24.3.2011   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 78/1

(1)

Rozporządzeniem (EWG) nr 2737/90 (2) Rada nałożyła ostateczne cło antydumpingowe w wysokości 33 % na przywóz węglika wolframu oraz stapianego węglika wolframu pochodzących z Chińskiej Republiki Ludowej („ChRL”). Decyzją 90/480/EWG (3) Komisja przyjęła zobowiązania dotyczące produktu podlegającego środkom złożone przez dwóch głównych eksporterów.

(2)

W następstwie wycofania zobowiązań przez dwóch zainteresowanych chińskich eksporterów Komisja nałożyła rozporządzeniem (WE) nr 2286/94 (4) tymczasowe cło antydumpingowe na przywóz produktu objętego postępowaniem.

(3)

Rozporządzeniem (WE) nr 610/95 (5) Rada zmieniła rozporządzenie (EWG) nr 2737/90 i nałożyła na przywóz węglika wolframu i stapianego węglika wolframu ostateczne cło wynoszące 33 %. W następstwie przeglądu wszczętego na podstawie art. 11 ust. 2 rozporządzenia podstawowego („poprzednie dochodzenie przeglądowe”) rozporządzeniem Komisji (WE) nr 771/98 (6) okres obowiązywania tych środków przedłużono o kolejne pięć lat.

(4)

W następstwie przeglądu wygaśnięcia Rada nałożyła rozporządzeniem (WE) nr 2268/2004 (7) ostateczne cło antydumpingowe w wysokości 33 % na przywóz węglika wolframu oraz stapianego węglika wolframu pochodzących z Chińskiej Republiki Ludowej („ChRL”).

(5)

Rozporządzeniem (WE) nr 1275/2005 (8) Rada zmieniła definicję zakresu produktu, aby obejmował on także węglik wolframu z domieszką proszku metalicznego.

(6)

Po opublikowaniu zawiadomienia o zbliżającym się wygaśnięciu (9) obowiązujących ostatecznych środków antydumpingowych Komisja otrzymała w dniu 30 września 2009 r. wniosek o wszczęcie przeglądu wygaśnięcia tych środków na podstawie art. 11 ust. 2 rozporządzenia podstawowego. Wniosek złożyło europejskie stowarzyszenie przemysłu metali nieżelaznych (Eurometaux) („wnioskodawcy”) w imieniu unijnych producentów reprezentujących znaczącą część, w tym przypadku ponad 85 %, unijnej produkcji węglika wolframu, węglika wolframu z domieszką proszku metalicznego i stapianego węglika wolframu.

(7)

W uzasadnieniu wniosku podano, że w związku z wygaśnięciem środków istnieje prawdopodobieństwo kontynuacji lub ponownego wystąpienia dumpingu i ponownego wystąpienia szkody dla przemysłu unijnego.

(8)

Ustaliwszy, po konsultacji z Komitetem Doradczym, że istnieją wystarczające dowody do wszczęcia przeglądu wygaśnięcia, w dniu 30 grudnia 2009 r. w zawiadomieniu opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej  (10) („zawiadomienie o wszczęciu”) Komisja ogłosiła wszczęcie przeglądu wygaśnięcia na podstawie z art. 11 ust. 2 rozporządzenia podstawowego.

(9)

Dochodzenie dotyczące kontynuacji lub ponownego wystąpienia dumpingu objęło okres od dnia 1 stycznia 2009 r. do dnia 31 grudnia 2009 r. („okres objęty dochodzeniem przeglądowym” lub „ODP”). Analiza tendencji istotnych z punktu widzenia oceny prawdopodobieństwa kontynuacji lub ponownego wystąpienia szkody objęła okres od dnia 1 stycznia 2006 r. do końca ODP („okres badany”).

(10)

Komisja oficjalnie zawiadomiła wnioskodawcę, innych znanych producentów unijnych, producentów eksportujących, importerów i użytkowników, producentów w państwie analogicznym, a także przedstawicieli ChRL o wszczęciu przeglądu wygaśnięcia. Zainteresowanym stronom umożliwiono przedstawienie opinii na piśmie oraz złożenie wniosku o przesłuchanie w terminie określonym w zawiadomieniu o wszczęciu.

(11)

Wszystkie strony, które wystąpiły z wnioskiem o przesłuchanie oraz wykazały szczególne powody, dla których powinny zostać wysłuchane, uzyskały taką możliwość.

(12)

Komisja rozesłała kwestionariusze do wszystkich zainteresowanych stron oraz do wszystkich innych podmiotów, które zgłosiły się w terminie określonym w zawiadomieniu o wszczęciu. Otrzymano odpowiedzi od siedmiu producentów unijnych, jednego producenta eksportującego w ChRL, jednego producenta eksportującego w państwie analogicznym i trzech użytkowników.

(13)

Żaden z importerów nie wyraził gotowości do wzięcia udziału w kontroli wyrywkowej; również w toku dochodzenia żaden importer nie dostarczył Komisji jakichkolwiek informacji ani się nie zgłosił. Ponieważ tylko jeden producent eksportujący z ChRL dostarczył wymaganych informacji, dobór próby nie był konieczny.

(14)

Komisja prowadziła dalsze badanie i weryfikację informacji uważanych za niezbędne do ustalenia prawdopodobieństwa kontynuacji lub ponownego wystąpienia dumpingu i szkody oraz określenia interesu Unii. Wizyty weryfikacyjne odbyły się na terenie następujących przedsiębiorstw:

(15)

Produktem objętym obecnym przeglądem jest węglik wolframu, węglik wolframu z domieszką proszku metalicznego i stapiany węglik wolframu pochodzące z ChRL, obecnie objęte kodami CN 2849 90 30 i ex 3824 30 00.

(16)

Węglik wolframu, węglik wolframu z domieszką proszku metalicznego i stapiany węglik wolframu są związkami węgla i wolframu wytwarzanymi w procesie obróbki termicznej (nawęglanie w pierwszym przypadku i stapianie w trzecim przypadku). Są półproduktami używanymi do wytwarzania elementów ze stopów twardych, np. narzędzi skrawających z węglików spiekanych oraz elementów odpornych na zużycie, w powłokach odpornych na ścieranie, w świdrach do odwiertów naftowych i górniczych, jak również w ciągadłach i końcówkach do rozciągania i kucia metali.

(17)

W dochodzeniu potwierdzono, że produkt objęty postępowaniem produkowany i sprzedawany przez producenta eksportującego do Unii ma te same właściwości fizyczne i chemiczne oraz zastosowania co produkt produkowany przez producentów unijnych i sprzedawany na rynku unijnym, a także produkt produkowany i sprzedawany w państwie analogicznym; produkty te uważane są zatem za produkty podobne w rozumieniu art. 1 ust. 4 rozporządzenia podstawowego.

(18)

Zgodnie z art. 11 ust. 2 rozporządzenia podstawowego zbadano, czy ma miejsce dumping i, w takim przypadku, czy wygaśnięcie obowiązujących środków prowadziłoby do kontynuacji lub ponownego wystąpienia dumpingu. Należy przypomnieć, że w kontekście dochodzenia zgodnie z tym artykułem nie rozpatruje się ponownie traktowania na zasadach rynkowych („MET”).

(19)

Jak wyjaśniono powyżej, nie było potrzeby stosowania doboru próby w odniesieniu do producentów eksportujących z ChRL.

(20)

Na etapie kontroli wyrywkowej okazało się, że jedyny współpracujący chiński producent eksportujący reprezentuje mniej niż 5 % łącznego chińskiego wywozu do Unii. Władze chińskie i pozostałe zainteresowane strony zostały powiadomione o możliwości zastosowania art. 18 rozporządzenia podstawowego z powodu niskiego poziomu współpracy ze strony producentów eksportujących. Komisja nie otrzymała odpowiedzi na to powiadomienie.

(21)

W dalszym toku dochodzenia, w odpowiedzi na pytania zawarte w kwestionariuszu, współpracujący producent eksportujący poprawił jednak błąd w wielkości zgłoszonej sprzedaży eksportowej do Unii i skorygował w górę wielkość wywozu do Unii. Równolegle dokonano dalszej analizy wielkości wywozu produktu objętego postępowaniem z ChRL do Unii w oparciu o dane Eurostatu. W następstwie powyższego oraz po weryfikacji odpowiedzi na pytania zawarte w kwestionariuszu ustalono, że wielkość wywozu współpracującego producenta eksportującego była bardzo wysoka (11). W oparciu o te ustalenia stwierdzono, że poziom współpracy był wysoki.

(22)

Ponieważ w poprzednich dochodzeniach żadnemu producentowi eksportującemu z ChRL nie przyznano MET, wartość normalną dla Chin ustalono zgodnie z przepisami art. 2 ust. 7 lit. a) rozporządzenia podstawowego.

(23)

W zawiadomieniu o wszczęciu jako odpowiednie państwo analogiczne dla celów ustalenia wartości normalnej dla ChRL wskazano USA. Zainteresowane strony zostały poproszone o zgłaszanie uwag w tej sprawie. Nie otrzymano w tej sprawie żadnych uwag ani zastrzeżeń od żadnej ze stron. Państwem analogicznym w dochodzeniu pierwotnym były również USA, a Komisja nie posiadała wiedzy o ewentualnych nowych lub zmienionych okolicznościach, które uzasadniałyby zmianę zastosowanego podejścia, ani nie została o takich okolicznościach powiadomiona. Uznano, że USA są reprezentatywne jako rynek odniesienia, zwłaszcza z uwagi na otwartość i konkurencyjność rynku krajowego w tym państwie. Ponadto jeden producent z USA zgodził się współpracować w ramach obecnego przeglądu.

(24)

Do celów obecnego przeglądu jako analogiczne państwo o gospodarce rynkowej wykorzystano zatem USA.

(25)

Zgodnie z art. 2 ust. 7 rozporządzenia podstawowego wartość normalną określono na podstawie zweryfikowanych informacji uzyskanych od współpracującego producenta w USA (państwie analogicznym), tj. na podstawie cen płaconych lub należnych na rynku krajowym w USA za typy produktów sprzedawanych w zwykłym obrocie handlowym.

(26)

W rezultacie wartość normalną określono jako średnią ważoną cenę sprzedaży krajowej klientom niepowiązanym przez współpracującego producenta w USA.

(27)

W pierwszej kolejności ustalono, czy łączna wielkość sprzedaży krajowej produktu podobnego niezależnym klientom przez współpracującego producenta eksportującego z USA była reprezentatywna w rozumieniu art. 2 ust. 2 rozporządzenia podstawowego, tj. czy stanowiła co najmniej 5 % łącznej wielkości sprzedaży produktu objętego postępowaniem będącego przedmiotem wywozu do Unii. Sprzedaż krajową współpracującego producenta z USA uznano za dostatecznie reprezentatywną w okresie objętym dochodzeniem przeglądowym.

(28)

Następnie zbadano, czy sprzedaż krajowa produktu podobnego może być traktowana jako dokonana w zwykłym obrocie handlowym zgodnie z art. 2 ust. 4 rozporządzenia podstawowego. Dokonano tego poprzez ustalenie – w odniesieniu do produktu podobnego sprzedawanego na rynku USA – proporcji krajowej sprzedaży z zyskiem niezależnym klientom w ODP.

(29)

Wielkość dokonanej z zyskiem sprzedaży produktu podobnego stanowiła mniej niż 80 % całkowitej wielkości sprzedaży tego produktu, w związku z czym wartość normalną oparto na rzeczywistej cenie krajowej, obliczonej jako średnia ważona sprzedaży z zyskiem.

(30)

Jak wyjaśniono powyżej, wobec faktu, że współpracujący producent eksportujący dokonywał ponad 90 % łącznego chińskiego przywozu do Unii, cenę eksportową zbadano w oparciu o dane dostarczone przez tego producenta eksportującego, tzn. odpowiednio dostosowaną cenę rzeczywiście płaconą lub należną za produkt objęty postępowaniem sprzedawany na wywóz do Unii.

(31)

Średnia ważona wartość normalna została porównana ze średnią ważoną ceną eksportową dla każdego rodzaju produktu objętego postępowaniem, na podstawie ceny ex-works, na tym samym poziomie handlu i przy tej samej wysokości podatków. Aby zapewnić prawidłowe porównanie, zgodnie z art. 2 ust. 10 rozporządzenia podstawowego, uwzględniono różnice w czynnikach, które, jak sugerowano i dowiedziono, wpływały na ceny i porównywalność cen. Dokonano dostosowań w odniesieniu do międzynarodowego i krajowego transportu morskiego, ubezpieczenia, opłat bankowych i kosztów opakowania. Wprowadzono także dostosowanie ceny eksportowej w wysokości 5 %, uwzględniające podatek wywozowy, oraz dostosowanie wartości normalnej uwzględniające podatek od wartości dodanej (VAT).

