Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu z Serbią

 

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi a Republiką Serbii

Decyzja 2013/490/UE, Euratom dotycząca zawarcia Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi a Republiką Serbii

JAKIE SĄ CELE DECYZJI I UKŁADU?

Decyzja oznacza zawarcie przez Unię Europejską (UE) Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu z Serbią.

Cele układu są następujące:

• wspieranie wysiłków podejmowanych przez Serbię w celu umacniania demokracji i poszanowania zasad państwa prawa;
• wspieranie stabilizacji politycznej, gospodarczej i instytucjonalnej Serbii, jak również stabilizacji w regionie;
• stworzenie odpowiednich ram dla dialogu politycznego w celu umożliwienia rozwoju bliskich stosunków politycznych między UE a Serbią;
• wspieranie wysiłków podejmowanych przez Serbię w celu rozwijania współpracy gospodarczej i międzynarodowej, także poprzez zbliżenie jej przepisów do przepisów UE;
• wspieranie wysiłków podejmowanych przez Serbię w celu zakończenia procesu przekształcenia jej gospodarki w sprawnie działającą gospodarkę rynkową;
• promowanie harmonijnych stosunków gospodarczych oraz stopniowe stworzenie strefy wolnego handlu między UE a Serbią;
• wzmacnianie współpracy regionalnej we wszystkich dziedzinach objętych układem.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu składa się z 10 tytułów.

 

• 1.
  Zasady ogólne

  Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu opiera się na szeregu zasadniczych zasad. Serbia zobowiązuje się:

  • szanować zasady demokracji, praw człowieka i prawa międzynarodowego (co obejmuje pełną współpracę z Międzynarodowym Trybunałem Karnym dla Byłej Jugosławii), a także zasady państwa prawa i gospodarki rynkowej;
  • współpracować i wspierać walkę z rozprzestrzenianiem broni masowego rażenia i środków jej przenoszenia, w tym poprzez:
    • podejmowanie kroków mających na celu, stosownie do przypadku, podpisanie, ratyfikację lub przystąpienie do wszystkich odpowiednich instrumentów międzynarodowych oraz ich pełną realizację;
    • ustanowienie skutecznego krajowego systemu kontroli wywozu, kontrolującego wywóz, jak również tranzyt towarów związanych z bronią masowego rażenia, w tym kontroli ostatecznego użycia technologii podwójnego zastosowania, i obejmującego skuteczne sankcje w przypadku naruszenia systemu kontroli wywozu;
  • wypełniać zobowiązania międzynarodowe;
  • wspierać pokój i stabilność w skali międzynarodowej i regionalnej oraz rozwijać dobrosąsiedzkie stosunki z pozostałymi państwami regionu, co obejmuje zobowiązanie Serbii na rzecz dalszego rozwijania współpracy;
  • walczyć z terroryzmem.

   

• 2.
  Dialog polityczny

  Dialog polityczny między stronami ma być nadal rozwijany. Ma on na celu działanie w szczególności na rzecz:

  • pełnej integracji Serbii ze wspólnotą państw demokratycznych i stopniowego zbliżania się do UE;
  • większej zbieżności stanowisk stron w sprawach międzynarodowych, w tym kwestiach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa;
  • współpracy regionalnej i rozwoju dobrosąsiedzkich stosunków;
  • wspólnych poglądów na temat bezpieczeństwa i stabilności w Europie, co obejmuje współpracę w dziedzinach objętych wspólną polityką zagraniczną i bezpieczeństwa UE.

   

• 3.
  Współpraca regionalna

  Serbia jest zobowiązana do:

  • aktywnego promowania współpracy regionalnej;
  • rozpoczęcia negocjacji z państwami, które już podpisały układ o stabilizacji i stowarzyszeniu z UE, aby zawrzeć dwustronne umowy dotyczące współpracy regionalnej;
  • realizowania współpracy regionalnej z innymi państwami uczestniczącymi w procesie stabilizacji i stowarzyszenia (SAP), w niektórych lub we wszystkich dziedzinach współpracy objętych układem;
  • zacieśniania współpracy oraz zawarcia umów o współpracy z państwami kandydującymi do przystąpienia do UE, które nie są zaangażowane w SAP. Ponadto Serbia musi rozpocząć negocjacje z Turcją z myślą o zawarciu porozumienia ustanawiającego strefę wolnego handlu.

  UE może wspierać przedsięwzięcia o wymiarze regionalnym lub transgranicznym poprzez swoje programy pomocy technicznej.

   

• 4.
  Swobodny przepływ towarów

  • Obie strony zobowiązują się do stopniowego tworzenia dwustronnej strefy wolnego handlu w okresie trwającym maksymalnie 6 lat.
  • W układzie o stabilizacji i stowarzyszeniu określono proces obniżania i znoszenia taryf celnych i kontyngentów taryfowych, którymi objęte są towary pochodzące z UE i Serbii.

