This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 62023CJ0266
Judgment of the Court (Tenth Chamber) of 13 June 2024.#A. S.A. v Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Bydgoszczy.#Request for a preliminary ruling from the Naczelny Sąd Administracyjny.#Reference for a preliminary ruling – Directive 2003/96/EC – Article 2(4)(b), third indent – Article 17(1)(a) – Excise duty – Taxation of energy products and electricity – Electricity used in electrolysis – Tax reductions on the consumption of energy products and electricity for energy-intensive businesses – Purchase of energy products and electricity – Actual cost of energy purchased – Distribution tariffs – Criteria for exemption – Principle of equality and non-discrimination.#Case C-266/23.
Wyrok Trybunału (dziesiąta izba) z dnia 13 czerwca 2024 r.
A. S.A. przeciwko Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Bydgoszczy.
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Naczelny Sąd Administracyjny.
Odesłanie prejudycjalne – Dyrektywa 2003/96/WE – Artykuł 2 ust. 4 lit. b) tiret trzecie – Artykuł 17 ust. 1 lit. a) – Podatek akcyzowy – Opodatkowanie produktów energetycznych i energii elektrycznej – Energia elektryczna wykorzystywana w procesach elektrolitycznych – Obniżki podatku od zużycia produktów energetycznych i energii elektrycznej na rzecz zakładów energochłonnych – Nabycie produktów energetycznych i energii elektrycznej – Rzeczywisty koszt nabytej energii – Opłaty dystrybucyjne – Kryteria zwolnienia – Zasada równości i niedyskryminacji.
Sprawa C-266/23.
Wyrok Trybunału (dziesiąta izba) z dnia 13 czerwca 2024 r.
A. S.A. przeciwko Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Bydgoszczy.
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Naczelny Sąd Administracyjny.
Odesłanie prejudycjalne – Dyrektywa 2003/96/WE – Artykuł 2 ust. 4 lit. b) tiret trzecie – Artykuł 17 ust. 1 lit. a) – Podatek akcyzowy – Opodatkowanie produktów energetycznych i energii elektrycznej – Energia elektryczna wykorzystywana w procesach elektrolitycznych – Obniżki podatku od zużycia produktów energetycznych i energii elektrycznej na rzecz zakładów energochłonnych – Nabycie produktów energetycznych i energii elektrycznej – Rzeczywisty koszt nabytej energii – Opłaty dystrybucyjne – Kryteria zwolnienia – Zasada równości i niedyskryminacji.
Sprawa C-266/23.
ECLI identifier: ECLI:EU:C:2024:506
WYROK TRYBUNAŁU (dziesiąta izba)
z dnia 13 czerwca 2024 r. ( *1 )
Odesłanie prejudycjalne – Dyrektywa 2003/96/WE – Artykuł 2 ust. 4 lit. b) tiret trzecie – Artykuł 17 ust. 1 lit. a) – Podatek akcyzowy – Opodatkowanie produktów energetycznych i energii elektrycznej – Energia elektryczna wykorzystywana w procesach elektrolitycznych – Obniżki podatku od zużycia produktów energetycznych i energii elektrycznej na rzecz zakładów energochłonnych – Nabycie produktów energetycznych i energii elektrycznej – Rzeczywisty koszt nabytej energii – Opłaty dystrybucyjne – Kryteria zwolnienia – Zasada równości i niedyskryminacji
W sprawie C‑266/23
mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Naczelny Sąd Administracyjny (Polska) postanowieniem z dnia 28 grudnia 2022 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 26 kwietnia 2023 r., w postępowaniu:
