1

W swoim odwołaniu wnoszący je domaga się uchylenia wyroku Sądu Unii Europejskiej z dnia 21 grudnia 2021 r., MG/EBI (T‑573/20, zwanego dalej zaskarżonym wyrokiem, EU:T:2021:915), w którym Sąd oddalił oparte na art. 270 TFUE i art. 50a statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej żądanie zmierzające, po pierwsze, do stwierdzenia nieważności pism Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI), na podstawie których wnoszący odwołanie został pozbawiony uprawnienia do dodatków rodzinnych i pochodnych korzyści finansowych, a po drugie, do uzyskania zadośćuczynienia za krzywdę, jakiej wnoszący odwołanie miał doznać.

2

Artykuł 3 ust. 3 i 4 rozporządzenia Rady (EWG, Euratom, EWWiS) nr 260/68 z dnia 29 lutego 1968 r. ustanawiającego warunki i procedurę stosowania podatku na rzecz Wspólnot Europejskich (Dz.U. 1968, L 56, s. 8), zmienionego rozporządzeniem Rady (WE, Euratom) nr 1750/2002 z dnia 30 września 2002 r. (Dz.U. 2002, L 264, s. 15) (zwanego dalej „rozporządzeniem nr 260/68”), stanowi:

„3.   Odliczeniu od podstawy opodatkowania podlegają zasiłki i świadczenia o charakterze rodzinnym lub społecznym wymienione poniżej:

[…]

4.   Z zastrzeżeniem przepisów art. 5, kwota otrzymana w wyniku zastosowania powyższych postanowień zostanie obniżona o 10 % z tytułu wydatków na cele służbowe i osobiste.

Dodatkowe obniżenie w wysokości dwukrotnej kwoty zasiłku na dziecko pozostające na utrzymaniu jest dokonywane w odniesieniu do każdego dziecka podatnika pozostającego na jego utrzymaniu, a także dla każdej osoby traktowanej jako dziecko pozostające na utrzymaniu w rozumieniu art. 2 ust. 4 załącznika VII do regulaminu pracowniczego”.

3

Artykuł 41 regulaminu pracowniczego EBI, przyjętego w dniu 20 kwietnia 1960 r. przez Radę Dyrektorów EBI, w brzmieniu mającym zastosowanie w niniejszej sprawie (zwany dalej „regulaminem pracowniczym”), przewidywał:

„Wszelkiego rodzaju spory indywidualne między [EBI] a członkami jego personelu poddaje się pod rozstrzygnięcie Trybunału Sprawiedliwości [Unii Europejskiej].

Spory inne niż te, które wynikają z zastosowania środków przewidzianych w art. 38, stanowią przedmiot postępowania polubownego przed komisją pojednawczą [EBI], niezależnie od postępowania toczącego się przed Trybunałem Sprawiedliwości [Unii Europejskiej].

[…]” [tłumaczenie nieoficjalne].

4

Punkty 2.2.1 i 2.2.2 przepisów administracyjnych mających zastosowanie do personelu EBI (zwanych dalej „przepisami administracyjnymi”) mają następujące brzmienie:

„2.2.1. Dodatek rodzinny

Do otrzymywania dodatku rodzinnego w wysokości 5 % miesięcznego wynagrodzenia podstawowego uprawnieni są następujący członkowie personelu:

Komitet Zarządzający ustala minimalną wysokość dodatku (zob. załącznik I).

Jeżeli w Banku zatrudnieni są obydwoje małżonkowie, dodatek wypłaca się małżonkowi o wyższym miesięcznym wynagrodzeniu podstawowym. Jeżeli jeden z małżonków jest zatrudniony w Banku, a drugi w innej organizacji międzynarodowej, urzędnik zatrudniony w Banku otrzymuje dodatek, o ile ta inna organizacja nie wypłaca jego małżonkowi podobnego dodatku.

W przypadku śmierci jedynej osoby, na której rzecz przysługuje prawo do dodatku, wypłata zostaje wstrzymana po upływie szóstego miesiąca od daty śmierci.

Niniejszy przepis stosuje się odpowiednio do uprawnionych do emerytur lub rent wypłacanych przez Bank.

2.2.2. Dziecko pozostające na utrzymaniu

Gdy członek personelu faktycznie utrzymuje swoje prawowite, legitymizowane, uznane biologiczne, przysposobione lub przybrane dziecko, uznaje się je za dziecko pozostające na utrzymaniu, o ile Bank lub inna instytucja Unii Europejskiej nie uzna dziecka za pozostające na utrzymaniu innego członka personelu lub jednego z jej urzędników lub pracowników oraz pod warunkiem że dziecko nie wykonuje pracy zarobkowej.

Z zastrzeżeniem tych samych warunków Bank może również uznać za dziecko pozostające na utrzymaniu dziecko wzięte pod opiekę przez członka personelu.

Za dziecko faktycznie utrzymywane przez członka personelu uznaje się dziecko zamieszkujące w tym samym gospodarstwie domowym co członek personelu lub dziecko, na którego utrzymanie członek personelu przeznacza kwotę o co najmniej 50 % wyższą niż kwota dodatku na dziecko pozostające na utrzymaniu (zob. załącznik I)” [tłumaczenie nieoficjalne].

5

Okoliczności powstania sporu zostały przedstawione w pkt 1–25 zaskarżonego wyroku w podany niżej sposób.

