Εμπορία σπόρων γεωργικών καλλιεργειών

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ:

Οδηγία 2002/53/ΕΚ περί του κοινού καταλόγου ποικιλιών καλλιεργούμενων φυτικών ειδών

Οδηγία 66/401/ΕΟΚ περί εμπορίας σπόρων προς σπορά κτηνοτροφικών φυτών

Οδηγία 66/402/ΕΟΚ περί εμπορίας σπόρων δημητριακών προς σπορά

Οδηγία 2002/57/ΕΚ περί εμπορίας των σπόρων προς σπορά των ελαιούχων και κλωστικών φυτών

Οδηγία 2002/56/ΕΚ περί εμπορίας σπόρων γεωμήλων προς φύτευση

Οδηγία 2002/54/ΕΚ περί εμπορίας σπόρων τεύτλων προς σπορά

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΩΝ ΟΔΗΓΙΩΝ;

Η οδηγία 2002/53/ΕΚ αφορά την αποδοχή, για ένταξη σε έναν κοινό κατάλογο ποικιλιών καλλιεργούμενων φυτικών ειδών, ποικιλιών τεύτλων, κτηνοτροφικών φυτών, δημητριακών, γεωμήλων, ελαιούχων και κλωστικών φυτών, των οποίων οι σπόροι για σπορά μπορεί να είναι αποδεκτοί για εμπορία σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).

Οι ακόλουθες οδηγίες καθορίζουν κανόνες για την καταχώριση ποικιλιών σπόρων και για την παραγωγή και πιστοποίηση σπόρων διάφορων βασικών ειδών (ελεγχόμενων ειδών στην ΕΕ) ώστε να επιτρέπεται η εμπορία τους στην ΕΕ.

• Οδηγία 66/401/ΕΟΚ — σπόροι προς σπορά κτηνοτροφικών φυτών.
• Οδηγία 66/402/ΕΟΚ — σπόροι δημητριακών προς σπορά
• Οδηγία 2002/57/ΕΚ — σπόροι προς σπορά των ελαιούχων και κλωστικών φυτών
• Οδηγία 2002/56/ΕΚ — σπόροι γεωμήλων προς φύτευση
• Οδηγία 2002/54/ΕΚ — σπόροι τεύτλων προς σπορά.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Η οδηγία 2002/53/ΕΚ καθορίζει τους κανόνες για την ένταξη καλλιεργούμενων φυτικών ειδών στον κοινό κατάλογο της ΕΕ.

• Ο κοινός κατάλογος της ΕΕ, ο οποίος καταρτίζεται με βάση τις κοινοποιήσεις αλλαγών στους εθνικούς καταλόγους των χωρών της ΕΕ, απαριθμεί τις ποικιλίες των οποίων η εμπορία επιτρέπεται σε ολόκληρη την ΕΕ.
• Ο κοινός κατάλογος δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).

• Για σκοπούς ένταξης μιας ποικιλίας στους οικείους εθνικούς καταλόγους, οι χώρες της ΕΕ πρέπει να μεριμνούν ώστε αυτή να είναι αποδεκτή μόνο εάν είναι:
  • σαφώς διακρινόμενη (D): η ποικιλία είναι σαφώς διακρινόμενη από οποιαδήποτε άλλη ποικιλία γνωστή στην ΕΕ και μπορεί να αναγνωριστεί και να καθοριστεί επακριβώς·
  • ομοιόμορφη (U): εκτός σπανίων ανωμαλιών, τα φυτά είναι όμοια ή γενετικώς όμοια· και
  • σταθερή (S): μετά από διαδοχικές αναπαραγωγές, το φυτό διατηρεί τα αρχικά βασικά χαρακτηριστικά του.
• Η ποικιλία πρέπει να υποβληθεί σε δοκιμές στον αγρό για να διαπιστωθεί αν πληροί τα κριτήρια DUS και να έχει καλλιεργητική αξία και ικανοποιητική χρησιμότητα.
• H καταχώριση της ποικιλίας ισχύει για 10 έτη, αλλά μπορεί να ανακληθεί αν, κατά την εξέταση, η ποικιλία δεν πληροί πλέον αυτά τα κριτήρια. Οι ποικιλίες που προέρχονται από άλλες χώρες της ΕΕ υπόκεινται στις ίδιες απαιτήσεις με αυτές που ισχύουν για τις εγχώριες ποικιλίες.
• Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να απαιτούν να βασίζεται η αποδοχή ποικιλιών στα αποτελέσματα επίσημων εξετάσεων που πραγματοποιούνται, ιδίως κατά την καλλιέργεια, και αφορούν επαρκή αριθμό χαρακτηριστικών ώστε να καταστεί δυνατή η περιγραφή της ποικιλίας. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για τη διαπίστωση των χαρακτηριστικών πρέπει να είναι ακριβείς και αξιόπιστες· Για να καθοριστεί η διάκριση, οι εξετάσεις καλλιέργειας πρέπει να περιλαμβάνουν τουλάχιστον τις συγκρίσιμες διαθέσιμες ποικιλίες που είναι γνωστές στην ΕΕ.
• Γενετικά τροποποιημένες ποικιλίες οι οποίες έχουν γίνει αποδεκτές σύμφωνα με την οδηγία 2001/18/ΕΚ (βλέπε σύνοψη) πρέπει να αναφέρονται σαφώς με την ιδιότητα αυτή.
• Για κάθε νέα αποδεκτή ποικιλία, οι χώρες της ΕΕ πρέπει να ανακοινώνουν στις άλλες χώρες της ΕΕ και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή σύντομη περιγραφή των σημαντικότερων χαρακτηριστικών της ποικιλίας ως προς τη χρησιμοποίησή της.

