Konwencja o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt – konwencja bońska

 

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

Konwencja o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt

Decyzja 82/461/EWG w sprawie zawarcia Konwencji o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt

JAKIE SĄ CELE KONWENCJI I DECYZJI?

• Celem konwencji bońskiej jest ochrona wędrownych gatunków* dzikich zwierząt na całym świecie. Dzikie zwierzęta wymagają szczególnej uwagi ze względu na ich znaczenie z perspektywy środowiska, ekologii, genetyki, nauki, rekreacji, kultury, edukacji, społeczeństwa i gospodarki. Ochrona gatunków wędrownych wymaga współpracy międzynarodowej, aby zapewnić ochronę na całym terytorium występowania*.
• Decyzja stanowi zawarcie Konwencji w imieniu EWG (obecnie UE).

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

• Strony Konwencji uznają znaczenie ochrony gatunków wędrownych oraz potrzebę zwrócenia szczególnej uwagi na gatunki, których status ochronny* jest nieodpowiedni.
• Aby uniknąć zagrożenia* jakiegokolwiek gatunku wędrownego, Strony powinny:
  • propagować i popierać badania nad gatunkami wędrownymi oraz współpracować w tym zakresie;
  • zawierać porozumienia dotyczące ochrony i gospodarowania gatunkami wędrownymi wymienionymi w załączniku II.
• Aby chronić zagrożone gatunki wędrowne, Strony Konwencji podejmą starania w celu:
  • zapewnienia natychmiastowej ochrony gatunków wędrownych wymienionych w załączniku I;
  • zapewnienia ochrony lub odtworzenia siedlisk gatunków zagrożonych;
  • zapobiegania, usuwania, kompensowania lub minimalizowania niekorzystnych skutków działań lub przeszkód poważnie utrudniających wędrówkę gatunków;
  • zapobiegania, zmniejszania lub kontrolowania, w możliwym i odpowiednim zakresie, czynników stanowiących zagrożenie lub mogących zwiększyć zagrożenie gatunków.
• Państwa stanowiące terytorium występowania gatunków wędrownych wydają zakaz pozyskiwania zwierząt należących do gatunków wymienionych w załączniku I, z pewnymi wyjątkami, np. jeżeli pozyskiwanie odbywa się w celach naukowych lub w celu umożliwienia rozmnażania lub przetrwania zagrożonego gatunku. Wyjątki te są dokładnie określone co do przedmiotu oraz ograniczone w czasie i przestrzeni. Tego rodzaju pozyskiwanie nie powinno odbywać się ze szkodą dla gatunku.
• Ochrona i gospodarowanie gatunkami wymienionymi w załączniku II mogą wymagać zawarcia umów międzynarodowych.
• Wytyczne do porozumień:
  • odtworzenie lub utrzymanie gatunku wędrownego, którego dotyczy porozumienie;
  • porozumienie dotyczy całego terytorium występowania danego gatunku wędrownego będącego przedmiotem porozumienia;
  • porozumienie jest otwarte do przystąpienia dla wszystkich państw terytorium występowania tego gatunku, bez względu na to, czy są one Stronami niniejszej Konwencji;
  • porozumienie dotyczy, o ile to możliwe, więcej niż jednego gatunku.
• Każde porozumienie zawiera następujące informacje:
  • nazwę gatunku wędrownego, którego dotyczy;
  • terytorium występowania i trasę wędrówki gatunku;
  • działania na rzecz realizacji postanowień porozumienia;
  • procedury rozstrzygania sporów;
  • wyznaczenie organu odpowiadającego za realizację postanowień porozumienia.
• Porozumienia mogą również przewidywać:
  • badania dotyczące danego gatunku;
  • wymianę informacji o gatunkach wędrownych;
  • odtworzenie lub utrzymanie sieci dogodnych siedlisk w celu ochrony danego gatunku;
  • okresowy przegląd statusu ochronnego danego gatunku;
  • procedury postępowania w sytuacjach wyjątkowych, gdy konieczne jest szybkie i znaczne wzmożenie działań ochronnych.
• Inne rodzaje porozumień określono w art. 4 ust. 4 niniejszej Konwencji. Nie ograniczają się one do gatunków wymienionych w załączniku II Konwencji i mogą zostać zawarte w odniesieniu do jakiejkolwiek populacji lub geograficznie odrębnej części populacji dowolnego gatunku lub niższej kategorii taksonomicznej dzikich zwierząt, którego osobniki okresowo przekraczają jedną lub kilka granic jurysdykcji państwowej.
• Konferencja Stron jest organem decyzyjnym niniejszej Konwencji. Konferencja Stron dokonuje przeglądu realizacji Konwencji i może przyjmować zalecenia.
• Konwencja oraz załączniki I i II do niej mogą zostać zmienione.
• Jakikolwiek spór między Stronami Konwencji będzie przedmiotem negocjacji między Stronami sporu. Jeżeli spór nie może być rozstrzygnięty w drodze negocjacji, może zostać przekazany do arbitrażu, w szczególności do Stałego Trybunału Arbitrażowego w Hadze, którego orzeczeniem będą związane Strony.

DATA WEJŚCIA W ŻYCIE

Konwencja bońska została podpisana w 1979 r. i weszła w życie 1 listopada 1983 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Bioróżnorodność na świecie (Komisja Europejska)
• CMS (Konwencja o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNE DOKUMENTY

Konwencja o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt (Dz.U. L 210 z 19.7.1982, s. 11–22)

Decyzja Rady 82/461/EWG z dnia 24 czerwca 1982 r. w sprawie zawarcia Konwencji o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt (Dz.U. L 210 z 19.7.1982, s. 10)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Decyzja Rady 2006/871/WE z dnia 18 lipca 2005 r. w sprawie zawarcia przez Wspólnotę Europejską Porozumienia o ochronie afrykańsko-euroazjatyckich wędrownych ptaków wodnych (Dz.U. L 345 z 8.12.2006, s. 24–25)

Decyzja Rady 98/145/WE z dnia 12 lutego 1998 r. w sprawie zatwierdzenia, w imieniu Wspólnoty Europejskiej, zmian dodatków I i II do Konwencji bońskiej o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt, przyjętych przez piąte posiedzenie Konferencji Stron Konwencji (Dz.U. L 46 z 17.2.1998, s. 6–7)

Ostatnia aktualizacja: 12.05.2020