52003PC0723

Πρόταση ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τις ηλεκτρικές στήλες και τους συσσωρευτές και τις χρησιμοποιημένες ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές [SEC(2003)1343]

(υποβληθείσα από την Επιτροπή)

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

1. Εισαγωγη

1.1. Η αγορά ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών

1.2. Κοινοτική νομοθεσία για ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές

2. Προβληματισμοι και στοχοι πολιτικησ

3. περιβαλλοντικοι προβληματισμοι

3.1. Υλικά που χρησιμοποιούνται σε ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές

3.2. Οριστική διάθεση χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών

3.3 Επανεισαγωγή, στον οικονομικό κύκλο, των μετάλλων που χρησιμοποιούνται σε ηλεκτρικές στήλες

4. Προβληματισμοι απο πλευρασ εσωτερικησ αγορασ

5. Μετρα πολιτικησ που προβλεπονται στην παρουσα προταση

5.1. Συλλογή όλων των χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών

5.2. Ανακύκλωση όλων των χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών

6. Οικονομικοι προβληματισμοι

6.1. Κόστος συλλογής και ανακύκλωσης

6.2. Οφέλη από τη συλλογή και ανακύκλωση

7. Επικουρικοτητα και αναλογικοτητα

8. Εμπορικεσ πτυχεσ

9. Νομικη βαση

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I: Σύνοψη του περιεχομενου της προτασησ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II: Σύνοψη της Εκτεταμενης Εκτιμησης Επιπτωσεων

Κεφάλαιο I Θέμα, πεδίο εφαρμογής και ορισμοί

Κεφάλαιο II Απαιτήσεις προϊόντος

Κεφάλαιο III Διάθεση στην αγορά

Κεφάλαιο IV Συλλογή

Κεφάλαιο V Επεξεργασία και ανακύκλωση

Κεφάλαιο VI Κοινές διατάξεις για τη συλλογή, επεξεργασία και ανακύκλωση

Κεφάλαιο VII Ενημέρωση του καταναλωτή

Κεφάλαιο VIII Απαιτήσεις σήμανσης

Κεφάλαιο IX Τελικές διατάξεις

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1. Εισαγωγη

1.1. Η αγορά ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών

Στη σύγχρονη κοινωνία, οι ηλεκτρικές στήλες και οι συσσωρευτές αποτελούν σημαντική πηγή ενέργειας. Χρησιμοποιούνται σε ένα ευρύ φάσμα προϊόντων και συσκευών από μεγάλο αριθμό καταναλωτών και επαγγελματιών. Η παγκόσμια αγορά ηλεκτρικών στηλών παρουσιάζει ετήσια αύξηση του τζίρου σχεδόν 9% από το 1989 και η τάση αυτή προβλέπεται ότι θα συνεχιστεί, λόγω της ανάπτυξης νέων καταναλωτικών ηλεκτρονικών συσκευών. Σε όρους αξίας, η τρέχουσα τάση αύξησης φαίνεται να επιβραδύνεται και η παγκόσμια ζήτηση ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών προβλέπεται να αυξάνεται κατά 5% τα επόμενα χρόνια. [1]

[1] Η έκθεση της Freedonia Group, "Οι ηλεκτρικές στήλες παγκοσμίως", δημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο 2002. Η EPBA εκτιμά ότι η αύξηση της αγοράς ηλεκτρικών στηλών ανέρχεται σε 1% ετησίως.

Οι ηλεκτρικές στήλες διακρίνονται ανάλογα με τους χρήστες, τις τεχνολογίες και ορισμένες ιδιότητες όπως η δυνατότητα επαναφόρτισης ή το μέγεθος. [2] Γενικώς, η αγορά ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών διαιρείται σε δύο βασικές ομάδες: (i) την ομάδα των «φορητών», όπου οι ηλεκτρικές στήλες έχουν βάρος συνήθως λιγότερο από 1 kg και (ii) την ομάδα των ηλεκτρικών στηλών βιομηχανίας και αυτοκινήτων, όπου οι στήλες έχουν βάρος συνήθως περισσότερο από 1 kg.

[2] "Εκτίμηση του αντίκτυπου ορισμένων επιλογών πολιτικής για την αναθεώρηση της οδηγίας για τις ηλεκρικές στήλες», Bio Intelligence, Ιούλιος 2003.

Υπάρχουν τρία κυρίως, διαφορετικά είδη φορητών στηλών και συσσωρευτών:

- οι ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές γενικής χρήσης, που είναι μη επαναφορτιζόμενες (κυρίως ηλεκτρικές στήλες ψευδαργύρου-άνθρακος και αλκαλικού μαγγανίου [3]).

[3] Οι ηλεκτρικές στήλες γενικής χρήσης χρησιμοποιούνται συνήθως σε ρολόγια, φορητές συσκευές αναπαραγωγής ήχου και διατάξεις, ηλεκτρικούς φακούς, παιχνίδια και κάμερες.

- τα στοιχεία-κουμπιά (στήλες ψευδαργύρου αέρα, πρωτοξειδίου, οξειδίου του μαγγανίου και λιθίου) [4], που δεν είναι επαναφορτιζόμενες.

[4] Τα στοιχεία-κουμπιά είναι μικρές στρογγυλές στήλες ή συσσωρευτές, με διάμετρο μεγαλύτερη του ύψους τους, που χρησιμοποιούνται για ειδικές συσκευές όπως βοηθήματα ακοής, ρολόγια και μικρός φορητός εξοπλισμός.

- οι επαναφορτιζόμενες ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές (κυρίως στήλες νικελίου-καδμίου, υδριδίου νικελίου μετάλλου, ιόντων λιθίου και στεγανές στήλες- μολύβδου οξέος) [5].

[5] Οι φορητές επαναφορτιζόμενες στήλες χρησιμοποιούνται συνήθως σε ασύρματα και ψηφιακά τηλέφωνα, ηλεκτρικά εργαλεία, συστήματα φωτισμού έκτακτης ανάγκης, φορητούς υπολογιστές και οικιακές συσκευές.

Το 2002, πωλήθηκαν στην EE-15 158.270 τόνοι φορητών στηλών και συσσωρευτών. Οι μη επαναφορτιζόμενες φορητές στήλες αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς φορητών στηλών, περίπου 72% το 2002. Οι επαναφορτιζόμενες στήλες αντιπροσωπεύουν, το 2002, το 28% της αγοράς φορητών στηλών. [6]

[6] Βλ. επίσης ιστοσελίδα της EPBA: http://www.epba-europe.org/ .

Οι ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές για αυτοκίνητα είναι κυρίως στήλες μολύβδου-οξέος που χρησιμοποιούνται για την εκκίνηση των αυτοκινήτων, τον φωτισμό και τα συστήματα ανάφλεξης των οχημάτων. Η αγορά ηλεκτρικών στηλών βιομηχανίας και αυτοκινήτων υποδιαιρείται στην αγορά πρωτότυπου εξοπλισμού, - ηλεκτρικές στήλες που πωλούνται με καινούργια αυτοκίνητα - και στην αγορά μετά την πώληση, που αφορά τις ηλεκτρικές στήλες που πωλούνται ανεξαρτήτως εξοπλισμού σε πρατήρια βενζίνης και συνεργεία αυτοκινήτων. Το 2001, πωλήθηκαν στην EE-15 περίπου 58 εκατομμύρια μονάδες. Εάν υποτεθεί ότι το μέσο βάρος ανά μονάδα ανέρχεται σε 15 kg, τότε το 2001 πωλήθηκαν 870.000 τόνοι 2001. Ολόκληρη η αγορά ηλεκτρικών στηλών για αυτοκίνητα αναμένεται να αυξάνεται κατά 1,4% ετησίως μέχρι το 2006. [7]

[7] Βλ. επίσης ιστοσελίδα της EEROBAT: http://www.eurobat.org/ .

Οι ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές βιομηχανίας χρησιμοποιούνται για βιομηχανικούς σκοπούς, π.χ. για έλξη ή ως εφεδρική μονάδα ηλεκτρικής ισχύος στις τηλεπικοινωνίες και τους σιδηροδρόμους. Το 2002, πωλήθηκαν στην EE-15 189.490 τόνοι ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών για βιομηχανικούς σκοπούς. Το μεγαλύτερο μέρος του τμήματος των ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών βιομηχανίας είναι ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές (96%) και ένα μικρό ποσοστό ηλεκτρικές στήλες νικελίου-καδμίου (NiCd) (2%), που χρησιμοποιούνται είτε για αεροσκάφη είτε για εφαρμογές συστημάτων σιδηροδρόμων /διαμετακόμισης. [8] Οι ηλεκτρικές στήλες NiCd και συσσωρευτές για βιομηχανική χρήση μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για ηλεκτρικά οχήματα (EV).

[8] Το υπόλοιπο 2% περιλαμβάνει NiMH και άλλα είδη ηλεκτρικών στηλών.

1.2. Κοινοτική νομοθεσία για ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές

Η ισχύουσα κοινοτική νομοθεσία για ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές είναι η οδηγία 91/157/ΕΟΚ του Συμβουλίου για τις ηλεκτρικές στήλες και τους συσσωρευτές που περιέχουν ορισμένες επικίνδυνες ουσίες, [9] όπως τροποποιήθηκε τελευταία από την οδηγία 98/101/ΕΚ της Επιτροπής [10]. Η οδηγία αυτή καλύπτει μόνο της ηλεκτρικές στήλες και τους συσσωρευτές που περιέχουν άνω του 0,0005% υδράργυρο κατά βάρος, άνω του 0,025% κάδμιο κατά βάρος και άνω του 0,4% μόλυβδο κατά βάρος.

[9] ΕΕ L 78, 26.3.1991, σελ. 38.

[10] ΕΕ L 1, 5.1.1999, σ. 1, για την προσαρμογή στην τεχνική πρόοδο της οδηγίας 91/157/ΕΟΚ του Συμβουλίου για τις ηλεκτρικές στήλες και τους συσσωρευτές που περιέχουν ορισμένες επικίνδυνες ουσίες.

Αποσκοπεί στην προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών για την ανακύκλωση και την ελεγχόμενη διάθεση χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών:

- απαγορεύοντας την εμπορία ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών που περιέχουν άνω του 0,0005% υδράργυρο, από 1ης Ιανουαρίου 2000 και εντεύθεν.

- απαιτώντας από τα κράτη μέλη να εξασφαλίζουν τη χωριστή συλλογή των ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών που καλύπτονται από την οδηγία.

- απαιτώντας από τα κράτη μέλη να εκπονήσουν τετραετή προγράμματα που αποσκοπούν, μεταξύ άλλων, στη μείωση της περιεκτικότητας των ηλεκτρικών στηλών σε βαρέα μέταλλα και στη σταδιακή μείωση του μεριδίου τους στη ροή των αστικών στερεών αποβλήτων.

Η εν λόγω οδηγία συμπληρώθηκε με την οδηγία 93/86/ΕΟΚ της Επιτροπής, [11] που θεσπίζει απαιτήσεις σήμανσης για τη χωριστή συλλογή των ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών που καλύπτονται από την οδηγία 91/157/EΟΚ καθώς επίσης και την περιεκτικότητά τους σε βαρέα μέταλλα.

[11] ΕΕ L 264, 23.10.93, σ. 51, για την προσαρμογή στην τεχνική πρόοδο της οδηγίας 91/157/ΕΟΚ του Συμβουλίου για τις ηλεκτρικές στήλες και τους συσσωρευτές που περιέχουν ορισμένες επικίνδυνες ουσίες.

Η οδηγία 91/157/ΕΟΚ δεν προβλέπει μετρήσιμα και επαληθεύσιμα μέσα πρόληψης της ανεξέλεγκτης διάθεσης ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών στο περιβάλλον. Ως εκ τούτου, υπάρχουν αποκλίνουσες προσεγγίσεις και η συνολική αποτελεσματικότητα της συλλογής χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών στο περιβάλλον στην Κοινότητα είναι χαμηλή. Συνεπώς, πολλές ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές θάβονται ή αποτεφρώνονται αντί να συλλέγονται και να ανακυκλώνονται. Για παράδειγμα, το 2002, από 158.270 τόνους φορητών ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών που πωλήθηκαν στην EE-15, 72.155 τόνοι (δηλ. το 45,5% των πωλήσεων) οδηγήθηκαν σε οριστική διάθεση (ταφή ή αποτέφρωση). [12]

[12] "Impact Assessment on Selected Policy Options for Revision of the Battery Directive", Bio Intelligence, Ιούλιος 2003.

2. Προβληματισμοι και στοχοι πολιτικησ

Η ιεράρχηση των αποβλήτων στην ΕΕ καθορίζει τις προτεραιότητες στην επεξεργασία των αποβλήτων. Καταρχήν προτιμάται η πρόληψη των αποβλήτων, ύστερα η ανακύκλωση, έπειτα η ανάκτηση ενέργειας και τέλος η διάθεση. Πράγματι, η Ανακοίνωση της Επιτροπής για την αναθεώρηση της κοινοτικής στρατηγικής για τη διαχείριση των αποβλήτων ορίζει την πρόληψη ως κύρια προτεραιότητα, ακολουθούμενη από την επαναχρησιμοποίηση και, τέλος, την ασφαλή διάθεση των αποβλήτων. Επιπλέον, στο ψήφισμά του της 24ης Φεβρουαρίου 1997 για την κοινοτική στρατηγική διαχείρισης αποβλήτων, το Συμβούλιο επανέλαβε την πεποίθησή του ότι η πρόληψη των αποβλήτων πρέπει να είναι η πρώτη προτεραιότητα οποιασδήποτε ορθολογικής πολιτικής αποβλήτων, σε σχέση με την ελαχιστοποίηση της παραγωγής αποβλήτων και την επικινδυνότητα αυτών. [13]

[13] ΕΕ C 76, 11.03.1997, σ. 1.

Τη βασική ώθηση για την παρούσα πρόταση έδωσε το Έκτο Κοινοτικό Πρόγραμμα Δράσης της Κοινότητας για το Περιβάλλον (6ο ΠΔΠ) που καθορίζει τους βασικούς περιβαλλοντικούς στόχους και προτεραιότητες για δέκα χρόνια από τις 22 Ιουλίου 2002. [14] Στο θέμα της βιώσιμης χρήσης και της διαχείρισης των φυσικών πόρων και των αποβλήτων, το 6ο ΠΔΠ καθορίζει τέσσερις συγκεκριμένους στόχους, στους οποίους περιλαμβάνονται "σημαντική μείωση της ποσότητας των απορριπτόμενων αποβλήτων, καθώς και του όγκου των παραγομένων επικίνδυνων αποβλήτων, με αποφυγή της αύξησης των εκπομπών στον αέρα, τα ύδατα και το έδαφος" και "ενθάρρυνση της επαναχρησιμοποίησης ενώ, όσον αφορά τα απόβλητα που εξακολουθούν να παράγονται, το επίπεδο επικινδυνότητας θα πρέπει να μειωθεί και θα πρέπει να ενέχουν τους μικρότερους δυνατούς κινδύνους. θα πρέπει να προτιμηθεί η ανάκτηση και κυρίως η ανακύκλωση. η ποσότητα των απορριπτομένων αποβλήτων θα πρέπει να ελαχιστοποιείται και τα απόβλητα αυτά θα πρέπει να διατίθενται ασφαλώς (...)". [15]

[14] ΕΕ L 242, 10.9.2002, σ. 1.

[15] Βλ. Άρθρο 8 παράγραφος 1 τρίτη και τέταρτη περίπτωση του 6ου ΠΔΠ.

Το 6ο ΠΔΠ ορίζει ότι οι στόχοι αυτοί θα επιδιωχθούν, μεταξύ άλλων, και με την ανάπτυξη ή αναθεώρηση της νομοθεσίας για τις ηλεκτρικές στήλες. [16]

[16] Βλ. Άρθρο 8 παράγραφος 2 τέταρτη περίπτωση του 6ου ΠΔΠ.

Επιπλέον, η παρούσα πρόταση ενισχύει τους στόχους που καθορίζονται από την ισχύουσα οδηγία για τις ηλεκτρικές στήλες, συγκεκριμένα την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών για την ανάκτηση και την ελεγχόμενη διάθεση ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών που περιέχουν μόλυβδο, υδράργυρο και κάδμιο. [17]

[17] Βλ. Άρθρο 2 της οδηγίας 91/157/ΕΟΚ.

Επίσης, η βελτίωση της διαχείρισης των αποβλήτων γενικώς θεωρείται σημαντική περιβαλλοντική πρόκληση όχι μόνο σε κοινοτικό επίπεδο αλλά και σε διεθνές. Το σχέδιο εφαρμογής που συμφωνήθηκε στην Παγκόσμια Σύνοδο Κορυφής για την Αειφόρο Ανάπτυξη (Γιοχάνεσμπουργκ 2002) στηρίζεται στο Πρόγραμμα Δράσης 21 και απαιτεί περαιτέρω δράση για "την πρόληψη και την ελαχιστοποίηση των αποβλήτων και τη μεγιστοποίηση της επαναχρησιμοποίησης, της ανακύκλωσης και της χρήσης φιλικών προς το περιβάλλον εναλλακτικών υλικών, με τη συμμετοχή κυβερνητικών αρχών και όλων των εμπλεκομένων και τη βελτίωση της απόδοσης των πόρων". [18]

[18] http://www.johannesburgsummit.org/html/ documents/summit_docs/2309_planfinal.htm ιδίως παράγραφος 21.

Για την επανενσωμάτωση των αποβλήτων στον οικονομικό κύκλο ('κλείνοντας τον κύκλο των υλικών"), ήτοι ανάκτηση των αποβλήτων, αναγνωρίζεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής " Προς μία θεματική στρατηγική για την πρόληψη και την ανακύκλωση των αποβλήτων" [19] ως σημαντικό στοιχείο συνεκτικής προσέγγισης της διαχείρισης πόρων.

[19] Ανακοίνωση της Επιτροπής "Προς μία θεματική στρατηγική για την πρόληψη και την ανακύκλωση των αποβλήτων " της 27.05.2003, COM(2003) 301τελικό.

Η παρούσα πρόταση λαμβάνει επίσης υπόψη τους στόχους της πρόσφατης ανακοίνωσης της Επιτροπής για την Ολοκληρωμένη Πολιτική Προϊόντων (ΟΠΠ). [20] Η ανακοίνωση αυτή θέτει ως στόχο τον "περιορισμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τα προϊόντα, καθ' όλο τον κύκλο ζωής τους, με την υιοθέτηση, κατά το δυνατόν, μιας αγοροστρεφούς προσέγγισης, όπου είναι ενσωματωμένες οι συνιστώσες που αφορούν την ανταγωνιστικότητα".

[20] Ανακοίνωση της Επιτροπής για την «Ολοκληρωμένη Πολιτική Προϊόντων» (ΟΠΠ). COM(2003)302 τελικό της 18.6.2003.

Περαιτέρω θέματα πολιτικής προέρχονται από άλλα κοινοτικά νομοθετήματα τα οποία επίσης αποσκοπούν στη βελτίωση της διαχείρισης αποβλήτων συγκεκριμένων ροών αποβλήτων, όπως η οδηγία 94/62/ΕΚ για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας, η οδηγία 2000/53/ΕΚ για οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους (οδηγία ΤΚΖ) [21], η οδηγία 2002/96/ΕΚ σχετικά με τα απόβλητα ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (οδηγία ΑΗΗΕ) [22] και η οδηγία 2002/95/ΕΚ σχετικά με τον περιορισμό της χρήσης ορισμένων επικίνδυνων ουσιών σε είδη ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (οδηγία ΠΕΟ). [23]

[21] ΕΕ L 269/34 της 21.10.2000.

[22] ΕΕ L 37/24 της 13.02.2003.

[23] ΕΕ L37/19 της 13.02.2003.

Η οδηγία ΑΗΗΕ απαιτεί ρητώς την αναθεώρηση της οδηγίας 91/157/ΕΟΚ το συντομότερο δυνατόν. [24]

[24] Αιτιολογική σκέψη 11.

Όσον αφορά το πεδίο εφαρμογής, η οδηγία ΠΕΟ δεν ισχύει για τις ηλεκτρικές στήλες. Ωστόσο οι ηλεκτρικές στήλες που είναι ενσωματωμένες σε ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό, όταν ο εξοπλισμός καταστεί απόβλητο, πρέπει να συλλέγονται μαζί με τον εξοπλισμό βάσει της οδηγίας ΑΗΗΕ. Οι παραγωγοί ηλεκτρικών στηλών είναι υπεύθυνοι για την περαιτέρω επεξεργασία μόλις η ηλεκτρική στήλη απομακρυνθεί από τον εξοπλισμό μετά τη συλλογή. Παρόμοια κατάσταση ισχύει για τις ηλεκτρικές στήλες που είναι ενσωματωμένες σε οχήματα που βρίσκονται στο τέλος του κύκλου ζωής τους. Αυτές οι ηλεκτρικές στήλες συλλέγονται βάσει των απαιτήσεων της οδηγίας ΤΚΖ. Επιπλέον, το άρθρο 4 παράγραφος (2) στοιχείο (α) της οδηγίας ΤΚΖ απαιτεί την αντικατάσταση του υδραργύρου, του μολύβδου, του εξασθενούς χρωμίου και του καδμίου στα οχήματα μέχρι την 1η Ιουλίου 2003. [25] Η οδηγία αυτή ισχύει και για τις ηλεκτρικές στήλες μολύβδου-οξέος και για τις ηλεκτρικές στήλες νικελίου-καδμίου για αυτοκίνητα, που χρησιμοποιούνται κυρίως στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Ωστόσο, ο κοινοτικός νομοθέτης κατάρτισε κατάλογο εξαιρέσεων από αυτή την απαίτηση αντικατάστασης στο παράρτημα ΙΙ της οδηγίας. Η χρήση μολύβδου στις ηλεκτρικές στήλες για αυτοκίνητα εξαιρέθηκε χωρίς χρονικό περιορισμό. Ταυτόχρονα ο κοινοτικός νομοθέτης ζήτησε από την Επιτροπή να εξετάσει κατά προτεραιότητα τη σκοπιμότητα της αντικατάστασης του καδμίου στις ηλεκτρικές στήλες για ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Η απόφαση 2002/525/ΕΚ της Επιτροπής, που τροποποιεί το παράρτημα II της οδηγίας ΤΚΖ, [26] χορηγεί εξαίρεση για τη χρήση καδμίου σε ηλεκτρικές στήλες για ηλεκτρικά οχήματα μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2005. Ωστόσο, το άρθρο 2 παράγραφος 2 της απόφασης 2002/525/ΕΚ της Επιτροπής ορίζει: "στο πλαίσιο της συνολικής περιβαλλοντικής εκτίμησης που ήδη διενεργήθηκε, η Επιτροπή θα συνεχίσει να αναλύει την προοδευτική αντικατάσταση του καδμίου, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη να διατηρηθεί η διάθεση ηλεκτρικών οχημάτων. Η Επιτροπή θα ολοκληρώσει και θα δημοσιεύσει τα πορίσματά της το αργότερο μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2004 και, ενδεχομένως, εάν αυτό αποδειχθεί δικαιολογημένο από τα αποτελέσματα της ανάλυσης, να υποβάλει πρόταση για παράταση της προθεσμίας σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 2 στοιχείο β) της οδηγίας 2000/53/ΕΚ".