6

Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 14 września 2020 r. wnoszący odwołanie wniósł opartą na art. 270 TFUE i art. 50a statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej skargę, po pierwsze, o stwierdzenie nieważności pism EBI z dnia 11 października 2018 r., 7 stycznia 2019 r. i 30 lipca 2020 r., na podstawie których skarżący został pozbawiony uprawnienia do dodatków rodzinnych i pochodnych korzyści finansowych, a po drugie, o zadośćuczynienie za krzywdę, jakiej skarżący miał doznać.

7

Na poparcie żądania stwierdzenia nieważności wnoszący odwołanie podniósł sześć zarzutów, z których pierwszy dotyczył naruszenia prawa do bycia wysłuchanym, drugi – naruszenia obowiązku uzasadnienia, trzeci – oczywistego błędu w ocenie i posiłkowo zarzutu niezgodności z prawem przepisów administracyjnych, czwarty – naruszenia art. 3 ust. 4 rozporządzenia nr 260/68 i oczywistego błędu w ocenie, piąty – naruszenia art. 4 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 z dnia 23 października 2018 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii i swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia rozporządzenia (WE) nr 45/2001 i decyzji nr 1247/2002/WE (Dz.U. 2018, L 295, s. 39) oraz naruszenia zasady dobrej administracji i obowiązku dbałości, a szósty – naruszenia art. 41 regulaminu pracowniczego, zasady dobrej administracji i obowiązku dbałości.

8

W zaskarżonym wyroku Sąd oddalił wszystkie te zarzuty, a tym samym żądanie stwierdzenia nieważności.

9

Na poparcie żądań odszkodowawczych wnoszący odwołanie twierdził, że doznał krzywdy z powodu działań i zaniechań pracodawcy, która miała wynikać, po pierwsze, z nagłego i bardzo znacznego obniżenia jego wynagrodzenia poprzez przyjęcie niezgodnego z prawem aktu, co miało stanowić źródło niepokoju, po drugie, z ujawnienia jego danych osobowych osobom trzecim bez jego zgody, po trzecie, z zajęcia przez EBI stanowiska na korzyść jego byłej żony w zakresie, w jakim opierało się ono w decydujący sposób na wyniku postępowania sądowego przed sądami luksemburskimi, a po czwarte, z nieuzasadnionego opóźnienia we wszczęciu postępowania pojednawczego. Wnoszący odwołanie oszacował tę krzywdę ex æquo et bono na 10000 EUR, którą to kwotę w przypadku jej zasądzenia zobowiązał się przekazać na cel charytatywny.

10

W zaskarżonym wyroku Sąd oddalił trzy pierwsze części żądania odszkodowawczego podniesionego w pierwszej instancji. Natomiast w odniesieniu do części czwartej tego żądania oraz w szczególności w świetle nierozsądnego ponadtrzymiesięcznego terminu udzielenia przez EBI odpowiedzi na wniosek wnoszącego odwołanie o wszczęcie postępowania pojednawczego w następstwie pisma z dnia 7 stycznia 2019 r. i braku odpowiedzi EBI na pierwszy wniosek o postępowanie pojednawcze zawarty w piśmie z dnia 29 października 2018 r. Sąd orzekł, że EBI utrzymywał wnoszącego odwołanie w przedłużającym się stanie niepewności z powodu tego nieuzasadnionego opóźnienia, a zatem wyrządził mu krzywdę. W związku z powyższym Sąd nakazał EBI zapłatę wnoszącemu odwołanie zadośćuczynienia oszacowanego ex æquo et bono na kwotę 500 EUR.

11

Sąd postanowił poza tym, że każda ze stron powinna pokryć własne koszty postępowania.

12

Wnoszący odwołanie wnosi do Trybunału o:

13

EBI wnosi do Trybunału o:

14

Na poparcie odwołania wnoszący je podnosi pięć zarzutów, z których pierwszy dotyczy naruszenia prawa do bycia wysłuchanym, drugi – naruszenia obowiązku uzasadnienia, trzeci – przeinaczenia okoliczności faktycznych, oczywistych błędów w ocenie oraz naruszenia zasady równego traktowania i proporcjonalności, czwarty – naruszenia art. 3 ust. 4 rozporządzenia nr 260/68, a piąty – przeinaczenia akt sprawy, naruszenia art. 85 regulaminu postępowania przed Sądem, błędnej kwalifikacji okoliczności faktycznych i naruszenia obowiązku uzasadnienia.

15

W pierwszej kolejności należy zbadać zarzut pierwszy, a w drugiej kolejności część drugą zarzutu trzeciego odwołania.

16

W zarzucie tym wnoszący odwołanie podnosi, że w pkt 73 i 74 zaskarżonego wyroku Sąd naruszył prawo do bycia wysłuchanym określone w art. 41 ust. 2 lit. a) Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej „kartą”).

17

Zauważa on, że w skardze do Sądu podniósł, iż nie został wysłuchany przez EBI przed przyjęciem pisma z dnia 11 października 2018 r. Pismo to było zaś następstwem postępowania pojednawczego wszczętego na wniosek jego byłej żony, o którym to postępowaniu nie został on poinformowany, a które doprowadziło do zastosowania w drodze analogii decyzji wydanej przez EBI w innym postępowaniu pojednawczym wszczętym przez innego pracownika, przy czym stan faktyczny i prawny tego innego postępowania nie jest wnoszącemu odwołanie znany. Wnoszący odwołanie podniósł również, że gdyby został wysłuchany, wynik postępowania byłby inny, ponieważ, po pierwsze, wnoszący odwołanie mógłby dokładnie wyjaśnić, jaka była jego sytuacja w odniesieniu do postępowań sądowych toczących się przed sądem krajowym, a po drugie, EBI mógłby w tym względzie zaproponować podział dodatków rodzinnych lub niektórych z nich między wnoszącego odwołanie a jego byłą żonę.

