Dit document is overgenomen van EUR-Lex
Document 52022XC0315(02)
Communication from the Commission Approval of the content of a draft for a Commission Regulation on the application of Article 101(3) of the Treaty on the Functioning of the European Union to certain categories of research and development agreements 2022/C 120/02
Komunikat Komisji Zatwierdzenie treści projektu rozporządzenia Komisji w sprawie stosowania art. 101 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do niektórych kategorii porozumień badawczo-rozwojowych 2022/C 120/02
Komunikat Komisji Zatwierdzenie treści projektu rozporządzenia Komisji w sprawie stosowania art. 101 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do niektórych kategorii porozumień badawczo-rozwojowych 2022/C 120/02
C/2022/1161
Dz.U. C 120 z 15.3.2022, blz. 9–21
(BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, GA, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)
|
15.3.2022 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
C 120/9 |
KOMUNIKAT KOMISJI
Zatwierdzenie treści projektu rozporządzenia Komisji w sprawie stosowania art. 101 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do niektórych kategorii porozumień badawczo-rozwojowych
(2022/C 120/02)
1 marca 2022 r. Komisja zatwierdziła treść projektu rozporządzenia Komisji w sprawie stosowania art. 101 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do niektórych kategorii porozumień badawczo-rozwojowych.
Projekt rozporządzenia Komisji stanowi załącznik do niniejszego komunikatu.
Projekt rozporządzenia Komisji jest otwarty do konsultacji publicznych pod następującym adresem:
http://ec.europa.eu/competition/consultations/open.html.
ZAŁĄCZNIK
PROJEKT ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) .../...
z dnia … r.
w sprawie stosowania art. 101 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do niektórych kategorii porozumień badawczo-rozwojowych
KOMISJA EUROPEJSKA,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Traktat),
uwzględniając rozporządzenie Rady (EWG) nr 2821/71 z dnia 20 grudnia 1971 r. w sprawie stosowania art. 85 ust. 3 Traktatu do kategorii porozumień, decyzji i praktyk uzgodnionych (1),
po opublikowaniu projektu niniejszego rozporządzenia,
po konsultacji z Komitetem Doradczym ds. Praktyk Ograniczających Konkurencję i Pozycji Dominujących,
a także mając na uwadze, co następuje:
|
(1) |
Rozporządzenie (EWG) nr 2821/71 upoważnia Komisję do stosowania art. 101 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (*) w drodze rozporządzenia do niektórych kategorii porozumień, decyzji i praktyk uzgodnionych wchodzących w zakres zastosowania art. 101 ust. 1 Traktatu, mających na celu (i) prowadzenie prac badawczo-rozwojowych nad produktami, technologiami lub procesami, aż do etapu przemysłowego zastosowania oraz (ii) wykorzystywanie ich wyników, w tym postanowień dotyczących praw własności intelektualnej. |
|
(2) |
Art. 179 ust. 2 Traktatu wzywa Unię do sprzyjania przedsiębiorstwom, w tym małym i średnim przedsiębiorstwom, w ich wysiłkach badawczych i wysokiej jakości rozwoju technologicznym oraz do wspierania ich wysiłków w zakresie wzajemnej współpracy. |
|
(3) |
W rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1217/2010 (2) zdefiniowano kategorie porozumień badawczo-rozwojowych, które zdaniem Komisji zasadniczo spełniają warunki określone w art. 101 ust. 3 Traktatu. W związku z ogólnie pozytywnymi doświadczeniami zebranymi podczas stosowania tego rozporządzenia, które wygasa 31 grudnia 2022 r., oraz w świetle wyników procedury przeglądu właściwe jest przyjęcie nowego rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych. |
|
(4) |
Niniejsze rozporządzenie ma za zadanie ułatwić prowadzenie prac badawczo-rozwojowych, jednocześnie skutecznie chroniąc konkurencję. Niniejsze rozporządzenie powinno również spełnić wymóg zagwarantowania przedsiębiorstwom odpowiedniego poziomu pewności prawa. Aby osiągnąć te cele, należy wziąć pod uwagę potrzebę jak największego uproszczenia nadzoru administracyjnego i ram prawnych. |
|
(5) |
Na potrzeby stosowania art. 101 ust. 3 Traktatu można zasadniczo przyjąć, że poniżej pewnego poziomu władzy rynkowej pozytywne skutki porozumień badawczo-rozwojowych są większe niż ich negatywny wpływ na konkurencję. |
|
(6) |
Na potrzeby stosowania art. 101 ust. 3 Traktatu w drodze rozporządzenia nie jest konieczne określanie, jakie porozumienia mogą wchodzić w zakres stosowania art. 101 ust. 1 Traktatu. Przy indywidualnej ocenie porozumień na mocy art. 101 ust. 1 Traktatu należy uwzględnić kilka czynników, w szczególności strukturę rynku właściwego. |
|
(7) |
Porozumienia dotyczące wspólnej realizacji prac badawczych lub wspólnego rozwoju wyników badań, aż do – ale z wyłączeniem – etapu ich przemysłowego zastosowania, zasadniczo nie wchodzą w zakres stosowania art. 101 ust. 1 Traktatu. Jednak w pewnych okolicznościach, np. gdy strony wspólnie postanowią nie prowadzić innych prac badawczo-rozwojowych w tej samej dziedzinie, rezygnując tym samym z możliwości zdobycia przewagi konkurencyjnej nad innymi stronami, porozumienia takie mogą wchodzić w zakres stosowania art. 101 ust. 1 Traktatu i dlatego powinny wchodzić w zakres stosowania niniejszego rozporządzenia. |
