1

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 19 ust. 1 akapit drugi TUE, art. 325 ust. 1 TFUE, art. 2 ust. 1 Konwencji sporządzonej na podstawie artykułu K.3 Traktatu o Unii Europejskiej, o ochronie interesów finansowych Wspólnot Europejskich, podpisanej w Brukseli w dniu 26 lipca 1995 r. i załączonej do aktu Rady z dnia 26 lipca 1995 r. (Dz.U. 1995, C 316, s. 49, zwanej dalej „konwencją OIF”), decyzji Komisji 2006/928/WE z dnia 13 grudnia 2006 r. w sprawie ustanowienia mechanizmu współpracy i weryfikacji postępów Rumunii w realizacji określonych założeń w zakresie reformy systemu sądownictwa oraz walki z korupcją (Dz.U. 2006, L 354, s. 56) oraz art. 49 ust. 1 zdanie ostatnie i art. 53 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej „kartą”), a także zasady pierwszeństwa prawa Unii.

2

Wniosek ten został złożony w ramach skarg nadzwyczajnych wniesionych przez C.A.A. i C.V., które zmierzają do uchylenia prawomocnych orzeczeń skazujących ich za – w przypadku C.A.A. – przestępstwa płatnej protekcji, korupcji biernej i nadużycia stanowiska służbowego oraz – w przypadku C.V. – nadużycia stanowiska służbowego.

3

Decyzja 2006/928 została przyjęta, w kontekście przystąpienia Rumunii do Unii Europejskiej przewidzianego na dzień 1 stycznia 2007 r., na podstawie w szczególności art. 37 i 38 Aktu dotyczącego warunków przystąpienia Republiki Bułgarii i Rumunii oraz dostosowań w traktatach stanowiących podstawę Unii Europejskiej (Dz.U. 2005, L 157, s. 203), który wszedł w życie w dniu 1 stycznia 2007 r.

4

Motywy 1–6 i 9 tej decyzji mają następujące brzmienie:

[…]

5

Artykuł 1 decyzji 2006/928 przewiduje:

„Do dnia 31 marca każdego roku Rumunia przedkłada Komisji sprawozdanie informujące o postępach w realizacji poszczególnych celów przewidzianych w załączniku. Pierwsze sprawozdanie zostanie przedłożone Komisji do dnia 31 marca 2007 r.

Komisja może w każdej chwili udzielać pomocy technicznej poprzez różne rodzaje działań lub gromadzić i wymieniać informacje dotyczące wyżej wspomnianych celów. Ponadto Komisja może w tym celu w każdej chwili zorganizować wizyty robocze ekspertów w Rumunii. Władze Rumunii udzielają w takich sytuacjach niezbędnego wsparcia”.

6

Załącznik do tej decyzji ma następujące brzmienie:

„Założone cele do osiągnięcia przez Rumunię, o których mowa w art. 1:

7

W art. 15 ust. 2 Constituția României (konstytucji rumuńskiej), zgodnie z którym „[u]stawa działa tylko na przyszłość, z wyjątkiem względniejszych ustaw karnych lub ustaw dotyczących wykroczeń”, została wyrażona zasada retroaktywnego stosowania względniejszej ustawy karnej (lex mitior).

8

Artykuł 147 ust. 1 i 4 konstytucji Rumunii stanowi:

„1.   Przepisy obowiązujących ustaw i dekretów, a także rozporządzeń, które zostały uznane za niezgodne z konstytucją, przestają wywoływać skutki prawne po upływie 45 dni od opublikowania wyroku Curtea Constituțională [trybunału konstytucyjnego, Rumunia], chyba że w tym okresie parlament lub rząd, w zależności od przypadku, zharmonizuje niezgodne z konstytucją przepisy z postanowieniami konstytucji. W tym okresie przepisy uznane za niezgodne z konstytucją zostają zawieszone z mocy prawa.

[…]

4.   Orzeczenia Curtea Constituțională [trybunału konstytucyjnego] są publikowane w Monitorul Oficial al României. Od daty ich publikacji orzeczenia mają moc powszechnie obowiązującą i wywierają skutki prawne jedynie na przyszłość”.

9

W dniu 1 lutego 2014 r. weszła w życie Legea nr. 286/2009, privind Codul penal (ustawa nr 286/2009 – kodeks karny) z dnia 17 lipca 2009 r. (Monitorul Oficial al României, część I, nr 510 z dnia 24 lipca 2009 r., zwana dalej „kodeksem karnym”).

10

Zakres zasady retroaktywnego stosowania względniejszej ustawy karnej (lex mitior), wyrażonej w art. 15 ust. 2 konstytucji rumuńskiej, został sprecyzowany w art. 5 ust. 1 kodeksu karnego, zgodnie z którym:

„Jeżeli między popełnieniem czynu zabronionego a wydaniem prawomocnego wyroku obowiązywała co najmniej jedna ustawa karna, stosuje się ustawę względniejszą”.

11

Artykuł 154 ust. 1 kodeksu karnego stanowi:

„Terminy przedawnienia karalności są następujące:

12

Przed wejściem w życie kodeksu karnego przepis regulujący przerwanie biegu terminów przedawnienia w sprawach karnych przewidywał, co następuje:

„Bieg terminu przedawnienia przewidziany w art. 122 przerywa się przez dokonanie jakiejkolwiek czynności procesowej w postępowaniu, o której zgodnie z ustawą należy powiadomić podejrzanego lub oskarżonego”.

13

W brzmieniu wynikającym z ustawy nr 286/2009 art. 155 ust. 1 kodeksu karnego stanowił:

„Bieg terminu przedawnienia karalności przerywa się przez dokonanie jakiejkolwiek czynności procesowej w postępowaniu”.

14

Artykuł 155 ust. 1 został zmieniony przez Ordonanța de urgență a Guvernului nr. 71/2022, pentru modificarea articolului 155 alineatul (1) din Legea nr. 286/2009 privind Codul penal (nadzwyczajny dekret rządowy nr 71/2022 zmieniający art. 155 ust. 1 ustawy nr 286/2009 – kodeks karny) z dnia 30 maja 2022 r. (Monitorul Oficial al României, część I, nr 531 z dnia 30 maja 2022 r., zwany dalej „OUG nr 71/2022”) w następujący sposób:

„Bieg terminu przedawnienia karalności przerywa się przez dokonanie jakiejkolwiek czynności procesowej w postępowaniu, o której zgodnie z ustawą należy powiadomić podejrzanego lub oskarżonego”.

