Σύμβαση για τη βιοποικιλότητα — Πρωτόκολλο της Καρταχένα για τη βιοασφάλεια

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ:

Πρωτόκολλο της Καρταχένα για τη βιοασφάλεια που επισυνάπτεται στη σύμβαση για τη βιοποικιλότητα

Απόφαση 2002/628/ΕΚ σχετικά με τη σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, του πρωτοκόλλου της Καρταχένα για τη βιοασφάλεια

ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ;

• Το πρωτόκολλο της Καρταχένα που επισυνάπτεται στη σύμβαση του 1993 για τη βιοποικιλότητα (βλέπε σύναψη) στηρίζεται στην αρχή της προφύλαξης*. Επιδιώκει την πρόληψη κάθε επιβλαβούς δραστηριότητας για τη βιοποικιλότητα κατά τη μεταφορά, τον χειρισμό και τη χρήση ζώντων τροποποιημένων οργανισμών*, ειδικότερα όταν αυτά πραγματοποιούνται σε διασυνοριακό επίπεδο [κανονισμός (EΚ) αριθ. 1946/2003 — βλέπε σύνοψη]. Λαμβάνει επίσης υπόψη τους κινδύνους για την υγεία του ανθρώπου.
• Με την απόφαση του Συμβουλίου παρέχεται η νομική έγκριση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για το πρωτόκολλο.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Κάθε υπογράφον μέρος του πρωτοκόλλου:

• λαμβάνει τα αναγκαία και κατάλληλα νομοθετικά, διοικητικά και λοιπά μέτρα για την τήρηση των δεσμεύσεών του·
• εξασφαλίζει ότι η ανάπτυξη, ο χειρισμός, η μεταφορά, η χρήση, η διαβίβαση και η ελευθέρωση ζώντων τροποποιημένων οργανισμών προλαμβάνουν ή περιορίζουν τους κινδύνους για τη βιοποικιλότητα·
• μπορεί να λαμβάνει πρόσθετα μέτρα για την προστασία της διατήρησης και της αειφόρου χρήσης της βιοποικιλότητας·
• παροτρύνεται να λάβει υπόψη τις εργασίες και τη διαθέσιμη πείρα των διεθνών φορέων που ειδικεύονται στους κινδύνους για την υγεία του ανθρώπου·
• μπορεί να συμμετέχει σε διμερείς, περιφερειακές και πολυμερείς συμφωνίες και ρυθμίσεις, μεταξύ άλλων και με χώρες που δεν έχουν υπογράψει, δεδομένου ότι δεν συνεπάγονται υποβάθμιση της προστασίας·
• πρέπει να εφαρμόζει κατάλληλους μηχανισμούς, μέσα και στρατηγικές για τον έλεγχο των κινδύνων που εντοπίζονται·
• συνεργάζεται για τον εντοπισμό των ζώντων τροποποιημένων οργανισμών που ενδέχεται να ενέχουν επιβλαβείς συνέπειες·
• συνεργάζεται για την ανάπτυξη ανθρώπινου και θεσμικού δυναμικού για την προστασία της βιοασφάλειας* και την ευαισθητοποίηση του κοινού·
• οφείλει να ενημερώνει τις χώρες που θίγονται ή ενδέχεται να θιγούν, τον Οργανισμό Ελέγχου της Βιοασφάλειας και, εφόσον κρίνεται απαραίτητο, τους αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς για κάθε περιστατικό που εμπίπτει στη δικαιοδοσία του και το οποίο θα μπορούσε να προκαλέσει διασυνοριακή βλάβη·
• διασφαλίζει ασφαλή χειρισμό, συσκευασία, ταυτοποίηση και μεταφορά των εξαγόμενων ζώντων τροποποιημένων οργανισμών, συνοδευόμενα από την απαραίτητη τεκμηρίωση·
• διαθέτει στον Οργανισμό Ελέγχου της Βιοασφάλειας στοιχεία των εθνικών του νομοθεσιών, εκτιμήσεις κινδύνου, αποφάσεις και οιαδήποτε άλλη πληροφορία προβλέπεται από το πρωτόκολλο·
• εφαρμόζει τα δέοντα εθνικά μέτρα για την πρόληψη και την επιβολή κυρώσεων όσον αφορά το παράνομο εμπόριο ζώντων τροποποιημένων οργανισμών·
• μπορεί να αποχωρήσει από το πρωτόκολλο ένα έτος αφότου υποβάλει γραπτή κοινοποίηση.

