–

w imieniu FTI Touristik GmbH – F. Simon, Rechtsanwalt,

–

w imieniu rządu czeskiego – A. Edelmannová, M. Smolek i J. Vláčil, w charakterze pełnomocników,

–

w imieniu Komisji Europejskiej – P. Kienapfel i S. Noë, w charakterze pełnomocników,

1

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 18 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U. 2012, L 351, s. 1; sprostowanie Dz.U. 2020, L 338, s. 12).

2

Wniosek ten został złożony w ramach sporu pomiędzy JX a organizatorem podróży FTI Touristik GmbH w przedmiocie odszkodowania żądanego przez JX ze względu na to, że nie został on wystarczająco poinformowany przez FTI Touristik o warunkach wjazdu i wizach wymaganych do podróży do danego państwa trzeciego.

3

Motywy 3, 4, 15, 18 i 26 rozporządzenia nr 1215/2012 mają następujące brzmienie:

[…]

[…]

[…]

4

Artykuł 7 tego rozporządzenia ma następujące brzmienie:

„Osoba, która ma miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego, może być pozwana w innym państwie członkowskim:

[…]”.

5

Sekcja 4 rozdziału II wspomnianego rozporządzenia, zatytułowana „Jurysdykcja w sprawach dotyczących umów konsumenckich”, obejmuje art. 17–19. Artykuł 17 tego samego rozporządzenia przewiduje:

„1.   Jeżeli przedmiotem postępowania jest umowa lub roszczenia z umowy, którą zawarła osoba, konsument, w celu, który nie może być uważany za działalność zawodową lub gospodarczą tej osoby, jurysdykcję określa się na podstawie niniejszej sekcji, nie naruszając przepisów art. 6 i art. 7 pkt 5,

2.   Jeżeli konsument zawiera umowę z kontrahentem, który nie ma miejsca zamieszkania na terytorium danego państwa członkowskiego, ale ma filię, agencję lub inny oddział w państwie członkowskim, to w sporach dotyczących ich działalności kontrahent taki jest traktowany tak, jak gdyby miał miejsce zamieszkania w tym państwie członkowskim.

3.   Niniejsza sekcja nie ma zastosowania do umów przewozu, z wyjątkiem umów przewidujących w zamian za cenę ryczałtową połączone świadczenia przewozu i noclegu”.

6

Artykuł 18 ust. 1 i 2 rozporządzenia nr 1215/2012 stanowi:

„1.   Konsument może wytoczyć powództwo przeciwko swojemu kontrahentowi przed sądem państwa członkowskiego, na którego terytorium kontrahent ten ma miejsce zamieszkania, albo bez względu na miejsce zamieszkania kontrahenta – przed sądem miejsca, w którym konsument ma miejsce zamieszkania.

2.   Kontrahent może wytoczyć powództwo przeciwko konsumentowi tylko przed sądy państwa członkowskiego, na którego terytorium konsument ma miejsce zamieszkania”.

7

Artykuł 19 pkt 3 tego rozporządzenia ma następujące brzmienie:

„Od przepisów niniejszej sekcji można odstąpić na podstawie umowy tylko wówczas:

[…]

8

Artykuł 24 ust. 1 wspomnianego rozporządzenia stanowi:

„Niezależnie od miejsca zamieszkania stron jurysdykcję wyłączną mają następujące sądy państwa członkowskiego:

9

Artykuł 25 ust. 1 tego samego rozporządzenia stanowi:

„Jeżeli strony, niezależnie od ich miejsca zamieszkania, uzgodniły, że sąd lub sądy państwa członkowskiego powinny rozstrzygać spór już wynikły albo spór przyszły mogący wyniknąć z określonego stosunku prawnego, to sąd lub sądy tego państwa mają jurysdykcję, chyba że umowa ta jest nieważna pod względem materialnym, na mocy prawa danego państwa członkowskiego […]”.

