Unijny tymczasowy dokument podróży

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Dyrektywa (UE) 2019/997 ustanawiająca unijny tymczasowy dokument podróży

JAKIE SĄ CELE DYREKTYWY?

• Unijny tymczasowy dokument podróży (TDP) to dokument podróży wydawany przez państwo członkowskie UE niereprezentowanemu* obywatelowi Unii Europejskiej (UE) na wniosek tego obywatela, jeśli, na przykład, jego paszport został skradziony, zgubiony lub zniszczony lub nie można go uzyskać w rozsądnym terminie.
• Dyrektywa ustanawia przepisy i procedury związane z uzyskiwaniem takiego dokumentu oraz określa jego jednolity format. Unijny TDP pozwala korzystać w odwiedzanym państwie z ochrony konsularnej i dyplomatycznej na takich samych warunkach jak obywatele państwa członkowskiego, które wydaje taki dokument.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Procedura

• Niereprezentowani obywatele mogą składać wniosek o wydanie unijnego TDP w ambasadzie lub konsulacie dowolnego państwa członkowskiego. Gdy państwo członkowskie otrzyma wniosek, musi, możliwie jak najszybciej i nie później niż 2 dni robocze po otrzymaniu wniosku, przeprowadzić konsultacje z państwem członkowskim obywatelstwa w celu zweryfikowania obywatelstwa i tożsamości wnioskodawcy. Musi przekazać wszystkie istotne informacje, a w szczególności:
  • imię i nazwisko, obywatelstwo, datę urodzenia i płeć wnioskodawcy;
  • zdjęcie twarzy wnioskodawcy;
  • kopie lub skany wszelkich dostępnych środków identyfikacji, takich jak dowód tożsamości, prawo jazdy lub numer ubezpieczenia społecznego.
• Zazwyczaj nie później niż 3 dni po otrzymaniu tych informacji państwo członkowskie obywatelstwa potwierdza, czy wnioskodawca jest jego obywatelem. Państwo członkowskie rozpatrujące wniosek wydaje następnie unijny TDP w ciągu 2 dni roboczych.
• Jeżeli państwo członkowskie obywatelstwa sprzeciwia się wydaniu unijnego TDP jednemu ze swoich obywateli, dokumentu nie wydaje się i państwo członkowskie obywatelstwa przejmuje odpowiedzialność za zapewnienie ochrony konsularnej.
• W wyjątkowo nagłych przypadkach państwo członkowskie rozpatrujące wniosek może wydać unijny TDP bez uprzedniej konsultacji, ale przed jego wydaniem musi wyczerpać wszelkie dostępne środki komunikacji oraz musi możliwie jak najszybciej powiadomić o tym państwo członkowskie obywatelstwa.
• Ze względów bezpieczeństwa w momencie dotarcia do miejsca docelowego odbiorca unijnego TDP musi zwrócić ten dokument właściwym organom, niezależnie od tego, czy TDP utracił ważność czy nie.
• Komisja Europejska może przyjmować akty wykonawcze ustanawiające standardowy formularz wniosku.

Jednolity format

• Dyrektywa określa standardowy format unijnego TDP, na który składają się standardowy formularz oraz towarzysząca naklejka. Powinien on zawierać wszystkie niezbędne informacje oraz spełniać wysokie wymogi techniczne, w szczególności zabezpieczenia przed podrobieniem i fałszerstwem.
• W decyzji wykonawczej (UE) 2022/2452, przyjętej w grudniu 2022 r., określono dodatkowe specyfikacje techniczne dotyczące:
  • projektu, formatu i kolorów jednolitego formularza i jednolitej naklejki unijnego TDP;
  • wymogów dotyczących materiału i technik drukowania jednolitego formularza unijnego TDP;
  • zabezpieczeń i wymogów, łącznie ze wzmocnionymi normami dotyczącymi ochrony przed fałszowaniem, podrabianiem oraz przerabianiem.

Koszt

Państwo członkowskie rozpatrujące wniosek musi pobierać od wnioskodawcy takie same opłaty, jakie pobiera za wydanie dokumentów tymczasowych od własnych obywateli, i może odstąpić od pobierania opłat w ogóle lub w konkretnych określonych przez siebie sytuacjach.

Ważność

Unijny TDP jest ważny przez okres niezbędny do zakończenia podróży, na potrzeby której został wydany, z uwzględnieniem niezbędnych postojów nocnych oraz połączeń w podróży. Okres ważności obejmuje okres karencji wynoszący 2 dni. W normalnych okolicznościach okres ważności nie przekracza 15 dni.

Transpozycja, monitorowanie i ocena

• Państwa członkowskie zapewniają regularne monitorowanie stosowania dyrektywy.
• Po przyjęciu dodatkowych specyfikacji technicznych państwa członkowskie mają 2 lata na przyjęcie przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych niezbędnych do wykonania dyrektywy (tj. do grudnia 2024 r.). Państwa członkowskie muszą stosować te przepisy krajowe od grudnia 2025 r.
• Nie wcześniej niż 5 lat po dniu transpozycji Komisja dokona oceny dyrektywy oraz przedstawi Parlamentowi Europejskiemu i Radzie Unii Europejskiej sprawozdanie na temat głównych ustaleń. Sprawozdanie to będzie zawierać ocenę stosowności poziomu zabezpieczenia danych osobowych, wpływu na prawa podstawowe oraz możliwości wprowadzenia jednolitej opłaty za unijne TDP.
• Dyrektywa uchyla decyzję 96/409/WPZiB.

OD KIEDY PRZEPISY TE MAJĄ ZASTOSOWANIE?

Państwa członkowskie mają obowiązek transpozycji dyrektywy do prawa krajowego do grudnia 2024 r. Krajowe przepisy będące transpozycją dyrektywy muszą wejść w życie w grudniu 2025 r., co oznacza, że od tej daty obywatelom UE będą wydawane nowe unijne TDP.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Ochrona konsularna (Komisja Europejska)
• Ochrona konsularna (Rada Unii Europejskiej).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Dyrektywa Rady (UE) 2019/997 z dnia 18 czerwca 2019 r. ustanawiająca unijny tymczasowy dokument podróży oraz uchylająca decyzję 96/409/WPZiB (Dz.U. L 163 z 20.6.2019, s. 1–12).

DOKUMENTY POWIĄZANE

Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2022/2452 z dnia 8 grudnia 2022 r. określająca dodatkowe specyfikacje techniczne dotyczące unijnego tymczasowego dokumentu podróży ustanowionego dyrektywą Rady (UE) 2019/997 (Dz.U. L 320 z 14.12.2022, s. 47–53).

Dyrektywa Rady (UE) 2015/637 z dnia 20 kwietnia 2015 r. w sprawie środków koordynacji i współpracy mających ułatwić ochronę konsularną niereprezentowanych obywateli Unii w państwach trzecich oraz uchylająca decyzję 95/553/WE (Dz.U. L 106 z 24.4.2015, s. 1–13).

Ostatnia aktualizacja: 01.02.2023