A. S.A.
przeciwko
Dyrektorowi Izby Administracji Skarbowej w Bydgoszczy,
przy udziale:
Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców,
TRYBUNAŁ (dziesiąta izba),
w składzie: Z. Csehi, prezes izby, M. Ilešič (sprawozdawca) i D. Gratsias, sędziowie,
rzecznik generalny: A. Rantos,
sekretarz: A. Calot Escobar,
uwzględniając pisemny etap postępowania,
rozważywszy uwagi, które przedstawili:
– |
w imieniu A. S.A. – K. Rutkowski, radca prawny, |
– |
w imieniu Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Bydgoszczy – A. Kowalczyk‑Markowska, |
– |
w imieniu rządu polskiego – B. Majczyna, w charakterze pełnomocnika, |
– |
w imieniu rządu hiszpańskiego – I. Herranz Elizalde, w charakterze pełnomocnika, |
– |
w imieniu Komisji Europejskiej – A. Armenia i M. Owsiany‑Hornung, w charakterze pełnomocników, |
podjąwszy, po wysłuchaniu rzecznika generalnego, decyzję o rozstrzygnięciu sprawy bez opinii,
wydaje następujący
Wyrok
1 |
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 17 ust. 1 lit. a) dyrektywy Rady 2003/96/WE z dnia 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej (Dz.U. 2003, L 283, s. 51). |
2 |
Wniosek ten został złożony w ramach sporu pomiędzy A. S.A., spółką prawa polskiego, a Dyrektorem Izby Administracji Skarbowej w Bydgoszczy (Polska) w przedmiocie odmowy zwrotu części podatku akcyzowego zapłaconego przez tę spółkę od energii elektrycznej. |
Ramy prawne
Prawo Unii
3 |
Motywy 2–5, 9, 11 i 24 dyrektywy 2003/96 mają następujące brzmienie:
[…]
[…]
[…]
|
4 |
Artykuł 2 ust. 4 lit. b) tiret trzecie tej dyrektywy stanowi: „Niniejsza dyrektywa nie ma zastosowania do: […]
[…]
|
5 |
Artykuł 4 wspomnianej dyrektywy ma następujące brzmienie: „1. Poziomy opodatkowania, jakie państwa członkowskie stosują do produktów energetycznych i energii elektrycznej, wymienion[ych] w art. 2, nie mogą być niższe niż minimalne poziomy opodatkowania przewidziane niniejszą dyrektywą. 2. Dla celów niniejszej dyrektywy »poziom opodatkowania« stanowi całkowitą kwotę opłat pobranych jako podatki pośrednie (z wyłączeniem [podatku od wartości dodanej (VAT)]) wyliczoną bezpośrednio lub pośrednio na podstawie ilości produktów energetycznych i energii elektrycznej w momencie przekazania do konsumpcji”. |
6 |
Zgodnie z art. 8 ust. 2 owej dyrektywy: „Niniejszy artykuł ma zastosowanie do następujących celów przemysłowych i handlowych: […]
[…]”. |
7 |
Artykuł 17 ust. 1 i 2 dyrektywy 2003/96 stanowi: „1. Pod warunkiem że minimalne poziomy opodatkowania przewidziane w niniejszej dyrektywie są przestrzegane średnio przez wszystkie przedsiębiorstwa, państwa członkowskie mogą stosować obniżki podatku do zużycia produktów energetycznych wykorzystywanych do ogrzewania lub dla celów art. 8 ust. 2 lit. b) i c) oraz do energii elektrycznej w następujących przypadkach:
2. Nie naruszając art. 4 ust. 1, państwa członkowskie mogą stosować poziom opodatkowania obniżany do zera do produktów energetycznych i energii elektrycznej, których definicję przedstawiono w art. 2, gdy są wykorzystywane przez zakłady energochłonne, których definicję przedstawiono w ust. 1 niniejszego artykułu”. |
Prawo polskie
Ustawa o podatku akcyzowym
8 |
Artykuł 30 ust. 7a ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U. 2009, nr 3, poz. 11), w wersji mającej zastosowanie do sporu w postępowaniu głównym, stanowi: „Zwalnia się od akcyzy energię elektryczną wykorzystywaną:
|
9 |
Artykuł 31d ust. 1, 2 i 11 tej ustawy przewiduje: „1. Zakładowi energochłonnemu wykorzystującemu energię elektryczną, który łącznie spełnia następujące warunki:
