TOELICHTING

1.           ACHTERGROND VAN HET VOORSTEL

1.1.        Motivering en doel van het voorstel Om technologische, geografische en financiële redenen speelt Zwitserland een belangrijke rol bij de Europese GNSS-programma's voor wereldwijde satellietnavigatiesystemen. Zwitserland levert kritieke technologie voor het Galileo-programma. Deze overeenkomst beoogt de samenwerkingsbeginselen in het algemeen en de rechten en verplichtingen van Zwitserland op gebieden als beveiliging en exportcontrole te regelen. Over de overeenkomst is onderhandeld op basis van de door de Raad op 29 juni 2010 aangenomen onderhandelingsrichtsnoeren. Artikel 4, lid 5, en artikel 6, lid 4, van Verordening (EG) nr. 683/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 9 juli 2008 betreffende de voortzetting van de uitvoering van de Europese programma's voor navigatie per satelliet (Egnos en Galileo) voorzien in de mogelijkheid voor derde landen om aanvullende financiering te verstrekken aan de Europese GNSS-programma's, overeenkomstig de voorwaarden die worden vastgelegd in overeenkomsten die uit hoofde van artikel 218 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie worden gesloten. De overeenkomst is beperkt tot thema's die bestreken moeten worden om nauwe samenwerking met Zwitserland mogelijk te maken. Gezien de opzet en het beheer van Galileo en Egnos als EU-wijde programma's zijn gemeenschappelijke benaderingen en werkmethoden voor alle lidstaten en sommige derde landen, zoals Noorwegen en Zwitserland, nodig. De regels betreffende deze thema's moeten door de overheden worden vastgesteld en Europawijd coherent worden gehandhaafd. De Commissie, die het programma beheert namens de Unie, de eigenaar van het systeem, moet alle redelijke maatregelen nemen om deze coherentie tot stand te brengen. Zoniet zouden de beveiligingsrisico's verhogen.

1.2.        Algemene context Zwitserland is als derde land sinds de begintijd van het Galileo-programma een van de naaste samenwerkingspartners in het programma. Zwitserland heeft in de afgelopen jaren politiek, technisch en financieel aan alle fasen van het Galileo-programma meegewerkt via zijn lidmaatschap van het Europees Ruimteagentschap (ESA) en zijn informele deelname aan de Galileo-specifieke EU-governancestructuren. Deze overeenkomst zal deze hechte integratie van Zwitserland in de Europese GNSS-programma's formaliseren en verdiepen. Zonder deze overeenkomst zou er onzekerheid bestaan over de aard van de samenwerking op gebieden als beveiliging, exportcontrole, normalisatie, certificatie en radiospectrum. Bovendien stelt de overeenkomst de EU in staat algemene beginselen met inbegrip van vrijwaringsmaatregelen op de gebieden beveiliging en exportcontrole vast te stellen.

1.3.        Bestaande bepalingen op het door het voorstel bestreken gebied De samenwerking van Zwitserland inzake Galileo zal worden georganiseerd door middel van de bijgevoegde overeenkomst, die als overkoepelend geheel voor de samenwerking beginselen inzake toekomstige samenwerking en complementaire bepalingen betreffende samenwerking op het gebied van beveiliging, normalisatie en certificatie omvat.

1.4.        Samenhang met andere beleidsgebieden en doelstellingen van de Unie Het voorstel is in overeenstemming met het beleid om bepaalde derde landen die lid zijn van ESA en dus vanaf het begin aan de Galileo- en Egnos-programma's hebben deelgenomen, in de Europese GNSS-programma's te integreren. Bovendien ondersteunt het de doelstellingen van de Unie door het versterken van het Unieaspect van samenwerking in beleidssectoren die relevant zijn voor non-proliferatie.

2.           RESULTATEN VAN DE RAADPLEGING VAN BELANGHEBBENDE PARTIJEN EN EFFECTBEOORDELING

2.1.        Raadpleging van belanghebbende partijen

Wijze van raadpleging, belangrijkste geraadpleegde sectoren en algemeen profiel van de respondenten Het Speciaal Comité van de Raad, autoriteiten van de lidstaten en Zwitserland zijn zowel in het stadium van de onderhandelingsrichtsnoeren als tijdens de onderhandelingen geraadpleegd via bilaterale bijeenkomsten. Tot de respondenten behoorden technische, beveiligings- en vervoersdeskundigen van de lidstaten en Zwitserse autoriteiten, ministeries van Buitenlandse Zaken, Defensie en Buitenlandse Zaken, ESA en nationale ruimteagentschappen.

Samenvatting van de reacties en hoe daarmee rekening is gehouden Deze belanghebbenden hebben de hechte integratie van Zwitserland in de samenwerking bij aangelegenheden in het kader van de Europese GNSS-programma's ondersteund en het belang onderstreept om kwesties zoals beveiliging en exportcontrole in de overeenkomst op te nemen.

2.2.        Bijeenbrengen en benutten van deskundigheid

Betrokken wetenschaps- en kennisgebieden Ruimtetechnologie/grondfaciliteiten, beveiliging/industriële en overheidsbeveiliging, informatiebeveiliging en internationaal recht/voorrechten en immuniteiten.

Gebruikte methode Vergaderingen en informatie-uitwisseling.

Belangrijkste geraadpleegde organisaties en deskundigen Ministeries en ruimteagentschappen van de lidstaten van de EU, ESA, ruimte-industrie.

Samenvatting van de ontvangen en gebruikte adviezen Er is niet gewezen op mogelijk ernstige risico's met onomkeerbare gevolgen.

Er was brede consensus over de beginselen inzake samenwerking waarin de overeenkomst voorziet en de doelstelling om Zwitserland hecht in het programma inclusief de rechten en overeenkomstige verplichtingen te integreren.

Wijze waarop het deskundigenadvies beschikbaar is gemaakt voor het publiek De conclusies van de deskundigen zijn niet openbaar gemaakt.

