Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 62023CJ0166

    Wyrok Trybunału (dziewiąta izba) z dnia 6 czerwca 2024 r.
    Naturvårdsverket przeciwko Nouryon Functional Chemicals AB.
    Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Svea hovrätt, Mark- och miljööverdomstolen.
    Odesłanie prejudycjalne – Środowisko naturalne – Dyrektywa 2003/87/WE – Załącznik I pkt 5 – Zanieczyszczenie powietrza – System handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych – Wyłączenie jednostek spalania odpadów niebezpiecznych lub odpadów komunalnych – Znaczenie celu spalania.
    Sprawa C-166/23.

    Court reports – general

    ECLI identifier: ECLI:EU:C:2024:465

     WYROK TRYBUNAŁU (dziewiąta izba)

    z dnia 6 czerwca 2024 r. ( *1 )

    Odesłanie prejudycjalne – Środowisko naturalne – Dyrektywa 2003/87/WE – Załącznik I pkt 5 – Zanieczyszczenie powietrza – System handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych – Wyłączenie jednostek spalania odpadów niebezpiecznych lub odpadów komunalnych – Znaczenie celu spalania

    W sprawie C‑166/23

    mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Svea hovrätt, Mark- och miljööverdomstolen (sąd apelacyjny w Sztokholmie, wydział ds. gospodarki gruntami i ochrony środowiska, Szwecja) postanowieniem z dnia 15 marca 2023 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 17 marca 2023 r., w postępowaniu:

    Naturvårdsverket

    przeciwko

    Nouryon Functional Chemicals AB,

    TRYBUNAŁ (dziewiąta izba),

    w składzie: O. Spineanu-Matei, prezes izby, J.‑C. Bonichot (sprawozdawca) i S. Rodin, sędziowie,

    rzecznik generalny: T. Ćapeta,

    sekretarz: A. Calot Escobar,

    uwzględniając pisemny etap postępowania,

    rozważywszy uwagi, które przedstawili:

    w imieniu rządu polskiego – B. Majczyna, w charakterze pełnomocnika,

    w imieniu Komisji Europejskiej – P. Carlin, B. De Meester i G. Wils, w charakterze pełnomocników,

    podjąwszy, po wysłuchaniu rzecznik generalnej, decyzję o rozstrzygnięciu sprawy bez opinii,

    wydaje następujący

    Wyrok

    1

    Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni pkt 5 załącznika I do dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 2003 r. ustanawiającej system handlu przydziałami [uprawnieniami do] emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie oraz zmieniającej dyrektywę Rady 96/61/WE (Dz.U. 2003, L 275, s. 32), zmienionej dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/410 z dnia 14 marca 2018 r. (Dz.U. 2018, L 76, s. 3) (zwanej dalej „dyrektywą 2003/87”).

    2

    Wniosek ten został złożony w ramach sporu pomiędzy Naturvårdsverket (agencją ochrony środowiska, Szwecja) (zwaną dalej „Agencją”) a Nouryon Functional Chemicals AB (zwaną dalej „Nouryon”), szwedzką spółką, w przedmiocie decyzji tej agencji nakazującej spółce Nouryon uzupełnienie jej planu monitorowania w zakresie emisji gazów cieplarnianych.

    Ramy prawne

    Prawo Unii

    Dyrektywa 2003/87

    3

    Motyw 25 dyrektywy 2003/87 ma następujące brzmienie:

    „Polityki oraz środki powinny być realizowane na poziomie państw członkowskich oraz na poziomie wspólnotowym we wszystkich sektorach gospodarki Unii Europejskiej, a nie jedynie w ramach branży oraz sektora energetycznego, w celu spowodowania dalszego zmniejszania emisji. […]”.

    4

    Artykuł 1 tej dyrektywy, zatytułowany „Przedmiot”, stanowi:

    „Niniejsza dyrektywa ustanawia system handlu przydziałami [uprawnieniami do] emisji gazów cieplarnianych w Unii (zwany dalej »[ETS Unii]«) w celu wspierania zmniejszania emisji gazów cieplarnianych w efektywny pod względem kosztów oraz skuteczny gospodarczo sposób.

