EUR-Lex Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52013PC0902
Proposal for a COUNCIL OPINION on the Economic Partnership Programme of Spain
Voorstel voor een ADVIES VAN DE RAAD betreffende het economisch partnerschapsprogramma van Spanje
Voorstel voor een ADVIES VAN DE RAAD betreffende het economisch partnerschapsprogramma van Spanje
/* COM/2013/0902 final - 2013/0393 (NLE) */
Voorstel voor een ADVIES VAN DE RAAD betreffende het economisch partnerschapsprogramma van Spanje /* COM/2013/0902 final - 2013/0393 (NLE) */
2013/0393 (NLE) Voorstel voor een ADVIES VAN DE RAAD betreffende het economisch
partnerschapsprogramma van Spanje
DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE, Gezien het Verdrag
betreffende de werking van de Europese Unie, Gezien Verordening (EU)
nr. 473/2013 van het Europees Parlement en de Raad[1] van 21 mei 2013 betreffende
gemeenschappelijke voorschriften voor het monitoren en beoordelen van
ontwerpbegrotingsplannen en voor het garanderen van de correctie van
buitensporige tekorten van de lidstaten van de eurozone, en met name artikel 9,
lid 4, Gezien het voorstel van
de Europese Commissie, Overwegende hetgeen volgt: (1) Het stabiliteits- en
groeipact (SGP) beoogt de begrotingsdiscipline binnen de gehele Unie te
waarborgen en formuleert het kader voor het voorkomen en corrigeren van
buitensporige overheidstekorten. Het is gebaseerd op de doelstelling van
gezonde openbare financiën als middel ter versterking van de voorwaarden voor
prijsstabiliteit en voor een sterke duurzame groei, die berust op financiële
stabiliteit, waarbij tegelijk de verwezenlijking van de doelstellingen van de
Unie voor duurzame groei en werkgelegenheid wordt ondersteund. (2) In Verordening (EU) nr. 473/2013
van het Europees Parlement en de Raad van 21 mei 2013 betreffende
gemeenschappelijke voorschriften voor het monitoren en beoordelen van
ontwerpbegrotingsplannen en voor het garanderen van de correctie van
buitensporige tekorten van de lidstaten van de eurozone worden voorschriften
vastgesteld ter versterking van de monitoring van het begrotingsbeleid in de
eurozone en ter waarborging van de consistentie van de nationale begrotingen
met de richtsnoeren inzake het economisch beleid die zijn afgegeven in het
kader van het SGP en het Europees semester. Daar louter budgettaire maatregelen
mogelijk niet volstaan om een duurzame correctie van het buitensporig tekort te
garanderen, kunnen aanvullende beleidsmaatregelen en structurele hervormingen
noodzakelijk zijn. (3) In artikel 9 van Verordening
(EU) nr. 473/2013 worden de modaliteiten vastgesteld voor de economische
partnerschapsprogramma's die moeten worden voorgelegd door lidstaten van de
eurozone waartegen een buitensporigtekortprocedure loopt. Het economisch
partnerschapsprogramma dient een routekaart van maatregelen te bevatten die
bijdragen tot een duurzame en effectieve correctie van het buitensporig tekort,
en dient met name de belangrijkste structurele budgettaire hervormingen te
vermelden, zoals de hervormingen op het gebied van belastingen, pensioenen,
gezondheidszorg en begrotingskaders, die van doorslaggevend belang zijn voor
een duurzame correctie van het buitensporig tekort. (4) Op 27 april 2009 heeft de
Raad een besluit vastgesteld overeenkomstig artikel 104, lid 6, van het Verdrag
waarbij Spanje aan een buitensporigtekortprocedure werd onderworpen. Op 21 juni
2013 heeft de Raad een herziene aanbeveling aangenomen overeenkomstig artikel 126,
lid 7, in het kader van een buitensporigtekortprocedure die is ingeleid vóór de
inwerkingtreding van Verordening (EU) nr. 473/2013. (5) Op 1 oktober 2013, en