2.3.        Effectbeoordeling De actie is erop gericht in de opbouw- en operationele fasen van de Galileo- en Egnos-programma's de nauwe betrokkenheid van Zwitserland te verzekeren. Deze twee initiatieven omvatten belangrijke industriële, economische en strategische componenten. Het beheer van de Europese GNSS-programma's is gewijzigd bij Verordening (EG) nr. 683/2008, waarbij het zwaartepunt zich heeft verlegd van een publiek-privaat partnerschap naar programma's en systemen waarvan de Unie de beheerder respectievelijk de eigenaar is. Deze ontwikkeling en de inhoud van de samenwerking, waaraan beveiligingsimplicaties verbonden zijn, vereisen formele regulerende maatregelen. Dientengevolge zijn drie opties onderzocht om dit doel te bereiken. De eerste optie was een associatie van Zwitserland bij het programma via een specifieke internationale samenwerkingsinstantie (Galileo International Board) die alle bij Galileo belanghebbende derde landen verenigt. Na lange besprekingen over deze instantie met Zwitserland en andere derde landen, zoals Noorwegen, is deze optie verlaten. Zwitserland meende dat het onrechtvaardig was behandeld te worden zoals aanzienlijk minder geïntegreerde niet-Europese derde landen die niet financieel in het programma bijdragen. De tweede optie was de sluiting van de bijgevoegde overeenkomst. Dit maakte het in praktisch opzicht mogelijk om de bepalingen betreffende beveiliging en exportcontrole aan te scherpen en in beginselen en boodschappen te voorzien die het pad effenen voor een wederzijds voordelige samenwerkingsrelatie op lange termijn, alsmede om aanvullende financiering te verkrijgen. De derde optie zou zijn geweest om helemaal geen actie te ondernemen. Dit zou hebben geleid tot onzekere betrekkingen met Zwitserland op het gebied van GNSS.

3.           JURIDISCHE ELEMENTEN VAN HET VOORSTEL

3.1.        Samenvatting van de voorgestelde maatregel(en) De Commissie stelt de Raad voor om machtiging te verlenen tot de ondertekening en voorlopige toepassing van een samenwerkingsovereenkomst inzake Europese satellietnavigatieprogramma's tussen de EU en haar lidstaten en Zwitserland. Voorlopige toepassing ten aanzien van de onderdelen van de overeenkomst die onder de bevoegdheid van de EU vallen, is een noodzakelijke maatregel om de toepassing van de overeenkomst te versnellen en de Zwitserse financiële bijdrage aan de programma's te ontvangen.

3.2.        Rechtsgrondslag Artikel 172, in samenhang met artikel 218, lid 5 en lid 8, eerste alinea, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie.

3.3.        Subsidiariteitsbeginsel Het subsidiariteitsbeginsel is van toepassing voor zover het voorstel geen gebieden bestrijkt die onder de exclusieve bevoegdheid van de Unie vallen.

De doelstellingen van het voorstel kunnen om de volgende redenen niet voldoende door de lidstaten worden verwezenlijkt.

Het Galileo-programma is een Europees initiatief met een geraamde kostprijs van miljarden euro's, een bedrag dat geen enkele lidstaat bereid is alleen te financieren. De voorgestelde overeenkomst kan zich inhoudelijk niet tot één lidstaat of een groep van lidstaten beperken, maar is van invloed op de Unie als geheel en heeft in bepaalde opzichten zelfs een wereldwijde impact.

De industriële en technische kennis in de ruimtesector is over verschillende Europese landen, inclusief Zwitserland, verspreid en geen enkele staat kan die helemaal alleen beheersen. Zonder een gecoördineerde inspanning en informatie-uitwisseling zou het risico om met Zwitserland over suboptimale oplossingen tot overeenstemming te komen, toenemen. Vergissingen op het gebied van beveiliging kunnen de zekerheid van levering van exportgecontroleerde componenten aan de Europese GNSS-programma's in het gedrang brengen. Daardoor zouden de kosten van de programma's stijgen.

Ook vereisen de omvang en de complexiteit van de Europese GNSS-programma's gecentraliseerde en eenvoudige beheersstructuren en duidelijke interfaces (aanspreekpunten en werkrelaties) tussen de Unie en derde landen. Een uitgebreid netwerk van bilaterale betrekkingen met Zwitserland zou een hoog risico inhouden op inefficiënties, vertragingen en tegenstrijdigheden die zich in een industrieel project snel in hogere lasten voor de begroting van de Unie vertalen. Ook is de kans om beginselen en voorwaardelijkheid aan Zwitserland op te leggen via individueel handelende lidstaten mogelijk kleiner dan via samenwerking.

De overeenkomst is beperkt tot gemeenschappelijke beginselen en toezeggingen inzake samenwerking en tot specifieke kwesties die deel uitmaken van de GNSS-programma's die de Unie in eigendom heeft. De overeenkomst steunt voor de uitvoering van de meeste van haar bepalingen op bestaande capaciteiten van de lidstaten (bv. op het gebied van exportcontrole, uitwisseling van gevoelige informatie).

Het voorstel is derhalve in overeenstemming met het subsidiariteitsbeginsel.

3.4.        Evenredigheidsbeginsel Het voorstel is om de volgende redenen in overeenstemming met het evenredigheidsbeginsel.

De overeenkomst is een traditioneel welbekend instrument in internationale betrekkingen, is samen met bestaande werkgroepen van deskundigen vastgesteld en moet door de bestaande besluitvormingsstructuren worden goedgekeurd. Zij roept geen nieuwe administratieve structuren in het leven.

3.5.        Keuze van instrumenten

Een internationale overeenkomst is het enige instrument dat Uniewijde coherentie in de betrekkingen met Zwitserland op het gebied van satellietnavigatie verzekert. Een uniforme toepassing is bijzonder belangrijk ten aanzien van beveiliging, die een belangrijk onderdeel van de overeenkomst vormt. Tegelijk maakt de overeenkomst flexibiliteit mogelijk wat betreft de uitvoeringsmaatregelen met name op het gebied van normalisatie en certificatie waar de lidstaten sleutelactoren zijn in de internationale organisaties. De Verdragen voorzien niet in andere uitvoerbare opties voor het regelen van de relaties met een derde land.

4.           GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING

Het voorstel heeft slechts positieve gevolgen voor de begroting van de Unie. Zwitserland zal een financiële bijdrage aan de Europese GNSS-programma's leveren, volgens dezelfde formule als die voor de Zwitserse deelname aan het zevende kaderprogramma voor onderzoek en technologische ontwikkeling van de EU. De Zwitserse bijdrage wordt berekend op basis van de evenredigheidsfactor die wordt bepaald door de verhouding vast te stellen tussen het bruto binnenlands product van Zwitserland tegen marktprijzen en de som van de bruto binnenlandse producten van de lidstaten van de Europese Unie tegen marktprijzen.

5.           FACULTATIEVE ELEMENTEN

Het voorstel bevat een evaluatiebepaling.