    5

    Zgodnie z brzmieniem art. 2 tej dyrektywy, zatytułowanym „Zakres”:

    „1.   „Niniejszą dyrektywę stosuje się do emisji z działań wymienionych w załączniku I oraz gazów cieplarnianych wymienionych w załączniku II.

    2.   Niniejszą dyrektywę stosuje się bez uszczerbku dla jakichkolwiek wymagań na mocy dyrektywy 96/61/WE [z dnia 24 września 1996 r. dotyczącej zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli [zmniejszania] (Dz.U. 1996, L 257, s. 26)].

    […]”.

    6

    Artykuł 3 lit. e) dyrektywy 2003/87 definiuje „urządzenie [instalację]” jako „stacjonarną jednostkę techniczną, gdzie przeprowadzana jest jedna lub więcej czynności wymienionych w załączniku [I] oraz wszelkie inne czynności bezpośrednio związane, które mają technicznie powiązania z czynnościami prowadzonymi na danym miejscu i które mogą mieć wpływ na emisje [i zanieczyszczenia]”.

    7

    Artykuł 4 tej dyrektywy stanowi:

    „Państwa członkowskie zapewniają, aby od dnia 1 stycznia 2005 r., żadna instalacja nie prowadziła jakichkolwiek działań wymienionych w załączniku I powodujących emisje określone w odniesieniu do tego działania, chyba że prowadzący instalację posiada zezwolenie wydane przez właściwy organ zgodnie z art. 5 i 6 lub instalacja wyłączona jest z [ETS Unii] na mocy art. 27. Ma to zastosowanie również do instalacji włączonych na mocy art. 24”.

    8

    Artykuł 6 wspomnianej dyrektywy stanowi:

    „1.   Właściwy organ wydaje pozwolenie na emisje gazów cieplarnianych przyznające zezwolenie na emisję gazów cieplarnianych ze wszystkich lub części instalacji jeśli jest przekonany, że operator jest zdolny do monitorowania oraz składania sprawozdań z emisji.

    Pozwolenie na emisje gazów cieplarnianych może obejmować jedną lub więcej instalacji położonych w tym samym miejscu, którymi kieruje ten sam operator.

    2.   Pozwolenia na emisje gazów cieplarnianych zawierają, co następuje:

    a)

    nazwisko (nazwę) i adres operatora;

    b)

    opis działań oraz emisji z instalacji;

    c)

    plan monitorowania spełniający wymogi aktów, o których mowa w art. 14. Państwa członkowskie zezwalają prowadzącym instalacje na uaktualnianie planów monitorowania bez obowiązku zmiany zezwolenia. Prowadzący instalacje przedstawiają każdy uaktualniony plan monitorowania właściwym organom do zatwierdzenia;

    d)

    wymogi sprawozdawczości; oraz

    e)

    zobowiązanie do poddania przydziałów [uprawnień], innych niż przydziały [uprawnienia] wydane na mocy rozdziału II, odpowiadające całkowitej ilości emisji z instalacji w każdym roku kalendarzowym, zweryfikowanej zgodnie z art. 15, w okresie czterech miesięcy po zakończeniu tego roku”.

    9

    Artykuł 14 wspomnianej dyrektywy stanowi:

    „1.   Komisja [Europejska] przyjmuje akty wykonawcze dotyczące szczegółowych ustaleń w sprawie monitorowania i raportowania emisji […], opierających się na zasadach monitorowania i raportowania określonych w załączniku IV i wymogach dotyczących monitorowania i raportowania określonych w ust. 2 niniejszego artykułu. […]

    […]

    3.   Państwa członkowskie zapewniają, aby każdy prowadzący instalację […] monitorował emisje z tej instalacji w każdym roku kalendarzowym […] oraz składał właściwemu organowi raporty w tym zakresie po zakończeniu tego roku, zgodnie z aktami, o których mowa w ust. 1.

    […]”.