   

• 5.
  Przepływ pracowników, prawo przedsiębiorczości, świadczenie usług i przepływ kapitału

  • Obywatele Serbii, którzy są legalnie zatrudnieni w danym państwie UE, są traktowani w sposób wolny od wszelkiej dyskryminacji w porównaniu z obywatelami tego państwa. Serbia w ten sam sposób traktuje pracowników z UE.
  • Określa się zasady koordynowania systemów ubezpieczeń społecznych dla pracowników będących obywatelami Serbii, legalnie zatrudnionych na terytorium państwa UE, oraz dla członków ich rodzin legalnie przebywających na jego terytorium. Serbia w podobny sposób traktuje pracowników z UE.
  • Przedsiębiorstwom (w tym podmiotom zależnym i oddziałom) rozpoczynającym działalność na terytorium drugiej strony należy przyznać traktowanie nie mniej korzystne niż przedsiębiorstwom mającym siedzibę na jej terytorium.
  • Obie strony podejmują kroki w kierunku stopniowego zezwalania na świadczenie usług przez swoje przedsiębiorstwa lub przez swoich obywateli na terytorium drugiej strony.
  • Zezwala się na dokonywanie, w walucie w pełni wymienialnej, wszelkich płatności i transferów na rachunku bieżącym w ramach bilansu płatniczego między UE a Serbią.

   

• 6.
  Zbliżenie przepisów krajowych do przepisów UE

  • Serbia zobowiązuje się zapewnić, że jej istniejące przepisy prawne i przyszłe ustawodawstwo będą stopniowo dostosowywane do dorobku prawnego UE, a ponadto że takie przepisy prawne i ustawodawstwo będą właściwie wdrażane i egzekwowane.
  • Obie strony stosują oparte na prawie unijnym zasady konkurencji w odniesieniu do działań, które mogą wpływać na handel między nimi.

   

• 7.
  Sprawiedliwość, wolność i bezpieczeństwo

  Współpraca jest ukierunkowana na szereg konkretnych obszarów, w tym:

  • konsolidację zasad praworządności oraz ogólne wzmocnienie instytucji na wszystkich szczeblach administracji, a w szczególności na wzmocnienie egzekwowania prawa i wymiaru sprawiedliwości oraz zwalczanie korupcji;
  • wizy, kontrole granic, kwestie azylowe i dotyczące migracji;
  • zapobieganie i kontrolę nielegalnej imigracji oraz readmisję;
  • zapobieganie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu;
  • współpracę w zakresie narkotyków;
  • zapobieganie przestępczości zorganizowanej, terroryzmowi i innej nielegalnej działalności, a także zwalczanie tych zjawisk.

   

• 8.
  Polityki współpracy

  UE i Serbia mają ustanowić ścisłą współpracę w wielu różnych obszarach polityki, takich jak polityka handlowa i gospodarcza, współpraca przemysłowa czy edukacja i szkolenia, tak aby przyczyniać się do rozwoju i potencjału wzrostu Serbii. Taka współpraca wzmocni istniejące powiązania gospodarcze z korzyścią dla obu stron.

   

• 9.
  Współpraca finansowa

  • Aby pomóc w osiągnięciu celów układu o stabilizacji i stowarzyszeniu, Serbia może otrzymywać pomoc finansową od UE w formie dotacji i pożyczek, w tym pożyczek od Europejskiego Banku Inwestycyjnego.
  • Pomoc finansowa UE jest uzależniona od dalszych postępów w wypełnianiu kryteriów kopenhaskich.

   

• 10.
  Nadzór

  Na mocy układu o stabilizacji i stowarzyszeniu ustanawia się Radę Stabilizacji i Stowarzyszenia, która nadzoruje jego stosowanie i wykonywanie.

   

OD KIEDY DECYZJA I UKŁAD MAJĄ ZASTOSOWANIE?

Decyzja ma zastosowanie od dnia 22 lipca 2013 r., a układ – od dnia 1 września 2013 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Serbia (Komisja Europejska)
• Bałkany Zachodnie (Europejska Służba Działań Zewnętrznych)
• Przegląd – Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (Komisja Europejska)
• Unijny pakiet „rozszerzenie” na rok 2018 (Komisja Europejska)

GŁÓWNE DOKUMENTY

Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Serbii, z drugiej strony (Dz.U. L 278 z 18.10.2013, s. 16–473)

Kolejne zmiany układu zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Decyzja Rady i Komisji 2013/490/UE, Euratom z dnia 22 lipca 2013 r. w sprawie zawarcia Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Serbii, z drugiej strony (Dz.U. L 278 z 18.10.2013, s. 14–15)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Komunikat w sprawie polityki rozszerzenia UE w 2018 r. (COM(2018) 450 final z 17.4.2018)

Dokument roboczy służb Komisji – Sprawozdanie w sprawie postępów Serbii w 2018 r. dołączony do dokumentu – Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Komunikat w sprawie polityki rozszerzenia UE w 2018 r. (SWD(2018) 152 final z 17.4.2018)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 332/2014 z dnia 11 marca 2014 r. w sprawie pewnych procedur dotyczących stosowania Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Serbii, z drugiej strony (Dz.U. L 103 z 5.4.2014, s. 10–14)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 231/2014 z dnia 11 marca 2014 r. ustanawiające Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (IPA II) (Dz.U. L 77 z 15.3.2014, s. 11–26)

Ostatnia aktualizacja: 01.03.2019