję na pandemię COVID-19 oraz kroki, jakie należy podjąć w celu zniesienia nowych ograniczeń. Panuje powszechna zgoda, że choć państwa członkowskie i instytucje UE ściśle ze sobą współpracowały w celu powstrzymania rozprzestrzeniania się wirusa, obecnie, kiedy sytuacja się poprawia, koordynacja nadal jest niezbędna. Prezydencja odnotowała również, że większość państw członkowskich ma znieść kontrole na swoich granicach wewnętrznych i związane z tym ograniczenia podróży do dnia 15 czerwca br., a pozostałe państwa – do końca miesiąca. Ministrowie rozmawiali też o tym, jak długo należy utrzymać unijne ograniczenia podróży w odniesieniu do wjazdu obywateli państw trzecich oraz jakie kryteria i środki można zastosować po zniesieniu ograniczeń. Panowała zgoda co do potrzeby jednolitego podejścia do stopniowego i opartego na jasnych kryteriach znoszenia ograniczeń dotyczących innych niż niezbędne podróży do UE oraz wezwano Komisję, by zaproponowała skoordynowany sposób zniesienia ograniczeń na granicach zewnętrznych.
W UE+ sytuacja epidemiologiczna poprawia się. W ciągu ostatnich 14 dni na obszarze UE+, z wyjątkiem kilku regionów, zgłoszono mniej niż 100 nowych zakażeń na 100 tys. mieszkańców 10 . Zgodnie z komunikatem z dnia 13 maja 2020 r. i zawartymi w nim zaleceniami można obecnie uznać, że wszystkie państwa członkowskie weszły co najmniej w etap 1, o którym mowa w komunikacie (tj. zaczęły częściowo znosić ograniczenia podróży i kontrole na granicach wewnętrznych).
Kilka państw członkowskich zniosło już kontrole na granicach wewnętrznych i ograniczenia swobodnego przepływu w obrębie UE, w tym wymogi dotyczące kwarantanny po takiej podróży, a inne państwa planują uczynić to do dnia 15 czerwca 2020 r. Komisja gorąco zachęca pozostałe państwa członkowskie, by zakończyć proces znoszenia kontroli na granicach wewnętrznych i ograniczeń swobodnego przepływu osób w UE do dnia 15 czerwca 2020 r.
Biorąc pod uwagę obecną poprawę sytuacji epidemiologicznej na obszarze UE+ i w wielu krajach na całym świecie, Komisja uważa, że od tej daty ograniczenia podróży na granicach zewnętrznych nie muszą już mieć zastosowania do wszystkich państw trzecich i można je zacząć stopniowo znosić. Proces ten musiałby opierać się na jasnych kryteriach i podlegać stałemu monitorowaniu. Zgodnie ze wspólnym planem działania takie znoszenie ograniczeń podróży wobec rezydentów określonych państw trzecich powinno nastąpić dopiero po zniesieniu kontroli na granicach wewnętrznych i ograniczeń swobodnego przepływu w obrębie UE. W przypadku pozostałych państw trzecich, które jeszcze nie spełniają kryteriów, nadal obowiązywałoby ograniczenie podróży innych niż niezbędne, z wyjątkami wymienionymi w komunikacie z dnia 16 marca 2020 r.
Doświadczenia ostatnich miesięcy pokazały jednak, że istnieje potrzeba rozszerzenia kategorii podróżnych zwolnionych z ograniczeń. Obywatele UE, obywatele państw stowarzyszonych w ramach Schengen oraz obywatele państw trzecich legalnie zamieszkujący w państwach członkowskich, a także członkowie ich rodzin powinni mieć możliwość podróżowania do UE+ w dowolnym celu, a nie tylko w celu powrotu do miejsca zamieszkania. Jeżeli podróżują z państw trzecich, w odniesieniu do których nadal obowiązują ograniczenia podróży innych niż niezbędne, mogą podlegać wymogom zdrowotnym, takim jak samoizolacja, nałożonym przez państwa członkowskie przeznaczenia.
Wykaz osób podróżujących w niezbędnym celu lub w związku z koniecznością należy rozszerzyć na osoby podróżujące w celu podjęcia nauki i pracowników-cudzoziemców o wysokich kwalifikacjach, jeżeli zatrudnienie danych osób jest konieczne z ekonomicznego punktu widzenia, a ich praca nie może zostać odroczona lub wykonana za granicą.