(32)

Zgodnie z art. 2 ust. 11 rozporządzenia podstawowego margines dumpingu został ustalony dla każdego rodzaju produktu na podstawie porównania średniej ważonej wartości normalnej i średniej ważonej ceny eksportowej na tym samym poziomie handlu. Porównanie to wykazało istnienie dumpingu w ODP przekraczającego 80 %, a zatem na znacznie wyższym poziomie niż w ostatnim dochodzeniu przeglądowym (31 %). Dokładny margines dumpingu nie może być jednak ujawniony ze względu na poufny charakter informacji. Obliczenia oparto na danych dostarczonych przez jednego producenta eksportującego w ChRL i jednego producenta w państwie analogicznym. Ujawnienie marginesu dumpingu spowodowałoby, że współpracujący producent eksportujący w ChRL i producent w państwie analogicznym mogliby nawzajem wywnioskować swoją wartość normalną i cenę eksportową, co stanowiłoby wyraźne naruszenie prawa obu stron do zachowania poufności informacji.

(33)

Dane przedstawione w niniejszej części uzyskano, analizując dane dostarczone przez współpracującego producenta eksportującego i przez Eurostat oraz zawarte we wniosku o dokonanie przeglądu.

(34)

Dane dotyczące wolnych mocy produkcyjnych dostarczone przez współpracującego chińskiego producenta eksportującego przedstawiono zwiększone lub zmniejszone o 20 % w celu zachowania poufności. W 2006 r. i 2007 r. moce produkcyjne w ChRL wynosiły ok. 21 000 ton, a w 2008 r. i ODP wzrosły znacznie, do ok. 35 000 ton, co stanowi wzrost o ponad 80 % w okresie badanym. Dane te można uznać za ostrożny szacunek, ponieważ we wniosku o dokonanie przeglądu zgłoszono moce produkcyjne wynoszące około 50 000 ton.

(35)

Ponadto współpracujący producent eksportujący zgłosił znaczny wzrost mocy produkcyjnych w okresie badanym.

(36)

Z informacji uzyskanych w toku dochodzenia wynika, że całkowite chińskie moce produkcyjne znacznie przekroczyły rzeczywistą wielkość chińskiej produkcji (co najmniej o 20 000 ton w 2008 r. i w ODP).

(37)

W ODP ChRL dysponowała wolnymi mocami produkcyjnymi wynoszącymi sześciokrotność konsumpcji w Unii (25 000 w porównaniu z 3 800 ton konsumpcji w Unii).

(38)

W związku z powyższym jasne jest, że przy braku środków antydumpingowych znaczna część wolnych mocy produkcyjnych w ChRL mogłaby zostać wykorzystana do zwiększenia wywozu do Unii.

(39)

Ponadto informacje przedłożone w toku dochodzenia wskazują na znaczące zakłócenia na rynku surowców wykorzystywanych do wytwarzania produktu objętego postępowaniem. Po pierwsze, surowce są objęte kontyngentami przyznawanymi przez władze chińskie. Po drugie, władze chińskie ograniczają dostęp do surowców, nakładając podatki wywozowe i wprowadzając ulgi w podatku VAT, które, jak zaznaczono w motywie 31, miały zastosowanie także do produktu objętego postępowaniem. Czynniki te stanowią dodatkowe elementy wskazujące na prawdopodobieństwo kontynuacji dumpingu w przedmiotowym przypadku.

(40)

Z dostarczonych przez współpracującego eksportera informacji dotyczących cen, które nie mogą zostać ujawnione ze względu na ich poufny charakter, wynika, że Unia jest interesującym rynkiem dla chińskich producentów eksportujących. W całym okresie badanym (z wyjątkiem 2007 r.) ceny uzyskiwane na innych rynkach państw trzecich były niższe od tych stosowanych wobec Unii (mniej więcej o 10 % do 20 % w poszczególnych latach w okresie badanym).

(41)

Z tego względu można stwierdzić, że pod względem cen uzyskiwanych rynek UE jest z pewnością atrakcyjny dla chińskich eksporterów.

(42)

Wynika z tego, że uchylenie środków stanowiłoby dla chińskich producentów eksportujących zachętę do kierowania wywozu na rynek unijny. Wysokie ceny na rynku unijnym pozwoliłyby chińskim producentom eksportującym osiągać wyższe marże zysku.

(43)

W 2005 r. środki rozszerzono na dodatkowy kod CN, ponieważ stwierdzono, że chińscy eksporterzy obchodzą środki, dodając niewielkie ilości innego proszku metalicznego (najczęściej kobaltu) do proszku węglika wolframu (12). Ta potwierdzona praktyka obchodzenia środków jest kolejnym elementem wskazującym na prawdopodobieństwo kontynuacji dumpingu. Stanowi ona wyraźny dowód na to, że rynek europejski pozostaje atrakcyjny dla chińskich producentów eksportujących, którzy przy braku środków antydumpingowych prawdopodobnie kierowaliby większe ilości węglika wolframu do UE.

(44)

Z powyższej analizy wynika, że chiński przywóz nadal napływał na rynek unijny po cenach dumpingowych, przy bardzo wysokich marginesach dumpingu. Biorąc pod uwagę przede wszystkim analizę poziomów cen na rynku UE i rynkach innych państw trzecich oraz mocy produkcyjnych dostępnych w ChRL, można stwierdzić, że w razie zniesienia środków zachodzi prawdopodobieństwo kontynuacji dumpingu.

(45)

W ramach Unii produkt podobny jest produkowany przez siedem przedsiębiorstw lub grup przedsiębiorstw.

(46)

Z tego względu zostaną one uznane za przemysł unijny w rozumieniu art. 4 ust. 1 i art. 5 ust. 4 rozporządzenia podstawowego oraz będą dalej zwane „przemysłem unijnym”.

(47)

Dane odnoszące się do przywozu produktu objętego postępowaniem do Unii i pochodzącego z ChRL przedstawiono w formie zindeksowanej w celu ochrony poufności zgodnie z art. 19 rozporządzenia podstawowego.

(48)

W odniesieniu do wielkości przywozu w ramach kodu TARIC 3824300010, ze względu na fakt, że dane udostępniane przez Eurostat na poziomie kodu CN (kod CN 3824 30 00) obejmują także produkty inne niż produkt objęty postępowaniem, poniższą analizę sporządzono na podstawie danych dotyczących przywozu na poziomie kodu TARIC, uzupełnionych informacjami uzyskanymi z danych zgromadzonych zgodnie z art. 14 ust. 6 rozporządzenia podstawowego. Dane TARIC są uznawane za poufne, ponieważ ich stopień szczegółowości pozwala na identyfikację stron. Z tego względu niektóre informacje przedstawiono w formie przedziału.

(49)

Dane dotyczące przemysłu unijnego pochodziły z odpowiedzi na pytania zawarte w kwestionariuszu udzielonych przez siedmiu producentów unijnych.

(50)

Konsumpcję w Unii ustalono na podstawie wielkości sprzedaży przemysłu unijnego na rynku unijnym oraz danych dotyczących przywozu pochodzących z Eurostatu.

(51)

Między 2006 r. i ODP konsumpcja w Unii zmniejszyła się o 62 %, a główny spadek nastąpił między 2008 r. i ODP. W ODP konsumpcja zmniejszyła się o 63 % w porównaniu z 2008 r.

Tabela 1

Konsumpcja

(52)

Zmiany wielkości, udziału w rynku i średnich cen przywozu z ChRL po cenach dumpingowych przedstawiono poniżej. Poniższe wielkości i trendy cenowe oparte są na danych Eurostatu.

Tabela 2

Przywóz z ChRL

(53)

W okresie badanym wielkość przywozu po cenach dumpingowych produktu objętego postępowaniem pochodzącego z ChRL zmniejszyła się o 89 %, osiągając w ODP poziom około 80 ton. Także udział tego przywozu w rynku zmniejszył się z 7,1 % w 2006 r. do 2,1 % w ODP.

(54)

Możliwym wyjaśnieniem tego spadku jest znaczny wzrost konsumpcji krajowej w ChRL w okresie badanym. Wydaje się także, że władze chińskie prowadzą politykę ochrony zasobów wolframu ChRL, stosując system kontyngentów wywozowych i taryf wywozowych.

(55)

W okresie badanym ceny przywozu z Chin spadły o 14 %. Zmiana ta odzwierciedla ogólny trend, zaobserwowany także w odniesieniu do cen przemysłu unijnego.

(56)

Porównanie pokazało także, że przywóz z ChRL powodował podcięcie cen przemysłu unijnego o ponad 10 %, po odliczeniu obowiązującego cła antydumpingowego. Wyniki te są takie same jak w ostatnim dochodzeniu przeglądowym (13).

(57)

Wielkość przywozu z innych państw w okresie badanym przedstawiono w poniższej tabeli. Wielkości i trendy cenowe oparte są na danych Eurostatu.

Tabela 3

Przywóz z innych państw

(58)

W okresie badanym okresie przywóz z państw trzecich zmniejszył się o 36 %. Było to zgodne z ogólnym trendem rynkowym zapoczątkowanym zmniejszającą się konsumpcją (spadek o 62 %), ale nie odbywało się w tym samym tempie. Tym samym udział tego przywozu w rynku wzrósł z 10,5 % do 17,9 %. Nie można jednak uznać, że wywóz ten miał negatywny wpływ na przemysł unijny, co wykazano w motywach 85–88 poniżej.

(59)

Należy zaznaczyć, że w okresie badanym udział Republiki Korei („Korea”) w rynku podwoił się i osiągnął 4,4 %. W okresie badanym średnie koreańskie ceny importowe spadły, stale pozostawały jednak wyższe niż średnia cena sprzedaży w chińskiej sprzedaży eksportowej.

(60)

Zgodnie z art. 3 ust. 5 rozporządzenia podstawowego Komisja zbadała wszystkie istotne czynniki gospodarcze i wskaźniki, które wywierają wpływ na przemysł unijny.

(61)

Produkcja przemysłu unijnego najpierw wzrosła o 5,8 % w 2007 r. oraz o 11,6 % w 2008 r. w porównaniu z 2006 r., a następnie gwałtownie spadła w ODP, o 56 % w porównaniu z 2008 r.

Tabela 4

Łączna produkcja unijna

(62)

Moce produkcyjne wzrosły o 10,8 % między 2006 r. a ODP. Ponieważ produkcja zmniejszyła się, w szczególności w ODP, wykorzystanie mocy produkcyjnych spadło ogółem o 57 % między 2006 r. a ODP, a w ODP wskaźnik wykorzystania mocy produkcyjnych wyniósł 39 %.

Tabela 5

Moce produkcyjne i ich wykorzystanie

(63)

Stan zapasów przemysłu unijnego na koniec okresu sprawozdawczego zwiększył się o 20 % w 2008 r. w porównaniu z 2006 r., a następnie zmniejszył się o 26 % w ODP.

Tabela 6

Zapasy

(64)

Sprzedaż przemysłu unijnego na rynku unijnym niepowiązanym klientom nieznacznie zwiększyła się między 2006 r. i 2008 r., a następnie zmniejszyła się o 61 % między 2008 r. i ODP. Wielkość sprzedaży wzrosła w 2007 r. i 2008 r., ale gwałtownie spadła w ODP. Zmiany te pokrywają się z ogólnym trendem zmniejszania się konsumpcji na rynku unijnym.

Tabela 7

Sprzedaż niepowiązanym klientom

(65)

Udział przemysłu unijnego w rynku w latach 2006–2008 pozostawał na raczej stabilnym poziomie, a następnie między 2008 r. a ODP wzrósł o 4 punkty procentowe. W sumie w okresie badanym nastąpił wzrost o 5 punktów procentowych.

Tabela 8

Udział UE w rynku

(66)

Ponieważ spadek sprzedaży był nieco niższy niż spadek poziomu konsumpcji, przemysł unijny był w stanie nieco zwiększyć swój udział w rynku.

(67)

Między 2006 r. a ODP poziom zatrudnienia w przemyśle unijnym spadł o 17 %. Zatrudnienie zmniejszyło się także w latach 2006–2008, kiedy produkcja nieco się zwiększyła, co dowodzi starań przemysłu unijnego o poprawę wydajności. W ODP gwałtowny spadek produkcji doprowadził jednak do znacznego obniżenia zatrudnienia.

Tabela 9

Zatrudnienie

(68)

Wydajność siły roboczej przemysłu unijnego, mierzona jako produkcja przypadająca na jednego pracownika w ujęciu rocznym, zwiększyła się o 7 % w 2007 r. i o 15 % w 2008 r. w porównaniu z 2006 r., a następnie zmniejszyła się o 49 % między 2008 r. a ODP.