    10

    Punkt 5 załącznika I do dyrektywy 2003/87 stanowi:

    „W przypadku przekroczenia wartości progowej zdolności produkcyjnych jakiegokolwiek działania objętego niniejszym załącznikiem, wszystkie jednostki, w których dochodzi do spalania paliwa, inne niż jednostki spalania odpadów niebezpiecznych lub odpadów komunalnych powinny być objęte zezwoleniem na emisję gazów cieplarnianych”.

    11

    Załącznik I do dyrektywy 2003/87 zawiera również tabelę wymieniającą kategorie działań, do których ma ona zastosowanie. Wśród nich znajdują się odpowiednio działanie pierwsze i dwudzieste trzecie:

    „Spalanie paliw w instalacjach o całkowitej nominalnej mocy cieplnej przekraczającej 20 MW (z wyjątkiem instalacji spalania odpadów niebezpiecznych lub komunalnych) […]

    Produkcja chemikaliów organicznych luzem poprzez krakowanie, reformowanie, częściowe lub pełne utlenianie albo poprzez podobne procesy, przy zdolności produkcyjnej przekraczającej 100 ton dziennie”.

    Rozporządzenie wykonawcze (UE) 2018/2066

    12

    Artykuł 5 akapit pierwszy rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2018/2066 z dnia 19 grudnia 2018 r. w sprawie monitorowania i raportowania w zakresie emisji gazów cieplarnianych na podstawie dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz zmieniającego rozporządzenie Komisji (UE) nr 601/2012 (Dz.U. 2018, L 334, s. 1) stanowi:

    „Monitorowanie i raportowanie prowadzi się w sposób kompletny i obejmują one wszystkie emisje pochodzące z procesów technologicznych oraz ze spalania, ze wszystkich źródeł emisji i strumieni materiałów wsadowych należących do rodzajów działań wymienionych w załączniku I do dyrektywy 2003/87/WE oraz innych stosownych rodzajów działań włączonych zgodnie z art. 24 wspomnianej dyrektywy, a także emisje wszystkich gazów cieplarnianych określonych w odniesieniu do tych rodzajów działań, przy jednoczesnym unikaniu podwójnego liczenia”.

    13

    Zgodnie z brzmieniem art. 11 ust. 1 akapit pierwszy tego rozporządzenia:

    „Każdy prowadzący instalację [operator instalacji] lub operator statku powietrznego monitoruje emisje gazów cieplarnianych na podstawie planu monitorowania zatwierdzonego przez właściwy organ zgodnie z art. 12, uwzględniającego charakter i sposób funkcjonowania instalacji lub działań lotniczych, do których ma on zastosowanie”.

    14

    Artykuł 14 ust. 2 lit. e) wspomnianego rozporządzenia brzmi następująco:

    „[Operator] zmienia plan monitorowania przynajmniej w każdej z następujących sytuacji:

    […]

    e)

    plan monitorowania nie jest zgodny z wymogami niniejszego rozporządzenia, a właściwy organ zażądał od [operatora] wprowadzenia zmian w takim planie”.

    Dyrektywa 96/61

    15

    Motyw 8 dyrektywy 96/61 brzmi następująco:

    „Celem zintegrowanego podejścia [do zmniejszania zanieczyszczeń] jest zapobieganie emisjom do powietrza, środowiska wodnego i gleby, gdziekolwiek mają one miejsce, z uwzględnieniem gospodarki odpadami, oraz, jeżeli jest to niemożliwe, minimalizację emisji w celu osiągnięcia wysokiego poziomu ochrony środowiska naturalnego jako całości”.

    16

    Artykuł 3 wspomnianej dyrektywy stanowi:

    „Państwa członkowskie podejmują wszelkie niezbędne środki umożliwiające właściwym władzom zapewnienie, aby przy obsłudze instalacji:

    […]

    c)

    unikano wytwarzania odpadów, zgodnie z dyrektywą Rady 75/442/EWG z dnia 15 lipca 1975 r. w sprawie odpadów [(Dz.U. 1975, L 194, s. 39)]; a jeżeli odpady są wytwarzane, prowadzono odzysk lub, jeżeli nie ma takiej możliwości ze względów technicznych i ekonomicznych, aby unieszkodliwiano je przy jednoczesnym unikaniu lub ograniczaniu wszelkiego oddziaływania na środowisko;

    […]”.