W związku z tym w przypadkach, w których tymczasowe ograniczenia dotyczące innych niż niezbędne podróży do UE nie zostaną zniesione, Komisja zaleca zmianę zakresu zwolnień z ograniczenia podróży zgodnie z pkt VII (Wnioski).
III Zasady
Wszystkie niezbędne skoordynowane decyzje państw członkowskich dotyczące zniesienia tymczasowego ograniczenia innych niż niezbędne podróży do UE powinny opierać się na następujących zasadach przewodnich:
(I)Niedyskryminacja: miejsce pobytu jako czynnik decydujący
Przy podejmowaniu decyzji, czy tymczasowe ograniczenie dotyczące innych niż niezbędne podróży do UE ma zastosowanie do danego obywatela państwa trzeciego, decydującym czynnikiem powinno być jego miejsce pobytu w państwie trzecim, w odniesieniu do którego zniesiono ograniczenia podróży innych niż niezbędne (a nie obywatelstwo).
(II)Elastyczność
Powinno być jasne, że decyzje o zniesieniu ograniczeń zgodnie z przedstawionym poniżej mechanizmem koordynacji zawsze zachowują pełną elastyczność. Oznacza to, że w razie konieczności zawsze będzie można podjąć decyzję o przywróceniu ograniczeń podróży z danego państwa trzeciego, jeżeli warunki wymienione na liście kontrolnej nie będą już spełnione, a w szczególności jeżeli sytuacja epidemiologiczna pogorszy się lub jeżeli zmieni się sytuacja w odniesieniu do zasady wzajemności.
(III)Wspólne i skoordynowane podejście
Obecnie, gdy znoszenie ograniczeń podróży i wycofywanie kontroli na granicach wewnętrznych w UE jest w toku, można wprowadzić drugi etap procesu określonego we wspólnym planie działania. Zgodnie ze swoimi kompetencjami w dziedzinie zarządzania granicami państwa członkowskie powinny rozpocząć rozmowy w sprawie wykazu tych państw, w odniesieniu do których zniosą ograniczenia podróży. Skuteczność decyzji zależy od ich wdrożenia przez wszystkie państwa członkowskie w odniesieniu do wszystkich granic zewnętrznych w tym samym czasie i w jednolity sposób.
Zapowiedzi niektórych państw członkowskich dotyczące zniesienia ograniczeń na granicach zewnętrznych w danym państwie, bez konsultacji z innymi państwami członkowskimi, stanowią poważne zagrożenie dla integralności strefy Schengen. Swobodny przepływ obywateli państw trzecich, którzy wjechali do strefy Schengen, oznacza, że decyzje podjęte przez jedno państwo członkowskie mogą mieć wpływ na inne państwa członkowskie. Ważne jest zatem, by decyzje o zniesieniu ograniczeń podróży podejmowano w ramach określonego poniżej mechanizmu koordynacji.
IV Kryteria i lista kontrolna
Sytuacja epidemiologiczna w niektórych państwach trzecich nadal jest krytyczna i – w zależności od wprowadzonych środków i zdolności tych państw do powstrzymania rozprzestrzeniania się wirusa – na obecnym etapie nie ma możliwości ogólnego zniesienia ograniczenia podróży innych niż niezbędne na obszar UE+. Komisja proponuje w związku z tym stopniowe i skoordynowane znoszenie ograniczeń podróży.
Aby zapewnić jasne, przejrzyste i spójne podejście w ramach tego procesu, decyzje krajowe muszą być skoordynowane i opierać się na wspólnych i obiektywnych kryteriach. Kryteria te omówiono na kilku posiedzeniach Grupy ds. Informacji o COVID-19 – sprawy wewnętrzne. Państwa członkowskie wyraziły swoje opinie na ten temat w kwestionariuszu, z zastrzeżeniem, że kryteria muszą być wystarczająco elastyczne, aby można je było zastosować do bardzo dużej grupy państw trzecich (+/- 170). Zasadnicze znaczenie ma dostępność i wiarygodność danych z państw trzecich, które to czynniki należy uznać za kluczowe kryterium; decyzje można podejmować tylko wtedy, gdy opierają się na jasnych i dokładnych danych.