Tabela 10

Wydajność

(69)

Średnie ceny sprzedaży ex-works przemysłu unijnego niepowiązanym klientom w Unii wykazywały w okresie badanym tendencję spadkową. W sumie między 2006 r. a ODP przemysł unijny musiał obniżyć ceny o 15,4 %.

(70)

Jak wyjaśniono w motywach 55 i 56, ceny przywozu z ChRL po cenach dumpingowych zmieniały się w podobny sposób jak ceny przemysłu unijnego, pozostając jednak na znacznie niższym poziomie niż ceny przemysłu unijnego. W ODP ceny z ChRL były ponad 10 % niższe od cen przemysłu unijnego.

Tabela 11

Cena jednostkowa na rynku UE

(71)

Między 2006 r. a ODP średnie wynagrodzenie na pracownika zwiększyło się o 4,8 %.

Tabela 12

Koszty pracy

(72)

Między 2006 r. a 2008 r. roczny napływ inwestycji przemysłu unijnego w produkt objęty postępowaniem zwiększył się o 18 %. W okresie od 2007 r. do 2008 r. inwestycje wzrosły o 103 %. W ODP poziom inwestycji zmniejszył się jednak o 65 % w porównaniu z 2008 r.

(73)

Inwestycje obejmowały głównie budowę nowych zakładów wytwarzających materiały wolframowe ze zużytych materiałów i odpadów. Inwestycje musiały zostać ograniczone z uwagi na: (i) zmniejszenie się ogólnego poziomu produkcji na rynku unijnym; (ii) problemy dotyczące surowców (zob. motyw 39); oraz (iii) kryzys gospodarczy.

(74)

W ODP nie dokonano żadnych istotnych inwestycji. Można to w dużej mierze wyjaśnić kryzysem gospodarczym, który rozpoczął się w 2008 r. i osiągnął apogeum w ODP, kiedy dostęp do nowego kapitału był coraz trudniejszy.

Tabela 13

Inwestycje

(75)

Po części dzięki obowiązującym środkom antydumpingowym, a po części dzięki wysiłkom przemysłu unijnego, mającym na celu dywersyfikację źródeł surowców, w latach 2006–2008 przemysł unijny był w stanie utrzymać dodatnią rentowność, mimo że ogólna rentowność spadła w tym okresie o 26 %. W ODP przemysł unijny odnotował jednak znacznie mniej korzystny wynik, wykazując pewną niestabilność w tym zakresie.

(76)

Zwrot z inwestycji („ROI”) był zasadniczo zgodny z tendencją dotyczącą rentowności w całym okresie badanym.

Tabela 14

Rentowność i zwrot z inwestycji

(77)

Tendencja wykazywana przez przepływy pieniężne, które są wskaźnikiem zdolności przemysłu do samofinansowania swej działalności, pozostawała dodatnia w okresie badanym. Między 2006 r. a ODP nastąpił jednak spadek o ok. 35 %.

Tabela 15

Przepływy środków pieniężnych

(78)

Dumping z ChRL utrzymywał się w ODP na poziomie znacznie przekraczającym obecny poziom środków. Ponadto z uwagi na problemy dotyczące surowców, wolne moce produkcyjne i ceny przywozu z ChRL wpływ rzeczywistych marginesów dumpingu na przemysł unijny nie może być uważany za nieistotny.

(79)

Przeanalizowano, czy sytuacja przemysłu unijnego poprawiła się po wcześniejszym dumpingu. Stwierdzono, że sytuacja w znacznym stopniu poprawiła się z uwagi na to, że obowiązujące środki antydumpingowe okazały się skuteczne. Kryzys gospodarczy zahamował jednak ten proces i uwypuklił trudności przemysłu unijnego.

(80)

Równolegle ze zmniejszeniem się konsumpcji w Unii udział chińskiego przywozu zmniejszył się z 7,1 % do 2,1 % (zob. motyw 52). Dostępne informacje wskazują, że przywóz ten prowadzony był po cenach niższych od cen przemysłu unijnego i przywozu z innych państw trzecich. Jak wspomniano w motywie 56 powyżej, w oparciu o obliczenie z wyłączeniem cła antydumpingowego, chiński przywóz spowodował podcięcie cen przemysłu unijnego o 10,7 % w ODP. Przypomina się, że stawka cła wynosi 33 %. W związku z powyższym poziom podcięcia cen świadczy z jednej strony o skuteczności obowiązujących ceł, a z drugiej strony o konieczności utrzymania środków. Wniosek ten jest potwierdzony faktem, że ustalony poziom podcinania cen był taki sam jak w ostatnim dochodzeniu przeglądowym. W związku z tym wpływ cenowy przywozu po cenach dumpingowych z ChRL na przemysł unijny nie uległ zmianie i, wobec braku dowodów przeciwnych, będzie się prawdopodobnie utrzymywał.

(81)

Ze względu na bardzo niekorzystne warunki gospodarcze panujące w ODP w sektorze przetwórstwa wolframu, szczególnie w sektorze stali i spiekanych węglików, który stanowi większość konsumpcji wolframu w Unii, przemysł unijny drastycznie ograniczył produkcję i sprzedaż produktu objętego postępowaniem.

(82)

Przed kryzysem przedsiębiorstwa prowadzące działalność w sektorze przetwórstwa wolframu dysponowały dużymi zapasami wolframu, które nie zostały zwiększone w ODP, co dodatkowo wpłynęło na poziom produkcji przemysłu unijnego.

(83)

Ponieważ produkcja zmniejszyła się, a przemysł unijny jest przemysłem kapitałochłonnym, który musi wyprodukować pewną ilość, aby utrzymać stały koszt jednostkowy na niskim poziomie, poważnie odbiło się to na rentowności.

(84)

Analiza przemysłu unijnego przeprowadzona przed kryzysem dowodzi jednak skuteczności obowiązujących środków antydumpingowych. Dochodzenie wykazało, że najwięksi producenci unijni dokonywali ważnych inwestycji, aby uniknąć problemów dotyczących surowców, a jednocześnie byli w stanie konkurować na rynku, zachowując dobrą pozycję rynkową.

(85)

Szacuje się, że przywóz z innych państw trzecich zmniejszył się o 36 %, z 1 500 ton w 2006 r. do 675 ton w ODP. Całkowity udział w rynku przywozu z innych państw zwiększył się z 10,5 % w 2006 r. do 17,9 % w ODP. Między 2006 r. a ODP ich średnia cena importowa zmniejszyła się o 8,9 %. Najważniejszymi importerami były Korea Południowa i USA.

(86)

Udział w rynku przywozu z Korei Południowej podwoił się w okresie badanym (z 2,2 % do 4,4 %). Dostępne informacje wskazują jednak na to, że w ODP przywóz ten prowadzony był po cenach jedynie nieco niższych od cen przemysłu unijnego (o 6,6 %), ale wyższych niż ceny przywozu z ChRL (o 9,8 %).

(87)

Udział w rynku przywozu z USA zmniejszył się w okresie badanym o 15,1 punktu procentowego (z 4,2 % do 3,6 %). Dostępne informacje wskazują na to, że w ODP przywóz ten prowadzony był po cenach wyższych niż ceny przemysłu unijnego, a zatem także znacznie wyższych niż ceny przywozu z ChRL (o 31 %).

(88)

Podsumowując, przywóz z Korei Południowej i USA, należących do państw, z których pochodzi większość przywozu węglika wolframu do UE, nie mógł mieć negatywnego wpływu na sytuację przemysłu unijnego, przede wszystkim z uwagi na poziomy ich cen (zbliżone do cen przemysłu unijnego lub nawet nieco wyższe), a w przypadku USA także z uwagi na zmniejszający się udział w rynku.

(89)

Z uwagi na skuteczne obowiązujące środki antydumpingowe sytuacja przemysłu unijnego po wcześniejszym szkodliwym dumpingu poprawiła się do pewnego stopnia.

(90)

Nie można jednak stwierdzić, że sytuacja przemysłu unijnego jest bezpieczna. Mimo że prawie wszystkie wskaźniki szkody odnoszące się do wyników finansowych producentów unijnych – takie jak rentowność, zwrot z inwestycji i przepływy środków pieniężnych – poprawiły się w pierwszych latach okresu badanego, dochodzenie wykazało także, że w ODP wszystkie wskaźniki szkody pogorszyły się.

(91)

Mimo że spadek popytu w ODP można częściowo przypisać kryzysowi gospodarczemu, w toku dochodzenia uważnie przeanalizowano wpływ wywozu po niskich cenach dumpingowych z ChRL na sytuację przemysłu unijnego.

(92)

Jak wykazano w motywie 52, wielkość przywozu z ChRL rzeczywiście zmniejszyła się między 2006 r. a ODP. W tym samym okresie ceny tego przywozu zmniejszyły się o 14 %, co w perspektywie analizy czteroletniego okresu badanego odzwierciedla zmiany cen przemysłu unijnego. Trzeba jednak zauważyć, że znaczny spadek cen przywozu po cenach dumpingowych z Chin (o 15 %), nastąpił między 2006 r. a 2007 r., tzn. na długo przed kryzysem gospodarczym i w okresie, kiedy sytuacja przemysłu unijnego poprawiała się. Następnie ceny przywozu z ChRL po cenach dumpingowych ustabilizowały się, a spadek związany z kryzysem finansowym wydaje się ograniczony. Moment znacznego obniżenia cen stosowanych przez chińskich eksporterów (przed kryzysem) może wskazywać na to, że zaczynali oni wprowadzać bardziej skoncentrowaną i zdecydowaną strategię cenową, aby podciąć ceny przemysłu unijnego. Różnica cen między cenami eksportowymi ChRL a cenami eksportowymi przemysłu unijnego wyniosła odpowiednio 27 % i 22,8 % w 2007 r. i 2008 r.

(93)

W 2008 r. ceny eksportowe z Chin były o 22,8 % niższe niż w przypadku przemysłu unijnego. W ODP różnica ta zmalała do 15,7 %. Gwałtowny spadek konsumpcji oznaczał, że producenci unijni musieli obniżyć ceny, aby zachować udział w rynku.

(94)

Jak wykazano w motywie 57, wielkość przywozu z innych państw trzecich zmniejszyła się o 36 %, wraz ze spadkiem konsumpcji. Mimo zwiększenia udziału w rynku wpływu tego przywozu na sytuację przemysłu unijnego nie można uznać za negatywny, co wykazano w motywie 88 powyżej.

(95)

W odniesieniu do rentowności przemysłu unijnego trzeba zauważyć, że dowody zebrane w toku dochodzenia pokazują, że przemysł unijny był zdolny do konkurowania w normalnych warunkach rynkowych z przywozem z państw trzecich; nawet jeżeli ceny były niższe niż ceny producentów unijnych, różnica nie była tak istotna jak w przypadku cen z Chin, co wykazano w motywach 85–88 powyżej.

(96)

Poprawa sytuacji przemysłu unijnego w latach poprzedzających ODP sprawiła, że przemysł zainwestował w najnowocześniejszą technologię, aby produkować produkt objęty postępowaniem z odpadów, częściowo obchodząc istniejące problemy dotyczące surowców.

(97)

Reasumując, biorąc pod uwagę ogólną sytuację przemysłu unijnego oraz przywóz z ChRL w okresie od 2006 r. do ODP, w świetle korzystnego kształtowania się niektórych wskaźników dotyczących przemysłu unijnego uznaje się, że przemysł unijny nie doznał w badanym okresie istotnej szkody. Zbadano zatem, czy istnieje prawdopodobieństwo ponownego wystąpienia szkody w przypadku wygaśnięcia środków.

(98)

Jak przedstawiono w motywach 89–97, wprowadzenie środków antydumpingowych pozwoliło przemysłowi unijnemu na poprawę sytuacji po poniesionej szkodzie, ale jedynie w pewnym zakresie. Kiedy w ODP niezwykle wysoki poziom konsumpcji w Unii, obserwowany przez większość okresu badanego, znacznie się zmniejszył, sytuacja przemysłu unijnego, nadal narażonego na szkodliwy wpływ przywozu z ChRL po cenach dumpingowych, okazała się podatna na zagrożenie i niestabilna.

(99)

Zgodnie z art. 11 ust. 2 rozporządzenia podstawowego przywóz z państwa, którego dotyczy postępowanie, został poddany ocenie w celu ustalenia, czy istnieje prawdopodobieństwo ponownego wystąpienia szkody.