– przysługuje zwolnienie od akcyzy, realizowane przez zwrot części zapłaconej akcyzy od energii elektrycznej wykorzystanej przez ten zakład. 2. Przez zakład energochłonny wykorzystujący energię elektryczną rozumie się podmiot, u którego udział kosztów wykorzystanej energii elektrycznej w wartości produkcji sprzedanej w roku podatkowym, za który składany jest wniosek, o którym mowa w ust. 5, wynosi ponad 3 %. Zakład energochłonny wykorzystujący energię elektryczną nie może być mniejszy niż zorganizowana część przedsiębiorstwa rozumiana jako organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania. […] 11. Kwota zwracanej częściowo akcyzy nie może być wyższa od kwoty akcyzy zapłaconej od energii elektrycznej wykorzystanej przez zakład energochłonny w trakcie roku podatkowego, za który składany jest wniosek, o którym mowa w ust. 5”. |
Prawo energetyczne
10 |
Artykuł 47 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz.U. 1997, nr 54, poz. 348), w wersji mającej zastosowanie do sporu w postępowaniu głównym, stanowi: „Przedsiębiorstwa energetyczne posiadające koncesje ustalają taryfy dla paliw gazowych i energii, które podlegają zatwierdzeniu przez Prezesa [Urzędu Regulacji Energetyki (URE)], oraz proponują okres ich obowiązywania. Przedsiębiorstwa energetyczne posiadające koncesje przedkładają Prezesowi URE taryfy oraz ich zmiany z własnej inicjatywy nie później niż w terminie dwóch miesięcy przed upływem okresu obowiązywania taryfy poprzedniej lub na żądanie Prezesa URE”. |
Ustawa o odnawialnych źródłach energii
11 |
Zgodnie z art. 52 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz.U. 2015, poz. 478), w wersji mającej zastosowanie do sporu w postępowaniu głównym: „Przedsiębiorstwo energetyczne, odbiorca końcowy, odbiorca przemysłowy oraz towarowy dom maklerski lub dom maklerski, o których mowa w ust. 2, są obowiązane:
|
Rozporządzenie Ministra Energii w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną
12 |
Paragraf 5 ust. 2 i 3 rozporządzenia Ministra Energii z dnia 29 grudnia 2017 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną (Dz.U. 2017, poz. 2500), w wersji mającej zastosowanie do sporu w postępowaniu głównym, ma następujące brzmienie: „2. Przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie przesyłania energii elektrycznej zawiera w taryfie:
[…] 3. Przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie dystrybucji energii elektrycznej zawiera w taryfie: […] 2) stawki opłat za świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej, zwane dalej »stawkami opłat dystrybucyjnych«; […]”. |
13 |
Paragraf 14 ust. 3–7 owego rozporządzenia przewiduje: „3. Stawki opłat dystrybucyjnych kalkuluje się z uwzględnieniem podziału na stawki wynikające z:
4. Stawki opłat dystrybucyjnych, o których mowa w ust. 3 pkt 2, kalkuluje się jako jednoskładnikowe, na podstawie kosztów zakupu usług przesyłania energii elektrycznej od operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego w części dotyczącej korzystania z krajowego systemu elektroenergetycznego. 5. Stawki opłat dystrybucyjnych, o których mowa w ust. 3 pkt 3, zwane dalej »stawkami abonamentowymi«, kalkuluje się jako jednoskładnikowe. 6. Stawki abonamentowe są różnicowane ze względu na długość okresu rozliczeniowego. 7. Stawki opłat przesyłowych lub dystrybucyjnych, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i ust. 3 pkt 1, zwane dalej »stawkami sieciowymi«, kalkuluje się jako dwuskładnikowe z podziałem na składnik:
|
Postępowanie główne i pytania prejudycjalne
14 |
W 2016 r. A. skorzystała ze zwolnienia z podatku akcyzowego od energii elektrycznej wykorzystanej w procesach elektrolitycznych w ramach prowadzonej przez nią działalności. |
15 |
Uznając, że powinna była skorzystać również ze zwolnienia podatkowego jako zakład energochłonny w odniesieniu do pozostałej części energii, jaką wykorzystała w tym zakresie, oraz że rzeczywisty koszt nabytej energii powinien obejmować wymagane przez polskie przepisy opłaty dystrybucyjne i koszty nabycia świadectw pochodzenia energii elektrycznej, A. dokonała korekty deklaracji w sprawie podatku akcyzowego za 2016 r. i zażądała od Naczelnika Urzędu Skarbowego w Toruniu (Polska) zwrotu kwoty zapłaconego podatku akcyzowego, która jej zdaniem została nadpłacona. |