15

Artykuł 426 Legea nr. 135/2010, privind Codul de procedură penală (ustawy nr 135/2010 – kodeksu postępowania karnego) z dnia 1 lipca 2010 r. (Monitorul Oficial al României, część I, nr 486 z dnia 15 lipca 2010 r.), w brzmieniu mającym zastosowanie do sporu w postępowaniu głównym, zatytułowany „Przypadki wniesienia nadzwyczajnej skargi o uchylenie prawomocnego orzeczenia”, przewiduje w lit. b):

„Skarga nadzwyczajna o uchylenie prawomocnego orzeczenia przysługuje od prawomocnych orzeczeń wydanych w postępowaniu karnym w następujących przypadkach:

[…]

16

Wyrokiem karnym Tribunalul Brașov (sądu okręgowego w Braszowie, Rumunia) z dnia 30 kwietnia 2020 r., który uprawomocnił się w następstwie wydania wyroku karnego Curtea de Apel Brașov (sądu apelacyjnego w Braszowie, Rumunia) z dnia 1 lutego 2022 r., C.A.A. i C.V. zostali uznani winnymi, odpowiednio, C.A.A. – korupcji biernej, płatnej protekcji i nadużycia stanowiska służbowego, zaś C.V. – nadużycia stanowiska służbowego, w związku z postępowaniami o udzielenie zamówienia publicznego w Rumunii. C.A.A. został skazany na karę siedmiu lat i dziesięciu miesięcy pozbawienia wolności z dodatkowym pięcioletnim zakazem korzystania z niektórych praw. C.V. został skazany na karę dwóch lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres trzech lat.

17

W dniu 1 lutego 2022 r. Tribunalul Brașov (sąd okręgowy w Braszowie) wydał na podstawie wyroku skazującego nakaz wykonania kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec C.A.A.

18

We wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym sąd odsyłający powołuje się na orzecznictwo krajowe dotyczące art. 155 ust. 1 kodeksu karnego, w brzmieniu wynikającym z ustawy nr 286/2009, które może mieć decydujący wpływ na sytuację skarżących w postępowaniu głównym.

19

Sąd ten wskazuje, po pierwsze, że w wyroku nr 297 z dnia 26 kwietnia 2018 r., opublikowanym w dniu 25 czerwca 2018 r. [zwanym dalej „wyrokiem Curtea Constituțională (trybunału konstytucyjnego) nr 297/2018”] Curtea Constituțională (trybunał konstytucyjny) uwzględnił zarzut niezgodności z konstytucją tego przepisu w zakresie, w jakim przewidywał on przerwanie biegu terminu przedawnienia karalności wskutek dokonania „jakiejkolwiek czynności procesowej”.

20

Curtea Constituțională (trybunał konstytucyjny) zauważył w szczególności, że wspomniany przepis jest pozbawiony przewidywalności i narusza zasadę ustawowej określoności czynów zabronionych i kar z uwagi na to, że wyrażenie „jakakolwiek czynność procesowa” obejmuje również czynności, o których nie powiadamia się podejrzanego lub oskarżonego, uniemożliwiając mu w ten sposób powzięcie wiadomości o okoliczności, że rozpoczął się bieg nowego terminu przedawnienia karalności.

21

Stwierdził on również, że art. 155 ust. 1 kodeksu karnego w brzmieniu sprzed wejścia w życie ustawy nr 286/2009 spełniał przesłanki przewidywalności ustanowione w odpowiednich przepisach konstytucyjnych, ponieważ przewidywał on, że jedynie dokonanie czynności, o której zgodnie z ustawą należy powiadomić podejrzanego lub oskarżonego, może przerwać bieg terminu przedawnienia karalności.

22

Po drugie, z wyjaśnień przedstawionych przez sąd odsyłający wynika, że przez kilka lat ustawodawca krajowy nie podejmował działań w następstwie wydania wyroku Curtea Constituțională (trybunału konstytucyjnego) nr 297/2018 w celu zastąpienia uznanego za niezgodny z konstytucją przepisu art. 155 ust. 1 kodeksu karnego.

23

Po trzecie, sąd odsyłający wyjaśnia, że wyrokiem nr 358 z dnia 26 maja 2022 r., opublikowanym w dniu 9 czerwca 2022 r. [zwanym dalej „wyrokiem nr 358/2022 Curtea Constituțională (trybunału konstytucyjnego)”] Curtea Constituțională (trybunał konstytucyjny) uwzględnił nowy zarzut niezgodności z konstytucją art. 155 ust. 1 kodeksu karnego. W wyroku tym Curtea Constituțională (trybunał konstytucyjny) wyjaśnił, że jego wyrok nr 297/2018 ma charakter prawny „zwyczajnego” wyroku stwierdzającego niekonstytucyjność. Curtea Constituțională (trybunał konstytucyjny) – podkreślając brak działania ustawodawcy po wydaniu tego wyroku nr 297/2018 oraz fakt, że łączny skutek tego ostatniego wyroku i tego braku działania doprowadził do powstania nowej sytuacji, która jest pozbawiona jasności i przewidywalności w odniesieniu do przepisów mających zastosowanie do przerwania biegu terminu przedawnienia karalności i która odzwierciedliła się w niejednolitej praktyce sądowej – uściślił, że w okresie między dniem publikacji wspomnianego wyroku nr 297/2018 a wejściem w życie aktu normatywnego określającego mający zastosowanie przepis „[rumuńskie] prawo stanowione nie [przewidywało] żadnego przypadku umożliwiającego przerwanie biegu terminu przedawnienia karalności”.

24

Po czwarte, z wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym wynika, że w dniu 30 maja 2022 r., czyli po wydaniu wyroku Curtea Constituțională (trybunału konstytucyjnego) nr 358/2022, lecz przed jego publikacją, rząd rumuński, działając w charakterze ustawodawcy delegowanego, wydał OUG nr 71/2022, który wszedł w życie w tym samym dniu i którym zmieniono art. 155 ust. 1 kodeksu karnego w ten sposób, że bieg terminu przedawnienia karalności ulega przerwaniu przez jakąkolwiek czynność procesową, o której należy powiadomić podejrzanego lub oskarżonego.

25

Po piąte, sąd odsyłający wskazuje, że w wyroku nr 67/2022 z dnia 25 października 2022 r., opublikowanym w dniu 28 listopada 2022 r., Înalta Curte de Casație și Justiție (najwyższy sąd kasacyjny) wyjaśnił, że w prawie rumuńskim przepisy dotyczące przerwania biegu przedawnienia należą do prawa karnego materialnego i że w konsekwencji podlegają one zasadzie niedziałania prawa karnego wstecz, bez uszczerbku dla zasady retroaktywnego stosowania względniejszej ustawy karnej (lex mitior), zagwarantowanej w szczególności w art. 15 ust. 2 konstytucji rumuńskiej.