(100)

Stwierdzono, że cena eksportowa chińskiej sprzedaży na rynkach innych państw trzecich była także niższa od tej stosowanej wobec UE (mniej więcej o 10 % do 20 % w poszczególnych latach w okresie badanym, z wyjątkiem 2007 r.). Eksporterzy z Chin sprzedawali do państw niebędących członkami UE znaczne ilości, stanowiące ponad 80 % ich całkowitej sprzedaży eksportowej. Dlatego też uznano, że w przypadku wygaśnięcia środków producenci eksportujący z Chin mieliby motywację do przekierowania znacznej części wywozu przeznaczonego do innych państw trzecich na atrakcyjniejszy rynek unijny.

(101)

Jak przedstawiono w motywach 34–42, dane zebrane w toku dochodzenia świadczą o tym, że w ChRL dostępne są znaczne wolne moce produkcyjne. Znaleziono wyraźne przesłanki świadczące o tym, że przy braku środków antydumpingowych znaczna część tych mocy mogłaby zostać wykorzystana w celu zwiększenia wywozu do Unii. Jest to potwierdzone zwłaszcza brakiem przesłanek świadczących o tym, że rynki państw trzecich lub rynek krajowy mogłyby przyjąć jakąkolwiek dodatkową produkcję w ChRL.

(102)

Przemysł unijny odczuwał przez wiele lat skutki przywozu po cenach dumpingowych z Chin i obecnie wciąż znajduje się w niestabilnej sytuacji gospodarczej.

(103)

Jak wykazano powyżej, dzięki obowiązującym środkom antydumpingowym sytuacja przemysłu unijnego po stosowaniu przez Chiny dumpingu poprawiła się. W ODP przemysł unijny znalazł się jednak w trudnej sytuacji gospodarczej, co było spowodowane w głównej mierze kryzysem gospodarczym. W tym kontekście narażenie przemysłu unijnego na przywóz po niskich cenach dumpingowych z państwa, którego dotyczy postępowanie, prawdopodobnie doprowadziłoby do dalszego zmniejszenia sprzedaży, udziału w rynku, cen sprzedaży, a co za tym idzie do pogorszenia jego sytuacji finansowej.

(104)

Ponadto, jak stwierdzono w motywie 56 powyżej, ustalono także, że fakt, iż cena sprzedaży stosowana przez chińskich producentów podcina ceny przemysłu unijnego średnio o prawie 11 %, wydaje się wskazywać na to, że przy braku środków chińscy producenci eksportujący będą prawdopodobnie wywozić produkt objęty postępowaniem na rynek unijny po cenach znacznie niższych niż te stosowane przez przemysł unijny.

(105)

W świetle ustaleń dochodzenia, tzn. wolnych mocy produkcyjnych w ChRL, stwierdzonych zakłóceń na rynku surowców, potencjału producentów eksportujących w państwie, którego dotyczy postępowanie, umożliwiającego im zwiększenie lub przekierowanie wywozu na rynek unijny, polityki cenowej Chiny w innych państwach trzecich oraz większej atrakcyjności rynku unijnego, uchylenie środków wskazywałoby na prawdopodobieństwo ponownego wystąpienia szkody. Biorąc pod uwagę obecny kryzys gospodarczy, konsekwencje ponownego wystąpienia szkody byłyby jeszcze poważniejsze.

(106)

Zgodnie z art. 21 rozporządzenia podstawowego zbadano, czy utrzymanie istniejących środków antydumpingowych nie zaszkodzi interesowi Unii jako całości. Interes Unii określono na podstawie analizy wszystkich zaangażowanych interesów, tj. interesu przemysłu unijnego, importerów oraz użytkowników.

(107)

Należy przypomnieć, że w poprzednich dochodzeniach wprowadzenie środków nie zostało uznane za działanie wbrew interesom Unii. Również fakt, że obecne dochodzenie to przegląd, a więc obejmuje ono analizę sytuacji, w której środki antydumpingowe już zastosowano, umożliwia ocenę jakiegokolwiek niekorzystnego wpływu aktualnie obowiązujących środków antydumpingowych na zainteresowane strony.

(108)

Na tej podstawie zbadano, czy mimo wniosków dotyczących prawdopodobieństwa kontynuacji dumpingu i ponownego wystąpienia szkody istnieją istotne powody pozwalające na stwierdzenie, że utrzymanie środków w tym konkretnym przypadku nie leży w interesie Unii.

(109)

Mając na uwadze wnioski dotyczące sytuacji przemysłu unijnego przedstawione w motywach 89–97 powyżej i uwzględniając argumenty dotyczące analizy prawdopodobieństwa ponownego wystąpienia szkody przedstawione w motywach 102–105, można również uznać, że w razie dopuszczenia do wygaśnięcia ceł antydumpingowych prawdopodobnie nastąpiłoby poważne pogorszenie sytuacji finansowej przemysłu unijnego.

(110)

Stwierdza się, że utrzymanie środków działałoby na korzyść przemysłu unijnego, który powinien wtedy być w stanie zwiększyć wielkość oraz prawdopodobnie także ceny sprzedaży, uzyskując w ten sposób poziom zwrotu, który umożliwiłby dalsze inwestycje w nowe technologie w zakładach produkcyjnych. Zaprzestanie stosowania środków wstrzymałoby natomiast proces poprawy sytuacji przemysłu unijnego, co poważnie zagroziłoby jego rentowności i istnieniu, a co za tym idzie ograniczyłoby podaż i konkurencję na rynku.

(111)

Zgłosił się jeden użytkownik, którzy przedłożył odpowiedzi na pytania zawarte w kwestionariuszu. Współpracujący użytkownik twierdził, że utrzymanie środków nie tylko nie będzie miało negatywnego wpływu na konkurencję na rynku unijnym, ale wręcz pozwoli sektorowi przetwórstwa na korzystanie z większej liczby dostawców konkurujących ze sobą po cenach rynkowych.

(112)

Przypomina się także, że w poprzednich dochodzeniach ustalono, iż wpływ wprowadzenia środków nie będzie znaczący dla użytkowników (14). Pomimo obowiązywania środków importerzy/użytkownicy w Unii w dalszym ciągu byli w stanie zaopatrywać się m.in. w ChRL. Brak jest przesłanek świadczących o tym, aby wystąpiły jakiekolwiek trudności w znalezieniu innych źródeł. Uznaje się zatem, że utrzymanie środków antydumpingowych nie będzie raczej miało istotnego wpływu na importerów/użytkowników w Unii.

(113)

Można oczekiwać, że utrzymanie środków pomoże przemysłowi unijnemu, a co za tym idzie będzie miało pozytywny wpływ na warunki konkurencji na rynku unijnym i zmniejszy ryzyko upadłości przedsiębiorstw oraz redukcji zatrudnienia.

(114)

Można też oczekiwać, że utrzymanie środków przyniesie korzyści użytkownikom/importerom, wynikające z zachowania dużej liczby dostawców na rynku unijnym.

(115)

W oparciu o powyższą analizę należy stwierdzić, że utrzymanie środków nie jest sprzeczne z interesem Unii.

(116)

Wszystkie strony zostały poinformowane o istotnych faktach i ustaleniach, na podstawie których zamierza się zalecić utrzymanie obowiązujących środków. Wyznaczono również termin, w którym strony mają możliwość przedstawienia uwag dotyczących ujawnionych informacji. Przedstawione uwagi i komentarze, o ile były uzasadnione, zostały należycie uwzględnione.

(117)

Z powyższych ustaleń wynika, zgodnie z art. 11 ust. 2 rozporządzenia podstawowego, że środki antydumpingowe stosowane względem przywozu węglika wolframu, węglika wolframu z domieszką proszku metalicznego i stapianego węglika wolframu pochodzących z ChRL powinny zostać utrzymane. Przypomina się, że środki te mają formę cła ad valorem,

24.3.2011   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 78/13

(1)

W dniu 2 marca 2011 r. Rada przyjęła rozporządzenie (UE) nr 204/2011 w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Libii.

(2)

W dniu 17 marca 2011 r. Rada Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych przyjęła rezolucję RB ONZ nr 1973 (2011), która rozszerzyła zakres środków ograniczających nałożonych rezolucją RB ONZ nr 1970 (2011) oraz wprowadziła dodatkowe środki ograniczające wobec Libii.

(3)

Wykazy osób i podmiotów objętych środkami ograniczającymi, zamieszczone w załącznikach II i III do rozporządzenia (UE) nr 204/2011, należy odpowiednio zmienić,

24.3.2011   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 78/21

(1)

Węgierska wersja językowa rozporządzenia Komisji (UE) nr 1272/2009 (2) zawiera dwa błędy, które muszą zostać sprostowane ze skutkiem od daty rozpoczęcia stosowania rozporządzenia (UE) nr 1272/2009.

(2)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu Zarządzającego ds. Wspólnej Organizacji Rynków Rolnych,

24.3.2011   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 78/22

24.3.2011   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 78/24

(1)

W dniu 28 lutego 2011 r. Rada przyjęła decyzję 2011/137/WPZiB w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Libii (1), wdrażającą rezolucję Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych („rezolucja RB ONZ”) nr 1970 (2011).

(2)

W dniu 17 marca 2011 r. Rada Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych przyjęła rezolucję RB ONZ nr 1973 (2011), która rozszerzyła zakres środków ograniczających nałożonych rezolucją RB ONZ nr 1970 (2011) oraz wprowadziła dodatkowe środki ograniczające wobec Libii.

(3)

Należy odpowiednio zmienić decyzję 2011/137/WPZiB.

(4)

Unia powinna podjąć dalsze działania, aby wprowadzić w życie niektóre środki,

1)

dodaje się artykuł w brzmieniu:

„Artykuł 3a

1.   Państwa członkowskie podejmują niezbędne środki służące niedopuszczaniu do lotów statków powietrznych pod ich jurysdykcją w przestrzeni powietrznej Libii, z uwagi na potrzebę zapewnienia pomocy w ochronie ludności cywilnej.

2.   Ustęp 1 nie ma zastosowania do lotów, których jedynym celem jest cel humanitarny, taki jak dostawa pomocy lub ułatwianie takiej dostawy, w tym zaopatrzenia medycznego, pomocy w zakresie żywności, pracowników organizacji humanitarnych i pomocy związanej z ich działalnością, lub ewakuacja cudzoziemców z Libii, ani też nie ma zastosowania do lotów, na które zezwala pkt 4 lub 8 rezolucji RB ONZ nr 1973 (2011), ani do innych lotów, które są przez państwa członkowskie działające w ramach upoważnienia przyznanego w pkt 8 rezolucji RB ONZ nr 1973 (2011) uznawane za niezbędne dla dobra ludności Libii.”;

2)

art. 4 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1.   Państwa członkowskie, w porozumieniu ze swoimi organami krajowymi oraz zgodnie z prawem krajowym i z prawem międzynarodowym, w szczególności z prawem morza i ze stosownymi umowami międzynarodowymi dotyczącymi lotnictwa cywilnego, dokonują na swoim terytorium, w tym w swoich portach morskich i lotniczych oraz na pełnym morzu, inspekcji statków i statków powietrznych zmierzających do Libii lub opuszczających ten kraj, jeżeli państwa te posiadają informacje dające uzasadnione podstawy, by podejrzewać, że ładunek takich statków i statków powietrznych zawiera produkty, których dostawa, sprzedaż, przekazywanie lub eksport są zakazane na mocy niniejszej decyzji.”;

3)

dodaje się artykuł w brzmieniu:

„Artykuł 4a

1.   Państwa członkowskie odmawiają zgody wszelkim statkom powietrznym zarejestrowanym w Libii lub będącym własnością obywateli lub przedsiębiorstw libijskich bądź przez nich kontrolowanych na start z ich terytorium, lądowanie na ich terytorium lub przelot nad ich terytorium, chyba że dany lot został wcześniej zatwierdzony przez Komitet Sankcji lub też w przypadku lądowania awaryjnego.

