This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52012DC0318
Recommendation for a COUNCIL RECOMMENDATION on Italy’s 2012 national reform programme and delivering a Council opinion on Italy’s stability programme for 2012-2015
Aanbeveling voor een AANBEVELING VAN DE RAAD over het nationale hervormingsprogramma 2012 van Italië en met een advies van de Raad over het stabiliteitsprogramma van Italië voor de periode 2012-2015
Aanbeveling voor een AANBEVELING VAN DE RAAD over het nationale hervormingsprogramma 2012 van Italië en met een advies van de Raad over het stabiliteitsprogramma van Italië voor de periode 2012-2015
/* <EMPTY>/2012/0XXX draft - 2012/ () */
Aanbeveling voor een AANBEVELING VAN DE RAAD over het nationale hervormingsprogramma 2012 van Italië en met een advies van de Raad over het stabiliteitsprogramma van Italië voor de periode 2012-2015 /*
Aanbeveling voor een AANBEVELING VAN DE RAAD over het nationale hervormingsprogramma 2012
van Italië
en met een advies van de Raad over het stabiliteitsprogramma van Italië voor de
periode 2012-2015 DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE, Gezien het Verdrag betreffende de werking van
de Europese Unie, en met name artikel 121, lid 2, en artikel 148, lid 4, Gezien Verordening (EG) nr. 1466/97 van de
Raad van 7 juli 1997 over versterking van het toezicht op begrotingssituaties
en het toezicht op en de coördinatie van het economisch beleid[1], en met name artikel 5, lid 2, Gezien Verordening (EG) nr. 1176/2011 van het
Europees Parlement en de Raad van 16 november 2011 betreffende de
preventie en correctie van macro-economische onevenwichtigheden[2], en met name artikel 6, lid 1, Gezien de aanbeveling van de Europese
Commissie[3], Gezien de resoluties van het Europees Parlement[4], Gezien de conclusies van de Europese Raad, Gezien het advies van het Comité voor de
werkgelegenheid, Na raadpleging van het Economisch en Financieel
Comité, Overwegende hetgeen volgt: (1)
Op 26 maart 2010 hechtte de Europese Raad zijn
goedkeuring aan het voorstel van de Europese Commissie voor een nieuwe groei-
en werkgelegenheidstrategie. Deze Europa 2020-strategie moet voor betere
coördinatie van het economisch beleid zorgen en zich toespitsen op de
sleutelgebieden waarop Europa’s potentieel voor duurzame groei en
concurrentievermogen een krachtige impuls nodig heeft. (2)
De Raad heeft op 13 juli 2010 een aanbeveling
inzake de globale richtsnoeren voor het economisch beleid van de lidstaten en
de Unie (2010–2014) en op 21 oktober 2010 een besluit betreffende de
richtsnoeren voor het werkgelegenheidsbeleid van de lidstaten aangenomen[5],
die samen de "“geïntegreerde richtsnoeren" vormen. De lidstaten werd
verzocht in hun nationaal economisch en werkgelegenheidsbeleid met de
geïntegreerde richtsnoeren rekening te houden. (3)
Op 12 juli 2011 stelde de Raad een aanbeveling vast
over het nationale hervormingsprogramma 2011 van Italië en bracht hij zijn
advies uit over het geactualiseerde stabiliteitsprogramma van Italië voor de
periode 2011-2014. (4)
Op 23 november 2011 hechtte de Commissie haar
goedkeuring aan de tweede jaarlijkse groeianalyse en gaf daarmee de aanzet tot
het tweede Europees semester van voorafgaande en geïntegreerde
beleidscoördinatie, dat op de Europa 2020-strategie berust. Op 14 februari 2012
hechtte de Commissie, op basis van Verordening (EU) 1176/2011, haar goedkeuring
aan het Waarschuwingsmechanismeverslag[6], waarin Italië werd
aangewezen als een van de lidstaten die aan een diepgaande evaluatie worden
onderworpen. (5)
Op 2 maart 2012 heeft de Europese Raad de
prioriteiten inzake financiële stabiliteit, begrotingsconsolidatie en
groeibevorderende maatregelen goedgekeurd. Hij benadrukte de noodzaak een gedifferentieerd,
groeivriendelijk beleid van begrotingsconsolidatie te voeren, de
kredietverschaffing aan de economie te normaliseren, de groei en het