16 |
Decyzją z dnia 8 lutego 2018 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w Toruniu odmówił zwrotu tej kwoty. Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Bydgoszczy, do którego A. wniosła odwołanie od tej decyzji, utrzymał ją w mocy decyzją z dnia 14 maja 2018 r. |
17 |
A. wniosła skargę na decyzję z dnia 14 maja 2018 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy (Polska), który skargę tę oddalił, uznając w pierwszej kolejności, że prawodawca wykluczył możliwość jednoczesnego korzystania z dwóch zwolnień przewidzianych, odpowiednio, w art. 30 ust. 7a i art. 31d ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku akcyzowym. Zdaniem wspomnianego sądu zwolnienie przewidziane w tym drugim przepisie przysługuje zakładowi energochłonnemu tylko wtedy, gdy nie korzysta on ze zwolnienia przewidzianego w art. 30 ust. 7a tej ustawy, w tym przypadku – zwolnienia dotyczącego energii elektrycznej wykorzystywanej w procesach elektrolitycznych. |
18 |
Ponadto sąd ten wskazał, że zwolnienie przewidziane w art. 31d ust. 1 pkt 3 wspomnianej ustawy odnosi się do całego zakładu i całości wykorzystywanej przez ten zakład energii, nie zaś tylko do tej części energii, która wykorzystywana jest w procesach elektrolitycznych. |
19 |
W drugiej kolejności Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy wyjaśnił, że opłaty i koszty, takie jak opłaty dystrybucyjne, inne niż koszt nabycia energii elektrycznej, nie stanowią składników owego kosztu nabycia, chociaż ich poniesienie jest konieczne do nabycia i wykorzystania energii elektrycznej. Co więcej, sąd ten wyjaśnił w szczególności, że zakwalifikowanie kwot należnych z tytułu kosztów związanych z nabyciem energii elektrycznej jako „podatku” wymaga istnienia obowiązku zapłaty tych kwot oraz tego, by w przypadku uchybienia temu obowiązkowi właściwe organy mogły ścigać podmiot zobowiązany do zapłaty owych kwot. |
20 |
A. wniosła skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego (Polska), będącego sądem odsyłającym, który zastanawia się nad wykładnią art. 17 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2003/96. |
21 |
W tych okolicznościach Naczelny Sąd Administracyjny postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:
|
W przedmiocie pytań prejudycjalnych
W przedmiocie pytania pierwszego
22 |
Na wstępie należy przypomnieć, że – zgodnie z utrwalonym orzecznictwem – w ramach ustanowionej w art. 267 TFUE procedury współpracy między sądami krajowymi a Trybunałem do tego ostatniego należy udzielenie sądowi krajowemu użytecznej odpowiedzi, która umożliwi mu rozstrzygnięcie zawisłego przed nim sporu. Mając to na uwadze, Trybunał powinien w razie potrzeby przeformułować przedłożone mu pytania (wyrok z dnia 7 sierpnia 2018 r., Smith, C‑122/17, EU:C:2018:631, pkt 34 i przytoczone tam orzecznictwo). |
23 |
W tym względzie z postanowienia odsyłającego wynika, że pytania prejudycjalne opierają się na dokonanej przez sąd odsyłający ocenie, zgodnie z którą dodatkowe należności, takie jak opłaty dystrybucyjne, do których sąd ten się odnosi, nie stanowią „podatków” w rozumieniu art. 17 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2003/96. |
24 |
W związku z tym w celu udzielenia sądowi odsyłającemu użytecznej odpowiedzi należy uznać, że poprzez pytanie pierwsze dąży on w istocie do ustalenia, czy art. 17 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2003/96 należy interpretować w ten sposób, że rzeczywisty koszt nabytej energii w rozumieniu tego przepisu powinien obejmować jedynie cenę nabycia samej energii, z wyłączeniem dodatkowych należności, które nie mogą stanowić „podatków” w rozumieniu wspomnianego przepisu, takich jak związane z tą energią obowiązkowe opłaty dystrybucyjne ponoszone zgodnie z uregulowaniem krajowym przy jej nabyciu. |