2.   Państwa członkowskie odmawiają zgody wszelkim statkom powietrznym na start z ich terytorium, lądowanie na ich terytorium lub przelot nad ich terytorium, jeżeli posiadają informacje dające uzasadnione podstawy, by podejrzewać, że takie statki powietrzne transportują produkty, których dostawa, sprzedaż, przekazywanie lub eksport są zakazane na mocy niniejszej decyzji, w tym uzbrojony najemny personel wojskowy, z wyjątkiem przypadku lądowania awaryjnego.”;

4)

art. 5 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1.   Państwa członkowskie podejmują niezbędne środki, by zapobiec wjazdowi na ich terytorium lub przejazdowi przez nie:

5)

art. 6 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1.   Wszelkie środki finansowe, inne aktywa finansowe i zasoby gospodarcze posiadane lub kontrolowane – bezpośrednio lub pośrednio – przez:

zostają zamrożone.”;

6)

w art. 6 dodaje się ustęp w brzmieniu:

„4a.   W przypadku osób i podmiotów wymienionych w załączniku IV do niniejszej decyzji możliwe jest również zwolnienie w odniesieniu do środków finansowych i zasobów gospodarczych, które są niezbędne do celów humanitarnych, takich jak dostawa pomocy lub ułatwianie takiej dostawy, w tym zaopatrzenia medycznego, pomocy w zakresie żywności, dostarczania elektryczności, pracowników organizacji humanitarnych i pomocy związanej z ich działalnością, lub ewakuacji cudzoziemców z Libii.”;

7)

dodaje się artykuł w brzmieniu:

„Artykuł 6a

Państwa członkowskie wymagają od swoich obywateli, osób podlegających ich jurysdykcji i przedsiębiorstw, które są zarejestrowane na ich terytorium lub podlegają ich jurysdykcji, aby zachowywały czujność podczas prowadzenia interesów z podmiotami zarejestrowanymi w Libii lub podlegającymi jurysdykcji Libii oraz osobami fizycznymi i podmiotami działającymi w ich imieniu lub pod ich kierunkiem oraz podmiotami będącymi ich własnością lub przez nie kontrolowanymi, w celu zapobiegania interesom, które mogłyby przyczyniać się do przemocy i użycia siły wobec ludności cywilnej.”.

24.3.2011   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 78/37

(1)

W wyroku z dnia 15 kwietnia 2008 r. (3) (zwanym dalej „wyrokiem Sądu”) Sąd stwierdził nieważność decyzji Komisji 2005/262/WE z dnia 20 kwietnia 2004 r. w sprawie pomocy państwa udzielonej przez Francję Spółdzielni Eksportowej Książki Francuskiej (fr. Coopérative d’exportation du livre français — CELF) (4)  (5).

(2)

W wyniku wyroku Sądu Komisja musi przyjąć nową decyzję.

(3)

Przedmiotowy wyrok jest wynikiem postępowania, którego główne etapy zostały przedstawione poniżej.

(4)

Pismem z dnia 20 marca 1992 r. Société internationale de diffusion et d’édition (SIDE) (międzynarodowe przedsiębiorstwo kolportażu i wydawnictw) zwróciło uwagę Komisji na środki pomocy na cele promocji, przewozu i wprowadzania do obrotu udzielone przez władze francuskie na rzecz CELF bez uprzedniego zgłoszenia służbom Komisji.

(5)

Pismem z dnia 2 kwietnia 1992 r. Komisja przypomniała władzom francuskim o obowiązku uprzedniego zgłoszenia służbom Komisji wszelkich planów przyznania lub zmiany pomocy i zwróciła się do tych władz o przedstawienie informacji dotyczących charakteru i przedmiotu środków pomocy wskazanych przez SIDE.

(6)

Władze francuskie, udzielając odpowiedzi Komisji pismem z dnia 29 czerwca 1992 r., potwierdziły istnienie dotacji na rzecz CELF. Wskazały, że środki te miały na celu propagowanie literatury francuskiej i języka francuskiego w krajach niefrancuskojęzycznych i że CELF powierzono ponadto zarządzanie trzema doraźnymi systemami mającymi również na celu ułatwienie czytelnikom żyjącym za granicą dostępu do książek francuskich.

(7)

Komisja, odpowiadając przedsiębiorstwu SIDE pismem z dnia 7 sierpnia 1992 r., potwierdziła istnienie pomocy na rzecz CELF, określiła przedmiot tej pomocy i poinformowała, że środki, o których mowa, nie zostały uprzednio zgłoszone. Stwierdziła jednak, że kwestionowana pomoc nie wpływa, jak się wydaje, na wymianę handlową między państwami członkowskimi. W tych okolicznościach zwrócono się do SIDE o przedstawienie uwag.

(8)

Pismem z dnia 7 września 1992 r. SIDE powiadomiło Komisję, że zamierzało wskazać na dyskryminacyjny charakter tych środków oraz wynikających z nich konsekwencji dla handlu wewnątrzwspólnotowego, nie podważając jednak celu kulturowego przyświecającego Ministerstwu Kultury działającemu w trosce o upowszechnienie języka francuskiego i literatury francuskiej.

(9)

Komisja stwierdziła w decyzji z dnia 18 maja 1993 r. (6), że ze względu na szczególny charakter konkurencji w sektorze książki i cel kulturowy przedmiotowych systemów pomocy odstępstwo przewidziane w dawnym art. 92 ust. 3 lit. c) Traktatu ma zastosowanie.

(10)

Dnia 2 sierpnia 1993 r. przedsiębiorstwo SIDE złożyło skargę o stwierdzenie nieważności wymienionej wyżej decyzji. Na mocy wyroku z dnia 18 września 1995 r. (7) Sąd przychylił się częściowo do wniosku SIDE i stwierdził nieważność decyzji Komisji z dnia 18 maja 1993 r., lecz tylko w zakresie środków przyznanych na rzecz CELF odnośnie do małych zamówień.

(11)

Sąd uznał, że Komisja mogła przyjąć decyzję na korzyść trzech następujących systemów pomocy, którymi CELF zarządza w imieniu państwa:

(12)

Sąd uznał, iż Komisja uzyskała dostateczną ilość informacji na temat tych trzech systemów, aby uzasadnić stwierdzenie, że ich wpływ na konkurencję jest nieistotny. Ponadto Sąd wskazał, że „odnośnie do kulturowego celu spornej pomocy strony nie mają wątpliwości, że celem, do którego dąży rząd francuski, jest propagowanie języka francuskiego i literatury francuskiej”. Sąd uznał, że zaistniały powody po temu, aby stwierdzić, iż Komisja nie miała szczególnych trudności odnośnie do oceny kulturowego celu kulturowego spornej pomocy i że aby uznać kulturowy charakter tego celu, gromadzenie innych informacji nie było konieczne.

(13)

Jeżeli chodzi o rekompensatę przyznaną wyłącznie CELF z tytułu realizacji małych zamówień, Sąd stwierdził natomiast, że Komisja powinna była dokładniej sprawdzić warunki konkurencji w przedmiotowym sektorze, zanim wypowiedziała się w sprawie zgodności środków z zasadami rynku wewnętrznego.

(14)

Sąd stwierdził zatem (w pkt 76 wyroku), że Komisja powinna była wszcząć postępowanie przewidziane w dawnym art. 93 ust. 2 Traktatu WE (obecnie art. 108 ust. 2 TFUE) i że wobec tego należy stwierdzić nieważność decyzji Komisji z dnia 18 maja 1993 r., w zakresie, w jakim dotyczy ona dotacji przyznanej wyłącznie na rzecz CELF w celu wyrównania nadmiernych kosztów realizacji małych zamówień na książki w języku francuskim składanych przez księgarnie znajdujące się za granicą.

(15)

Zgodnie z wyrokiem Sądu z dnia 18 września 1995 r. Komisja decyzją z dnia 30 lipca 1996 r. wszczęła formalne postępowanie wyjaśniające. Zainteresowane strony, do których zwrócono się o przedstawienie ich uwag, skierowały swoje uwagi do Komisji, w szczególności w grudniu 1996 r. i styczniu 1997 r.

(16)

Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego w dniu 10 czerwca 1998 r. Komisja przyjęła decyzję 1999/133/WE (9). Potwierdziła w niej kulturowy cel pomocy dotyczącej małych zamówień i na mocy dawnego art. 87 ust. 3 lit. d) Traktatu uznała, że przedmiotowa pomoc nie wpływa na warunki wymiany handlowej i na konkurencję w Unii w sposób sprzeczny ze wspólnym interesem na rynku eksportowym książki w języku francuskim.

(17)

W wyroku z dnia 28 lutego 2002 r. (10) Sąd stwierdził nieważność art. 1 ostatnie zdanie wspomnianej decyzji. Sąd stwierdził, że Komisja powinna była przeprowadzić weryfikację konieczną do zebrania stosownych danych w celu odróżnienia rynku zleceń od rynku eksportowego książki w języku francuskim w całości.

(18)

Sąd stwierdził, że Komisja, nie przeprowadziwszy tej weryfikacji, popełniła oczywisty błąd w ocenie, ponieważ potraktowała rynek eksportowy książki w języku francuskim w całości jako rynek odniesienia, podczas gdy ustalono, że kwestionowana pomoc przeznaczona była wyłącznie dla agentów eksportowych.

(19)

W wyroku z dnia 22 czerwca 2000 r. (11) Trybunał Sprawiedliwości bez zajmowania się meritum sprawy oddalił skargę władz francuskich przeciwko decyzji Komisji z dnia 10 czerwca 1998 r. i potwierdził, że nawet jeżeli pomoc można uznać za zgodną z rynkiem wewnętrznym, fakt ten nie ma wpływu na obowiązek zgłoszenia i że obowiązek uprzedniego zgłoszenia oznacza obowiązek zawieszenia pomocy.

(20)

W wyniku częściowego unieważnienia decyzji z dnia 10 czerwca 1998 r. Komisja pismem z dnia 14 czerwca 2002 r. wezwała władze francuskie i SIDE do przedstawienia uwag dotyczących uzasadnienia unieważnienia decyzji, w szczególności dotyczących elementów związanych z przedmiotowym rynkiem.

(21)

Do władz francuskich zwrócono się o przestawienie uwag w szczególności dotyczących specyfiki oferty CELF w porównaniu z ofertą innych podmiotów występujących na rynku, w tym SIDE. Do SIDE zwrócono się o przestawienie uwag w szczególności dotyczących pojęcia małych zamówień oraz wskazanie, na czym polega szczególny charakter oferty tego przedsiębiorstwa w porównaniu z ofertą CELF oraz innych uczestników rynku.

(22)

SIDE skierowało swoją odpowiedź do Komisji w piśmie z dnia 12 sierpnia 2002 r. Władze francuskie przekazały swoją odpowiedź pismem z dnia 17 września 2002 r.

(23)

W piśmie z dnia 19 września 2002 r. Komisja zwróciła się do SIDE z zapytaniem, czy jego odpowiedź zawiera informacje poufne, a po otrzymaniu odpowiedzi przeczącej w dniu 30 września 2002 r. przekazała władzom francuskim – w piśmie z dnia 17 października 2002 r. – odpowiedź SIDE wraz z załącznikami, zwracając się do nich o wniesienie uwag. Przy tej okazji Komisja postawiła szereg nowych pytań uzupełniających.

(24)

W piśmie z dnia 30 października 2002 r. Komisja postawiła również SIDE szereg pytań uzupełniających, na które otrzymała odpowiedź w piśmie z dnia 31 października 2002 r. i z dnia 9 grudnia 2002 r. Pismem z dnia 23 grudnia 2002 r. SIDE powiadomiło Komisję – w związku z jej zapytaniem z dnia 16 grudnia 2002 r. – że jego odpowiedzi nie zawierają żadnej informacji poufnej i że mogą być przekazane władzom francuskim w celu umożliwienia im wniesienia uwag.

(25)

W związku z tym, że władze francuskie nie udzieliły odpowiedzi w wyznaczonym terminie, Komisja została zmuszona do przesłania im monitu pismem z dnia 27 listopada 2002 r. Pismem z dnia 19 grudnia 2002 r. władze francuskie zwróciły się do Komisji o kolejne przedłużenie terminu.

(26)

W dniu 9 stycznia 2003 r. Komisja przesłała władzom francuskim odpowiedź SIDE z dnia 23 grudnia 2002 r. Pismem z dnia 17 stycznia 2003 r. władze francuskie odpowiedziały na pytania Komisji z dnia 17 października 2002 r.

(27)

Pismem z dnia 4 lutego 2003 r. władze francuskie zwróciły się o kolejne przedłużenie terminu wyznaczonego im przez Komisję na wniesienie uwag do drugiej odpowiedzi SIDE z dnia 23 grudnia 2002 r. Komisja częściowo zgodziła się na terminy, o które wnoszono, w piśmie z dnia 11 lutego 2003 r. Pismem z dnia 11 marca 2003 r. władze francuskie przesłały swoją odpowiedź do Komisji.

(28)

Ponadto SIDE na swój własny wniosek zostało przyjęte przez służby Komisji i mogło im przedstawić swój punkt widzenia na sprawę od samego jej początku podczas posiedzenia, które odbyło się w dniu 4 marca 2003 r.

(29)

Po zakończeniu tego postępowania Komisja Europejska przyjęła decyzję 2005/262/WE, w której uznała sporną pomoc za zgodną ze wspólnym rynkiem na podstawie dawnego art. 87 ust. 3 lit. d) Traktatu, szczególnie w związku z uprzednim ustaleniem, że pomoc nie mogła stanowić nadmiernej rekompensaty kosztów wynikających z realizacji małych zamówień.