concurrentievermogen te bevorderen, de werkloosheid en de sociale gevolgen van
de crisis aan te pakken, en de overheidsdiensten te moderniseren. (6)
Op 2 maart 2012 verzocht de Europese Raad voorts de
lidstaten die aan het Euro Plus-pact deelnemen hun toezeggingen tijdig te
presenteren om te kunnen worden opgenomen in de stabiliteits- of
convergentieprogramma's en de nationale hervormingsprogramma's. (7)
Op 30 april 2012 heeft Italië zijn
stabiliteitsprogramma voor de periode 2012-2015 en zijn nationale
hervormingsprogramma 2012 ingediend. Om met de onderlinge verbanden rekening te
houden, zijn beide programma’s terzelfder tijd geëvalueerd. Voorts heeft de
Commissie een diepgaande evaluatie uit hoofde van artikel 5 van Verordening
(EU) nr. 1176/2011 uitgevoerd om na te gaan of Italië door macro-economische
onevenwichtigheden is geraakt. Op basis van haar diepgaande evaluatie[7]
is de Commissie tot de conclusie gekomen dat er in Italië van
onevenwichtigheden sprake is, hoewel deze niet buitensporig zijn. De overheidsschuld is reeds in het kader
van het stabiliteits- en groeipact zorgvuldig gecontroleerd; niettemin moet
bijzondere aandacht worden besteed aan de ontwikkeling van de
macro-econonomische situatie wat de export betreft, om het risico van een
negatieve weerslag op de werking van de economie te verminderen. (8)
Op basis van de overeenkomstig artikel 5, lid 1 van
Verordening (EG) nr. 1466/97 van de Raad verrichte evaluatie van het
stabiliteitsprogramma komt de Raad tot de conclusie dat het aan het programma
ten grondslag liggende macro-economische scenario aannemelijk is, waarbij ervan
wordt uitgegaan dat de situatie op de financiële markt niet verder
verslechtert. Overeenkomstig de voorjaarsprognoses 2012 van de Commissie
verwacht de Raad dit jaar een drastische daling van het bbp en een geleidelijk
herstel in 2013. Overeenkomstig de buitensporigtekortprocedure wordt met de in
het programma beschreven budgettaire strategie beoogd het overheidstekort
uiterlijk in 2012 terug te dringen tot beneden de bbp-referentiewaarde van 3%
door middel van verdere uitgavenbeperkingen en extra inkomsten. Na de correctie
van het buitensporige tekort bevestigt het programma de
middellangetermijndoelstelling voor de begroting van een evenwichtige
begrotingssituatie – het realiseren van een structureel begrotingsevenwicht –,
waarmee de vereisten van het stabiliteits- en groeipact op adequate wijze in
acht worden genomen. In het programma is gepland dat dit doel in 2013 wordt
bereikt, dat wil zeggen een jaar eerder dan in het vorige stabiliteitsprogramma
werd beoogd. Op basis van het (herberekende) structurele tekort[8]
ligt de geplande gemiddelde jaarlijkse begrotingsinspanning gedurende 2010–2012
boven de door de Raad in het kader van de buitensporigtekortprocedure
aanbevolen 0,5% van het bbp. Het voor 2013 voorziene tempo van de structurele
aanpassingen maakt het mogelijk in dat jaar de middellangetermijndoelstelling
voor de begroting te bereiken en het geplande groeipercentage van de
overheidsuitgaven, rekening houdend met discretionaire maatregelen aan de
ontvangstenzijde, zou aan het uitgavenbenchmark van het stabiliteits- en
groeipact voldoen. Volgens het programma zal de overheidsschuldquote in 2012
pieken en daarna steeds sneller beginnen af te nemen, naarmate het primaire
overschot toeneemt. In 2013-2014 zal Italië zich in een overgangsperiode
bevinden en zijn begrotingsplannen zullen ervoor zorgen dat Italië voldoende
vooruitgang boekt ten aanzien van de inachtneming van de benchmark voor de
schuldvermindering, zoals ook wordt bevestigd in de voorjaarsprognoses 2012 van
de Commissie. Volgens de plannen zal de benchmark voor de schuldvermindering
aan het einde van de overgangsfase (2015) worden bereikt. Om de genoemde
resultaten op het gebied van het tekort en de schuld te bereiken, is een