[25] ΕΕ. L 269/34 της 21.10.2000

[26] ΕΕ L 170/81 της 29.6.2002.

Σύμφωνα με τις προαναφερόμενα ζητήματα πολιτικής, η παρούσα πρόταση στοχεύει στη σημαντική μείωση των ποσοτήτων χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών που προορίζονται για διάθεση και τη μεγαλύτερη δυνατή επανεισαγωγή αποβλήτων στον οικονομικό κύκλο. Στόχος είναι να τεθούν επαληθεύσιμοι και συγκρίσιμοι στόχοι συλλογής και ανακύκλωσης ώστε να μπορεί να παρακολουθείται η πρόοδος που σημειώνεται σε ολόκληρη την Κοινότητα. Κατά δεύτερον, λόγω των υφισταμένων αποκλίσεων μεταξύ κρατών μελών, η παρούσα πρόταση καλείται να εξασφαλίσει την ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και να αποτρέψει τα εμπόδια στο εμπόριο και στρέβλωση και περιορισμό του ανταγωνισμού στην Κοινότητα.

Σύμφωνα με την κοινοτική πολιτική για βελτίωση και απλοποίηση της νομοθεσίας, [27] η παρούσα πρόταση καταργεί τις οδηγίες 91/157/ΕΟΚ, 91/101/EΚ και 93/86/ΕΟΚ και τις αντικαθιστά με ένα ενιαίο νομικό μέσο.

[27] Βλ. Ανακοίνωση της Επιτροπής COM(2002)275τελικό της 6.6.2002: "Ευρωπαϊκή Διακυβέρνηση: βελτίωση της νομοθεσίας ".

3. περιβαλλοντικοι προβληματισμοι

Κάθε χρόνο, διατίθενται στην κοινοτική αγορά περίπου 800.000 τόνοι ηλεκτρικών στηλών για αυτοκίνητα, 190.000 τόνοι ηλεκτρικών στηλών βιομηχανίας και 160.000 τόνοι φορητών ηλεκτρικών στηλών. Οι ηλεκτρικές στήλες και οι συσσωρευτές δεν δημιουργούν ιδιαίτερα περιβαλλοντικά προβλήματα όταν χρησιμοποιούνται ή φυλάσσονται στο σπίτι. Ωστόσο, αργά ή γρήγορα, αυτές οι ηλεκτρικές στήλες θα καταστούν απόβλητα και κινδυνεύουν να συμβάλουν στην οριστική διάθεση αποβλήτων στην Κοινότητα.

Τα προτεινόμενα μέτρα αποσκοπούν στη διαχείριση των κινδύνων των επικίνδυνων χαρακτηριστικών των υλικών που χρησιμοποιούνται στις ηλεκτρικές στήλες, της συμβολής τους στις εκπομπές στην ατμόσφαιρα και στα ρυπογόνα υπολείμματα αποτέφρωσης καθώς επίσης και στη διαχείριση των κινδύνων που σχετίζονται με την ταφή ηλεκτρικών στηλών. Όπως αναγνωρίζει και η Επιστημονική Επιτροπή για την Τοξικότητα, την Οικοτοξικότητα και το Περιβάλλον (SCTEE), υπάρχει έλλειψη μεθοδολογίας για την εκτίμηση των μακροπρόθεσμων κινδύνων της απόπλυσης από χώρους υγειονομικής ταφής. Επιπλέον, τα προτεινόμενα μέτρα αποσκοπούν να συμβάλουν στην εξοικονόμηση πόρων επανεισάγοντας στον οικονομικό κύκλο τα μέταλλα που χρησιμοποιούνται στις ηλεκτρικές στήλες.

3.1. Υλικά που χρησιμοποιούνται σε ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές

Τα περιβαλλοντικά προβλήματα που σχετίζονται με ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές οφείλονται κυρίως στα υλικά που περιέχουν. Οι κυριότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις σημειώνονται κατά τα στάδια της παραγωγής και της διαχείρισης των αποβλήτων.

Η απόφαση 2000/532/ΕΚ [28] της Επιτροπής καθόρισε δύο κατηγορίες ηλεκτρικών στηλών: επικίνδυνες και μη επικίνδυνες ηλεκτρικές στήλες. Επικίνδυνες ηλεκτρικές στήλες είναι οι ηλεκτρικές στήλες μολύβδου, καδμίου-χρωμίου και υδραργύρου. Ο υδράργυρος, διάφορες ενώσεις του καδμίου και του μολύβδου ταξονομούνται βάσει της οδηγίας 67/548/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 27ης Ιουνίου 1967 περί προσεγγίσεως των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων σχετικά με την ταξινόμηση, συσκευασία και επισήμανση των επικίνδυνων ουσιών. [29]

[28] Απόφαση της Επιτροπής της 3ης Μαΐου 2000 για αντικατάσταση της απόφασης 94/3/ΕΚ για τη θέσπιση καταλόγου αποβλήτων σύμφωνα με το άρθρο 1 στοιχείο α) της οδηγίας 75/442/ΕΟΚ του Συμβουλίου και της απόφασης 94/904/ΕΚ του Συμβουλίου για την κατάρτιση καταλόγου επικίνδυνων αποβλήτων κατ' εφαρμογή του άρθρου 1 παράγραφος 4 της οδηγίας 91/689/ΕΟΚ του Συμβουλίου για τα επικίνδυνα απόβλητα, ΕΕ L 226/3 της 06.09.2000.

[29] ΕΕ L 196 της 16.8.1967, σ. 1.

- Υδράργυρος: Ο υδράργυρος είναι γνωστός για διάφορες τεκμηριωμένες, σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου και στο περιβάλλον. Ο υδράργυρος και οι ενώσεις του παρουσιάζουν υψηλή τοξικότητα, κυρίως στο αναπτυσσόμενο νευρικό σύστημα. [30]

[30] Βλ. Εκτίμηση του υδράργυρου παγκοσμίως, Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον, Χημικά προϊόντα9 Γενεύη, Ελβετία, Δεκέμβριος 2002.

Βάσει της οδηγίας 67/548/ΕΟΚ, ο υδράργυρος ταξινομείται ως:

- T9 R 23 - Τοξικό σε περίπτωση εισπνοής

- R33 - Κίνδυνος σωρευτικών επιπτώσεων9 και

- N9 R50-53 - Επικίνδυνος για το περιβάλλον / Πολύ τοξικό για τους υδρόβιους οργανισμούς, μπορεί να προκαλέσει δυσμενείς μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στο υδάτινο περιβάλλον.

Οι οργανικές και ανόργανες ενώσεις του υδραργύρου ταξινομούνται συνήθως ως:

- T+9 R26/27/28 - πολύ τοξικές σε περίπτωση εισπνοής, επαφής με το δέρμα ή κατάποσης.

- R33: κίνδυνος σωρευτικών επιπτώσεων. [31]

[31] Ο ανόργανος υδράργυρος που διαχέεται στο νερό μετατρέπεται σε μετουσιωμένο υδράργυρο στα ιζήματα των βυθών. Ο μετουσιωμένος υδράργυρος σωρεύεται εύκολα στους ζώντες οργανισμούς και συγκεντρώνεται μέσω της τροφικής αλυσίδας από τα ψάρια. Ο μετουσιωμένος υδράργυρος έχει χρόνιες επιπτώσεις και προκαλεί βλάβες στον εγκέφαλο.

- N; R50-53 - Επικίνδυνες για το περιβάλλον / Πολύ τοξικές για τους υδρόβιους οργανισμούς, μπορεί να προκαλέσουν δυσμενείς μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στο υδάτινο περιβάλλον.

Από το 1990, η κατανάλωση υδραργύρου σε πρωτεύουσες ηλεκτρικές στήλες μειώθηκε σημαντικά στην ΕΕ λόγω του περιορισμού στη χρήση υδραργύρου στις ηλεκτρικές στήλες που θεσπίστηκε από την οδηγία 91/157/ΕΟΚ. Ο περιορισμός άρχισε να ισχύει την 1η Ιανουαρίου 2000. Ωστόσο, τα στοιχεία κουμπιά εξαιρούνται από τον εν λόγω περιορισμό. Το μεγαλύτερο μέρος των σημερινών εκπομπών υδραργύρου από ηλεκτρικές στήλες στην ΕΕ προέρχεται από στοιχεία κουμπιά υδραργύρου ειδικής χρήσης. [32]

[32] Oδηγός Καταγραφής Εκπομπών, Δεκέμβριος 2000.

Παρά την επιβολή περιορισμών στη χρήση του υδραργύρου στις ηλεκτρικές στήλες και τους συσσωρευτές, οι ηλεκτρικές στήλες υδραργύρου που παρήχθησαν πριν την έναρξη ισχύος του περιορισμού εξακολουθούν να κυκλοφορούν στην αγορά. Για παράδειγμα, στη Γερμανία, η GRS αναφέρει ότι η μέση περιεκτικότητα σε υδράργυρο των ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών γενικής χρήσης ήταν περίπου 200-300 ppm το 1998 και 100 ppm το 2002 και θα είναι 10 ppm το 2005. Το 2001, εκτιμήθηκε ότι έξι τόνοι ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών υδραργύρου εξακολουθούσαν να υπάρχουν στα νοικοκυριά, εφόσον το ποσοστό επιστροφής των στοιχείων κουμπιών που περιείχαν υδράργυρο ανέρχεται μόλις στο 10% του όγκου των πωλήσεων. [33] Η Ευρωπαϊκή Ένωση Ανακύκλωσης Hλεκτρικών Στηλών (Εuropean Battery Recycling Association - EBRA ) θεωρεί ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον 10 χρόνια πριν απορρίψουν οι καταναλωτές όλες τις παλαιότερες ηλεκτρικές στήλες που περιέχουν υδράργυρο. Καθώς η εμπορία πρωτευουσών ηλεκτρικών στηλών που περιέχουν άνω των 5 ppm υδραργύρου σταμάτησε το 2000, η EBRA εκτιμά ότι η πλήρης εξάλειψη χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών από τη ροή αποβλήτων δεν θα σημειωθεί πριν από το 2010.

[33] Βλ. δελτίο τύπου της 5ης Ιουνίου 2002 της Bundeskartellamt, http://www.umweltbundesamt.de/ uba-info-presse-e/presse-informationen-e/p5602e.htm+mercury+batteries+Germany+2002&hl=fr&ie=UTF-8.

- Κάδμιο: Το Κάδμιο (Cd) είναι τοξική και καρκινογόνος ουσία. Ο Διεθνής Οργανισμός για την Έρευνα για τον Καρκίνο θεωρεί το Cd γνωστό καρκινογόνο για τον άνθρωπο. Επιδημιολογικές μελέτες για τους εργαζόμενους που εκτίθενται στο Cd δείχνουν μεγάλο αριθμό καρκίνου των πνευμόνων. Το κυριότερο μη καρκινικό τελικό σημείο ανησυχίας είναι βλάβη στους νεφρούς. Επίσης, σε υψηλό επίπεδο έκθεσης παρατηρήθηκαν διαταραχές στα οστά και αιματολογικές διαταραχές. Ευρύτερο φάσμα τοξικότητας των οργάνων αποδείχτηκε στα ζώα. [34]

[34] Βλ. Αξιολόγηση κινδύνου, οξείδιο του καδμίου κάδμιο-μέταλλο9 τελικό σχέδιο, Ιούλιος 2003 http://ecb.jrc.it/php-pgm/ open_file.php?ITEM=Draft_RAR&CASNO=7440439&FICHIER=/DOCUMENTS/Existing-Chemicals/RISK_ASSESSMENT/DRAFT/R303_0307_env_hh.pdf και Αποτελέσματα του 2ου περιβαλλοντικού εργαστηρίου για το κάδμιο SCOPE, Πανεπιστήμιο της Γάνδης, Βέλγιο, Σεπτέμβριος 2003 http://www.icsu-scope.org/cdmeeting/ 2003meeting/cdindex.htm

Βάσει της οδηγίας 67/548/ΕΟΚ, οι ενώσεις καδμίου γενικώς ταξινομούνται ως:

- Xn9R20/21/22 - Επιβλαβείς σε περίπτωση εισπνοής, επαφής με το δέρμα ή κατάποσης .

- N9R50-53 - Πολύ τοξικές για τους υδρόβιους οργανισμούς, μπορεί να προκαλέσουν δυσμενείς μακροπρόθεσμες επιδράσεις στο υδάτινο περιβάλλον.

Με βάση τα αποτελέσματα της αξιολόγησης κινδύνου που διενεργήθηκε στο πλαίσιο του κανονισμού 793/93/ΕΟΚ [35], προτείνεται η ακόλουθη ταξινόμηση του καδμίου και του οξειδίου του καδμίου για την 29η ΠΤΠ της οδηγίας 67/548/ΕΟΚ:

[35] ΕΕ L 224/34 της 3.9.1993.

- T9R48/23/25 - Τοξικό: κίνδυνος σοβαρής βλάβης για την υγεία σε περίπτωση παρατεταμένης έκθεσης μέσω εισπνοής και σε περίπτωση κατάποσης.

- T+9R26 - Πολύ τοξικό σε περίπτωση εισπνοής.

- Carc. Cat. Κατ. 2, R45 - καρκινογόνος ουσία της κατηγορίας 29 [36]

[36] Ουσία που πρέπει να θεωρείται καρκινογόνος για τον άνθρωπο

- Muta. Cat. 3, R68 - Μεταλλαξιογόνος ουσία της κατηγορίας 3 [37] / Πιθανός κίνδυνος μη αναστρέψιμων αποτελεσμάτων.

[37] Ουσία που προκαλεί ανησυχία για πιθανά μεταλλαξιογόνα αποτελέσματα

- Repr. Cat.9 R62-63 - Ουσία τοξική για την αναπαραγωγή της κατηγορίας 3 [38] / Πιθανός κίνδυνος μειωμένης γονιμότητας και πιθανή βλάβη σε αγέννητα παιδιά .

[38] Ουσία που προκαλεί ανησυχία για τη γονιμότητα τους ανθρώπου / Ουσία που προκαλεί ανησυχία για πιθανές τοξικές επιπτώσεις της ανάπτυξης.

- N9R50-53 - Επικίνδυνο για το περιβάλλον / Πολύ τοξικό για τους υδρόβιους οργανισμούς, μπορεί να προκαλέσει δυσμενείς μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στο υδάτινο περιβάλλον.

Οι ηλεκτρικές στήλες έχουν την υψηλότερη συγκέντρωση καδμίου σε σύγκριση με τις λοιπές συνήθεις συγκεντρώσεις μετάλλων στα συστατικά των αστικών στερεών αποβλήτων. [39] Η περιφερειακή κατανάλωση καδμίου στην ΕΕ φτάνει τους 2.638 τόνους, που κατανέμονται ως εξής: 75,2% σε ηλεκτρικές στήλες NiCd, 14, 9% σε χρωστικές ουσίες, 5% σε σταθεροποιητές και 5% σε κράματα και επικαλύψεις. [40]

[39] Στοχοθετημένη Αξιολόγηση Κινδύνου (TRAR) για τη χρήση οξειδίου του καδμίου στις ηλεκτρικές στήλες, σχέδιο τελικής έκθεσης, Μάιος 2003, σελίδα 67. Η έκθεση αναφέρει ότι η τελική συμβολή στη συνολική περιεκτικότητα καδμίου εξαρτάται από την κατανομή βάρους των διαφόρων συστατικών των αποβλήτων.

[40] TRAR για τη χρήση οξειδίου του καδμίου στις ηλεκτρικές στήλες, σχέδιο τελικής έκθεσης, Μάιος 2003, σελίδα 28.

Από τη συνολική ποσότητα καδμίου που χρησιμοποιείται στις ηλεκτρικές στήλες, το 75-80% χρησιμοποιείται στις φορητές ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές NiCd, ενώ το υπόλοιπο χρησιμοποιείται στις ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές NiCd για βιομηχανική χρήση. Οι φορητές ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές NiCd περιέχουν 13% κάδμιο κατά βάρος και οι ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές NiCd για βιομηχανική χρήση περιέχουν 8% κατά βάρος.

- Μόλυβδος: πάνω από ορισμένη συγκέντρωση ο μόλυβδος είναι τοξικός για τον άνθρωπο. Η συνεχής ή οξεία υπερβολική έκθεση στον μόλυβδο μπορεί να προκαλέσει σοβαρά και σωρευτικά προβλήματα υγείας. Ο μόλυβδος επηρεάζει τα βασικά όργανα καθώς επίσης και το κεντρικό νευρικό και κυκλοφοριακό σύστημα. Η έκθεση στο μόλυβδο είναι πολύ σοβαρή για τα μικρά παιδιά επειδή τα τελευταία απορροφούν τον μόλυβδο ευκολότερα από τους ενήλικες και είναι πιο ευαίσθητα στις επιβλαβείς συνέπειες του. Κατά τη διάρκεια της κύησης, ιδιαίτερα το τελευταίο τρίμηνο, ο μόλυβδος μπορεί να διαπεράσει τον πλακούντα και να επηρεάσει το έμβρυο. Ο μόλυβδος μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στο οικοσύστημα, συμπεριλαμβανομένης της επέμβασης στην ανάπτυξη και την παραγωγικότητα της θαλάσσιας ζωής, και στην τοξικότητα των ιχθύων. [41]

[41] Βλ. έκθεση "Risks to Health and the Environment related to the Use of Lead in Products", έκθεση TNO STB-01-39 (τελικό) http://europa.eu.int/comm/enterprise/ chemicals/legislation/markrestr/studies/lead.pdf.

Βάσει της οδηγίας 67/548/ΕΟΚ, οι ενώσεις μολύβδου γενικώς ταξινομούνται ως:

- Repr. Cat.1, R61 - Ουσία τοξική για την αναπαραγωγή κατηγορίας 1 [42] / Πιθανή βλάβη σε αγέννητα παιδιά.

[42] Ουσία που προκαλεί τοξικότητα της ανάπτυξης στον άνθρωπο.

- Repr. Cat. 3, R62 - Πιθανή βλάβη σε αγέννητα παιδιά 3 [43] / Πιθανός κίνδυνος μειωμένης γονιμότητας.

[43] Ουσία που προκαλεί ανησυχία λόγω πιθανών τοξικών επιπτώσεων στην ανάπτυξη.

- Xn9R20/22 - Επιβλαβείς σε περίπτωση εισπνοής ή κατάποσης.

- R33 - Κίνδυνος σωρευτικών επιπτώσεων.

- N9R50-53 - Επικίνδυνες για το περιβάλλον / Πολύ τοξικές για τους υδρόβιους οργανισμούς, μπορεί να προκαλέσουν δυσμενείς μακροπρόθεσμες επιδράσεις στο υδάτινο περιβάλλον.

Όσον αφορά τη χρήση μολύβδου σε ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές, η ευρύτερη χρήση μολύβδου γίνεται σε ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές μολύβδου-οξέος για αυτοκίνητα. Το 1997, αναφέρθηκε ότι χρησιμοποίησαν περίπου το 73% της παγκόσμιας παραγωγής μολύβδου. [44]

[44] Βλ, Lead Industry Profile at the on-line lead fact book, Icon 2001; http://www.ldaint.org/factbook/ factbookch3.htm.

3.2. Οριστική διάθεση χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών

Τα δύο τρίτα της συνολικής ροής αστικών στερεών αποβλήτων (ΑΣΑ) στην Ευρώπη θάβονται. Ωστόσο, εντός της ΕΕ υπάρχει σαφής διάκριση μεταξύ χωρών που θάβουν τα απόβλητα και χωρών που δεν τα θάβουν, με την επιλογή να εξαρτάται από παράγοντες όπως η παραδοσιακή πρακτική, η δημόσια αποδοχή και η διαθεσιμότητα γης για χώρους υγειονομικής ταφής. Στις υπό ένταξη χώρες, το ποσοστό των ΑΣΑ που προωθείται στους χώρους υγειονομικής ταφής είναι συνήθως άνω του 90% και σε πολλές περιπτώσεις πλησιάζει το 100%. [45] Παρατηρείται διαρκώς μεγαλύτερος κορεσμός των νομίμων χώρων υγειονομικής ταφής. Τα βαρέα μέταλλα είναι τοξίνες που διαρρέουν στα γύρω ύδατα και στο έδαφος. Επίσης ανησυχητικό είναι ο άγνωστος, αλλά σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μεγάλος αριθμός παράνομων χώρων υγειονομικής ταφής στην ΕΕ-25 των οποίων ο κίνδυνος δεν μπορεί να προσδιοριστεί ποσοτικά. [46] Η οδηγία 1999/31/ΕΚ περί υγειονομικής ταφής αποσκοπεί στη μείωση τόσο της ποσότητας όσο και της τοξικότητας των αποβλήτων στους χώρους υγειονομικής ταφής και ορίζει προδιαγραφές για το σχεδιασμό και τη λειτουργία των υφιστάμενων και των νέων χώρων υγειονομικής ταφής. [47] Η κυριότερη εναλλακτική λύση για τη διάθεση των αποβλήτων, η αποτέφρωση, παράγει επίσης τοξίνες και βαρέα μέταλλα. Η οδηγία 2000/76/ΕΚ για την αποτέφρωση των αποβλήτων ορίζει προδιαγραφές εκπομπών τόσο για τις παλαιές όσο και για τις νέες εγκαταστάσεις. [48] Πρέπει να εγκατασταθούν φίλτρα στους αποτεφρωτές για την πρόληψη της ελευθέρωσης τοξινών και βαρέων μετάλλων στην ατμόσφαιρα. Τα χρησιμοποιημένα φίλτρα, μαζί με το ένα τέταρτο του αρχικού βάρους των αποβλήτων (υπολείμματα αποτέφρωσης), θάβονται, εκχέονται στο νερό ή στον αέρα ή χρησιμοποιούνται περαιτέρω σε κατασκευαστικές και άλλες εργασίες.

[45] Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος, Environmental Signals 2002.

[46] "Η ΕΕ εστιάζει την προσοχή της στη διαχείριση των αποβλήτων", Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ΓΔ Περιβάλλοντος, Αύγουστος 1999.

[47] ΕΕ L 182/1 της 1.7.1999.

[48] ΕΕ L 332/91 της 28.12.2000.