26

W konsekwencji Înalta Curte de Casație și Justiție (najwyższy sąd kasacyjny) orzekł, że prawomocny wyrok skazujący może co do zasady stanowić przedmiot nadzwyczajnej skargi o uchylenie prawomocnego orzeczenia opartej na skutkach wyroków Curtea Constituțională (trybunału konstytucyjnego) nr 297/2018 i nr 358/2022 jako względniejszej ustawy karnej (lex mitior). Taka możliwość jest jednak wykluczona, gdy sąd odwoławczy badał już kwestię przedawnienia karalności w toku postępowania, które zakończyło się wydaniem prawomocnego wyroku skazującego.

27

Zarówno C.A.A., jak i C.V., wnieśli do Curtea de Apel Brașov (sądu apelacyjnego w Braszowie), który jest sądem odsyłającym, na podstawie art. 426 lit. b) ustawy nr 135/2010 – kodeksu postępowania karnego, w brzmieniu mającym zastosowanie do sporu w postępowaniu głównym, skargę nadzwyczajną o uchylenie wyroku karnego z dnia 30 kwietnia 2020 r., o którym mowa w pkt 16 niniejszego postanowienia, wyjaśniając, że zostali oni skazani, mimo dowodów na istnienie podstawy umorzenia postępowania karnego, a mianowicie upływ terminu przedawnienia karalności popełnionych przez nich przestępstw. W dniu wniesienia nadzwyczajnej skargi o uchylenie prawomocnego orzeczenia, 21 czerwca 2022 r., C.A.A. przebywał w zakładzie karnym.

28

Na poparcie skargi skarżący twierdzą, powołując się na zasadę retroaktywnego stosowania względniejszej ustawy karnej (lex mitior), że w następstwie wyroków Curtea Constituțională (trybunału konstytucyjnego) nr 297/2018 i nr 358/2022 nastąpiło przedawnienie karalności popełnionych przez nich przestępstw.

29

Wspomniani skarżący podnoszą w istocie, że między dniem publikacji wyroku Curtea Constituțională (trybunału konstytucyjnego) nr 297/2018, czyli dniem 25 czerwca 2018 r., a dniem publikacji jego wyroku nr 358/2022, czyli dniem 9 czerwca 2022 r., prawo rumuńskie nie przewidywało żadnej podstawy przerwania biegu terminu przedawnienia karalności.

30

Okoliczność zaś, że w okresie między tymi datami prawo stanowione nie przewidywało żadnej podstawy przerwania biegu terminu przedawnienia karalności, stanowi sama w sobie względniejszą ustawę karną, która powinna się do nich stosować zgodnie z zasadą retroaktywnego stosowania względniejszej ustawy karnej (lex mitior), ustanowioną w szczególności w konstytucji rumuńskiej.

31

Na wypadek przyjęcia takiej wykładni sąd odsyłający stwierdza, że ze względu na datę popełnienia czynów, które doprowadziły do skazania skarżących w postępowaniu głównym, termin przedawnienia karalności tych przestępstw upłynąłby w niniejszej sprawie przed uprawomocnieniem się orzeczenia skazującego tych skarżących, co skutkowałoby umorzeniem postępowania karnego i niemożnością ich skazania.

32

W tym właśnie kontekście sąd odsyłający zastanawia się nad zgodnością z prawem Unii wykładni przedstawionej przez skarżących w postępowaniu głównym. Sąd ten zauważa przede wszystkim, że taka wykładnia skutkowałaby uwolnieniem ich od odpowiedzialności karnej za przestępstwa korupcyjne, podczas gdy decyzja 2006/928 zobowiązuje Rumunię do skutecznego i odstraszającego zwalczania takich przestępstw.

33

Podkreśla on również, że sprawa w postępowaniu głównym dotyczy zarówno przestępstw korupcyjnych sensu stricto, a dokładnie przestępstw korupcji biernej i płatnej protekcji, mających związek z postępowaniami o udzielenie zamówienia publicznego, jak i przestępstw równoważnych przestępstwom korupcyjnym, czyli przestępstw polegających na nadużyciu stanowiska służbowego popełnionych również w ramach zamówień publicznych przez urzędników, z których jeden pełnił szczególnie ważną funkcję w terenowej jednostce administracyjnej.

34

Następnie sąd odsyłający wyjaśnia, że wykładnię proponowaną przez skarżących w postępowaniu głównym, która skutkowałaby uwolnieniem ich od odpowiedzialności karnej, należy również zbadać w świetle art. 19 ust. 1 akapit drugi TUE, art. 325 ust. 1 TFUE i art. 2 ust. 1 konwencji OIF. Wspomniane postanowienia, które dotyczą ochrony interesów finansowych Unii, znajdują zastosowanie w niniejszej sprawie ze względu na to, że przestępstwa, których dotyczy postępowanie główne, zostały popełnione w związku z postępowaniami o udzielenie zamówienia publicznego, które były finansowane ze środków publicznych i skutkowały naliczeniem podatku od wartości dodanej (VAT).

35

Sąd ten dodaje w tym względzie, że budżet Unii jest finansowany w części z kwot wpłacanych przez państwa członkowskie, które odpowiadają procentowi dochodu narodowego brutto. W związku z tym działania, które są szkodliwe dla budżetu krajowego, mają przełożenie na wysokość składki państwa członkowskiego do budżetu Unii, a tym samym pośrednio wpływają na jej interesy finansowe.

36

Wreszcie sąd odsyłający podnosi, że jego wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym należy również rozpatrzyć w świetle art. 49 ust. 1 zdanie ostatnie i art. 53 karty, ponieważ w zależności od odpowiedzi udzielonej przez Trybunał sąd krajowy może być zmuszony do zastosowania zasady względniejszej ustawy karnej oraz do sprawdzenia, czy krajowe standardy ochrony wynikające ze skutków płynących z wyroków Curtea Constituțională (trybunału konstytucyjnego) są zgodne z zasadą pierwszeństwa prawa Unii.

37

Sąd odsyłający wyjaśnia, że skutki wyroków Curtea Constituțională (trybunału konstytucyjnego) nr 297/2018 i nr 358/2022 w odniesieniu do przedawnienia karalności doprowadziły do umorzenia postępowania karnego w znacznej liczbie spraw, powodując niekorzystne skutki, a także do wznowienia postępowań, które zostały prawomocnie zakończone w okresie od dnia 25 czerwca 2018 r., czyli daty publikacji wyroku Curtea Constituțională (trybunału konstytucyjnego) nr 297/2018, do dnia 30 maja 2022 r., czyli daty wejścia w życie OUG nr 71/2022, podważając skuteczność całego systemu sądownictwa, który został pozbawiony istotnego narzędzia walki z korupcją.