Σπόροι προς σπορά κτηνοτροφικών φυτών (οδηγία 66/401/ΕΟΚ)

Αυτή η οδηγία καλύπτει διάφορα αγρωστώδη, ψυχανθή, τριφύλλι, βίκο, γουλί και καλέ, όπως προσδιορίζονται στη νομοθεσία. Οι σπόροι επιτρέπεται να διατίθενται στην αγορά μόνο εφόσον έχουν λάβει επίσημη πιστοποίηση ή πιστοποίηση στο πλαίσιο επίσημης εποπτείας ως προβασικοί σπόροι (η γενιά πριν από τους βασικούς σπόρους), βασικοί σπόροι ή πιστοποιημένοι σπόροι (βλ. άρθρο 2 της οδηγίας, στο οποίο ορίζονται αυτές οι βασικές κατηγορίες). Επιτρέπεται επίσης, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, η εμπορία ορισμένων φυτικών ειδών ως εμπορικών σπόρων. Αυτό δεν ισχύει για τους σπόρους κτηνοτροφικών φυτών που προορίζονται για εξαγωγή σε χώρες εκτός της ΕΕ.

Οι σπόροι πρέπει να πληρούν πρότυπα σχετικά με την ταυτότητα, τη φυτοϋγειονομική κατάσταση και την ποιότητα (βλαστική ικανότητα, ειδική καθαρότητα και περιεκτικότητα σπόρων άλλων φυτικών ειδών).

Σπόροι δημητριακών προς σπορά (οδηγία 66/402/ΕΟΚ)

Η διάθεση στην αγορά σπόρων δημητριακών προς σπορά επιτρέπεται μόνο εάν έχουν λάβει επίσημη πιστοποίηση ή πιστοποίηση στο πλαίσιο επίσημης εποπτείας ως προβασικοί σπόροι, βασικοί σπόροι ή πιστοποιημένοι σπόροι (πρώτης ή δεύτερης γενιάς) και πληρούν τις άλλες γενικές προϋποθέσεις.

Οι σπόροι πρέπει να πληρούν κριτήρια όπως είναι η ταυτότητα, η φυτοϋγειονομική κατάσταση και η ποιότητα (ελάχιστη βλαστική ικανότητα, ελάχιστη ειδική καθαρότητα και μέγιστη περιεκτικότητα με βάση τον αριθμό σπόρων προς σπορά άλλων φυτικών ειδών, συμπεριλαμβανομένων κόκκινων σπόρων ρυζιού και της παρουσίας μυκήτων στα δείγματα).

Σπόροι προς σπορά των ελαιούχων και κλωστικών φυτών (οδηγία 2002/57/ΕΚ)

Η οδηγία αυτή καλύπτει σπόρους για γεωργική παραγωγή και όχι για διακοσμητικούς σκοπούς. Επιτρέπεται η εμπορία μόνο σπόρων προς σπορά που έχουν λάβει επίσημη πιστοποίηση ή πιστοποίηση στο πλαίσιο επίσημης εποπτείας ως προβασικοί σπόροι, βασικοί σπόροι, πιστοποιημένοι σπόροι ή εμπορικοί σπόροι (βλ. άρθρο 2 της οδηγίας, στο οποίο ορίζονται αυτές οι βασικές κατηγορίες), με την εξαίρεση της ρέβας, της κράμβης, της κάνναβης, του αγριοκυμίνου, του βαμβακιού, της ατρακτυλίδος, του ηλίανθου, του λινού και του λιναρόσπορου, η εμπορία των οποίων ως εμπορικών σπόρων δεν επιτρέπεται.