25 |
Przede wszystkim należy przypomnieć, że stosownie do art. 17 ust. 1 lit. a) akapit drugi dyrektywy 2003/96 „nabycie produktów energetycznych i energii elektrycznej” oznacza „rzeczywisty koszt energii nabytej lub wytworzonej w ramach zakładu”. |
26 |
Z przepisu tego wynika w tym względzie, że ów koszt obejmuje jedynie energię elektryczną, ciepło i produkty energetyczne, które są wykorzystywane do ogrzewania lub do celów przewidzianych w art. 8 ust. 2 lit. b) i c) tej dyrektywy. Ponadto z art. 17 ust. 1 lit. a) akapit drugi wspomnianej dyrektywy wynika, że do rzeczywistych kosztów energii włączone są wszystkie podatki poza VAT, który może zostać odliczony. |
27 |
Należy zatem zbadać, czy przewidziane w uregulowaniu krajowym opłaty dystrybucyjne związane z energią elektryczną trzeba uznać za objęte pojęciem „rzeczywistego kosztu energii nabytej [przez] zakład” w rozumieniu art. 17 ust. 1 lit. a) akapit drugi zdanie pierwsze dyrektywy 2003/96. |
28 |
Należy przypomnieć, że w celu określenia zakresu przepisu prawa Unii należy wziąć pod uwagę nie tylko jego brzmienie, lecz także kontekst, w jaki się on wpisuje, oraz cele regulacji, której część stanowi (wyrok z dnia 16 listopada 2023 r., Tüke Busz, C‑391/22, EU:C:2023:892, pkt 34). |
29 |
Co się tyczy w pierwszej kolejności brzmienia art. 17 ust. 1 lit. a) akapit drugi zdanie pierwsze dyrektywy 2003/96, należy zauważyć, że odnosi się ono do „rzeczywistego kosztu energii nabytej lub wytworzonej w ramach zakładu”. Pojęcia „rzeczywistego kosztu” nie zdefiniowano jednak ani w tym przepisie, ani w innych przepisach dyrektywy 2003/96. |
30 |
Zgodnie z jego zwykłym znaczeniem w języku potocznym pojęcie to należy rozumieć jako odpowiadające wszelkim kosztom w sposób konieczny związanym z nabyciem energii, o której mowa w tym przepisie. Wykładnię tę potwierdza analiza różnych wersji językowych owego przepisu, które wyrażają pojęcie „rzeczywistego kosztu” w sposób jednolity, w szczególności wersji językowych polskiej („rzeczywisty koszt”), hiszpańskiej („coste real”), niemieckiej („tatsächlichen Kosten”), angielskiej („actual cost”), włoskiej („costo effettivo”) i rumuńskiej („costul real”). W tym względzie wszystkie te wersje odnoszą się do kosztów rzeczywiście poniesionych, które są konieczne do nabycia energii elektrycznej. |
31 |
Otóż sąd odsyłający wskazuje, że uiszczenie dostawcy energii opłat dystrybucyjnych jest w przypadku jej nabycia obowiązkowe i że ich wysokość ustala się na podstawie precyzyjnych przepisów prawa. |
32 |
Wspomnianą wykładnię potwierdza w drugiej kolejności kontekst, w jaki wpisuje się art. 17 ust. 1 lit. a) akapit drugi zdanie pierwsze dyrektywy 2003/96. W tym względzie, po pierwsze, chociaż prawodawca wyjaśnił, że do użytego tam terminu „energia”„[z]alicza się […] jedynie energię elektryczną, ciepło i produkty energetyczne, które są wykorzystywane do ogrzewania lub dla celów art. 8 ust. 2 lit. b) i c)” tej dyrektywy, to jednak rozpatrywany przepis nie ogranicza zakresu terminu „rzeczywisty koszt” wyłącznie do ceny energii, jaką dany zakład musi zapłacić, aby ją nabyć. |
33 |
Po drugie, należy stwierdzić, że prawodawca Unii – w tych przypadkach, w których zamierzał wyłączyć z pojęcia „rzeczywistych kosztów” pewne koszty związane z nabyciem energii – uczynił to wprost. W art. 17 ust. 1 lit. a) akapit drugi zdanie trzecie dyrektywy 2003/96 uściślono bowiem, że do „rzeczywistych kosztów” włączone są „wszystkie podatki”„poza [VAT], który może zostać odliczony”. |