2012/0230 (NLE)

Voorstel voor een

BESLUIT VAN DE RAAD

betreffende de ondertekening namens de Europese Unie en de voorlopige toepassing van de samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Zwitserse Bondsstaat, anderzijds, inzake de Europese satellietnavigatieprogramma's

DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,

Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, en met name artikel 172, in samenhang met artikel 218, lid 5,

Gezien het voorstel van de Europese Commissie,

Overwegende hetgeen volgt:

(1)       Bij besluit van 29 juni 2010 heeft de Raad de Commissie gemachtigd onderhandelingen te openen met Zwitserland over de vaststelling van een samenwerkingsovereenkomst inzake satellietnavigatie.

(2)       Deze samenwerkingsovereenkomst maakt Zwitserse deelname aan de Europese satellietnavigatieprogramma's mogelijk. In ruil daarvoor zal Zwitserland een financiële bijdrage aan de programma's leveren.

(3)       De onderhandelingen werden op [xx 2012] succesvol afgerond met de parafering van de overeenkomst.

(4)       De overeenkomst moet daarom namens de Europese Unie worden ondertekend, onder voorbehoud van de sluiting ervan op een latere datum.

(5)       Met het oog op onmiddellijke tenuitvoerlegging en passende deelname van Zwitserland aan de programma's moeten onderdelen die onder de bevoegdheid van de Europese Unie vallen, voorlopig worden toegepast overeenkomstig artikel 27, lid 2, van de overeenkomst,

HEEFT HET VOLGENDE BESLUIT VASTGESTELD:

Artikel 1

De ondertekening van de samenwerkingsovereenkomst inzake satellietnavigatie tussen de Europese Unie en haar lidstaten en Zwitserland wordt namens de Unie goedgekeurd onder voorbehoud van de sluiting van die overeenkomst.

De tekst van de overeenkomst is bij dit besluit gevoegd.

Artikel 2

Het secretariaat-generaal van de Raad stelt het volmachtinstrument op dat de persoon (personen) die daartoe door de onderhandelaar over de overeenkomst is (zijn) aangewezen, machtiging verleent de overeenkomst, onder voorbehoud van de sluiting ervan, te ondertekenen.

Artikel 3

De overeenkomst wordt overeenkomstig artikel 27, lid 2, ervan voorlopig toegepast in afwachting van de voltooiing van de procedures voor sluiting. De Commissie zal in het Publicatieblad van de Europese Unie een bericht publiceren met informatie over de datum van voorlopige toepassing van de overeenkomst.

Artikel 4

Dit besluit treedt in werking op de dag waarop het wordt vastgesteld.

Gedaan te Brussel,

                                                                       Voor de Raad

                                                                       De voorzitter

FINANCIEEL MEMORANDUM VOOR VOORSTELLEN DIE UITSLUITEND GEVOLGEN HEBBEN VOOR DE ONTVANGSTENZIJDE VAN DE BEGROTING

1.           BENAMING VAN HET VOORSTEL

SAMENWERKINGSOVEREENKOMST TUSSEN DE EUROPESE UNIE EN HAAR LIDSTATEN, ENERZIJDS, EN DE ZWITSERSE BONDSSTAAT, ANDERZIJDS, INZAKE DE EUROPESE SATELLIETNAVIGATIEPROGRAMMA'S.

2.           BEGROTINGSONDERDELEN

Hoofdstuk: 66

Artikel: 660

Post: 6600

Begroot bedrag voor het betrokken jaar: p.m.

3.           FINANCIËLE GEVOLGEN

Het voorstel heeft geen financiële gevolgen voor de uitgaven maar wel voor de ontvangsten, namelijk:

(EUR)

|| ||

Begrotings­onderdeel || Ontvangsten || periode van 12 maanden vanaf || 2012

Artikel 660; post 6600 || Andere bestemmingsbijdragen en ‑terugbetalingen – Bestemmingsontvangsten || 01/01/2012 || 20 000 000

Situatie na de actie

|| 2013 || 2014 || 2015 || 2016 || …

Artikel 660; post 6600 || 40 000 000 || 20 050 870 || Later te berekenen || Later te berekenen || Later te berekenen

4.           FRAUDEBESTRIJDINGSMAATREGELEN

5.           ANDERE OPMERKINGEN

a)           Deze GNSS-samenwerkingsovereenkomst tussen de EU en Zwitserland is van onbepaalde duur. De Zwitserse financiële bijdrage aan de Europese satellietnavigatieprogramma's bedraagt voor de periode 2008-2013 60 000 000 EUR en voor 2014 20 050 870 EUR.

b)           De Zwitserse financiële bijdrage zal worden berekend op basis van de in artikel 18 van de overeenkomst beschreven evenredigheidsfactor. Voor de periode 2008-2013 wordt deze evenredigheidsfactor toegepast op een bedrag van 3 005 miljoen EUR. Vanaf 2014 zal dezelfde evenredigheidsfactor worden toegepast op de begrotingskredieten voor de Europese satellietnavigatieprogramma's.

VERKLARING van de Europese Commissie

De Commissie herinnert aan haar algemene beleidsdoelstelling om in voorkomend geval te onderhandelen over overeenkomsten met alleen de Unie

____________________

SAMENWERKINGSOVEREENKOMST TUSSEN DE EUROPESE UNIE EN HAAR LIDSTATEN, ENERZIJDS, EN DE ZWITSERSE BONDSSTAAT, ANDERZIJDS, INZAKE DE EUROPESE SATELLIETNAVIGATIEPROGRAMMA'S

DE EUROPESE UNIE

en

HET KONINKRIJK BELGIË,

DE REPUBLIEK BULGARIJE,

DE TSJECHISCHE REPUBLIEK,

HET KONINKRIJK DENEMARKEN,

DE BONDSREPUBLIEK DUITSLAND,

DE REPUBLIEK ESTLAND,

DE HELLEENSE REPUBLIEK,

HET KONINKRIJK SPANJE,

DE FRANSE REPUBLIEK,

IERLAND,

DE ITALIAANSE REPUBLIEK,

DE REPUBLIEK CYPRUS,

DE REPUBLIEK LETLAND,

DE REPUBLIEK LITOUWEN,

HET GROOTHERTOGDOM LUXEMBURG,

HONGARIJE,

DE REPUBLIEK MALTA,

HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN,

DE REPUBLIEK OOSTENRIJK,

DE REPUBLIEK POLEN,

DE PORTUGESE REPUBLIEK,

ROEMENIË,

DE REPUBLIEK SLOVENIË,

DE SLOWAAKSE REPUBLIEK,

DE REPUBLIEK FINLAND,

HET KONINKRIJK ZWEDEN,

HET VERENIGD KONINKRIJK VAN GROOT-BRITTANNIË EN NOORD-IERLAND,

partijen bij het Verdrag betreffende de Europese Unie en het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, hierna "lidstaten" genoemd, enerzijds,

en

de ZWITSERSE BONDSSTAAT, hierna "Zwitserland" genoemd, anderzijds,

hierna "partij" of "partijen" genoemd,

GEZIEN de gemeenschappelijke belangen bij de ontwikkeling van een mondiaal navigatiesatellietsysteem (hierna "GNSS" genoemd) dat specifiek voor civiele doeleinden is ontworpen,