18

W zaskarżonym wyroku Sąd przyznał, że wnoszący odwołanie nie został wysłuchany w ramach postępowania zakończonego wydaniem decyzji przekazanej pismem z dnia 11 października 2018 r. Jednakże sąd ten niesłusznie zdaniem wnoszącego odwołanie uznał, że dochowano jego prawa do bycia wysłuchanym, z tego tylko powodu, że mógł on w pismach z dnia 29 października i 10 grudnia 2018 r. skomentować rozumowanie zawarte w decyzji z dnia 11 października 2018 r., ponieważ uwagi wnoszącego odwołanie zostały wzięte pod uwagę przed zajęciem stanowiska przez EBI w piśmie z dnia 7 stycznia 2019 r.

19

EBI odpowiada, że Sąd słusznie uznał, iż EBI dał wnoszącemu odwołanie możliwość bycia wysłuchanym w przedmiocie pisma z dnia 11 października 2018 r. Podnosi on w tym względzie, że art. 41 ust. 2 regulaminu pracowniczego stanowi, iż przewidziane w nim postępowanie pojednawcze może zostać wszczęte jedynie indywidualnie z inicjatywy zainteresowanej strony, czyli pracownika EBI, który uważa się za pokrzywdzonego przez decyzję lub zachowanie administracji. Skoro była żona skarżącego, również będąca pracownikiem EBI, podjęła inicjatywę przeprowadzenia takiego postępowania pojednawczego w sprawie wypłaty dodatków rodzinnych i pochodnych korzyści finansowych, była ona jedyną osobą, której dotyczyło wspomniane postępowanie, bez możliwości rozszerzenia go przez EBI na wnoszącego odwołanie.

20

W tym względzie EBI uskutecznił wykonanie prawa wnoszącego odwołania do bycia wysłuchanym w jedyny sposób zgodny z prawem jego byłej żony do skorzystania z indywidualnego postępowania pojednawczego przewidzianego w art. 41 regulaminu pracowniczego. I tak wnoszący odwołanie został poinformowany o wynikach postępowania pojednawczego dotyczącego indywidualnie jego byłej żony po zakończeniu tego postępowania i w zakresie, w jakim działania, jakie EBI miał podjąć, mogły mieć wpływ na jego stanowisko, i został wysłuchany w tym względzie. W każdym razie wnoszący odwołanie nie wykazał, że rozpatrywane postępowanie mogło w stosownym przypadku mieć inny wynik.

21

Należy przypomnieć, że zgodnie z art. 41 ust. 2 karty prawo do dobrej administracji obejmuje w szczególności prawo każdego do bycia wysłuchanym, zanim zostaną podjęte indywidualne środki mogące negatywnie wpłynąć na jego sytuację.

22

Jak wynika z samego brzmienia tego postanowienia, ma ono charakter powszechnie obowiązujący. Wynika z tego, że prawo do bycia wysłuchanym powinno być przestrzegane w każdym postępowaniu mogącym zakończyć się wydaniem aktu niekorzystnego, nawet jeśli właściwe uregulowanie nie przewiduje wyraźnie takiej formalności (wyrok z dnia 18 czerwca 2020 r., Komisja/RQ,C‑831/18 P, EU:C:2020:481, pkt 67 i przytoczone tam orzecznictwo).

23

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału przypomnianym przez Sąd w pkt 70 zaskarżonego wyroku prawo do bycia wysłuchanym służy realizacji dwojakiego celu. Z jednej strony służy ono badaniu akt sprawy i ustaleniu faktów w sposób najbardziej dokładny i prawidłowy, a z drugiej strony pozwala zapewnić skuteczną ochronę zainteresowanego. Prawo do bycia wysłuchanym ma zwłaszcza na celu zagwarantowanie, aby każda decyzja mająca niekorzystny skutek dla danej osoby była wydawana z pełną znajomością sprawy, oraz zmierza ono do umożliwienia właściwemu organowi skorygowania błędu lub do umożliwienia osobie zainteresowanej przedstawienia takich informacji dotyczących jej sytuacji osobistej, które przemawiają za wydaniem lub niewydaniem decyzji, lub za tym, by miała ona taką, a nie inną treść (wyrok z dnia 4 czerwca 2020 r., ESDZ/De Loecker, C‑187/19 P, EU:C:2020:444, pkt 69 i przytoczone tam orzecznictwo).

24

I tak prawo do bycia wysłuchanym gwarantuje każdej osobie możliwość użytecznego i skutecznego przedstawienia jej stanowiska w trakcie postępowania administracyjnego przed wydaniem jakiejkolwiek decyzji, która mogłaby negatywnie wpłynąć na jej prawa i jej uzasadnione interesy (zob. podobnie wyroki: z dnia 18 czerwca 2020 r., Komisja/RQ,C‑831/18 P, EU:C:2020:481, pkt 67; z dnia 21 października 2021 r., Parlament/UZ,C‑894/19 P, EU:C:2021:863, pkt 89 i przytoczone tam orzecznictwo).