    Prawo szwedzkie

    17

    Paragraf 1 w rozdziale 3 förordningen (2020:1180) om vissa utsläpp av växthusgaser [rozporządzenia (2020:1180) w sprawie niektórych emisji gazów cieplarnianych, zwanego dalej „szwedzkim rozporządzeniem”] stanowi:

    „Zabrania się emisji gazów cieplarnianych bez zezwolenia z instalacji, w których prowadzone są działania określone w załączniku”.

    18

    Paragraf 5 w rozdziale 3 szwedzkiego rozporządzenia przewiduje:

    „Każdy operator ubiegający się o zezwolenie na emisję gazów cieplarnianych składa wniosek do [Agencji].

    Wniosek zawiera: […]

    3. plan monitorowania”.

    19

    Instrukcja nr 4 w załączniku do szwedzkiego rozporządzenia stanowi:

    „W przypadku przekroczenia wartości progowej zdolności produkcyjnych jakiegokolwiek działania opisanego w pkt 1–28 sekcji »opis działań«, wszystkie jednostki, w których dochodzi do spalania paliwa, inne niż jednostki spalania odpadów niebezpiecznych lub odpadów z gospodarstw domowych są objęte zezwoleniem na emisję gazów cieplarnianych”.

    20

    Paragraf 6 lagen (2020:1173) om vissa utsläpp av växthusgaser [ustawy (2020:1173) w sprawie niektórych emisji gazów cieplarnianych, zwanej dalej „szwedzką ustawą”] plan monitorowania jest zdefiniowany jako „pisemny opis, o którym mowa w art. 12 rozporządzenia w sprawie monitorowania i raportowania”. Zgodnie z tym samym przepisem przez „rozporządzenie w sprawie monitorowania i raportowania” rozumie się rozporządzenie wykonawcze 2018/2066.

    Postępowanie główne i pytania prejudycjalne

    21

    Spółka Nouryon, z siedzibą w Stenungsund (Szwecja), produkuje chemikalia organiczne luzem. Wielkość produkcji przekracza 100 ton dziennie.

    22

    Działalność ta jest wykonywana w oparciu o zezwolenie wydane w 2004 r. na podstawie miljöbalken (kodeksu ochrony środowiska). Proces produkcji powoduje powstawanie odpadów niebezpiecznych w zawartych w ściekach pochodzących z procesu przemysłowego.

    23

    Zgodnie z tymczasowym nakazem przewidzianym w tym zezwoleniu spółka ma przetwarzać te ścieki w spalarni lub ma je oczyszczać w innej zatwierdzonej instalacji przeznaczonej dla odpadów niebezpiecznych. Spółka Nouryon postanowiła oczyszczać ścieki w spalarni znajdującej się w instalacji w Stenungsund. Instalacja jest skonstruowana w taki sposób, że zanieczyszczona woda jest wyprowadzana rurami do spalarni bezpośrednio z tej części instalacji, w której odbywa się produkcja chemiczna.

    24

    Spalarnia jest wykorzystywana niemal wyłącznie do spalania ścieków pochodzących z procesu przemysłowego, w ilości około 40000 ton rocznie. Jako że zawartość energii wody jest znikoma, spalanie przeprowadza się, dodając gaz palny. Energia ze spalania jest następnie odzyskiwana w formie pary w celu wykorzystywania w procesie produkcji. Większą część energii na potrzeby produkcji uzyskuje się jednak z kotła przemysłowego. W 2017 r. do spalarni dostarczono 4289 ton gazu palnego, co odpowiada 245 teradżulom, natomiast odzyskano 182 teradżule. W tym samym roku spalanie gazu palnego w kotle przemysłowym odpowiadało 726 teradżulom (około 14069 ton). Według spółki Nouryon spalarnia emituje do atmosfery około 11500 ton dwutlenku węgla rocznie, zaś według Agencji – 17000 ton.