10

Artykuł 3 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. ustanawiającego postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty (Dz.U. 2006, L 399, s. 1) stanowi:

„Do celów niniejszego rozporządzenia przez sprawę transgraniczną należy rozumieć sprawę, w której przynajmniej jedna ze stron ma miejsce zamieszkania lub miejsce stałego pobytu w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie sądu rozpoznającego sprawę”.

11

Zgodnie z § 12 Zivilprozessordnung (kodeksu postępowania cywilnego) z dnia 5 grudnia 2005 r. (BGBl. 2005 I, s. 3202), ostatnio zmienionego ustawą z dnia 7 listopada 2022 r. (BGBl. 2022 I, s. 1982) (zwanego dalej „ZPO”), zatytułowanym „Właściwość ogólna – pojęcie”:

„Sąd ogólnie właściwy w odniesieniu do danej osoby rozpoznaje wszelkie powództwa wytoczone przeciwko tej osobie, z wyjątkiem powództw, dla których uzasadniona jest właściwość wyłączna”.

12

Zgodnie z § 17 ust. 1 ZPO w przypadku osób prawnych właściwość ogólna zależy od miejsca ich siedziby.

13

Paragraf 21 ust. 1 ZPO, zatytułowany „Właściwość szczególna w odniesieniu do oddziału”, stanowi:

„Jeżeli do celów prowadzenia fabryki, przedsiębiorstwa lub innej działalności handlowej dana osoba posiada oddział, który dokonuje czynności bezpośrednio, wszelkie powództwa przeciwko tej osobie związane z prowadzeniem owego oddziału można wytoczyć przed sądem, w którego okręgu ów oddział się znajduje”.

14

Zgodnie z § 29 ZPO, zatytułowanym „Właściwość szczególna sądu miejsca wykonania zobowiązania”:

„1.   W przypadku sporów wynikających ze stosunku umownego i dotyczących jego istnienia, właściwy jest sąd miejsca, w którym sporne zobowiązanie powinno być wykonane.

[…]”.

15

15 grudnia 2021 r. JX, osoba fizyczna zamieszkała w Norymberdze (Niemcy), zawarła umowę o udział w imprezie turystycznej z FTI Touristik, organizatorem podróży z siedzibą w Monachium (Niemcy). Rezerwacja tej podróży została dokonana za pośrednictwem biura podróży mającego siedzibę w Norymberdze, które nie jest jednak ani stroną umowy, ani oddziałem FTI Touristik.

16

JX, uznawszy, że nie został wystarczająco poinformowany o warunkach wjazdu i wizach niezbędnych do podróży do danego państwa trzeciego, wniósł powództwo o zapłatę odszkodowania w wysokości 1499,86 EUR do sądu właściwego ze względu na jego miejsce zamieszkania, czyli do Amtsgericht Nürnberg (sądu rejonowego w Norymberdze, Niemcy), który jest sądem odsyłającym. Zdaniem JX właściwość miejscowa tego sądu wynika z art. 17 i 18 rozporządzenia nr 1215/2012.

17

FTI Touristik podnosi zarzut braku właściwości miejscowej sądu odsyłającego, wskazując, że rozporządzenie nr 1215/2012 nie ma zastosowania do sytuacji o charakterze czysto wewnętrznym, takich jak sytuacja rozpatrywana w niniejszej sprawie, w której podróżny i organizator podróży mają miejsce zamieszkania lub siedziby w tym samym państwie członkowskim. W takiej sytuacji brak jest elementu zagranicznego wymaganego do zastosowania tego rozporządzenia.

18

W odniesieniu do ustalenia swojej właściwości miejscowej sąd odsyłający przypomina, że przepisy o właściwości ogólnej zawarte w §§ 12 i 17 ZPO wskazują sąd siedziby strony pozwanej w postępowaniu głównym jako właściwy miejscowo, niezależnie od okoliczności, że powód w postępowaniu głównym jest konsumentem, a strona pozwana w postępowaniu głównym – przedsiębiorcą. Stanowiące odstępstwo przepisy o właściwości zawarte w § 21 ust. 1 ZPO i w § 29 ZPO nie mają zastosowania, ponieważ biuro podróży z siedzibą w Norymberdze, za pośrednictwem którego powód w postępowaniu głównym zarezerwował swój udział w podróży, nie jest oddziałem strony pozwanej w postępowaniu głównym, a żaden element akt sprawy nie wskazuje na to, by obowiązki strony pozwanej wynikające z rozpatrywanej umowy o podróż należało wykonać na obszarze właściwości Amtsgericht Nürnberg (sądu rejonowego w Norymberdze).