25

To w świetle tych rozważań należy sprawdzić, czy Sąd naruszył prawo, uznając w pkt 73 i 74 zaskarżonego wyroku, że prawo do bycia wysłuchanym nie oznaczało obowiązku wysłuchania przez EBI wnoszącego odwołanie przed przyjęciem pisma z dnia 11 października 2018 r.

26

W pierwszej kolejności, co się tyczy kwestii, czy pismo z dnia 11 października 2018 r. stanowi „indywidualny środek mogący negatywnie wpłynąć” na prawa i uzasadnione interesy wnoszącego odwołanie w rozumieniu art. 41 ust. 2 karty, Sąd zauważył w pkt 73 zaskarżonego wyroku, że z pkt 35 tego wyroku wynika już, iż w piśmie tym EBI poinformował wnoszącego odwołanie, że z uwagi na wynik postępowania pojednawczego wszczętego przez jego byłą żonę nie będzie już otrzymywał dodatków rodzinnych. W tym pkt 35 Sąd podkreślił zatem, że skoro wnoszący odwołanie został pozbawiony możliwości uzyskiwania wspomnianych dodatków rodzinnych i odnośnych pochodnych korzyści finansowych, pismo z dnia 11 października 2018 r. bezpośrednio wpłynęło na jego indywidualną sytuację.

27

Odnosząc się zaś do tego stwierdzenia w pkt 73 zaskarżonego wyroku, w ramach badania zarzutu wnoszącego odwołanie dotyczącego naruszenia prawa do bycia wysłuchanym, Sąd w sposób dorozumiany, lecz niewątpliwy, uznał – przy czym nie zostało to zakwestionowane w ramach niniejszego odwołania – że pismo z dnia 11 października 2018 r. rzeczywiście stanowi indywidualny środek mogący „negatywnie” wpłynąć na prawa i uzasadnione interesy wnoszącego odwołanie w rozumieniu art. 41 ust. 2 karty, wobec czego zgodnie z tym postanowieniem wnoszący odwołanie powinien zostać wysłuchany przed przyjęciem tego środka.

28

W drugiej kolejności jest bezsporne, że wnoszący odwołanie nie został wysłuchany przez EBI przed przyjęciem pisma z dnia 11 października 2018 r. Jak wynika bowiem z pkt 12 i 13 zaskarżonego wyroku, pismo to doręczono wnoszącemu odwołanie w następstwie podjętej przez EBI w dniu 12 września 2018 r. decyzji o przyznaniu dodatków rodzinnych jego byłej żonie w ramach postępowania pojednawczego wszczętego z inicjatywy tej ostatniej na podstawie art. 41 regulaminu pracowniczego, w którym to postępowaniu wnoszący odwołanie nie uczestniczył, jak to wynika z pkt 73 zaskarżonego wyroku.

29

Jest prawdą, po pierwsze, że jak wskazał w istocie Sąd w pkt 74 zaskarżonego wyroku, wnoszący odwołanie zwrócił się do EBI po otrzymaniu pisma z dnia 11 października 2018 r. w celu zakwestionowania doręczonej mu decyzji. Podniósł on zatem w szczególności w piśmie z dnia 29 października 2018 r., że pismo z dnia 11 października 2018 r. zostało przyjęte z naruszeniem jego uprawnień procesowych, że treść tego pisma była niezrozumiała i że naruszało ono uzgodnienia finansowe w ramach rodziny, w szczególności to, że ponosił istotną część jej wydatków.

30

Po drugie, EBI rzeczywiście odpowiedział pismem z dnia 7 stycznia 2019 r. na niektóre zastrzeżenia sformułowane przez wnoszącego odwołanie, jak podkreślił również Sąd w pkt 74 zaskarżonego wyroku.

31

Należy jednak stwierdzić, że ta odpowiedź na pisemne zastrzeżenia wnoszącego odwołanie, skierowana do jego pełnomocnika kilka tygodni po przyjęciu pisma z dnia 11 października 2018 r., nie może konwalidować faktu, że skarżący nie został wysłuchany przed wydaniem tej decyzji. Jak bowiem zauważyła rzecznik generalna w pkt 50 opinii, pismo to nie jest aktem przygotowawczym stworzonym na potrzeby późniejszej decyzji. Stanowi ono pierwotną decyzję, którą potwierdza pismo z dnia 7 stycznia 2019 r. Z tego względu decyzją, którą pozbawiono wnoszącego odwołanie uprawnienia do dodatków rodzinnych, jest pismo z dnia 11 października 2018 r.

32

W tym kontekście należy przypomnieć, że prawo do bycia wysłuchanym oznacza, iż zainteresowany miał możliwość przedstawienia w skuteczny sposób swojego stanowiska w przedmiocie projektu decyzji w ramach ustnej lub pisemnej wymiany informacji zainicjowanej przez ten organ, czego ciężar dowodu spoczywa na tym organie. W szczególności zainteresowany powinien zostać wyraźnie poinformowany o projekcie decyzji i wezwany do przedstawienia uwag. Dopiero wtedy, mając świadomość skutków planowanej decyzji, będzie miał możliwość wpłynięcia na rozpatrywany proces decyzyjny (zob. podobnie wyrok z dnia 6 grudnia 2007 r., Marcuccio/Komisja,C‑59/06 P, EU:C:2007:756, pkt 47, 58).

33

W niniejszej zaś sprawie, jak wynika z pkt 28 i 31 niniejszego wyroku, EBI nie umożliwił wnoszącemu odwołanie przedstawienia w odpowiednim czasie jego uwag, a tym samym wpłynięcia na rozpatrywany proces decyzyjny.