34 |
Wreszcie w trzeciej kolejności należy stwierdzić, że wykładnia literalna art. 17 ust. 1 lit. a) akapit drugi zdanie trzecie dyrektywy 2003/96 przedstawiona w pkt 29–32 niniejszego wyroku, to znaczy szeroka wykładnia pojęcia „rzeczywistych kosztów” w rozumieniu tego przepisu, jest zgodna z głównym celem regulacji, której przepis ten stanowi część, a mianowicie celem polegającym na wspieraniu prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego w sektorze energetycznym poprzez unikanie w szczególności zakłóceń konkurencji (zob. podobnie wyrok z dnia 30 stycznia 2020 r., Autoservizi Giordano, C‑513/18, EU:C:2020:59, pkt 30 i przytoczone tam orzecznictwo). |
35 |
Mając na względzie powyższe rozważania, na pierwsze pytanie prejudycjalne trzeba odpowiedzieć, iż art. 17 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2003/96 należy interpretować w ten sposób, że rzeczywisty koszt nabytej energii w rozumieniu tego przepisu powinien obejmować dodatkowe należności, które nie mogą stanowić „podatków” w rozumieniu owego przepisu, takie jak związane z tą energią obowiązkowe opłaty dystrybucyjne ponoszone zgodnie z uregulowaniem krajowym przy jej nabyciu. |
W przedmiocie pytania drugiego
36 |
Poprzez pytanie drugie sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 17 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2003/96 należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie uregulowaniu krajowemu, które przewiduje, że zakładowi energochłonnemu w rozumieniu tego przepisu odmawia się możliwości skorzystania ze zwolnienia z podatku akcyzowego od nabycia energii elektrycznej, w przypadku gdy zakład ten korzysta w odniesieniu do tej energii elektrycznej ze zwolnienia z podatku akcyzowego przewidzianego dla energii elektrycznej wykorzystywanej w procesach elektrolitycznych, nawet jeżeli zakład ten wykaże, że w odniesieniu do tej samej energii nie korzystałby z tych dwóch zwolnień jednocześnie, a łączna wysokość owych zwolnień nie przekracza kwoty podatku akcyzowego zapłaconej za ten sam okres. |
37 |
Na wstępie należy stwierdzić, że zgodnie z art. 2 ust. 4 lit. b) tiret trzecie dyrektywy 2003/96 ta ostatnia nie ma zastosowania między innymi do energii elektrycznej wykorzystywanej zasadniczo do celów redukcji chemicznej oraz w procesach elektrolitycznych i metalurgicznych. Z brzmienia tego artykułu wynika zatem, że rozpatrywana energia elektryczna nie jest objęta zakresem stosowania tej dyrektywy. |
38 |
Stosownie do art. 4 tej dyrektywy państwa członkowskie muszą opodatkować produkty energetyczne objęte jej zakresem stosowania, a mianowicie paliwa silnikowe, paliwa do ogrzewania i energię elektryczną, stosując do nich poziomy opodatkowania, które nie mogą być niższe niż poziomy minimalne przewidziane w tej dyrektywie [wyrok z dnia 31 marca 2022 r., Komisja/Polska (Opodatkowanie produktów energetycznych), C‑139/20, EU:C:2022:240, pkt 39]. |
39 |
Ponadto z motywu 3 i z art. 4 wspomnianej dyrektywy wynika, że nie dokonała ona całkowitej harmonizacji stawek podatku akcyzowego od produktów energetycznych i energii elektrycznej, tylko ograniczyła się do ustanowienia minimalnych poziomów zharmonizowanego opodatkowania. |
40 |
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału harmonizacja minimalna nie uniemożliwia państwom członkowskim utrzymania lub przyjęcia bardziej surowych środków, pod warunkiem jednak, że środki te nie będą w poważny sposób utrudniać osiągnięcia przewidzianego w danej dyrektywie rezultatu (zob. podobnie wyrok z dnia 7 lipca 2016 r., Muladi, C‑447/15, EU:C:2016:533, pkt 43 i przytoczone tam orzecznictwo). |
41 |
