Ruimere toegang tot auteursrechtelijke beschermde materialen — Verweesde werken

 

SAMENVATTING VAN:

Richtlijn 2012/28/EU — Bepaalde toegestane gebruikswijzen van verweesde werken

WAT IS HET DOEL VAN DEZE RICHTLIJN?

De richtlijn beoogt de bevordering van de digitalisering van en rechtmatige online toegang binnen de EU tot verweesde werken* die zijn opgenomen in de collecties van bibliotheken, onderwijsinstellingen, musea, archieven, instellingen voor audiovisueel erfgoed en publieke omroeporganisaties.

Deze organisaties hebben een taak van openbaar belang die bestaat uit het:

• behouden,
• restaureren en
• reproduceren van, en het
• verlenen van online toegang tot, hun collecties, voor culturele en onderwijsdoeleinden.

Na afronding van het zorgvuldig onderzoek* krijgen deze organisaties toestemming verweesde werken voor deze doeleinden te gebruiken.

KERNPUNTEN

Toepassingsgebied

De richtlijn is van toepassing op auteursrechtelijk beschermde werken die voor het eerst zijn gepubliceerd of, indien ze niet zijn gepubliceerd, zijn uitgezonden (vertoond op televisie of online, d.w.z. via visuele media in plaats van geschreven media) in een EU-land.

De richtlijn geldt voor diverse categorieën werken:

• gepubliceerde boeken, kranten, tijdschriften of andere geschriften;
• werken die zijn opgenomen of verwerkt in bovenbedoelde werken;
• cinematografische of audiovisuele werken en fonogrammen.

Status van verweesd werk

• De organisaties die onder de richtlijn vallen, moeten erop toezien dat – te goeder trouw – een zorgvuldig onderzoek naar rechthebbenden wordt uitgevoerd, door raadpleging van de geschikte bronnen, om de status van verweesd werk controleren.
• EU-landen bepalen wat geschikte bronnen zijn en in de bijlage bij de richtlijn is een lijst van bronnen opgenomen die ten minste geraadpleegd moeten worden bij het uitvoeren van een zorgvuldig onderzoek.
• Materiaal dat in één EU-land wordt beschouwd als verweesd, heeft dezelfde status in alle andere EU-landen.
• Ingeval een rechthebbende van een als verweesd werk beschouwd werk weer komt opdagen, heeft deze op grond van de richtlijn de mogelijkheid de status van verweesd werk te beëindigen en een billijke compensatie te ontvangen.

Databank

Er wordt één voor het publiek toegankelijke onlinedatabank opgericht met informatie over verweesde werken, waaronder:

• de resultaten van onderzoeken naar rechthebbenden;
• het gebruik van verweesde werken door organisaties;
• elke wijziging van de status van verweesd werk van gebruikte werken.

Hierdoor kunnen zowel de organisaties die de onderzoeken uitvoeren als de rechthebbenden informatie vinden over de identificatie en het gebruik van verweesde werken.

Toegestane gebruikswijzen

Organisaties die onder de richtlijn vallen, mogen een verweesd werk alleen gebruiken voor het vervullen van hun taken van openbaar belang:

• beschikbaarstelling voor het publiek;
• reproductie van het verweesde werk met als doel het digitaliseren, beschikbaar stellen, indexeren, catalogiseren, behouden of restaureren ervan.

De organisaties mogen inkomsten genereren uit zulke gebruikswijzen, maar uitsluitend ter vergoeding van hun kosten voor de digitalisering van verweesde werken en de beschikbaarstelling ervan voor het publiek.

VANAF WANNEER IS DE RICHTLIJN VAN TOEPASSING?

De richtlijn is vanaf 29 oktober 2014 van toepassing en moest diezelfde dag in de EU-landen in nationaal recht worden omgezet.

ACHTERGROND

• Orphan works database (EUIPO Observatory).

KERNBEGRIPPEN

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Richtlijn 2012/28/EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 inzake bepaalde toegestane gebruikswijzen van verweesde werken (PB L 299 van 27.10.2012, blz. 5-12)

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Verordening (EU) 2017/1001 van het Europees Parlement en de Raad van 14 juni 2017 inzake het Uniemerk (codificatie) (PB L 154 van 16.6.2017, blz. 1-99)

Verordening (EU) nr. 386/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 19 april 2012 tot toewijzing aan het Harmonisatiebureau voor de interne markt (merken, tekeningen en modellen) van taken die verband houden met de handhaving van intellectuele-eigendomsrechten, met inbegrip van de vergadering van vertegenwoordigers van de publieke en private sector als Europees Waarnemingscentrum voor inbreuken op intellectuele-eigendomsrechten (PB L 129 van 16.5.2012, blz. 1-6)

Richtlijn 2001/29/EG van het Europees Parlement en de Raad van 22 mei 2001 betreffende de harmonisatie van bepaalde aspecten van het auteursrecht en de naburige rechten in de informatiemaatschappij (PB L 167 van 22.6.2001, blz. 10-19)

Zie de geconsolideerde versie.

Laatste bijwerking 14.06.2018