derhalve binnen de in artikel 9, lid 3, en artikel 17, lid 2, van Verordening
(EU) nr. 473/2013 vastgestelde termijn, heeft Spanje een economisch
partnerschapsprogramma bij de Commissie en de Raad ingediend waarin met name de
structurele budgettaire hervormingen worden vermeld die een duurzame en
effectieve correctie van het buitensporig tekort moeten garanderen. Het
economisch partnerschapsprogramma bevat eveneens maatregelen die ertoe strekken
de landenspecifieke aanbevelingen (LSA's) die de Raad op 9 juli tot Spanje
heeft gericht, ten uitvoer te leggen. Deze zijn samengebracht onder de volgende
doelstellingen: i) gedifferentieerd en groeiversterkend budgettair herstel (LSA
1 en 2); ii) herstel van de kredietverlening aan de economie (LSA 3); iii)
strijd tegen de werkloosheid en de sociale gevolgen van de crisis (LSA 4, 5 en 6);
iv) bevordering van groei en concurrentievermogen (LSA 7 en 8); en v)
modernisering van de overheidsdiensten (LSA 9). (6) De structurele budgettaire
maatregelen die Spanje voornemens is ten uitvoer te leggen, zijn de volgende:
i) uitoefening van strikt toezicht op de budgettaire ontwikkelingen op
regionaal en lokaal niveau; ii) oprichting van een onafhankelijke
begrotingsinstelling; iii) verlaging van de uitgaven in de gezondheidszorg en
het overheidsapparaat; iv) het wegwerken van de betalingsachterstand van de
publieke bij de particuliere sector; v) het verminderen van prijsinertie bij
overheidsuitgaven en -inkomsten; vi) de houdbaarheid van de pensioenen
verbeteren; vii) het Spaanse belastingstelsel vereenvoudigen en efficiënter
maken; viii) de informele economie bestrijden en ix) het overheidsapparaat
efficiënter maken. Als zij op effectieve wijze ten uitvoer worden gelegd, mag
van deze maatregelen worden verwacht dat ze zullen bijdragen aan de duurzame
correctie van de buitensporigtekortsituatie van Spanje. (7) Het economisch
partnerschapsprogramma van Spanje maakt ook een balans op van de vooruitgang
die is geboekt met de verbetering van het toezicht op de regionale financiën in
overeenstemming met de organieke wet inzake begrotingsstabiliteit, het
liquiditeitsfonds voor de regio's en de betalingsregeling voor leveranciers.
Het voorziet evenwel niet in extra maatregelen om de strikte en transparante
handhaving van de preventieve en corrigerende maatregelen die in de organieke
wet inzake begrotingsstabiliteit zijn vastgelegd, te versterken, onder andere
door bijvoorbeeld een snelle bekendmaking van de driemaandelijkse
beoordelingsrapporten van de economische en financiële plannen van de regio's
en van de redenen voor het al dan niet opleggen van sancties aan niet-conforme
lichamen. (8) De oprichting van een
onafhankelijke begrotingsinstelling in overeenstemming met de vereisten van
Verordening (EU) nr. 473/2013 moet de monitoring van de Spaanse openbare
financiën helpen versterken en afwijkingen van de begrotingsdoelstellingen
vroegtijdig helpen opsporen. De onafhankelijke begrotingsinstelling zal ook
advies verlenen met betrekking tot de inwerkingstelling van de preventieve,
corrigerende en handhavingsmaatregelen die in de organieke wet inzake
begrotingsstabiliteit zijn vastgelegd, en met betrekking tot de vaststelling
van de begrotingsdoelstellingen van de regio's. In de huidige ontwerptekst moet
evenwel een aantal institutionele bepalingen die de functionele en operationele
onafhankelijkheid van deze instelling moeten waarborgen, worden aangescherpt,
met name de relatief korte ambtstermijn van de voorzitter. (9) Ofschoon het economisch
partnerschapsprogramma geen plannen voor een alomvattende systematische
evaluatie van grote uitgavenposten bevat, zoals in de LSA's voor maart 2014