34

Z powyższych rozważań wynika, że Sąd w pkt 74 zaskarżonego wyroku naruszył prawo, orzekając, iż prawo wnoszącego odwołanie do bycia wysłuchanym nie zostało naruszone w niniejszym przypadku ze względu na to, że wnoszący odwołanie mógł ustosunkować się do rozumowania przedstawionego przez EBI w piśmie z dnia 11 października 2018 r. i przedstawić swoje uwagi w przedmiocie zawartych w nim podstaw, mimo że wnoszący odwołanie mógł sformułować te uwagi dopiero po przyjęciu tej decyzji, a tym samym wnoszący odwołanie nie miał możliwości wpłynięcia na rozpatrywany proces decyzyjny.

35

W trzeciej kolejności należy przypomnieć, że jeśli uzasadnienie orzeczenia Sądu obarczone jest naruszeniem prawa Unii, ale jego sentencję należy uznać za zasadną w świetle innych względów prawnych, to naruszenie takie nie może skutkować uchyleniem tego orzeczenia, przy czym w takiej sytuacji uzasadnienie to należy zastąpić innym (wyrok z dnia 17 stycznia 2023 r., Hiszpania/Komisja,C‑632/20 P, EU:C:2023:28, pkt 48 i przytoczone tam orzecznictwo).

36

W tym względzie z utrwalonego orzecznictwo Trybunału wynika, że naruszenie prawa do obrony, a w szczególności prawa do bycia wysłuchanym, prowadzi do stwierdzenia nieważności decyzji wydanej po zakończeniu rozpatrywanego postępowania administracyjnego tylko wówczas, gdy w braku tego naruszenia postępowanie mogłoby doprowadzić do odmiennego rezultatu (wyrok z dnia 18 czerwca 2020 r., Komisja/RQ,C‑831/18 P, EU:C:2020:481, pkt 105 i przytoczone tam orzecznictwo).

37

Aby zaś naruszenie prawa zainteresowanego do bycia wysłuchanym mogło doprowadzić do stwierdzenia nieważności indywidualnej decyzji organu administracyjnego, która może być dla niego niekorzystna, należy sprawdzić, czy organ ten dysponował zakresem uznania przy wydawaniu rozpatrywanej decyzji. Urzędnik nie ma bowiem żadnego uzasadnionego interesu w żądaniu stwierdzenia nieważności decyzji ze względu na wadę formalną, a w szczególności w przypadku nieprzestrzegania prawa do bycia wysłuchanym przed wydaniem decyzji niekorzystnej, w razie gdy administracji nie przysługuje jakikolwiek zakres uznania i jest zobowiązana do takiego działania, jakie podjęła. W takiej sytuacji, gdy administracja dysponuje kompetencją związaną, stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji może, po usunięciu tej wady, doprowadzić jedynie do wydania decyzji co do istoty identycznej z decyzją, której nieważność stwierdzono (zob. analogicznie wyrok z dnia 6 lipca 1983 r., Geist/Komisja,117/81, EU:C:1983:191, pkt 7).

38

W tym względzie, aby wykazać, że EBI naruszył prawo wnoszącego odwołanie do bycia wysłuchanym, ten ostatni twierdzi w istocie, że gdyby został wysłuchany przed przyjęciem pisma z dnia 11 października 2018 r., mógłby przedstawić swoją sytuację osobistą w odniesieniu do postępowań sądowych toczących się przed sądem krajowym, a w szczególności fakt, że przeznacza on na utrzymanie swoich dzieci kwotę o co najmniej 50 % wyższą niż kwota dodatku na dziecko pozostające na utrzymaniu, w związku z czym EBI mógł zaproponować podział dodatków rodzinnych lub niektórych z nich między wnoszącego odwołanie a jego byłą żonę.

39

Ze swej strony EBI podniósł w istocie, w szczególności na rozprawie, że postępowanie nie mogło doprowadzić do odmiennego rezultatu, ponieważ pkt 2.2.2 przepisów administracyjnych przewiduje, że aby dziecko mogło zostać uznane za dziecko pozostające na utrzymaniu członka personelu, dziecko to powinno być faktycznie utrzymywane przez tego ostatniego, przy czym takie faktyczne utrzymywanie wymaga wykazania, po pierwsze, że dziecko zamieszkuje w tym samym gospodarstwie domowym co członek personelu, a po drugie, że na utrzymanie tego dziecka przeznacza on kwotę o co najmniej 50 % wyższą niż kwota dodatku na dziecko pozostające na utrzymaniu. Jak zaś EBI wskazał w piśmie z dnia 7 stycznia 2019 r., pierwszy z tych warunków nie był jego zdaniem spełniony, ponieważ piecza nad dziećmi została powierzona przez sąd krajowy byłej żonie wnoszącego odwołanie.

40

W tym względzie należy zauważyć, że twierdzeniu EBI, zgodnie z którym odmienny podział dodatków rodzinnych między wnoszącego odwołanie a jego byłą żonę nie byłby możliwy w świetle brzmienia pkt 2.2.1 i 2.2.2 przepisów administracyjnych, przeczy ustalenie faktyczne zawarte w pkt 23 zaskarżonego wyroku, niezakwestionowane przez EBI w ramach niniejszego postępowania, zgodnie z którym dział zasobów ludzkich EBI zaproponował komisji pojednawczej w wiadomości elektronicznej z dnia 12 lutego 2020 r. i z uwagi na to, co postanowiono w sprawie uznanej za „równoległą”, by niektóre dodatki były wypłacane w połowie wnoszącemu odwołanie, a w połowie jego byłej żonie, pod warunkiem że wnoszący odwołanie przedstawi dowód płatności dokonywanych na rzecz swoich dzieci.