Το πρωτόκολλο ισχύει για κάθε διεθνή διακίνηση, διαμετακόμιση, χειρισμό και χρήση ζώντων τροποποιημένων οργανισμών που ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά τη βιοποικιλότητα και την υγεία του ανθρώπου, εξαιρουμένων των φαρμάκων για ανθρώπινη χρήση που καλύπτονται από άλλες διεθνείς συμφωνίες ή οργανώσεις.

Εφαρμόζεται μια διαδικασία συναίνεσης μετά από ενημέρωση κατά την πρώτη εξαγωγή ζώντων τροποποιημένων οργανισμών που εισάγονται σκοπίμως στο περιβάλλον. Ωστόσο, η διαδικασία αυτή δεν εφαρμόζεται σε οργανισμούς που κρίνεται ότι δεν ενέχουν βλαβερή επίδραση στη βιοποικιλότητα ή στην υγεία του ανθρώπου. Τούτο απαιτεί:

• η χώρα εξαγωγής να υποβάλλει, προηγουμένως, γραπτή κοινοποίηση στις αρμόδιες αρχές εισαγωγής με συγκεκριμένα στοιχεία (παρατίθενται στο παράρτημα I) για την αποστολή·
• οι αρχές εισαγωγής να βεβαιώνουν την παραλαβή της κοινοποίησης εντός 90 ημερών και να αποφασίζουν για το εάν θα προχωρήσει η εισαγωγή. Μπορούν:
  • να εγκρίνουν την εισαγωγή υπό όρους ή άνευ όρων·
  • να αρνούνται την εισαγωγή·
  • να ζητούν συμπληρωματικές πληροφορίες·
  • να κρίνουν ότι απαιτείται περισσότερος χρόνος για την επεξεργασία της κοινοποίησης·
  • να αλλάζουν μια προγενέστερη απόφαση, υπό το πρίσμα νέων επιστημονικών στοιχείων·
  • να εφαρμόζουν μια απλουστευμένη διαδικασία σε ορισμένες περιπτώσεις·
  • να διατηρούν ως εμπιστευτικές ορισμένες πληροφορίες που υποβάλλονται από τον κοινοποιούντα. Αυτό δεν ισχύει για τη γενική περιγραφή του τεμαχίου, τη σύνοψη της εκτίμησης κινδύνου ή τα μέτρα αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων.

Ισχύει συγκεκριμένη διαδικασία για τους ζώντες τροποποιημένους οργανισμούς που προορίζονται για άμεση χρήση ως τρόφιμα ή ζωοτροφές ή για μεταποίηση. Μια χώρα που αποφασίζει ότι ένα τεμάχιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ή να πωληθεί στην εσωτερική της αγορά, και το οποίο ενδέχεται στη συνέχεια να εξαχθεί, πρέπει να παρέχει αναλυτικές πληροφορίες (παρατίθενται στο παράρτημα II) στους λοιπούς υπογράφοντες μέσω του Οργανισμού Ελέγχου της Βιοασφάλειας.

Το πρωτόκολλο προβλέπει εκτιμήσεις κινδύνου που στηρίζονται σε επιστημονικώς ορθές μεθοδολογίες (παράρτημα III).