    25

    Instalacja ta jest ponadto wyraźnie uprawniona do emisji gazów cieplarnianych w ramach systemu ETS.

    26

    Agencja stwierdziła, że spalarnia odpadów niebezpiecznych nie została wymieniona w planie monitorowania instalacji w Stenungsund i że w związku z tym emisje gazów cieplarnianych pochodzące z tej spalarni nie zostały uwzględnione w całkowitych emisjach z tej instalacji.

    27

    W konsekwencji Agencja nakazała spółce Nouryon dostarczenie planu dodatkowego monitorowania obejmującego spalarnię. Podniosła ona, że instalacja wymaga zezwolenia dla wszystkich jednostek stanowiących jej integralną część.

    28

    Spółka Nouryon zaskarżyła nakaz Agencji do Nacka tingsrätt – Mark- och miljödomstolen (sądu pierwszej instancji w Nacka, wydział ds. gospodarki gruntami i ochrony środowiska, Szwecja), podnosząc, że zgodnie z pkt 5 załącznika I do dyrektywy 2003/87 jednostka spalania odpadów niebezpiecznych nie musi być objęta ETS niezależnie od tego, czy stanowi ona integralną część instalacji objętej tym systemem, czy też nie. Sąd ten uwzględnił tę argumentację i uchylił nakaz Agencji.

    29

    Od wyroku wspomnianego sądu Agencja wniosła apelację do vea hovrätt, Mark- och miljööverdomstolen (sądu apelacyjnego w Sztokholmie, wydział ds. gospodarki gruntami i ochrony środowiska, Szwecja). Ten ostatni sąd zastanawia się, czy odnośna spalarnia jest objęta wyjątkiem przewidzianym w pkt 5 załącznika I do dyrektywy 2003/87.

    30

    W tych okolicznościach Mark- och miljööverdomstolen (sąd apelacyjny w Sztokholmie, wydział ds. gospodarki gruntami i ochrony środowiska) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

    „1)

    Czy wyłączenie odnoszące się do jednostek spalania odpadów niebezpiecznych przewidziane w pkt 5 załącznika I do dyrektywy 2003/87, z którego wynika, że zezwolenie na emisję gazów cieplarnianych ma obejmować wszystkie jednostki, w których dochodzi do spalania paliwa, inne niż jednostki spalania odpadów niebezpiecznych – ma zastosowanie do wszystkich jednostek, w których spala się odpady niebezpieczne, czy też warunkiem zastosowania wyłączenia jest jakiś czynnik kwalifikujący? Jeżeli taki czynnik kwalifikujący jest konieczny, czy decydujące znaczenie dla zastosowania wyłączenia ma przeznaczenie takiej jednostki, czy też znaczenie mogą mieć również inne czynniki?

    2)

    Jeżeli decydujące znaczenie ma przeznaczenie jednostki, to czy wyłączenie ma zastosowanie również wówczas, gdy głównym celem funkcjonowania jednostki, w której spala się odpady niebezpieczne, jest cel inny niż to spalanie?

    3)

    Jeżeli wyłączenie ma zastosowanie wyłącznie do jednostki, której głównym celem funkcjonowania jest spalanie odpadów niebezpiecznych, jakie kryteria należy stosować przy ocenie celu funkcjonowania?

    4)

    Jeżeli decydujące przy ocenie jest to, czy jednostkę należy uznać za integralną część działania w instalacji, dla której zgodnie z dyrektywą 2003/87 wymagane jest zezwolenie, na przykład w rozumieniu sekcji 3.3.3 wytycznych Komisji, to jakie wymogi muszą być spełnione, aby jednostka była uznawana za jego integralną część? Czy można przykładowo wymagać, aby bez tej jednostki produkcja była niemożliwa lub niedopuszczalna (zob. wytyczne Komisji, s. 14, przypis 14), czy też wystarczy, aby jednostka była technicznie powiązana z instalacją i przyjmowała odpady niebezpieczne wyłącznie z tej instalacji?”.