41

W tych okolicznościach należy uznać, podobnie jak uczyniła to rzecznik generalna w pkt 66 opinii, że EBI mógł przyjąć inną wykładnię swoich własnych przepisów administracyjnych. EBI dysponował zatem zakresem uznania w rozumieniu orzecznictwa przypomnianego w pkt 37 niniejszego wyroku, wobec czego rozpatrywane postępowanie mogłoby zakończyć się innym wynikiem, gdyby wnoszący odwołanie miał możliwość przedstawienia uwag przed przyjęciem pisma z dnia 11 października 2018 r.

42

W świetle powyższych rozważań należy uwzględnić zarzut pierwszy.

43

W części drugiej zarzutu trzeciego wnoszący odwołanie twierdzi, że w pkt 100, 101, 107 i 108 zaskarżonego wyroku Sąd niesłusznie oddalił zarzut niezgodności z prawem przepisów administracyjnych dotyczących dodatków rodzinnych. W tym względzie wnoszący odwołanie twierdzi, że przepisy te naruszają zasady równego traktowania i niedyskryminacji, ponieważ rodzicom, którzy oboje utrzymują swoje dzieci, nie przysługują te same pochodne korzyści finansowe, podczas gdy określenie tych korzyści następuje w zależności od faktycznego utrzymywania dzieci. Tak więc okoliczność, że rodzic sprawuje pieczę nad dzieckiem, nie odróżnia go zdaniem wnoszącego odwołanie w odniesieniu do uprawnienia do dodatków rodzinnych od drugiego rodzica, który nie sprawuje pieczy nad tym dzieckiem. W tym kontekście wnoszący odwołanie wykazał w sposób wystarczający pod względem prawnym, że pokrywał istotne koszty utrzymania swoich dzieci, nawet jeśli dzieci te zamieszkiwały w gospodarstwie domowym jego byłej żony przez większość czasu.

44

Ze swej strony EBI utrzymuje, że Sąd nie naruszył zasady niedyskryminacji ani równego traktowania, ponieważ przepisy administracyjne pozwalają członkom personelu na wykazanie, że przyczyniają się oni do utrzymania dzieci, a w następstwie tego na otrzymywanie dodatków rodzinnych. Ponadto dodatki te są wypłacane na rzecz dzieci, a nie na rzecz członków personelu. W każdym razie sytuacja rodzica, który sprawuje pieczę nad dziećmi, różni się od sytuacji rodzica, który jej nie sprawuje, wobec czego odmienne traktowanie obojga rodziców jest w pełni uzasadnione.

45

Na wstępie należy przypomnieć, że zasada równego traktowania, ustanowiona w art. 20 karty, stanowi ogólną zasadę prawa Unii, która wymaga, aby porównywalne sytuacje nie były traktowane w odmienny sposób, a sytuacje odmienne nie były traktowane w sposób jednakowy, chyba że takie traktowanie jest obiektywnie uzasadnione. Odmienne traktowanie jest uzasadnione, jeżeli jest ono oparte na kryterium obiektywnym i racjonalnym, to znaczy w sytuacji gdy pozostaje ono w związku z prawnie dopuszczalnym celem realizowanym przez dane przepisy, oraz gdy jest proporcjonalne do celu realizowanego za pomocą danego traktowania [wyroki: z dnia 16 grudnia 2008 r., Huber,C‑524/06, EU:C:2008:724, pkt 75; z dnia 4 maja 2023 r., Glavna direktsia Pozharna bezopasnost i zashtita na naselenieto (Praca w porze nocnej), od C‑529/21 do C‑536/21 i od C‑732/21 do C‑738/21, EU:C:2023:374, pkt 52 i przytoczone tam orzecznictwo].

46

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem naruszenie zasady równego traktowania poprzez odmienne traktowanie zakłada, że sytuacje, do których się odnosi, są podobne, z uwzględnieniem ich całościowej charakterystyki. Elementy charakteryzujące różne sytuacje, a w ten sposób ich ewentualnie podobny charakter, winny być określone i ocenione w świetle przedmiotu i celu danych przepisów, przy czym należy uwzględnić także zasady i cele dziedziny, do której należy rozpatrywany akt (wyroki: z dnia 26 września 2013 r., IBV & Cie, C‑195/12, EU:C:2013:598, pkt 51, 52; a także z dnia 14 czerwca 2017 r., Compass Contract Services,C‑38/16, EU:C:2017:454, pkt 25 i przytoczone tam orzecznictwo).

47

W niniejszej sprawie, jak wskazał Sąd w pkt 102 zaskarżonego wyroku, dodatek na dziecko pozostające na utrzymaniu odpowiada celowi społecznemu uzasadnionemu kosztami wynikającymi z aktualnej i pewnej konieczności związanej z egzystencją dziecka i jego faktycznym utrzymywaniem. W tym względzie, mimo że są one wliczane do wynagrodzenia, dodatki takie dodatek na dziecko pozostające na utrzymaniu lub dodatek edukacyjny, a również dodatki ryczałtowe na dzieci za podróże między miejscem zatrudnienia a centrum interesów życiowych, nie są przeznaczone na utrzymanie urzędnika, lecz wyłącznie na utrzymanie dziecka (zob. podobnie wyrok z dnia 14 czerwca 1988 r., Christianos/Trybunał Sprawiedliwości, 33/87, EU:C:1988:300, pkt 15).