werd aanbevolen, verstrekken de maatregelen om de uitgaven op het gebied van de
gezondheidszorg, het werkgelegenheidsbeleid (zie ook overweging 14 betreffende
de strijd tegen de belastingfraude) en het overheidsapparaat te rationaliseren,
toch informatie over een aantal cruciale uitgavenposten. Wat de uitgaven in de
gezondheidszorg betreft, zouden de herziening van het zorgpakket en van de
referentieprijzen voor farmaceutische producten en de invoering van een
gecentraliseerd inkoopplatform in de zorgsector tot een efficiënter gebruik van
overheidsmiddelen kunnen leiden. Wat het overheidsapparaat betreft, wordt
verwacht dat de hervormingen over een periode van drie jaar besparingen zullen
opleveren dankzij een algemene verbetering van de efficiency, met name door de
overlap in administratieve structuren te elimineren, overheadkosten te
stroomlijnen, de zogenaamde "geïnstitutionaliseerde" overheid te
rationaliseren en lokale lichamen te hervormen. Om de verwachte besparingen te
realiseren, zal een nauwlettend toezicht op en een strikte handhaving van al
deze maatregelen noodzakelijk zijn. Het is ook absoluut zaak dat de regio's
zich aan de hervorming van het overheidsapparaat committeren om efficiencywinst
op de middellange termijn te verwezenlijken. (10) Met de huidige herziening van
de organieke wet inzake begrotingsstabiliteit wordt beoogd het ministerie van
Financiën ruimere bevoegdheden te verlenen in verband met het toezicht op de
financiële situatie en de betalingsachterstanden van de verschillende
overheidsniveaus. Doel is om de betalingsachterstanden van de overheid bij de
particuliere sector weg te werken en om te voorkomen dat een opeenstapeling van
dergelijke schulden de financiële positie van een overheidsdienst in gevaar zou
brengen. Als zodanig bewerkstelligt de ontwerpwet een aanscherping van de
begrotingsdiscipline bij alle subsectoren van de overheid. (11) De ontwerpwet inzake niet-indexering
strekt ertoe de regelingen voor de indexering van gereguleerde prijzen en
retributies te beëindigen. De bestaande mechanismen van collectieve
onderhandeling, de instrumenten van de financiële sector en de pensioenen (die
aan bod komen in een aparte hervorming - zie hieronder) zullen buiten het
toepassingsgebied van deze wet blijven. Er mag worden verwacht dat de wet -
zodra zij in werking is getreden - niet alleen een aantal budgettaire
besparingen zal opleveren, maar ook de secundaire effecten op de prijzen zal
helpen beperken en de koopkracht en het concurrentievermogen ondersteunen. (12) De reeds doorgevoerde en nog
geplande wijzigingen in het pensioenstelsel zijn ingrijpend. De voorgestelde
regels met betrekking tot de "houdbaarheidsfactor" en de nieuwe
formule voor de indexering van de pensioenen vormen - samen met de in maart
aangenomen hervorming op het gebied van vervroegd pensioen - belangrijke
stappen om de houdbaarheid van de overheidsfinanciën te verbeteren en de snel
stijgende pensioenuitgaven in bedwang te houden. (13) Wat de systematische evaluatie
van het belastingstelsel (LSA 2) betreft, wordt in het economisch
partnerschapsprogramma verwezen naar de conclusies van een deskundigengroep die
in februari 2014 zullen worden gepresenteerd en op een later tijdstip door de
regering in overweging zullen worden genomen. In het document worden ook
maatregelen gepresenteerd (zoals de nieuwe belasting op fluorgassen) in
antwoord op de aanbeveling om extra maatregelen te nemen op het gebied van milieubelasting. (14) In het economisch
partnerschapsprogramma wordt ook verwezen naar maatregelen om belastingfraude