|
(8) |
Przywilej wyłączenia przewidziany w niniejszym rozporządzeniu powinien być ograniczony do porozumień, w przypadku których można z wystarczającą pewnością założyć, że spełniają one warunki, o których mowa w art. 101 ust. 3 Traktatu. |
|
(9) |
Zasadniczo można się spodziewać, że konsumenci odniosą korzyści z nasilenia i większej skuteczności prac badawczo-rozwojowych dzięki (i) wprowadzeniu nowych lub ulepszonych produktów, technologii lub procesów, (ii) szybszemu wprowadzaniu na rynek tych produktów, technologii lub procesów lub (iii) obniżeniu cen, wynikającym z nowych lub ulepszonych technologii lub procesów. |
|
(10) |
Największe szanse na to, że współpraca w zakresie wspólnych lub opłacanych prac badawczo-rozwojowych oraz w zakresie wykorzystywania ich wyników przyczyni się do postępu technicznego i gospodarczego, będą wówczas, gdy strony wniosą do tej współpracy uzupełniające się umiejętności, aktywa lub działania. |
|
(11) |
Wspólne wykorzystywanie wyników może przybrać różne formy, takie jak produkcja, dystrybucja produktów lub stosowanie technologii, przeniesienie praw własności intelektualnej lub udzielenie na nie licencji bądź też udostępnienie know-how wymaganego do takiej produkcji lub takiego zastosowania istotnie przyczyniających się do postępu technicznego lub gospodarczego. |
|
(12) |
Wspólne wykorzystywanie wyników, aby uzasadniało wyłączenie ustanowione niniejszym rozporządzeniem, powinno dotyczyć produktów, technologii lub procesów, w przypadku których wykorzystywanie wyników prac badawczo-rozwojowych jest niezbędne. |
|
(13) |
Ponadto wszystkie strony powinny w ramach porozumienia badawczo-rozwojowego zgodzić się, że wszystkie one będą miały pełen dostęp do ostatecznych wyników wspólnych prac badawczo-rozwojowych, w tym wszelkich wynikających z tych prac praw własności intelektualnej i know-how, na potrzeby (i) dalszych prac badawczo-rozwojowych i (ii) wykorzystywania tych wyników, jak tylko takie ostateczne wyniki będą dostępne. Dostęp do wyników zasadniczo nie powinien być ograniczany, jeśli chodzi o wykorzystywanie wyników na potrzeby dalszych prac badawczo-rozwojowych. Jeżeli jednak strony, zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, ograniczą swoje prawa do wykorzystywania wyników, szczególnie jeśli specjalizują się one w kontekście wykorzystywania wyników, możliwe jest odpowiednie ograniczenie dostępu do wyników na potrzeby ich wykorzystywania. Ponadto jeżeli w pracach badawczo-rozwojowych biorą udział (i) instytucje akademickie, instytuty badawcze lub (ii) przedsiębiorstwa, które prowadzą prace badawczo-rozwojowe na zasadzie komercyjnego świadczenia usług i zasadniczo nie wykorzystują wyników prac, mogą one zgodzić się na wykorzystywanie wyników prac badawczo-rozwojowych tylko do celów dalszych badań. |
|
(14) |
W zależności od swoich możliwości i potrzeb komercyjnych strony mogą wnosić nierówne wkłady do współpracy w zakresie badań i rozwoju. W związku z tym, aby odzwierciedlić i zrekompensować różnicę w wartości lub charakterze wkładu stron, porozumienia badawczo-rozwojowe objęte przywilejem wynikającym z niniejszego rozporządzenia mogą przewidywać, że jedna strona zrekompensuje drugiej fakt otrzymania dostępu do wyników na potrzeby dalszych badań lub wykorzystywania tych wyników. Rekompensata nie powinna jednak być na tyle wysoka, by skutecznie utrudniła taki dostęp. |
|
(15) |
Jeżeli porozumienie badawczo-rozwojowe nie przewiduje wspólnego wykorzystywania wyników prac, strony powinny zgodzić się w ramach takiego porozumienia na wzajemne udzielenie sobie dostępu do swojego już istniejącego know-how, jeżeli takie know-how jest niezbędne do celów wykorzystywania wyników prac przez inne strony. Pobierana rekompensata (tj. opłaty licencyjne) nie powinna być na tyle wysoka, aby w praktyce utrudniała innym stronom dostęp do know-how. |
|
(16) |
Wyłączenie ustanowione niniejszym rozporządzeniem powinno być ograniczone do takich porozumień badawczo-rozwojowych, które nie dają przedsiębiorstwom możliwości wyeliminowania konkurencji w odniesieniu do istotnej części danych produktów lub technologii. Konieczne jest wykluczenie z przywileju wyłączenia grupowego porozumień pomiędzy konkurentami, których łączny udział w rynku produktów lub technologii, które w wyniku prac badawczo-rozwojowych mogą zostać ulepszone, zastąpione substytucyjnymi lub innymi produktami lub technologiami, przekracza w chwili zawarcia porozumienia pewien poziom. |
|
(17) |
Wyłączenie ustanowione niniejszym rozporządzeniem powinno być również ograniczone do takich porozumień badawczo-rozwojowych, które nie dają przedsiębiorstwom możliwości wyeliminowania konkurencji pod względem innowacji, w tym pod względem rozwoju nowych produktów lub technologii. Konieczne jest wykluczenie porozumień badawczo-rozwojowych z przywileju wyłączenia grupowego w sytuacjach, w których – oprócz działań prowadzonych przez strony porozumienia badawczo-rozwojowego – pozostałyby mniej niż trzy konkurujące działania badawczo-rozwojowe porównywalne do działań tych stron. |
|
(18) |
Nie zakłada się jednak, że w przypadku nieosiągnięcia progów lub niespełnienia innych warunków określonych w niniejszym rozporządzeniu, porozumienia badawczo-rozwojowe zostają objęte postanowieniami art. 101 ust. 1 Traktatu albo nie spełniają warunków art. 101 ust. 3 Traktatu. W takich przypadkach konieczne jest przeprowadzenie indywidualnej oceny porozumienia badawczo-rozwojowego w oparciu o art. 101 Traktatu. |
|
(19) |
W celu zapewnienia utrzymania skutecznej konkurencji w czasie wspólnego wykorzystywania wyników należy wprowadzić przepis, w myśl którego wyłączenie grupowe przestaje mieć zastosowanie, jeśli łączny udział stron w rynku produktów lub technologii wynikających ze wspólnych lub opłacanych prac badawczo-rozwojowych przekracza pewien poziom. Bez względu na udział stron w rynku wyłączenie powinno być dalej stosowane przez pewien okres po rozpoczęciu wspólnego wykorzystywania wyników, aby poczekać na stabilizację udziałów stron w rynku, zwłaszcza po wprowadzeniu na rynek całkowicie nowego produktu, oraz aby zagwarantować minimalny okres zwrotu poniesionych nakładów. |
|
(20) |
Niniejsze rozporządzenie nie powinno wyłączać porozumień zawierających ograniczenia, które nie są niezbędne do osiągnięcia pozytywnych skutków płynących z porozumienia badawczo-rozwojowego. Co do zasady porozumienia zawierające pewne rodzaje poważnych ograniczeń konkurencji, takie jak ograniczenie swobody stron do prowadzenia prac badawczo-rozwojowych w sferze niezwiązanej z porozumieniem, ustalanie cen stosowanych wobec osób trzecich, ograniczenia produkcji lub sprzedaży oraz ograniczenia możliwości prowadzenia sprzedaży biernej produktów lub technologii objętych umową na takich terytoriach lub takim klientom, które lub których przydzielono na wyłączność innych stron, powinny być wykluczone z przywileju wyłączenia ustanowionego niniejszym rozporządzeniem, bez względu na udział stron w rynku. W tym kontekście ograniczenia dotyczące dziedzin zastosowań nie stanowią ani ograniczeń produkcji lub sprzedaży, ani ograniczeń terytorialnych lub dotyczących klientów. |
|
(21) |
Dzięki zastosowaniu progu udziału w rynku, nieobejmowaniu wyłączeniem niektórych porozumień oraz warunkom przewidzianym w niniejszym rozporządzeniu zasadniczo zadbano, by porozumienia, do których stosuje się wyłączenie grupowe, nie dawały stronom możliwości wyeliminowania konkurencji w odniesieniu do istotnej części danych produktów lub technologii. |
|
(22) |
Nie można wykluczyć powstania efektu zamknięcia dostępu do rynku, w przypadku gdy jedna strona finansuje kilka projektów badawczo-rozwojowych realizowanych przez konkurentów w odniesieniu do tych samych produktów lub technologii objętych umową, szczególnie jeśli w zamian nabywa ona wyłączne prawo do wykorzystywania wyników tych prac względem osób trzecich. Dlatego też przywilejem wyłączenia przewidzianym w niniejszym rozporządzeniu powinny być objęte takie porozumienia dotyczące opłacanych prac badawczo-rozwojowych tylko wówczas, gdy łączny udział w rynku wszystkich stron biorących udział w takich powiązanych porozumieniach, tj. strony finansującej i wszystkich stron prowadzących prace badawczo-rozwojowe, nie przekracza 25 %. |
|
(23) |
Przywilej wynikający z niniejszego rozporządzenia może zostać wycofany na podstawie art. 29 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003 (3). |
|
(24) |
Ze względu na to, że porozumienia badawczo-rozwojowe często mają charakter długoterminowy, szczególnie jeśli współpraca obejmuje wykorzystywanie wyników, okres obowiązywania niniejszego rozporządzenia powinien wynosić 12 lat, |
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
TYTUŁ I
DEFINICJE
Artykuł 1
Definicje
1. Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:
|
1) |
„porozumienie badawczo-rozwojowe” oznacza porozumienie zawierane między dwiema stronami lub większą liczbą stron określające warunki, na jakich strony te:
|
|
2) |
„porozumienie” oznacza porozumienie, decyzję związku przedsiębiorstw lub praktykę uzgodnioną; |
|
3) |
„prace badawczo-rozwojowe” oznaczają działania mające na celu pozyskiwanie know-how dotyczącego istniejących lub nowych produktów, technologii lub procesów, prowadzenie analiz teoretycznych, systematycznych studiów lub doświadczeń, w tym produkcji eksperymentalnej, techniczne testowanie produktów lub procesów, zapewnianie koniecznego wyposażenia oraz uzyskiwanie praw własności intelektualnej w odniesieniu do wyników prac; |
|
4) |
„produkt” oznacza towar lub usługę, w tym zarówno towary lub usługi pośrednie, jak i towary lub usługi końcowe; |
|
5) |
„technologia objęta umową” oznacza technologię lub proces powstałe w wyniku wspólnych lub opłacanych prac badawczo-rozwojowych. Obejmuje to technologie lub procesy uzyskane za pośrednictwem ośrodka badawczo-rozwojowego, jak również nowe technologie lub procesy; |
|
6) |
„produkt objęty umową” oznacza produkt powstały w wyniku wspólnych lub opłacanych prac badawczo-rozwojowych bądź też wyprodukowany lub dostarczony w wyniku zastosowania technologii objętych umową. Obejmuje to produkty uzyskane za pośrednictwem ośrodka badawczo-rozwojowego, jak również nowe produkty; |
|
7) |
„nowy produkt lub nowa technologia” oznacza produkt, technologię lub proces, które jeszcze nie istnieją w momencie zawierania porozumienia badawczo-rozwojowego wchodzącego w zakres ust. 1 lit. a) lub b), i które – jeśli się pojawią – stworzą swój własny nowy rynek, a nie ulepszą, zastąpią substytucyjnymi lub innymi istniejące produkty, technologie lub procesy; |
|
8) |
„ośrodek badawczo-rozwojowy” oznacza działania badawczo-rozwojowe skierowane głównie na konkretne cele lub zadania. Konkretne cele lub zadania ośrodka badawczo-rozwojowego nie mogą być jeszcze określone jako produkt lub technologia, lub mają znacznie szerszy zakres niż produkty lub technologie na konkretnym rynku; |
|
9) |
„wykorzystywanie wyników” oznacza produkcję lub dystrybucję produktów objętych umową, zastosowanie technologii objętych umową, przeniesienie praw własności intelektualnej lub udzielenie na nie licencji bądź też udostępnienie know-how wymaganego do takiej produkcji lub zastosowania; |
|
10) |
„prawa własności intelektualnej” oznaczają prawa własności przemysłowej, w szczególności patenty i znaki towarowe, jak również prawa autorskie i prawa pokrewne; |
|
11) |
„know-how” oznacza pakiet informacji praktycznych, które wynikają z doświadczenia i przeprowadzonych testów i które są:
|
|
12) |
„wspólny” w kontekście działań prowadzonych na podstawie porozumienia badawczo-rozwojowego oznacza działania, w ramach których daną pracę:
|
|
13) |
„specjalizacja w kontekście prac badawczo-rozwojowych” oznacza, że każda ze stron jest zaangażowana w prace badawczo-rozwojowe objęte porozumieniem badawczo-rozwojowym i że strony rozdzielają między siebie działania badawczo-rozwojowe w sposób uznany przez nie za najbardziej właściwy; nie obejmuje to opłacanych prac badawczo-rozwojowych; |
|
14) |
„specjalizacja w kontekście wykorzystywania wyników” oznacza, że strony rozdzielają między siebie poszczególne zadania, takie jak produkcja lub dystrybucja, lub nakładają na siebie wzajemnie ograniczenia co do wykorzystywania wyników prac, takie jak ograniczenia w odniesieniu do pewnych terytoriów, klientów lub dziedzin zastosowań; obejmuje to sytuację, w której tylko jedna strona zajmuje się produkcją i dystrybucją produktów objętych umową w oparciu o wyłączną licencję udzieloną jej przez inne strony; |
|
15) |
„opłacane prace badawczo-rozwojowe” oznaczają prace badawczo-rozwojowe prowadzone przez jedną stronę i finansowane przez stronę finansującą; |
|
16) |
„strona finansująca” oznacza stronę finansującą opłacane prace badawczo-rozwojowe, która sama nie prowadzi żadnych prac badawczo-rozwojowych; |
|
17) |
„przedsiębiorstwo konkurujące w zakresie istniejącego produktu lub istniejącej technologii” oznacza rzeczywistego lub potencjalnego konkurenta:
|
|
18) |
„przedsiębiorstwo konkurujące pod względem innowacji” oznacza przedsiębiorstwo, które nie konkuruje w zakresie istniejącego produktu lub istniejącej technologii, i które niezależnie angażuje się, lub – gdyby porozumienie badawczo-rozwojowe nie istniało – mogłoby niezależnie zaangażować się i prawdopodobnie zaangażowałoby się w działania badawczo-rozwojowe, które dotyczą:
|
|
19) |
„konkurujące działanie badawczo-rozwojowe” oznacza działanie badawczo-rozwojowe, w które angażuje się osoba trzecia, sama lub w porozumieniu z innymi osobami trzecimi, lub w które osoba trzecia byłaby w stanie zaangażować się niezależnie i prawdopodobnie by to zrobiła, i które dotyczy:
Takie osoby trzecie muszą być niezależne od stron porozumienia badawczo-rozwojowego. |
|
20) |
„przedsiębiorstwo niekonkurujące” oznacza przedsiębiorstwo, które nie konkuruje ani w zakresie istniejącego produktu lub technologii, ani pod względem innowacji; |
|
21) |
„właściwy rynek produktowy” oznacza rynek właściwy produktów, które mogą zostać ulepszone, zastąpione substytucyjnymi lub innymi produktami objętymi umową; |
|
22) |
„właściwy rynek technologii” oznacza rynek właściwy technologii lub procesów, które mogą zostać ulepszone, zastąpione substytucyjnymi lub innymi technologiami objętymi umową; |
|
23) |
„sprzedaż czynna” oznacza wszelkie formy sprzedaży inne niż sprzedaż bierna; |
|
24) |
„sprzedaż bierna” oznacza sprzedaż w odpowiedzi na spontaniczne zapytania ze strony klientów indywidualnych, w tym dostawę produktów klientowi lub klientom, niezainicjowaną przez aktywne ukierunkowanie na konkretnego klienta, konkretną grupę klientów lub konkretne terytorium; sprzedaż bierna obejmuje sprzedaż w wyniku udziału w zamówieniu publicznym lub przetargu prywatnym. |
2. Do celów niniejszego rozporządzenia wyrażenia „przedsiębiorstwo” i „strona” obejmują odpowiednie przedsiębiorstwa z nimi powiązane.
„Przedsiębiorstwa powiązane” oznaczają:
|
a) |
przedsiębiorstwa, w których strona porozumienia badawczo-rozwojowego, bezpośrednio lub pośrednio:
|
|
b) |
przedsiębiorstwa, które – bezpośrednio lub pośrednio – mają w stosunku do strony porozumienia badawczo-rozwojowego prawa lub uprawnienia wymienione w lit. a); |
|
c) |
przedsiębiorstwa, w których przedsiębiorstwo, o którym mowa w lit. b), posiada, bezpośrednio lub pośrednio, prawa lub uprawnienia wymienione w lit. a); |
|
d) |
przedsiębiorstwa, w których strona porozumienia badawczo-rozwojowego, wraz z przedsiębiorstwem lub przedsiębiorstwami, o których mowa w lit. a), b) lub c), lub w których dwa przedsiębiorstwa lub większa liczba przedsiębiorstw, o których mowa w lit. a), b) lub c), wspólnie posiadają prawa lub uprawnienia wymienione w lit. a); |
|
e) |
przedsiębiorstwa, w których prawa lub uprawnienia wymienione w lit. a) wspólnie przynależą do:
|
TYTUŁ II
WYŁĄCZENIE
Artykuł 2
Wyłączenie
1. Na podstawie art. 101 ust. 3 Traktatu oraz z zastrzeżeniem przepisów niniejszego rozporządzenia stwierdza się, że art. 101 ust. 1 Traktatu nie ma zastosowania do porozumień badawczo-rozwojowych.
2. Wyłączenie przewidziane w ust. 1 stosuje się w zakresie, w jakim porozumienia badawczo-rozwojowe zawierają ograniczenia konkurencji wchodzące w zakres stosowania art. 101 ust. 1 Traktatu.
3. Wyłączenie przewidziane w ust. 1 stosuje się również do porozumień badawczo-rozwojowych, które zawierają postanowienia dotyczące przeniesienia praw własności intelektualnej na stronę lub strony lub na podmiot utworzony przez strony w celu prowadzenia wspólnych lub opłacanych prac badawczo-rozwojowych lub wspólnego wykorzystywania wyników, lub też dotyczące udzielenia im licencji na te prawa, o ile postanowienia te:
|
a) |
nie stanowią podstawowego przedmiotu takich porozumień oraz |
|
b) |
są bezpośrednio z nimi związane i konieczne do wprowadzenia ich w życie. |
TYTUŁ III
WARUNKI WYŁĄCZENIA
Artykuł 3
Dostęp do ostatecznych wyników
1. Porozumienie badawczo-rozwojowe musi stanowić, że wszystkie strony mają pełen dostęp do ostatecznych wyników wspólnych lub opłacanych prac badawczo-rozwojowych na potrzeby dalszych prac badawczo-rozwojowych i wykorzystywania wyników.
|
a) |
Dostęp przewidziany w ust. 1 obejmuje wszelkie wynikające z tych prac prawa własności intelektualnej i know-how. |
|
b) |
Dostępu przewidzianego w ust. 1 udziela się, jak tylko wyniki prac badawczo-rozwojowych stają się dostępne. |
2. Porozumienie badawczo-rozwojowe może przewidywać wzajemną rekompensatę stron za dostęp do wyników na potrzeby dalszych prac badawczo-rozwojowych lub dalszego wykorzystywania wyników, jednak rekompensata nie może być na tyle wysoka, by skutecznie utrudniła taki dostęp.
3. Instytuty badawcze, instytucje akademickie i przedsiębiorstwa, które prowadzą prace badawczo-rozwojowe na zasadzie komercyjnego świadczenia usług i zasadniczo nie wykorzystują wyników prac, mogą zgodzić się na ograniczenie wykorzystywania przez siebie wyników prac na potrzeby dalszych badań.
4. Jeżeli strony ograniczą swoje prawa do wykorzystywania wyników zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, szczególnie jeśli specjalizują się one w kontekście wykorzystywania wyników, możliwe jest odpowiednie ograniczenie dostępu do wyników na potrzeby ich wykorzystywania.
Artykuł 4
Dostęp do już istniejącego know-how
1. Porozumienia badawczo-rozwojowe, które nie obejmują wspólnego wykorzystywania wyników wspólnych lub opłacanych prac badawczo-rozwojowych, muszą stanowić, że każda strona musi mieć dostęp do wszelkiego już istniejącego know-how innych stron, jeżeli takie know-how jest niezbędne do celów wykorzystywania wyników prac.
2. Porozumienia badawczo-rozwojowe, które nie obejmują wspólnego wykorzystywania wyników wspólnych lub opłacanych prac badawczo-rozwojowych, mogą przewidywać wzajemną rekompensatę stron za dostęp do ich już istniejącego know-how. Rekompensata nie może być na tyle wysoka, by skutecznie utrudniła taki dostęp.
Artykuł 5
Wspólne wykorzystywanie wyników
1. Wszelkie wspólne wykorzystywanie wyników prac może dotyczyć jedynie wyników, które:
|
a) |
są niezbędne do produkowania produktów objętych umową lub stosowania technologii objętych umową oraz |
|
b) |
są chronione prawami własności intelektualnej lub stanowią know-how. |
2. Strony, którym w ramach specjalizacji w kontekście wykorzystywania wyników powierzono produkcję produktów objętych umową, muszą być zobowiązane do realizacji zamówień innych stron na dostawy produktów objętych umową, z wyjątkiem sytuacji, gdy:
|
a) |
porozumienie badawczo-rozwojowe przewiduje również wspólną dystrybucję przez wspólny zespół, wspólną organizację lub wspólne przedsiębiorstwo lub przez osobę trzecią, której strony wspólnie powierzyły dystrybucję, lub |
|
b) |
strony uzgodniły, że tylko jedna strona produkująca produkty objęte umową może zajmować się ich dystrybucją. |
Artykuł 6
Progi, udziały w rynku i okres wyłączenia
1. Jeżeli strony porozumienia badawczo-rozwojowego nie są przedsiębiorstwami konkurującymi, wyłączenie przewidziane w art. 2 stosuje się przez czas trwania prac badawczo-rozwojowych bez względu na udziały w rynku.
2. Jeżeli dwie strony lub większa liczba stron porozumienia badawczo-rozwojowego to przedsiębiorstwa konkurujące w zakresie istniejącego produktu lub istniejącej technologii, wyłączenie przewidziane w art. 2 stosuje się przez czas trwania prac badawczo-rozwojowych, jeżeli w momencie zawierania porozumienia badawczo-rozwojowego:
|
a) |
łączny udział stron porozumienia badawczo-rozwojowego obejmującego wspólne prace badawczo-rozwojowe, zdefiniowanego w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) lub c), w rynkach właściwych produktów i technologii nie przekracza 25 %, lub |
|
b) |
w przypadku porozumienia badawczo-rozwojowego obejmującego opłacane prace badawczo-rozwojowe, zdefiniowanego w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) lub d), łączny udział w rynkach właściwych produktów i technologii, jaki posiada strona finansująca i wszystkie strony, z którymi strona finansująca zawarła porozumienia badawczo-rozwojowe w odniesieniu do tych samych produktów lub technologii objętych umową, nie przekracza 25 %. |
3. Jeżeli dwie strony lub większa liczba stron porozumienia badawczo-rozwojowego to przedsiębiorstwa konkurujące pod względem innowacji, wyłączenie przewidziane w art. 2 stosuje się przez czas trwania prac badawczo-rozwojowych, jeżeli – w momencie zawierania porozumienia badawczo-rozwojowego – oprócz działań prowadzonych przez strony porozumienia badawczo-rozwojowego istnieją co najmniej trzy konkurujące działania badawczo-rozwojowe porównywalne do działań tych stron.
4. W przypadku porozumień badawczo-rozwojowych, w ramach których wyniki prac są wspólnie wykorzystywane, wyłączenie przewidziane w art. 2 stosuje się nadal przez siedem lat od pierwszego wprowadzenia produktów lub technologii objętych umową do obrotu na rynek wewnętrzny, jeżeli warunki przewidziane w ust. 1, 2 lub 3 są spełnione w momencie zawierania porozumienia wchodzącego w zakres art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) lub b). Aby porozumienie wchodzące w zakres art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. c) lub d) mogło być objęte przywilejem takiego dalszego wyłączenia, konieczne jest, aby warunki przewidziane w ust. 1, 2 lub 3 były spełnione w czasie, kiedy zawierano wcześniejsze porozumienie wchodzące w zakres art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) lub b).
5. Po zakończeniu okresu siedmiu lat, o którym mowa w ust. 4, wyłączenie przewidziane w art. 2 stosuje się nadal dopóty, dopóki łączny udział stron porozumienia badawczo-rozwojowego w rynkach, do których należą produkty i technologie objęte umową, nie przekroczy 25 %. Jeżeli po zakończeniu okresu siedmiu lat udział w rynku przekroczy 25 % na jednym z tych rynków, wyłączenie przewidziane w art. 2 stosuje się nadal przez okres dwóch kolejnych lat kalendarzowych po upływie roku, w którym próg 25 % został przekroczony po raz pierwszy.