19

Jedynym przepisem, który mógłby uzasadniać w niniejszej sprawie właściwość miejscową sądu odsyłającego, jest zatem art. 18 ust. 1 rozporządzenia nr 1215/2012. Tymczasem w sprawie w postępowaniu głównym, ponieważ zarówno konsument, jak i organizator podróży mają miejsce zamieszkania lub siedziby w tym samym państwie członkowskim, takim elementem zagranicznym, na podstawie którego możliwe jest zastosowanie tego przepisu w niniejszej sprawie, może być jedynie docelowe miejsce podróży za granicą.

20

W tym względzie sąd odsyłający zauważa, że zgodnie ze zdecydowanie dominującym nurtem orzeczniczym w Niemczech element zagraniczny wymagany do stosowania rozporządzenia nr 1215/2012 nie występuje, jeżeli jedynym elementem łączącym z zagranicą jest miejsce przeznaczenia podróży zorganizowanej. Podejście to znajduje potwierdzenie w szczególności w fakcie, że przepisy tego rozporządzenia należy interpretować w sposób ścisły, wyciągając wnioski z wyroków z dnia 17 listopada 2011 r., Hypoteční banka (C‑327/10, EU:C:2011:745) i z dnia 19 grudnia 2013 r., Corman‑Collins (C‑9/12, EU:C:2013:860). Potwierdza je również cel wspomnianego rozporządzenia, polegający na ustaleniu jurysdykcji międzynarodowej w taki sposób, aby zagwarantować, by strony sporu dysponowały jurysdykcją pewną i by nie były one zmuszone do poszukiwania ochrony sądowej w innym państwie członkowskim lub w państwie trzecim, bez naruszenia jednocześnie krajowych przepisów dotyczących właściwości, jeżeli zapewniają one odpowiednią ochronę w państwie, do którego należy strona postępowania, oraz konieczność oparcia się na elemencie zagranicznym normatywnym, a nie czysto faktycznym.

21

Sąd odsyłający zauważa jednak, że niektórzy autorzy będący uznanymi przedstawicielami doktryny są zdania, że do wystąpienia elementu zagranicznego nie zawsze jest konieczne, by powód i pozwany mieli miejsce zamieszkania lub siedzibę w dwóch różnych państwach członkowskich. Za takim podejściem przemawiają art. 18, 24 i 25 rozporządzenia nr 1215/2012. Ponadto nie jest możliwe dokonanie rozróżnienia faktycznego i normatywnego elementu zagranicznego, który mógłby wynikać z okoliczności niniejszej sprawy, takich jak w niniejszym przypadku miejsce docelowe podróży.

22

W tych okolicznościach Amtsgericht Nürnberg (sąd rejonowy w Norymberdze) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału Sprawiedliwości z następującym pytaniem prejudycjalnym:

„Czy art. 18 ust. 1 [rozporządzenia nr 1215/2012] należy interpretować w ten sposób, że nie tylko reguluje on jurysdykcję międzynarodową, lecz zawiera również normę dotyczącą właściwości miejscowej sądów krajowych w sprawach z zakresu umów o podróż, która to norma wiąże sąd, przed którym wytoczono powództwo, jeżeli zarówno konsument jako podróżny, jak i jego kontrahent będący organizatorem podróży mają miejsce zamieszkania lub siedzibę w tym samym państwie członkowskim, a miejsce docelowe podróży nie znajduje się w owym państwie członkowskim, lecz za granicą (»fałszywe sytuacje wewnętrzne«), w związku z czym konsument, niezależnie od krajowych przepisów dotyczących właściwości, może dochodzić od organizatora podróży praw wynikających z umowy przed sądem swojego miejsca zamieszkania?”.