38

Ponadto w sprawozdaniu z dnia 22 listopada 2022 r. dla Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie postępów Rumunii w ramach mechanizmu współpracy i weryfikacji [COM(2022) 664 final] Komisja Europejska wyraziła obawy co do istotnego wpływu tego orzecznictwa na toczące się postępowania karne, zwłaszcza postępowania dotyczące korupcji.

39

W tych okolicznościach Curtea de Apel Brașov (sąd apelacyjny w Braszowie) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

40

Postanowieniem prezesa Trybunału z dnia 30 marca 2023 r. postępowanie w niniejszej sprawie zostało zawieszone do czasu wydania wyroku w sprawie Lin (C‑107/23 PPU).

41

W dniu 24 lipca 2023 r. Trybunał wydał wyrok w sprawie Lin (C‑107/23 PPU, EU:C:2023:606), w następstwie czego tego samego dnia prezes Trybunału zarządził podjęcie postępowania.

42

Sąd odsyłający, któremu sekretariat przekazał ten wyrok, poinformował Trybunał, że podtrzymuje swój wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym.

43

Sąd odsyłający zwrócił się do Trybunału z wnioskiem o rozpoznanie niniejszych spraw w trybie przyspieszonym na podstawie art. 105 regulaminu postępowania przed Trybunałem.

44

W świetle decyzji o orzeczeniu w formie postanowienia z uzasadnieniem, zgodnie z art. 99 regulaminu postępowania, postępowanie w przedmiocie tego wniosku należy umorzyć.

45

Należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem w ramach współpracy pomiędzy Trybunałem a sądami krajowymi ustanowionej na mocy art. 267 TFUE jedynie do sądu krajowego, przed którym zawisł spór i na którym spoczywa odpowiedzialność za przyszły wyrok, należy, przy uwzględnieniu okoliczności konkretnej sprawy, zarówno ocena, czy dla wydania wyroku jest niezbędne uzyskanie orzeczenia prejudycjalnego, jak również ocena znaczenia pytań, z którymi zwraca się do Trybunału. W związku z tym, jeśli postawione pytania dotyczą wykładni prawa Unii, Trybunał jest w zasadzie zobowiązany do wydania orzeczenia [wyrok z dnia 21 marca 2023 r., Mercedes-Benz Group (Odpowiedzialność producentów pojazdów wyposażonych w urządzenia ograniczające skuteczność działania), C‑100/21, EU:C:2023:229, pkt 52 i przytoczone tam orzecznictwo].

46

Oznacza to, że pytania dotyczące prawa Unii korzystają z domniemania posiadania znaczenia dla sprawy. Odmowa wydania przez Trybunał orzeczenia w przedmiocie przedłożonego przez sąd krajowy pytania prejudycjalnego jest możliwa tylko wtedy, gdy jest oczywiste, że wykładnia prawa Unii, o którą wniesiono, nie ma żadnego związku ze stanem faktycznym lub z przedmiotem postępowania głównego, gdy problem jest natury hipotetycznej bądź gdy Trybunał nie dysponuje informacjami w zakresie stanu faktycznego lub prawnego niezbędnymi do udzielenia użytecznej odpowiedzi na postawione mu pytania [wyrok z dnia 21 marca 2023 r., Mercedes-Benz Group (Odpowiedzialność producentów pojazdów wyposażonych w urządzenia ograniczające skuteczność działania), C‑100/21, EU:C:2023:229, pkt 53 i przytoczone tam orzecznictwo].

47

W niniejszej sprawie pierwsze pytanie sądu odsyłającego dotyczy w szczególności wykładni art. 325 ust. 1 TFUE i art. 2 ust. 1 konwencji OIF, które mają na celu ochronę interesów finansowych Unii.

48

Należy zauważyć, że spór w postępowaniu głównym dotyczy, jak wynika z pkt 16 niniejszego postanowienia, przestępstw korupcji biernej, płatnej protekcji i nadużycia stanowiska służbowego popełnionych w związku z postępowaniami o udzielenie zamówienia publicznego w Rumunii.

49

Tymczasem w przeciwieństwie do przestępstw korupcyjnych będących przedmiotem niektórych sporów rozpatrywanych w sprawie zakończonej wyrokiem z dnia 21 grudnia 2021 r., Euro Box Promotion i in. (C‑357/19, C‑379/19, C‑547/19, C‑811/19 i C‑840/19, EU:C:2021:1034), które zostały popełnione w związku z postępowaniami o udzielenie zamówień publicznych częściowo finansowanych z funduszy europejskich, z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, którymi dysponuje Trybunał, nie wynika, że przestępstwa będące przedmiotem sporu w postępowaniu głównym miały wpływ na interesy finansowe Unii.

50

W szczególności okoliczność, że w ramach omawianych postępowań o udzielenie zamówienia publicznego został naliczony podatek VAT, nie wystarcza, aby uznać, że doszło do naruszenia interesów finansowych Unii. Przywołana przez sąd odsyłający okoliczność, że popełnione przestępstwa mogły być szkodliwe dla budżetu krajowego, co w konsekwencji mogłoby mieć przełożenia na wysokość składki Rumunii do budżetu Unii, również nie jest wystarczająca w tym zakresie.

51

Z powyższego wynika, że pytanie pierwsze, w zakresie, w jakim dotyczy ono wykładni art. 325 ust. 1 TFUE i art. 2 ust. 1 konwencji OIF, nie ma żadnego związku ze stanem faktycznym lub z przedmiotem sporu w postępowaniu głównym. W tym zakresie pytanie to jest zatem oczywiście niedopuszczalne.

52

Zgodnie z art. 99 regulaminu postępowania Trybunał może w każdej chwili, na wniosek sędziego sprawozdawcy i po zapoznaniu się ze stanowiskiem rzecznika generalnego, orzec w formie postanowienia z uzasadnieniem, jeżeli odpowiedź na pytanie prejudycjalne można wywieść w sposób jednoznaczny z orzecznictwa.