Można uwzględnić kwestie ekonomiczne i społeczne, jednakże refleksja nad zniesieniem ograniczeń podróży na granicach zewnętrznych powinna się opierać na następujących kryteriach, które są zasadniczo zgodne z kryteriami określonymi w komunikacie z dnia 13 maja 2020 r.
(I)Ocena przybliżonej sytuacji epidemiologicznej w danym państwie trzecim oraz jego reakcja na pandemię COVID-19:
W pierwszej kolejności ograniczenia podróży należy znieść w odniesieniu do tych państw trzecich, w których sytuacja epidemiologiczna jest porównywalna ze średnią na obszarze UE+ lub lepsza i które posiadają wystarczające zdolności w zakresie walki z pandemią. W związku z tym dostępne dane dotyczące państwa trzeciego muszą być wystarczająco rzetelne, aby na ich podstawie można było podejmować decyzje. Nie należy znosić ograniczeń podróży w odniesieniu do państw trzecich, w których sytuacja jest gorsza od średniej na obszarze UE+.
Kluczowe kryteria, które w odniesieniu do państw trzecich należy oceniać w oparciu o dostępne dane danego państwa, Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) i Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), obejmują:
-liczbę nowych zakażeń na 100 tys. mieszkańców,
-krzywą nowych zakażeń, a także
-ogólną reakcję danego kraju na pandemię COVID-19, z uwzględnieniem dostępnych informacji na temat kwestii takich jak testowanie, nadzór, ustalanie kontaktów zakaźnych, środki ograniczające rozprzestrzenianie się wirusa, leczenie i sprawozdawczość.
(II)Stosowanie środków powstrzymujących rozprzestrzenianie się wirusa podczas podróży, w tym ograniczenie kontaktów personalnych, przy jednoczesnym budowaniu i utrzymywaniu zaufania:
Warunkiem wstępnym zniesienia ograniczeń podróży jest możliwość zapewnienia, by środki ograniczające rozprzestrzenianie się wirusa, takie jak ograniczenie kontaktów personalnych, były przestrzegane w trakcie podróży, od miejsca wyjazdu do miejsca przeznaczenia, w tym w trakcie ewentualnego tranzytu przez obszary wysokiego ryzyka. W przypadku trudności z ograniczaniem kontaktów personalnych należy wprowadzić dodatkowe niedyskryminacyjne i proporcjonalne zabezpieczenia i środki prowadzące do równoważnego poziomu ochrony, zgodnie z zaleceniami Komisji dla sektora transportu i sektora hotelarsko-gastronomicznego 11 .
Innym aspektem, który należy uwzględnić, jest stopień prawdopodobieństwa, że dane państwo trzecie będzie wykorzystywane jako punkt tranzytowy przez osoby podróżujące z państw trzecich, które jeszcze nie spełniają kryteriów.
(III)Zasada wzajemności oraz zalecenia dla podróżujących:
Wiele państw trzecich również wprowadziło ograniczenia podróży w odniesieniu do osób przyjeżdzających z UE. Aby zapewnić równe traktowanie obywateli Unii, dane państwo trzecie powinno również znieść ograniczenia podróży wobec UE, tak aby jego uregulowania w zakresie podróżowania były takie same lub porównywalne z tymi obowiązującymi w UE. Powinno to zrobić w odniesieniu do wszystkich państw UE i państw strefy Schengen: zniesienie ograniczeń nie może mieć wybiórczego charakteru.
Należy uwzględnić zalecenia dla podróżujących wydawane przez państwa członkowskie w odniesieniu do danego państwa trzeciego, biorąc pod uwagę, że wzajemne zniesienie ograniczeń w podróżowaniu prawdopodobnie spowoduje wzrost liczby podróży z UE do danego państwa trzeciego. Sytuacja epidemiologiczna w państwie trzecim powinna być na tyle stabilna, żeby z wystarczającą pewnością wykluczyć w nadchodzących miesiącach konieczność repatriacji na dużą skalę obywateli, którzy utknęli za granicą.