23

Poprzez swoje pytanie prejudycjalne sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 18 rozporządzenia nr 1215/2012 należy interpretować w ten sposób, że określa on zarówno jurysdykcję międzynarodową, jak i właściwość miejscową sądu państwa członkowskiego, na którego obszarze właściwości konsument ma miejsce zamieszkania, w sytuacji gdy do takiego sądu zostaje wniesione przez konsumenta powództwo przeciwko organizatorowi podróży w następstwie zawarcia umowy o udział w imprezie turystycznej, a obaj kontrahenci mają miejsce zamieszkania lub siedzibę w tym państwie członkowskim, ale miejsce docelowe podróży znajduje się za granicą.

24

W celu udzielenia odpowiedzi na to pytanie należy w pierwszej kolejności ustalić, czy spór taki jak w postępowaniu głównym, w którym powód i pozwany mają miejsce zamieszkania lub siedziby w tym samym państwie członkowskim, może być objęty zakresem stosowania tego rozporządzenia.

25

W tym względzie z utrwalonego orzecznictwa wynika, że stosowanie przepisów jurysdykcyjnych rozporządzenia nr 1215/2012 wymaga istnienia elementu zagranicznego. Tymczasem mimo że rozporządzenie nr 1215/2012 posługuje się w motywach 3 i 26 pojęciami, odpowiednio, „spraw cywilnych mających skutki transgraniczne” i „transgranicznych postępowań sądowych”, nie zawiera ono jednak żadnej definicji elementu zagranicznego (zob. podobnie wyrok z dnia 8 lutego 2024 r., Inkreal, C‑566/22, EU:C:2024:123, pkt 18, 19 i przytoczone tam orzecznictwo).

26

Jednakże z orzecznictwa Trybunału wynika również, iż element zagraniczny istnieje, gdy sytuacja rozpatrywana na gruncie danego sporu może rodzić wątpliwości dotyczące ustalenia jurysdykcji sądów w porządku międzynarodowym (zob. wyrok z dnia 8 lutego 2024 r., Inkreal, C‑566/22, EU:C:2024:123, pkt 22 i przytoczone tam orzecznictwo).

27

Co się tyczy ustalenia międzynarodowego charakteru rozpatrywanego stosunku prawnego, Trybunał wielokrotnie odnosił się do miejsc zamieszkania właściwych dla stron sporu (zob. podobnie wyrok z dnia 7 maja 2020 r., Parking i Interplastics, C‑267/19 i C‑323/19, EU:C:2020:351, pkt 32 i przytoczone tam orzecznictwo).

28

O ile element zagraniczny jest w sposób oczywisty obecny w sytuacji, gdy przynajmniej jedna ze stron ma miejsce zamieszkania lub siedziby lub miejsce zwykłego pobytu w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie sądu, do którego wniesiono sprawę, o tyle międzynarodowy charakter może jednak również wynikać, jak wskazał rzecznik generalny w pkt 32 opinii, z innych czynników, związanych w szczególności z przedmiotem postępowania.

29

Tym samym istnienie związku z państwem członkowskim i z państwem trzecim, polegającego przykładowo na tym, że miejsce zamieszkania lub siedziby powoda i pozwanego znajduje się w jednym państwie, a sporne zdarzenia miały miejsce w innym, może również nadać przedmiotowemu stosunkowi prawnemu międzynarodowy charakter, ponieważ sytuacja ta może powodować powstanie w umawiającym się państwie kwestii dotyczących ustalenia jurysdykcji sądów w międzynarodowym porządku prawnym (zob. podobnie wyrok z dnia 8 września 2022 r., IRnova, C‑399/21, EU:C:2022:648, pkt 28 i przytoczone tam orzecznictwo).