    W przedmiocie pytań prejudycjalnych

    31

    Poprzez swoje pytania, które należy rozpatrzyć łącznie, sąd odsyłający zmierza w istocie do ustalenia, czy pkt 5 załącznika I do dyrektywy 2003/87 należy interpretować w ten sposób, że wszystkie jednostki spalania odpadów niebezpiecznych lub odpadów komunalnych są wyłączone z zakresu stosowania tej dyrektywy, w tym również te, które są zintegrowane z instalacją objętą tym zakresem i w których wypadku spalanie tych odpadów nie jest jedynym celem.

    32

    Na wstępie należy przypomnieć, że celem dyrektywy 2003/87 jest ustanowienie systemu handlu uprawnieniami do emisji, który ma służyć zmniejszeniu emisji gazów cieplarnianych do atmosfery do poziomu zapobiegającego zakłócaniu klimatu przez czynniki antropogeniczne i którego celem ostatecznym jest ochrona środowiska [wyrok z dnia 16 grudnia 2021 r.Apollo Tyres (Hungary), C‑575/20, EU:C:2021:1024, pkt 24 i przytoczone tam orzecznictwo].

    33

    Artykuł 2 ust. 1 dyrektywy 2003/87 przewiduje, że jej zakres zastosowania obejmuje emisje z działań wymienionych w załączniku I oraz gazy cieplarniane wymienione w załączniku II do niej – w tym w szczególności dwutlenek węgla [wyrok z dnia 16 grudnia 2021 r.Apollo Tyres (Hungary), C‑575/20, EU:C:2021:1024, pkt 25 i przytoczone tam orzecznictwo].

    34

    Zgodnie z art. 4 dyrektywy 2003/87 „[p]aństwa członkowskie zapewniają, aby od dnia 1 stycznia 2005 r., żadna instalacja nie prowadziła jakichkolwiek działań wymienionych w załączniku I powodujących emisje określone w odniesieniu do tego działania, chyba że prowadzący instalację posiada zezwolenie wydane przez właściwy organ zgodnie z art. 5 i 6 lub instalacja wyłączona jest z [ETS Unii] na mocy art. 27. […]”.

    35

    Artykuł 3 lit. e) tej dyrektywy definiuje „urządzenie [instalację]” jako „stacjonarną jednostkę techniczną, gdzie przeprowadzana jest jedna lub więcej czynności wymienionych w załączniku [I] oraz wszelkie inne czynności bezpośrednio związane, które mają technicznie powiązania z czynnościami prowadzonymi na danym miejscu i które mogą mieć wpływ na emisje”.

    36

    Wśród działań wymienionych w tym załączniku I znajduje się „[p]rodukcja chemikaliów organicznych luzem poprzez krakowanie, reformowanie, częściowe lub pełne utlenianie albo poprzez podobne procesy, przy zdolności produkcyjnej przekraczającej 100 ton dziennie”.

    37

    Instalacja spółki Nouryon, wytwarzająca chemikalia organiczne luzem, wymaga z tego względu uzyskania zezwolenia.

    38

    Instalacja ta obejmuje spalarnię przeznaczoną do spalania ścieków pochodzących z procesu przemysłowego. Urządzenie emituje w konsekwencji dwutlenek węgla. Energia ze spalania jest następnie odzyskiwana w formie pary na potrzeby procesu produkcji.

    39

    Jako że jest ona technicznie powiązana z działaniami prowadzonymi na terenie Stenungsund i może mieć wpływ na emisje, spalarnia ta stanowi zatem część instalacji w rozumieniu art. 3 lit. e) dyrektywy 2003/87.

    40

    Spór w postępowaniu głównym dotyczy kwestii, czy owa spalarnia wymaga uzyskania zezwolenia tak jak reszta instalacji zgodnie z dyrektywą 2003/87, czy też jest z tego zwolniona na mocy wyjątku wymienionego w pkt 5 załącznika I do tej dyrektywy. Z tego powodu sąd odsyłający uważa, że rozstrzygnięcie tego sporu zależy od wykładni, jaką należy nadać temu przepisowi.