53

Należy również przypomnieć, że współpraca sądowa ustanowiona w art. 267 TFUE opiera się na wyraźnym rozdziale zadań Trybunału i sądów krajowych. Z jednej strony Trybunał nie jest upoważniony do stosowania przepisów prawa Unii w określonej sprawie, lecz wyłącznie do orzekania w kwestii wykładni traktatów oraz aktów przyjętych przez instytucje, organy lub jednostki organizacyjne Unii (zob. podobnie wyrok z dnia 18 maja 2021 r., Asociaţia Forumul Judecătorilor din România i in., C‑83/19, C‑127/19, C‑195/19, C‑291/19, C‑355/19 i C‑397/19, EU:C:2021:393, pkt 201 i przytoczone tam orzecznictwo). Z drugiej strony zgodnie z pkt 11 zaleceń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dla sądów krajowych dotyczących składania wniosków o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym (Dz.U. 2019, C 380, s. 1), to do sądów krajowych należy wyciągnięcie konkretnych konsekwencji ze wskazówek interpretacyjnych dostarczonych przez Trybunał (zob. podobnie wyrok z dnia 25 października 2018 r., Roche Lietuva,C‑413/17, EU:C:2018:865, pkt 43).

54

W niniejszej sprawie, pomimo wątpliwości wyrażonych przez sąd odsyłający, Trybunał uznał, że wykładnię prawa Unii, o którą zwrócił się sąd odsyłający, można w sposób jednoznaczny wywieść z wyroków z dnia 21 grudnia 2021 r., Euro Box Promotion i in. (C‑357/19, C‑379/19, C‑547/19, C‑811/19 i C‑840/19, EU:C:2021:1034), i z dnia 24 lipca 2023 r., Lin (C‑107/23 PPU, EU:C:2023:606). W niniejszej sprawie należy wobec tego zastosować art. 99 regulaminu postępowania.

55

Jak wynika z pkt 53 niniejszego postanowienia, do sądu odsyłającego należy wyciągnięcie konkretnych konsekwencji ze wskazówek interpretacyjnych wynikających z tego orzecznictwa Trybunału w postępowaniu głównym.

56

Pytania przedstawione przez sąd odsyłający, które należy rozpatrzyć łącznie, dotyczą, w zakresie, w jakim są one dopuszczalne, wykładni art. 19 ust. 1 akapit drugi TUE, art. 49 ust. 1 zdanie ostatnie i art. 53 karty praw podstawowych oraz decyzji 2006/928.

57

Jednakże z uzasadnienia postanowienia odsyłającego wynika, że wątpliwości sądu odsyłającego leżące u podstaw tych pytań dotyczą w istocie wykładni, po pierwsze, przepisów prawa Unii nakładających na państwa członkowskie obowiązek skutecznego zwalczania korupcji, a po drugie, gwarancji wynikających z zasady ustawowej określoności czynów zabronionych i kar.

58

W tych okolicznościach wspomniane pytania należy zbadać wyłącznie w świetle decyzji 2006/928, a także art. 49 ust. 1 i art. 53 karty.

59

Wynika z tego, że poprzez swoje pytania sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy postanowienia prawa Unii wskazane w poprzednim punkcie niniejszego wyroku należy interpretować w ten sposób, że sądy państwa członkowskiego są zobowiązane do odstąpienia od stosowania, po pierwsze, wyroków trybunału konstytucyjnego tego państwa członkowskiego stwierdzających nieważność krajowego przepisu ustawowego regulującego podstawy przerwania biegu terminu przedawnienia w sprawach karnych ze względu na naruszenie zasady ustawowej określoności czynów zabronionych i kar w kontekście jej wymogów dotyczących przewidywalności i precyzyjności ustawy karnej oraz, po drugie, wydanego przez sąd najwyższy wspomnianego państwa członkowskiego wyroku, który wskazuje, że przepisy regulujące te podstawy przerwania, w postaci wynikającej z tego orzecznictwa konstytucyjnego, mogą być stosowane z mocą wsteczną jako względniejsza ustawa karna (lex mitior) w celu zakwestionowania prawomocnych orzeczeń skazujących, przy czym wyroki te skutkują tym, że znaczna liczba spraw karnych, w tym sprawy dotyczące przestępstw korupcyjnych, zostanie umorzona z powodu przedawnienia ich karalności.

60

Trybunał miał już okazję orzec, że decyzja 2006/928 jest, do chwili jej uchylenia, w pełni wiążąca w stosunku do Rumunii oraz że cele zawarte w załączniku do tej decyzji dotyczące zapewnienia przestrzegania przez to państwo członkowskie zasady państwa prawnego wyrażonej w art. 2 TUE są wiążące dla tego państwa członkowskiego w takim znaczeniu, że jest ono zobowiązane do podjęcia odpowiednich środków dla ich realizacji, przy należytym uwzględnieniu, w świetle zasady lojalnej współpracy wyrażonej w art. 4 ust. 3 TUE, sprawozdań sporządzonych przez Komisję na podstawie tej decyzji, a w szczególności zawartych w nich zaleceń (wyrok z dnia 21 grudnia 2021 r., Euro Box Promotion i in., C‑357/19, C‑379/19, C‑547/19, C‑811/19 i C‑840/19, EU:C:2021:1034, pkt 175).

61

Wśród celów wymienionych w załączniku do decyzji 2006/928 znajdują się cele polegające na „w oparciu o poczynione już postępy, kontynuowaniu profesjonalnych i bezstronnych dochodzeń w sprawach dotyczących korupcji na wysokim szczeblu” (cel trzeci), a także na „podejmowaniu dalszych środków w celu zapobiegania i zwalczania korupcji, zwłaszcza w samorządzie terytorialnym” (cel czwarty).

62

Z tych założonych celów, które mają dla Rumunii charakter wiążący, wynika, że decyzja 2006/928 nakłada na Rumunię obowiązek skutecznego zwalczania korupcji w ujęciu ogólnym, w szczególności korupcji na wysokim szczeblu, zwłaszcza w samorządzie terytorialnym. W tym względzie z postanowienia odsyłającego wynika, że C.A.A. zajmował ważne stanowisko kierownicze w administracji publicznej na szczeblu lokalnym w Rumunii.

63

W celu zastosowania się do wymogów tej decyzji, które wymagają zapobiegania i zwalczania korupcji, o której mowa w poprzednim punkcie, Rumunia jest zobowiązana do ustanowienia skutecznych i odstraszających sankcji karnych (zob. podobnie wyrok z dnia 21 grudnia 2021 r., Euro Box Promotion i in., C‑357/19, C‑379/19, C‑547/19, C‑811/19 i C‑840/19, EU:C:2021:1034, pkt 190, 191).