(IV)Lista kontrolna:
Kryteria wskazane powyżej stanowią podstawę listy kontrolnej znajdującej się w załączniku, która ma być wykorzystana do podjęcia koniecznej skoordynowanej decyzji przez państwa członkowskie. Celem listy kontrolnej jest znalezienie wspólnej płaszczyzny między państwami członkowskimi, a zatem określenie wspólnego podejścia na obszarze UE+ w odniesieniu do oceny, czy sytuacja w danym państwie trzecim jest wystarczająco stabilna i czy środki zastosowane w celu zwalczania wirusa są wystarczające, aby znieść ograniczenia dotyczące innych niż niezbędne podróży na obszar UE+. Dalsze szczegóły dotyczące koordynacji tego procesu przedstawiono poniżej w rozdziale V „Mechanizm koordynacji”.
Państwa członkowskie powinny również informować osoby podróżujące o obowiązku przestrzegania przepisów krajowych w zakresie środków ograniczających rozprzestrzenianie się wirusa lub zasad ograniczania kontaktów personalnych. W tym celu można wykorzystać np. wspólną, łatwo dostępną stronę internetową umożliwiającą podróżującym zapoznanie się z obowiązującymi przepisami jeszcze przed wyjazdem. Państwa członkowskie powinny ponadto dopilnować, by przy wjeździe na ich terytorium obywatele otrzymywali potrzebne informacje i, o ile jest to możliwe, automatycznego SMS-a informującego o krajowym lub regionalnym punkcie informacyjnym, gdzie mogliby się dowiedzieć o specjalnych środkach i ograniczeniach stosowanych podczas pandemii COVID-19 oraz o tym, z kim należy się skontaktować w przypadku wystąpienia objawów wskazujących na COVID-19. Komisja będzie wspierać państwa członkowskie w dążeniu do zapewnienia, by obywatele i osoby podróżujące otrzymywali wszystkie niezbędne informacje 12 .
V Mechanizm koordynacji
Od początku pandemii Komisja i państwa członkowskie prowadzą regularną wymianę informacji i dobrych praktyk na różnych forach, m.in. na poziomie merytorycznym – za pośrednictwem Grupy ds. Informacji o COVID-19 – sprawy wewnętrzne oraz Komitetu ds. Bezpieczeństwa Zdrowia. Komisja będzie zatem nadal wspierać te fora na potrzeby takiej wymiany w celu ułatwienia i przygotowania niezbędnej skoordynowanej decyzji państw członkowskich dotyczącej określenia państw trzecich, w odniesieniu do których można stopniowo znosić ograniczenia podróży na granicach zewnętrznych, w oparciu o dane ze wszystkich istotnych źródeł, w tym dane ECDC i WHO.
Ważne jest również, aby istniała centralna jednostka, której przekazywane będą informacje o środkach i działaniach podjętych przez państwa członkowskie, tak aby wiedziała o nich Komisja i pozostałe państwa członkowskie. Należy ponadto prowadzić rzetelne i skoordynowane działania komunikacyjne i informacyjne w stosunku do państw trzecich. W zadanie to zaangażowane będą delegatury UE, które mogą udzielać wsparcia w tym zakresie.
Aby wspierać ten proces, Komisja proponuje, by po pierwszej ocenie na szczeblu krajowym przeprowadzonej w oparciu o dane udostępnione przez ECDC, WHO i inne właściwe źródła, listę kontrolną zawartą w załączniku oraz informacje przekazane przez delegatury UE, pierwsze rozmowy odbyły się na forum Grupy ds. Informacji COVID-19 – sprawy wewnętrzne w celu przygotowania wstępnego wykazu państw, w odniesieniu do których można znieść ograniczenia podróży. Opracowanie konkretnego skoordynowanego podejścia i dalsze aktualizowanie wykazu państw powinno odbywać się w ramach istniejącego i dobrze funkcjonującego mechanizmu zintegrowanych uzgodnień UE dotyczących reagowania na szczeblu politycznym w sytuacjach kryzysowych (IPCR), z uwagi na dynamiczny charakter tego procesu i potrzebę regularnej aktualizacji.
Komisja zwraca się do Rady, by – na podstawie wyników dyskusji w ramach IPCR – podjęła działania prowadzące do przyjęcia przez państwa członkowskie strefy Schengen i państwa stowarzyszone w ramach Schengen konkretnego skoordynowanego podejścia do przygotowania wykazu państw, wobec których można znieść ograniczenia podróży od dnia 1 lipca 2020 r. Wykaz ten powinien być regularnie aktualizowany. Należy też regularnie komunikować się z państwami trzecimi w celu wyjaśnienia ogólnego procesu UE.