    41

    Zgodnie z pkt 5 załącznika I do dyrektywy 2003/87 „[w] przypadku przekroczenia wartości progowej zdolności produkcyjnych jakiegokolwiek działania objętego niniejszym załącznikiem, wszystkie jednostki, w których dochodzi do spalania paliwa, inne niż jednostki spalania odpadów niebezpiecznych lub odpadów komunalnych powinny być objęte zezwoleniem na emisję gazów cieplarnianych”.

    42

    Według wykładni przyjętej przez Komisję w „Wytycznych dotyczących wykładni załącznika I do dyrektywy o EU ETS”, wydanych w dniu 18 marca 2010 r., nie wystarczy, że jednostka spala odpady niebezpieczne lub odpady komunalne, aby została wyłączona z zakresu stosowania dyrektywy 2003/87. Komisja uważa, że ponadto konieczne jest, po pierwsze, aby jednostka spalania odpadów niebezpiecznych lub odpadów komunalnych nie była częścią instalacji, której działalność jest wymieniona w załączniku I do tej dyrektywy, a po drugie, aby spalanie takich odpadów stanowiło jej zasadniczy cel.

    43

    Z tego powodu zdaniem Komisji jednostka spalania odpadów niebezpiecznych wytwarzająca ciepło, które jest odzyskiwane i służy funkcjonowaniu instalacji objętej zakresem stosowania pkt 5 załącznika I do dyrektywy 2003/87, nie jest wyłączona z tego zakresu stosowania.

    44

    Jednakże takiej wykładni nie potwierdzają metody wykładni literalnej, systemowej i celowościowej, do których Trybunał zwykle się odwołuje.

    45

    Co się tyczy w pierwszej kolejności wykładni literalnej pkt 5 załącznika I do dyrektywy 2003/87, należy zaznaczyć, że punkt ten odnosi się wyraźnie do sytuacji, gdy instalacja wymagająca zezwolenia na emisję gazów cieplarnianych obejmuje kilka jednostki, w których dochodzi do spalania paliwa, i stanowi, że w takim przypadku jednostki te powinny być objęte tym zezwoleniem, z wyjątkiem jednostek spalania odpadów niebezpiecznych lub odpadów komunalnych.

    46

    W konsekwencji brzmienie tego pkt 5 wydaje się wykluczać, aby jednostka spalania odpadów niebezpiecznych musiała być objęta planem monitorowania instalacji ze względu na to, że stanowi ona integralną część tej instalacji.

    47

    Ponadto, jako że wykładni wyjątków należy dokonywać sposób ścisły, wyjątek wskazany we wspomnianym pkt 5 powinien być ograniczony do jednostek rzeczywiście przeznaczonych do spalania odpadów niebezpiecznych lub odpadów komunalnych, które w konsekwencji spalają inne odpady jedynie w minimalnym zakresie.

    48

    Natomiast ze sformułowania pkt 5 załącznika I do dyrektywy 2003/87 nie wynika, że wyłączenie jednostek spalania odpadów niebezpiecznych lub odpadów komunalnych z zezwolenia na emisję gazów cieplarnianych zależy od celu, w jakim odpady te są spalane.

    49

    Co się tyczy w drugiej kolejności wykładni systemowej i celowościowej pkt 5 załącznika I do dyrektywy 2003/87, należy w niniejszym przypadku zbadać je łącznie.

    50

    Jak wynika w szczególności z motywu 25 oraz z art. 1 dyrektywy 2003/87, ogólnym celem tej dyrektywy jest osiągnięcie, poprzez ustanowienie systemu przydziału uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, zmniejszenia emisji tych gazów.

    51

    Niemniej jednak wyjątek przewidziany w pkt 5 załącznika I do dyrektywy 2003/87 dla jednostek spalania odpadów niebezpiecznych i odpadów komunalnych nie służy przede wszystkim temu celowi. Odpowiada on natomiast drugorzędnemu celowi tej dyrektywy, ponieważ prawodawca Unii uznał, że ustanowienie systemu przydziału uprawnień do emisji nie powinno utrudniać unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych i odpadów komunalnych poprzez spalanie.