Przewidując system zharmonizowanego opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej, dyrektywa 2003/96, jak wynika z jej motywów 2–5 i 24, ma wspierać prawidłowe funkcjonowanie rynku wewnętrznego w sektorze energetycznym poprzez unikanie w szczególności zakłóceń konkurencji (zob. podobnie wyrok z dnia 30 stycznia 2020 r., Autoservizi Giordano, C‑513/18, EU:C:2020:59, pkt 30 i przytoczone tam orzecznictwo). |
42 |
Niemniej jednak dyrektywa ta przewiduje możliwość wprowadzenia przez państwa członkowskie zróżnicowanych stawek opodatkowania, zwolnień z opodatkowania lub obniżek podatkowych w zakresie podatku akcyzowego. Prawodawca Unii pozostawił zatem państwom członkowskim pewien zakres uznania w dziedzinie podatku akcyzowego (zob. podobnie wyrok z dnia 30 stycznia 2020 r., Autoservizi Giordano, C‑513/18, EU:C:2020:59, pkt 26). |
43 |
Zgodnie z art. 17 ust. 1 lit. a) wspomnianej dyrektywy państwa członkowskie mogą stosować obniżki podatku do zużycia energii elektrycznej na rzecz zakładów energochłonnych, pod warunkiem że przewidziane w tej dyrektywie minimalne poziomy opodatkowania na szczeblu Unii Europejskiej są przestrzegane średnio przez wszystkie przedsiębiorstwa (wyrok z dnia 18 stycznia 2017 r., IRCCS – Fondazione Santa Lucia, C‑189/15, EU:C:2017:17, pkt 47). |
44 |
Poziom opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej objętych ową dyrektywą może być obniżony do zera, gdy owe produkty i owa energia elektryczna są wykorzystywane przez zakłady energochłonne [wyrok z dnia 31 marca 2022 r., Komisja/Polska (Opodatkowanie produktów energetycznych), C‑139/20, EU:C:2022:240, pkt 42]. |
45 |
W tym względzie należy zauważyć, że ulgi podatkowe na rzecz zakładów energochłonnych przewidziane w art. 17 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2003/96 mają dla państw członkowskich charakter fakultatywny [zob. podobnie wyrok z dnia 9 września 2021 r., Hauptzollamt B (Fakultatywna obniżka podatku), C‑100/20, EU:C:2021:716, pkt 24]. |
46 |
Z przepisu tego wynika również, że państwa członkowskie zachowują swobodę ograniczenia możliwości korzystania z obniżek podatku na rzecz zakładów energochłonnych do zakładów, które należą do pojedynczego sektora przemysłu lub do większej liczby sektorów przemysłu (wyrok z dnia 18 stycznia 2017 r., IRCCS – Fondazione Santa Lucia, C‑189/15, EU:C:2017:17, pkt 49). |
47 |
Dyrektywa ta bowiem, zgodnie z jej motywami 9 i 11, pozostawia państwom członkowskim pewną swobodę przy określaniu i realizowaniu polityk odpowiednich do ich okoliczności krajowych i wskazuje, że decydowanie o tym, jakimi środkami dyrektywa ta zostanie wprowadzona w życie, jest sprawą poszczególnych państw członkowskich (zob. podobnie wyrok z dnia 18 stycznia 2017 r., IRCCS – Fondazione Santa Lucia, C‑189/15, EU:C:2017:17, pkt 50). |
48 |
Z powyższego należy wywnioskować, że o ile państwo członkowskie może, korzystając ze swobody przyznanej mu przez dyrektywę 2003/96, zwolnić z opodatkowania energię elektryczną wykorzystywaną przez zakłady energochłonne, o tyle z żadnego przepisu tej dyrektywy nie wynika, by było ono do tego zobligowane. |
49 |
W tym względzie art. 17 ust. 1 lit. a) akapit pierwszy zdanie drugie wspomnianej dyrektywy przewiduje, że w ramach określania swojej polityki w tej dziedzinie państwa członkowskie mogą stosować bardziej rygorystyczne kryteria, włącznie z wartością sprzedaży, definicjami dotyczącymi procesu i sektora przemysłu. |
50 |
Należy stwierdzić, że o ile w przepisie tym wymieniono pewne kryteria, do których państwa członkowskie mogą się odwołać przy określaniu i realizowaniu swoich polityk w dziedzinie obniżek podatkowych w odniesieniu do zakładów energochłonnych, o tyle ze sformułowania tego przepisu wynika, że wyliczenie tych kryteriów nie ma charakteru wyczerpującego. |
51 |