Οι σπόροι προς σπορά πρέπει να πληρούν κριτήρια όπως κριτήρια σχετικά με την ταυτότητα, την φυτοϋγειονομική κατάσταση και την ποιότητα.

Σπόροι γεωμήλων προς φύτευση (οδηγία 2002/56/ΕΚ)

Οι χώρες της ΕΕ μπορούν να θέτουν σε εμπορία μόνο τους σπόρους γεωμήλων που πληρούν τα κριτήρια αυτής της οδηγίας. Οι σπόροι γεωμήλων πιστοποιούνται επίσημα ως βασικοί σπόροι γεωμήλων ή πιστοποιημένοι σπόροι γεωμήλων που πληρούν ελάχιστες προϋποθέσεις για κάθε κατηγορία (βλ. άρθρο 2 της οδηγίας, στο οποίο καθορίζονται οι κατηγορίες αυτές) κατά τη διάρκεια επιθεωρήσεων των φυτών.

Οι σπόροι γεωμήλων στην αγορά πρέπει:

• να πληρούν ελάχιστες προϋποθέσεις ποιότητος, όπως απουσία μελάνωσης και ιώσεων·
• να μην υπερβαίνουν ειδικά όρια για ορισμένες ξένες ύλες, ελαττώματα και ασθένειες των σπόρων γεωμήλων που επιτρέπονται στις μερίδες των σπόρων γεωμήλων, συμπεριλαμβανομένου χώματος και ξένων σωμάτων·
• να μην υπερβαίνουν τα όρια ανοχής, όπως τα όρια για σήψη, ελαττώματα και ψώρα·
• να μην έχουν υποστεί επεξεργασία με προϊόντα που εμποδίζουν τη βλαστική ικανότητα·
• να έχουν ελάχιστο διαμέτρημα τέτοιο ώστε να μην μπορούν να περάσουν από διάκενα διαστάσεως 25 × 25 mm·
• να μην διαφέρουν στο διαμέτρημα, μέσα σε μια παρτίδα, πέραν της καθορισμένης μεθόδου.

Δεν θα πρέπει να υπάρχουν περισσότερες από τέσσερις γενεές βασικών γεωμήλων και περισσότερες από δύο γενεές πιστοποιημένων σπόρων γεωμήλων.

Τεύτλα (οδηγία 2002/54/ΕΚ)

Αυτή αφορά ζαχαρότευτλα και κτηνοτροφικά τεύτλα του είδους Beta vulgaris L.

Οι σπόροι τεύτλων προς σπορά πρέπει γενικά να διατίθενται στην αγορά μόνο εάν έχουν λάβει επίσημη πιστοποίηση ή πιστοποίηση στο πλαίσιο επίσημης εποπτείας ως προβασικοί σπόροι, βασικοί σπόροι ή πιστοποιημένοι σπόροι (βλ. άρθρο 2 της οδηγίας, στο οποίο καθορίζονται αυτές οι κατηγορίες) και πρέπει να τηρούν κανόνες σχετικά με την ταυτότητα, τη φυτοϋγειονομική κατάσταση και την ποιότητα.

Οι μόνοσπερμοι σπόροι και οι πολύσπερμοι σπόροι (βλ. άρθρο 2 της οδηγίας, στο οποίο καθορίζονται αυτές οι κατηγορίες) πρέπει να πληρούν απαιτήσεις σχετικά με την ταυτότητα, τη φυτοϋγειονομική κατάσταση και την ποιότητα [κανόνες σχετικά με την ειδική καθαρότητα, την ελάχιστη βλαστική ικανότητα και τη μέγιστη περιεκτικότητα σε υγρασία (τόσο για τα ζαχαρότευτλα όσο και για τα κτηνοτροφικά τεύτλα)]. Οι μονόσπερμοι σπόροι και οι σπόροι ακριβείας πρέπει να πληρούν επίσης στόχους όσον αφορά την αναλογία μονών φυταρίων που παράγουν.