Εθνικό συντονιστικό κέντρο σε κάθε χώρα διατηρεί επαφή με τη γραμματεία που συστάθηκε δυνάμει της σύμβασης. Οι εθνικές αρχές που έχουν ορισθεί διενεργούν τα διοικητικά καθήκοντα που προβλέπονται από το πρωτόκολλο.

Ιδρύεται Οργανισμός Ελέγχου της Βιοασφάλειας προκειμένου:

• να διαχειρίζεται την ανταλλαγή επιστημονικών, τεχνικών, περιβαλλοντικών και ρυθμιζόμενων πληροφοριών·
• να συνδράμει τους υπογράφοντες, ιδίως εκείνους που το χρειάζονται περισσότερο, στην εφαρμογή του πρωτοκόλλου.

Η διάσκεψη των συμβαλλομένων μερών, που περιλαμβάνει όλους τους υπογράφοντες της σύμβασης, επανεξετάζει το πρωτόκολλο, το αξιολογεί ανά πενταετία, συνιστά τη λήψη μέτρων και συγκροτεί επικουρικούς φορείς.

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΝΑΡΞΗΣ ΙΣΧΥΟΣ

Το πρωτόκολλο τέθηκε σε ισχύ στις 11 Σεπτεμβρίου 2003.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

• Η σύμβαση για τη βιοποικιλότητα του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το περιβάλλον τέθηκε σε ισχύ στις 29 Δεκεμβρίου 1993.
• Το πρωτόκολλο της Καρταχένα για τη βιοασφάλεια που επισυνάπτεται στη σύμβαση εγκρίθηκε στο Μόντρεαλ στις 29 Ιανουαρίου 2000.
• Το 2013, με την απόφαση 2013/86/ΕΕ, το Συμβούλιο σύναψε, εξ ονόματος της ΕΕ, το συμπληρωματικό πρωτόκολλο της Ναγκόγια - Κουάλα Λουμπούρ σχετικά με την ευθύνη και την αποζημίωση στο πρωτόκολλο της Καρθαγένης για τη βιοασφάλεια.
• Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:
  • Πρωτόκολλο της Καρταχένα για τη βιοασφάλεια (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΒΑΣΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Πρωτόκολλο της Καρταχένα για τη βιοασφάλεια που επισυνάπτεται στη σύμβαση για τη βιοποικιλότητα (ΕΕ L 201 της 31.7.2002, σ. 50-65)

Απόφαση 2002/628/ΕΚ του Συμβουλίου, της 25ης Ιουνίου 2002, σχετικά με τη σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, του πρωτοκόλλου της Καρταχένα για τη βιοασφάλεια (ΕΕ L 201 της 31.7.2002, σ. 48-49)

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Συμπληρωματικό πρωτόκολλο της Ναγκόγια - Κουάλα Λουμπούρ σχετικά με την ευθύνη και την αποζημίωση στο πρωτόκολλο της Καρθαγένης για τη βιοασφάλεια (ΕΕ L 46 της 19.2.2013, σ. 4-7)

Απόφαση 2013/86/ΕΕ του Συμβουλίου, της 12ης Φεβρουαρίου 2013, για την εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης σύναψη του συμπληρωματικού πρωτοκόλλου της Ναγκόγια - Κουάλα Λουμπούρ σχετικά με την ευθύνη και την αποζημίωση στο πρωτόκολλο της Καρθαγένης για τη βιοασφάλεια (ΕΕ L 46 της 19.2.2013, σ. 1-3)

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1946/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Ιουλίου 2003, για τις διασυνοριακές διακινήσεις γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών (ΕΕ L 287 της 5.11.2003, σ. 1-10)

Σύμβαση για τη βιολογική ποικιλομορφία (ΕΕ L 309 της 13.12.1993, α. 3-20)

Απόφαση 93/626/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 1993, σχετικά με τη σύναψη της σύμβασης για τη βιολογική ποικιλομορφία (ΕΕ L 309 της 13.12.1993, σ. 1-2)

τελευταία ενημέρωση 17.11.2020