30

Z powyższego wynika, że spór dotyczący zobowiązań umownych, które mają być wykonane albo w państwie trzecim, albo w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie, w którym obie strony mają miejsce zamieszkania lub siedziby, może prowadzić do wystąpienia kwestii dotyczących ustalenia jurysdykcji sądów w porządku międzynarodowym i spełnia w związku z tym przesłankę istnienia elementu zagranicznego wymaganego dla objęcia sporu zakresem stosowania rozporządzenia nr 1215/2012.

31

Co się tyczy sporów między konsumentami a przedsiębiorcami, wykładnia ta znajduje ponadto potwierdzenie w art. 18 ust. 1 rozporządzenia nr 1215/2012, który przewiduje, że zasada ustanowiona w tym przepisie na korzyść konsumenta znajduje zastosowanie „bez względu na miejsce zamieszkania kontrahenta”, tak że konsumenci mogą powołać się na ten przepis wobec przedsiębiorców mających miejsce zamieszkania lub siedzibę nie tylko w innych państwach członkowskich, w tym również w państwach trzecich, lecz również w tym samym państwie członkowskim, w którym konsument ma miejsce zamieszkania.

32

Ponadto, jak wynika z brzmienia art. 19 pkt 3 rozporządzenia nr 1215/2012, prawodawca Unii wyraźnie odniósł się do przypadku, w którym umowa została zawarta „między konsumentem a jego kontrahentem, którzy w chwili zawarcia umowy mają miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu w tym samym państwie członkowskim”.

33

Taka wykładnia jest również zgodna z celem rozporządzenia nr 1215/2012, gdyż Trybunał wielokrotnie stwierdzał, że ma ono na celu ujednolicenie przepisów o jurysdykcji w sprawach cywilnych i handlowych za pomocą zasad ustalania jurysdykcji, które są w wysokim stopniu przewidywalne, a tym samym dąży ono do osiągnięcia pewności prawa, która polega na wzmocnieniu ochrony prawnej osób zamieszkałych na terytorium Unii lub mających tam siedziby poprzez jednoczesne umożliwienie powodowi łatwego zidentyfikowania sądu, przed który może on wytoczyć powództwo, a pozwanemu – racjonalnego przewidzenia sądu, przed który może on zostać pozwany. W tym kontekście cel pewności prawa wymaga, by sąd krajowy, do którego wniesiono powództwo, mógł łatwo wypowiedzieć się co do własnej jurysdykcji, nie będąc zmuszonym do rozpoznawania sprawy co do istoty (zob. podobnie wyrok z dnia 8 lutego 2024 r., Inkreal, C‑566/22, EU:C:2024:123, pkt 27 i przytoczone tam orzecznictwo).

34

Jak zauważył rzecznik generalny w pkt 51 opinii, o ile powiązanie między roszczeniem a państwem obcym może być w niektórych przypadkach mniej lub bardziej silne, w zależności od danego sporu, o tyle ocena, czy spór zawiera element zagraniczny, powinna być wystarczająco łatwa dla sądu rozpatrującego sprawę. W niniejszej sprawie kwestię dotyczącą roszczenia podróżnego w przedmiocie problemów napotkanych w związku z podróżą za granicę zorganizowaną i sprzedaną przez organizatora podróży należy, niezależnie od konkretnego charakteru tych problemów, uznać za mającą charakter międzynarodowy w rozumieniu rozporządzenia nr 1215/2012, ponieważ cel podróży jest elementem łatwym do zweryfikowania i sprawiającym, że system jurysdykcji staje się przewidywalny dla stron.

35

Ponadto wykładni określenia „zagraniczny”, jaka wynika z pkt 30 niniejszego wyroku, nie podważa powołanie się przez Trybunał tytułem uzupełnienia we wcześniejszym orzecznictwie Trybunału na pojęcie „sprawy transgranicznej”, zdefiniowanej w art. 3 ust. 1 rozporządzenia nr 1896/2006 jako sprawy, w której przynajmniej jedna ze stron ma miejsce zamieszkania lub siedziby lub miejsce stałego pobytu w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie sądu rozpoznającego sprawę (zob. podobnie wyroki: z dnia 7 maja 2020 r., Parking i Interplastics, C‑267/19 i C‑323/19, EU:C:2020:351, pkt 34; a także z dnia 3 czerwca 2021 r., Generalno konsulstvo na Republika Bulgaria, C‑280/20, EU:C:2021:443, pkt 33 i przytoczone tam orzecznictwo).