(30)

W wyroku z dnia 15 kwietnia 2008 r. Sąd stwierdził nieważność decyzji Komisji z dnia 20 kwietnia 2004 r.

(31)

Uznano, że w odniesieniu do części pomocy udzielonej na rzecz CELF przed dniem 1 listopada 1993 r., czyli dniem, w którym wszedł w życie Traktat o Unii Europejskiej, Komisja dopuściła się naruszenia prawa, uznając, że sporna pomoc jest zgodna ze wspólnym rynkiem na mocy dawnego art. 87 ust. 3 lit. d), mimo że należało zastosować przepisy prawa materialnego, które obowiązywały przed dniem 1 listopada 1993 r. Sąd w szczególności uwzględnił fakt, że w Traktat UE nie zawierał postanowień przejściowych dotyczących stosowania dawnego art. 87 ust. 3 lit. d) i że zasada pewności prawa sprzeciwia się – poza wyjątkowymi sytuacjami – wyznaczaniu początku stosowania wspólnotowego aktu prawnego w terminie poprzedzającym jego publikację.

(32)

Ponadto Sąd uznał, że Komisja popełniła oczywisty błąd w ocenie podczas sprawdzania zgodności spornej pomocy przez przeszacowanie kosztów realizacji małych zamówień rzeczywiście ponoszonych przez CELF. W decyzji z dnia 20 kwietnia 2004 r. Komisja nie uwzględniła bowiem rzeczywistych kosztów realizacji małych zamówień, ale oszacowała te koszty w oparciu o całkowite koszty poniesione przez CELF (przypisanie do realizacji małych zamówień części całkowitych kosztów na podstawie reguł podziału innych dla każdej kategorii kosztów). Do niektórych kategorii kosztów zastosowano mnożniki z uwzględnieniem dodatkowych trudności wynikających z realizacji małych zamówień w porównaniu z innymi działaniami CELF. Otóż Sąd uznał, że trudności te można usunąć dzięki teletransmisji, która dotyczy dwóch trzecich małych zamówień. Sąd uznał zatem, że Komisja popełniła błąd w ocenie przez zastosowanie mnożników do pewnych kosztów (a w każdym razie do zamówień przekazywanych drogą teletransmisji) i stwierdził, że gdyby nie zastosowano tych mnożników, koszty związane z realizacją małych zamówień byłyby mniejsze i dochód z działalności operacyjnej związanej z małymi zamówieniami byłby dodatni (600 000 FRF, tj. 91 469 EUR). W opinii Sądu Komisja nie wykazała zatem braku nadmiernej rekompensaty.

(33)

W następstwie wyroku Sądu z dnia 15 kwietnia 2008 r. formalne postępowanie wyjaśniające wszczęte decyzją Komisji z dnia 30 lipca 1996 r. pozostaje więc otwarte, a Komisja musi przyjąć nową decyzję.

(34)

Biorąc pod uwagę uzasadnienie wyroku Sądu z dnia 15 kwietnia 2008 r. oraz uwzględniając decyzję o wszczęciu postępowania z dnia 30 lipca 1996 r., Komisja ponownie wezwała władze francuskie i zainteresowane strony do przedstawienia uwag.

(35)

Komisja przyjęła zatem decyzję o przedłużeniu postępowania w dniu 8 kwietnia 2009 r. (12) (decyzja C(2009) 2481, „decyzja o przedłużeniu postępowania”). Decyzja o przedłużeniu postępowania przewidywała nowy termin składania uwag stron oraz stanowiła uzupełnienie decyzji z dnia 30 lipca 1996 r. Stwierdzono w niej, że obie decyzje należy rozpatrywać jako nierozłączną całość, która daje początek jednemu i temu samemu formalnemu postępowaniu wyjaśniającemu, i że w stopniu, w jakim opis stanu faktycznego i prawnego lub wstępna ocena Komisji w decyzji o przedłużeniu postępowania byłyby rozbieżne z decyzją o wszczęciu postępowania z dnia 30 lipca 1996 r., należy uwzględnić wyłącznie decyzję o przedłużeniu postępowania.

(36)

Komisja wezwała zainteresowane strony do przedłożenia uwag dotyczących przedmiotowego środka.

(37)

Komisja otrzymała uwagi władz francuskich w dniu 9 czerwca 2009 r. oraz uwagi SIDE w dniu 23 lipca 2009 r. W dniu 24 sierpnia 2009 r. przekazała uwagi SIDE władzom francuskim, umożliwiając im odniesienie się do nich, po czym otrzymała ich uwagi w dniu 24 września 2009 r.

(38)

Władze francuskie nie dostarczyły natomiast szczegółowych informacji, których wymagała Komisja w decyzji o przedłużeniu postępowania, i w odniesieniu do kwestii proporcjonalności pomocy odesłały Komisję do informacji dostarczonych w dniach 17 września 2002 r., 17 stycznia 2003 r. i 11 marca 2003 r., których Komisja nie mogła wykorzystać jako takich ze względu na wyrok Sądu z dnia 15 kwietnia 2008 r.

(39)

Pismem z dnia 8 października 2009 r. służby Komisji wysłały monit do władz francuskich w sprawie przekazania informacji dotyczących wskazanych konkretnych elementów i jednocześnie powiadomiły, że jeżeli informacje te nie wpłyną do nich w terminie dziesięciu dni roboczych, Komisja podejmie ostateczną decyzję w oparciu o informacje, którymi dysponuje, zgodnie z art. 13 ust. 1 rozporządzenia proceduralnego po wydaniu w stosownym przypadku nakazu udzielenia informacji na mocy art. 10 ust. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE (13).

(40)

Pismem z dnia 21 października 2009 r. władze francuskie poinformowały Komisję, że CELF zostało objęte postępowaniem likwidacyjnym na mocy wyroku Tribunal de commerce de Paris (sąd gospodarczy w Paryżu) z dnia 9 września 2009 r. i zakończyło swoją działalność. Ponadto jeżeli chodzi o informacje wymagane w piśmie Komisji z dnia 8 października 2009 r., władze francuskie stwierdziły, że nie posiadają dodatkowych informacji i odesłały Komisję do swoich uwag przekazanych w dniu 9 czerwca 2009 r.

(41)

W decyzji z dnia 20 listopada 2009 r. (decyzja C(2009) 9256, „decyzja nakazująca udzielenie informacji”) Komisja postanowiła zatem nakazać Francji przedstawienie wymaganych informacji, ponieważ informacji tych nie udzielono pomimo ponawianych wezwań.

(42)

W piśmie z dnia 2 grudnia 2009 r. władze francuskie stwierdziły, że nie posiadają dodatkowych informacji do przedstawienia Komisji i że odsyłają Komisję do swoich uwag przekazanych w dniu 9 czerwca 2009 r.

(43)

Należy zauważyć, że w dniu 2 grudnia 2009 r. władze francuskie przekazały również pismo dotyczące systemu pomocy o nazwie „Program podręczników akademickich i naukowych” (fr. Programme de Livres Universitaires et Scientifiques), inaczej „Program Plus”. Ten system pomocy nie jest przedmiotem niniejszej decyzji.

(44)

Pismem z dnia 22 grudnia 2009 r. Komisja wezwała władze francuskie do przedstawienia informacji dotyczących sytuacji CELF i postępowania likwidacyjnego toczącego się wobec CELF. Władze francuskie udzieliły odpowiedzi w dniu 27 stycznia 2010 r. Dodatkowe szczegółowe informacje dostarczono również w dniach 9 marca 2010 r. i 26 listopada 2010 r.

(45)

Należy również zauważyć, że we Francji toczą się postępowania przed sądami krajowymi i że w związku z tymi postępowaniami sprawy wniesiono do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej na podstawie art. 267 TFUE (dawnego art. 234 Traktatu WE). Najważniejsze etapy tych postępowań przedstawiono w skrócie poniżej.

(46)

SIDE wniosło do sądów francuskich sprawy na podstawie bezpośredniego stosowania dawnego art. 88 ust. 3 Traktatu WE. W wyroku z dnia 5 października 2004 r. potwierdzającym wyrok Tribunal administratif de Paris (sądu administracyjnego w Paryżu) z dnia 26 kwietnia 2001 r. Cour administrative d’appel de Paris (administracyjny sąd apelacyjny w Paryżu) nakazał państwu francuskiemu odzyskanie kwot wypłaconych na rzecz CELF.

(47)

Conseil d’État (Rada Stanu), rozpatrująca sprawę wskutek wniesienia skargi kasacyjnej, wyrokiem z dnia 29 marca 2006 r. potwierdziła pewne aspekty decyzji Cour administrative d’appel, w szczególności fakt, że przedmiotowa pomoc nie miała wyłącznie charakteru rekompensaty z tytułu obowiązków świadczenia usługi publicznej (14), że sąd krajowy nie mógł uznać ich jej za istniejącą pomoc i że CELF nie mogło się powoływać na uzasadnione oczekiwanie.

(48)

W wyroku z dnia 29 marca 2006 r. Conseil d’État również postanowiła jednak zawiesić postępowanie odwoławcze do czasu, kiedy Trybunał Sprawiedliwości zajmie stanowisko w przedmiocie pytań prejudycjalnych, które mu zadała w odniesieniu do obowiązków sądu krajowego w związku z pomocą niezgłoszoną, ale uznaną później za zgodną ze wspólnym rynkiem w decyzji Komisji.

(49)

W wyroku z dnia 12 lutego 2008 r. (15) Trybunał Sprawiedliwości orzekł, co następuje:

„Artykuł 88 ust. 3 zdanie ostatnie WE należy interpretować w ten sposób, że sąd krajowy nie ma obowiązku nakazać odzyskania pomocy wprowadzonej w życie z naruszeniem tego postanowienia, jeżeli Komisja wydała końcową decyzję stwierdzającą zgodność tej pomocy ze wspólnym rynkiem w rozumieniu art. 87 WE. Na podstawie prawa wspólnotowego sąd krajowy ma jednak obowiązek nakazać beneficjentowi pomocy zapłatę odsetek za okres, w jakim utrzymywała się sytuacja bezprawności. Sąd krajowy na podstawie prawa krajowego może w danym przypadku nakazać ponadto zwrot bezprawnie przyznanej pomocy, bez uszczerbku dla prawa państwa członkowskiego, do późniejszego ponownego wprowadzenia jej w życie. Sąd krajowy może również stanąć przed koniecznością rozstrzygnięcia w przedmiocie odszkodowania za szkodę poniesioną wskutek bezprawnego charakteru pomocy.

W takiej sytuacji procesowej jak ta zaistniała przed sądem krajowym wynikający z art. 88 ust. 3 zdanie ostatnie WE obowiązek usunięcia skutków bezprawności pomocy obejmuje również, w celu obliczenia kwot należnych od beneficjenta i z wyjątkiem nadzwyczajnych okoliczności, okres między wydaniem decyzji Komisji Wspólnot Europejskich stwierdzającej zgodność tej pomocy ze wspólnym rynkiem i stwierdzeniem nieważności tej decyzji przez sąd wspólnotowy”.

(50)

Po uwzględnieniu wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 12 lutego 2008 r., jak również wyżej wymienionego wyroku z dnia 15 kwietnia 2008 r. Conseil d’État w wyroku z dnia 19 grudnia 2008 r. stwierdziła nieważność art. 2, 3 i 4 wyżej wymienionego wyroku z dnia 5 października 2004 r. Cour administrative d’appel de Paris i orzekła, co następuje.

(51)

Po pierwsze, nakazuje się ministrowi kultury i komunikacji przeprowadzenie odzyskania odsetek związanych z pomocą państwa wypłacaną na rzecz CELF od 1980 r. do dnia wydania wyroku przez Conseil d’État, obliczonych zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 794/2004 (16). Nakazuje się również ministrowi odzyskanie w przyszłości odsetek, które będą należne od dnia wydania wyroku przez Conseil d’État do dnia, w którym pomoc zostanie ostatecznie uznana za zgodną ze wspólnym rynkiem albo dokonany zostanie ostateczny zwrot pomocy.

(52)

Po drugie, Conseil d’État postanowiła zawiesić postępowanie do czasu, gdy Trybunał Sprawiedliwości zajmie stanowisko w przedmiocie następujących pytań prejudycjalnych:

(53)

W dniu 11 marca 2010 r. (17) Trybunał orzekł w sprawie przedmiotowych pytań prejudycjalnych, co następuje:

(54)

Władze francuskie zwróciły uwagę Komisji na fakt, że zgodnie z ogólnymi kierunkami polityki rządu francuskiego dotyczącymi promocji książki oraz literatury francuskojęzycznej w 1980 r. Ministerstwo Kultury postanowiło udzielić pomocy agentom eksportowym, którzy zgodzą się na wszystkie rodzaje zamówień, niezależnie od ich wielkości i rentowności. Środki takie zostały wprowadzone w celu złagodzenia niedoborów na rynku i przyczynienia się do utrzymania działalności związanej z nierentownymi małymi zamówieniami w ramach rynku zamówień eksportowych.