Artykuł 7
Stosowanie progów
1. Do celów stosowania progów udziału w rynku przewidzianych w art. 6 ust. 2 i 5 stosuje się następujące zasady:
|
a) |
udział w rynku oblicza się na podstawie wartości sprzedaży rynkowej; jeżeli dane dotyczące wartości sprzedaży rynkowej nie są dostępne, na potrzeby ustalenia udziału stron w rynku można wykorzystać dane szacunkowe oparte na innych wiarygodnych informacjach rynkowych, w tym na danych dotyczących wielkości sprzedaży rynkowej, wydatków na prace badawczo-rozwojowe i zdolności badawczo-rozwojowych; |
|
b) |
udział w rynku oblicza się na podstawie danych za poprzedni rok kalendarzowy, albo, jeżeli poprzedni rok kalendarzowy nie jest reprezentatywny dla pozycji stron na rynku właściwym lub rynkach właściwych, udział w rynku oblicza się jako średnią udziałów w rynku, jakie strony miały w trzech poprzednich latach kalendarzowych; |
|
c) |
udział w rynku przedsiębiorstw, o których mowa w art. 1 ust. 2 lit. e), jest zaliczany w częściach równych każdemu przedsiębiorstwu, które ma prawa lub uprawnienia wymienione w art. 1 ust. 2 lit. a); |
2. Do celów stosowania progów przewidzianych w art. 6 ust. 3 ocenę porównywalności konkurujących działań badawczo-rozwojowych przeprowadza się na podstawie wiarygodnych informacji dotyczących takich elementów, jak: (i) skala, etap i ramy czasowe działań badawczo-rozwojowych, (ii) zasoby finansowe i ludzkie osób trzecich (dostęp osób trzecich do tych zasobów), ich własność intelektualna, know-how lub inne specjalistyczne aktywa, ich wcześniejsze działania badawczo-rozwojowe oraz (iii) zdolność osób trzecich do bezpośredniego lub pośredniego wykorzystywania potencjalnych wyników swoich działań badawczo-rozwojowych na rynku wewnętrznym oraz prawdopodobieństwo takiego wykorzystania.
TYTUŁ IV
NAJPOWAŻNIEJSZE I WYKLUCZONE OGRANICZENIA
Artykuł 8
Najpoważniejsze ograniczenia
Wyłączenie przewidziane w art. 2 nie ma zastosowania do porozumień badawczo-rozwojowych, które, bezpośrednio lub pośrednio, osobno lub w powiązaniu z innymi czynnikami, na które strony mają wpływ, mają na celu jedno z poniższych ograniczeń:
|
1. |
ograniczenie swobody stron w prowadzeniu prac badawczo-rozwojowych samodzielnie lub we współpracy z osobami trzecimi:
|
|
2. |
ograniczenie produkcji lub sprzedaży, z wyjątkiem:
|
|
3. |
Ustalanie cen w ramach sprzedaży produktu objętego umową lub udzielania licencji na technologie objęte umową osobom trzecim, z wyjątkiem ustalania cen stosowanych wobec bezpośrednich klientów lub ustalania wysokości opłat licencyjnych pobieranych od bezpośrednich licencjobiorców, jeśli wspólne wykorzystywanie wyników:
|
|
4. |
Ograniczenie terytorium lub klientów, na którym lub którym strony mogą biernie sprzedawać produkty objęte umową lub udzielać licencji na technologie objęte umową, z wyjątkiem wymogu udzielania drugiej stronie wyłącznej licencji na wyniki. |
|
5. |
Postawienie wymogu eliminującego lub ograniczającego czynną sprzedaż produktów lub technologii objętych umową na takich terytoriach lub takim klientom, których nie przydzielono na wyłączność jednej ze stron w ramach specjalizacji w kontekście wykorzystywania wyników. |
|
6. |
Postawienie wymogu odmowy zaspokojenia popytu ze strony klientów na odpowiednich terytoriach stron lub ze strony klientów w inny sposób rozdzielonych między strony w ramach specjalizacji w kontekście wykorzystywania wyników, którzy wprowadzaliby do obrotu produkty objęte umową na innych terytoriach w ramach rynku wewnętrznego. |
|
7. |
Postawienie wymogu mającego na celu utrudnianie użytkownikom lub odsprzedawcom uzyskania produktów objętych umową od innych odsprzedawców w ramach rynku wewnętrznego. |
Artykuł 9
Wykluczone ograniczenia
1. Wyłączenie przewidziane w art. 2 nie ma zastosowania do następujących zobowiązań zawartych w porozumieniach badawczo-rozwojowych:
|
a) |
zobowiązanie do niekwestionowania:
Pozostaje to bez wpływu na zastrzeżenie możliwości zakończenia porozumienia badawczo-rozwojowego, w przypadku gdy jedna ze stron kwestionuje ważność praw własności intelektualnej, o których mowa w ppkt (i) oraz (ii); |
|
b) |
zobowiązanie do nieudzielania osobom trzecim licencji na produkowanie produktów objętych umową lub stosowanie technologii objętych umową, chyba że w porozumieniu przewidziano wykorzystywanie wyników wspólnych lub opłacanych prac badawczo-rozwojowych przez przynajmniej jedną ze stron i ma ono miejsce na rynku wewnętrznym względem osób trzecich. |
2. Jeżeli porozumienie badawczo-rozwojowe zawiera którekolwiek z wykluczonych ograniczeń wymienionych w niniejszym artykule, wyłączenie przewidziane w art. 2 stosuje się nadal, jeżeli wykluczone ograniczenia można oddzielić od pozostałej części porozumienia badawczo-rozwojowego oraz pod warunkiem, że pozostałe warunki określone w niniejszym rozporządzeniu są spełnione.