36

Jak zauważył rzecznik generalny w pkt 37 opinii, chociaż zarówno rozporządzenie nr 1215/2012, jak i rozporządzenie nr 1896/2006 należą do dziedziny współpracy sądowej w sprawach cywilnych o skutkach transgranicznych, nie wynika z tego jednak, że przepisy rozporządzenia nr 1215/2012 należy interpretować w świetle przepisów rozporządzenia nr 1896/2006, ponieważ cel i zakres stosowania tych dwóch aktów nie są równoważne.

37

O ile bowiem rozporządzenie nr 1215/2012 ma na celu ujednolicenie przepisów o jurysdykcji w sprawach cywilnych i handlowych, a przepisy te powinny co do zasady być stosowane i mieć pierwszeństwo przed krajowymi przepisami jurysdykcyjnymi (zob. podobnie wyrok z dnia 25 lutego 2021 r., Markt24, C‑804/19, EU:C:2021:134, pkt 30, 32), o tyle rozporządzenie nr 1896/2006 ustanawia jednolity i alternatywny instrument dochodzenia roszczeń, nie zastępując jednak ani nie harmonizując istniejących mechanizmów dochodzenia roszczeń na mocy prawa krajowego (zob. podobnie wyroki z dnia 14 czerwca 2012 r., Banco Español de Crédito, C‑618/10, EU:C:2012:349, pkt 79; z dnia 13 czerwca 2013 r., Goldbet Sportwetten, C‑144/12, EU:C:2013:393, pkt 28).

38

Takiej wykładni określenia „zagraniczny” nie podważa również okoliczność, że art. 18 rozporządzenia nr 1215/2012 stanowi wyjątek zarówno od ogólnej zasady jurysdykcyjnej ustanowionej w art. 4 tego rozporządzenia, przyznającej właściwość sądom państwa członkowskiego, na terytorium którego pozwany ma miejsce zamieszkania lub siedziby, jak i od szczególnej zasady jurysdykcji w sprawach dotyczących umów lub roszczeń wynikających z umów ustanowionej w art. 7 pkt 1 rzeczonego rozporządzenia, zgodnie z którą sądem właściwym jest sąd miejsca, gdzie zobowiązanie będące przedmiotem powództwa zostało wykonane albo ma być wykonane, i musi być on interpretowany ściśle (zob. podobnie wyrok z dnia 28 stycznia 2015 r., KolassaC‑375/13, EU:C:2015:37, pkt 28).

39

Jak bowiem podkreślił rzecznik generalny w pkt 53 opinii, określenie „zagraniczny” pozwala na poznanie zakresu rozporządzenia nr 1215/2012, a jego oceny należy dokonywać w sposób identyczny, niezależnie od tego, czy dany przepis dotyczący jurysdykcji ma charakter ogólny, czy też stanowi odstępstwo.

40

Z całości powyższych rozważań wynika, że spór dotyczący umowy o podróż jest objęty zakresem rozporządzenia nr 1215/2012, mimo że strony umowy, a mianowicie konsument i jego kontrahent, mają miejsce zamieszkania lub siedziby w tym samym państwie członkowskim, pod warunkiem że miejsce docelowe podróży znajduje się za granicą.

41

Co się tyczy w drugiej kolejności kwestii, czy art. 18 rozporządzenia nr 1215/2012 określa jurysdykcję zarówno międzynarodową, jak i właściwość miejscową danego sądu, z samego brzmienia art. 18 ust. 1 wynika, że zasady przyjęte w tym przepisie w celu ustalenia jurysdykcji w przypadku wytoczenia powództwa przez konsumenta dotyczą, po pierwsze, „sąd[ów] państwa członkowskiego, na którego terytorium kontrahent ma miejsce zamieszkania”, a po drugie, „sąd[u] miejsca, w którym konsument ma miejsce zamieszkania”.