en zwartwerk te bestrijden, waaronder een jaarlijks plan voor belasting- en
douanecontroles dat begin 2014 zal worden aangenomen, en de verdere
tenuitvoerlegging van het plan om de fraude op het gebied van werkgelegenheid
en sociale zekerheid te bestrijden. Naar verwachting zullen deze inspanningen
extra inkomsten opleveren en zo de inspanning voor de begrotingsconsolidatie
ondersteunen. (15) In het economisch
partnerschapsprogramma wordt uitgebreid aandacht besteed aan de
arbeidsmarktproblematiek - hiertoe behoren de evaluatie van de
arbeidsmarkthervorming van 2012, de lopende hervorming van de maatregelen voor
een actief arbeidsmarktbeleid, de tenuitvoerlegging van de strategie inzake
werkgelegenheid en ondernemerschap voor jongeren en de oprichting van
publiek-private partnerschappen voor arbeidsbemiddeling. Er zijn evenwel geen
concrete plannen voor een verdere modernisering van de openbare diensten voor
arbeidsvoorziening, behalve dan de samenwerking met arbeidsbureaus uit de
particuliere sector. Het economisch partnerschapsprogramma voorziet ook niet in
maatregelen voor een verdergaande hervorming in aansluiting op de evaluatie van
de arbeidsmarkthervorming van 2012. Hoe dan ook lijkt de hervorming bij de
bedrijven vruchten te hebben afgeworpen op het gebied van interne flexibiliteit
en loonmatiging, en heeft zij zo -ceteris paribus- het banenverlies
beperkt. (16) Ook de hervormingen op de goederen-
en dienstenmarkten gaan de goede kant op. Het economisch partnerschapsprogramma
verstrekt informatie over maatregelen zoals de ontwerpwet tot waarborging van
de eenheid van de markt, de ontwerpwet betreffende de vrije beroepen en de wet
op het ondernemerschap. Verder benadrukt het economisch partnerschapsprogramma
de maatregelen om het tekort dat samenhangt met de elektriciteitstarieven, te
verlagen. De hervorming, die nog voltooid moet worden, kan een toename van de
schuld die samenhangt met de elektriciteitstarieven, en van de daarmee
samenhangende latente verplichtingen voor de overheidsfinanciën onder controle
helpen te houden, HEEFT HET VOLGENDE ADVIES VASTGESTELD: Het economisch
partnerschapsprogramma dat Spanje op 1 oktober 2013 aan de Commissie en de Raad
heeft voorgelegd, bevat een op hoofdlijnen adequate reeks van structurele
budgettaire hervormingen, die een effectieve en duurzame correctie van het
buitensporig tekort ondersteunen. Het economisch partnerschapsprogramma
bevestigt de hervormingsagenda en het tijdschema voor budgettaire en andere
structurele hervormingen die in het nationale hervormingsprogramma 2013 en het
stabiliteitsprogramma zijn opgenomen, en verstrekt in sommige gevallen ook
nadere informatie over de inhoud van de maatregelen en de verwachte kalender.
Een aantal aanbevelingen van de Raad is tot dusver evenwel slechts ten dele met
concrete maatregelen ingevuld. Dit is bijvoorbeeld het geval voor de
systematische evaluatie van grote uitgavenposten, die tot doel heeft de overheidsuitgaven
efficiënter te maken (LSA 1). Ook wat de herziening van het belastingstelsel
betreft (LSA 2), wordt in het economisch partnerschapsprogramma voornamelijk
verwezen naar de conclusies van een groep belastingdeskundigen, die gepland
zijn voor februari 2014. In de meeste gevallen moeten de hervormingen nog
worden aangenomen en/of volledig ten uitvoer worden gelegd, terwijl een snelle
en onverkorte uitvoering cruciaal is voor het welslagen van het economisch
partnerschapsprogramma. De Commissie en de Raad zullen in het kader van het
Europees semester toezicht houden op de uitvoering van de hervormingen. Gedaan te [Brussel], Voor
de Raad De
voorzitter [1] PB L 140 van 27.5.2013, blz. 11.