ERKENNENDE het belang van de Europese GNSS-programma's als een bijdrage tot de navigatie- en informatie-infrastructuur in de Europese Unie en Zwitserland,

GEZIEN de toenemende ontwikkeling van GNSS-toepassingen in de Europese Unie, Zwitserland en andere gebieden in de wereld,

GEZIEN het gemeenschappelijke belang bij een samenwerking op lange termijn tussen de Europese Unie, haar lidstaten en Zwitserland op het gebied van satellietnavigatie,

ERKENNENDE de nauwe deelname van Zwitserland aan de Galileo- en Egnos-programma's sinds de definitiefasen ervan,

GEZIEN de resoluties van de Ruimteraad, met name "Resolutie betreffende het Europees ruimtevaartbeleid", vastgesteld op 22 mei 2007, en "Vooruitgang boeken met het Europees ruimtevaartbeleid", vastgesteld op 29 september 2008, waarin de Europese Unie, het Europees Ruimteagentschap (hierna "ESA" genoemd) en hun respectieve lidstaten als de drie belangrijkste actoren van het Europees ruimtevaartbeleid worden erkend, alsmede "Mondiale uitdagingen: volledig benutten van de Europese ruimtesystemen", vastgesteld op 25 november 2010, waarin de Europese Commissie en ESA worden verzocht de procedure voor deelname aan alle fasen van de samenwerkingsprogramma's voor lidstaten die geen lid van zowel de EU als ESA zijn, te vereenvoudigen,

GEZIEN de mededeling van de Commissie "Naar een ruimtevaartstrategie van de Europese Unie ten dienste van de burger" van 4 april 2011,

WENSENDE formeel samenwerking wat alle aspecten van de Europese GNSS-programma's betreft tot stand te brengen,

ERKENNENDE dat Zwitserland belang heeft bij alle GNSS-diensten, zoals door Egnos en Galileo aangeboden, met inbegrip van de overheidsdienst ("Public Regulated Service", hierna "PRS"genoemd),

GEZIEN de overeenkomst van 25 juni 2007 inzake wetenschappelijke en technologische samenwerking tussen de Europese Gemeenschap en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie, enerzijds, en de Zwitserse Bondsstaat, anderzijds,

ERKENNENDE de overeenkomst van 28 april 2008 tussen de Zwitserse Bondsstaat en de Europese Unie inzake beveiligingsprocedures voor de uitwisseling van gerubriceerde gegevens (hierna "beveiligingsovereenkomst" genoemd),

OVERWEGENDE de voordelen van een gelijkwaardig niveau van bescherming van de Europese GNSS en de diensten ervan op de grondgebieden van de partijen,

ERKENNENDE de verplichtingen van de partijen volgens het internationaal recht, met name de verplichtingen van Zwitserland als permanente neutrale staat,

ERKENNENDE dat in Verordening (EG) nr. 683/2008 is bepaald dat de Europese Gemeenschap alle materiële en immateriële activa in eigendom hebben die worden gecreëerd of ontwikkeld in het kader van de Europese GNSS-programma's, als omschreven in Verordening (EG) nr. 683/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 9 juli 2008 betreffende de voortzetting van de uitvoering van de Europese programma's voor navigatie per satelliet (Egnos en Galileo),

GEZIEN Verordening (EU) nr. 912/2010 van 22 september 2010 tot oprichting van het Europese GNSS-Agentschap,

GEZIEN Besluit nr. 1104/2011/EU van 25 oktober 2011 betreffende de voorwaarden voor toegang tot de overheidsdienst (publiek gereguleerde dienst),

ZIJN HET VOLGENDE OVEREENGEKOMEN:

I.            ALGEMENE BEPALINGEN

Artikel 1

Doel

1. Het doel van deze overeenkomst is het stimuleren, vergemakkelijken en versterken van de samenwerking op lange termijn tussen de partijen op het gebied van satellietnavigatie onder civiele controle, en met name door deelname van Zwitserland aan de Europese GNSS-programma's.

2. De vorm van en de voorwaarden voor de Zwitserse deelname aan de programma's worden in deze overeenkomst vastgesteld.

Artikel 2

Definities

Voor de toepassing van deze overeenkomst wordt verstaan onder:

1. "Europese mondiale navigatiesatellietsystemen" (Europese GNSS): het door het Galileo-programma ingevoerde systeem en de European Geostationary Navigation Overlay Service (Egnos);

2. "augmentatie": regionale of lokale mechanismes zoals Egnos, die de gebruikers van mondiale GNSS in staat stellen een verbeterde prestatie te verkrijgen, zoals verhoogde nauwkeurigheid, beschikbaarheid, integriteit en betrouwbaarheid;

3. "Galileo": een autonoom Europees mondiaal satellietnavigatie- en tijdbepalingssysteem onder civiele leiding, voor de aanbieding van GNSS-diensten die zijn ontworpen en ontwikkeld door de Europese Unie, ESA en hun respectieve lidstaten. De exploitatie van Galileo kan aan een private partij worden overgedragen. Galileo voorziet in een open dienst, een commerciële dienst, een dienst beveiliging van levens en een opsporings- en reddingsdienst naast een beveiligde overheidsdienst met beperkte toegang die specifiek is ontworpen om te voldoen aan de behoeften van geautoriseerde gebruikers uit de overheidssector;

4. "lokale elementen van Galileo": lokale mechanismen die aan de gebruikers van satellietgebaseerde navigatie- en tijdbepalingssignalen van Galileo extra inputinformatie aanbieden bovenop de informatie die afkomstig is van de voornaamste in gebruik zijnde constellatie. Lokale elementen kunnen worden ingezet voor extra prestatie rondom luchthavens, zeehavens en in stedelijke of andere in geografisch opzicht moeilijke omgevingen. Galileo zal generieke modellen voor lokale elementen aanbieden;