64

Ponadto do Rumunii należy zapewnienie, aby przepisy jej prawa karnego i postępowania karnego umożliwiały skuteczne ściganie przestępstw korupcyjnych. I tak, o ile przewidziane kary i procedury karne wprowadzone w celu zwalczania tych przestępstw należą do kompetencji tego państwa członkowskiego, o tyle kompetencja ta jest ograniczona nie tylko zasadami proporcjonalności i równoważności, lecz również zasadą skuteczności, która wymaga, by wspomniane kary miały skuteczny i odstraszający charakter. Ten wymóg skuteczności w sposób nieodzowny obejmuje zarówno ściganie i karanie przestępstw korupcyjnych, jak i wykonywanie nałożonych kar, ponieważ w braku skutecznego wykonania kar nie mogą one mieć charakteru skutecznego i odstraszającego (zob. podobnie wyrok z dnia 21 grudnia 2021 r., Euro Box Promotion i in., C‑357/19, C‑379/19, C‑547/19, C‑811/19 i C‑840/19, EU:C:2021:1034, pkt 192).

65

W niniejszym przypadku z wyjaśnień przedstawionych przez sąd odsyłający, streszczonych w pkt 18–26 niniejszego postanowienia, wynika, po pierwsze, że na podstawie wyroków Curtea Constituțională (trybunału konstytucyjnego) nr 297/2018 i nr 358/2022 w okresie od 25 czerwca 2018 r., dnia publikacji wyroku nr 297/2018, do 30 maja 2022 r., dnia wejścia w życie OUG nr 71/2022, prawo rumuńskie nie przewidywało żadnego przypadku umożliwiającego przerwanie biegu terminu przedawnienia karalności, a po drugie, że zgodnie z wyrokiem nr 67/2022 Înalta Curte de Casație și Justiție (najwyższego sądu kasacyjnego) na normę wynikającą z tego orzecznictwa konstytucyjnego można się powoływać jako na względniejszą ustawę karną (lex mitior), i to również w celu zakwestionowania prawomocnych wyroków skazujących.

66

Co się tyczy konkretnych skutków, które mogłyby wiązać się ze wspomnianym orzecznictwem krajowym, sąd odsyłający zauważa, że w ramach sporu w postępowaniu głównym stosowanie jako względniejszej ustawy karnej (lex mitior) normy wynikającej z wyroków Curtea Constituțională (trybunału konstytucyjnego) nr 297/2018 i nr 358/2022, zgodnie z którą w okresie wskazanym w poprzednim punkcie prawo rumuńskie nie przewidywało żadnej podstawy przerwania biegu terminu przedawnienia karalności, skutkowałoby tym, że termin przedawnienia przewidziany dla przestępstw rozpatrywanych w postępowaniu głównym upłynąłby przed uprawomocnieniem się wyroku skazującego skarżących w postępowaniu głównym, co pociągałoby za sobą umorzenie postępowania karnego i niemożność ich skazania.

67

Sąd odsyłający podkreślił również, że wyroki Curtea Constituțională (trybunału konstytucyjnego) nr 297/2018 i nr 358/2022 mogą mieć wpływ na „wyjątkowo znaczną liczbę spraw”, w tym na sprawy zakończone wydaniem prawomocnych wyroków skazujących, które mogłyby zostać zakwestionowane w drodze skarg nadzwyczajnych takich jak rozpatrywane w postępowaniu głównym.

68

Ponadto dane przedstawione przez Komisję w jej sprawozdaniu, o którym mowa w pkt 38 niniejszego postanowienia, sporządzonym na podstawie art. 2 decyzji 2006/928, potwierdzają istnienie ryzyka, że wiele przypadków korupcji pozostanie bezkarnych ze względu na przedawnienie ich karalności. Z tego sprawozdania, o którym wspomina sąd odsyłający, wynika bowiem, że wyroki Curtea Constituțională (trybunału konstytucyjnego) nr 297/2018 i nr 358/2022 mogą doprowadzić „do umorzenia postępowań karnych i wyłączenia odpowiedzialności karnej w znacznej liczbie spraw” oraz że „zaprzestanie postępowań karnych w tak dużej liczbie przypadków korupcji może istotnie wpłynąć na wysiłki na rzecz zwalczania korupcji na wysokim szczeblu”.

69

Z powyżej wymienionych okoliczności można wywieść, że sytuacja prawna wynikająca z zastosowania wyroków Curtea Constituțională (trybunału konstytucyjnego) nr 297/2018 i nr 358/2022 oraz wyroku Înalta Curte de Casație și Justiție (najwyższego sądu kasacyjnego) nr 67/2022 stwarza systemowe ryzyko bezkarności w przypadku przestępstw korupcyjnych, w szczególności w sprawach, których złożoność wymaga prowadzenia przez organy karne dłuższego postępowania przygotowawczego (zob. podobnie wyrok z dnia 24 lipca 2023 r., Lin,C‑107/23 PPU, EU:C:2023:606, pkt 91).

70

Tymczasem istnienie takiego systemowego ryzyka bezkarności jest niezgodne z wymogami decyzji 2006/928, przypomnianymi w pkt 59–61 niniejszego postanowienia.

71

W tym względzie w pierwszej kolejności do ustawodawcy krajowego należy podjęcie środków koniecznych do spełnienia tych wymogów poprzez przyjęcie niezbędnych przepisów lub zmianę istniejących przepisów w celu zagwarantowania, by regulacje mające zastosowanie do ścigania i karania przestępstw korupcyjnych, w tym regulacja przedawnienia karalności, były zgodne z wymogami decyzji 2006/928. System ten powinien być ukształtowany w taki sposób, aby ze swej natury nie powodował systemowego ryzyka bezkarności czynów stanowiących takie przestępstwa, przy jednoczesnym zapewnieniu ochrony praw podstawowych osób oskarżonych (zob. podobnie wyrok z dnia 24 lipca 2023 r., Lin,C‑107/23 PPU, EU:C:2023:606, pkt 93).

72

Sytuacja prawna, w której trybunał konstytucyjny państwa członkowskiego stwierdził utratę mocy uregulowania tego państwa członkowskiego normującego przerwanie biegu terminu przedawnienia karalności i tym samym pozbawił je skuteczności, a ustawodawca krajowy nie zaradził tej sytuacji przez okres prawie czterech lat, jest zaś niezgodna ze wspomnianym w pkt 59–61 niniejszego postanowienia obowiązkiem zapewnienia, aby przestępstwa korupcyjne popełnione na terytorium krajowym, były zagrożone skutecznymi i odstraszającymi sankcjami karnymi. Taka sytuacja, mająca wpływ na przepis o charakterze generalnym, który miał zastosowanie do wszystkich postępowań karnych i którego niezastąpienie w następstwie stwierdzenia niezgodności z konstytucją nie było do przewidzenia ani dla organów ścigania, ani dla sądów karnych, wiąże się bowiem z nieodłącznym ryzykiem, że w wielu przypadkach korupcyjnych nie będzie można orzec kary ze względu na upływ tego terminu, w szczególności w sprawach, których złożoność wymaga prowadzenia przez organy karne dłuższego postępowania przygotowawczego (zob. podobnie wyrok z dnia 24 lipca 2023 r., Lin,C‑107/23 PPU, EU:C:2023:606, pkt 94).