    52

    W tym względzie należy wskazać, że dyrektywa 2003/87, jak wynika z jej tytułu, zmienia dyrektywę 96/61. Artykuł 2 ust. 2 dyrektywy 2003/87 uściśla, że „[n]iniejszą dyrektywę stosuje się bez uszczerbku dla jakichkolwiek wymogów dyrektywy [96/61]”. Dyrektywa 96/61, której przedmiot jest szerszy niż przedmiot dyrektywy 2003/87 i dotyczy zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich zmniejszania, w art. 3 lit. c) przewiduje wyraźnie odzyskiwanie lub unieszkodliwianie odpadów.

    53

    Motyw 8 dyrektywy 96/61 również stanowi, że „[c]elem zintegrowanego podejścia [do zmniejszania zanieczyszczeń] jest zapobieganie emisjom do powietrza, środowiska wodnego i gleby, gdziekolwiek mają one miejsce, z uwzględnieniem gospodarki odpadami, oraz, jeżeli jest to niemożliwe, minimalizację emisji w celu osiągnięcia wysokiego poziomu ochrony środowiska naturalnego jako całości”.

    54

    Z powyższych elementów wynika, że prawodawca Unii zamierzał wspierać spalanie odpadów niebezpiecznych i odpadów komunalnych poprzez wyłączenie ich z obowiązku uzyskania zezwolenia z tytułu ETS. Z celem tym nie jest zaś spójne ograniczenie zakresu tego wyjątku przez pojęcie „zasadniczego celu”.

    55

    Ponadto zakres wyjątku należy również interpretować w świetle głównego celu dyrektywy 2003/87. Broniona przez Komisję wykładnia, zgodnie z którą jednostka spalania odpadów niebezpiecznych lub odpadów komunalnych, która przyczynia się – poprzez dostarczanie jej ciepła – do funkcjonowania instalacji objętej ETS, powinna sama być objęta zakresem stosowania ETS, byłaby sprzeczna z tym celem.

    56

    Taka wykładnia prowadziłaby bowiem do zastrzeżenia możliwości skorzystania z odstępstwa dla jednostek spalania odpadów niebezpiecznych i odpadów komunalnych wytwarzających ciepło, które nie byłoby odzyskiwane przez instalację objętą dyrektywą 2003/87, co sprzyjałoby marnotrawieniu energii i zwiększeniu emisji.

    57

    W świetle powyższych rozważań odpowiedź na zadane pytania brzmi: pkt 5 załącznika I do dyrektywy 2003/87 należy interpretować w ten sposób, że wszystkie jednostki spalania odpadów niebezpiecznych lub odpadów komunalnych są wyłączone z zakresu stosowania tej dyrektywy, w tym również te, które są zintegrowane z instalacją objętą tym zakresem i w których wypadku spalanie tych odpadów nie jest jedynym celem, pod warunkiem że służą one do spalania innych odpadów jedynie w minimalnym zakresie.

    W przedmiocie kosztów

    58

    Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.

     

    Z powyższych względów Trybunał (dziewiąta izba) orzeka, co następuje:

     

    Punkt 5 załącznika I do dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 2003 r. ustanawiającej system handlu przydziałami [uprawnieniami do] emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie oraz zmieniającej dyrektywę Rady 96/61/WE, zmienionej dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/410 z dnia 14 marca 2018 r.,

     

    należy interpretować w ten sposób, że:

     

    wszystkie jednostki spalania odpadów niebezpiecznych lub odpadów komunalnych są wyłączone z zakresu stosowania tej dyrektywy, ze zmianami, w tym również te, które są zintegrowane z instalacją objętą tym zakresem i w których wypadku spalanie tych odpadów nie jest jedynym celem, pod warunkiem że służą one do spalania innych odpadów jedynie w minimalnym zakresie.

     

    Podpisy


    ( *1 ) Język postępowania: szwedzki.

    Top