5. "apparatuur voor mondiale navigatie, plaatsbepaling en tijdbepaling": alle civiele eindgebruikersapparatuur bestemd om satellietgebaseerde navigatie- of tijdbepalingssignalen uit te zenden, te ontvangen of te verwerken voor het aanbieden van een dienst, of om te exploiteren met een regionale augmentatie;

6. "overheidsdienst" (PRS): een dienst die wordt verleend door het door het Galileo-programma ingevoerde systeem die uitsluitend aan door de overheid gemachtigde gebruikers wordt geleverd, voor gevoelige toepassingen die een doeltreffende toegangscontrole en grote continuïteit van de dienstverlening vereisen;

7. "regulerende maatregel": een wet, regeling, beleid, regel, procedure, beslissing of soortgelijke administratieve handeling door een partij;

8. "interoperabiliteit": de geschiktheid van mondiale en regionale navigatiesatellietsystemen en augmentaties, en de erdoor geleverde diensten, om samen gebruikt te kunnen worden, zodat op gebruikersniveau meer mogelijkheden worden geboden dan wanneer uitsluitend op de open dienst van één systeem vertrouwd wordt;

9. "intellectuele eigendom": de betekenis die deze term heeft in artikel 2, punt viii), van het Verdrag tot oprichting van de Wereldorganisatie voor de Intellectuele Eigendom getekend te Stockholm, 14 juli 1967;

10. "gerubriceerde informatie": informatie in elke vorm die bescherming vereist tegen onbevoegde openbaarmaking waardoor de wezenlijke belangen, waaronder de nationale veiligheid, van de partijen of van afzonderlijke lidstaten in verschillende mate zouden kunnen worden geschaad. De rubricering ervan wordt aangeduid met een rubriceringsmarkering. Dergelijke informatie wordt door de partijen gerubriceerd in overeenstemming met de van toepassing zijnde wet- en regelgeving en moet tegen elk verlies van vertrouwelijkheid, integriteit en beschikbaarheid worden beschermd.

Artikel 3

Beginselen van de samenwerking

De partijen komen overeen de volgende beginselen toe te passen op onder deze overeenkomst vallende samenwerkingsactiviteiten:

1. wederzijds voordeel op basis van een algemeen evenwicht van rechten en verplichtingen, met inbegrip van bijdragen en toegang tot alle diensten, zoals vastgelegd in artikel 15;

2. wederzijdse mogelijkheden om aan samenwerkingsactiviteiten in de Europese Unie en in het kader van Zwitserse GNSS-projecten deel te nemen;

3. tijdige uitwisseling van informatie die van invloed kan zijn op de samenwerkingsactiviteiten;

4. adequate en effectieve bescherming van intellectuele eigendomsrechten zoals bedoeld in artikel 9 van deze overeenkomst;

5. vrijheid om satellietnavigatiediensten te verlenen op de grondgebieden van de partijen;

6. onbeperkte handel in Europese GNSS-goederen op de grondgebieden van de partijen.

II. BEPALINGEN INZAKE SAMENWERKING

Artikel 4

Samenwerkingsactiviteiten

1. De volgende sectoren komen in aanmerking voor samenwerkingsactiviteiten op het gebied van satellietnavigatie en tijdbepaling: radiospectrum, wetenschappelijk onderzoek en opleiding, industriële samenwerking, overheidsopdrachten, intellectuele eigendomsrechten, exportcontrole, handels- en marktontwikkeling, normen, certificering en regulerende maatregelen, veiligheid, uitwisseling van gerubriceerde informatie, uitwisseling van personeel en toegang tot diensten. De partijen kunnen deze lijst van sectoren overeenkomstig artikel 25 van deze overeenkomst wijzigen.

2. Deze overeenkomst is niet van invloed op de institutionele autonomie van de Europese Unie bij de regulering van de Europese GNSS-programma's, noch op de ten behoeve van de activiteiten van de Europese GNSS-programma's door de Europese Unie ingestelde structuur. Deze overeenkomst is evenmin van invloed op de toepasselijke regulerende maatregelen ter uitvoering van non-proliferatieverbintenissen, exportcontrole, controles van immateriële overdrachten van technologie, noch op nationale veiligheidsmaatregelen.

3. Behoudens hun toepasselijke regulerende maatregelen bevorderen de partijen zo veel mogelijk de samenwerkingsactiviteiten op grond van deze overeenkomst met het oog op het bieden van vergelijkbare kansen voor deelname aan hun activiteiten in de in lid 1 bedoelde sectoren.

Artikel 5

Radiospectrum

1. De partijen komen overeen de samenwerking en wederzijdse steun in radiospectrumkwesties in het kader van de Internationale Telecommunicatie-unie (hierna "ITU" genoemd) voort te zetten, rekening houdend met "Memorandum of Understanding on the Management of ITU filings of the Galileo radio-navigation satellite service system" van 5 november 2004.

2. In deze context wisselen de partijen informatie uit over frequentieaanvragen en beschermen zij adequate frequentietoewijzingen voor Galileo om de beschikbaarheid van Galileo-diensten ten voordele van gebruikers over de hele wereld, en met name in Zwitserland en de Europese Unie, te verzekeren.

3. Bovendien erkennen de partijen het belang om het radionavigatiespectrum te beschermen tegen verstoring en interferentie. Daartoe sporen zij bronnen van interferentie op en streven zij wederzijds aanvaardbare oplossingen na om interferentie te bestrijden.

4. Niets in deze overeenkomst mag aldus worden geïnterpreteerd dat afbreuk wordt gedaan aan de toepasselijke bepalingen van de ITU, inclusief de ITU-radioreglementen.

Artikel 6

Wetenschappelijk onderzoek en opleiding

1. De partijen bevorderen gezamenlijke onderzoeks- en opleidingsactiviteiten op het gebied van Europese GNSS via EU- en Zwitserse onderzoeksprogramma's en andere relevante onderzoeksprogramma's van de partijen. De gezamenlijke onderzoeksactiviteiten moeten bijdragen aan het plannen van de toekomstige ontwikkelingen van Europese GNSS.

2. De partijen komen overeen het passende mechanisme te definiëren om voor effectieve contacten en deelname aan de relevante onderzoeksprogramma's te zorgen.

Artikel 7

Overheidsopdrachten

1. Voor aankopen in verband met de Europese GNSS-programma's gelden voor de partijen de verplichtingen die zij zijn aangegaan uit hoofde van de Overeenkomst inzake overheidsopdrachten (hierna "GPA" genoemd) van de Wereldhandelsorganisatie (hierna "WTO" genoemd) en de Overeenkomst van 21 juni 1999 tussen de Europese Gemeenschap en de Zwitserse Bondsstaat betreffende sommige aspecten van overheidsopdrachten.