73

Z utrwalonego orzecznictwa wynika, że zasada pierwszeństwa prawa Unii wymaga, aby sąd krajowy, którego zadaniem jest stosowanie, w ramach swojej właściwości, przepisów prawa Unii, w braku możliwości dokonania wykładni uregulowania krajowego zgodnej z wymogami prawa Unii zapewnił pełną skuteczność wymogów tego prawa w zawisłym przed nim sporze, odstępując w razie potrzeby od stosowania, z mocy własnych uprawnień, wszelkich uregulowań lub praktyk krajowych, także późniejszych, które są sprzeczne z bezpośrednio skutecznym przepisem prawa Unii, bez konieczności żądania uprzedniego zniesienia tych uregulowań lub praktyk w drodze ustawodawczej lub w jakimkolwiek innym trybie konstytucyjnym ani bez konieczności oczekiwania na takie zniesienie (wyrok z dnia 24 lipca 2023 r., Lin,C‑107/23 PPU, EU:C:2023:606, pkt 95).

74

W niniejszym przypadku założone cele wymienione w załączniku do decyzji 2006/928 są sformułowane w sposób jasny i precyzyjny i nie są obwarowane żadnym warunkiem, w związku z czym są one bezpośrednio skuteczne (zob. podobnie wyrok z dnia 21 grudnia 2021 r., Euro Box Promotion i in., C‑357/19, C‑379/19, C‑547/19, C‑811/19 i C‑840/19, EU:C:2021:1034, pkt 253).

75

W związku z tym sądy krajowe są co do zasady zobowiązane do zapewnienia pełnej skuteczności obowiązków wynikających z tej decyzji oraz do odstąpienia od stosowania przepisów krajowych, które w ramach postępowania dotyczącego przestępstw korupcyjnych stoją na przeszkodzie stosowaniu skutecznych i odstraszających sankcji w celu zwalczania takich przestępstw (zob. podobnie wyrok z dnia 21 grudnia 2021 r., Euro Box Promotion i in., C‑357/19, C‑379/19, C‑547/19, C‑811/19 i C‑840/19, EU:C:2021:1034, pkt 194).

76

Okazuje się zatem, że co do zasady sądy krajowe są zobowiązane zgodnie z decyzją 2006/928 do odstąpienia od stosowania wyroków Curtea Constituțională (trybunału konstytucyjnego) nr 297/2018 i nr 358/2022, z których wynika, że w okresie od 25 czerwca 2018 r., dnia publikacji wyroku nr 297/2018, do 30 maja 2022 r., dnia wejścia w życie OUG nr 71/2022, prawo rumuńskie nie przewidywało żadnej podstawy przerwania biegu terminu przedawnienia karalności, w zakresie, w jakim wyroki te skutkują nastąpieniem przedawnienia karalności w wielu przypadkach korupcyjnych, a tym samym, jak stwierdzono w pkt 66 niniejszego postanowienia, stworzeniem systemowego ryzyka karalności w odniesieniu do takich przestępstw (zob. podobnie wyrok z dnia 24 lipca 2023 r., Lin,C‑107/23 PPU, EU:C:2023:606, pkt 98).

77

Podobnie sądy krajowe są co do zasady zobowiązane zgodnie ze wspomnianymi postanowieniami do odstąpienia od stosowania wyroku Înalta Curte de Casație și Justiție (najwyższego sądu kasacyjnego) nr 67/2022 w zakresie, w jakim wyrok ten umożliwia powołanie się na przedawnienie karalności na podstawie skutków wyroków Curtea Constituțională (trybunału konstytucyjnego) nr 297/2018 i nr 358/2022 jako względniejszej ustawy karnej (lex mitior) w przypadkach korupcyjnych, a tym samym zwiększenie systemowego ryzyka bezkarności w odniesieniu do takich przestępstw (zob. podobnie wyrok z dnia 24 lipca 2023 r., Lin,C‑107/23 PPU, EU:C:2023:606, pkt 99).

78

Jednakże konieczne jest jeszcze sprawdzenie, czy obowiązek odstąpienia od stosowania takich wyroków w sytuacji takiej jak rozpatrywana w postępowaniu głównym nie jest sprzeczny z ochroną praw podstawowych (wyrok z dnia 24 lipca 2023 r., Lin,C‑107/23 PPU, EU:C:2023:606, pkt 100).

79

W tym względzie należy zauważyć w pierwszej kolejności, że postępowania karne, których przedmiotem są przestępstwa korupcyjne, stanowią wykonanie obowiązków ciążących na Rumunii na mocy decyzji 2006/928, a zatem prawa Unii w rozumieniu art. 51 ust. 1 karty. W stosunku do osób, których dotyczy postępowanie główne, należy zatem przestrzegać praw podstawowych zagwarantowanych w karcie (zob. podobnie wyrok z dnia 21 grudnia 2021 r., Euro Box Promotion i in., C‑357/19, C‑379/19, C‑547/19, C‑811/19 i C‑840/19, EU:C:2021:1034, pkt 204).

80

Tymczasem należy zauważyć, że jak orzekł Trybunał w pkt 109 wyroku z dnia 24 lipca 2023 r., Lin (C‑107/23 PPU, EU:C:2023:606), spoczywający na sądach krajowych obowiązek odstąpienia od stosowania wyroków Curtea Constituțională (trybunału konstytucyjnego) nr 297/2018 i nr 358/2022 oraz wyroku Înalta Curte de Casație și Justiție (najwyższego sądu kasacyjnego) nr 67/2022 nie jest w stanie skutkować naruszeniem ani zasady przewidywalności, precyzyjności i nieretroaktywności czynów zabronionych i kar, ani zasady retroaktywnego stosowania względniejszej ustawy karnej (lex mitior), zasad zagwarantowanych w art. 49 ust. 1 karty.

81

W drugiej kolejności należy przypomnieć, że w sytuacji gdy, jak w niniejszej sprawie, sąd państwa członkowskiego ma za zadanie kontrolę zgodności z prawami podstawowymi przepisu lub środka krajowego, który w sytuacji gdy działania państw członkowskich nie są w pełni określone przez prawo Unii, stanowi akt stosowania prawa Unii w rozumieniu art. 51 ust. 1 karty, organy i sądy krajowe są uprawnione do stosowania krajowych standardów ochrony praw podstawowych, o ile zastosowanie owych standardów nie podważa poziomu ochrony wynikającego z karty, zgodnie z jej wykładnią dokonaną przez Trybunał, ani pierwszeństwa, jednolitości i skuteczności prawa Unii (zob. podobnie wyrok z dnia 24 lipca 2023 r., Lin,C‑107/23 PPU, EU:C:2023:606, pkt 110).