W odniesieniu do wszystkich państw trzecich nieujętych w wykazie Komisja zaleca, aby państwa członkowskie przedłużały ograniczenie dotyczące innych niż niezbędne podróży do czasu umieszczenia tych państw trzecich we wspomnianym wykazie. Wykaz ten należy regularnie aktualizować zgodnie z kryteriami określonymi w niniejszym komunikacie, a ograniczenie podróży należy oceniać w świetle dalszego rozwoju sytuacji.
Zarządzanie granicami zewnętrznymi jest obowiązkiem, który państwa członkowskie realizują we własnym interesie oraz w interesie wszystkich państw członkowskich. Jednostronne decyzje podjęte przez państwa członkowskie o zniesieniu ograniczenia wjazdów rezydentów dodatkowych państw trzecich, które nie zostały wskazane w ramach skoordynowanego podejścia, pociągają za sobą dodatkową odpowiedzialność takich państw członkowskich ze względu na zasadę swobodnego przepływu osób w obrębie strefy Schengen oraz nadrzędny priorytet ochrony zdrowia publicznego w UE. Decyzje takie powinny zatem być przyjmowane wyłącznie w porozumieniu z innymi państwami członkowskimi i na zasadzie wyjątku.
VI Kraje sąsiadujące z UE
Komisja wyraziła gotowość do ścisłego zaangażowania regionu Bałkanów Zachodnich w realizację wspólnego europejskiego planu działania prowadzącego do zniesienia środków ograniczających rozprzestrzenianie się COVID-19. Oprócz zobowiązania UE do finansowego wsparcia procesu odbudowy gospodarczej na Bałkanach Zachodnich po pandemii COVID-19, wzmocnienie sieci połączeń i lepszy dostęp do rynku UE powinny znaleźć się wśród kluczowych rezultatów, które utorują drogę do silniejszej integracji gospodarczej między tym regionem a UE.
Sytuacja epidemiologiczna na Bałkanach Zachodnich jest taka sama jak sytuacja w UE lub lepsza. Całkowita liczba zakażeń w całym regionie jest znacznie niższa niż w Unii.
Biorąc ponadto pod uwagę znaczenie tego regionu dla transportu oraz wznowienia i przywrócenia działalności turystycznej, w tym ruchu transgranicznego, Komisja zaleca już teraz rozpoczęcie znoszenia ograniczeń na granicach zewnętrznych UE w odniesieniu do krajów tego regionu wraz z końcem terminu obecnego przedłużenia, tj. z dniem 1 lipca 2020 r.
Zgodnie ze „Wskazówkami dotyczącymi wprowadzenia w życie tymczasowego ograniczenia innych niż niezbędne podróży do UE, uproszczenia zasad tranzytu do celów repatriacji obywateli Unii oraz skutków dla wspólnej polityki wizowej” 13 obywateli San Marino, Andory, Monako i Watykanu / Stolicy Apostolskiej należy traktować na równi z obywatelami państw członkowskich do celów stosowania ograniczenia podróży innych niż niezbędne. W związku z tym państwa członkowskie UE powinny zezwolić na wjazd obywateli tych państw i obywateli państw trzecich, którzy mieszkają w tych państwach, w celu umożliwienia im powrotu do miejsca zamieszkania. W odniesieniu do tych minipaństw europejskich nie są zatem konieczne dalsze działania.
VII Wnioski
Proces znoszenia ograniczeń podróży i wycofywania kontroli na granicach wewnętrznych UE jest już w toku. W ramach drugiego etapu należy znieść ograniczenia na granicach zewnętrznych UE, zgodnie z podejściem przedstawionym powyżej.
Konieczne są równoległe i skoordynowane działania na zewnętrznych granicach obszaru UE+. Aby zapewnić skuteczność tych działań, wszystkie państwa członkowskie powinny je wdrażać na wszystkich granicach zewnętrznych w ściśle skoordynowany i jednolity sposób. W związku z tym Komisja będzie wspierać mechanizm IPCR w celu sporządzenia wykazu państw, w odniesieniu do których państwa członkowskie będą w skoordynowany i stopniowy sposób znosić ograniczenia podróży w oparciu o regularne aktualizacje tego wykazu. Komisja zwraca się do Rady, by – na podstawie wyników dyskusji w ramach IPCR – podjęła działania prowadzące do przyjęcia przez państwa członkowskie strefy Schengen i państwa stowarzyszone w ramach Schengen konkretnego skoordynowanego podejścia do przygotowania wykazu państw, wobec których można znieść ograniczenia podróży od dnia 1 lipca 2020 r. Wykaz ten powinien być regularnie aktualizowany.