Οι μονόσπερμοι σπόροι και οι σπόροι ακριβείας πρέπει να φέρουν ετικέτα στην οποία αναγράφεται αυτή η ιδιότητά τους.

Νομοθεσία που έχει καταργηθεί

• Η οδηγία 2002/53/ΕΚ κατάργησε και κωδικοποίησε την οδηγία 70/457/ΕΟΚ περί του κοινού καταλόγου ποικιλιών καλλιεργούμενων φυτικών ειδών.
• Η οδηγία 2002/54/ΕΚ κατάργησε την οδηγία 66/400/ΕΟΚ περί εμπορίας σπόρων τεύτλων προς σπορά.
• Η οδηγία 2002/56/ΕΚ κατάργησε την οδηγία 66/403/ΕΟΚ περί εμπορίας σπόρων γεωμήλων προς φύτευση.
• Η οδηγία 2002/57/ΕΚ κατάργησε την οδηγία 69/208/ΕΟΚ περί εμπορίας σπόρων προς σπορά των ελαιούχων και κλωστικών φυτών.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΟΔΗΓΙΕΣ;

Εφαρμόζονται από τις 9 Απριλίου 2002, εκτός από την οδηγία 66/401/ΕΟΚ και την οδηγία 66/402/ΕΟΚ, οι οποίες εφαρμόζονται από τις 15 Ιουνίου 1966.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Έχουν εκδοθεί διάφορες εκτελεστικές πράξεις για καθεμιά από τις έξι οδηγίες και απαριθμούνται στη σελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ειδική νομοθεσία που αφορά το φυτικό αναπαραγωγικό υλικό.

Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε επίσης τα εξής:

• Φυτικό αναπαραγωγικό υλικό (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).
• Απαιτήσεις εμπορίας ΕΕ (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Οδηγία 2002/53/ΕΚ του Συμβουλίου, της 13ης Ιουνίου 2002, περί του κοινού καταλόγου ποικιλιών καλλιεργούμενων φυτικών ειδών (ΕΕ L 193 της 20.7.2002, σ. 1-11)

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις της οδηγίας 2002/53/ΕΚ έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη έκδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

Οδηγία 66/401/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 1966 περί εμπορίας σπόρων προς σπορά κτηνοτροφικών φυτών (κωδικοποιημένη έκδοση) (ΕΕ 125 της 11.7.1966, σ. 2298-2308)

Βλέπε ενοποιημένη έκδοση.

Οδηγία 66/402/ΕΚ του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 1966, περί εμπορίας σπόρων δημητριακών προς σπορά (κωδικοποιημένη έκδοση) (ΕΕ 125 της 11.7.1966, σ. 2309-2319)

Βλέπε ενοποιημένη έκδοση.

Οδηγία 2002/57/ΕΚ του Συμβουλίου, της 13ης Ιουνίου 2002 περί εμπορίας των σπόρων προς σπορά των ελαιούχων και κλωστικών φυτών (ΕΕ L 193 της 20.7.2002, σ. 74-97)

Βλέπε ενοποιημένη έκδοση.

Οδηγία 2002/56/ΕΚ του Συμβουλίου, της 13ης Ιουνίου 2002, περί εμπορίας σπόρων γεωμήλων προς φύτευση (ΕΕ L 193 της 20.7.2002, σ. 60-73)

Βλέπε ενοποιημένη έκδοση.

Οδηγία 2002/54/ΕΚ του Συμβουλίου, της 13ης Ιουνίου 2002 περί εμπορίας σπόρων τεύτλων προς σπορά (ΕΕ L 193 της 20.7.2002, σ. 12-32)

Βλέπε ενοποιημένη έκδοση.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Οδηγία 2002/55/ΕΚ της 13ης Ιουνίου 2002 περί εμπορίας σπόρων προς σπορά κηπευτικών (ΕΕ L 193 της 20.7.2002, σ. 33-59)

Βλέπε ενοποιημένη έκδοση.

Οδηγία 2000/29/ΕΚ του Συμβουλίου, της 8ης Μαΐου 2000, περί μέτρων κατά της εισαγωγής στην Κοινότητα οργανισμών επιβλαβών για τα φυτά ή τα φυτικά προϊόντα και κατά της εξάπλωσής τους στο εσωτερικό της Κοινότητας (ΕΕ L 169 της 10.7.2000, σ. 1-112)

Βλέπε ενοποιημένη έκδοση.

τελευταία ενημέρωση 18.02.2021