(55)

Według władz francuskich małe księgarnie, powstałe na obszarach zasadniczo niefrancuskojęzycznych, niekiedy trudno dostępne lub oddalone, napotykają na poważne trudności w zaopatrzeniu, ponieważ ich zapotrzebowanie nie może być zaspokojone przez tradycyjne sieci dystrybucyjne, jeżeli zamawiana liczba pozycji książkowych jest niewystarczająca lub w wypadku, gdy cena jednostkowa zamawianych książek nie jest na tyle wysoka, aby świadczenie takich usług mogło stać się rentowne.

(56)

Według władz francuskich pomoc będąca przedmiotem niniejszej decyzji miała zatem na celu umożliwienie agentom eksportowym obsługi całości zamówień pochodzących z księgarni powstałych za granicą, na obszarach zasadniczo niefrancuskojęzycznych, niezależnie od ich kwoty, rentowności i przeznaczenia. Celem pomocy udzielanej w ramach francuskiej polityki wspierania różnorodności kulturowej było zapewnienie jak najlepszej dystrybucji książek w języku francuskim, aby w ten sposób stworzyć warunki sprzyjające propagowaniu literatury francuskojęzycznej na całym świecie.

(57)

Mechanizm pomocy przyjęty przez władze francuskie, zwany „Programem małych zamówień”, polegał na subsydiowaniu przedsiębiorstw w celu skompensowania nadmiernych kosztów realizacji małych zamówień, których kwota nie przekracza 500 franków francuskich (FRF), czyli około 76 EUR.

(58)

Według władz francuskich przedsiębiorstwo korzystające z dotacji musiało zobowiązać się do przekazywania Dyrekcji Książki i Czytelnictwa Ministerstwa Kultury wszelkich informacji dotyczących ogólnej działalności przedsiębiorstwa (całkowite obroty, sprawozdania finansowe, prognozy budżetowe, kopie uchwał zatwierdzających te dane, a w stosownych wypadkach sprawozdanie biegłego rewidenta oraz zbiorcza lista płac), a także wszelkich dokumentów dotyczących subsydiowanej działalności, w szczególności sprawozdania z wykorzystania dotacji, poświadczającego wykonanie usług uzasadniających udzielenie dotacji za poprzedni rok.

(59)

W praktyce tylko jedno przedsiębiorstwo – CELF – skorzystało z „Programu małych zamówień”. Według władz francuskich, uzasadniając swój wniosek o dotację na następny rok, CELF musiało każdego roku udokumentować wystąpienie nadmiernych kosztów spowodowanych usługami dotyczącymi małych zamówień. Jedna czwarta dotacji przyznanej w roku poprzednim była wypłacana na początku roku, a reszta była rozliczana jesienią, po zbadaniu przez władze publiczne prognozy budżetowej przedsiębiorstwa korzystającego z dotacji i wahań zarejestrowanych w trakcie pierwszej części roku obrotowego. Zgodnie z ustaleniami, jeżeli kwota pomocy nie została w całości wykorzystana, pozostałe sumy odliczano od dotacji przewidzianych na następny rok. Ponadto przedstawiciele Ministerstwa Kultury uczestniczyli w charakterze obserwatorów w posiedzeniach zarządu i walnego zgromadzenia CELF.

(60)

Należy dodać, że po okresie, w którym przedmiotowa pomoc była w sposób stały zmniejszana od 1997 r., została ona zniesiona w 2002 r. Od 1980 r. do końca 2001 r. CELF każdego roku otrzymywało pomoc przeznaczoną na zmniejszenie kosztów realizacji małych zamówień na książki w języku francuskim płynących z zagranicy. W sumie w latach 1980-2001 CELF otrzymało ok. 4,8 mln EUR z tytułu przedmiotowej pomocy.

Tabela

Kwoty pomocy przyznane na rzecz CELF od 1980 r. z tytułu realizacji „małych zleceń”

Informacje dostarczone przez władze francuskie

(kwoty zostały zaokrąglone w EUR)

(61)

W odpowiedzi z dnia 9 czerwca 2009 r. na decyzję o przedłużeniu postępowania władze francuskie przedstawiły w szczególności następujące uwagi.

(62)

Po pierwsze, stwierdziły, że zgadzają się z analizą przeprowadzoną przez Komisję, zgodnie z którą pomoc na rzecz CELF stanowi pomoc państwa i zgodnie z którą odstępstwa przewidziane w art. 107 ust. 2 i ust. 3 lit. a) i b) TFUE nie mają zastosowania.

(63)

W ramach oceny pomocy w świetle art. 107 ust. 3 lit. c) i d) TFUE władze francuskie nie dostarczyły nowych informacji w odniesieniu do proporcjonalności pomocy.

(64)

Po drugie, władze francuskie stwierdziły, że uważają, że zadania nałożone na CELF stanowią usługę świadczoną w interesie ogólnym w rozumieniu art. 106 ust. 2 TFUE.

(65)

Ponadto władze francuskie powoływały się przede wszystkim na istnienie nadzwyczajnych okoliczności, które powinny odwieść Komisję od odzyskiwania pomocy.

(66)

Jak stwierdzono powyżej, władze francuskie nie dostarczyły szczegółowych informacji, których wymagała Komisja w decyzji o przedłużeniu postępowania, i w odniesieniu do kwestii proporcjonalności pomocy odesłały Komisję do informacji dostarczonych w latach 2002 i 2003, których Komisja nie mogła wykorzystać jako takich ze względu na wyrok Sądu z dnia 15 kwietnia 2008 r. W następstwie monitu z dnia 8 października 2009 r. Komisja, w dniu 20 listopada 2009 r., postanowiła nakazać władzom francuskim przedstawienie wymaganych informacji na mocy art. 10 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 659/1999. W piśmie z dnia 2 grudnia 2009 r. władze francuskie odpowiedziały, że nie posiadają dodatkowych informacji do przedstawienia Komisji.

(67)

W piśmie z dnia 23 lipca 2009 r. SIDE przedstawiło w szczególności następujące uwagi.

(68)

SIDE przypomniało, że jedynie CELF korzystało z pomocy, mimo że według SIDE działalność CELF nie była specyficzna jedynie dla CELF, ponieważ przyjmowanie zamówień każdej wielkości, nawet najmniejszych, pochodzących z księgarni z miejsc oddalonych geograficznie i łączenie ich w celu składania większych zamówień u wydawców stanowi, według SIDE, samą istotę działalności w zakresie zamówień eksportowych. SIDE stwierdziło również, że odmówiono mu przyznania pomocy nie z powodu rzekomego braku przejrzystości, ale dlatego, że jest przedsiębiorstwem prywatnym, a nie spółdzielnią wydawców.

(69)

Ponadto SIDE zajęło się szczegółowo zakwestionowaniem faktu konieczności pomocy. W tym względzie uznało w szczególności, że pojęcie „małych zamówień” jest arbitralne, i zakwestionowało dane liczbowe przedstawione przez władze francuskie.

(70)

SIDE uznało również, że pomocy nie można uzasadnić na podstawie art. 106 ust. 2 TFUE, opierając się w szczególności na wyrokach sądów krajowych dotyczących działalności CELF.

(71)

Ponadto SIDE stwierdziło, że nie uważa, aby istniały jakiekolwiek nadzwyczajne okoliczności pozwalające na ograniczenie obowiązku odzyskania pomocy.

(72)

Należy ustalić, czy przedmiotowy środek stanowi pomoc państwa i czy w odpowiednim przypadku można go uznać za zgodny z rynkiem wewnętrznym. W ramach oceny Komisja musi uwzględnić w szczególności wyrok Sądu z dnia 15 kwietnia 2008 r.

(73)

Artykuł 107 ust. 1 TFUE stanowi: „z zastrzeżeniem innych postanowień przewidzianych w Traktatach, wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi”.

(74)

Na wstępie, zgodnie z tym, co już przedstawiono w decyzji o przedłużeniu postępowania, Komisja przypomina, że jej wniosek, że przedmiotowy środek stanowi pomoc państwa w rozumieniu Traktatu, nie został nigdy podważony ani na różnych etapach postępowania przed Komisją, ani przed sądami Unii Europejskiej (18), ani nawet przed sądami krajowymi (19). W odpowiedzi z dnia 9 czerwca 2009 r. dotyczącej decyzji o przedłużeniu postępowania władze francuskie stwierdziły, że zgadzają się z analizą Komisji, zgodnie z którą pomoc na rzecz CELF stanowi pomoc państwa.

(75)

Komisja uważa, że przedmiotowy środek stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE (dawnego art. 87 ust. 1 Traktatu WE) z powodów określonych poniżej.

(76)

Po pierwsze, środek stwarza korzyść dla CELF, ponieważ umożliwia obniżenie kosztów małych zamówień. Ma również charakter selektywny, ponieważ jedynym jego beneficjentem jest CELF.

(77)

Po drugie, środek jest finansowany z budżetu państwa francuskiego, tzn. przy użyciu zasobów państwowych. Decyzję o wdrożeniu środka podjęło Ministerstwo Kultury, a więc środek można przypisać władzom francuskim

(78)

Po trzecie, środek może wpływać na wymianę handlową między państwami członkowskimi i zakłócać konkurencję. Pomoc przyznaje się bowiem agentom francuskim (w praktyce CELF), którzy eksportują książki w języku francuskim głównie do krajów niefrancuskojęzycznych. Wspomniani agenci francuscy przynajmniej potencjalnie konkurują z innymi agentami eksportowymi książek francuskojęzycznych działającymi w innych krajach francuskojęzycznych Unii Europejskiej (w Belgii i Luksemburgu). Fakt, że wpływ na wymianę handlową i zakłócenie konkurencji wywołane przez środek wydają się niewielkie, nie zmienia tego wniosku. Zgodnie bowiem z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Komisja nie ma obowiązku stwierdzenia rzeczywistego wpływu pomocy na wymianę handlową między państwami członkowskimi i rzeczywistego zakłócenia konkurencji; wystarczy, że pomoc może wpływać na wymianę handlową i zakłócać konkurencję.

(79)

Ponadto Komisja uważa, że nie spełniono warunków stosowania wyroku w sprawie Altmark. W wyroku z dnia 24 lipca 2003 r. (20) Trybunał Sprawiedliwości określił szczegółowo warunki, w jakich dotacja na rzecz przedsiębiorstwa zobowiązanego do zarządzania usługami świadczonymi w ogólnym interesie gospodarczym nie stanowi pomocy państwa: „po pierwsze, przedsiębiorstwo będące beneficjentem zostało rzeczywiście obciążone wykonaniem zobowiązań do świadczenia usług publicznych i zobowiązania te powinny być jasno określone; po drugie, parametry, na podstawie których obliczona jest rekompensata, zostały wcześniej ustalone w obiektywny i przejrzysty sposób; po trzecie, rekompensata nie przekracza kwoty niezbędnej do pokrycia całości lub części kosztów poniesionych w celu wykonania zobowiązań do świadczenia usług publicznych, przy uwzględnieniu związanych z nimi przychodów oraz rozsądnego zysku z tytułu wypełniania tych zobowiązań; po czwarte, jeżeli wybór przedsiębiorstwa, któremu ma zostać powierzone wykonywanie zobowiązań do świadczenia usług publicznych, nie został w danym przypadku dokonany w ramach procedury udzielania zamówień publicznych, pozwalającej na wyłonienie kandydata zdolnego do świadczenia tych usług po najniższym koszcie dla społeczności, poziom koniecznej rekompensaty został ustalony na podstawie analizy kosztów, jakie przeciętne przedsiębiorstwo, prawidłowo zarządzane i wyposażone w środki transportu odpowiednio do tego, by móc uczynić zadość wymogom stawianym usługom publicznym, poniosłoby na wykonanie takich zobowiązań, przy uwzględnieniu związanych z nimi przychodów oraz rozsądnego zysku osiąganego przy wypełnianiu tych zobowiązań”.

(80)

W niniejszym przypadku i bez konieczności omawiania każdego z warunków, ponieważ warunki mają charakter łączny, Komisja stwierdza, że CELF nie zostało wybrane w ramach procedury udzielania zamówień publicznych i że poziom rekompensaty nie został określony na podstawie analizy kosztów, jakie poniosłoby średnie przedsiębiorstwo, prawidłowo zarządzane i dysponujące odpowiednimi środkami produkcji.

(81)

W tej sytuacji pomoc udzielona na rzecz CELF stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE, ponieważ wszystkie warunki pojęcia pomocy państwa zostały spełnione.