TYTUŁ V
PROCEDURA WYCOFANIA
Artykuł 10
Wycofanie w indywidualnych przypadkach przez Komisję Europejską
1. Komisja – działając na podstawie art. 29 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003 – może wycofać przywilej wynikający z niniejszego rozporządzenia, jeżeli w danym przypadku uzna, że porozumienie badawczo-rozwojowe, do którego ma zastosowanie wyłączenie przewidziane w niniejszym rozporządzeniu, wywołuje jednak skutki niezgodne z art. 101 ust. 3 Traktatu.
2. Przywilej przewidziany w niniejszym rozporządzeniu może zostać wycofany na podstawie art. 29 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003, w szczególności gdy:
|
a) |
istnienie porozumienia badawczo-rozwojowego istotnie ogranicza zakres, w jakim osoby trzecie mogą prowadzić prace badawczo-rozwojowe w dziedzinie(-ach) związanej(-ych) z produktami lub technologiami objętymi umową; |
|
b) |
istnienie porozumienia badawczo-rozwojowego istotnie ogranicza dostęp osób trzecich do rynku produktów lub technologii objętych umową; |
|
c) |
bez żadnego obiektywnie uzasadnionego powodu strony nie wykorzystują wyników wspólnych lub opłacanych prac badawczo-rozwojowych względem osób trzecich; |
|
d) |
produkty lub technologie objęte umową nie są na całym rynku wewnętrznym lub jego istotnej części przedmiotem skutecznej konkurencji ze strony produktów, technologii lub procesów uznawanych przez użytkowników za ekwiwalentne pod względem ich właściwości, ceny i planowanego wykorzystywania. |
Artykuł 11
Wycofanie w indywidualnych przypadkach przez organ ochrony konkurencji państwa członkowskiego
1. Organ ochrony konkurencji danego państwa członkowskiego – działając na podstawie art. 29 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003 – może wycofać przywilej wynikający z niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do terytorium tego państwa lub jego części, jeżeli w danym przypadku uzna, że porozumienie badawczo-rozwojowe, do którego ma zastosowanie wyłączenie przewidziane niniejszym rozporządzeniem, wywołuje jednak skutki niezgodne z art. 101 ust. 3 Traktatu na terytorium tego państwa członkowskiego lub jego części, mających wszystkie cechy odrębnego rynku geograficznego.
2. Przywilej przewidziany w niniejszym rozporządzeniu może zostać wycofany przez organ ochrony konkurencji danego państwa członkowskiego na podstawie art. 29 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1/2003, w szczególności kiedy zachodzi którakolwiek z okoliczności określonych w art. 10 ust. 2 lit. a)–d) niniejszego rozporządzenia.
TYTUŁ VI
PRZEPISY KOŃCOWE
Artykuł 12
Okres przejściowy
1. Nie naruszając szczególnego przepisu przejściowego w odniesieniu do porozumień badawczo-rozwojowych między przedsiębiorstwami konkurującymi pod względem innowacji zawartego w ust. 2, zakaz ustanowiony w art. 101 ust. 1 Traktatu nie ma zastosowania w okresie od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2024 r. w odniesieniu do porozumień będących w mocy 31 grudnia 2022 r., które nie spełniają warunków wyłączenia przewidzianego w niniejszym rozporządzeniu, ale spełniają warunki wyłączenia przewidziane w rozporządzeniu (UE) nr 1217/2010.
2. W odniesieniu do porozumień badawczo-rozwojowych między przedsiębiorstwami konkurującymi pod względem innowacji art. 1 ust. 1 pkt 18 i art. 6 ust. 3 mają zastosowanie jedynie do porozumień, które wejdą w życie po 31 grudnia 2022 r.
Artykuł 13
Okres obowiązywania
1. Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2023 r.
2. Niniejsze rozporządzenie traci moc z dniem 31 grudnia 2034 r.
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia [...] r.
W imieniu Komisji
Przewodnicząca
Ursula VON DER LEYEN
(1) Dz.U. L 285 z 29.12.1971, s. 46.
(*) Ze skutkiem od 1 grudnia 2009 r. art. 81 Traktatu WE (dawny art. 85 Traktatu EWG) stał się art. 101 Traktatu. Treść tych dwóch postanowień jest zasadniczo identyczna. Do celów niniejszego rozporządzenia odniesienia do art. 85 Traktatu EWG lub art. 81 Traktatu WE należy rozumieć, tam gdzie to stosowne, jako odniesienia do art. 101 Traktatu.
(2) Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1217/2010 z dnia 14 grudnia 2010 r. w sprawie stosowania art. 101 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do niektórych kategorii porozumień badawczo-rozwojowych (Dz.U. L 335 z 18.12.2010, s. 36).
(3) Rozporządzenia Rady z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 i 82 Traktatu (Dz.U. L 1 z 4.1.2003, s. 1).