Jak wynika z wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, zgodnie z art. 31d ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym Rzeczpospolita Polska postanowiła wprowadzić obniżki podatku akcyzowego dla zakładów energochłonnych wykonujących pewne rodzaje działalności gospodarczej oznaczone określonymi kodami Polskiej Klasyfikacji Działalności. |
52 |
Ponadto z wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym wynika również, że w przypadku skorzystania przez spółkę ze zwolnienia z podatku akcyzowego od energii elektrycznej wykorzystywanej w procesach elektrolitycznych przewidzianego w art. 30a ust. 7a ust. 2 ustawy o podatku akcyzowym nie ma ona prawa do jednoczesnego korzystania ze zwolnienia z podatku akcyzowego na rzecz zakładów energochłonnych przewidzianego w art. 31d ust. 1 tej ustawy. |
53 |
W świetle uwag poczynionych w pkt 48 i 50 niniejszego wyroku art. 17 ust. 1 lit. a) akapit pierwszy zdanie drugie dyrektywy 2003/96 nie można interpretować w ten sposób, że wyklucza on możliwość określenia kryterium takiego jak to, o którym mowa w pkt 52 tego wyroku, przy wprowadzaniu obniżki podatkowej takiej jak ta, która jest przedmiotem postępowania głównego, pod warunkiem że owo kryterium oraz sposób jego stosowania nie są dyskryminujące. |
54 |
Zgodnie bowiem z orzecznictwem Trybunału państwa członkowskie przy wykonywaniu uprawnień dyskrecjonalnych, jakimi dysponują na mocy między innymi art. 17 dyrektywy 2003/96, powinny przestrzegać prawa Unii i jego zasad ogólnych, a w szczególności zasady równego traktowania. Ponadto wymóg ten dotyczy zarówno środków, za pomocą których skorzystano z tych uprawnień dyskrecjonalnych, jak i ich stosowania [wyrok z dnia 9 września 2021 r., Hauptzollamt B (Fakultatywna obniżka podatku), C‑100/20, EU:C:2021:716, pkt 31 i przytoczone tam orzecznictwo]. |
55 |
W tym względzie zasada równego traktowania wymaga, by porównywalne sytuacje nie były traktowane w odmienny sposób i by odmienne sytuacje nie były traktowane w sposób identyczny, chyba że takie traktowanie jest obiektywnie uzasadnione [wyrok z dnia 9 września 2021 r., Hauptzollamt B (Fakultatywna obniżka podatku), C‑100/20, EU:C:2021:716, pkt 32 i przytoczone tam orzecznictwo]. |
56 |
Z wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym nie wynika nic, co pozwalałoby na stwierdzenie, że przewidziane w polskim uregulowaniu kryterium ma charakter dyskryminacyjny. To zatem do sądu odsyłającego będzie należało ustalenie, czy kryterium to jest stosowane zgodnie z zasadą równego traktowania. |
57 |
Mając na względzie powyższe rozważania, na drugie pytanie prejudycjalne trzeba odpowiedzieć, iż art. 17 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2003/96 należy interpretować w ten sposób, że nie stoi on na przeszkodzie uregulowaniu krajowemu, które przewiduje, że zakładowi energochłonnemu w rozumieniu tego przepisu odmawia się możliwości skorzystania ze zwolnienia z podatku akcyzowego od nabycia energii elektrycznej, w przypadku gdy zakład ten korzysta w odniesieniu do tej energii elektrycznej ze zwolnienia z podatku akcyzowego przewidzianego dla energii elektrycznej wykorzystywanej w procesach elektrolitycznych, nawet jeżeli zakład ten wykaże, że w odniesieniu do tej samej energii nie korzystałby z tych dwóch zwolnień jednocześnie, a łączna wysokość owych zwolnień nie przekracza kwoty podatku akcyzowego zapłaconej za ten sam okres, pod warunkiem że określone w tym względzie w uregulowaniu krajowym kryterium jest ukształtowane i stosowane zgodnie z zasadą równego traktowania. |
W przedmiocie kosztów
58 |
Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi. |
Z powyższych względów Trybunał (dziesiąta izba) orzeka, co następuje: |
|
|
Csehi Ilešič Gratsias Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 13 czerwca 2024 r. Sekretarz A. Calot Escobar Prezes izby Z. Csehi |
( *1 ) Język postępowania: polski.