82

W pkt 111 wyroku z dnia 24 lipca 2023 r., Lin (C‑107/23 PPU, EU:C:2023:606), Trybunał stwierdził, że rozwiązania przyjęte w wyrokach Curtea Constituțională (trybunału konstytucyjnego) nr 297/2018 i nr 358/2022 oraz w wyroku Înalta Curte de Casație și Justiție (najwyższego sądu kasacyjnego) nr 67/2022 opierają się na zasadzie ustawowej określoności czynów zabronionych i kar oraz na zasadzie retroaktywnego stosowania względniejszej ustawy karnej (lex mitior) zagwarantowanej w konstytucji Rumunii, które to zasady należy uznać za krajowe standardy ochrony praw podstawowych.

83

Z pkt 118 wyroku z dnia 24 lipca 2023 r., Lin (C‑107/23 PPU, EU:C:2023:606) wynika w istocie, że sądy rumuńskie nie są zobowiązane zgodnie z decyzją 2006/928 do odstąpienia od stosowania orzecznictwa krajowego, o którym mowa w poprzednim punkcie, mimo istnienia systemowego ryzyka bezkarności przestępstw korupcyjnych w zakresie, w jakim to orzecznictwo krajowe opiera się na chronionej w prawie krajowym zasadzie ustawowej określoności czynów zabronionych i kar w kontekście jej wymogów dotyczących przewidywalności i precyzyjności ustawy karnej, w tym regulacji przedawnienia przestępstw.

84

Natomiast z uwagi na konieczność wyważenia między krajowym standardem ochrony dotyczącym zasady retroaktywnego stosowania względniejszej ustawy karnej (lex mitior) i przepisami decyzji 2006/928 stosowanie przez sąd krajowy wspomnianego standardu w celu zakwestionowania przerwania biegu terminu przedawnienia karalności przez czynności procesowe dokonane przed dniem 25 czerwca 2018 r., czyli dniem publikacji wyroku Curtea Constituțională (trybunału konstytucyjnego) nr 297/2018, należy uznać za mogące podważyć pierwszeństwo, jednolitość i skuteczność prawa Unii w rozumieniu orzecznictwa przypomnianego w pkt 76 niniejszego postanowienia (zob. podobnie wyrok z dnia 24 lipca 2023 r., Lin,C‑107/23 PPU, EU:C:2023:606, pkt 123).

85

W konsekwencji należy stwierdzić, że sądy krajowe nie mogą w ramach postępowań sądowych mających na celu orzeczenie sankcji na płaszczyźnie karnej za przestępstwa korupcyjne stosować krajowego standardu ochrony dotyczącego zasady retroaktywnego stosowania względniejszej ustawy karnej (lex mitior), o którym mowa w pkt 62 niniejszego postanowienia, w celu zakwestionowania przerwania biegu terminu przedawnienia karalności przez czynności procesowe dokonane przed dniem 25 czerwca 2018 r., czyli dniem publikacji wyroku nr 297/2018 Curtea Constituțională (trybunału konstytucyjnego) (zob. podobnie wyrok z dnia 24 lipca 2023 r., Lin,C‑107/23 PPU, EU:C:2023:606, pkt 124).

86

W tych okolicznościach odpowiedź na postawione pytania winna być następująca: decyzję 2006/928 należy interpretować w ten sposób, że sądy państwa członkowskiego nie są zobowiązane do odstąpienia od stosowania wyroków trybunału konstytucyjnego tego państwa członkowskiego stwierdzających utratę mocy krajowego przepisu ustawowego regulującego podstawy przerwania biegu terminu przedawnienia w sprawach karnych ze względu na naruszenie chronionej w prawie krajowym zasady ustawowej określoności czynów zabronionych i kar w kontekście jej wymogów dotyczących przewidywalności i precyzyjności ustawy karnej, nawet jeśli wyroki te skutkują tym, że znaczna liczba spraw karnych, w tym sprawy dotyczące przestępstw korupcyjnych, zostanie umorzona ze względu na przedawnienie karalności przestępstw. Natomiast decyzję tę należy interpretować w ten sposób, że sądy tego państwa członkowskiego są zobowiązane do odstąpienia od stosowania krajowego standardu ochrony dotyczącego zasady retroaktywnego stosowania względniejszej ustawy karnej (lex mitior), który pozwala na zakwestionowanie, w tym w ramach skarg na prawomocne wyroki, przerwania biegu terminu przedawnienia karalności w takich sprawach przez czynności procesowe dokonane przed wspomnianym stwierdzeniem utraty mocy obowiązującej.

87

Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach.

Z powyższych względów Trybunał (dziewiąta izba) orzeka, co następuje:

Decyzję Komisji 2006/928/WE z dnia 13 grudnia 2006 r. w sprawie ustanowienia mechanizmu współpracy i weryfikacji postępów Rumunii w realizacji określonych założeń w zakresie reformy systemu sądownictwa oraz walki z korupcją

należy interpretować w ten sposób, że:

sądy państwa członkowskiego nie są zobowiązane do odstąpienia od stosowania wyroków trybunału konstytucyjnego tego państwa członkowskiego stwierdzających utratę mocy krajowego przepisu ustawowego regulującego podstawy przerwania biegu terminu przedawnienia w sprawach karnych ze względu na naruszenie chronionej w prawie krajowym zasady ustawowej określoności czynów zabronionych i kar w kontekście jej wymogów dotyczących przewidywalności i precyzyjności ustawy karnej, nawet jeśli wyroki te skutkują tym, że znaczna liczba spraw karnych, w tym sprawy dotyczące przestępstw korupcyjnych, zostanie umorzona ze względu na przedawnienie karalności przestępstw.

Natomiast decyzję tę należy interpretować w ten sposób, że

sądy tego państwa członkowskiego są zobowiązane do odstąpienia od stosowania krajowego standardu ochrony dotyczącego zasady retroaktywnego stosowania względniejszej ustawy karnej (lex mitior), który pozwala na zakwestionowanie, w tym w ramach skarg na prawomocne wyroki, przerwania biegu terminu przedawnienia karalności w takich sprawach przez czynności procesowe dokonane przed wspomnianym stwierdzeniem utraty mocy obowiązującej.