48

Z powyższego wynika, jak zauważyła rzecznik generalna w pkt 87 opinii, że w świetle tego celu istotnym kryterium dla rozstrzygnięcia, czy w odniesieniu do wypłaty dodatków na dzieci pozostające na utrzymaniu rodzic, który sprawuje wyłączną pieczę nad dzieckiem, znajduje się w sytuacji porównywalnej z sytuacją rodzica, który nie sprawuje nad nim pieczy, jest kryterium ich odpowiedniego wkładu finansowego w utrzymanie tego dziecka.

49

Wynika z tego, że wbrew temu, co orzekł Sąd w pkt 107 zaskarżonego wyroku, oboje rodzice, którzy faktycznie przyczyniają się do utrzymania swojego dziecka, znajdują się w sytuacji porównywalnej z punktu widzenia wypłaty dodatków na dzieci pozostające na utrzymaniu oraz że wypłata, co do zasady, tylko jednemu z nich tych dodatków stanowi odmienne traktowanie, które powinno być obiektywnie uzasadnione.

50

W tym względzie należy stwierdzić, że okoliczność, iż jedno z rodziców faktycznie sprawuje wyłączną pieczę nad dzieckiem, które zamieszkuje zatem w gospodarstwie domowym tego rodzica, oznacza co do zasady, że rodzic ten będzie musiał faktycznie przyczyniać się do utrzymania tego dziecka.

51

Jednakże taka okoliczność w żaden sposób nie wyklucza, by drugi rodzic, nawet jeśli nie sprawuje wyłącznej pieczy nad dzieckiem, również faktycznie przyczyniał się do jego utrzymania, w szczególności w świetle ustanowionego w art. 24 ust. 3 karty prawa tego dziecka do utrzymywania stałego, osobistego związku i bezpośredniego kontaktu z obojgiem rodziców, chyba że jest to sprzeczne z jego interesami.

52

W tym kontekście istotne jest również przestrzeganie zasady proporcjonalności, która jak przypomniał Sąd w pkt 106 zaskarżonego wyroku, wymaga, by akty instytucji Unii nie wykraczały poza granice tego, co odpowiednie i konieczne do realizacji uzasadnionych celów przyświecających danemu uregulowaniu, przy czym jeśli jest możliwy wybór spośród wielu odpowiednich środków, należy wybrać ten najmniej uciążliwy, zaś wynikające z tego niedogodności nie mogą być nadmierne w stosunku do zamierzonych celów.

53

W niniejszym przypadku pkt 2.2.1 i 2.2.2 przepisów administracyjnych, interpretowane w ten sposób, że nakazują one wypłacanie przez EBI dodatków rodzinnych jedynie rodzicowi, któremu powierzono wyłączną pieczę nad dzieckiem, niezależnie od faktycznych wkładów rodziców w jego utrzymanie, wykraczają poza to, co jest konieczne do osiągnięcia zgodnego z prawem celu realizowanego przez rozpatrywane uregulowanie, w zakresie, w jakim nie pozwala ono na uwzględnienie – w najlepszym interesie dziecka i w świetle jego prawa, przypomnianego w pkt 51 niniejszego wyroku, do utrzymywania stałego, osobistego związku i bezpośredniego kontaktu z obojgiem rodziców – istniejącej sytuacji faktycznej dotyczącej rzeczywistego przyczyniania się przez każdego z rodziców do utrzymania dziecka, czyli faktycznego pokrywania całości lub części podstawowych potrzeb dziecka, w szczególności w zakresie mieszkania, wyżywienia, odzieży, kształcenia, opieki zdrowotnej i kosztów leczenia.

54

W tym względzie, o ile istnienie wydanego przez sąd krajowy orzeczenia określającego wysokość świadczeń na pokrycie kosztów utrzymania dziecka, do których zobowiązany jest rozwiedziony pracownik, stanowi czynnik, który instytucja musi wziąć pod uwagę, o tyle czynnik ten nie zwalnia instytucji ze skorzystania z przysługującego jej zakresu swobodnej oceny w celu ustalenia, czy pracownik ten rzeczywiście łoży na utrzymanie dziecka.

55

W tych okolicznościach należy stwierdzić, że pkt 2.2.1 i 2.2.2 przepisów administracyjnych w zakresie, w jakim ich wykładnia w żadnym przypadku nie pozwala na uznanie, że rodzic, któremu nie powierzono wyłącznej pieczy nad dzieckiem, faktycznie przyczynia się do jego utrzymania, naruszają zasady równego traktowania i proporcjonalności.

56

Sąd naruszył zatem prawo, uznając w pkt 107 i 108 zaskarżonego wyroku, że przepisy administracyjne nie naruszają tych zasad.

57

W świetle powyższych rozważań należy również uwzględnić część drugą zarzutu trzeciego.

58

Ponieważ zarzut pierwszy oraz część druga zarzutu trzeciego zostały uwzględnione i uzasadniają one uchylenie zaskarżonego wyroku, nie ma potrzeby badania pozostałych zarzutów i części zarzutów podniesionych na poparcie odwołania, skoro nie mogą one prowadzić do uchylenia zaskarżonego wyroku w szerszym zakresie.