strikte en volledige budgettaire uitvoering van de in 2010-2011 goedgekeurde
corrigerende maatregelen onontbeerlijk. Tot slot lijkt Italië een middelgroot
risico te lopen wat de houdbaarheid van de openbare financiën op lange termijn
betreft. (9)
Wat het begrotingskader betreft, heeft het
Italiaanse parlement een wet goedgekeurd waarbij een regel inzake een begroting
in evenwicht in de Italiaanse grondwet wordt opgenomen. Er zullen
uitvoeringsbepalingen moeten worden vastgesteld om de kernelementen van de
regel, dat wil zeggen de wijze van toepassing, de juiste correctiemechanismen
en de ontsnappingsclausules alsook de noodzakelijke coördinatie tussen de
verschillende geledingen van de overheid, nader aan te geven. De regering heeft
toegezegd duurzame verbetering van de doeltreffendheid en de kwaliteit van de
overheidsuitgaven na te streven door diepgaande analyses van de uitgaven op
alle overheidsniveaus te verrichten. Deze analyses moeten het ook mogelijk
maken om aan bepaalde uitgavenposten prioriteit te verlenen teneinde de groei
te bevorderen. Met ditzelfde doel wordt thans, in het kader van de in maart 2011
genomen maatregelen en met het in november vastgestelde actieplan voor cohesie 2011,
aan een herijking van het gebruik van de structuurfondsen gewerkt waarmee ook
een snellere gebruikmaking van deze fondsen wordt beoogd. Er zijn evenwel nog
belangrijke tekorten in de administratieve capaciteit, die de gebruikmaking en
derhalve de tenuitvoerlegging van het plan in de weg staan, met name in de
convergentieregio’s. (10)
De structuur van het belastingstelsel en het hoge
niveau van belastingontwijking en zwart werk hebben de economische resultaten
van Italië negatief beïnvloed. De naleving van de belastingregels en de
governance worden eveneens negatief beïnvloed door velerlei soorten
belastinguitgaven en zware en complexe administratieve procedures. Hoewel de
gedeeltelijke verschuiving van de belastingdruk van de productiefactoren naar
consumptie en bezit, die al ten uitvoer is gelegd, een belangrijke eerste stap
is naar een groeivriendelijker belastingstructuur, moet deze verschuiving wel
worden voortgezet, waarbij ook met de herverdelingsgevolgen rekening moet
worden gehouden. (11)
De overeenkomst tussen de sociale partners van juni
2011 over de hervorming van het loononderhandelingskader is in wetgeving
omgezet en zal het mogelijk maken dat meer gebruik wordt gemaakt van
overeenkomsten op ondernemingsniveau wat ertoe leidt dat meer rekening wordt
gehouden met de behoeften van specifieke productieactiviteiten. Niettemin moet
het systeem van loononderhandelingen verder worden hervormd om het gebrek aan
dynamisme in de nominale loonkosten per eenheid in vergelijking met Italië's
handelspartners, waarvan de starheid een van de sleutelfactoren van het verlies
aan concurrentievermogen van de Italiaanse economie is, beter aan te pakken
door ook op het nationale sectorale niveau flexibeler regelingen mogelijk te
maken. In april 2012 stelde de regering een ambitieuze arbeidsmarkthervorming
voor om de aanhoudende problemen op de Italiaanse arbeidsmarkt op te lossen,
waaronder de segmentering van die markt. Deze hervorming moet dringend worden
goedgekeurd, waarbij erop wordt toegezien dat de doelstelling en de draagwijdte
in verhouding blijven tot de problematiek van de Italiaanse arbeidsmarkt. Op de
omvang en doeltreffendheid van de liberalisering van de
arbeidsbemiddelingsdiensten moet nauwlettend worden toegezien. (12)
Ondanks de inspanningen om de inzetbaarheid van
vrouwen te verbeteren, met name door middel van gerichte fiscale
stimuleringsmaatregelen, ligt die participatie (46,5% in 2011) aanmerkelijk
onder het gemiddelde van de EU-27 (58,% in 2011). Er zijn aanvullende
maatregelen vereist voor opvang- en zorgfaciliteiten voor kinderen en ouderen.
De uitdaging is bijzonder groot voor oudere werkneemsters in de particuliere
sector, aangezien de pensioengerechtigde leeftijd voor vrouwen tussen 2012 en 2018
met vijf jaar zal toenemen. (13)
De jeugdwerkloosheid beliep in 2011 gemiddeld 29,1%
en nam in de eerste maanden van 2012 nog verder toe. Vooral het
werkloosheidspercentage bij afgestudeerden hoger onderwijs is hoog en de
verworven vaardigheden en de voor de arbeidsmarkt relevante vaardigheden zijn
onvoldoende op elkaar afgestemd. Bevordering van het leerlingstelsel als een
belangrijke toegangspoort tot de arbeidsmarkt is een gunstige ontwikkeling maar
hiervoor is nog de toepassing van adequate instrumenten zoals een nieuw
normensysteem voor vakbekwaamheid en beroepsopleiding en op het gebied van de
certificatie van vaardigheden vereist. De Commissie heeft een actieteam opgezet
om de cohesiefondsen te herprogrammeren ten behoeve van maatregelen die
werkgelegenheid voor jongeren en de ontwikkeling van kmo's bevorderen.. (14)
Het percentage schooluitval van 18,8% op nationaal
niveau, met sterke regionale variaties, heeft een negatieve weerslag op de
jeugdwerkloosheid. Door een combinatie van preventie-, interventie- en
compensatiemaatregelen moet meer gerichte en gecoördineerde actie worden
ondernomen om het enorme probleem van schooluitval aan te pakken. De slechte
prestaties van het hoger-onderwijssysteem moeten worden aangepakt, onder andere
door middel van de volledige uitvoering van de hervorming van universitaire
opleidingen van 2010 en door een sterkere verbinding tussen de resultaten van
de universiteiten en de toewijzing van overheidssubsidies. (15)
Italië heeft belangrijke maatregelen goedgekeurd
voor de liberalisering van de diensten, met name beroepsdiensten, en voor
verbetering van het concurrentievermogen in de netwerkindustrieën. Daarnaast
zijn er echter nog talrijke problemen in de energie- en de vervoersector, met
name bij de spoorwegen en de havens, waar de knelpunten in infrastructuur en
markten aanzienlijk blijven. (16)
Hoewel er al enkele maatregelen zijn genomen om de
administratieve vereenvoudiging aan te moedigen, blijft het ondernemingsklimaat
in Italië complex. Met name heeft het gerechtelijk apparaat te kampen met een
inefficiënt gebruik van middelen, procedures en institutionele organisatie die
worden weerspiegeld in de slechte resultaten van de civiele rechtspraak in
Italië, met name wat de te lange duur van de procedure voor de behandeling van
zaken en het grote aantal achterstallige zaken betreft. (17)
De toegang tot financiering voor kmo's is moeilijk
en de intensiteit van risicokapitaal is gering. In december 2011 is een
vermogensaftrek ingevoerd waardoor ondernemingen het fictieve rendement op
nieuwe injecties van aandelenkapitaal van het belastbare inkomen kunnen
aftrekken. Naar wordt verwacht zal dit de bedrijfsgroei van kmo's en de
investeringen in innovatie vergemakkelijken. Hoewel er maatregelen ter
stimulering van particuliere O&O zijn genomen, met name de herfinanciering
van het belastingkrediet voor investeringen door ondernemingen in onderzoek,
blijft de intensiteit laag en worden weinig innovatieve projecten uitgevoerd. (18)
Italië is in het kader van het Euro Plus-pact een
aantal verbintenissen aangegaan. Deze verbintenissen, en de uitvoering van de
verbintenissen die vorig jaar waren geformuleerd, hebben betrekking op het
bevorderen van werkgelegenheid, de verbetering van het concurrentievermogen,
het vergroten van de duurzaamheid van de overheidsfinanciën en het versterken
de financiële stabiliteit. De Commissie heeft de uitvoering van de in het kader
van het Euro Plus-pact aangegane verbintenissen onderzocht. Met de resultaten
van deze evaluatie is in de aanbevelingen rekening gehouden. (19)
In het kader van het Europees Semester heeft de
Commissie een omvattende analyse van het economische beleid van Italië
verricht. Zij heeft het stabiliteitsprogramma en het nationale
hervormingsprogramma onderzocht en een diepgaande evaluatie gepresenteerd. Daarbij
heeft zij niet alleen gekeken naar de relevantie ervan voor een houdbaar
budgettair en sociaaleconomisch beleid in Italië, maar is zij ook nagegaan of
de EU-regels en –richtsnoeren in acht zijn genomen, gezien de noodzaak de
algemene economische governance van de Europese Unie te versterken door middel
van een EU-inbreng in toekomstige nationale besluiten. Onderstaande
aanbevelingen (1) tot en met (7) bevatten haar aanbevelingen in het kader van
het Europees Semester. (20)
In het licht van deze beoordeling heeft
de Raad het stabiliteitsprogramma van Italië onderzocht. Zijn advies daarover[9]
is met name in de onderstaande aanbeveling (1) weergegeven. (21)
In het licht van de resultaten van de diepgaande
evaluatie van de Commissie en deze beoordeling heeft de Raad het nationale
hervormingsprogramma voor 2012 en het stabiliteitsprogramma van Italië
onderzocht. Zijn aanbevelingen op grond van artikel 6 van Verordening (EU) nr. 1176/2011
zijn in de onderstaande aanbevelingen (1) tot en met (7) weergegeven. BEVEELT AAN dat Italië in de periode 2012-2013
actie onderneemt om: 1.
De begrotingsstrategie zoals gepland uit te voeren
en ervoor te zorgen dat het buitensporige tekort in 2012 wordt gecorrigeerd; de
geplande structurele primaire overschotten veilig te stellen om de schuldquote
tegen 2013 op een neerwaarts pad te krijgen; erop toe te zien dat adequate
vooruitgang wordt geboekt op weg naar de middellangetermijndoelstelling voor de
begroting en terzelfder tijd aan het uitgavenbenchmark te voldoen en voldoende voortgang
te waarborgen op weg naar inachtneming van het benchmark voor de
schuldvermindering. 2.
Erop toe te zien dat de specificatie van de
kernelementen van de grondwettelijke regel inzake het budgettair evenwicht,
waaronder passende coördinatie op alle overheidsniveaus, in
overeenstemming is met het EU-kader; duurzame verbetering van de
doeltreffendheid en de kwaliteit van de overheidsuitgaven na te streven door de
geplande analyse van de uitgaven te verrichten en voort te gaan met de
uitvoering van het actieplan voor cohesie 2011 met het oog op betere
gebruikmaking en beheer van de EU-fondsen, met name in het zuiden van Italië. 3.
Verdere maatregelen te nemen ten aanzien van de
jeugdwerkloosheid, onder andere door het onderwijs beter op de behoeften van de
arbeidsmarkt af te stemmen en de overgang naar werk te vergemakkelijken, mede
door stimuleringsmaatregelen voor startende bedrijven en voor het in dienst
nemen van werknemers; de landelijke erkenning van vaardigheden en kwalificaties
handhaven om de mobiliteit van arbeidskrachten te bevorderen; maatregelen te
nemen om de uitvalcijfers in het hoger onderwijs terug te dringen en de
schooluitval te bestrijden. 4.
De hervorming van de arbeidsmarkt als prioriteit
goed te keuren om de segmentatie van de arbeidsmarkt aan te pakken en een
geïntegreerd stelsel voor werkloosheidsuitkeringen op te zetten; verdere
maatregelen te nemen om stimulansen voor de arbeidsmarktparticipatie van
vrouwen te creëren, met name door zorgfaciliteiten voor kinderen en ouderen in
het leven te roepen; het concurrentievermogen te versterken, de koppeling
tussen de op sectoraal niveau vastgestelde lonen en productiviteit te
versterken door het loonvaststellingskader in overleg met de sociale partners
en overeenkomstig de nationale praktijken te verbeteren. 5.
De bestrijding van belastingontwijking voort te
zetten; de grijze economie en zwart werk te bestrijden, bijvoorbeeld door
intensivering van inspecties en controles; maatregelen te treffen om de
werkingssfeer van belastingvrijstellingen en –voordelen en lagere btw-tarieven
te verminderen en de belastingwet te vereenvoudigen; extra maatregelen te
treffen met het oog op de verschuiving van de belastingdruk van kapitaal en
arbeid naar bezit en consumptie, en naar het milieu. 6.
De goedgekeurde liberaliserings- en
vereenvoudigingsmaatregelen in de dienstensector uit te voeren; verdere
maatregelen te treffen om de toegang tot de markt in netwerkindustrieën, alsook
de infrastructuurcapaciteit en interconnectie te verbeteren. 7.
Het regelgevingskader voor bedrijven verder te
vereenvoudigen en de bestuurlijke capaciteit te vergroten; de toegang tot
financiële instrumenten te verbeteren, met name tot eigen vermogen, om
groeiende ondernemingen en innovatie te financieren; de geplande reorganisatie
van de civiele rechtspraak uit te voeren en het gebruik van alternatieve
regelingen voor geschillenbeslechting te bevorderen. Gedaan te Brussel, Voor
de Raad De
voorzitter [1] PB L 209 van 2.8.1997, blz. 1. [2] PB L 306 van 23.11.2011, blz. 25. [3] COM(2012) 318 definitief. [4] P7_TA(2012)0048 en P7_TA(2012)0047 [5] Besluit 2012/238/EU van de Raad van 26 april 2012 [6] COM(2012) 68 definitief. [7] Werkdocument van de diensten van de Commissie (2012) 156
definitief. [8] Conjunctuurgezuiverd
begrotingssaldo, ongerekend eenmalige en andere tijdelijke maatregelen, door de
diensten van de Commissie herberekend op basis van de in het programma
voorkomende informatie, met gebruikmaking van de algemeen aanvaarde methode. [9] Overeenkomstig artikel 5, lid 2, van Verordening (EG)
nr. 1466/97 van de Raad.