2. Onverminderd het bepaalde in artikel XXIII van de GPA (artikel III van de herziene GPA), hebben Zwitserse entiteiten het recht deel te nemen aan overheidsopdrachten voor de levering van diensten in verband met de Europese GNSS-programma's.

Artikel 8

Industriële samenwerking

De partijen stimuleren en steunen de samenwerking tussen de industrieën van de partijen, via middelen zoals joint ventures en Zwitserse deelname aan relevante Europese industriële verenigingen alsmede deelname van de Europese Unie aan relevante Zwitserse industriële verenigingen, met het oog op de goede werking van de Europese satellietnavigatiesystemen en bevordering van het gebruik en de ontwikkeling van Galileo-toepassingen en -diensten.

Artikel 9

Intellectuele eigendomsrechten

Ter vergemakkelijking van industriële samenwerking verlenen en verzekeren de partijen, in overeenstemming met de strengste internationale normen die zijn vastgesteld in de Overeenkomst inzake de handelsaspecten van de intellectuele eigendom (TRIPS) van de WTO, een adequate en effectieve bescherming van de intellectuele eigendomsrechten betreffende de gebieden en sectoren die relevant zijn voor de ontwikkeling en exploitatie van de Europese GNSS, inclusief effectieve middelen om dergelijke normen te handhaven.

Artikel 10

Exportcontrole

1. Om de toepassing van een uniform beleid van exportcontrole en non-proliferatie betreffende de Europese GNSS-programma's tussen de partijen te verzekeren, neemt Zwitserland, binnen zijn rechtsgebied en in overeenstemming met zijn nationale wetgeving en procedures, tijdig maatregelen voor exportcontrole en non-proliferatie van technologieën, gegevens en artikelen, en handhaaft het deze. Deze maatregelen moeten een niveau van exportcontrole en non-proliferatie verzekeren dat gelijkwaardig is aan dat van de Europese Unie.

2. Mocht zich een gebeurtenis voordoen waarbij een dergelijk gelijkwaardig niveau van exportcontrole en non-proliferatie niet kan worden bereikt, dan is de procedure van artikel 22 van toepassing.

Artikel 11

Handels- en marktontwikkeling

1. De partijen stimuleren handel en investeringen in EU- en Zwitserse satellietnavigatie-infrastructuur en -apparatuur, inclusief lokale elementen en toepassingen die relevant zijn voor de Europese GNSS-programma's.

2. Met dit doel geven de partijen voorlichting over Galileo-satellietnavigatieactiviteiten, wijzen zij potentiële belemmeringen aan voor de groei in GNSS-toepassingen en nemen zij passende maatregelen om de groei te bevorderen.

3. Om de gebruikersbehoeften vast te stellen en er effectief op in te spelen, kunnen entiteiten van de partijen gebruikmaken van het toekomstige GNSS-gebruikersforum.

4. Deze overeenkomst heeft geen invloed op de rechten en verplichtingen van de partijen uit hoofde van de Overeenkomst tot oprichting van de WTO.

Artikel 12

Normen, certificering en regulerende maatregelen

1. De partijen, die het belang erkennen van het coördineren van de benaderingen in internationale normalisatie- en certificeringsforums betreffende mondiale satellietnavigatiediensten, zullen gezamenlijk de ontwikkeling van Galileo- en Egnos-normen steunen en de toepassing ervan wereldwijd bevorderen, waarbij de klemtoon wordt gelegd op de interoperabiliteit met andere GNSS-systemen.

Een van de doelstellingen van de coördinatie is het bevorderen van een breed en innovatief gebruik van de Galileo-diensten voor open, commerciële en aan beveiliging van levens gerelateerde doeleinden als wereldwijde navigatie- en tijdbepalingsnorm. De partijen komen overeen gunstige omstandigheden te creëren voor de ontwikkeling van Galileo-toepassingen.

2. Bijgevolg werken de partijen, ter bevordering en implementatie van de doelstellingen van deze overeenkomst, waar passend samen inzake alle GNSS-aangelegenheden die met name aan de orde komen in de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie, de Internationale Maritieme Organisatie en de ITU.

3. De partijen zorgen ervoor dat maatregelen inzake technische normen, certificering en vergunningseisen en -procedures betreffende Europese GNSS geen onnodige handelsbelemmeringen vormen. Binnenlandse eisen zijn gebaseerd op objectieve, niet-discriminerende, vooraf vastgestelde transparante criteria.

4. De partijen nemen de nodige regulerende maatregelen om het volledige gebruik mogelijk te maken van ontvangers, het grond- en het ruimtesegment van Galileo op de onder hun jurisdictie vallende grondgebieden. In dat verband geeft de regering van Zwitserland aan Galileo geen minder gunstige behandeling dan aan andere soortgelijke systemen voor radionavigatiesatellietdiensten.

Artikel 13

Beveiliging

1. Om de Europese GNSS-systemen tegen bedreigingen zoals misbruik, interferentie, verstoring en vijandige handelingen te beschermen tegen bedreigingen doen de partijen alle praktisch uitvoerbare stappen om de continuïteit, veiligheid en beveiliging van de satellietnavigatiediensten en gerelateerde infrastructuur en kritieke voorzieningen op hun grondgebieden te verzekeren, onverminderd het bepaalde in artikel 4, lid 2.

2. In deze context neemt Zwitserland, binnen zijn rechtsgebied en in overeenstemming met zijn nationale wetgeving en procedures, tijdig maatregelen die in een gelijkwaardig niveau van beveiliging en veiligheid voorzien als die welke in de Europese Unie van toepassing zijn met betrekking tot bescherming, controle en beheer van gevoelige voorzieningen, informatie en technologieën van de Europese GNSS-programma's wat betreft bedreigingen en ongewenste proliferatie.

3. Mocht zich een gebeurtenis voordoen waarbij een dergelijk gelijkwaardig niveau van beveiliging en veiligheid niet kan worden bereikt, dan is de procedure van artikel 22 van toepassing.

Artikel 14

Uitwisseling van gerubriceerde informatie

1. Uitwisseling en bescherming van gerubriceerde informatie van de Europese Unie moeten in overeenstemming zijn met de beveiligingsovereenkomst alsmede met de uitvoeringsregelingen van de beveiligingsovereenkomst.

2. Zwitserland kan gerubriceerde informatie met een nationaal rubriceringsmerk betreffende Europese GNSS-programma's uitwisselen met die lidstaten van de Europese Unie waarmee het met het oog daarop bilaterale overeenkomsten heeft gesloten.

3. De partijen streven ernaar een algemeen en coherent rechtskader in te stellen op grond waarvan uitwisselingen van gerubriceerde informatie betreffende het Galileo-programma tussen alle partijen bij deze overeenkomst mogelijk zijn.

Artikel 15

Toegang tot diensten

Zwitserland heeft toegang tot alle Europese GNSS-diensten die onder deze overeenkomst vallen en tot de PRS die onder een afzonderlijke overeenkomst vallen.

Zwitserland heeft belangstelling getoond voor de PRS en beschouwt deze als een belangrijk element van zijn deelname aan de Europese GNSS-programma's. De partijen streven ernaar een PRS-overeenkomst te sluiten om de Zwitserse deelname aan de PRS te waarborgen, zodra een verzoek hiertoe wordt ingediend door Zwitserland en de procedure van artikel 218 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie is afgerond.

Artikel 16

Deelname aan het Europese GNSS-Agentschap

Zwitserland heeft het recht deel te nemen aan het Europese GNSS-Agentschap onder de middels een overeenkomst tussen de Europese Unie en Zwitserland vast te leggen voorwaarden. Deze onderhandelingen zullen van start gaan zodra een verzoek hiertoe wordt ingediend door Zwitserland en de nodige procedures aan de kant van de Europese Unie zijn voltooid.

Artikel 17

Deelname aan comités

Vertegenwoordigers van Zwitserland worden uitgenodigd om als waarnemers deel te nemen aan de comités die zijn ingesteld voor beheer, ontwikkeling en uitvoering van de activiteiten in het kader van de Europese GNSS-programma's, in overeenstemming met de desbetreffende regels en procedures en zonder stemrecht. Dit omvat met name de deelname aan het comité voor de GNSS-programma's en de GNSS-Beveiligingsraad, met inbegrip van de werkgroepen en taskforces van deze comités.

III. FINANCIËLE BEPALINGEN

Artikel 18

Financiering

Zwitserland draagt bij aan de financiering van de Europese GNSS-programma's. De Zwitserse bijdrage wordt berekend op basis van de evenredigheidsfactor die wordt bepaald door de verhouding vast te stellen tussen het bruto binnenlands product van Zwitserland tegen marktprijzen en de som van de bruto binnenlandse producten van de lidstaten van de Europese Unie tegen marktprijzen.

Voor de periode 2008-2013 bedraagt de financiële deelname van Zwitserland aan de Europese GNSS-programma's 80 050 870 EUR.

Dit bedrag zal als volgt worden betaald:

2012: 20 000 000 EUR

2013: 40 000 000 EUR

2014: 20 050 870 EUR

Voor de periode 2014 en daarna wordt de Zwitserse bijdrage jaarlijks betaald.

IV. SLOTBEPALINGEN”.

Artikel 19

Aansprakelijkheid

Aangezien Zwitserland de Europese GNSS niet in eigendom zal hebben, draagt het geen enkele aansprakelijkheid die voortvloeit uit de eigendom.

Artikel 20

Gemengd comité

1. Hierbij wordt een gemengd comité onder de naam "GNSS-comité Europese Unie/Zwitserland"opgericht; het bestaat uit vertegenwoordigers van de partijen en is verantwoordelijk voor het beheer en de juiste uitvoering van deze overeenkomst. Hiertoe formuleert het aanbevelingen. Het neemt besluiten in de gevallen waarin deze overeenkomst voorziet; de partijen voeren deze besluiten volgens hun eigen regels uit. Het gemengd comité neemt besluiten bij onderlinge overeenstemming.

2. Het gemengd comité stelt zijn reglement van orde op, waarin onder meer bepalingen voor het bijeenroepen van vergaderingen, het aanwijzen van de voorzitter en het vaststellen van diens mandaat zijn vervat.

3. Het gemengd comité komt bijeen wanneer dat nodig is. De Europese Unie of Zwitserland kan verzoeken een vergadering te beleggen. Het gemengd comité komt bijeen binnen vijftien dagen na de indiening van het in artikel 22, lid 2, bedoelde verzoek.

4. Het gemengd comité kan naar eigen inzicht besluiten tot de oprichting van werkgroepen of groepen van deskundigen om het bij de vervulling van zijn taken bij te staan.

5. Het gemengd comité kan besluiten de bijlage te wijzigen.

Artikel 21

Raadplegingen

1. Met het oog op een goede uitvoering van deze overeenkomst wisselen de partijen regelmatig informatie uit en plegen zij, wanneer één van de partijen daarom vraagt, overleg binnen het gemengd comité.

2. Op verzoek van één van de partijen wordt door de partijen onmiddellijk overleg gepleegd over iedere vraag die voortvloeit uit de interpretatie of toepassing van deze overeenkomst.

Artikel 22

Vrijwaringsmaatregelen

1. Elke partij kan, na overleg binnen het gemengd comité, passende vrijwaringsmaatregelen nemen, met inbegrip van de schorsing van een of meerdere samenwerkingsactiviteiten, als zij van oordeel is dat een gelijkwaardig niveau van exportcontrole of beveiliging niet langer is gewaarborgd tussen de partijen. Wanneer uitstel de goede werking van GNSS in gevaar dreigt te brengen, mogen zonder voorafgaand overleg voorlopige beschermende maatregelen worden genomen, op voorwaarde dat er onmiddellijk nadat die maatregelen zijn genomen, overleg plaatsvindt.

2. De reikwijdte en de duur van bovenbedoelde maatregelen moeten beperkt blijven tot wat nodig is om de situatie te regelen en een juist evenwicht tussen de uit deze overeenkomst voortvloeiende rechten en verplichtingen te garanderen. De andere partij kan het gemengd comité verzoeken overleg over de evenredigheid van die maatregelen op gang te brengen. Indien het niet mogelijk is het geschil binnen zes maanden te regelen, kan het door elk van beide partijen worden voorgelegd voor bindende arbitrage, overeenkomstig de in de bijlage vastgestelde procedure. Kwesties betreffende de uitlegging van bepalingen van deze overeenkomst die identiek zijn aan overeenkomstige bepalingen van het recht van de Europese Unie kunnen in dat kader niet worden geregeld.

Artikel 23

Geschillenbeslechting

Onverminderd het bepaalde in artikel 22 worden alle geschillen betreffende de interpretatie of toepassing van deze overeenkomst beslecht binnen het gemengd comité.

Artikel 24

Bijlagen

De bijlagen bij deze overeenkomst maken integrerend deel uit van de overeenkomst.

Artikel 25

Herziening

Deze overeenkomst kan te allen tijde met instemming van de partijen worden gewijzigd en uitgebreid.

Artikel 26

Opzegging

1. De Europese Unie of Zwitserland kan deze overeenkomst opzeggen door de andere partij daarvan in kennis te stellen. De geldigheid van deze overeenkomst verstrijkt zes maanden na de datum van een dergelijke kennisgeving.

2. Het opzeggen van deze overeenkomst heeft geen invloed op de geldigheid of duur van in het kader van de overeenkomst getroffen regelingen of op specifieke rechten en verplichtingen die op het gebied van intellectuele eigendomsrechten zijn ontstaan.

3. In geval van opzegging van deze overeenkomst doet het gemengd comité een voorstel om de partijen in staat te stellen nog resterende kwesties af te ronden, met inbegrip van de financiële gevolgen, waarbij rekening wordt gehouden met het beginsel van pro rata temporis.

Artikel 27

Inwerkingtreding

1. Deze overeenkomst wordt door de partijen volgens hun eigen interne procedures goedgekeurd. Deze overeenkomst treedt in werking op de eerste dag van de tweede maand volgende op de datum van de laatste kennisgeving van goedkeuring.

2. Onverminderd het bepaalde in lid 1, stemmen Zwitserland en de Europese Unie, wat betreft onderdelen die binnen haar bevoegdheid vallen, ermee in deze overeenkomst voorlopig toe te passen vanaf de eerste dag van de maand volgende op de tweede kennisgeving waarin wordt bevestigd dat de hiertoe vereiste procedures zijn voltooid.

3. Deze overeenkomst wordt voor onbepaalde tijd gesloten.

4. Deze overeenkomst is opgesteld in twee exemplaren in de Bulgaarse, Deense, Duitse, Engelse, Estse, Finse, Franse, Griekse, Hongaarse, Italiaanse, Letse, Litouwse, Maltese, Nederlandse, Poolse, Portugese, Roemeense, Sloveense, Slowaakse, Spaanse, Tsjechische en Zweedse taal, zijnde alle teksten authentiek.

--------------------------------

BIJLAGE I

ARBITRAGEPROCEDURE

1. Indien een geschil aan arbitrage wordt onderworpen, worden drie arbiters aangewezen, tenzij de partijen anders besluiten.

2. Elke partij stelt binnen 30 dagen één arbiter.

3. De beide aldus aangewezen arbiters wijzen in onderlinge overeenstemming een hoofdarbiter aan die geen onderdaan is van een van beide partijen. Als de arbiters het binnen een termijn van twee maanden na hun aanwijzing niet eens kunnen worden, kiezen zij de hoofdarbiter uit een lijst van zeven personen die door het gemengd comité wordt opgesteld. Het gemengd comité stelt deze lijst op en werkt ze bij conform zijn reglement van orde.

4. Tenzij de partijen anders besluiten, stelt de arbitrage-instantie zelf haar procedureregels vast. Zij besluit bij meerderheid van stemmen.

BIJLAGE II

Financiële bijdrage van Zwitserland aan de Europese GNSS-programma's.

1. Voor de periode 2008-2013 bedraagt de financiële bijdrage van Zwitserland aan de begroting van de Europese Unie met het oog op deelname aan de Europese GNSS-programma's (in euro's):

2012 || 2013 || 2014

20 000 000 || 40 000 000 || 20 050 870

Voor de periode 2014 en daarna wordt de Zwitserse bijdrage jaarlijks betaald.

2. Het Financieel Reglement van toepassing op de algemene begroting van de Europese Gemeenschappen[1] en de desbetreffende uitvoeringsvoorschriften[2] zijn van toepassing, met name op het beheer van de bijdrage van Zwitserland.

3. De reis- en verblijfkosten van de vertegenwoordigers en deskundigen van Zwitserland in het kader van hun deelname aan door de Commissie georganiseerde vergaderingen over de uitvoering van de programma's worden door de Commissie vergoed op dezelfde basis en volgens de procedures die gelden voor de deskundigen van de lidstaten van de Unie.

4. Na de voorlopige inwerkingtreding van deze overeenkomst en aan het begin van elk daaropvolgend jaar richt de Commissie aan Zwitserland een verzoek tot storting dat overeenkomt met de bijdrage van Zwitserland in het budget van de programma's volgens deze overeenkomst.

Deze bijdrage wordt in euro's uitgedrukt en wordt op een bankrekening in euro's van de Commissie gestort.

5. Zwitserland betaalt zijn bijdrage uiterlijk op 1 april indien de Commissie het verzoek tot storting vóór 1 maart verstuurt, of uiterlijk dertig dagen na het verzoek tot storting indien de Commissie dit na die datum verstuurt.

Voor elke te laat betaalde bijdrage betaalt Zwitserland achterstandsrente op het vanaf de vervaldatum verschuldigde bedrag. De rentevoet stemt overeen met de door de Europese Centrale Bank op de vervaldag voor haar eurotransacties gehanteerde rentevoet, vermeerderd met 3,5 procentpunten.

GEZAMENLIJKE VERKLARING

inzake de deelname van Zwitserland aan comités

De overeenkomstsluitende partijen verklaren dat de deelname van Zwitserland aan de binnen de EU ingestelde comités voor beheer, ontwikkeling en uitvoering van de activiteiten in het kader van de Europese GNSS-programma's uit hoofde van artikel 17, niet als precedent moet worden beschouwd voor andere overeenkomsten tussen de EU en Zwitserland.

[1]               Verordening (EG, Euratom) nr. 1605/2002 van de Raad van 25 juni 2002 houdende het Financieel Reglement van toepassing op de algemene begroting van de Europese Gemeenschappen (PB L 248 van 16.9.2002, blz. 1), laatstelijk gewijzigd bij Verordening nr. 1525/2007 van 17 december 2007 (PB L 343 van 27.12.2007, blz. 9).

[2]               Verordening (EG, Euratom) nr. 2342/2002 van de Commissie van 23 december 2002 tot vaststelling van uitvoeringsvoorschriften van Verordening (EG, Euratom) nr. 1605/2002 van de Raad (PB L 357 van 31.12.2002, blz. 1), laatstelijk gewijzigd bij Verordening (EG, Euratom) nr. 478/2007 van de Commissie van 23 april 2007 (PB L 111 van 28.4.2007, blz. 13).