Σε περίπτωση αποτέφρωσης ηλεκτρικών στηλών, στην πυθμενική και στην ιπτάμενη τέφρα θα βρεθούν μέταλλα όπως το κάδμιο, ο υδράργυρος, ο ψευδάργυρος, ο μόλυβδος, το νικέλιο, το λίθιο και το μαγγάνιο. Η αποτέφρωση ηλεκτρικών στηλών συμβάλλει επομένως στις εκπομπές βαρέων μετάλλων στην ατμόσφαιρα και μειώνει την ποιότητα της ιπτάμενης και της πυθμενικής τέφρας (υπολείμματα αποτέφρωσης). Η κυριότερη οδός διάθεσης χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών είναι οι χώροι υγειονομικής ταφής. Εκτιμάται ότι το 75% των χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών, που απορρίπτονται, θάβονται. Τα κυριότερα περιβαλλοντικά προβλήματα σχετικά με την ταφή των ηλεκτρικών στηλών σχετίζονται με ενδεχόμενες απορρίψεις απόπλυσης στο περιβάλλον. [49] Ιδιαίτερο πρόβλημα σχετικά με ηλεκτρικές στήλες λιθίου είναι ο κίνδυνος έκρηξής τους.

[49] Η απόπλυση είναι αποτέλεσμα της εκροής υγρού από τα απόβλητα λόγω του βάρους τους ή συμπυκνωμένου φορτίου ('πρωτογενής απόπλυση') και της διήθησης του ύδατος μέσω του χώρου υγειονομικής ταφής ('δευτερογενής απόπλυση'). Η πηγή των υδάτων απόπλυσης μπορεί να είναι καθίζηση, άρδευση, υπόγεια ύδατα ή ύδατα απόπλυσης που ανακυκλώνονται μέσω του χώρου υγειονομικής ταφής.

Οι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι που σχετίζονται με τη διάθεση των ηλεκτρικών στηλών καδμίου αξιολογούνται στο σχέδιο Έκθεση στοχοθετημένης εκτίμησης κινδύνου για το "Κάδμιο (οξείδιο) που χρησιμοποιείται σε ηλεκτρικές στήλες" (TRAR), [50] που επιβεβαιώνεται σήμερα από την Επιστημονική Επιτροπή για την Τοξικότητα, την Οικοτοξικότητα και το Περιβάλλον (SCTEE). [51] Σύμφωνα με την TRAR, οι εκπομπές καδμίου των φορητών ηλεκτρικών στηλών νικελίου καδμίου λόγω αποτέφρωσης υπολογίστηκαν σε 323 - 1.617 kg καδμίου το χρόνο για την ατμόσφαιρα και 35-176 kg καδμίου το χρόνο στο νερό. Οι συνολικές εκπομπές καδμίου των ηλεκτρικών στηλών νικελίου-καδμίου λόγω ταφής υπολογίστηκαν σε 131-655 kg καδμίου το χρόνο. [52]

[50] Έκθεση στοχοθετημένης εκτίμησης κινδύνου (TRAR), σχέδιο τελικής έκθεσης, Μάιος 2003, που εκπονήθηκε από το Βέλγιο στο πλαίσιο του κανονισμού 793/93/ΕΟΚ.

[51] Η SCTEE θα διατυπώσει τη γνώμη της στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη συνολική επιστημονική ποιότητα της έκθεσης.

[52] Βλ. TRAR, σχέδιο τελικής έκθεσης, Μάιος 2003, σελίδα 133. Διατυπώνονται οι εξής υποθέσεις: οι φορητές ηλεκτρικές στήλες NiCd αποτελούν το 10-50 % της συνολικής περιεκτικότητας των ΑΣΑ σε κάδμιο, η συνολική περιεκτικότητα των ΑΣΑ σε κάδμιο σε βάση ξηρού βάρους ισούται με 10 g/τόνο, ενώ το 24,4 % των χρησιμοποιημένων φορητών ηλεκτρικών στηλών νικελίου-καδμίου αποστέλλονται για αποτέφρωση και το 75,6 % για ταφή.

Εκτιμάται ότι το 2002 στο επίπεδο της ΕΕ απορρίφθηκαν οριστικά 2.044 τόνοι φορητών ηλεκτρικών στηλών NiCd στη ροή αστικών στερεών αποβλήτων. [53] Ωστόσο, μεγάλη ποσότητα ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών παραμένουν στο σπίτι, για πολλά χρόνια, από τελικούς χρήστες πριν απορριφθούν ('αποθεματοποίηση στηλών'). Στο επίπεδο της EE εκτιμάται ότι τα νοικοκυριά αποθεματοποιούν το 37% των φορητών ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών. [54] Η βιομηχανία εκτιμά ότι αυτό το φαινόμενο της αποθεματοποίησης μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερο. Προς το παρόν, όποτε ο τελικός χρήστης αποφασίσει να απορρίψει οριστικά αυτές τις στήλες και συσσωρευτές, με συμβατικό τρόπο, μπορεί να καταλήξουν στα αστικά στερεά απόβλητα. Η TRAR αναφέρει: "Εάν οι ηλεκτρικές στήλες NiCd δεν μπορούν αν συλλεχθούν αποτελεσματικά, η μελλοντική περιεκτικότητα των ΑΣΑ σε κάδμιο προβλέπεται να αυξηθεί. Η επίπτωση της δυνητικής αυτής αύξησης στις μελλοντικές εκπομπές εκτιμήθηκε μόνο για την αποτέφρωση των ΑΣΑ. Η επίπτωση μελλοντικής μεταβολής στη σύνθεση των ΑΣΑ επί της σύνθεσης της απόπλυσης ενός χώρου υγειονομικής ταφής δεν μπορεί να εκτιμηθεί λόγω της σημερινής έλλειψης γνώσης και μεθοδολογίας ". [55]

[53] "Impact Assessment on Selected Policy Options for the Revision of the Battery Directive", Bio Intelligence 2003.

[54] "Impact Assessment on Selected Policy Options for the Revision of the Battery Directive", Bio Intelligence 2003.

[55] TRAR, σχέδιο τελικής έκθεσης, Μάιος 2003, σελίδα 7. Επιπλέον η ίδια η TRAR αναφέρει επίσης την ακόλουθη έλλειψη μεθοδολογίας για την εκτίμηση ορισμένων επιπτώσεων: "ούτε οι καθυστερημένες εκπομπές καδμίου της επαναχρησιμοποίησης υπολειμμάτων αποτέφρωσης ούτε η επίπτωση της μελλοντικής αναμενόμενης αύξησης της περιεκτικότητας της πυθμενικής ιπτάμενης τέφρας σε κάδμιο επί της δυνατότητας επαναχρησιμοποίησης αυτών των υπολειμμάτων αποτέφρωσης έχει προσδιοριστεί ποσοτικά" (σελίδα 6) και "η μόλυνση των υπογείων υδάτων λόγω των πρόσκαιρων εκπομπών από χώρους υγειονομικής ταφής δεν προσδιορίστηκαν ποσοτικά σε αυτή την TRAR εφόσον δεν υπάρχει διαθέσιμο πλαίσιο για τέτοιους υπολογισμούς " (σελίδα 7).

Η Επιτροπή πιστεύει ότι τα μέτρα που προτείνονται είναι κατάλληλα για τη διαχείριση των κινδύνων που προσδιορίζονται από την TRAR σχετικά με τη χρήση των ηλεκτρικών στηλών καδμίου.

3.3 Επανεισαγωγή, στον οικονομικό κύκλο, των μετάλλων που χρησιμοποιούνται σε ηλεκτρικές στήλες

Σήμερα πολλές χρησιμοποιημένες ηλεκτρικές στήλες συλλέγονται και ύστερα απορρίπτονται, αντί να ανακυκλωθούν. [56] Η Bio Intelligence ανέφερε ότι το 2002, από τους 22.361 τόνους φορητών πρωτευουσών ηλεκτρικών στηλών που συλλέχθηκαν, 19.643 τόνοι στάλθηκαν σε εγκατάσταση ανακύκλωσης. [57] Για τις φορητές επαναφορτιζόμενες ηλεκτρικές στήλες ολόκληρη η ποσότητα που συλλέχθηκε (4.862 τόνοι) στάλθηκε σε εγκατάσταση ανακύκλωσης. Η EBRA ανέφερε ανακύκλωση 10.710 τόνων φορητών πρωτογενών ηλεκτρικών στηλών και 4.657 τόνων φορητών επαναφορτιζόμενων ηλεκτρικών στηλών το 2002. [58]

[56] Στο ΗΒ για παράδειγμα, οι συλλεχθείσες βιομηχανικές ηλεκτρικές στήλες NiCd απορρίπτονται οριστικά σε χώρους υγειονομικής ταφής (βλ. "Analysis of the Environmental Impacts and Financial Costs of a Possible New Directive on Batteries", ERM 2000). Στη Σουηδία, όλες οι ηλεκτρικές στήλες αλκαλικού μαγγανίου και ψευδαργύρου-άνθρακος τοποθετούνται σε χώρους υγειονομικής ταφής μετά τη συλλογή τους. Στη Γερμανία, περίπου το 30% των φορητών ηλεκτρικών στηλών που συλλέγονται χωριστά αποστέλλονται σε χώρους υγειονομικής ταφής

[57] "Impact Assessment on Selected Policy Options for the Revision of the Battery Directive", Bio Intelligence 2003.

[58] βλ: http://www.ebrarecycling.org/ArticlesPDF/ pressreleases/EBRApressrelease4-6.pdf.

Σε επίπεδο διαχείρισης πόρων, οι ηλεκτρικές στήλες θεωρούνται δευτερογενής πρώτη ύλη. [59] Θα μπορούσαν να ανακτηθούν πολύτιμα μέταλλα όπως το νικέλιο, το κοβάλτιο και ο άργυρος.

[59] Για παράδειγμα μπορεί να συγκριθεί η περιεκτικότητα σε μέταλλο ενός μεταλλεύματος ψευδαργύρου (15%) με την περιεκτικότητα των ηλεκτρικών στηλών σε ψευδάργυρο (20%).

Επιπλέον, μια σειρά από ουσίες όπως διάφορα οξέα, άλατα και πλαστικά που επίσης περιέχουν οι ηλεκτρικές στήλες θα ληφθούν από το σύστημα και θα διοχετευθούν από τα αστικά απόβλητα σε ειδικές εγκαταστάσεις εξοπλισμένες για τη διεκπεραίωση απόβλητων ηλεκτρικών στηλών.

Η χρήση ανακυκλωμένων υλικών στην παραγωγή ηλεκτρικών στηλών αντί για πρωτογενή μέταλλα έχει θετικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις μέσω της μειωμένης χρήσης ενέργειας και της μειωμένης ρύπανσης που σχετίζεται με την εξόρυξη της πρωτογενούς πηγής. Για παράδειγμα, η χρήση ανακυκλωμένου καδμίου και νικελίου απαιτεί 46% και 75%, αντίστοιχα λιγότερη πρωτογενή ενέργεια σε σύγκριση με την εξόρυξη και τον καθαρισμό πρωτογενούς μετάλλου [60] Για τον ψευδάργυρο, η σχέση μεταξύ της ενέργειας που απαιτείται για την ανακύκλωση και της ενέργειας που απαιτείται για την εξόρυξη των πρωτογενών πόρων είναι 2,2 έως 8. [61] Οι αριθμοί αυτοί είναι ίσως αξιοσημείωτοι δεδομένου ότι στην πρωτογενή παραγωγή μετάλλων οφείλεται περίπου το 10% των εκπομπών CO2 παγκοσμίως.

[60] Life Cycle Inventory of Recycling Portable Nickel-Cadmium Batteries, Rydh, C.J., Karlstrφm, M. (2002), Resources, Conservation and Recycling, τεύχος 34, σ. 289-309.

[61] Metaller, materialflφden i samhδllet, Naturwardsverket, rapport 4506, σ. 27.

4. Προβληματισμοι απο πλευρασ εσωτερικησ αγορασ

Η παρούσα πρόταση αποσκοπεί επίσης να συμβάλει στην ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, παρέχοντας έτσι εγγυήσεις για την ελεύθερη διακίνηση των αγαθών και συμβάλλοντας στη δημιουργία εσωτερικής αγοράς για την ανακύκλωση των ηλεκτρικών στηλών που έχουν συλλεχθεί.

Η ισχύουσα κοινοτική νομοθεσία για ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές που περιέχουν ορισμένες επικίνδυνες ουσίες (οδηγία 91/157/ΕΟΚ) βασίζεται στο άρθρο 95 (πρώην άρθρο 100α) της Συνθήκης, που αποσκοπεί στην εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας με σκοπό την εγκαθίδρυση της ενιαίας αγοράς. Στην πράξη, ωστόσο, υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των εθνικών νόμων που εφαρμόζουν την οδηγία 91/157/ΕΟΚ.

Τα αποκλίνοντα εθνικά μέτρα σχετικά με, για παράδειγμα, τους περιορισμούς εμπορίας ή τις υποχρεώσεις σήμανσης αποτελούν, συνήθως, εμπόδια στις συναλλαγές και μπορεί να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Τέτοιες επιπτώσεις αναφέρθηκαν πολλές φορές από τη βιομηχανία λόγω των διαφορετικών τρόπων εφαρμογής της οδηγίας 91/157/ΕΟΚ σε διάφορα κράτη μέλη. Οι ενδεχόμενοι αυτοί περιορισμοί στην ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων μεταξύ κρατών μελών θα πρέπει γι' αυτόν το λόγο να εξαλειφθούν με νομοθεσία στο κοινοτικό επίπεδο.

Ένα άλλο πρόβλημα είναι οι διαφορές μεταξύ του εύρους των εθνικών συστημάτων συλλογής και ανακύκλωσης. Για παράδειγμα, σε ορισμένα κράτη μέλη τα συστήματα καλύπτουν τη συλλογή και ανακύκλωση όλων των ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών, ενώ σε άλλα απλώς καλύπτουν ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές που καλύπτονται από την οδηγία 91/157/ΕΟΚ. Τα ποσοστά συλλογής ποικίλλουν επίσης σημαντικά μεταξύ κρατών μελών. Καθώς τα διάφορα αυτά συστήματα μπορεί να έχουν αρνητική επίπτωση στην εσωτερική αγορά και να στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό, έχει σημασία να εξασφαλιστεί το πλαίσιο του θεμιτού ανταγωνισμού σε ολόκληρη την ΕΕ. Ενώ τα κράτη μέλη εξακολουθούν να είναι ελεύθερα να οργανώσουν τα συστήματα συλλογής και ανακύκλωσης στην επικράτειά τους, το Πρωτόκολλο αυτό απαιτεί από τα κράτη μέλη να διευρύνουν το πεδίο των συστημάτων αυτών σε όλες τις ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές που διατίθενται στην αγορά.

Οι οικονομίες κλίμακας καθιστούν την ανακύκλωση των ηλεκτρικών στηλών πιο αποτελεσματική εάν γίνεται επεξεργασία μεγάλων ποσοτήτων ηλεκτρικών στηλών. Τα μικρά κράτη μέλη μπορεί να δυσκολευτούν να συλλέξουν επαρκείς ποσότητες για οικονομικώς υγιή ανακύκλωση στην επικράτειά τους, οπότε εξαρτώνται από τη συλλογή ηλεκτρικών στηλών σε άλλα κράτη μέλη ώστε να λειτουργήσουν αποτελεσματικά οι δικές τους εγκαταστάσεις ανακύκλωσης. Χρειάζεται επομένως ένα σύστημα σε κοινοτική κλίμακα που εξασφαλίζει ότι η εσωτερική αγορά λειτουργεί σωστά. Επιπλέον, οι περιβαλλοντικοί στόχοι και οι απαιτήσεις που πρέπει να πληρούνται από τις επιχειρήσεις όσον αφορά τη διαχείριση των χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών πρέπει επίσης να διευκρινιστούν, προκειμένου να λειτουργήσει σωστά η εσωτερική αγορά.

5. Μετρα πολιτικησ που προβλεπονται στην παρουσα προταση

Η παρούσα πρόταση εισηγείται μέτρα πολιτικής που θα απομακρύνουν εκτρέπουν όλες τις χρησιμοποιημένες ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές από τις ενέργειες οριστικής διάθεσης (ταφή και αποτέφρωση) και θα εξασφαλίζουν ότι τα κράτη μέλη υιοθετούν ορθές από περιβαλλοντική άποψη πρακτικές διαχείρισης αποβλήτων που θα οδηγήσουν σε αποτελεσματική συλλογή και ανακύκλωση χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών και σε ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Προτείνονται πρόσθετα μέτρα σε ό,τι αφορά τις ηλεκτρικές στήλες που περιέχουν υδράργυρο, κάδμιο και μόλυβδο εφόσον οι εν λόγω ηλεκτρικές στήλες θεωρούνται επικίνδυνα απόβλητα και απαιτούν, επομένως, πρόσθετα μέτρα διαχείρισης κινδύνου.

Κατά τη διαδικασία εκπόνησης της παρούσας πρότασης, η Επιτροπή αξιολόγησε φάσμα μέτρων πολιτικής χρησιμοποιώντας την Εκτεταμένη Εκτίμηση Επιπτώσεων (ΕΕΕ). [62] Βασική εισροή σε αυτήν την ΕΕΕ προήλθε από μελέτη που εκπονήθηκε από ανεξάρτητο σύμβουλο [63], δημόσια διαβούλευση των ενδιαφερομένων και την TRAR για τη χρήση (οξειδίου του) καδμίου σε ηλεκτρικές στήλες. [64]

[62] Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την εκτίμηση επιπτώσεων, η αξιολόγηση του αντίκτυπου προσδιορίζει τις πιθανές θετικές και αρνητικές συνέπειες των προτεινόμενων ενεργειών πολιτικής, καθιστώντας δυνατή την ενημερωμένη πολιτική κρίση ως προς την πρόταση και τον προσδιορισμό αντισταθμισμάτων για την επίτευξη ανταγωνιστικών στόχων. Η αξιολόγηση του αντίκτυπου θα διεξάγεται σύμφωνα με την «αρχή της αναλογικής ανάλυσης», δηλ. το βάθος της ανάλυσης θα είναι ανάλογο με τη σημασία των δυνητικών επιπτώσεων (COM(2002) 276 τελικό.)

[63] "Impact Assessment on Selected Policy Options for Revision of the Battery Directive", Bio Intelligence 2003.

[64] TRAR για τη χρήση οξειδίου του καδμίου στις ηλεκτρικές στήλες, σχέδιο τελικής έκθεσης, Μάιος 2003.

5.1. Συλλογή όλων των χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών

Το σημερινό ποσοστό συλλογής των φορητών ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών είναι πολύ χαμηλό. Ένας από τους βασικούς λόγους φαίνεται να είναι ότι οι καταναλωτές αντιμετωπίζουν πολλές δυσκολίες στη διάκριση μεταξύ ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών που καλύπτονται από τις ισχύουσες οδηγίες (ηλεκτρικές στήλες που περιέχουν ορισμένες ποσότητες υδραργύρου, καδμίου και μολύβδου) και λοιπών ηλεκτρικών στηλών (π.χ. ηλεκτρικές στήλες γενικής χρήσης). Επίσης φαίνεται ότι λόγω των οικονομιών κλίμακας και του εύρους, το κόστος συστήματος χωριστής συλλογής και διάθεσης μόνο για μικρό ποσοστό της συνολικής ποσότητας φορητών ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών αποτελεί σημαντικό εμπόδιο. Επομένως, θεωρείται συνήθως ότι η μετακίνηση προς ένα σύστημα συλλογής 'όλων των ηλεκτρικών στηλών' θα αυξήσει το ποσοστό συλλογής ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών που περιέχουν υδράργυρο, κάδμιο και μόλυβδο.

Η εμπειρία από την εφαρμογή της οδηγίας 91/157/ΕΟΚ επιβεβαίωσε ότι ο αποτελεσματικότερος τρόπος για τη συλλογή φορητών ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών από τα νοικοκυριά είναι να εφαρμοστεί σύστημα συλλογής 'όλων των ηλεκτρικών στηλών'. [65] Είναι λοιπόν σημαντικό να ενθαρρυνθούν τα κράτη μέλη να θεσπίσουν αποτελεσματικά συστήματα συλλογής για όλες τις φορητές ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές θέτοντας έναν ελάχιστο στόχο συλλογής στο κοινοτικό επίπεδο.

[65] Γι' αυτό πολλά κράτη μέλη (Αυστρία, Γερμανία, Γαλλία, Κάτω Χώρες, Βέλγιο και Σουηδία) έχουν ήδη στραφεί από ένα σύστημα συλλογής συγκεκριμένων ειδών ηλεκτρικών στηλών (όπως ορίζεται από την οδηγία 91/157/ΕΟΚ) προς ένα σύστημα συλλογής 'όλων των ηλεκτρικών στηλών'. Η ΕΡΒΑ είχε ήδη από το 1997 επικαλεστεί ένα σύστημα συλλογής 'όλων των ηλεκτρικών στηλών' με την έγκριση σχεδίου δύο σταδίων ("Δύο Βήματα Προς ένα Καλύτερο Περιβάλλον", EPBA Νοέμβριος 1997).

Η παρούσα πρόταση καθορίζει ενιαίο ελάχιστο στόχο για τη συλλογή όλων των χρησιμοποιημένων φορητών ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών για να εξασφαλίσουν υψηλά και ισοδύναμα επίπεδα συλλογής στα διάφορα κράτη μέλη. Αυτό θα καταστήσει επίσης δυνατή την παρακολούθηση σε κοινοτικό επίπεδο. Προτείνεται ο στόχος αυτός να υπολογιστεί βάσει γραμμαρίων ανά κάτοικο. Αυτό συνάδει με τον υπολογισμό του στόχου συλλογής της οδηγίας ΑΗΗΕ. [66]

[66] Οι εμπλεκόμενοι φορείς υποστήριξαν ότι δεν υπάρχει σχέση μεταξύ των ετήσιων πωλήσεων ηλεκτρικών στηλών λόγω της μεγαλύτερης διάρκειας ζωής των ηλεκτρικών στηλών (μέχρι 15 χρόνια) και της αποθησαυριστικής συμπεριφοράς των καταναλωτών (οι καταναλωτές έχουν την τάση να κρατούν τις ηλεκτρικές στήλες στο σπίτι, ακόμη και μετά τη χρήση τους). Αυτή η μέθοδος υπολογισμού ευνοείται από την EPBA.

Αντίθετα με τις χρησιμοποιημένες ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές, για τις χρησιμοποιημένες ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές βιομηχανίας και αυτοκινήτων ο κίνδυνος να απορριφθούν οριστικά στο περιβάλλον είναι μικρότερος επειδή είναι μεγάλου μεγέθους και χρησιμοποιούνται επαγγελματικά. Επιπλέον, λόγω της οικονομικής αξίας τους, το ποσοστό συλλογής αυτών των ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών αναφέρεται ότι πλησιάζει ήδη το 100% σύμφωνα με τις καθιερωμένες βιομηχανικές πρακτικές. Συνεπώς δεν κρίνεται απαραίτητη η υιοθέτηση ειδικών στόχων συλλογής γι' αυτές τις ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές. Αντί γι' αυτό, η παρούσα πρόταση επιβάλλει νομική υποχρέωση στους κατασκευαστές να παίρνουν πίσω αυτές τις ηλεκτρικές στήλες. Επίσης, η παρούσα πρόταση απαιτεί οι ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές για αυτοκίνητα να συλλέγονται χωριστά, εφόσον οι εν ηλεκτρικές στήλες δεν συλλέγονται ήδη βάσει των συστημάτων που θεσπίζονται στο πλαίσιο της οδηγίας 2000/53/ΕΚ.

Για περιβαλλοντικούς λόγους, είναι ιδιαιτέρως σημαντικό τα επικίνδυνα απόβλητα να διοχετεύονται αλλού και όχι στη ροή των αποβλήτων. Συνεπώς, προτείνεται να απαγορευθεί η ταφή και αποτέφρωση των ηλεκτρικών στηλών βιομηχανίας και αυτοκινήτων. Αυτές είναι κυρίως ηλεκτρικές στήλες μολύβδου-οξέος και νικελίου-καδμίου. Όσον αφορά τις φορητές ηλεκτρικές στήλες νικελίου-καδμίου, μια τέτοια απαγόρευση δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστεί. Συνεπώς, προτείνεται να καθοριστεί πρόσθετος στόχος συλλογής γι' αυτές τις ηλεκτρικές στήλες. Προτείνεται ο στόχος αυτός να οριστεί στο 80% της συνολικής ποσότητας των χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών NiCd που αυξάνεται κάθε χρόνο. Αυτή είναι η ποσότητα ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών NiCd που συλλέγονται και απορρίπτονται μαζί με τα αστικά στερά απόβλητα.

Τοιουτοτρόπως τα κράτη μέλη πρέπει να παρακολουθούν τις ποσότητες φορητών ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών NiCd που βρίσκονται στη ροή αστικών στερεών αποβλήτων και να υποβάλουν εκθέσεις στην Επιτροπή. Βάσει των στοιχείων αυτών καθώς επίσης και των τελευταίων επιστημονικών και τεχνικών εξελίξεων, η Επιτροπή θα αξιολογήσει τους ειδικούς περιβαλλοντικούς κινδύνους που σχετίζονται με τη χρήση του καδμίου σε ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές σε τακτική βάση.

5.2. Ανακύκλωση όλων των χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών

Η οδηγία 91/157/ΕΟΚ δεν καθορίζει απαιτήσεις ανακύκλωσης για τις χρησιμοποιημένες ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές. Αυτές αφήνονται στη διακριτική ευχέρεια του κράτους μέλους εφόσον συνάδουν με τους κανόνες της εσωτερικής αγοράς. Η οδηγία ενθαρρύνει πράγματι τα κράτη μέλη να προάγουν την έρευνα στις μεθόδους ανακύκλωσης και τους επιτρέπει να θεσπίσουν μέτρα, όπως είναι οικονομικά μέσα, για την ενθάρρυνση της ανακύκλωσης. [67]

[67] Βλ. Άρθρο 6, τέταρτη περίπτωση και άρθρο 7 παράγραφος 1 της οδηγίας 91/157/EΚ όπως ισχύει μετά την τροποποίησή της.

Η ανακύκλωση των ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών εξασφαλίζει ότι οι ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές δεν αποστέλλονται γα ταφή ή αποτέφρωση μετά τη συλλογή τους και επομένως είναι απαραίτητο να κλείσει ο κύκλος ζωής των υλικών. Επιπλέον, συμβάλλει στη διάσωση πολύτιμων φυσικών πόρων σύμφωνα με το άρθρο 174 της Συνθήκης ΕΚ. Εφόσον στην παραγωγή ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών χρησιμοποιούνται χιλιάδες τόνοι διαφόρων μετάλλων, τα υψηλά ποσοστά ανακύκλωσης θα συμβάλουν ουσιαστικά στη διάσωση πολύτιμων φυσικών πόρων.

Συνεπώς, η παρούσα πρόταση θεσπίζει την αρχή σύμφωνα με την οποία όλες οι ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές που συλλέγονται πρέπει να υποβάλλονται σε επεξεργασία για ανακύκλωση. Ωστόσο, σε εξαιρετικές συνθήκες, ορισμένες ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές μπορεί να είναι ακατάλληλες για ανακύκλωση, σε περίπτωση βλάβης κατά τη διαδικασία συλλογής για παράδειγμα. Συνεπώς, η πρόταση προβλέπει εξαίρεση από τον κανόνα ότι όλες οι ηλεκτρικές στήλες πρέπει να αποτελούν αντικείμενο επεξεργασίας για ανακύκλωση, μέχρι 10% των συλλεχθεισών ηλεκτρικών στηλών κατ' ανώτατο όριο.

Επιπλέον, για περιβαλλοντικούς λόγους, έχει σημασία να ανακυκλώνεται πράγματι το περιεχόμενο των ηλεκτρικών στηλών μολύβδου-οξέος και νικελίου-καδμίου σε μόλυβδο και κάδμιο, μόλις οι ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές εισέρχονται στην εγκατάσταση ανακύκλωσης. Εφόσον 70% περίπου της παραγωγής μολύβδου και καδμίου χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικών στηλών, η ανακύκλωση των εν λόγω στηλών συμβάλλει σημαντικά στη διατήρηση των πόρων. Συνεπώς, προτείνεται να καθοριστεί ελάχιστο επίπεδο αποτελεσματικότητας για την ανακύκλωση των εν λόγω στηλών.

Από περιβαλλοντική άποψη, οι αξιολογήσεις κύκλου ζωής (ΑΚΖ) δείχνουν ότι το βέλτιστο ποσοστό ανακύκλωσης για ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές NiCd τείνει να προσεγγίσει το 100%. [68] Οι μελέτες δείχνουν ότι η ανακύκλωση ηλεκτρικών στηλών NiCd είναι αποδοτική από ενεργειακή άποψη ακόμη και σε περιπτώσεις που οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας βρίσκονται σε κάποια απόσταση. [69] Εκτός της φάσης χρησιμοποίησης της ηλεκτρικής στήλης, το 65% της πρωτογενούς ενέργειας χρησιμοποιείται στην παραγωγή ηλεκτρικών στηλών ενώ το 32% χρησιμοποιείται στην παραγωγή της πρώτης ύλης. Το ανακυκλωμένο κάδμιο και νικέλιο απαιτεί 46% και 75%, αντίστοιχα, λιγότερη πρωτογενή ενέργεια, σε σύγκριση με την εξόρυξη και τον καθαρισμό του ακατέργαστου μετάλλου. Η ανακύκλωση του καδμίου, του νικελίου, του σιδήρου και λοιπών υλικών ηλεκτρικών στηλών είναι σχετικά εύκολη, οπότε θεωρητικώς είναι δυνατή η ανακύκλωση όλων (99,9%) των υλικών μιας ηλεκτρικής στήλης NiCd. Το ανακτημένο κάδμιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην παραγωγή καινούργιων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών ή άλλων προϊόντων.

[68] "Rechargeable Battery Management and Recycling: A Green Design Educational Module", Rebecca Lankey and Francis McMichael, 1999.

[69] "Life Cycle Assessment of Recycling Portable Nickel-Cadmium Batteries", Carl Johan Rydh and Magnus Karlstrφm, 2002.

Επομένως, για τις ηλεκτρικές στήλες νικελίου-καδμίου, οι ελάχιστες προτεινόμενες αποδόσεις ανακύκλωσης είναι όλο το κάδμιο και τουλάχιστον το 75% κατά μέσο βάρος των ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών νικελίου-καδμίου. [70]

[70] Σύμφωνα με την Bio Intelligence, αυτό είναι το ποσοστό των ανακτήσιμων υλικών σε ηλεκτρικές στήλες NiCd. (βλ. "Impact Assessment on Selected Policy Options for Revision of the Battery Directive", Bio Intelligence 2003, σ. 59). Η πρόταση της EBRA είναι να καθοριστεί ελάχιστο ποσοστό ανακύκλωσης 70% κατά βάρος για τις ηλεκτρικές στήλες νικελίου-καδμίου. Με βιομηχανικές πρακτικές, εκτιμάται ότι ανακυκλώνεται μέχρι 80% του μέσου βάρους βιομηχανικών ηλεκτρικών στηλών NiCd.

Τα συστήματα ανακύκλωσης για ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές μολύβδου-οξέος έχουν ήδη καθιερωθεί και αποτελούν μέρος της τρέχουσας βιομηχανικής πρακτικής. Αυτές οι ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές περιέχουν κυρίως μόλυβδο, που ανακυκλώνεται εύκολα. Οι μελέτες ΑΚΖ για ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές μολύβδου/οξέος δείχνουν ότι εάν χρησιμοποιηθούν μεγαλύτερες ποσότητες ανακυκλωμένου μολύβδου σε ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές μολύβδου-οξέος, θα μειωθούν οι αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους. [71] Οι ελάχιστες αποδόσεις ανακύκλωσης που προτείνονται για τις εν λόγω ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές είναι όλος ο μόλυβδος και τουλάχιστον το 65% κατά μέσο βάρος των υλικών που περιέχουν. [72]

[71] "Environmental assessment of vanadium redox and lead-acid batteries for stationary energy storage", C.J. Rydh, Journal of Power Sources, 80 (1999), 21-29.

[72] Βλ. έγγραφο διατύπωσης θέσης της EBRA, της 23ης Απριλίου 2003, το οποίο υποβλήθηκε στο πλαίσιο στο πλαίσιο της διαβούλευσης των εμπλεκομένων φορέων.

Για άλλες ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές, η προτεινόμενη απόδοση ανακύκλωσης είναι κατά μέσο όρο 55% κατά βάρος.

6. Οικονομικοι προβληματισμοι

6.1. Κόστος συλλογής και ανακύκλωσης

Το κόστος συλλογής και ανακύκλωσης περιλαμβάνει το κόστος διαλογής, παγίωσης, αποθήκευσης, παράδοσης στην εγκατάσταση ανακύκλωσης και ανακύκλωσης.

Το κόστος συλλογής και ανακύκλωσης φορητών στηλών ποικίλει σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών, ανάλογα, με το πώς είναι οργανωμένα τα συστήματα συλλογής τους. Είναι δύσκολο να συγκρίνουμε το κόστος των διαφόρων συστημάτων. Ωστόσο, είναι σαφές ότι το ειδικό κόστος συλλογής (EUR ανά τόνο) είναι χαμηλότερο στα συστήματα για "όλες τις στήλες" από ό,τι τα συστήματα συλλογής που εξειδικεύονται σε ορισμένους τύπους φορητών ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών, και τα ποσοστά συλλογής που επιτυγχάνονται είναι υψηλά.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση Κατασκευαστών Φορητών Στηλών (EPBA) αναφέρει ότι το κόστος συλλογής και μεταφοράς σε κάθε ένα από τα κράτη μέλη που εφαρμόζουν αποτελεσματικά συστήματα συλλογής για όλες τις ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές είναι σχετικά σταθερό στα 300-550 EUR ανά τόνο. Το κόστος ανακύκλωσης μειώθηκε λόγω οικονομιών κλίμακας καθώς συλλέγονται όλο και περισσότερες ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές. Επιπλέον, ο αποτελεσματικός ανταγωνισμός στην αγορά ανακύκλωσης και η ανακύκλωση φορητών ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών με λιγότερο υδράργυρο σε μη εξειδικευμένες εγκαταστάσεις συνέβαλε στη μείωση του κόστους ανακύκλωσης. Σύμφωνα με την EPBA, το μέσο κόστος ανακύκλωσης για φορητές ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές κυμαίνεται από 400 έως 900 EUR ανά τόνο.

Σύμφωνα με την πρόσφατη εμπειρία σε ορισμένα κράτη μέλη, τα ποσοστά συλλογής αυξήθηκαν απλώς βελτιστοποιώντας τη διαχείριση των συστημάτων συλλογής, δηλαδή καλύτερη θέση των σημείων συλλογής και καλύτερη ενημέρωση του κοινού. Αυτό επετεύχθη χωρίς αντίστοιχη αύξηση του κόστους της συγκεκριμένης συλλογής. Επιπλέον, δεν υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ κόστους και ποσοστού συλλογής, όπως αποδεικνύεται από το γεγονός ότι τα δύο εθνικά συστήματα συλλογής με τα υψηλότερα ποσοστά συλλογής (UFB στην Αυστρία και BEBAT στο Βέλγιο) έχουν το χαμηλότερο και το υψηλότερο κόστος συλλογής ανά τόνο. [73]

[73] Το 2002, η Αυστρία συνέλεξε το 44% των ετήσιων πωλήσεων με κόστος 1.115EUR ανά τόνο και το Βέλγιο το 59% των ετήσιων πωλήσεων με κόστος 3.765EUR ανά τόνο.

Δύο σχόλια μπορούν να διατυπωθούν για το κόστος θέσπισης υποχρεώσεων συλλογής και ανακύκλωσης φορητών ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών στο κοινοτικό επίπεδο, όπως προτείνεται στην οδηγία. Κατά πρώτο, είναι λογικό να προβλέπεται ότι το κόστος ανά τόνο θα αυξηθεί εάν πρέπει να εκπληρωθούν υποχρεωτικοί κοινοτικοί στόχοι συλλογής. Κατά δεύτερον, το κόστος των υφιστάμενων συστημάτων συλλογής μπορεί να αναμένεται ότι θα μειωθεί με την πάροδο του χρόνου καθώς βελτιώνεται η διαχείριση και ο σχεδιασμός μαζί με την ενημέρωση του καταναλωτή.

Το πλέον αποδοτικό από άποψη κόστους ποσοστό συλλογής για όλες τις φορητές στήλες κυμαίνεται μεταξύ 160-200 γραμμαρίων ανά κάτοικο ετησίως. Το συνολικό κόστος συλλογής, διαλογής και ανακύκλωσης που συνδέεται με αυτό το ποσοστό συλλογής εκτιμάται ότι ανέρχεται μεταξύ 1.386 EUR - 1.846 EUR ανά τόνο. [74] Το συνολικό πρόσθετο κόστος της μεταστροφής από τη συλλογή και ανακύκλωση ορισμένων τύπων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών (όπως απαιτείται από την οδηγία 91/157/ΕΟΚ) στη συλλογή και ανακύκλωση όλων των τύπων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών μπορεί να συνεπώς να εκτιμηθεί σε 70-92 εκατ. EUR ετησίως. [75]

[74] Βλ. "Impact Assessment on Selected Policy Options for Revision of the Battery Directive", Bio Intelligence 2003, σελ. 133 σε ένα σενάριο 'υψηλού κόστους' με στόχο εισροής ανακύκλωσης τουλάχιστον 90%.

[75] Υποθέτοντας ότι ποσοστό συλλογής 160- 200 γραμμαρίων ανά κάτοικο θα απαιτούσε συλλογή 50.000 τόνων φορητών στηλών επιπλέον.

Ας σημειωθεί ότι η εκτίμηση αυτή είναι σχετικά υψηλή. [76] Καθώς συλλέγονται και υποβάλλονται σε επεξεργασία περισσότερες ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές, αναμένεται να σημειωθούν μεγαλύτερες οικονομίες κλίμακας, ιδίως για εξειδικευμένα συστήματα ανακύκλωσης, και υπάρχουν δυνατότητες για σημαντική μείωση του κόστους. Η εμπειρία από τα ισχύοντα προγράμματα συλλογής απέδειξε επίσης ότι τα συστήματα μπορούν να βελτιωθούν χωρίς ουσιαστική αύξηση του κόστους.

[76] Συγκριτικά προς την EPBA (Ιούλιος 2003) που εκτιμά ότι η συλλογή 40.000 τόνων θα οδηγήσει σε δυνητικό κόστος 43 εκατ. EUR ετησίως.

Επιπλέον, η εφαρμογή της οδηγίας ΑΗΗΕ θα δώσει νέα ώθηση στη συλλογή ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών που χρησιμοποιούνται στον ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό. Η βιομηχανία εκτιμά ότι το 90% των φορητών ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών NiCd είναι ενσωματωμένες σε ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό. Αυτό παρέχει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να επιτύχουν ποσοστά συλλογής πέραν εκείνων που επιτυγχάνονται σήμερα από τους υφιστάμενους εθνικούς οργανισμούς συλλογής μόνο με μικρή αύξηση του οριακού κόστους ανά τόνο συλλεχθεισών στηλών, εφόσον μέρος του κόστους καλύπτει την εφαρμογή των συστημάτων συλλογής ΑΗΗΕ.

Η εμπειρία στο Βέλγιο, στη Γερμανία και τις Κάτω Χώρες, δείχνει ότι η αύξηση της τιμής πώλησης ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών φαίνεται να μην έχει καμία επίπτωση στην κατανάλωση ηλεκτρικών στηλών. Εάν το συνολικό κόστος των προτεινομένων ποσοστών συλλογής και ανακύκλωσης χρησιμοποιημένων φορητών στηλών επιβαρύνει τους καταναλωτές, το πρόσθετο ετήσιο κόστος ανά νοικοκυριό θα είναι μεταξύ 1 και 2 ευρώ.

Τα έσοδα από την πώληση ανακυκλωμένου μολύβδου από χρησιμοποιημένες ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές αυτοκινήτων ανήλθαν σε 265-350EUR ανά τόνο κατά την περίοδο 1995-1999. Σε σύγκριση με το συνολικό κόστος συλλογής και ανακύκλωσης των εν λόγω ηλεκτρικών στηλών, που κυμαίνεται μεταξύ 270 και 350 EUR ανά τόνο, το καθαρό κόστος/έσοδα κυμαίνεται από -77 EUR έως + 93 EUR ο τόνος. [77]

[77] Βλ. "Impact Assessment on Selected Policy Options for Revision of the Battery Directive", Bio Intelligence 2003.

Το μέσο καθαρό κόστος συλλογής και ανακύκλωσης ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών NiCd για βιομηχανική χρήση κυμαίνεται από 0 έως 300 EUR ανά τόνο. [78] Το κόστος εξαρτάται κυρίως από το είδος της εγκατάστασης ανακύκλωσης, τις ποσότητες μετάλλων που ανακτώνται και τις τιμές της αγοράς για μέταλλο σκραπ. Σύμφωνα με τον κλάδο, το κόστος ανακύκλωσης για τις εν λόγω ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές είναι ήδη ενσωματωμένο στην τιμή με την οποία χρεώνουν οι βιομηχανίες τον τελικό καταναλωτή. Επομένως, οι υποχρεωτικοί στόχοι ανακύκλωσης δεν θα επηρέαζαν την ανταγωνιστικότητα των παραγωγών. Η βιομηχανία ανακύκλωσης αναφέρει ότι το κόστος ανακύκλωσης των ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών NiCd θα μπορούσε να μειωθεί στο μέλλον, αυξάνοντας ιδίως το ποσοστό ανακύκλωσης του νικελίου κατά 10-15%.

[78] Βλ. "Impact Assessment on Selected Policy Options for Revision of the Battery Directive", Bio Intelligence 2003. Bio Intelligence τελική έκθεση του Ιουλίου 2003.

Δεδομένων των συγκεκριμένων συνθηκών, το πρόσθετο κόστος που συνεπάγονται για τη βιομηχανία οι υποχρεώσεις συλλογής και οι στόχοι ανακύκλωσης ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών βιομηχανίας και αυτοκινήτων που αναφέρονται στην παρούσα πρόταση μάλλον είναι ασήμαντο σε όρους συνολικής διάρθρωσης κόστους.

Ούτε η προτεινόμενη απαγόρευση της οριστικής διάθεσης των χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών αυτοκινήτων και βιομηχανίας αναμένεται να έχει σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις. Καθώς η ανακύκλωση των ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών μολύβδου-οξέος έχει συνήθως καθαρά οικονομικά οφέλη, η απαγόρευση ταφής/αποτέφρωσης θα εξαλείψει το κόστος ταφής των χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών μολύβδου-οξέος, το οποίο εκτιμάται ότι ανέρχεται σε 120 EUR ανά τόνο. Για τις ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές NiCd βιομηχανίας, η απαγόρευση ταφής/αποτέφρωσης θα μπορούσε να έχει πρόσθετο κόστος/έσοδα που κυμαίνονται μεταξύ -120 EUR και +180 EUR ανά τόνο. [79]

[79] Σε σύγκριση με το καθαρό κόστος ανακύκλωσης που κυμαίνεται από 0 - 300 EUR ανά τόνο με κόστος 120 EUR ανά τόνο για την ταφή, βλ. επίσης "Impact Assessment on Selected Policy Options for Revision of the Battery Directive", Bio Intelligence 2003. Bio Intelligence τελική έκθεση, Ιούλιος 2003.

6.2. Οφέλη από τη συλλογή και ανακύκλωση

Σε όρους οικονομικού οφέλους, η συλλογή και ανακύκλωση όλων των χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών στην κοινοτική αγορά:

- θα μειώσει το κόστος παραγωγής πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται σε ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές, καθώς τα πρωτογενή υλικά μπορούν να αντικατασταθούν από ανακυκλωμένα υλικά,

- θα μειώσει το κόστος διάθεσης, ιδίως το κόστος ταφής, επειδή θα υπάρχει λιγότερη διάθεση χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών σε χώρους υγειονομικής ταφής ή αποτεφρωτές και περισσότερη ανακύκλωση. Το κόστος της οριστικής διάθεσης εκτιμάται ότι ανέρχεται σε 120 EUR ανά τόνο. Υποθέτοντας ότι το προτεινόμενο ποσοστό συλλογής θα οδηγούσε σε επιπλέον συλλογή 50.000 τόνων φορητών στηλών, η συνολική εξοικονομούμενη δαπάνη διάθεσης ανέρχεται σε 6 εκατ. EUR,

- θα μειώσει το κόστος ανακύκλωσης λόγω υψηλότερων ποσοστών συλλογής, οικονομιών κλίμακας κ.λ.π.,

- θα αποφύγει το εξωτερικό κόστος. Το εξωτερικό κόστος είναι το κόστος των αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων που δεν περιλαμβάνεται στην τιμή του προϊόντος και που συνήθως καταβάλλεται από την κοινωνία με τη μορφή κόστους εξυγίανσης ή περιβαλλοντικής επιδείνωσης ή αρνητικών για την υγεία επιπτώσεων. Δεδομένου ότι είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ποσοτικά και να οριστεί χρηματική αξία για οποιοδήποτε εξωτερικό κόστος αυτού του είδους που αποφεύγεται με τα προτεινόμενα μέτρα, η περιγραφή του οφελών περιορίζεται στα εξής:

- Αποφυγή εξωτερικού κόστους χρησιμοποιώντας πόρους σε χρησιμοποιημένες ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές που αλλιώς θα κατέληγαν σε οριστική διάθεση. Τα μέταλλα που περιέχονται σε ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές μπορούν να μη διοχετευθούν στη ροή των αποβλήτων και να ανακυκλωθούν. Επιπλέον, ούτε και άλλες ουσίες που περιέχουν οι ηλεκτρικές στήλες, όπως οξέα, άλατα, πλαστικά κ.λ.π., θα διοχετευθούν στη ροή αποβλήτων.

- Αποφυγή ενδεχόμενης ρύπανσης της ατμόσφαιρας και των υδάτων και του εξωτερικού κόστους που συνεπάγονται οι αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις αποτέφρωσης/ταφής χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών. Οι περιβαλλοντικές αυτές επιπτώσεις εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες όπως η αυστηρότητα των νομικών προδιαγραφών, είτε τηρούνται στην πραγματικότητα είτε όχι, το περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται η εγκατάσταση επεξεργασίας αποβλήτων, κ.ο.κ. Ορισμένες ουσίες στις ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές μπορεί επίσης να μολύνουν την τέφρα του αποτεφρωτή, που αλλιώς θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως οικοδομικό υλικό. Τα επίπεδα και οι επιπτώσεις για τον άνθρωπο και το περιβάλλον από την έκθεση ενδέχεται να είναι πολύ σημαντικά.

7. Επικουρικοτητα και αναλογικοτητα

Τα μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος και τα μέτρα με αντίκτυπο στην εσωτερική αγορά εντάσσονται στις αρμοδιότητες της Κοινότητας και των κρατών μελών. Η αρχή της επικουρικότητας ορίζει ότι η Κοινότητα αναλαμβάνει δράση μόνο [80] εάν και εφόσον οι στόχοι της προτεινόμενης δράσης δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη και επομένως επιτυγχάνονται καλύτερα από την Κοινότητα λόγω των επιπτώσεων κλίμακας της προτεινόμενης δράσης. Η αρχή της αναλογικότητας ορίζει ότι η δράση της Κοινότητας δεν προχωρεί πέραν της αναγκαίας για την επίτευξη των στόχων. [81]

[80] Η αρχή αυτή ισχύει μόνο για τομείς που δεν αποτελούν αποκλειστική αρμοδιότητα της Κοινότητας.

[81] Βλ. άρθρο 5 της Συνθήκης.

Η παρούσα πρόταση λαμβάνει υπόψη τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας για τους εξής λόγους:

- Η ρύπανση που προκαλείται από τη διαχείριση χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών είναι διασυνοριακού χαρακτήρα. Αυτό ισχύει κυρίως για τη ρύπανση της ατμόσφαιρας και των υδάτων από τη διάθεση χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών σε χώρους υγειονομικής ταφής ή αποτεφρωτές.

- Τα αποκλίνοντα εθνικά μέτρα όσον αφορά π.χ. τις υποχρεώσεις σήμανσης, μπορεί να έχουν αρνητική επίπτωση στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς δημιουργώντας εμπόδια στις συναλλαγές και στρέβλωση του ανταγωνισμού. Οι προδιαγραφές των προϊόντων πρέπει να καθοριστούν σε κοινοτικό επίπεδο για να εξασφαλιστεί η ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και να επιτραπεί η ελεύθερη διακίνηση, μεταξύ των κρατών μελών, χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών.

- Η πρόταση καθορίζει νομικές απαιτήσεις για εναρμονισμένη κοινοτική στρατηγική συλλογής και ανακύκλωσης χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών, αλλά, ταυτόχρονα, αφήνει τα κράτη μέλη ελεύθερα να επιλέξουν τα πλέον ενδεδειγμένα εθνικά μέτρα (για παράδειγμα ρυθμίσεις σε εκούσια βάση) για την επίτευξη των στόχων της πρότασης.

- Τα κράτη μέλη πρέπει να λάβουν υπόψη τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές συνθήκες όταν καθορίζουν τα συστήματα συλλογής, επεξεργασίας και χρηματοδότησης για τη διαχείριση χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών. Η πρόταση τους επιτρέπει να έχουν την ευελιξία που απαιτείται για να το κάνουν.

- Η πρόταση εστιάζεται αποκλειστικά στις βασικές ενέργειες που απαιτούνται για την επίτευξη του στόχου της: ορισμοί, περιορισμοί εμπορίας, απαιτήσεις συλλογής και ανακύκλωσης, υποχρεώσεις σήμανσης, δεδομένα συλλογής, υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων και ενημέρωση του καταναλωτή. Αυτά θα πρέπει να διασφαλίζουν ένα σύστημα κλειστού βρόχου για όλες τις χρησιμοποιημένες ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές. Παρόλο που εξετάστηκε το θέμα της κατάργησης της χρήσης του καδμίου σε ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές, τα αποτελέσματα της Εκτεταμένης Εκτίμησης Επιπτώσεων δείχνουν ότι στην παρούσα κατάσταση, τα ειδικά μέτρα που προτείνονται είναι η πλέον ενδεδειγμένη λύση. Η επιλεγείσα μορφή της νομικής πράξης (καινούργια οδηγία) παρέχει στα κράτη μέλη εναλλακτικούς τρόπους επίτευξης των στόχων της πρότασης, ενώ τηρείται η Συνθήκη, και ιδίως οι κανόνες οι σχετικοί με την εσωτερική αγορά και τον ανταγωνισμό.

8. Εμπορικεσ πτυχεσ

Η προτεινόμενη οδηγία θα εφαρμοστεί ενιαία σε όλα τα είδη ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών στην κοινοτική αγορά, ανεξάρτητα από τον τόπο παραγωγής τους. Τα προτεινόμενα μέτρα είναι αναγκαία για την επίτευξη των στόχων της οδηγίας.

Επιπλέον, όλα τα μέτρα στην παρούσα πρόταση αποσκοπούν στην εκπλήρωση διεθνών υποχρεώσεων και στην ελαχιστοποίηση του δυνητικού αντίκτυπου στις συναλλαγές. Ελήφθησαν πλήρως υπόψη οι υποχρεώσεις της ΕΕ στο πλαίσιο της Συμφωνίας του ΠΟΕ και η ανάγκη αποφυγής άσκοπων εμποδίων στις συναλλαγές.

Εντός του ισχύοντος πλαισίου κοινοτικής νομοθεσίας και προγραμμάτων, πρέπει να εξεταστεί, όπου κρίνεται αναγκαία, η παροχή στα υπό ένταξη κράτη μέλη, στις υποψήφιες χώρες και στις αναπτυσσόμενες χώρες της τεχνικής βοήθειας που απαιτείται για να διευκολυνθεί η τήρηση της προτεινόμενης οδηγίας ώστε να μπορούν (να συνεχίσουν) να έχουν πρόσβαση στην κοινοτική αγορά.

9. Νομικη βαση

Η παρούσα πρόταση στοχεύει στην προστασία του περιβάλλοντος και στην εναρμόνιση των εθνικών νομοθεσιών για τις ηλεκτρικές στήλες και τους συσσωρευτές. Επομένως, βασίζεται τόσο στο άρθρο 95 παράγραφος 1 όσο και στο άρθρο 175 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ. Τα δύο αυτά άρθρα της συνθήκης ΕΚ καθορίζουν διαφορετικούς όρους σχετικά με το δικαίωμα των κρατών μελών να διατηρούν ή να θεσπίζουν αυστηρότερα μέτρα προστασίας. Κατά συνέπεια, είναι αναγκαίο να υποδειχθεί η νομική βάση για κάθε τμήμα της πρότασης.

Φαίνεται ενδεδειγμένη η εναρμόνιση των νομοθεσιών των κρατών μελών όσον αφορά τις απαιτήσεις για τα προϊόντα (όπως η απαγόρευση του υδραργύρου και οι απαιτήσεις σήμανσης) βάσει του άρθρου 95 της συνθήκης ΕΚ. Αυτή η νομική βάση ενδείκνυται εφόσον οι ανισότητες μεταξύ των νομοθεσιών των κρατών μελών για τις προδιαγραφές των προϊόντων μπορεί να δημιουργήσουν εμπόδια στις συναλλαγές και να στρεβλώσουν τον ανταγωνισμό στην Κοινότητα και να έχουν έτσι άμεσο αντίκτυπο στην εγκαθίδρυση και τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς.

Εξάλλου, φαίνεται πιο ενδεδειγμένο η λήψη μέτρων εναρμόνισης για την πρόληψη ή τη μείωση της παραγωγής χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών και για την πρόληψη της ή τη μείωση των αρνητικών για το περιβάλλον επιπτώσεων των μετάλλων που χρησιμοποιούνται σε αυτές, να βασίζεται στο άρθρο 175 της συνθήκης ΕΚ. Τα εν λόγω μέτρα, τα οποία αποσκοπούν στην παροχή περιβαλλοντικής προστασίας υψηλού επιπέδου, δεν θα πρέπει να εμποδίζουν τα κράτη μέλη να θεσπίσουν αυστηρότερα μέτρα στην επικράτειά τους.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I: Σύνοψη του περιεχομενου της προτασησ

Το άρθρο 1 καθορίζει το θέμα της προτεινόμενης οδηγίας.

Το άρθρο 2 καθορίζει το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας. Καλύπτει όλους τους τύπους ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών που υπάρχουν στην αγορά, ανεξάρτητα από το υλικό τους ή τη χρήση τους.

Το άρθρο 3 απαριθμεί ορισμούς για τους σκοπούς της οδηγίας.

Το άρθρο 4 επαναλαμβάνει την απαίτηση για αντικατάσταση του βαρέος μετάλλου, του υδραργύρου, που έχει ήδη θεσπιστεί από την οδηγία 98/101/EΚ.

Το άρθρο 5 απαιτεί από τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν τους παραγωγούς να αυξήσουν τη συνολική περιβαλλοντική απόδοση των ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής τους σύμφωνα με την Ανακοίνωση της Επιτροπής για την Ολοκληρωμένη Πολιτική Προϊόντων (ΟΠΠ). [82]

[82] COM(2003) 302 τελικό της 18.6.2003.

Το άρθρο 6 υποχρεώνει τα κράτη μέλη να παρακολουθούν τις ποσότητες φορητών ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών NiCd που απορρίπτονται οριστικά στη ροή αστικών στερεών αποβλήτων. Η Επιτροπή θεσπίζει λεπτομερείς κανόνες για την εν λόγω απαίτηση παρακολούθησης σύμφωνα με τη διαδικασία της επιτροπολογίας.

Το άρθρο 7 ορίζει ότι, σύμφωνα με τους κανόνες της εσωτερικής αγοράς, οι ηλεκτρικές στήλες και οι συσσωρευτές που πληρούν τις απαιτήσεις της οδηγίας μπορούν να διατεθούν στην αγορά ελεύθερα και υποχρεώνει τα κράτη μέλη να απαγορεύσουν ή να αποσύρουν ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές που δεν πληρούν τις απαιτήσεις της οδηγίας.

Το άρθρο 8 θεσπίζει διατάξεις για τη συλλογή χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών που αποσκοπούν στην αποφυγή της οριστικής απόρριψής τους. Απαιτείται από τα κράτη μέλη να θεσπίσουν συστήματα που εξασφαλίζουν ότι όλες οι ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές συλλέγονται για ανακύκλωση και εξασφαλίζεται έτσι ένα σύστημα κλειστού βρόχου για όλες τις ηλεκτρικές στήλες.

Το άρθρο 9 ορίζει ότι τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι θα θεσπιστούν αποτελεσματικά συστήματα συλλογής για όλες τις ηλεκτρικές στήλες. Η βασική πρόκληση στη δημιουργία αποτελεσματικών συστημάτων συλλογής είναι να παρασχεθούν κίνητρα στους καταναλωτές να επιστρέφουν τις χρησιμοποιημένες ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές μέσω συστημάτων συλλογής. Ωστόσο, για λόγους επικουρικότητας, προσδιορίζονται μόνο οι γενικές απαιτήσεις για τα συστήματα συλλογής, ιδίως το ότι οι καταναλωτές μπορούν να επιστρέφουν φορητές ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές δωρεάν. Η πρόταση ορίζει ότι οι παραγωγοί πρέπει να παίρνουν πίσω βιομηχανικές ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές. Οι χρησιμοποιημένες ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές αυτοκινήτων μπορούν επίσης να συλλέγονται μέσω συστημάτων που θεσπίζονται βάσει της οδηγίας 2000/53/EΚ για τα οχήματα που βρίσκονται στο τέλος του κύκλου ζωής τους. Κατά τη θέσπιση αυτών των συστημάτων, τα κράτη μέλη πρέπει να εξασφαλίζουν ότι ελαχιστοποιούνται οι αρνητικοί εξωγενείς παράγοντες που οφείλονται στις αποστάσεις μεταφοράς.

Το άρθρο 10 παρέχει στους παραγωγούς τη δυνατότητα θέσπισης είτε ατομικών είτε συλλογικών συστημάτων συλλογής.

Το άρθρο 11 απαγορεύει την οριστική διάθεση ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών βιομηχανίας και αυτοκινήτων σε χώρους υγειονομικής ταφής ή αποτεφρωτές.

Το άρθρο 12 παρέχει πλαίσιο οικονομικών μέσων. Η χρήση οικονομικών μέσων παραμένει μια έγκυρη επιλογή για τα κράτη μέλη για την επίτευξη των στόχων της παρούσας πρότασης. Για παράδειγμα, προκειμένου να προωθηθεί η ανάπτυξη και εμπορία καθαρότερων και, κατά συνέπεια, ακριβότερων πιθανώς ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών με λιγότερο επικίνδυνες ουσίες, μπορούν να χρησιμοποιηθούν φορολογικοί μηχανισμοί για την αντιστάθμιση της διαφοράς κόστους μεταξύ δύο τεχνικώς ισοδύναμων τύπων στήλης. Επιπλέον, οι διαφορές στη φορολογία μπορούν να αποτελέσουν κίνητρο που επηρεάζει τη συμπεριφορά του καταναλωτή για την προώθηση ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών που περιέχουν λιγότερο ρυπογόνες ουσίες. Και στις δύο περιπτώσεις, τα κράτη μέλη πρέπει να τηρούν τους κανόνες της συνθήκης ΕΚ. Ιδιαίτερη σημασία έχουν τα άρθρα 28, 87 και 90 της συνθήκης ΕΚ. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση για τους περιβαλλοντικούς φόρους και επιβαρύνσεις στην ενιαία αγορά [83], η οποία προβλέπει ορισμένες κατευθυντήριες γραμμές για τα κράτη μέλη σχετικά με τη χρήση οικονομικών μέσων σε εθνικό επίπεδο.

[83] COM(97)009 τελικό

Το άρθρο 13 καθορίζει ενιαίο στόχο για τη συλλογή όλων των ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών ως βάση για αποτελεσματικά εθνικά συστήματα συλλογής. Προτείνεται να οριστεί ο στόχος αυτός σε 160 γραμμάρια τουλάχιστον ανά κάτοικο. Επιπλέον, λόγω της επικινδυνότητάς τους, οι φορητές ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές NiCd προκαλούν ιδιαίτερα περιβαλλοντικά προβλήματα, εκτός εάν συλλέγονται αποτελεσματικά. Γι' αυτό ορίζεται εν προκειμένω πρόσθετος στόχος συλλογής προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι εν λόγω ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές θα συλλέγονται αντί να απορρίπτονται οριστικά μαζί με τα συνήθη οικιακά απορρίμματα. Ο στόχος αυτός υπολογίζεται βάσει του 80% των ποσοτήτων των χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών NiCd που συλλέγονται μέσω των συστημάτων συλλογής και απορρίπτονται οριστικά στη ροή των αστικών στερεών αποβλήτων.

Η προτεινόμενη μέθοδος υπολογισμού για τον επιπλέον αυτό στόχο στηρίζεται στην απαίτηση του άρθρου 6 που ορίζει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να παρακολουθούν τις ποσότητες χρησιμοποιημένων φορητών ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών NiCd που απορρίπτονται οριστικά στη ροή αστικών στερεών αποβλήτων. Η παρακολούθηση πρέπει να βασίζεται σε επαληθεύσιμες, αξιόπιστες μεθόδους, αντιπροσωπευτικές ολόκληρης της επικράτειας του κράτους μέλους και εγκεκριμένες από ανεξάρτητο οργανισμό εμπειρογνωμόνων.

Το άρθρο 14 παρέχει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να ζητήσουν εξαίρεση από τους στόχους συλλογής του άρθρου 13 λόγω ειδικών συνθηκών. Για παράδειγμα, σε μερικά κράτη μέλη επικρατούν ειδικές γεωγραφικές συνθήκες όπως μεγάλος αριθμός μικρών νησιών ή αγροτικές και ορεινές περιοχές και χαμηλή πυκνότητα πληθυσμού. Αυτά τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να ζητήσουν επιπλέον προθεσμία για την επίτευξη των στόχων, έως τρία έτη κατ' ανώτατο όριο.

Τα νέα κράτη μέλη που προσχωρούν στην ΕΕ δυνάμει της Συνθήκης Προσχώρησης της 16ης Απριλίου 2003 έχουν χαμηλότερο ΑΕΠ από τα σημερινά κράτη μέλη. Αυτό μπορεί να αντανακλάται σε χαμηλότερη κατανάλωση ηλεκτρικών στηλών πράγμα που μπορεί να καταστήσει δυσκολότερη την επίτευξη των στόχων συλλογής. [84] Σε τέτοια περίπτωση, οι εν λόγω χώρες θα μπορούσαν επίσης να ζητήσουν προσαρμογή των στόχων συλλογής του άρθρου 13.

[84] Ένας άλλος δείκτης θα μπορούσε να είναι οι Ισοτιμίες Αγοραστικής Δύναμης (ΙΑΔ).

Τα προβλεπόμενα εθνικά μέτρα πρέπει να κοινοποιούνται στην Επιτροπή, η οποία θα τα εγκρίνει, σε συνεργασία με τα λοιπά κράτη μέλη.

Το άρθρο 15 καθορίζει τις ελάχιστες απαιτήσεις για την επεξεργασία χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών στην Κοινότητα. Σύμφωνα με την οδηγία 2002/96/EΚ, το παρόν άρθρο απαιτεί από τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν ότι οι παραγωγοί, ή τρίτοι που ενεργούν εξ ονόματός τους, κατασκευάζουν εγκαταστάσεις επεξεργασίας που χρησιμοποιούν τις βέλτιστες τεχνικές ανακύκλωσης.

Το άρθρο 16 διευκρινίζει ότι σύμφωνα με τον κανονισμό 293/93/ΕΟΚ του Συμβουλίου, τα κράτη μέλη μπορούν να εξάγουν τις ηλεκτρικές στήλες και τους συσσωρευτές που έχουν συλλεχθεί σε άλλα κράτη μέλη ή τρίτες χώρες για περαιτέρω επεξεργασία. Οι εξαγωγές αυτές θα θεωρούνται ότι πληρούν τις προϋποθέσεις της παρούσας οδηγίας για την ανακύκλωση, εφόσον ο εξαγωγέας δηλώνει ότι η διαδικασία της ανακύκλωσης πραγματοποιήθηκε υπό συνθήκες ισοδύναμες με τις απαιτήσεις της παρούσας οδηγίας. Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή θεσπίζει λεπτομερείς κανόνες σύμφωνα με τη διαδικασία της επιτροπολογίας.

Το άρθρο 17 ορίζει ότι τα κράτη μέλη προωθούν την έρευνα για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών ανακύκλωσης και την εισαγωγή του EMAS.

Το άρθρο 18 καθορίζει τις απαιτήσεις ανακύκλωσης. Καταρχήν όλες οι ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές που συλλέγονται πρέπει να μεταφέρονται σε εγκατάσταση ανακύκλωσης, εκτός εάν έχουν υποστεί κάποια βλάβη κατά τη συλλογή και η ανακύκλωσή τους είναι τεχνικώς ανέφικτη.

Το άρθρο 19. Επιπλέον των στόχων ανακύκλωσης του άρθρου 18, προτείνεται να καθοριστεί η ελάχιστη απόδοση της ανακύκλωσης. Η εν λόγω ελάχιστη απόδοση της ανακύκλωσης είναι υψηλότερη για τις στήλες νικελίου-καδμίου και μολύβδου-οξέος που ταξινομούνται ως επικίνδυνα απόβλητα στο πλαίσιο της απόφασης 2000/532/ΕΚ της Επιτροπής. Επίσης, σχεδόν 70% της συνολικής παραγωγής μολύβδου και καδμίου χρησιμοποιείται σε ηλεκτρικές στήλες. Γι' αυτό, η υψηλή απόδοση ανακύκλωσης θα μπορούσε να συμβάλει ουσιαστικά στην εξοικονόμηση πόρων. Για τις ηλεκτρικές στήλες και τους συσσωρευτές νικελίου-καδμίου, όλο το κάδμιο και τουλάχιστον το 75% του μέσου βάρους πρέπει να ανακυκλώνεται. Για τις ηλεκτρικές στήλες μολύβδου-οξέος, όλος ο μόλυβδος και τουλάχιστον το 65% κατά μέσο βάρος πρέπει να ανακυκλώνεται. Για τις λοιπές ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές προτείνεται ελάχιστη απόδοση ανακύκλωσης 55% κατά μέσο βάρος.

Οι προτεινόμενες ελάχιστες αποδόσεις ανακύκλωσης πρέπει να αξιολογούνται τακτικά και να προσαρμόζονται στην τεχνική πρόοδο στο πλαίσιο της διαδικασίας της επιτροπολογίας.

Το άρθρο 20 ορίζει ότι τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι παραγωγοί είναι υπεύθυνοι για τη χρηματοδότηση της διαχείρισης χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών. Για τις φορητές ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές, οι παραγωγοί είναι υπεύθυνοι τουλάχιστον από το σημείο συλλογής και πέρα. Οι παραγωγοί μπορεί να εφαρμόσουν ατομικά ή συλλογικά συστήματα

Το άρθρο 21 ορίζει ότι, σε ότι αφορά τις ηλεκτρικές στήλες και τους συσσωρευτές βιομηχανίας και αυτοκινήτων, τα κράτη μέλη πρέπει να επιτρέπουν στους παραγωγούς και τους χρήστες να συνάπτουν οικονομικές συμφωνίες.

Το άρθρο 22. Σύμφωνα με την οδηγία 2002/96/ΕΚ, οι παραγωγοί πρέπει να παρέχουν εγγυήσεις για τη χρηματοδότηση της διαχείρισης αποβλήτων των ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών όταν διαθέτουν τα προϊόντα αυτά στην κοινοτική αγορά. Επιπλέον, τα κράτη μέλη πρέπει να καταρτίζουν μητρώο παραγωγών που διαθέτουν τα προϊόντα τους στην εθνική αγορά. Τα μέτρα αυτά πρέπει να εμποδίζουν την εμφάνιση παραγωγών που θα επωφεληθούν χωρίς να συνεισφέρουν.

Το άρθρο 23 προβλέπει ότι για ιστορικά απόβλητα, οι τελικοί βιομηχανικοί χρήστες θα μπορούσαν επίσης να καταστούν οικονομικώς υπεύθυνοι. Επιπλέον, σύμφωνα με την οδηγία 2002/96/ΕΚ, το παρόν άρθρο υποχρεώνει τα κράτη μέλη να επιτρέψουν στους παραγωγούς να χρησιμοποιούν εμφανή τέλη για μεταβατική περίοδο τεσσάρων ετών μετά τη μεταφορά της οδηγίας.

Το άρθρο 24 απαιτεί από τα κράτη μέλη να εξασφαλίζουν ότι τα συστήματα συλλογής και ανακύκλωσης δεν εισάγουν διακρίσεις και δεν δημιουργούν εμπόδια στις συναλλαγές ή στρέβλωση του ανταγωνισμού.

Το άρθρο 25 απαριθμεί τα στοιχεία που πρέπει να περιλαμβάνονται στην πληροφόρηση του καταναλωτή.

Το άρθρο 26 ορίζει ότι τα κράτη μέλη μπορούν να απαιτήσουν από τις επιχειρήσεις να παρέχουν στους καταναλωτές ολόκληρη την πληροφόρηση ή μέρος αυτής.

Το άρθρο 27 απαιτεί από τους παραγωγούς να τοποθετούν στα προϊόντα τους το σύμβολο που προβλέπεται στο παράρτημα II, και οι ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές που περιέχουν υδράργυρο, μόλυβδο ή κάδμιο πρέπει να φέρουν σήμανση με "χημικό" σύμβολο.

Το άρθρο 28 περιλαμβάνει τις υποχρεώσεις των κρατών μελών για υποβολή εκθέσεων. Πρέπει να υποβάλουν έκθεση για την εφαρμογή της οδηγίας ανά τριετία, χρησιμοποιώντας ερωτηματολόγιο που καταρτίζεται σύμφωνα με τη διαδικασία που καθορίζεται στο άρθρο 18 της οδηγίας 75/442/ΕΟΚ.

Το άρθρο 29 περιλαμβάνει ρήτρα αναθεώρησης. Η Επιτροπή θα αξιολογήσει τα αποτελέσματα της παρακολούθησης της ροής αστικών στερεών αποβλήτων για την ποσότητα φορητών ηλεκτρικών στηλών νικελίου-καδμίου όπως αναφέρεται στο άρθρο 6 και μπορεί να προτείνει πρόσθετα μέτρα διαχείρισης του κινδύνου κατά περίπτωση. Επιπλέον, η Επιτροπή αξιολογεί τον στόχο ελάχιστης συλλογής για όλες τις χρησιμοποιημένες φορητές ηλεκτρικές στήλες και τον πρόσθετο στόχο για χρησιμοποιημένες φορητές ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές NiCd, καθώς επίσης και τους στόχους ελάχιστης ανακύκλωσης και απόδοσης των άρθρων 18 και 19. Η Επιτροπή δημοσιεύει έκθεση γι' αυτές τις αξιολογήσεις στην Επίσημη Εφημερίδα, από κοινού με έκθεση για την εφαρμογή της οδηγίας.

Το άρθρο 31 απαιτεί από τα κράτη μέλη να θεσπίσουν κανόνες για τις κυρώσεις που επιβάλλονται για παραβιάσεις των εθνικών μέτρων εφαρμογής της παρούσας οδηγίας. Οι κυρώσεις αυτές πρέπει να είναι αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές.

Το άρθρο 33 ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να μεταφέρουν ορισμένες διατάξεις της παρούσας οδηγίας μέσω περιβαλλοντικών συμφωνιών με τις επιχειρήσεις.

Το παράρτημα II παρουσιάζει το σύμβολο που δείχνει ότι οι ηλεκτρικές στήλες, οι συσσωρευτές και οι συστοιχίες πρέπει να συλλέγονται χωριστά, μαζί με τεχνικές προδιαγραφές για τη σήμανση.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II: Σύνοψη της Εκτεταμενης Εκτιμησης Επιπτωσεων

Τα βασικά θέματα που προσδιορίζονται από την ΕΕΕ καλύφθηκαν ήδη στην Εισηγητική Έκθεση. Η παρούσα σύνοψη εστιάζεται στην τελική πολιτική επιλογή, στο επίπεδο της φιλοδοξίας, στον αναμενόμενο διαχρονικό αντίκτυπο και στη διαβούλευση των εμπλεκομένων.

Ποια είναι η τελική πολιτική επιλογή και γιατί;

Το τελικό πολιτικό μέσο που επιλέχθηκε είναι μια νέα οδηγία. Η οδηγία είναι το πλέον κατάλληλο πολιτικό μέσο, δεδομένου τόσο του στόχου όσο και του περιεχομένου της παρούσας πρότασης. Μια νέα οδηγία που αναθεωρεί και καταργεί τις ισχύουσες οδηγίες για τις ηλεκτρικές στήλες καταρτίζει ένα πλαίσιο για τη συλλογή και την ανακύκλωση χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών και εγγυάται την ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς στα συγκεκριμένα προϊόντα. [85] Αυτό το μέσο πολιτικής αφήνει επίσης στα κράτη μέλη την επιλογή των πλέον ενδεδειγμένων μέτρων εφαρμογής με το ελάχιστο κόστος συμμόρφωσης. Σε κάθε περίπτωση, για τη συλλογή ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών, τα κράτη μέλη μπορούν να χρησιμοποιήσουν την ήδη υπάρχουσα υποδομή συλλογής ή υποδομή που πρόκειται να δημιουργηθεί στο πλαίσιο άλλων κοινοτικών νομοθετημάτων, όπως η οδηγία 2000/53/ΕΚ για οχήματα που βρίσκονται στο τέλος του κύκλου ζωής τους και η οδηγία 2002/96/ΕΚ για απόβλητα από ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό.

[85] Στο πλαίσιο αυτό, ελήφθησαν υπόψη οι αρχές που καθορίζονται στην Ανακοίνωση της Επιτροπής για την Ενιαία Αγορά και το περιβάλλον, COM (1999)263.

Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται επίσης να χρησιμοποιήσουν περιβαλλοντικές συμφωνίες για την εφαρμογή ορισμένων υποχρεώσεων της οδηγίας. Η προσέγγιση αυτή συνάδει με άλλα κοινοτικά νομοθετήματα όπως το άρθρο 10 της οδηγίας 2000/53/ΕΚ για οχήματα που βρίσκονται στο τέλος του κύκλου ζωής τους και το άρθρο 17 της οδηγίας 2002/96/ΕΚ για απόβλητα από ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό.

Γιατί δεν έγινε περισσότερο ή λιγότερο φιλόδοξη επιλογή;

Λιγότερο φιλόδοξες επιλογές - 'καμία αλλαγή πολιτικής' ή 'περιβαλλοντική συμφωνία σε κοινοτικό επίπεδο', αντί για νέο νομοθετικό μέσο - δεν έγιναν επειδή καμία από αυτές δεν ήταν ένα εφαρμοστέο ή αξιόπιστο μέσο για την αντιμετώπιση περιβαλλοντικών ζητημάτων που αφορούν τη διαχείριση αποβλήτων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών.

Πιο φιλόδοξες επιλογές, όπως οι αυστηρότερες απαιτήσεις συλλογής και ανακύκλωσης, δεν επιλέχθηκαν κυρίως λόγω επιπτώσεων στο κόστος.

Η απαγόρευση της χρήσης καδμίου στις φορητές ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές δεν επιλέχθηκε, εφόσον τα προτεινόμενα μέτρα αναμένεται να παράσχουν περιβαλλοντική προστασία ισοδύναμου επιπέδου με χαμηλότερο κόστος. Μια τέτοια απαγόρευση δεν θα κάλυπτε τις ήδη υπάρχουσες ως απόθεμα φορητές ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές NiCd. Όσον αφορά τις οικιακές συσκευές, η τάση φαίνεται σήμερα να είναι προς την αντικατάσταση των ηλεκτρικών στηλών NiCd από άλλους τύπους (π.χ. NiMH και λιθίου).

Ποιες είναι οι διαχρονικές επιπτώσεις;

Η παρούσα πρόταση αναμένεται να έχει θετικές επιπτώσεις στο περιβάλλον (λιγότερα βαρέα μέταλλα από ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές στην απόπλυση από χώρους υγειονομικής ταφής και εκπομπές στην ατμόσφαιρα και κατάλοιπα (πυθμενική και ιπτάμενη τέφρα) από την αποτέφρωση), στην εξοικονόμηση των πόρων των μετάλλων που χρησιμοποιούνται στις στήλες και στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Οι απαιτήσεις συλλογής και ανακύκλωσης για χρησιμοποιημένες ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές θα μπορούσαν να δημιουργήσουν επενδύσεις σε εγκαταστάσεις ανακύκλωσης στα υφιστάμενα κράτη μέλη, στις υπό ένταξη και στις υποψήφιες για ένταξη χώρες. Η ανακύκλωση απαιτεί ένα συνδυασμό απασχολουμένων στο τοπικό επίπεδο: προσωπικό χαμηλών δεξιοτήτων για τη συλλογή και προσωπικό υψηλών δεξιοτήτων για την επεξεργασία.

Επιπλέον, η εξαγωγή ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών για ανακύκλωση ενδέχεται να καταστήσει την αγορά πιο ανταγωνιστική από ό,τι όταν εξαρτάται αποκλειστικά από εθνικές εγκαταστάσεις ανακύκλωσης. Η πρόταση συμβάλλει συνεπώς στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και στον ανταγωνισμό μεταξύ επιχειρήσεων ανακύκλωσης.

Ποια ενδιαφερόμενα μέρη συμμετείχαν στη διαβούλευση, σε ποιο σημείο της διαδικασίας και για ποιο σκοπό;

Στις 25 Φεβρουάριου 2003 ξεκίνησε η δημόσια on-line διαβούλευση, με τη δημοσίευση Εγγράφου Διαβούλευσης στη σχετική ιστοσελίδα. Η διαβούλευση των εμπλεκομένων διήρκεσε μέχρι τις 28 Απριλίου 2003. Σκοπός αυτής της on-line διαβούλευσης των εμπλεκομένων ήταν να υπάρξει εισροή από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη για ευρύ φάσμα πολιτικών επιλογών που απαριθμούνται στο Έγγραφο Διαβούλευσης. Αυτή η διαβούλευση εμπλεκομένων πραγματοποιήθηκε σε ένα από τα αρχικά στάδια της διαδικασίας. Τα αποτελέσματα της διαβούλευσης ήταν επομένως χρήσιμη συμβολή στις τελικές πολιτικές επιλογές.

Στις 15 Ιουλίου 2003 πραγματοποιήθηκε συνάντηση των εμπλεκομένων φορέων για να συγκεντρωθούν οι αντιδράσεις από την on-line διαβούλευση των εμπλεκομένων. Περαιτέρω στοιχεία υπάρχουν στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://Εuropa.Εu.int/comm/environment/ waste/batteries.htm.

Ποια ήταν τα αποτελέσματα της διαβούλευσης;

Η Επιτροπή έλαβε απόψεις από 149 εμπλεκόμενους (συμπεριλαμβανομένων εθνικών, τοπικών και περιφερειακών αρχών, της βιομηχανίας, ενώσεων παραγωγών ηλεκτρικών στηλών, εμπορικών ενώσεων, ΜΚΟ και οργανώσεων καταναλωτών και εμπόρων λιανικής). Συμμετείχε επίσης σημαντικός αριθμός διεθνών εμπλεκομένων. Αυτή η συμμετοχή εμπλεκομένων δείχνει τη σημασία του διαλόγου που ξεκίνησε η Επιτροπή. Κατάλογος των συμμετεχόντων εμπλεκομένων και οι αντίστοιχες θέσεις τους μπορούν να αναζητηθούν στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://europa.eu.int/comm/environment/ waste/batteries/consultation.htm.

2003/0282 (COD)

Πρόταση ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τις ηλεκτρικές στήλες και τους συσσωρευτές και τις χρησιμοποιημένες ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως τα άρθρα 95 παράγραφος 1 και 175 παράγραφος 1,

την πρόταση της Επιτροπής, [86]

[86] ΕΕ C......

τη γνώμη της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, [87]

[87] ΕΕ C......

τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών, [88]

[88] ΕΕ C......

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 251 της Συνθήκης, [89]

[89] Γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της.. .. ... (ΕΕ C .......), κοινή θέση του Συμβουλίου της.. . .. (ΕΕ C .....) και Απόφαση του .. .. .... (ΕΕ C ......). .....

Εκτιμώντας τα εξής:

(1) Τα διάφορα εθνικά μέτρα που αφορούν τις χρησιμοποιημένες ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές θα πρέπει να εναρμονιστούν ώστε να επιτευχθεί ο διττός στόχος, δηλαδή να ελαχιστοποιηθεί η επίπτωση των ηλεκτρικών στηλών και χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών στο περιβάλλον, συμβάλλοντας έτσι στην προστασία, τη διατήρηση και τη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος και να εξασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και να αποφεύγονται οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού στην Κοινότητα.

(2) Την ανακοίνωση της Επιτροπής για την επανεξέταση της κοινοτικής στρατηγικής για τη διαχείριση των αποβλήτων της 30ής Ιουλίου 1996 [90] με την οποία καθορίζονται οι κατευθυντήριες γραμμές για τη μελλοντική κοινοτική πολιτική για τα απόβλητα. Η εν λόγω ανακοίνωση τονίζει την ανάγκη μείωσης της περιεκτικότητας των αποβλήτων σε επικίνδυνες ουσίες και υπογραμμίζει τα δυνητικά οφέλη των διακοινοτικών κανόνων που περιορίζουν την παρουσία τέτοιων ουσιών σε προϊόντα και σε διαδικασίες παραγωγής. Επιπλέον, δηλώνει ότι όπου δεν μπορεί να αποφευχθεί η δημιουργία αποβλήτων, αυτά θα πρέπει να επαναχρησιμοποιούνται ή να ανακτώνται ως υλικά ή για παραγωγή ενέργειας.

[90] COM(96)399 τελικό, 30.7.1996.

(3) Την οδηγία 91/157/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 18ης Μαρτίου 1991 σχετικά με τις ηλεκτρικές στήλες και τους συσσωρευτές που περιέχουν ορισμένες επικίνδυνες ουσίες, [91] με την οποία έγινε η προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών στον συγκεκριμένο τομέα. Ωστόσο, οι στόχοι των εν λόγω οδηγιών δεν έχουν επιτευχθεί πλήρως και η ανάγκη αναθεώρησής τους υπογραμμίστηκε επίσης από το Έκτο Πρόγραμμα Δράσης για το Περιβάλλον, [92] και την οδηγία 2002/96 για τα απόβλητα από ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό. [93] Η οδηγία 91/157/ΕΟΚ πρέπει λοιπόν να αναθεωρηθεί και να αντικατασταθεί για λόγους σαφήνειας.

[91] ΕΕ L 78, 26.3.1991, σ. 38. Η οδηγία τροποποιήθηκε από την οδηγία 98/101/EΚ της Επιτροπής (ΕΕ L 1, 5.1.1999, σ. 1) και προσαρμόστηκε στην τεχνική πρόοδο με την οδηγία 93/86/ΕΟΚ της Επιτροπής της 4ης Οκτωβρίου 1993 που προσαρμόζει στην τεχνική πρόοδο την οδηγία 91/157/ΕΟΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 264, 23.10.1993,51).

[92] ΕΕ L 242 της 10.9.2002, σ. 1.

[93] ΕΕ L 37/24 της 13.02.2003, αιτιολογική σκέψη 11.

(4) Στόχος των διατάξεων για τις ελάχιστες απαιτήσεις για τη συλλογή, την επεξεργασία και την ανακύκλωση των χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών και την ενημέρωση των καταναλωτών (Κεφάλαια IV-VII) είναι η προστασία του περιβάλλοντος. Επομένως, η νομική βάση των διατάξεων αυτών είναι το άρθρο 175 παράγραφος 1 της Συνθήκης. Στόχος των διατάξεων σχετικά με τις απαιτήσεις προϊόντος, τη διάθεση στην αγορά και τις απαιτήσεις σήμανσης στα Κεφάλαια ΙΙ, ΙΙΙ, VIIΙ και στο παράρτημα II είναι να εξασφαλιστεί η ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και επομένως η νομική βάση των διατάξεων αυτών είναι το άρθρο 95 παράγραφος 1 της Συνθήκης.

(5) Για να μην καταλήγουν στο περιβάλλον οι ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές και για να αποφεύγεται η σύγχυση των καταναλωτών από τις διαφορετικές απαιτήσεις διαχείρισης αποβλήτων για τις διάφορες στήλες, η παρούσα οδηγία ισχύει για όλες τις ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές που διατίθενται στην κοινοτική αγορά. Η πρόβλεψη αυτού του πεδίου εφαρμογής εξασφαλίζει επίσης οικονομίες κλίμακας στη συλλογή και ανακύκλωση, καθώς επίσης και βέλτιστη εξοικονόμηση πόρων.

(6) Ασφαλείς ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές είναι θεμελιώδους σημασίας για την ασφάλεια πολλών προϊόντων, εφαρμογών και υπηρεσιών και αποτελούν σημαντική πηγή ενέργειας στην κοινωνία μας.

(7) Για να επιτευχθεί υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας του ανθρώπου και των ζώων και του περιβάλλοντος, η εμπορία ορισμένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών πρέπει να απαγορευθεί λόγω της ποσότητας βαρέων μετάλλων που περιέχουν. Οι ποσότητες των χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών νικελίου-καδμίου που απορρίπτονται οριστικά στη ροή αποβλήτων πρέπει να παρακολουθείται. Η Επιτροπή πρέπει να αξιολογεί την ανάγκη προσαρμογής της οδηγίας, λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα της παρακολούθησης και των διαθέσιμων τεχνικών και επιστημονικών στοιχείων.

(8) Για την προστασία του περιβάλλοντος, οι χρησιμοποιημένες ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές πρέπει να συλλέγονται. Αυτό σημαίνει θέσπιση συστημάτων συλλογής ώστε όλες οι χρησιμοποιημένες φορητές ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές να μπορούν να επιστρέφονται με πρόσφορο τρόπο από τους τελικούς χρήστες, δωρεάν.

(9) Απαιτείται από τα κράτη μέλη να επιτυγχάνουν υψηλό ποσοστό συλλογής για χρησιμοποιημένες ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές για να εξασφαλιστεί ότι συμβάλλουν στην επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων της Κοινότητας. Για να επιτευχθεί υψηλό επίπεδο ανάκτησης υλικών σε ολόκληρη την Κοινότητα και για να μην υπάρχουν ανισότητες μεταξύ κρατών μελών, απαιτείται από όλα τα κράτη μέλη να στέλνουν σε εγκαταστάσεις ανακύκλωσης τις χρησιμοποιημένες ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές που συλλέγονται.

(10) Υπό το πρίσμα των συγκεκριμένων ανησυχιών για το περιβάλλον και την υγεία σε ό,τι αφορά το κάδμιο, τον υδράργυρο και τον μόλυβδο και τα ειδικά χαρακτηριστικά των ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών που περιέχουν κάδμιο, υδράργυρο και μόλυβδο πρέπει να θεσπιστούν πρόσθετα μέτρα. Η χρήση υδραργύρου στις ηλεκτρικές στήλες πρέπει να περιοριστεί. Η οριστική διάθεση ηλεκτρικών στηλών αυτοκινήτων και βιομηχανίας πρέπει να απαγορευθεί. Πρέπει να τεθεί πρόσθετος στόχος συλλογής για φορητές ηλεκτρικές στήλες νικελίου-καδμίου. Επιπλέον, πρέπει να θεσπιστούν ειδικές απαιτήσεις ανακύκλωσης για τις στήλες καδμίου σε ολόκληρη την Κοινότητα και να μην υπάρχουν ανισότητες μεταξύ των κρατών μελών.

(11) Πρέπει όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να είναι σε θέση να συμμετέχουν στα συστήματα συλλογής και ανακύκλωσης. Τα συστήματα αυτά πρέπει να αποσκοπούν στην αποφυγή διακρίσεων για τα εισαγόμενα προϊόντα, φραγμών στις συναλλαγές ή στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και πρέπει να εγγυώνται τη μέγιστη δυνατή επιστροφή χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών. Για μεταβατική περίοδο, πρέπει να επιτρέπεται στους παραγωγούς, σε εκούσια βάση κατά την πώληση νέων προϊόντων, να επιδεικνύουν στους αγοραστές το κόστος διαχείρισης των αποβλήτων κατά το παρελθόν. Οι παραγωγοί που κάνουν χρήση αυτού του μέτρου πρέπει να εξασφαλίζουν ότι το αναφερόμενο κόστος δεν υπερβαίνει το πράγματι καταβληθέν κόστος.

(12) Τα συστήματα συλλογής και ανακύκλωσης πρέπει να βελτιστοποιηθούν, προκειμένου κυρίως να ελαχιστοποιηθεί το αρνητικό εξωτερικό κόστος μεταφοράς.

(13) Οι βασικές αρχές χρηματοδότησης της διαχείρισης χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών πρέπει να θεσπιστούν σε κοινοτικό επίπεδο. Τα συστήματα χρηματοδότησης πρέπει να βοηθήσουν στην επίτευξη υψηλών ποσοστών συλλογής και ανακύκλωσης και στην εφαρμογή της αρχής της ευθύνης του παραγωγού.

(14) Οι κάτοχοι χρησιμοποιημένων φορητών ηλεκτρικών στηλών ή συσσωρευτών πρέπει να είναι σε θέση να τις επιστρέφουν δωρεάν. Οι παραγωγοί πρέπει γι' αυτό το λόγο να χρηματοδοτήσουν τη συλλογή, επεξεργασία και ανακύκλωση εκείνων που έχουν παραδοθεί στην εγκατάσταση συλλογής τους. Οι παραγωγοί πρέπει επίσης να χρηματοδοτήσουν τη συλλογή, επεξεργασία και ανακύκλωση άλλων χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών.

(15) Για την επιτυχία της προσπάθειας συλλογής είναι απαραίτητη η ενημέρωση του καταναλωτή για ξεχωριστή συλλογή, τα διαθέσιμα συστήματα συλλογής και τον ρόλο του καταναλωτή στη διαχείριση χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών. Πρέπει να γίνουν λεπτομερείς ρυθμίσεις για το σύστημα σήμανσης, που πρέπει να παρέχει στον καταναλωτή διαφανή, αξιόπιστη και σαφή πληροφόρηση σχετικά με τη συλλογή ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών και των βαρέων μετάλλων που περιέχουν.

(16) Εάν, για να επιτευχθούν οι στόχοι της παρούσας οδηγίας και, ιδίως, για την επίτευξη υψηλών ποσοστών ξεχωριστής συλλογής και ανακύκλωσης, τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν οικονομικά μέσα, όπως διαφοροποιημένα ποσοστά φόρων, πρέπει να ενημερώνουν την Επιτροπή αναλόγως.

(17) Για να ελεγχθεί εάν έχει επιτευχθεί ο στόχος της παρούσας οδηγίας, χρειάζονται αξιόπιστα και συγκρίσιμα στοιχεία για τις ποσότητες ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών που διατέθηκαν στην αγορά, συλλέχθηκαν και ανακυκλώθηκαν.

(18) Τα κράτη μέλη πρέπει να θεσπίσουν κανόνες για τις κυρώσεις σε περίπτωση παράβασης των διατάξεων της παρούσας οδηγίας και να διασφαλίσουν την εφαρμογή τους. Οι κυρώσεις αυτές πρέπει να είναι αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές.

(19) Τα μέτρα που είναι αναγκαία για την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας πρέπει να θεσπίζονται σύμφωνα με την απόφαση 1999/468/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Ιουνίου 1999, για τον καθορισμό των όρων άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στην Επιτροπή. [94]

[94] ΕΕ L 184 της 17.7.1999, σ. 23.

(20) Εφόσον οι στόχοι της παρούσας οδηγίας για προστασία του περιβάλλοντος και εξασφάλιση της ορθής λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη, και, επομένως, για λόγους κλίμακας ή επιπτώσεων της δράσης, μπορούν να επιτευχθούν καλύτερα σε κοινοτικό επίπεδο, η Κοινότητα δύναται να θεσπίσει μέτρα, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως ορίζεται στο εν λόγω άρθρο, η παρούσα οδηγία δεν προχωρεί πέραν του αναγκαίου για την επίτευξη των εν λόγω στόχων.

(21) Η παρούσα οδηγία ισχύει με την επιφύλαξη της κοινοτικής νομοθεσίας για τις απαιτήσεις ασφάλειας, ποιότητας και υγείας και της ειδικής κοινοτικής νομοθεσίας για τη διαχείριση των αποβλήτων, ιδίως της οδηγίας 2000/53/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 18ης Σεπτεμβρίου 2000 για τα οχήματα που βρίσκονται στο τέλος του κύκλου της ζωής τους [95] και της οδηγίας 2002/96/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Ιανουαρίου 2003 για τα απόβλητα από ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό. [96]

[95] ΕΕ L 269 της 21.10.2000, σ. 34.

[96] ΕΕ L 37/24 της 13.2.2003.

(22) Όσον αφορά την ευθύνη του παραγωγού, οι παραγωγοί ηλεκτρικών στηλών καθίστανται υπεύθυνοι για περαιτέρω επεξεργασία μετά την απομάκρυνση της ηλεκτρικής στήλης από οποιοδήποτε όχημα που βρίσκεται στο τέλος του κύκλου ζωής του ή απόβλητα από ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό που έχουν συλλεχθεί ξεχωριστά.

(23) Η οδηγία 2002/95/ΕΚ σχετικά με τον περιορισμό της χρήσης ορισμένων επικίνδυνων ουσιών σε είδη ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (οδηγία ΠΕΟ) δεν ισχύει για τις ηλεκτρικές στήλες που χρησιμοποιούνται στον ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό.

(24) Οι ηλεκτρικές στήλες αυτοκινήτων και βιομηχανίας που χρησιμοποιούνται σε οχήματα πρέπει να πληρούν τις απαιτήσεις της οδηγίας 2000/53/ΕΚ, και ιδίως το άρθρο 4. Όσον αφορά τη χρήση του καδμίου στις βιομηχανικές ηλεκτρικές στήλες για ηλεκτρικά οχήματα, το παράρτημα II της οδηγίας 2000/53/ΕΚ χορηγεί εξαίρεση μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2005.

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ:

Κεφάλαιο I Θέμα, πεδίο εφαρμογής και ορισμοί

Άρθρο 1

Θέμα

Η παρούσα οδηγία θεσπίζει τους κανόνες σχετικά με την εμπορία ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών καθώς επίσης και με τη συλλογή, επεξεργασία και ανακύκλωση χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών.

Άρθρο 2

Πεδίο εφαρμογής

1. Η παρούσα οδηγία ισχύει για όλους τους τύπους ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών, ανεξάρτητα από το σχήμα, τον όγκο, το βάρος, τη σύνθεση του υλικού ή τη χρήση τους.

2. Η παρούσα οδηγία δεν ισχύει για ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές που χρησιμοποιούνται σε τεχνικό εξοπλισμό συνδεόμενο με την προστασία ζωτικών συμφερόντων ασφαλείας των κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένου στρατιωτικού υλικού, ή όπλων και πυρομαχικών που προορίζονται για συγκεκριμένους στρατιωτικούς σκοπούς.

Άρθρο 3

Ορισμοί

Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας ισχύουν οι εξής ορισμοί:

(1) "ηλεκτρική στήλη": κάθε πηγή ηλεκτρικής ενέργειας, που παράγεται από άμεση μετατροπή χημικής ενέργειας, αποτελούμενη από ένα ή περισσότερα πρωτογενή στοιχεία (μη επαναφορτιζόμενα)

(2) "συσσωρευτής»: κάθε πηγή ηλεκτρικής ενέργειας, που παράγεται από άμεση μετατροπή χημικής ενέργειας, αποτελούμενη από ένα ή περισσότερα δευτερογενή στοιχεία (επαναφορτιζόμενα)

(3) "συστοιχία": κάθε σύνολο ηλεκτρικών στηλών ή συσσωρευτών εγκλεισμένο σε εξωτερικό κέλυφος ως ολοκληρωμένη μονάδα, που δεν προορίζεται να ανοιχτεί από τον καταναλωτή

(4) "φορητή ηλεκτρική στήλη ή συσσωρευτής": ηλεκτρική στήλη ή συσσωρευτής που χρησιμοποιείται σε οικιακές εφαρμογές, ασύρματα ηλεκτρικά εργαλεία, συστήματα φωτισμού έκτακτης ανάγκης, ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό ή άλλες εφαρμογές, είτε από καταναλωτές είτε από επαγγελματίες

(5) "στοιχεία ή συσσωρευτές - κουμπιά": μικρές στρογγυλές ηλεκτρικές στήλες ή συσσωρευτές, με διάμετρο μεγαλύτερη από το ύψος τους, που χρησιμοποιούνται για ειδικούς σκοπούς, όπως σε βοηθήματα ακοής, ρολόγια και μικρό φορητό εξοπλισμό

(6) "ηλεκτρική στήλη ή συσσωρευτής βιομηχανίας": ηλεκτρική στήλη ή συσσωρευτής που χρησιμοποιείται για βιομηχανικούς σκοπούς, π.χ. ως εφεδρική μονάδα ή κινητήρια δύναμη και ηλεκτρική στήλη ή συσσωρευτής που χρησιμοποιείται για ηλεκτρικά οχήματα

(7) "ηλεκτρική στήλη ή συσσωρευτής αυτοκινήτων": ηλεκτρική στήλη ή συσσωρευτής που χρησιμοποιείται για την εκκίνηση, τον φωτισμό ή το σύστημα ανάφλεξης των οχημάτων

(8) "χρησιμοποιημένη ηλεκτρική στήλη ή συσσωρευτής": ηλεκτρική στήλη ή συσσωρευτής, που αποτελεί απόβλητο κατά την έννοια του άρθρου 1 στοιχείο (α) της οδηγίας 75/442/ΕΟΚ

(9) "ανακύκλωση": επανεπεξεργασία σε μια διαδικασία παραγωγής των αποβλήτων υλικών για τον αρχικό σκοπό ή για οποιοδήποτε άλλο σκοπό εκτός από την ανάκτηση ενέργειας

(10) "διάθεση": κάθε δραστηριότητα που προβλέπεται στο παράρτημα IIA της οδηγίας 75/442/ΕΟΚ

(11) "επεξεργασία": κάθε επεξεργασία χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών μετά την παράδοσή τους σε εγκατάσταση για διαλογή, ανακύκλωση, προετοιμασία για διάθεση, και οποιαδήποτε άλλη ενέργεια εκτελείται για την ανακύκλωση ή τη διάθεση χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών

(12) "συσκευή": κάθε ηλεκτρικός και ηλεκτρονικός εξοπλισμός, όπως ορίζεται από την οδηγία 2002/96/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου [97] που λειτουργεί πλήρως ή εν μέρει ή που μπορεί να λειτουργήσει με ηλεκτρικές στήλες ή συσσωρευτές

[97] ΕΕ L 37 της 13.2.2003,σ.24.

(13) "παραγωγός": κάθε πρόσωπο το οποίο, ανεξαρτήτως της χρησιμοποιούμενης τεχνικής πώλησης, συμπεριλαμβανομένης και της εξ αποστάσεως επικοινωνίας σύμφωνα με την οδηγία 97/7/ΕΚ για την προστασία των καταναλωτών στις εξ αποστάσεως συμβάσεις: [98]

[98] ΕΕ L 144 της 4.6.1997, σ. 19.

(α) κατασκευάζει και πωλεί ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές με τo εμπορικό του σήμα

(β) μεταπωλεί ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές με το εμπορικό του σήμα ή ενσωματωμένες σε συσκευές ή

(γ) εισάγει ή εξάγει ηλεκτρικές στήλες, συσσωρευτές ή συσκευές σε επαγγελματική βάση σε κάποιο κράτος μέλος.

(14) "σύστημα κλειστού βρόχου": σύστημα στο οποίο μια χρησιμοποιημένη ηλεκτρική στήλη ή συσσωρευτής επιστρέφεται στον παραγωγό, ή σε τρίτους που ενεργούν εξ ονόματός του, για να ανακυκλώσει τα δευτερογενή υλικά του τα οποία θα επαναχρησιμοποιηθούν στην κατασκευή νέων προϊόντων.

Κεφάλαιο II Απαιτήσεις προϊόντος

Άρθρο 4

Πρόληψη

1. Τα κράτη μέλη απαγορεύουν την εμπορία όλων των ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών, είτε είναι ενσωματωμένοι σε συσκευές είτε όχι, που περιέχουν άνω του 0,0005% υδράργυρο κατά βάρος.

2. Τα στοιχεία-κουμπιά και οι ηλεκτρικές στήλες που αποτελούνται από στοιχεία-κουμπιά με περιεκτικότητα σε υδράργυρο που δεν υπερβαίνει το 2% κατά βάρος εξαιρούνται της απαγόρευσης που αναφέρεται στην παράγραφο 1.

Άρθρο 5

Αυξημένες περιβαλλοντικές επιδόσεις

Τα κράτη μέλη προωθούν την έρευνα για την αύξηση των συνολικών περιβαλλοντικών επιδόσεων των ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής τους και την εμπορία ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών που περιέχουν μικρότερες ποσότητες επικίνδυνων ουσιών ή που περιέχουν λιγότερο ρυπογόνες ουσίες, ιδίως ως υποκατάστατα του υδραργύρου, του καδμίου και του μολύβδου.

Άρθρο 6

Παρακολούθηση του κυκλώματος των αποβλήτων

1. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν την παρακολούθηση των ποσοτήτων χρησιμοποιημένων φορητών ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών νικελίου-καδμίου που απορρίπτονται στο κύκλωμα των αστικών στερεών αποβλήτων. Πρέπει να συντάσσεται έκθεση, βάσει του πίνακα 1 του παραρτήματος Ι, για τα αποτελέσματα της παρακολούθησης.

2. Με την επιφύλαξη του κανονισμού (ΕΚ) 2150/2002 για τις στατιστικές των αποβλήτων [99], τα κράτη μέλη εκπονούν κάθε χρόνο έκθεση, αρχίζοντας ένα χρόνο μετά την ημερομηνία που αναφέρεται στο άρθρο 32 παράγραφος 1 της παρούσας οδηγίας και καλύπτοντας ένα ολόκληρο ημερολογιακό έτος. Η έκθεση διαβιβάζεται στην Επιτροπή εντός έξι μηνών το αργότερο από τη λήξη του έτους στο οποίο αναφέρεται.

[99] ΕΕ L, 322 της 9.11.2002.

3. Η Επιτροπή θεσπίζει λεπτομερείς κανόνες για την παρακολούθηση του κυκλώματος των αστικών στερεών αποβλήτων όπως αναφέρεται στην προηγούμενη παράγραφο, σύμφωνα με τη διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο 30.

Κεφάλαιο III Διάθεση στην αγορά

Άρθρο 7

Διάθεση στην αγορά

1. Τα κράτη μέλη δεν παρεμποδίζουν, απαγορεύουν ή περιορίζουν τη διάθεση, στην αγορά της επικράτειάς τους, ηλεκτρικών στηλών ή συσσωρευτών που πληρούν τις απαιτήσεις της παρούσας οδηγίας.

2. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι οι ηλεκτρικές στήλες ή συσσωρευτές που δεν πληρούν τις προδιαγραφές της παρούσας οδηγίας δεν διατίθενται στην αγορά ή αποσύρονται από αυτήν.

Κεφάλαιο IV Συλλογή

Άρθρο 8

Προώθηση συστήματος κλειστού βρόχου

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για την πρόληψη της οριστικής διάθεσης χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών, με στόχο την επίτευξη συστήματος κλειστού βρόχου για όλες τις χρησιμοποιημένες ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές.

Άρθρο 9

Συστήματα συλλογής

1. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι:

(α) δημιουργούνται συστήματα υπό τα οποία χρησιμοποιημένες φορητές ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές μπορούν να επιστρέφονται δωρεάν και εγκαταστάσεις συλλογής είναι διαθέσιμες και προσβάσιμες, σε συνάρτηση και με την πυκνότητα του πληθυσμού.

(β) οι παραγωγοί ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών βιομηχανίας, ή τρίτοι που ενεργούν εξ ονόματός τους, παραλαμβάνουν από τους τελικούς χρήστες τις χρησιμοποιημένες ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές βιομηχανίας, ανεξάρτητα από τη χημική σύνθεση και προέλευση.

(γ) οι παραγωγοί ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών αυτοκινήτων, ή τρίτοι που ενεργούν εξ ονόματός τους, εγκαθιστούν συστήματα για τη συλλογή χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών για αυτοκίνητα, εκτός εάν συλλέγονται μέσω των συστημάτων που αναφέρονται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 της οδηγίας 2000/53/ΕΚ.

2. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι, κατά την εγκατάσταση των συστημάτων συλλογής, λαμβάνονται υπόψη οι αρνητικές εξωτερικές επιπτώσεις της μεταφοράς.

Άρθρο 10

Μεμονωμένα ή συλλογικά συστήματα

Με την επιφύλαξη του άρθρου 9, τα κράτη μέλη επιτρέπουν στους παραγωγούς να εγκαθιστούν μεμονωμένα ή συλλογικά συστήματα επιστροφής χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών, υπό τον όρο ότι τα εν λόγω συστήματα είναι σύμφωνα με τη παρούσα οδηγία.

Άρθρο 11

Απαγόρευση της οριστικής διάθεσης

Τα κράτη μέλη απαγορεύουν την οριστική διάθεση ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών βιομηχανίας και αυτοκινήτων σε χώρους υγειονομικής ταφής ή με αποτέφρωση.

Άρθρο 12

Οικονομικά μέσα

Εάν τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν οικονομικά μέσα για την προώθηση της συλλογής χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών ή για την προώθηση της χρήσης ηλεκτρικών στηλών που περιέχουν λιγότερο ρυπογόνες ουσίες, θεσπίζοντας, για παράδειγμα, διαφορετικούς φορολογικούς συντελεστές, κοινοποιούν στην Επιτροπή τα μέτρα σχετικά με την εφαρμογή των μέσων αυτών.

Άρθρο 13

Στόχοι συλλογής

1. Τέσσερα έτη, το αργότερο, μετά την ημερομηνία που αναφέρεται στο άρθρο 32 παράγραφος 1, τα κράτη μέλη επιτυγχάνουν μέσο ετήσιο ποσοστό συλλογής τουλάχιστον ισοδύναμο προς 160 γραμμάρια ανά κάτοικο για όλες τις χρησιμοποιημένες φορητές ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές, συμπεριλαμβανομένων των φορητών ηλεκτρικών στηλών νικελίου-καδμίου.

Εντός της ίδιας προθεσμίας, τα κράτη μέλη επιτυγχάνουν συγκεκριμένο ελάχιστο ποσοστό συλλογής ισοδύναμο προς το 80% της συνολικής ποσότητας των χρησιμοποιημένων φορητών ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών νικελίου-καδμίου ετησίως. Η συνολική ποσότητα περιλαμβάνει τις φορητές ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές νικελίου-καδμίου που συλλέγονται ετησίως μέσω συστημάτων συλλογής, καθώς επίσης και εκείνες που απορρίπτονται οριστικά ετησίως στο κύκλωμα των αστικών στερεών αποβλήτων.

2. Βάσει του πίνακα 2 του παραρτήματος I, πρέπει να καταρτίζεται έκθεση για τα αποτελέσματα της παρακολούθησης. Με την επιφύλαξη του κανονισμού (ΕΚ) 2150/2002 για τις στατιστικές των αποβλήτων, τα κράτη μέλη συντάσσουν ετήσια έκθεση, αρχής γενομένης ένα έτος μετά την ημερομηνία που αναφέρεται στο άρθρο 32 παράγραφος 1, και η οποία καλύπτει ένα ολόκληρο ημερολογιακό έτος. Η έκθεση διαβιβάζεται στην Επιτροπή το αργότερο εντός έξι μηνών από τη λήξη του έτους στο οποίο αναφέρεται.

Άρθρο 14

Ειδικές παρατάσεις και προσαρμογές

1. Τα κράτη μέλη μπορούν να ζητήσουν παράταση της προθεσμίας για την επίτευξη των στόχων συλλογής που αναφέρονται στο άρθρο 13, μέχρι 36 μήνες κατ' ανώτατο όριο, για λόγους που σχετίζονται με ειδικές γεωγραφικές συνθήκες, όπως μεγάλος αριθμός μικρών νησιών ή ύπαρξη αγροτικών και ορεινών περιοχών και η χαμηλή πυκνότητα πληθυσμού.

2. Τα κράτη μέλη που προσχώρησαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση δυνάμει Συνθηκών Προσχωρήσεως που έχουν συναφθεί μετά την 1η Ιανουαρίου 2003, μπορούν επίσης να ζητήσουν προσαρμογή των στόχων συλλογής που αναφέρονται στο άρθρο 13, λόγω της ειδικής κατάστασης που συνεπάγεται το ιδιαίτερα χαμηλό επίπεδο κατανάλωσης ηλεκτρικών στηλών.

3. Εάν κάποιο κράτος μέλος κρίνει αναγκαίο να θεσπίσει εθνικά μέτρα που βασίζονται στις προηγούμενες παραγράφους, γνωστοποιεί στην Επιτροπή τα υπό μελέτη εθνικά μέτρα και τους λόγους θέσπισής τους.

4. Η Επιτροπή, εντός έξι μηνών από τη γνωστοποίηση που αναφέρεται στην παράγραφο 3, εγκρίνει ή απορρίπτει τα υπό μελέτη εθνικά μέτρα αφού εξακριβώσει ότι συνάδουν με τους όρους των παραγράφων 1 και 2 και δεν αποτελούν αυθαίρετα μέσα διάκρισης ή συγκεκαλυμμένο περιορισμό των συναλλαγών μεταξύ κρατών μελών.

Ελλείψει αποφάσεως της Επιτροπής εντός της συγκεκριμένης χρονικής περιόδου, τα υπό μελέτη εθνικά μέτρα θεωρούνται εγκεκριμένα.

5. Η Επιτροπή ενημερώνει τα λοιπά κράτη μέλη για τις αποφάσεις αυτές.

Κεφάλαιο V Επεξεργασία και ανακύκλωση

Άρθρο 15

Ενέργειες επεξεργασίας

1. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι παραγωγοί, ή τρίτοι που ενεργούν εξ ονόματός τους, εγκαθιστούν συστήματα, χρησιμοποιώντας τις βέλιστες διαθέσιμες τεχνικές επεξεργασίας και ανακύκλωσης, για να εξασφαλίσουν την επεξεργασία των χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών που συλλέγονται σύμφωνα με το άρθρο 9.

Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι, όταν εγκαθιστούν τα συστήματα επεξεργασίας, οι αρνητικές εξωτερικές επιπτώσεις της μεταφοράς λαμβάνονται υπόψη.

2. Η επεξεργασία περιλαμβάνει, τουλάχιστον, τη μεταφορά όλων των ρευστών και οξέων, και την αποθήκευση, ακόμη και προσωρινά, σε χώρους με στεγανές επιφάνειες και ενδεδειγμένη αδιάβροχη κάλυψη ή σε κατάλληλους περιέκτες.

3. Οι παραγωγοί μπορούν να εγκαθιστούν τέτοια συστήματα σε μεμονωμένη ή συλλογική βάση.

Άρθρο 16

Εξαγωγές

1. Η επεξεργασία μπορεί επίσης να πραγματοποιηθεί εκτός του οικείου κράτους μέλους ή της Κοινότητας, υπό τον όρο ότι η αποστολή των χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών πραγματοποιείται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 293/93 του Συμβουλίου. [100]

[100] ΕΕ L 30 της 6.2.1993, σ. 1. Κανονισμός, όπως τροποποιήθηκε τελευταία με τον κανονισμό 2557/2001/EΚ της Επιτροπής, ΕΕ L 349, 31.12.2001, σ. 1.

Οι χρησιμοποιημένες ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές που εξάγονται από την Κοινότητα σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 259/93 του Συμβουλίου, τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1420/1999 του Συμβουλίου [101] και τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1547/1999/ΕΚ της Επιτροπής [102] συνεκτιμώνται ως προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεων και την επίτευξη των στόχων των άρθρων 18 και 19 της παρούσας οδηγίας, μόνο εάν ο εξαγωγέας δηλώνει ότι η ενέργεια ανακύκλωσης πραγματοποιήθηκε υπό συνθήκες ισοδύναμες με τις απαιτήσεις της παρούσας οδηγίας.

[101] ΕΕ L 166 της 1.7.1999, σ. 6. Κανονισμός, όπως τροποποιήθηκε τελευταία με τον κανονισμό 2243/2001/ΕΚ της Επιτροπής, ΕΕ L 303, 20.11.2001, σ. 11.

[102] ΕΕ L 185 της 17.7.1999, σ. 1. Κανονισμός, όπως τροποποιήθηκε τελευταία με τον κανονισμό 2243/2001/ΕΚ της Επιτροπής.

2. Η Επιτροπή θεσπίζει λεπτομερείς κανόνες για την εφαρμογή της προηγουμένης παραγράφου, σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζεται στο άρθρο 30.

Άρθρο 17

Νέες τεχνολογίες ανακύκλωσης

1. Τα κράτη μέλη προωθούν την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών ανακύκλωσης και επεξεργασίας, και την έρευνα για μεθόδους ανακύκλωσης φιλικές προς το περιβάλλον και αποδοτικές συγκριτικώς προς το κόστος, για όλους τους τύπους ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών.

2. Τα κράτη μέλη ενθαρρύνουν τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας ώστε αυτές να εισάγουν πιστοποιημένα συστήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) 761/2001 [103] που επιτρέπει την εκούσια συμμετοχή οργανισμών σε κοινοτικό σύστημα οικολογικής διαχείρισης και οικολογικού ελέγχου (EMAS).

[103] ΕΕ L 114 της 24.04.2001, σ.1.

Άρθρο 18

Στόχοι ανακύκλωσης

Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι, ένα έτος μετά την ημερομηνία που αναφέρεται στο άρθρο 32 παράγραφος 1, οι παραγωγοί, ή τρίτοι που ενεργούν εξ ονόματός τους, επιτυγχάνουν τους ακόλουθους ελάχιστους στόχους ανακύκλωσης:

(α) Όλες οι φορητές ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές που συλλέγονται σύμφωνα με το άρθρο 9 εντάσσονται σε διαδικασία ανακύκλωσης

(β) Τα κράτη μέλη μπορούν να επιτρέψουν να εξαιρεθεί, για τεχνικούς λόγους, ποσοστό έως 10%, κατ' ανώτατο όριο, των συλλεγεισών φορητών ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών, από την υποχρέωση που αναφέρεται στο σημείο α.

(γ) Όλες οι ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές βιομηχανίας και αυτοκινήτων που συλλέγονται σύμφωνα με το άρθρο 9 εντάσσονται σε διαδικασία ανακύκλωσης.

Άρθρο 19

Αποδόσεις ανακύκλωσης

1. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι, εντός τριών ετών, κατ' ανώτατο όριο, από την ημερομηνία που αναφέρεται στο άρθρο 32 παράγραφος 1, οι παραγωγοί, ή τρίτοι που ενεργούν εξ ονόματός τους, επιτυγχάνουν τις ακόλουθες ελάχιστες αποδόσεις ανακύκλωσης:

(α) ανακύκλωση όλου του μολύβδου και τουλάχιστον 65% κατά μέσο βάρος των υλικών που περιέχονται σε ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές μολύβδου-οξέος

(β) ανακύκλωση όλου του καδμίου και τουλάχιστον 75% κατά μέσο βάρος των υλικών που περιέχονται στις ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές νικελίου-καδμίου9

(γ) ανακύκλωση του 55% κατά μέσο βάρος των υλικών που περιέχονται σε άλλες χρησιμοποιημένες ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές.

2. Τα κράτη μέλη υποβάλλουν ετήσια έκθεση για τους στόχους της ανακύκλωσης που αναφέρονται στο άρθρο 18, καθώς επίσης και για τις αποδόσεις ανακύκλωσης που αναφέρονται στην προηγούμενη παράγραφο, και που πράγματι επιτεύχθηκαν κάθε ημερολογιακό έτος, αρχίζοντας από τις ημερομηνίες που αναφέρονται στην προηγούμενη παράγραφο.

Τα στοιχεία αυτά πρέπει να υποβάλλονται στην Επιτροπή εντός έξι μηνών το αργότερο από τη λήξη του έτους στο οποίο αναφέρονται.

Κεφάλαιο VI Κοινές διατάξεις για τη συλλογή, επεξεργασία και ανακύκλωση

Άρθρο 20

Συστήματα για φορητές ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές

1. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι, οι παραγωγοί, ή οι τρίτοι που ενεργούν εξ ονόματός τους, μεριμνούν για τη χρηματοδότηση τουλάχιστον της επεξεργασίας, της ανακύκλωσης και της κατάλληλης διάθεσης όλων των χρησιμοποιημένων φορητών ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών που κατατίθενται σε εγκαταστάσεις συλλογής που δημιουργούνται δυνάμει του άρθρου 9 παράγραφος 1 εδάφιο α.

2. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι παραγωγοί τηρούν τους όρους της προηγουμένης παραγράφου μέσω μεμονωμένων ή συλλογικών συστημάτων.

Άρθρο 21

Συστήματα για τις ηλεκτρικές στήλες και τους συσσωρευτές βιομηχανίας και αυτοκινήτων

1. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι, οι παραγωγοί, ή οι τρίτοι που ενεργούν εξ ονόματός τους, μεριμνούν για τη χρηματοδότηση της συλλογής, της επεξεργασίας και της ανακύκλωσης των χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών βιομηχανίας και αυτοκινήτων που συλλέγονται σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 1 εδάφια β και γ.

2. Τα κράτη μέλη επιτρέπουν στους παραγωγούς και στους χρήστες ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών βιομηχανίας και αυτοκινήτων να συνάπτουν συμφωνίες με τις οποίες μπορούν να χρησιμοποιούνται άλλες μέθοδοι χρηματοδότησης πλην εκείνων που αναφέρονται στην παράγραφο 1.

Άρθρο 22

Καταχώρηση και Εγγύηση

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι, όταν διατίθεται ένα προϊόν στην αγορά, κάθε παραγωγός καταχωρείται και παρέχει εγγύηση ότι θα χρηματοδοτηθεί η διαχείριση χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών. Ο παραγωγός μπορεί να παράσχει εγγύηση με τη μορφή συμμετοχής στα ενδεδειγμένα συστήματα για τη χρηματοδότηση της διαχείρισης χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών, ή ασφάλισης της ανακύκλωσης ή δεσμευμένου τραπεζικού λογαριασμού.

Άρθρο 23

Παρελθόντα απόβλητα

1. Οι παραγωγοί φέρουν την ευθύνη για το κόστος διαχείρισης των χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών που διατέθηκαν στην αγορά πριν από την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας, δηλαδή τα παρελθόντα απόβλητα.

2. Για τις ηλεκτρικές στήλες και τους συσσωρευτές βιομηχανίας και διατέθηκαν στην αγορά πριν από την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας και έχουν αντικατασταθεί από ισοδύναμα προϊόντα ή από προϊόντα που επιτελούν την ίδια λειτουργία, η χρηματοδότηση της διαχείρισης θα πρέπει να παρέχεται από τους παραγωγούς, όταν προμηθεύουν αυτά τα νέα προϊόντα. Τα κράτη μέλη μπορούν, ως εναλλακτική λύση, να εξασφαλίζουν ότι ο τελικός χρήστης θα είναι επίσης, εν μέρει ή εν όλω, υπεύθυνος για τη χρηματοδότηση αυτή.

3. Για άλλα παρελθόντα απόβλητα από ηλεκτρικές στήλες βιομηχανίας, η κάλυψη του κόστους πρέπει να εξασφαλίζεται από τους βιομηχανικούς χρήστες.

4. Σε ό,τι αφορά τα παρελθόντα απόβλητα, τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι για μεταβατική περίοδο τεσσάρων ετών, από την ημερομηνία που αναφέρεται στο άρθρο 32 παράγραφος 1, επιτρέπεται στους παραγωγούς, κατά την πώληση νέων προϊόντων, να γνωστοποιούν στους αγοραστές το κόστος συλλογής, επεξεργασίας και ανακύκλωσης όλων των χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών. Το εν λόγω κόστος δεν υπερβαίνει το όντως καταβληθέν ποσό.

Άρθρο 24

Συμμετοχή

Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι όλοι οι φορείς εκμετάλλευσης στους οικείους τομείς και όλες οι αρμόδιες δημόσιες αρχές μπορούν να συμμετέχουν στα συστήματα συλλογής, επεξεργασίας και ανακύκλωσης που αναφέρονται στα άρθρα 9 και 15.

Τα συστήματα αυτά ισχύουν και για τα προϊόντα που εισάγονται από τρίτες χώρες χωρίς διακρίσεις και πρέπει να έχουν σκοπό την αποφυγή φραγμών στις συναλλαγές ή στρεβλώσεων του ανταγωνισμού.

Κεφάλαιο VII Ενημέρωση του καταναλωτή

Άρθρο 25

Ενημέρωση καταναλωτή

1. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι, κυρίως μέσω ενημερωτικών εκστρατειών, οι καταναλωτές είναι πλήρως ενημερωμένοι για:

(α) τις δυνητικές επιπτώσεις, στο περιβάλλον και στην υγεία του ανθρώπου, των ουσιών που χρησιμοποιούνται σε ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές

(β) την απαίτηση της μη διάθεσης των χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών ως μη διαλεγμένων αστικών αποβλήτων και της ξεχωριστής συλλογής τέτοιων αποβλήτων

(γ) τα διαθέσιμα σε αυτούς συστήματα συλλογής και ανακύκλωσης

(δ) το ρόλο που διαδραματίζουν στην ανακύκλωση χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών

(ε) τη σημασία του συμβόλου του διαγεγραμμένου τροχοφόρου κάδου και των χημικών συμβόλων Hg, Cd και Pb που αναφέρονται στο παράρτημα II.

2. Βάσει των ποσοστών συλλογής που επιτυγχάνονται, τα κράτη μέλη θεσπίζουν, εάν κριθεί σκόπιμο, πρόσθετα μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι οι καταναλωτές συμμετέχουν στη συλλογή χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών και για να τους αποθαρρύνουν από το να απορρίπτουν οριστικώς τέτοια απόβλητα.

Άρθρο 26

Φορείς εκμετάλλευσης

Τα κράτη μέλη δύνανται να απαιτούν ώστε ένα μέρος ή το σύνολο της πληροφόρησης που αναφέρεται στο άρθρο 25 να παρέχεται από τους φορείς εκμετάλλευσης, ιδίως δε από όσους εμπλέκονται στην κατασκευή, διανομή και πώληση ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών.

Κεφάλαιο VIII Απαιτήσεις σήμανσης

Άρθρο 26

Σήμανση

1. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι όλες οι ηλεκτρικές στήλες, συσσωρευτές και συστοιχίες φέρουν ενδεδειγμένη σήμανση με το σύμβολο που εμφαίνεται στο παράρτημα ΙΙ σύμφωνα με τις τεχνικές προδιαγραφές που καθορίζονται στο εν λόγω παράρτημα.

Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν αυτό είναι αναγκαίο λόγω του μεγέθους ή της λειτουργίας των ηλεκτρικών στηλών ή συσσωρευτών, το σύμβολο μπορεί να τυπώνεται επί της συσκευασίας.

2. Η Επιτροπή τροποποιεί το παράρτημα ΙΙ για να το προσαρμόσει στην τεχνική πρόοδο, σύμφωνα με τη διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο 30.

Κεφάλαιο IX Τελικές διατάξεις

Άρθρο 28

Εθνικές εκθέσεις εφαρμογής

1. Τα κράτη μέλη διαβιβάζουν ανά τριετία στην Επιτροπή έκθεση για την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας. Οι εκθέσεις συντάσσονται βάσει ερωτηματολογίου ή σχεδίου καταρτιζόμενου από την Επιτροπή σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 30. Το ερωτηματολόγιο ή το σχέδιο αποστέλλεται στα κράτη μέλη έξι μήνες πριν από την έναρξη της περιόδου που καλύπτεται από την έκθεση.

2. Η έκθεση τίθεται στη διάθεση της Επιτροπής εντός εννέα μηνών, το αργότερο, από τη λήξη της οικείας τριετούς περιόδου. Η πρώτη έκθεση καλύπτει την τριετή περίοδο που αρχίζει κατά την ημερομηνία που αναφέρεται στο άρθρο 32 παράγραφος 1.

Άρθρο 29

Επανεξέταση

1. Η Επιτροπή δημοσιεύει έκθεση για την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας και για τον αντίκτυπό της στο περιβάλλον καθώς επίσης και στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς εντός εννέα μηνών, το αργότερο, από την παραλαβή των εκθέσεων των κρατών μελών. Η εν λόγω έκθεση περιλαμβάνει αξιολόγηση των ακολούθων πτυχών της οδηγίας:

(α) Την καταλληλότητα περαιτέρω μέτρων διαχείρισης κινδύνου για ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές που περιέχουν βαρέα μέταλλα, λαμβάνοντας υπόψη την υποχρέωση των κρατών μελών για υποβολή εκθέσεων που αναφέρεται στο άρθρο 6.

(β) Την καταλληλότητα του στόχου ελάχιστης συλλογής για όλες τις χρησιμοποιημένες φορητές ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές και τον πρόσθετο στόχο συλλογής για χρησιμοποιημένες φορητές ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές νικελίου-καδμίου που ορίζεται στο άρθρο 13, λαμβάνοντας υπόψη την πληροφόρηση που παρέχουν τα κράτη μέλη βάσει του άρθρου 6, την τεχνική πρόοδο και την πρακτική εμπειρία που αποκτήθηκε στα κράτη μέλη.

(γ) Την καταλληλότητα των στόχων ελάχιστης ανακύκλωσης και αποδόσεων ανακύκλωσης που αναφέρονται στα άρθρα 18 και 19, λαμβάνοντας υπόψη την πληροφόρηση που παρέχουν τα κράτη μέλη, την τεχνική πρόοδο και την πρακτική εμπειρία που αποκτήθηκε στα κράτη μέλη.

2. Η Επιτροπή δημοσιεύει την έκθεση στην Επίσημη Εφημερίδα. Η έκθεση συνοδεύεται, κατά περίπτωση, από προτάσεις αναθεώρησης των σχετικών διατάξεων της παρούσας οδηγίας.

Άρθρο 30

Διαδικασία επιτροπής

1. Η Επιτροπή επικουρείται από την επιτροπή που συστήθηκε βάσει του άρθρου 18 της οδηγίας 75/442/ΕΟΚ. [104]

[104] ΕΕ L 377 της 31.12.1991, σ. 48.

2. Όπου γίνεται αναφορά στο παρόν άρθρο, εφαρμόζονται τα άρθρα 5 και 7 της απόφασης 1999/468/ΕΚ, σύμφωνα με το άρθρο 8 αυτής. Η περίοδος που ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 6 της απόφασης 1999/468/ΕΚ είναι διάρκειας τριών μηνών.

Άρθρο 31

Κυρώσεις

Τα κράτη μέλη θεσπίζουν τους κανόνες για τις κυρώσεις που επιβάλλονται σε περίπτωση παράβασης των εθνικών διατάξεων που θεσπίζονται σύμφωνα με την παρούσα οδηγία και λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την εφαρμογή τους. Οι προβλεπόμενες κυρώσεις πρέπει να είναι αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές. Τα κράτη μέλη κοινοποιούν τις διατάξεις αυτές στην Επιτροπή το αργότερο μέχρι την ημερομηνία που καθορίζεται στο άρθρο 32, κοινοποιώντας χωρίς καθυστέρηση και κάθε άλλη μεταγενέστερη σχετική τροποποίηση.

Άρθρο 32

Μεταφορά

1. Τα κράτη μέλη θεσπίζουν τις νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις που είναι αναγκαίες για να συμμορφωθούν με την παρούσα οδηγία εντός 18 μηνών το αργότερο από την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας. Κοινοποιούν αμέσως το κείμενο των διατάξεων αυτών στην Επιτροπή καθώς επίσης και συσχέτιση μεταξύ των διατάξεων αυτών και της παρούσας οδηγίας.

2. Οι διατάξεις αυτές, όταν θεσπίζονται από τα κράτη μέλη, περιλαμβάνουν αναφορά στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από σχετική αναφορά κατά την επίσημη δημοσίευσή τους. Ο τρόπος της εν λόγω αναφοράς καθορίζεται από τα κράτη μέλη.

3. Τα κράτη μέλη κοινοποιούν στην Επιτροπή το κείμενο όλων των ισχυουσών νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων που έχουν θεσπίσει στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας.

Άρθρο 33

Εκούσιες συμφωνίες

Υπό τον όρο της επίτευξης των στόχων που ορίζονται στην παρούσα οδηγία, τα κράτη μέλη μπορούν να μεταφέρουν τις διατάξεις των άρθρων 6, 9, 16, 25, 26 και 27 μέσω συμφωνιών μεταξύ των αρμοδίων αρχών και των ενδιαφερόμενων φορέων εκμετάλλευσης. Οι συμφωνίες αυτές πρέπει να πληρούν τις ακόλουθες απαιτήσεις:

(α) πρέπει να είναι εκτελεστές

(β) πρέπει να προσδιορίζουν στόχους με αντίστοιχες προθεσμίες

(γ) πρέπει να δημοσιεύονται στην εθνική επίσημη εφημερίδα ή σε επίσημο έγγραφο στο οποίο έχει αντίστοιχη δυνατότητα πρόσβασης το κοινό και να διαβιβάζονται στην Επιτροπή

(δ) τα αποτελέσματα που επιτυγχάνονται πρέπει να παρακολουθούνται τακτικά και να αναφέρονται στις αρμόδιες αρχές και την Επιτροπή και να τίθενται στη διάθεση του κοινού υπό τις προϋποθέσεις που ορίζονται στη συμφωνία

(ε) οι αρμόδιες αρχές εξασφαλίζουν ότι εξετάζεται η πρόοδος που επιτυγχάνεται δυνάμει της συμφωνίας

(στ) σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης προς τις συμφωνίες, τα κράτη μέλη εφαρμόζουν τις σχετικές διατάξεις της παρούσας οδηγίας με νομοθετικά, κανονιστικά και διοικητικά μέτρα.

Άρθρο 34

Κατάργηση

Η οδηγία 91/157/ΕΟΚ καταργείται από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της παρούσας οδηγίας που προβλέπεται στο άρθρο 32 παράγραφος 1.

Οι παραπομπές στην οδηγία 91/157/ΕΟΚ θεωρούνται παραπομπές στην παρούσα οδηγία.

Άρθρο 35

Έναρξη ισχύος

Η παρούσα οδηγία αρχίζει να ισχύει την ημέρα της δημοσίευσής της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Άρθρο 36

Αποδέκτες

Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη μέλη.

Βρυξέλλες,

Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος Ο Πρόεδρος

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I

Πίνακας 1 Παρακολούθηση της ποσότητας χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών νικελίου-καδμίου στη ροή αστικών στερεών αποβλήτων σύμφωνα με το άρθρο 6

Έτος //

Χώρα //

Συνολική ποσότητα (σε τόνους) αστικών στερεών αποβλήτων που παρήχθη //

Χρησιμοποιούμενη μέθοδος παρακολούθησης //

Στοιχεία επικοινωνίας του ανεξάρτητου οργανισμού εμπειρογνωμόνων που έχει εγκρίνει τη μέθοδο παρακολούθησης //

Ποσότητα (σε τόνους) αστικών στερεών αποβλήτων που αποτέλεσαν αντικείμενο παρακολούθησης στη διάρκεια του έτους //

Ποσότητα (σε τόνους) χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών νικελίου-καδμίου που βρίσκονται στα απόβλητα και αποτέλεσαν αντικείμενο παρακολούθησης στη διάρκεια του έτους //

Συνολική ποσότητα (σε τόνους) χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών νικελίου-καδμίου που απορρίφθηκαν στη ροή αστικών στερεών αποβλήτων στη διάρκεια του έτους //

Πίνακας 2: Παρακολούθηση της συμμόρφωσης προς τους στόχους συλλογής σύμφωνα με το άρθρο 13

Έτος //

Χώρα //

Αριθμός κατοίκων //

Συνολική ποσότητα (σε τόνους) χρησιμοποιημένων φορητών ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών που συλλέχθηκαν ξεχωριστά στη διάρκεια του έτους //

Ποσοστό συλλογής που επιτεύχθηκε για τη συνολική ποσότητα χρησιμοποιημένων φορητών ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών σε γραμμάρια/κάτοικο //

Συνολική ποσότητα (σε τόνους) χρησιμοποιημένων φορητών ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών νικελίου-καδμίου που συλλέχθηκαν ξεχωριστά στη διάρκεια του έτους (A) //

Συνολική ποσότητα (σε τόνους) χρησιμοποιημένων φορητών ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών νικελίου-καδμίου που απορρίφθηκαν στη ροή αστικών στερεών αποβλήτων στη διάρκεια του έτους (B) //

Ποσοστό συλλογής που επιτεύχθηκε για τις φορητές ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές νικελίου-καδμίου εκφραζόμενο ως ποσοστό % του A+B (%= A/(A+B) x 100) //

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΣΤΗΛΩΝ, ΣΥΣΣΩΡΕΥΤΩΝ ΚΑΙ ΠΑΚΕΤΩΝ ΣΤΗΛΩΝ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ

1. Το σύμβολο για την «ξεχωριστή συλλογή» όλων των ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών είναι ένας τροχοφόρος κάδος, διαγραμμένος, όπως εμφαίνεται κατωτέρω:

>ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ ΓΡΑΦΗΚΟ>

2. Στις ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές, καθώς και στις στήλες και συσσωρευτές - κουμπιά, που περιέχουν άνω του 0,0005% υδράργυρο, 0,002% κάδμιο ή 0,4% μόλυβδο κατά βάρος, πρέπει να υπάρχει το χημικό σύμβολο του συγκεκριμένου μετάλλου, Hg, Cd, ή Pb. Το σύμβολο του βαρέος μετάλλου τυπώνεται κάτω από το σύμβολο που αναφέρεται στην παράγραφο 1 του παρόντος παραρτήματος και καλύπτει επιφάνεια ίση με το ένα τέταρτο τουλάχιστον του μεγέθους του εν λόγω συμβόλου.

3. Το σύμβολο που αναφέρεται στην παράγραφο 1 του παρόντος παραρτήματος καλύπτει το 3% της επιφάνειας της μεγαλύτερης πλευράς της ηλεκτρικής στήλης, του συσσωρευτή ή της συστοιχίας, με μέγιστες διαστάσεις 5 x 5 cm. Στις κυλινδρικές στήλες, το σύμβολο καλύπτει το 1,5% της επιφάνειας της ηλεκτρικής στήλης ή του συσσωρευτή και έχει μέγιστες διαστάσεις 5 x 5 cm.

4. Όταν το μέγεθος της ηλεκτρικής στήλης, του συσσωρευτή ή της συστοιχίας είναι τέτοιο ώστε το σύμβολο να είναι μικρότερο από 0,5 x 0,5 cm, δεν χρειάζεται να επισημαίνεται η ηλεκτρική στήλη, ο συσσωρευτής ή η συστοιχία, πρέπει όμως στη συσκευασία να τυπώνεται ένα σύμβολο διαστάσεων 1 x 1 cm.

5. Τα σύμβολα τυπώνονται ευδιάκριτα, ευανάγνωστα και ανεξίτηλα.