(82)

Ponadto przedmiotowy środek nie został zgłoszony do Komisji przez władze francuskie. Udzielona pomoc stanowi zatem naruszenie art. 108 ust. 3 TFUE, który stanowi, że Komisja jest informowana, w czasie odpowiednim do przedstawienia swych uwag, o wszelkich planach przyznania lub zmiany pomocy. Pomoc przyznano zatem niezgodnie z prawem.

(83)

W związku z tym, że przedmiotowy środek stanowi pomoc państwa, należy ocenić jego zgodność z rynkiem wewnętrznym.

(84)

Komisja uważa, że odstępstwa od art. 107 ust. 2 TFUE nie mają zastosowania w niniejszym przypadku, ponieważ przedmiotowe środki najwyraźniej nie zmierzały do osiągnięcia celów w nim określonych.

(85)

Pomoc nie spełnia również warunków ustalonych w odniesieniu do odstępstwa przewidzianego w art. 107 ust. 3 lit. a) TFUE, ponieważ nie była przeznaczona na sprzyjanie rozwojowi regionów mogących skorzystać z tego postanowienia. Także odstępstwa przewidzianego w art. 107 ust. 3 lit. b), dotyczącego wspierania realizacji ważnych projektów stanowiących przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania, nie można zastosować w tym przypadku, ponieważ przedmiotowy środek nie miał na celu promowania takiego rodzaju projektu. W związku z tym, że pomoc nie miała też na celu zaradzenia poważnym zaburzeniom w gospodarce państwa członkowskiego, odstępstwo zawarte w drugiej części art. 107 ust. 3 lit. b) również nie ma zastosowania w tym przypadku.

(86)

Komisja musi zatem rozważyć możliwość zastosowania art. 107 ust. 3 lit. c) i d) TFUE (dawnego art. 87 ust. 3 lit. c) i d) Traktatu WE).

(87)

Uwzględniając wyroku Sądu z dnia 15 kwietnia 2008 r., należy rozróżnić pomoc wypłaconą po wejściu w życie Traktatu o Unii Europejskiej (w dniu 1 listopada 1993 r.) i pomoc wypłaconą przed jego wejściem w życie, do której należy zastosować przepisy prawa materialnego obowiązujące w odpowiednim okresie.

(88)

W tym celu Komisja uwzględnia fakt, że jedna czwarta dotacji przyznanej w roku poprzednim była wypłacana na rzecz CELF na początku roku, a reszta była rozliczana jesienią, po zbadaniu przez władze publiczne prognozy budżetowej przedsiębiorstwa korzystającego z dotacji i wahań zarejestrowanych w trakcie pierwszej części roku obrotowego. Jeżeli kwota pomocy nie została w całości wykorzystana, pozostałe sumy odliczano od dotacji przewidzianych na następny rok. Dotacja wypłacana za 1993 r. została zatem wypłacona w części na początku 1993 r., a saldo jesienią 1993 r. Decyzję o przyznaniu pomocy za 1993 r. władze francuskie przyjęły na koniec 1992 r. lub na początku 1993 r., w każdym razie przed wejściem w życie Traktatu o Unii Europejskiej. Komisja stwierdza zatem, że pomoc wypłaconą za 1993 r. należy ocenić w odniesieniu do przepisów prawnych obowiązujących przed wejściem w życie Traktatu o Unii Europejskiej.

(89)

Artykuł 107 ust. 3 lit. d) TFUE (dawny art. 87 ust. 3 lit. d) Traktatu WE) stanowi, że „za zgodną z rynkiem wewnętrznym może zostać uznana […] pomoc przeznaczona na wspieranie kultury i zachowanie dziedzictwa kulturowego, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej i konkurencji w Unii w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem”.

(90)

Należy zatem sprawdzić, czy pomoc wypłacona na rzecz CELF między 1994 r. i końcem 2001 r. ma rzeczywiście cel kulturowy i czy nie zmienia warunków wymiany handlowej i konkurencji w Unii Europejskiej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem.

(91)

Na wstępie Komisja przypomina, że Sąd uznał kulturowy cel pomocy wypłaconej na rzecz CELF we wspomnianym wyżej wyroku z dnia 18 września 1995 r. W pkt 62 wyroku Sąd stwierdził, że „odnośnie do kulturowego celu spornej pomocy strony nie mają wątpliwości, że celem, do którego dąży rząd francuski jest propagowanie języka francuskiego i literatury francuskiej. W tym względzie Sąd stwierdza również, że informacje, którymi dysponowała Komisja, przyjmując swoją decyzję, łącznie z przesłankami zawartymi w piśmie radcy prawnego powoda z dnia 7 września 1992 r., umożliwiały podtrzymanie jej oceny odnośnie do rzeczywistego i prawnie uzasadnionego charakteru tego celu. W tych okolicznościach należy uznać, że zaistniały powody po temu, aby stwierdzić, iż Komisja nie miała szczególnych trudności odnośnie do oceny kulturowego celu spornej pomocy i że aby uznać kulturowy charakter tego celu, gromadzenie innych informacji nie było konieczne”.

(92)

Władze francuskie wskazały bowiem, że przedmiotowa pomoc zmierzała do osiągnięcia celu kulturowego polegającego na sprzyjaniu rozpowszechniania książek w języku francuskim w krajach niefrancuskojęzycznych. Chodzi więc w tym przypadku o zamierzoną politykę mająca na celu zachowanie różnorodności kulturowej na szczeblu międzynarodowym i sprzyjanie tej różnorodności.

(93)

Otóż ochrona i promocja różnorodności kulturowej stanowi jedną z podstawowych zasad modelu europejskiego. Zasady te są zawarte w art. 167 ust. 1 TFUE (dawny art. 151 ust. 1 Traktatu WE): „Unia przyczynia się do rozkwitu kultur państw członkowskich, w poszanowaniu ich różnorodności narodowej i regionalnej, równocześnie podkreślając znaczenie wspólnego dziedzictwa kulturowego” oraz w art. 167 ust. 4, który stanowi, że „Unia uwzględnia aspekty kulturalne w swoim działaniu na podstawie innych postanowień Traktatów, zwłaszcza w celu poszanowania i popierania różnorodności jej kultur”.

(94)

Komisja stwierdza zatem, że pomoc przyznana na rzecz CELF przez władze francuskie w celu zapewnienia rozpowszechniania książek w języku francuskim miała istotnie cel kulturowy.

(95)

Komisja musi sprawdzić, czy przedmiotowe środki były rzeczywiście konieczne i proporcjonalne w odniesieniu do celu polityki kulturowej prowadzonej przez władze francuskie.

(96)

Na wstępie należy przypomnieć, że zgodnie ze wspomnianym wyżej wyrokiem Sądu z dnia 28 lutego 2002 r. przedmiotowe środki należy ocenić w odniesieniu do rynku zamówień eksportowych książek w języku francuskim.

(97)

Po pierwsze, należy rozważyć konieczność przyznania pomocy.

(98)

Według władz francuskich przedmiotowe środki zostały opracowane w 1980 r. przez Ministerstwo Kultury, w czasie gdy niektóre podmioty z branży (grupa Hachette i Messageries du livre) zamierzały wycofać się z rynku zamówień eksportowych. Według władz francuskich kwestionowany mechanizm został wprowadzony po to, aby zachęcić podmioty gospodarcze do działania na rynku i aby wszystkie zamówienia książek w języku francuskim wychodzące z księgarni znajdujących się na obszarach niefrancuskojęzycznych mogły być zrealizowane. Gwarantowało to możliwość dotarcia książek francuskojęzycznych do wszystkich księgarni, włącznie z tymi najmniejszymi, działającymi w odległych krajach, nawet jeśli ich potrzeby ograniczałyby się jedynie do kilku książek, często publikowanych przez różnych wydawców.

(99)

SIDE natomiast wskazało – w szczególności w ramach uwag przekazanych w następstwie decyzji o przedłużeniu postępowania – że przedmiotowa pomoc nie była konieczna. Chociaż niektóre podmioty rzeczywiście zaprzestały działalności agentów eksportowych w 1980 r., SIDE przypomina, że to właśnie w tym czasie zostało utworzone to przedsiębiorstwo w celu podjęcia działalności na tym rynku. Ponadto SIDE kwestionuje fakt, że CELF prowadzi szczególną działalność w zakresie realizacji małych zamówień. SIDE kwestionuje w szczególności dane liczbowe dostarczone przez władze francuskie i uważa, że dane dotyczące CELF i SIDE dotyczące proporcji w odniesieniu do obrotów każdego przedsiębiorstwa, liczby faktur i liczby pozycji zamówień są faktycznie dość podobne. W szczególności SIDE kwestionuje pojęcie „małych zamówień” określone przez władze francuskie. Według SIDE pojęcie to jest arbitralne, ponieważ koszt realizacji zamówienia nie zależy od jego kwoty, ale od liczby pozycji.

(100)

Komisja uważa, że nie jest konieczne wyciąganie ostatecznych wniosków odnośnie do kwestii konieczności pomocy, ponieważ warunki konieczności i proporcjonalności mają charakter kumulatywny, a w motywie 121 zostanie stwierdzone, że nie wykazano, iż warunek proporcjonalności jest spełniony.

(101)

Po drugie, Komisja stwierdza, że wpływ na wymianę handlową wewnątrz Unii Europejskiej i zakłócenie konkurencji spowodowane przez środek są bardzo niewielkie, biorąc pod uwagę w szczególności kwoty, których dotyczy środek, bardzo małą zastępowalność między książkami w języku francuskim i w innym języku, jak również znaczną różnicę między liczbą książek francuskojęzycznych eksportowanych do krajów niefrancuskojęzycznych przez Francję, z jednej strony, oraz Belgię i Luksemburg, z drugiej strony.

(102)

Ściślej rzecz ujmując, jeżeli chodzi o rynek zamówień eksportowych książek w języku francuskim, Komisja zauważa, że w ramach swojej działalności agentów eksportowych CELF i SIDE rozpowszechniają książki w krajach i na terytoriach niefrancuskojęzycznych. W krajach francuskojęzycznych na rynku lokalnym działają natomiast duzi wydawcy za pośrednictwem spółek zależnych lub przedstawicielstw. Agencje eksportowe odgrywają zatem bardzo marginalną rolę na rynkach francuskojęzycznych, które stanowią przecież główny rynek zbytu dla książek w języku francuskim.

(103)

Na rynku krajowym zamówień eksportowych książek w języku francuskim obecni są agenci ogólnobranżowi, tacy jak SIDE i CELF, i w mniejszym stopniu agenci wyspecjalizowani, którzy prowadzą również bezpośrednią sprzedaż na rzecz odbiorców końcowych, ale na bardzo niewielką skalę, i w bardzo niewielkim stopniu konkurują z obydwoma agentami ogólnobranżowymi, jak również pewna liczba księgarni, które obsługują, choćby okazjonalnie, zamówienia dla księgarzy zagranicznych i księgarni internetowych, których działalność była jednak stosunkowo ograniczona w czasie obowiązywania przedmiotowej pomocy.

(104)

Na przedmiotowym rynku to właśnie skarżący był najważniejszym podmiotem, na który miały wpływ kwestionowane środki. Z jednej strony, władze francuskie potwierdzają, że program dotyczący małych zamówień był w zasadzie dostępny dla każdego przedsiębiorstwa, które złożyłoby w tej sprawie stosowny wniosek, o ile przyjęłoby warunki związane z przyznaniem pomocy. Stwierdzają one, że odmowa Ministerstwa Kultury w stosunku do SIDE w 1991 r. była uzasadniona przez odmowę SIDE podporządkowania się obowiązkowi przejrzystości działalności wymaganej w celu skorzystania z przedmiotowej pomocy. Z drugiej strony, SIDE stwierdziło, że odmowa władz francuskich była związana z faktem, że jest ono przedsiębiorstwem prywatnym, a nie spółdzielnią wydawców. Ponadto w 1996 r., w związku ze stwierdzeniem nieważności decyzji Komisji z dnia 18 maja 1993 r., Ministerstwo Kultury dążące do zakończenia postępowania przypomniało SIDE, że system pomocy związanej z małymi zamówieniami nie jest z definicji zastrzeżony dla CELF. Ministerstwo zaproponowało mu, pismem z dnia 3 września 1996 r., spotkanie w celu sprawdzenia, czy przedsiębiorstwo było w stanie, na tych samych warunkach przejrzystości działania, świadczyć takie same usługi jak CELF. Podczas spotkania, które odbyło się dnia 26 września 1996 r., kierownictwo SIDE poinformowało Ministerstwo Kultury, że odmawia skorzystania z programu, którego zgodność z prawem wspólnotowym może być zakwestionowana przez Komisję.