42

O ile pierwsza z dwóch wskazanych w ten sposób zasad ogranicza się do przyznania jurysdykcji międzynarodowej wyznaczonego państwa jako całości, o tyle druga zasada właściwość miejscową przyznaje bezpośrednio sądowi właściwemu terytorialnie dla miejsca zamieszkania konsumenta.

43

Jak wskazał rzecznik generalny w pkt 18 opinii, ta druga zasada określa nie tylko jurysdykcję międzynarodową danego sądu, lecz również jego właściwość miejscową, wskazując bezpośrednio konkretny sąd w państwie członkowskim, bez odesłania do obowiązujących w tym państwie członkowskim przepisów dotyczących właściwości miejscowej.

44

Wykładnię tę potwierdzają cele realizowane przez przepisy art. 18 rozporządzenia nr 1215/2012. Jak bowiem wynika z motywu 18 tego rozporządzenia, sprawy dotyczące umów zawieranych z udziałem konsumentów charakteryzuje pewna nierównowaga między stronami, której skorygowanie poprzez zapewnienie słabszej stronie możliwości skorzystania z przepisów jurysdykcyjnych korzystniejszych dla niej niż przepisy ogólne mają na celu przepisy art. 18 tego rozporządzenia (zob. analogicznie, w odniesieniu do umów ubezpieczenia, wyrok z dnia 30 czerwca 2022 r., Allianz Elementar Versicherung, C‑652/20, EU:C:2022:514, pkt 49).

45

W szczególności przewidziany w art. 18 rozporządzenia nr 1215/2012 szczególny przepis jurysdykcyjny ma na celu zagwarantowanie stronie słabszej, która zamierza pozwać stronę silniejszą, możliwości uczynienia tego przed łatwo dostępnym sądem państwa członkowskiego (zob. analogicznie, w odniesieniu do umów ubezpieczenia, wyrok z dnia 30 czerwca 2022 r., Allianz Elementar Versicherung, C‑652/20, EU:C:2022:514, pkt 50).

46

Jak podkreślił rzecznik generalny w pkt 59 i 61 opinii, przepis ten chroni konsumenta poprzez ułatwienie dostępu do wymiaru sprawiedliwości i wskazuje na obawy prawodawcy Unii, że konsument może być zniechęcony do podejmowania działań prawnych, jeżeli właściwy sąd, mimo że znajduje się w państwie członkowskim, w którym ten konsument żyje, nie jest sądem jego miejsca zamieszkania.

47

Z całości powyższych rozważań wynika, że na pytanie prejudycjalne należy odpowiedzieć, iż art. 18 rozporządzenia nr 1215/2012 należy interpretować w ten sposób, że określa on zarówno jurysdykcję międzynarodową, jak i właściwość miejscową sądu państwa członkowskiego, na którego obszarze właściwości konsument ma miejsce zamieszkania, w sytuacji gdy do takiego sądu zostaje wniesione przez konsumenta powództwo przeciwko organizatorowi podróży w następstwie zawarcia umowy o udział w imprezie turystycznej, a obaj kontrahenci mają miejsce zamieszkania lub siedzibę w tym państwie członkowskim, ale miejsce docelowe podróży znajduje się za granicą.

48

Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.

Z powyższych względów Trybunał (druga izba) orzeka, co następuje:

Artykuł 18 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych

należy interpretować w ten sposób, że:

określa on zarówno jurysdykcję międzynarodową, jak i właściwość miejscową sądu państwa członkowskiego, na którego obszarze właściwości konsument ma miejsce zamieszkania, w sytuacji gdy do takiego sądu zostaje wniesione przez konsumenta powództwo przeciwko organizatorowi podróży w następstwie zawarcia umowy o udział w imprezie turystycznej, a obaj kontrahenci mają miejsce zamieszkania lub siedzibę w tym państwie członkowskim, ale miejsce docelowe podróży znajduje się za granicą.