Komisja przypomina, że w przypadku państw, w odniesieniu do których podjęto decyzję o zniesieniu ograniczeń na granicy zewnętrznej, nadal istnieje możliwość odmowy wjazdu obywatelom państw trzecich na podstawie kryterium zagrożenia zdrowia publicznego, zgodnie z warunkami wjazdu określonymi w kodeksie granicznym Schengen 14 . Państwa członkowskie powinny również uwzględnić protokół dotyczący zapewnienia w lotnictwie bezpieczeństwa pod względem zdrowia w związku z COVID-19 15 , wydany przez Agencję Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA) oraz ECDC, jak również kwestie dotyczące środków związanych z podróżą w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się COVID-19 na obszarze UE/EOG ujęte w sprawozdaniu ECDC 16 .
Komisja zaleca:
·przedłużenie stosowania obecnych ograniczeń dotyczących innych niż niezbędne podróży do UE do dnia 30 czerwca 2020 r. W zastosowaniu mechanizmu koordynacji, o którym mowa w rozdziale V, najbliższy okres Komisja i państwa członkowskie powinny wykorzystać, aby sporządzić wykaz państw trzecich, w odniesieniu do których ograniczenia podróży można znieść od dnia 1 lipca 2020 r. Wykaz ten należy regularnie aktualizować zgodnie z kryteriami określonymi w niniejszym komunikacie. W odniesieniu do wszystkich państw trzecich nieujętych w wykazie do dnia 30 czerwca Komisja zaleca, aby państwa członkowskie przedłużały ograniczenie dotyczące innych niż niezbędne podróży do czasu umieszczenia tych państw trzecich we wspomnianym wykazie;
·uchylenie od dnia 1 lipca 2020 r. ograniczenia dotyczącego innych niż niezbędne podróży z następujących państw/krajów partnerskich:
oAlbania,
oBośnia i Hercegowina,
oKosowo 17 ,
oCzarnogóra,
oMacedonia Północna,
oSerbia.
W przypadku państw, w odniesieniu do których nie podjęto decyzji o zakończeniu tymczasowego ograniczenia innych niż niezbędne podróży na terytorium UE, należy dostosować obowiązujące wyjątki 18 w następujący sposób:
a)Obywateli UE, obywateli państw stowarzyszonych w ramach Schengen oraz obywateli państw trzecich, którzy legalnie mieszkają w UE, jak również członków ich rodzin, należy zwolnić z ograniczenia podróży, niezależnie od tego, czy powracają do miejsca zamieszkania, czy też nie. Państwa członkowskie mogą jednak wprowadzić odpowiednie środki, takie jak zobowiązanie takich osób do poddania się samoizolacji lub podobne środki po powrocie z państwa trzeciego, w odniesieniu do którego utrzymywane jest tymczasowe ograniczenie innych niż niezbędne podróży, pod warunkiem że nakładają one takie same wymogi na własnych obywateli.
b)Należy rozszerzyć określone kategorie osób podróżujących w niezbędnym celu lub w związku z koniecznością 19 , tak aby obejmowały również:
·obywateli państw trzecich podróżujących w celu podjęcia nauki;
·pracowników-cudzoziemców o wysokich kwalifikacjach, jeżeli zatrudnienie danych osób jest konieczne z ekonomicznego punktu widzenia, a praca nie może zostać odroczona lub wykonana za granicą.
KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 11.6.2020
COM(2020) 399 final
ZAŁĄCZNIK
do
KOMUNIKATU KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY EUROPEJSKIEJ I RADY
w sprawie trzeciej oceny stosowania tymczasowego ograniczenia dotyczącego innych niż niezbędne podróży do UE
ZAŁĄCZNIK
Lista kontrolna do wykorzystania w celu ewentualnego zniesienia tymczasowego ograniczenia innych niż niezbędne podróży do UE
Celem niniejszej listy kontrolnej jest znalezienie wspólnej płaszczyzny między państwami członkowskimi, a zatem określenie wspólnego podejścia na obszarze UE+ w odniesieniu do oceny, czy sytuacja w danym państwie trzecim jest wystarczająco stabilna i czy środki zastosowane w celu zwalczania wirusa są wystarczające, aby znieść ograniczenia dotyczące innych niż niezbędne podróży na obszar UE+. Lista kontrolna powinna stanowić podstawę do wykorzystania przez państwa członkowskie do wspólnej oceny państw trzecich w oparciu o powyższe kryteria, które można zastosować zarówno w celu zniesienia, jak i przywrócenia ograniczeń podróży w przypadku zmiany poziomu zakażeń. Po pierwszej ocenie na szczeblu krajowym w oparciu o dostępne dane ECDC i WHO, listę kontrolną zawartą w załączniku oraz informacje przekazane przez delegatury Unii, pierwsze rozmowy powinny odbyć się w ramach Grupy ds. Informacji o COVID-19 – sprawy wewnętrzne w celu przygotowania projektu wykazu państw, w odniesieniu do których można znieść ograniczenia podróży. Przygotowanie konkretnego skoordynowanego podejścia i dalsze aktualizacje wykazu państw powinny odbywać się w ramach istniejących i dobrze funkcjonującego mechanizmu IPCR (zintegrowane uzgodnienia UE dotyczące reagowania na szczeblu politycznym w sytuacjach kryzysowych). Na podstawie wyników rozmów w ramach IPCR Komisja zwraca się do Rady o podjęcie działań w celu przyjęcia przez państwa członkowskie należące do strefy Schengen, wraz z państwami stowarzyszonymi w ramach Schengen, konkretnego skoordynowanego podejścia do wykazu państw, w odniesieniu do których można znieść ograniczenia podróży. Wykaz ten powinien być regularnie aktualizowany.
1.Czy można uznać, że dane państwo znajduje się w sytuacji epidemiologicznej porównywalnej do średniej dla obszaru UE+ lub lepszej pod względem:
a.liczby nowych zakażeń;
b.krzywej nowych zakażeń; oraz
c.reakcji na pandemię COVID-19, z uwzględnieniem dostępnych informacji dotyczących takich aspektów, jak: testowanie, nadzór, ustalanie kontaktów zakaźnych, środki ograniczające rozprzestrzenianie się wirusa, leczenie i sprawozdawczość.
2.Czy dane państwo wymaga od przewoźników i operatorów węzłów transportowych porównywalnego do UE lub lepszego poziomu środków ograniczających rozprzestrzenianie się wirusa, w tym ograniczenia kontaktów personalnych w celu zmniejszenia ryzyka zakażenia związanego z podróżą międzynarodową, zgodnie z zaleceniami dotyczącymi transportu wydanymi przez Komisję Europejską 1 oraz z protokołem dotyczącym zapewnienia w lotnictwie bezpieczeństwa pod względem zdrowia w związku z COVID-19 2 , wydanym przez Agencję Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA) i ECDC, lub równoważnych środków:
a.podczas podróży do miejsca wyjazdu;
b.w miejscu wyjazdu; oraz
c.w czasie podróży, z miejsca wyjazdu do miejsca przeznaczenia?
Należy ponadto wziąć pod uwagę następujące aspekty:
d.Czy porty lotnicze stosują się do zaleceń ICAO dotyczących bezpieczeństwa?
e.Czy linie lotnicze obsługujące dane trasy stosują się do zaleceń ICAO?
f.Czy porty lotnicze znajdują się w wykazie EASA 3 ?
g.Czy większość państw członkowskich wydała ostrzeżenie dla podróżujących dotyczące danego państwa?
h.Czy w odniesieniu do pasażerów tranzytowych przewoźnik lotniczy sprawdza, czy kraj wyjazdu znajduje się w wykazie państw, w odniesieniu do których można znieść ograniczenia podróży?
3.Czy dane państwo zgadza się na takie same lub porównywalne rozwiązania dotyczące podróży z UE? Czy dotyczy to wszystkich państw UE i państw strefy Schengen?
4.Czy państwa członkowskie UE i państwa strefy Schengen zniosły ostrzeżenia dla podróżujących dotyczące tego państwa?