Mediacja w sprawach cywilnych i handlowych

Przewidywalne ramy prawne mogą umożliwić obywatelom Unii Europejskiej korzystanie z zalet mediacji* jako procesu rozwiązywania sporów, zwłaszcza pod względem oszczędności i szybkości.

AKT

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/52/WE z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie niektórych aspektów mediacji w sprawach cywilnych i handlowych

STRESZCZENIE

Przewidywalne ramy prawne mogą umożliwić obywatelom Unii Europejskiej korzystanie z zalet mediacji* jako procesu rozwiązywania sporów, zwłaszcza pod względem oszczędności i szybkości.

JAKIE SĄ CELE NINIEJSZEJ DYREKTYWY?

Celem niniejszej dyrektywy jest zachęcanie do stosowania alternatywnych metod rozwiązywania sporów, zwłaszcza mediacji, a także zapewnienie wyważonej relacji pomiędzy mediacją a postępowaniem sądowym.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Niniejsza dyrektywa ma zastosowanie do sporów o charakterze transgranicznym w sprawach cywilnych i handlowych. Nie rozszerza się jej stosowania na:

• sprawy skarbowe, celne i administracyjne;
• odpowiedzialność kraju UE za działania lub zaniechania w wykonywaniu władzy publicznej;
• spory, których co najmniej jedna strona ma miejsce zamieszkania w Danii lub jest rezydentem Danii.

Kraje UE muszą ustanowić procedurę pozwalającą stronom na wnioskowanie o potwierdzenie ugody. Takim potwierdzeniem może być orzeczenie, decyzja lub urzędowy dokument wydany przez sąd lub inny właściwy organ. Pozwoli to na wzajemne uznawanie i wykonywanie ugody w całej UE na takich samych warunkach jak te ustanowione dla decyzji sądów w sprawach cywilnych i handlowych oraz w sprawach małżeńskich i sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej.

Mediatorzy* ani inne osoby zaangażowane w prowadzenie postępowania mediacyjnego nie są zobowiązani w postępowaniu sądowym do składania zeznań dotyczących informacji uzyskanych w wyniku mediacji, z wyjątkiem sytuacji, w których:

• jest to konieczne z ważnych powodów dotyczących porządku publicznego, w szczególności dla zapewnienia ochrony nietykalności cielesnej danej osoby;
• ujawnienie treści ugody jest konieczne w celu wprowadzenia w życie lub wykonania tej ugody.

Kraje UE muszą zachęcać do organizacji szkoleń dla mediatorów, a także do opracowywania i stosowania dobrowolnych kodeksów postępowania w zawodzie mediatora.

KONTEKST

W 2013 r. UE opublikowała dwa akty dotyczące alternatywnych metod rozwiązywania sporów:

• dyrektywa 2013/11/UE w sprawie alternatywnych metod rozstrzygania sporów, zapewniająca konsumentom dostęp do wysokiej jakości podmiotów zajmujących się alternatywnymi metodami rozstrzygania sporów (ADR) w zakresie wszelkich sporów umownych z przedsiębiorcami. W celu zapewnienia tej dostępności kraje UE muszą ustanowić krajowe infrastruktury ADR do stycznia 2016 r. Mediacja to jedna z kilku form ADR, na których kraje UE mogą polegać podczas ustanawiania takiej infrastruktury;
• rozporządzenie (UE) nr 524/2013 w sprawie internetowego systemu rozstrzygania sporów (ODR), w ramach którego powstanie ogólnoeuropejska platforma przeznaczona do rozstrzygania sporów wynikających z transakcji internetowych. Platforma będzie umożliwiać konsumentom przedkładanie sporów przez Internet i będzie funkcjonować we wszystkich językach urzędowych UE. Zgodnie z planem platforma ma być dostępna od stycznia 2016 r.

Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej Komisji Europejskiej dotyczącej alternatywnych i internetowych metod rozstrzygania sporów (ADR/ODR).

SŁOWA KLUCZOWE

* Mediacja: zorganizowane postępowanie, w którym przynajmniej dwie strony sporu próbują dobrowolnie same osiągnąć porozumienie w celu rozwiązania ich sporu, korzystając z pomocy mediatora. Mediacja może zostać zainicjowana przez strony albo może ją zaproponować lub zarządzić sąd lub nakazać prawo kraju UE.

* Mediator: osoba trzecia, do której zwrócono się o przeprowadzenie mediacji w sposób skuteczny, bezstronny i kompetentny. Nazwa lub zawód wykonywany w danym kraju UE przez mediatora oraz sposób jego wyznaczenia lub forma, w której zwrócono się do niego o przeprowadzenie mediacji, nie ma znaczenia.

AKTY POWIĄZANE

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/11/UE z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie alternatywnych metod rozstrzygania sporów konsumenckich oraz zmiany rozporządzenia (WE) nr 2006/2004 i dyrektywy 2009/22/WE (dyrektywa w sprawie ADR w sporach konsumenckich) (Dz.U. L 165, 18.6.2013, s. 63-79)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2013/524/UE z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie internetowego systemu rozstrzygania sporów konsumenckich oraz zmiany rozporządzenia (WE) nr 2006/2004 i dyrektywy 2009/22/WE (rozporządzenie w sprawie ODR w sporach konsumenckich) (Dz.U. L 165, 18.6.2013, s. 1-12)

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów - „W kierunku europejskich horyzontalnych ram w zakresie zbiorowego dochodzenia roszczeń” (COM(2013) 401 final z 11.6.2013)

Ostatnia aktualizacja: 17.08.2015