59

Zgodnie z art. 61 akapit pierwszy statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w przypadku uchylenia orzeczenia Sądu Trybunał może wydać orzeczenie ostateczne w sprawie, jeśli stan postępowania na to pozwala, lub skierować sprawę do ponownego rozpoznania przez Sąd.

60

W niniejszej sprawie Trybunał posiada niezbędne informacje, by wydać ostateczne rozstrzygnięcie w przedmiocie skargi o stwierdzenie nieważności pism EBI z dnia 11 października 2018 r. oraz, w razie potrzeby, pism z dnia 7 stycznia 2019 r. i z dnia 30 lipca 2020 r., wniesionej przez wnoszącego odwołanie do Sądu, a także w przedmiocie żądań odszkodowawczych przedstawionych w pierwszej instancji.

61

Z pkt 21–57 niniejszego wyroku wynika, że zarzut pierwszy oraz część druga zarzutu trzeciego skargi w pierwszej instancji są zasadne i że należy stwierdzić nieważność pism z dnia 11 października 2018 r., 7 stycznia 2019 r. i 30 lipca 2020 r. ze względu na naruszenie prawa do bycia wysłuchanym oraz niezgodność z prawem pkt 2.2.1 i 2.2.2 przepisów administracyjnych w zakresie, w jakim ich wykładnia w żadnym przypadku nie pozwala na uznanie, że rodzic, któremu nie powierzono wyłącznej pieczy nad dzieckiem, faktycznie przyczynia się do jego utrzymania.

62

Na poparcie swoich żądań odszkodowawczych podniesionych w pierwszej instancji, przypomnianych w pkt 9 niniejszego wyroku, wnoszący odwołanie podniósł, że doznał krzywdy z powodu, po pierwsze, nagłego i bardzo znacznego obniżenia jego wynagrodzenia, co jest źródłem niepokoju, po drugie, ujawnienia jego danych osobowych osobom trzecim bez jego zgody, po trzecie, zajęcia przez członków kierownictwa EBI stanowiska na korzyść jego byłej żony w ramach postępowania sądowego przed sądami luksemburskimi, a po czwarte, nieuzasadnionego opóźnienia we wszczęciu postępowania pojednawczego, przy czym krzywda ta może według niego zostać naprawiona jedynie poprzez zadośćuczynienie oszacowane ex æquo et bono na 10000 EUR, którą to kwotę w przypadku jej zasądzenia zobowiązuje się – podobnie jak to uczynił przed sądem pierwszej instancji – przekazać na cel charytatywny.

63

Co się tyczy trzech pierwszych części tych żądań odszkodowawczych, Sąd – jak wspomniano w pkt 10 niniejszego wyroku – oddalił je, ale uznał w odniesieniu do części czwartej, że doznana przez wnoszącego odwołanie krzywda została wykazana w odniesieniu do nieuzasadnionego opóźnienia we wszczęciu przez EBI postępowania pojednawczego, i zasądził od tej instytucji na rzecz skarżącego zadośćuczynienie oszacowane ex æquo et bono na kwotę 500 EUR.

64

W tym względzie, po pierwsze, jeśli chodzi o podnoszoną krzywdę wynikającą z nagłego i bardzo znaczącego obniżenia jego wynagrodzenia, należy zauważyć, że zgodnie z orzecznictwem stwierdzenie nieważności aktu niezgodnego z prawem może stanowić samo w sobie stosowne i co do zasady wystarczające zadośćuczynienie za wszelką krzywdę, jaką ów akt może wyrządzić (wyrok z dnia 4 kwietnia 2019 r., OZ/EBI, C‑558/17 P, EU:C:2019:289, pkt 80), chyba że strona skarżąca wykaże, iż doznała krzywdy dającej się oddzielić od niezgodnego z prawem zachowania stanowiącego podstawę stwierdzenia nieważności, której nie można w pełni zadośćuczynić w drodze tego stwierdzenia nieważności. Wnoszący odwołanie w żaden sposób zaś tego nie wykazał.

65

Po drugie, co się tyczy podnoszonej krzywdy doznanej z powodu ujawnienia danych osobowych wnoszącego odwołanie osobom trzecim bez jego zgody lub zajęcia stanowiska przez członków kierownictwa EBI na korzyść jego byłej żony w ramach postępowania sądowego przed sądami luksemburskimi, wnoszący odwołanie nie wykazał istnienia rzeczywistej i pewnej szkody związanej z zarzucanymi naruszeniami w rozumieniu orzecznictwa przytoczonego w pkt 148 zaskarżonego wyroku, wobec czego przesłanki powstania odpowiedzialności EBI, przypomniane w pkt 145 tego wyroku, nie zostały spełnione.

66

W tych okolicznościach nie ma podstaw do uwzględnienia roszczeń odszkodowawczych wnoszącego odwołanie.

67

Zgodnie z art. 184 § 2 regulaminu postępowania przed Trybunałem, jeżeli odwołanie jest zasadne i Trybunał wydaje orzeczenie kończące postępowanie w sprawie, rozstrzyga on również o kosztach.

68

Zgodnie z art. 138 § 1 tego regulaminu, mającym zastosowanie do postępowania odwoławczego na podstawie art. 184 § 1 tego regulaminu, kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę.

69

Ponieważ wnoszący odwołanie wniósł o obciążenie EBI kosztami postępowania, a tenże przegrał sprawę, należy obciążyć go kosztami postępowania, zarówno w postępowaniu w pierwszej instancji w sprawie T‑573/20, jak i w ramach odwołania.

Z powyższych względów Trybunał (pierwsza izba) orzeka, co następuje: