An official website of the European UnionAn official EU website
Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 62022CJ0163

Wyrok Trybunału (dziewiąta izba) z dnia 22 czerwca 2023 r.
Gmina Miasto Gdynia i Port Lotniczy Gdynia-Kosakowo sp. z o.o., en liquidation przeciwko Komisji Europejskiej.
Odwołanie – Pomoc państwa – Infrastruktura lotniskowa – Finansowanie publiczne przyznane na rzecz portu lotniczego Gdynia-Kosakowo – Decyzja uznająca środek pomocy za niezgodny z rynkiem wewnętrznym i nakazująca jego odzyskanie – Zidentyfikowanie korzyści i określenie kwoty pomocy podlegającej zwrotowi – Zasady ochrony uzasadnionych oczekiwań, pewności prawa, skutecznej ochrony sądowej, dobrej administracji i lojalnej współpracy – Uprawnienia procesowe wnoszących odwołanie.
Sprawa C-163/22 P.

ECLI identifier: ECLI:EU:C:2023:515

WYROK TRYBUNAŁU (dziewiąta izba)

z dnia 22 czerwca 2023 r.(*)

Odwołanie – Pomoc państwa – Infrastruktura lotniskowa – Finansowanie publiczne przyznane na rzecz portu lotniczego Gdynia-Kosakowo – Decyzja uznająca środek pomocy za niezgodny z rynkiem wewnętrznym i nakazująca jego odzyskanie – Zidentyfikowanie korzyści i określenie kwoty pomocy podlegającej zwrotowi – Zasady ochrony uzasadnionych oczekiwań, pewności prawa, skutecznej ochrony sądowej, dobrej administracji i lojalnej współpracy – Uprawnienia procesowe wnoszących odwołanie

W sprawie C‑163/22 P,

mającej za przedmiot odwołanie w trybie art. 56 statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wniesione w dniu 3 marca 2022 r.,

Gmina Miasto Gdynia, z siedzibą w Gdyni (Polska),

Port Lotniczy Gdynia-Kosakowo sp. z o.o. w likwidacji, z siedzibą w Gdyni,

które reprezentowali K. Gruszecka-Spychała i P. K. Rosiak, radcowie prawni,

wnoszące odwołanie,

w której pozostałymi uczestnikami postępowania są:

Komisja Europejska, którą reprezentowali K. Herrmann, S. Noë i J. Zieliński, w charakterze pełnomocników,

strona pozwana w pierwszej instancji,

Rzeczpospolita Polska, którą reprezentował B. Majczyna, w charakterze pełnomocnika,

interwenient w pierwszej instancji,

TRYBUNAŁ (dziewiąta izba),

w składzie: L. S. Rossi, prezes izby, C. Lycourgos (sprawozdawca), prezes czwartej izby, pełniący obowiązki sędziego dziewiątej izby, i O. Spineanu-Matei, sędzia,

rzecznik generalny: A. Rantos,

sekretarz: A. Calot Escobar,

uwzględniając pisemny etap postępowania,

podjąwszy, po wysłuchaniu rzecznika generalnego, decyzję o rozstrzygnięciu sprawy bez opinii,

wydaje następujący

Wyrok

1        W swoim odwołaniu Gmina Miasto Gdynia (zwana dalej „gminą Gdynia”) i Port Lotniczy Gdynia-Kosakowo sp. z o.o. w likwidacji wnoszą o uchylenie wyroku z dnia 21 grudnia 2021 r., Gmina Miasto Gdynia i Port Lotniczy Gdynia-Kosakowo/Komisja (T‑263/15 RENV, niepublikowanego, zwanego dalej „zaskarżonym wyrokiem”, EU:T:2021:927), którym Sąd oddalił ich skargę o stwierdzenie nieważności decyzji Komisji (UE) 2015/1586 z dnia 26 lutego 2015 r. w sprawie środka SA.35388 (13/C) (ex 13/NN i ex 12/N) – Polska – Utworzenie portu lotniczego Gdynia-Kosakowo (Dz.U. 2015, L 250, s. 165, zwanej dalej „sporną decyzją”), którą zastąpiono decyzję Komisji 2014/883/UE z dnia 11 lutego 2014 r. (Dz.U. 2014, L 357, s. 51).

 Okoliczności powstania sporu

2        Kapitał spółki Port Lotniczy Gdynia-Kosakowo sp. z o.o. w likwidacji (zwanej dalej „spółką PLGK”) należy w 100 % do gmin Gdynia (Polska) i Kosakowo (Polska), które utworzyły tę spółkę w 2007 r., przede wszystkim w celu zaadaptowania na potrzeby lotnictwa cywilnego lotniska wojskowego Gdynia-Oksywie, znajdującego się na terenie gminy Kosakowo (zwanego dalej „portem lotniczym Gdynia-Kosakowo”), a następnie eksploatacji tego portu lotniczego.

3        W dniu 7 września 2012 r. Rzeczpospolita Polska zgłosiła Komisji Europejskiej środek w postaci finansowania przedsięwzięcia polegającego na utworzeniu portu lotniczego Gdynia-Kosakowo (zwany dalej „spornym środkiem”).

4        W dniach 7 listopada 2012 r. i 6 lutego 2013 r. Komisja zażądała od władz polskich przedstawienia dodatkowych informacji na temat spornego środka. Informacje te zostały przekazane Komisji w dniach 7 grudnia 2012 r. i 15 marca 2013 r.

5        W dniu 15 maja 2013 r. Komisja poinformowała władze polskie, że zamierza przenieść akta dotyczące spornego środka do rejestru niezgłoszonych środków pomocy, ponieważ przeważająca część zgłoszonego finansowania została już nieodwołalnie przyznana.

6        Decyzją C(2013) 4045 final z dnia 2 lipca 2013 r. w sprawie środka SA.35388 (2013/C) (ex 2013/NN i ex 2012/N) – Polska – Utworzenie portu lotniczego Gdynia-Kosakowo (Dz.U. 2013, C 243, s. 25, zwaną dalej „decyzją o wszczęciu postępowania”) Komisja wszczęła, na podstawie art. 108 ust. 2 TFUE, formalne postępowanie wyjaśniające w sprawie spornego środka i wezwała zainteresowane strony do przedstawienia uwag. Komisja nie otrzymała żadnych uwag od tych stron.

7        W dniu 11 lutego 2014 r. Komisja wydała decyzję 2014/883, w której stwierdziła, że sporny środek stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE, w szczególności ze względu na fakt, iż dzięki temu środkowi spółce PLGK przysporzono korzyści gospodarczej, której nie uzyskałaby w normalnych warunkach rynkowych. W decyzji tej Komisja nakazała władzom polskim odzyskanie pomocy państwa wypłaconej spółce PLGK.

8        Odpowiednio w dniach 8 i 9 kwietnia 2014 r. gmina Gdynia wraz ze spółką PLGK oraz gmina Kosakowo wniosły do Sądu skargi zmierzające do stwierdzenia nieważności decyzji 2014/883 (sprawy T‑215/14 i T‑217/14).

9        W dniu 26 lutego 2015 r. w ramach jednego aktu Komisja cofnęła decyzję 2014/883 i zastąpiła ją sporną decyzją.

10      Co się tyczy cofnięcia decyzji 2014/883, Komisja wskazała, że w toku postępowania przed Sądem okazało się, że pomoc państwa, która w decyzji 2014/883 została uznana za niezgodną z rynkiem wewnętrznym, obejmuje określone inwestycje, które – w świetle decyzji o wszczęciu postępowania – nie stanowią pomocy państwa, ponieważ wchodzą w zakres realizacji zadań leżących w interesie publicznym. Na tej podstawie Komisja postanowiła, że na mocy art. 1 spornej decyzji należy wycofać decyzję 2014/883.

11      Na mocy art. 2 spornej decyzji wkłady kapitałowe na rzecz spółki PLGK dokonane w okresie od dnia 28 sierpnia 2007 r. do dnia 17 czerwca 2013 r. uznano za pomoc państwa, która została wprowadzona w życie przez Rzeczpospolitą Polską w sposób niezgodny z prawem, z naruszeniem art. 108 ust. 3 TFUE i która jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym, z wyjątkiem części przedmiotowych wkładów kapitałowych, która została wydana na inwestycje konieczne do realizacji zadań leżących w interesie publicznym. Na mocy art. 3–5 spornej decyzji Rzeczpospolita Polska została zobowiązana do odzyskania tej pomocy od jej beneficjenta.

12      W postanowieniach z dnia 30 listopada 2015 r., Gmina Miasto Gdynia i Port Lotniczy Gdynia Kosakowo/Komisja (T‑215/14, niepublikowanym, EU:T:2015:965) i Gmina Kosakowo/Komisja (T‑217/14, niepublikowanym, EU:T:2015:968), Sąd stwierdził, że należy umorzyć postępowanie w przedmiocie skarg wniesionych w sprawach T‑215/14 i T‑217/14.

 Pierwszy wyrok i wyrok z dnia 11 marca 2020 r., Komisja/Gmina Miasto Gdynia i Port Lotniczy Gdynia-Kosakowo (C56/18 P, EU:C:2020:192)

13      Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 15 maja 2015 r. gmina Gdynia i spółka PLGK wniosły skargę o stwierdzenie nieważności art. 2–5 spornej decyzji. Rzeczpospolita Polska została dopuszczona do sprawy w charakterze interwenienta popierającego żądania skarżących.

14      Wyrokiem z dnia 17 listopada 2017 r., Gmina Miasto Gdynia i Port Lotniczy Gdynia-Kosakowo/Komisja (T‑263/15, zwanym dalej „pierwszym wyrokiem”, EU:T:2017:820), Sąd uznał za zasadne żądania skarżących, uwzględniając zastrzeżenie trzecie podniesione przez nie w ramach zarzutu szóstego w zakresie, w jakim dotyczy ono naruszenia przez Komisję prawa do przedstawienia uwag przysługującego zainteresowanym stronom na podstawie art. 108 ust. 2 TFUE. Sąd wywiódł swój wniosek z faktu, że między datą opublikowania komunikatu zatytułowanego „Wytyczne dotyczące pomocy państwa na rzecz portów lotniczych i przedsiębiorstw lotniczych” (Dz.U. 2014, C 99, s. 3) a datą wydania spornej decyzji zainteresowanym stronom nie umożliwiono skutecznego przedstawienia uwag w przedmiocie możliwości zastosowania i ewentualnego wpływu tych wytycznych, mimo że ich przyjęcie stanowiło zmianę systemu prawnego, który Komisja postanowiła zastosować.

15      Pismem złożonym w sekretariacie Trybunału w dniu 29 stycznia 2018 r. Komisja wniosła odwołanie od pierwszego wyroku.

16      Wyrokiem z dnia 11 marca 2020 r., Komisja/Gmina Miasto Gdynia i Port Lotniczy Gdynia-Kosakowo (C‑56/18 P, EU:C:2020:192), Trybunał uchylił pierwszy wyrok, oddalił zastrzeżenie trzecie podniesione w ramach zarzutu szóstego skargi o stwierdzenie nieważności w zakresie, w jakim zastrzeżenie to jest oparte na naruszeniu uprawnień procesowych zainteresowanych stron, polegającym na nieumożliwieniu im wypowiedzenia się, przed wydaniem spornej decyzji, w przedmiocie znaczenia wytycznych dotyczących pomocy państwa na rzecz portów lotniczych i przedsiębiorstw lotniczych, przekazał sprawę Sądowi do ponownego rozpoznania w zakresie, po pierwsze, tych aspektów zarzutu szóstego skargi, w przedmiocie których nie wypowiedział się on w pierwszym wyroku, i, po drugie, zarzutów od pierwszego do piątego owej skargi.

 Postępowanie przed Sądem i zaskarżony wyrok

17      Skarżące i Rzeczpospolita Polska przedstawiły uwagi na piśmie w przedmiocie konsekwencji dla rozstrzygnięcia sporu, jakie należy wyciągnąć z wyroku z dnia 11 marca 2020 r., Komisja/Gmina Miasto Gdynia i Port Lotniczy Gdynia-Kosakowo (C‑56/18 P, EU:C:2020:192), odpowiednio w dniach 19, 21 i 25 maja 2020 r. Skarżące wniosły do Sądu o stwierdzenie nieważności art. 2–5 spornej decyzji i obciążenie Komisji kosztami postępowania. Komisja wniosła do Sądu o oddalenie skargi wniesionej przez skarżące i obciążenie ich kosztami postępowania. Rzeczpospolita Polska poparła żądania skarżących.

18      W ramach tej skargi skarżące podniosły sześć zarzutów nieważności, a mianowicie:

–        zarzut pierwszy oparty w istocie na naruszeniu art. 107 ust. 1 TFUE i art. 296 TFUE, a także zasady pewności prawa w zakresie, w jakim Komisja uznała sporny środek za pomoc państwa;

–        zarzut drugi dotyczący w istocie naruszenia art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE, art. 296 TFUE i zasady równego traktowania w zakresie, w jakim Komisja uznała, że sporny środek jest niezgodny z rynkiem wewnętrznym;

–        zarzut trzeci oparty na naruszeniu art. 5 ust. 4 TUE oraz zasady proporcjonalności;

–        zarzut czwarty dotyczący naruszenia zasady impossibilium nulla obligatio est oraz zasady proporcjonalności;

–        zarzut piąty dotyczący naruszenia zasad pewności prawa, niedziałania prawa wstecz, lojalnej współpracy i równego traktowania;

–        zarzut szósty oparty w istocie na naruszeniu prawa Rzeczypospolitej Polskiej do obrony, naruszeniu prawa skarżących do bycia wysłuchanymi w odniesieniu do nowych danych faktycznych zawartych w spornej decyzji, a także naruszeniu zasad dobrej administracji, lojalnej współpracy i ochrony uzasadnionych oczekiwań.

19      W zaskarżonym wyroku Sąd oddalił te sześć zarzutów nieważności, w związku z czym oddalił skargę w całości.

 Żądania stron

20      Wnoszące odwołanie wnoszą do Trybunału o:

–        uchylenie zaskarżonego wyroku;

–        wydanie ostatecznego orzeczenia w sprawie, uznającego za zasadne zarzuty pierwszy, czwarty i szósty skargi, w zakresie objętym odwołaniem, i stwierdzającego nieważność spornej decyzji, zgodnie z żądaniami skargi;

–        rozstrzygnięcie o kosztach postępowania w pierwszej instancji i postępowań odwoławczych.

21      Komisja wnosi do Trybunału o oddalenie odwołania i obciążenie wnoszących odwołanie kosztami postępowania.

22      Rzeczpospolita Polska popiera żądania wnoszących odwołanie.

 W przedmiocie dopuszczalności jednego z zarzutów podniesionych przez Rzeczpospolitą Polską

 Argumentacja stron

23      Rzeczpospolita Polska podnosi, poza argumentami na poparcie zarzutów podniesionych przez wnoszące odwołanie, zarzut dotyczący przeprowadzonej w zaskarżonym wyroku analizy zastrzeżenia dotyczącego naruszenia jej prawa do obrony. W szczególności zaskarżony wyrok jest jej zdaniem obarczony naruszeniami prawa i brakami uzasadnienia w pkt 86–89, w których Sąd uznał to zastrzeżenie za niedopuszczalne, i w pkt 90, w którym Sąd uznał owo zastrzeżenie za w każdym razie bezskuteczne.

24      Rzeczpospolita Polska podnosi, że art. 40 statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej nie stoi na przeszkodzie temu, by interwenient podniósł nowe argumenty lub zarzuty, nawet odmienne od tych podniesionych przez stronę główną, pod warunkiem że te argumenty lub zarzuty mają na celu poparcie żądań tej ostatniej.

25      Komisja twierdzi, że odpowiedź na odwołanie złożona przez Rzeczpospolitą Polską jest niedopuszczalna ze względu na to, iż nie zawiera ona żądań mających na celu uchylenie zaskarżonego wyroku i w związku z tym nie spełnia wymogu ustanowionego w art. 173 § 1 lit. d) regulaminu postępowania przed Trybunałem, zgodnie z którym „[o]dpowiedź na odwołanie zawiera żądania”.

26      Ponadto w ocenie Komisji zarzut dotyczący prawa Rzeczypospolitej Polskiej do obrony jest niedopuszczalny.

 Ocena Trybunału

27      Co się tyczy dopuszczalności całej odpowiedzi na odwołanie złożonej przez Rzeczpospolitą Polską, należy zauważyć, że w odpowiedzi tej wskazano, iż Rzeczpospolita Polska „popiera odwołanie” oraz „żądania” wnoszących odwołanie. W związku z tym wspomniane pismo zawiera żądania zgodnie z art. 173 § 1 lit. d) regulaminu postępowania.

28      W odniesieniu do podniesionego przez Rzeczpospolitą Polską zarzutu dotyczącego naruszenia jej prawa do obrony należy zaznaczyć, iż art. 178 § 1 regulaminu postępowania stanowi, że żądania odwołania wzajemnego mają na celu uchylenie, w całości lub w części, orzeczenia Sądu, bez ograniczania zakresu tych żądań do orzeczenia Sądu w brzmieniu zawartym w sentencji, w odróżnieniu od art. 169 § 1 tego regulaminu, dotyczącego żądań odwołania (wyrok z dnia 4 marca 2021 r., Komisja/Fútbol Club Barcelona, C‑362/19 P, EU:C:2021:169, pkt 110).

29      Tymczasem odwołanie w niniejszej sprawie nie zawiera zarzutów mających na celu uchylenie orzeczenia Sądu, odnoszących się do naruszenia przysługującego Rzeczypospolitej Polskiej prawa do obrony. Rzeczpospolita Polska mogła wnieść odwołanie wzajemne kwestionujące oddalenie w zaskarżonym wyroku zarzutu szczegółowego dotyczącego naruszenia jej prawa do obrony. W braku takiego odwołania wzajemnego Rzeczpospolita Polska nie może zatem kwestionować oddalenia tego zarzutu szczegółowego w ramach odwołania, które nie zawiera żadnego zarzutu odnoszącego się do tej części zaskarżonego wyroku, ponieważ wyrok ten korzysta z powagi rzeczy osądzonej w zakresie, w jakim Sąd oddalił rzeczony zarzut szczegółowy.

30      Z powyższego wynika, że zarzut dotyczący prawa Rzeczypospolitej Polskiej do obrony należy uznać za niedopuszczalny, a tym samym odrzucić go.

 W przedmiocie odwołania

31      Na poparcie odwołania wnoszące je podnoszą trzy zarzuty, z których pierwszy dotyczy naruszenia prawa przy dokonywaniu wykładni art. 107 ust. 1 TFUE w zakresie zidentyfikowania korzyści gospodarczej i określenia kwoty pomocy podlegającej odzyskaniu, drugi – naruszenia prawa przy analizie zgodności z prawem cofnięcia decyzji 2014/883 i zastąpienia tej decyzji sporną decyzją, a trzeci – naruszenia prawa przy analizie naruszenia praw proceduralnych wnoszących odwołanie, a także zasad dobrej administracji, lojalnej współpracy i ochrony uzasadnionych oczekiwań.

 W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego naruszenia prawa przy dokonywaniu wykładni art. 107 ust. 1 TFUE

 Argumentacja stron

32      Zarzut pierwszy odwołania dzieli się w istocie na dwie części, z których pierwsza dotyczy zidentyfikowania korzyści gospodarczej, a druga określenia kwoty pomocy podlegającej odzyskaniu.

33      W ramach części pierwszej zarzutu wnoszące odwołanie odnoszą się do pkt 161–164 zaskarżonego wyroku, w których Sąd uznał, że przywołane przez nie rozróżnienie między utworzeniem infrastruktury lotniskowej a eksploatacją portu lotniczego Gdynia-Kosakowo wynika z mylnego określenia charakteru korzyści przyznanej spółce PLGK. Zdaniem Sądu korzyść ta polega bowiem na finansowaniu poprzez wniesienie wkładów kapitałowych do spółki PLGK, a nie na prawie do eksploatacji tego portu lotniczego.

34      Wnoszące odwołanie utrzymują, że Komisja powinna była wziąć pod uwagę fakt, iż spółka PLGK nie jest właścicielem gruntu ani stworzonej infrastruktury portu lotniczego Gdynia-Kosakowo. Ich zdaniem Komisja powinna była również dokonać rozróżnienia między korzyścią związaną z działalnością w zakresie budowy infrastruktury lotniskowej a korzyścią związaną z działalnością operacyjną.

35      W związku z tym wnoszące odwołanie za błędną uznają ocenę Sądu, w myśl której Komisja słusznie przeanalizowała korzyść przyznaną spółce PLGK w świetle wkładów wniesionych przez jej dwóch wspólników publicznych w celu realizacji projektu utworzenia portu lotniczego, o którym mowa w niniejszej sprawie, przy czym nie należało uwzględniać okoliczności, że spółka ta nie jest właścicielem ani gruntu, na którym znajduje się ten port lotniczy, ani jego infrastruktury.

36      Stwierdzenia tego nie podważa wyrok z dnia 19 grudnia 2012 r., Mitteldeutsche Flughafen i Flughafen Leipzig-Halle/Komisja (C‑288/11 P, EU:C:2012:821), który przytoczono w pkt 162 zaskarżonego wyroku.

37      W każdym razie pojęcie „korzyści gospodarczej” w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE odnosi się do przysporzenia, którego nie można uzyskać na rynku, przy czym korzyść ta nie może być analizowana w oderwaniu od wszelkich okoliczności, jakie wpływają na jej rozmiar i charakter. Nie ma zatem uzasadnienia dla utożsamienia korzyści przyznanej spółce PLGK z wkładami kapitałowymi, które spółka ta uzyskała po to, aby wybudować infrastrukturę, która jednak nie będzie nigdy jej własnością. Korzyść, jaką miała uzyskać wskazana spółka, mogła wynikać jedynie z prawa do wykonywania działalności operatora portu lotniczego przy wykorzystaniu wybudowanej infrastruktury, a nie z wybudowania tej infrastruktury dla Skarbu Państwa.

38      Sąd przyjął zatem, bez uzasadnienia swojego stanowiska, podejście zbyt sformalizowane, podczas gdy w realiach gospodarczych wniesione do spółki PLGK środki przeznaczone na budowę infrastruktury, której nie była ona właścicielem, nie mogły zostać utożsamione z „korzyścią” w rozumieniu przepisów dotyczących pomocy państwa.

39      Wnoszące odwołanie wyjaśniają, że nie kwestionują korzyści wynikającej z wkładów kapitałowych związanych z infrastrukturą lotniskową, lecz fakt, iż w spornej decyzji i w zaskarżonym wyroku korzyść taką przypisano spółce PLGK, bez uwzględnienia okoliczności, że stworzona infrastruktura należała nie do tej spółki, lecz do Skarbu Państwa.

40      W części drugiej zarzutu pierwszego odwołania wnoszące je kwestionują pkt 274 zaskarżonego wyroku, w którym Sąd uznał, że okoliczność, iż spółka PLGK nie może już faktycznie korzystać z infrastruktury portu lotniskowej, jest zgodna z celem realizowanym poprzez zwrot pomocy, o której mowa w niniejszej sprawie, i pkt 277 zaskarżonego wyroku, w którym Sąd oddalił podniesiony przez skarżące przed nim argument dotyczący niesprecyzowania kwoty pomocy podlegającej zwrotowi.

41      Wnoszące odwołanie podnoszą, że skoro Komisja nie przeprowadziła w spornej decyzji właściwej oceny występowania korzyści, a przez to pomocy publicznej, to także nie zbadała, jaka jest wielkość pomocy, która została udzielona w związku z powierzeniem spółce PLGK eksploatacji, i która w konsekwencji powinna być potencjalnie przedmiotem odzyskania. Sąd powinien był zatem stwierdzić, że w spornej decyzji Komisja nie określiła prawidłowo kwoty pomocy podlegającej zwrotowi.

42      Zdaniem wnoszących odwołanie, chociaż w pkt 277 zaskarżonego wyroku Sąd wskazał, że argument dotyczący braku sprecyzowania kwoty pomocy podlegającej zwrotowi nie jest zasadny, to jednak uczynił to wyłącznie na podstawie stwierdzenia, zgodnie z którym Komisja słusznie uznała, iż korzyść przyznaną spółce PLGK należy utożsamić z kwotą wkładów kapitałowych wniesionych do tej spółki. Tymczasem Sąd powinien był uznać, że korzyść ta mogła co najwyżej wynikać z tego, iż wynagrodzenie za przyznanie prawa do eksploatacji odnośnej infrastruktury lotniskowej nie odpowiadało warunkom rynkowym.

43      Wnoszące odwołanie zwracają ponadto uwagę, że w pkt 274 zaskarżonego wyroku Sąd zdaje się przyznawać, iż istotą zwrotu pomocy nie jest zwrot zainwestowanego kapitału, ale w istocie jest nią pozbawienie spółki PLGK prawa eksploatowania tej infrastruktury lotniskowej.

44      Komisja uważa, że część pierwsza zarzutu pierwszego odwołania jest bezzasadna, zaś część druga tego zarzutu jest bezskuteczna, a w każdym razie bezzasadna.

 Ocena Trybunału

45      W części pierwszej zarzutu pierwszego odwołania wnoszące odwołanie podnoszą, że w zaskarżonym wyroku Sąd błędnie zidentyfikował korzyść.

46      Należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału uznanie danego środka za „pomoc państwa” w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE wymaga spełnienia wszystkich następujących warunków. Po pierwsze, musi mieć miejsca interwencja państwa lub przy użyciu zasobów państwowych. Po drugie, interwencja ta musi być w stanie wpłynąć na wymianę handlową między państwami członkowskimi. Po trzecie, musi ona przyznawać beneficjentowi selektywną korzyść. Po czwarte, musi zakłócać konkurencję lub grozić jej zakłóceniem (wyrok z dnia 11 listopada 2021 r., Autostrada Wielkopolska/Komisja i Polska, C‑933/19 P, EU:C:2021:905, pkt 103 i przytoczone tam orzecznictwo). Argumentacja przedstawiona przez wnoszące odwołanie w ramach części pierwszej zarzutu pierwszego odwołania dotyczy wyłącznie trzeciego z tych warunków.

47      W tym względzie należy stwierdzić w pierwszej kolejności, że okoliczność, iż spółka PLGK nie jest właścicielem gruntu, na którym znajduje się port lotniczy, o którym mowa w niniejszej sprawie, ani jego infrastruktury, nie może podważyć istnienia korzyści dla tej spółki w rozumieniu orzecznictwa przypomnianego w poprzednim punkcie niniejszego wyroku.

48      Korzyść taka istnieje bowiem wówczas, gdy sytuacja finansowa przedsiębiorstwa ulega poprawie w wyniku interwencji państwa dokonanej na warunkach innych niż normalne warunki rynkowe (zob. podobnie wyrok z dnia 11 listopada 2021 r., Autostrada Wielkopolska/Komisja i Polska, C‑933/19 P, EU:C:2021:905, pkt 104 i przytoczone tam orzecznictwo).

49      Tymczasem, z zastrzeżeniem inwestycji wchodzących w zakres zadania leżącego w interesie publicznym, bezsporne jest, że wkłady kapitałowe na rzecz spółki PLGK zostały wniesione na warunkach innych niż normalne warunki rynkowe i że spółka ta uzyskała możliwość korzystania z tych wkładów kapitałowych w celu prowadzenia działalności gospodarczej. Wynika z tego, że sytuacja finansowa rzeczonej spółki uległa poprawie.

50      Jak stwierdzono w pkt 162 zdanie czwarte zaskarżonego wyroku, wspomniane wkłady kapitałowe, których beneficjentem była owa spółka, umożliwiły sfinansowanie, po pierwsze, inwestycji koniecznych do utworzenia portu lotniczego, o którym mowa w niniejszej sprawie, a po drugie, części kosztów operacyjnych tego portu lotniczego.

51      Istnienia korzyści nie podważa fakt, że poprawa sytuacji finansowej spółki PLGK nastąpiła w inny sposób niż poprzez nabycie własności gruntu, na którym znajduje się ten port lotniczy, lub też jego infrastruktury czy też zwiększenie wartości nieruchomości należących do tej spółki.

52      Ponadto z akt sprawy nie wynika, aby korzyść przyznana w ten sposób spółce PLGK została przeniesiona w całości lub choćby częściowo na inne przedsiębiorstwa. Ponieważ Skarb Państwa nie jest przedsiębiorstwem, ewentualna korzyść pośrednia, jaką mógłby on osiągnąć – jako właściciel stworzonej infrastruktury – poprzez finansowanie tej spółki, nie stanowi „korzyści” w rozumieniu prawa pomocy państwa.

53      Z powyższych rozważań wynika, że Sąd nie naruszył prawa, uznając w pkt 163 zaskarżonego wyroku, iż w swojej analizie korzyści przyznanej tej spółce Komisja słusznie odmówiła uwzględnienia okoliczności, że owa spółka nie była właścicielem gruntu, na którym znajduje się port lotniczy, o którym mowa w niniejszej sprawie, ani jego infrastruktury.

54      W drugiej kolejności należy stwierdzić, że Sąd nie naruszył prawa, odmawiając w pkt 161 i 164 zaskarżonego wyroku wyłączenia ze swojej analizy składnika tej korzyści związanego z utworzeniem infrastruktury lotniskowej lub traktowania tego składnika w odmienny sposób niż składnika związanego z eksploatacją portu lotniczego.

55      W tym względzie w pkt 162 zdanie pierwsze zaskarżonego wyroku, stosując orzecznictwo utrwalone w wyroku z dnia 19 grudnia 2012 r., Mitteldeutsche Flughafen i Flughafen Leipzig-Halle/Komisja (C‑288/11 P, EU:C:2012:821, pkt 43, 44), Sąd uznał, że budowa infrastruktury niezbędnej do utworzenia portu lotniczego, o którym mowa w niniejszej sprawie, stanowi działalność gospodarczą nierozerwalnie związaną z eksploatacją tego portu lotniczego, czego wnoszące odwołanie nie kwestionują.

56      Prawdą jest, że stwierdzenie to dotyczy odnośnej działalności gospodarczej, a nie korzyści przyznanej spółce PLGK.

57      Jednakże w zdaniach drugim i trzecim tego pkt 162 Sąd dokonał ustalenia faktycznego, a mianowicie, że spółka ta była odpowiedzialna zarówno za budowę infrastruktury portu lotniczego Gdynia-Kosakowo, jak i za jego eksploatację.

58      Ponieważ środek pomocy, o który chodzi w niniejszej sprawie, polega na wniesieniu wkładu kapitałowego do spółki PLGK, korzyści wynikającej z tego wkładu nie można bezpośrednio przypisać żadnemu z dwóch rodzajów działalności gospodarczej, które spółka ta ma za zadanie prowadzić, i to nawet niezależnie od tego, czy te rodzaje działalności są wzajemnie niezależne czy też nierozerwalnie związane.

59      W świetle powyższego należy oddalić część pierwszą zarzutu pierwszego odwołania.

60      W części drugiej tego zarzutu wnoszące odwołanie utrzymują, że Sąd naruszył prawo przy określaniu kwoty pomocy podlegającej odzyskaniu.

61      W tym względzie należy przypomnieć, że odzyskanie pomocy jest logiczną konsekwencją stwierdzenia jej bezprawnego charakteru [zob. podobnie wyrok z dnia 15 września 2022 r., Fossil (Gibraltar), C‑705/20, EU:C:2022:680, pkt 39 i przytoczone tam orzecznictwo]. Przedmiotem obowiązku odzyskania nie jest korzyść, lecz sama pomoc. Odzyskanie pomocy ma na celu doprowadzenie do utraty przez beneficjenta korzyści, jaką uzyskał on względem swoich konkurentów na rynku (zob. podobnie wyrok z dnia 4 kwietnia 1995 r., Komisja/Włochy, C‑348/93, EU:C:1995:95, pkt 27).

62      W niniejszej sprawie należy w pierwszej kolejności wskazać, że wnoszące odwołanie nie kwestionują wyraźnie tego, iż kryterium prywatnego inwestora, które było przedmiotem analizy w zaskarżonym wyroku, nie było spełnione w momencie wniesienia wkładów kapitałowych do spółki PLGK. W szczególności nie twierdzą one, że inwestor prywatny wniósłby na podobnych warunkach kwotę równą kwocie wniesionej przez inwestora publicznego. W części pierwszej zarzutu pierwszego odwołania, podobnie jak, w sposób dorozumiany, w części drugiej tego zarzutu, wnoszące odwołanie ograniczają się do zakwestionowania jednego z aspektów analizy Sądu, a mianowicie stwierdzenia, że sporna pomoc polega na wniesieniu wkładów kapitałowych do tej spółki.

63      Tymczasem, jak wskazano w pkt 45–59 niniejszego wyroku, Sąd nie naruszył prawa, stwierdzając, że wkłady kapitałowe na rzecz spółki PLGK przysparzały korzyści przedsiębiorstwu będącemu ich beneficjentem, przy czym nie jest konieczne dokonywanie rozróżnienia między działalnością w zakresie budowy infrastruktury portu lotniczego, o którym mowa w niniejszej sprawie, a działalnością polegającą na jego eksploatacji.

64      Sąd nie naruszył zatem prawa, orzekając w pkt 161 zaskarżonego wyroku, że korzyść przyznana spółce PLGK polegała na finansowaniu za pomocą tych wkładów kapitałowych, a nie na prawie do eksploatacji portu lotniczego. W związku z tym rozumowanie, w wyniku którego Sąd w sposób dorozumiany potwierdził zawartą w spornej decyzji ocenę, zgodnie z którą, z zastrzeżeniem inwestycji wchodzących w zakres zadania leżącego w interesie publicznym, wkłady kapitałowe na rzecz spółki PLGK stanowią środek kwalifikowany jako pomoc państwa, również nie narusza prawa.

65      Z powyższego wynika, że należy oddalić argumentację zmierzającą do zarzucenia Sądowi, iż nie stwierdził on, że odzyskanie spornej pomocy powinno dotyczyć co najwyżej korzyści, jaką spółka PLGK uzyskała z powodu przyznania jej prawa do eksploatacji infrastruktury lotniskowej po cenie niższej od ceny rynkowej.

66      W drugiej kolejności w pkt 277 zaskarżonego wyroku Sąd oddalił argument wnoszących odwołanie dotyczący braku sprecyzowania kwoty pomocy podlegającej zwrotowi, stwierdzając, że sporna decyzja zawiera wskazówki pozwalające Rzeczypospolitej Polskiej, która jest jej adresatem, na samodzielne ustalenie, bez nadmiernych trudności, kwoty pomocy podlegającej odzyskaniu. W szczególności Sąd stwierdził, że w spornej decyzji wyjaśniono, iż pomoc podlegająca odzyskaniu pokryła kwoty wniesione na poczet kapitału spółki PLGK, które ujęto w tabeli, po odjęciu inwestycji wchodzących w zakres zadania leżącego w interesie publicznym, oszacowanych na podstawie danych dostarczonych przez władze polskie.

67      Wynika z tego, że Sąd oparł się na stwierdzeniu, zgodnie z którym, z zastrzeżeniem inwestycji wchodzących w zakres zadania leżącego w interesie publicznym, kwota spornej pomocy jest równa wkładom kapitałowym na rzecz spółki PLGK i – zgodnie z orzecznictwem przytoczonym w pkt 61 niniejszego wyroku – to właśnie tę kwotę należy odzyskać. Jak stwierdzono zaś w pkt 65 niniejszego wyroku, ocena Sądu dotycząca kwoty pomocy podlegającej odzyskaniu nie jest obarczona żadnym naruszeniem prawa.

68      W trzeciej kolejności Sąd orzekł w pkt 274 zaskarżonego wyroku, że okoliczność, iż ze względu na procedurę odzyskania pomocy spółka PLGK nie może już faktycznie korzystać z przedmiotowej infrastruktury lotniskowej, „jest zgodna z celem zwrotu pomocy”, to znaczy, że stanowi ona jedną z sytuacji zgodnych z tym celem. Cel ten polegał – jak wyjaśniono w tymże pkt 274 – nie na pozbawieniu spółki PLGK prawa do eksploatacji portu lotniczego, o którym mowa w niniejszej sprawie, lecz na „wyeliminowani[u] zakłócenia konkurencji spowodowanego przez przewagę konkurencyjną powstałą na skutek przyznania niezgodnej z prawem pomocy”, co jest zgodne z orzecznictwem przytoczonym w pkt 61 niniejszego wyroku.

69      Z całości powyższych rozważań wynika, że należy oddalić jako bezzasadną również część drugą zarzutu pierwszego odwołania, a w konsekwencji oddalić cały ten zarzut.

 W przedmiocie zarzutu drugiego, dotyczącego naruszenia prawa przy analizie zgodnościprawem cofnięcia decyzji 2014/883zastąpienia tej decyzji sporną decyzją

 Argumentacja stron

70      W zarzucie drugim odwołania wnoszące odwołanie odnoszą się do pkt 47–49 zaskarżonego wyroku, w których Sąd uznał, że instytucje Unii Europejskiej mogą cofnąć niezgodny z prawem akt, który nie jest aktem prawotwórczym, oraz że sporna decyzja była dla wnoszących odwołanie i dla Rzeczypospolitej Polskiej korzystniejsza niż decyzja 2014/883.

71      Wnoszące odwołanie zarzucają Sądowi naruszenie prawa przy dokonywaniu kwalifikacji prawnej działań Komisji ze względu na to, że w ramach badania zgodności z prawem cofnięcia decyzji 2014/883 i zastąpienia jej sporną decyzją nie uwzględnił on zasad ochrony uzasadnionych oczekiwań, pewności prawa i skutecznej ochrony sądowej. Podnoszą one również w istocie, że oceny Sądu są niewystarczająco uzasadnione, jak utrzymuje Rzeczpospolita Polska.

72      Wnoszące odwołanie twierdzą, że Sąd nie odniósł się do pkt 10 wyroku z dnia 3 marca 1982 r., Alpha Steel/Komisja (14/81, EU:C:1982:76), w którym Trybunał podkreślił, że wycofanie niezgodnego z prawem aktu jest możliwe tylko wówczas, gdy, po pierwsze, następuje w rozsądnym terminie i po drugie, gdy Komisja bierze pod uwagę, jak dalece skarżący ewentualnie mógł zdać się na zgodność z prawem tego aktu. Te warunki cofnięcia nie zostały spełnione w niniejszej sprawie.

73      Ponadto cofnięcie przez Komisję decyzji niezgodnej z prawem w toku postępowania sądowego, w sytuacji gdy taka niezgodność z prawem wynika z działania tej instytucji, jest sprzeczne z „zasadami sprawiedliwości proceduralnej i słuszności”.

74      Wreszcie wnoszące odwołanie kwestionują twierdzenie Sądu, zgodnie z którym sporna decyzja była dla nich i dla Rzeczypospolitej Polskiej korzystniejsza niż decyzja 2014/883.

75      Rzeczpospolita Polska podziela analizę wnoszących odwołanie, a ponadto utrzymuje, że sporna decyzja jest dla niej mniej korzystna niż decyzja 2014/883. Twierdzi w tym względzie, że Sąd nie uzasadnił wyboru kryterium, które pozwoliło na stwierdzenie, że sporna decyzja była dla Rzeczypospolitej Polskiej korzystniejsza niż decyzja 2014/883.

76      Komisja podnosi, że drugi zarzut odwołania jest w znacznej mierze niedopuszczalny ze względu na to, że powtórzono w nim argumenty podniesione w pierwszej instancji i że dotyczy on zawartych w zaskarżonym wyroku ocen okoliczności faktycznych. W każdym razie w ocenie tej instytucji zarzut ten jest bezzasadny.

 Ocena Trybunału

77      Co się tyczy w pierwszej kolejności dopuszczalności zarzutu drugiego odwołania, należy, po pierwsze, przypomnieć, iż z art. 168 § 1 lit. d) i art. 169 § 2 regulaminu postępowania wynika, że odwołanie musi dokładnie wskazywać zakwestionowane części uzasadnienia wyroku, którego uchylenie ma na celu, oraz precyzyjnie wskazywać argumenty prawne, które konkretnie uzasadniają to żądanie, pod rygorem niedopuszczalności danego odwołania lub zarzutu. Wymogom uzasadnienia wynikającym z tych przepisów nie odpowiada zatem odwołanie ograniczające się do powtórzenia lub dosłownego zacytowania zarzutów i argumentów przedstawionych przed Sądem. Kwestie prawne rozpatrywane w pierwszej instancji mogą jednak zostać ponownie rozważone w odwołaniu, gdy wnoszący odwołanie kwestionuje wykładnię lub zastosowanie przez Sąd prawa Unii (wyrok z dnia 17 grudnia 2020 r., Niemcy/Komisja, C‑475/19 P i C‑688/19 P, EU:C:2020:1036, pkt 33 i przytoczone tam orzecznictwo).

78      W niniejszej sprawie wnoszące odwołanie nie ograniczają się do powtórzenia argumentów podniesionych w pierwszej instancji, ale twierdzą, że zaskarżony wyrok, w zakresie, w jakim Sąd ustosunkował się do tych argumentów, jest obarczony brakiem uzasadnienia i naruszeniem prawa.

79      Po drugie, należy przypomnieć, że jeżeli Sąd dokonał ustalenia lub oceny okoliczności faktycznych, Trybunał jest uprawniony na podstawie art. 256 TFUE do kontroli kwalifikacji prawnej tych okoliczności i skutków prawnych, które wywiódł z nich Sąd (wyrok z dnia 16 marca 2023 r., Komisja/Calhau Correia de Paiva, C‑511/21 P, EU:C:2023:208, pkt 39 i przytoczone tam orzecznictwo).

80      Kwalifikacja prawna okoliczności faktycznych lub aktu dokonana przez Sąd jest bowiem kwestią prawną, która może zostać podniesiona w ramach odwołania (wyrok z dnia 12 maja 2022 r., Klein/Komisja, C‑430/20 P, EU:C:2022:377, pkt 41 i przytoczone tam orzecznictwo). Odnosi się to do kwestii, czy akt prawny taki jak decyzja 2014/883 jest aktem prawotwórczym, a także do kwestii określenia, jaki system prawny ma zastosowanie do cofnięcia tego aktu prawnego.

81      Wobec powyższego zarzut drugi odwołania jest dopuszczalny.

82      Co się tyczy w drugiej kolejności zasadności tego zarzutu, należy zauważyć, po pierwsze, że rozumowanie Sądu nie jest dotknięte brakiem uzasadnienia.

83      Z orzecznictwa Sądu przytoczonego w pkt 47 zdanie drugie zaskarżonego wyroku wynika, że poszanowania uzasadnionych oczekiwań beneficjenta aktu wymaga się jedynie w odniesieniu do aktów prawotwórczych (wyroki: z dnia 12 września 2007 r., González y Díez/Komisja, T‑25/04, EU:T:2007:257, pkt 97; z dnia 18 września 2015 r., Deutsche Post/Komisja, T‑421/07 RENV, EU:T:2015:654, pkt 47). W pkt 47 zdanie trzecie zaskarżonego wyroku przypomniano natomiast orzecznictwo Sądu, w myśl którego instytucje Unii mogą cofnąć niezgodny z prawem akt, który nie jest aktem prawotwórczym (wyrok z dnia 12 maja 2011 r., Région Nord-Pas-de-Calais i Communauté d’agglomération du Douaisis/Komisja, T‑267/08 i T‑279/08, EU:T:2011:209, pkt 190). Zgodnie z tym orzecznictwem rozważania dotyczące ochrony uzasadnionych oczekiwań i praw nabytych adresata danej decyzji nie stoją na przeszkodzie cofnięciu tego rodzaju aktów.

84      Orzecznictwo przytoczone w pkt 47 zaskarżonego wyroku, a także przedstawione przez Sąd w pkt 48 tego wyroku stwierdzenie, że sporna decyzja jest korzystniejsza dla wnoszących odwołanie i dla Rzeczypospolitej Polskiej niż decyzja 2014/883, pozwalają w pełni zrozumieć tok rozumowania, który doprowadził Sąd do wniosku, że wnoszące odwołanie i Rzeczpospolita Polska nie mogą sprzeciwić się cofnięciu decyzji 2014/883 i zastąpieniu jej sporną decyzją, powołując się na względy dotyczące ochrony uzasadnionych oczekiwań.

85      Co więcej, postępując w ten sposób, Sąd siłą rzeczy uznał, że decyzja 2014/883 nie jest aktem prawotwórczym ani dla skarżących przed nim, ani dla Rzeczypospolitej Polskiej, w zakresie, w jakim to państwo członkowskie może powoływać się na ochronę swych uzasadnionych oczekiwań jako interwenient. Tymczasem w myśl utrwalonego orzecznictwa spoczywający na Sądzie na mocy art. 36 i art. 53 akapit pierwszy statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej obowiązek uzasadnienia nie nakazuje Sądowi przedstawienia wyjaśnienia, które podejmowałoby w sposób wyczerpujący punkt po punkcie argumentację przedstawioną przez strony sporu. Uzasadnienie to może być zatem dorozumiane, pod warunkiem że umożliwia ono zainteresowanym poznanie podstaw, na których Sąd oparł swe rozstrzygnięcie, a Trybunałowi dostarcza elementów wystarczających do dokonania kontroli w ramach postępowania odwoławczego (wyrok z dnia 9 marca 2023 r., PlasticsEurope/ECHA, C‑119/21 P, EU:C:2023:180, pkt 144 i przytoczone tam orzecznictwo).

86      W związku z tym Sąd mógł, nie obarczając swego rozumowania brakiem uzasadnienia, zrezygnować z odniesienia się do pkt 10 wyroku z dnia 3 marca 1982 r., Alpha Steel/Komisja (14/81, EU:C:1982:76), na który powołały się wnoszące odwołanie, ponieważ wyrok ten dotyczył decyzji ustalających kwoty produkcji, a zatem decyzji prawotwórczych.

87      Po drugie, rozumowanie Sądu nie jest także obarczone naruszeniem prawa.

88      W tym względzie należy zauważyć, że orzecznictwo dotyczące cofnięcia aktów prawotwórczych nie ma zastosowania do cofnięcia aktu, który nie jest aktem prawotwórczym (zob. podobnie wyrok z dnia 16 grudnia 2010 r., Athinaïki Techniki/Komisja, C‑362/09 P, EU:C:2010:783, pkt 60).

89      Decyzja taka jak decyzja 2014/883, w której Komisja uznaje, że dany środek stanowi pomoc państwa niezgodną z rynkiem wewnętrznym, nie jest zaś aktem przyznającym prawa beneficjentowi tej pomocy czy danemu państwu członkowskiemu.

90      W tym ostatnim względzie bez znaczenia jest okoliczność, że cofnięcie aktu prawnego następuje w toku postępowania wszczętego skargą o stwierdzenie nieważności tego aktu. Akt prawny nie może bowiem zostać uznany za akt prawotwórczy wyłącznie z tego powodu, że stwarza on szanse na pomyślne rozstrzygnięcie sporu zainicjowanego taką skargą. Ta ostatnia cecha jest wspólna dla wszystkich aktów, które mogą być przedmiotem skargi o stwierdzenie nieważności, niezależnie od tego, czy są one aktami prawotwórczymi.

91      Powyższych wniosków nie podają w wątpliwość przytoczone przez wnoszące odwołanie wyroki z dnia 29 września 1987 r., Fabrique de fer de Charleroi i Dillinger Hüttenwerke/Komisja (351/85 i 360/85, EU:C:1987:392, pkt 11), i z dnia 14 lipca 1988 r., Stahlwerke Peine-Salzgitter/Komisja (103/85, EU:C:1988:398, pkt 11). Wyroki te ograniczają się do wykazania, że cofnięcie w trakcie postępowania aktu będącego przedmiotem skargi o stwierdzenie nieważności stanowi nową okoliczność umożliwiającą skarżącemu dostosowanie jego żądań, bez konieczności wnoszenia nowej skargi na nową decyzję.

92      Ponadto ustanowienie praw jest nieodłącznym skutkiem prawnym stosunku istniejącego pomiędzy aktem prawnym a jego beneficjentami w tym znaczeniu, że jego urzeczywistnienie się lub jego brak nie zależy od porównania z innymi aktami. W związku z tym porównanie decyzji 2014/883 ze sporną decyzją w celu ustalenia, która z nich dwóch jest korzystniejsza dla wnoszących odwołanie lub dla Rzeczypospolitej Polskiej, jest pozbawione znaczenia.

93      W konsekwencji zarzut drugi odwołania należy oddalić.

 W przedmiocie zarzutu trzeciego odwołania, dotyczącego naruszenia prawa przy analizie naruszenia praw proceduralnych wnoszących odwołanie,także zasad dobrej administracji, lojalnej współpracyochrony uzasadnionych oczekiwań

 Argumentacja stron

94      W zarzucie trzecim odwołania wnoszące odwołanie kwestionują pkt 68–73 zaskarżonego wyroku, w których Sąd uznał, że Komisja nie miała obowiązku sprostowania ani rozszerzenia decyzji o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego po to, aby umożliwić danemu państwu członkowskiemu i innym zainteresowanym stronom skuteczne przedstawienie uwag.

95      W tym względzie Sądowi zarzuca się, że w pkt 71 i 72 zaskarżonego wyroku nie uznał on braku prawa własności gruntu, na którym znajduje się port lotniczy, o którym mowa w niniejszej sprawie, lub jego infrastruktura, za element rozstrzygający, zgodnie z jego orzecznictwem przytoczonym w pkt 68 i 69 tego wyroku, w myśl którego dopiero gdy Komisja zmienia swoje rozumowanie w następstwie decyzji o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego, w przedmiocie okoliczności faktycznych lub kwalifikacji prawnej tych okoliczności faktycznych, które okazują się decydujące przy ocenie istnienia pomocy lub jej zgodności z rynkiem wewnętrznym, instytucja ta powinna sprostować decyzję o wszczęciu postępowania lub rozszerzyć ją, tak aby umożliwić danemu państwu członkowskiemu i innym zainteresowanym stronom skuteczne przedstawienie uwag (wyrok z dnia 30 kwietnia 2019 r., UPF/Komisja, T‑747/17, EU:T:2019:271, pkt 76, 77).

96      Zdaniem wnoszących odwołanie wynika z tego, że Sąd powinien był skorygować błąd Komisji polegający na nieumożliwieniu wnoszącym odwołanie przedstawienia uwag w sytuacji, gdy dowiedziała się ona o tym, że spółka PLGK nie była właścicielem gruntu, na którym znajduje się port lotniczy, o którym mowa w niniejszej sprawie, lub jego infrastruktura, podczas gdy powzięcie tej wiedzy powinno było skłonić tę instytucję do zmiany jej analizy.

97      Komisja podnosi, że zarzut trzeci odwołania jest niedopuszczalny ze względu na to, iż dotyczy on ustaleń faktycznych dokonanych przez Sąd, a ponieważ skarżące w pierwszej instancji nie sformułowały takiego zastrzeżenia przed Sądem, nie są one w stanie wskazać konkretnego punktu zaskarżonego wyroku, w którym zarzucany błąd miał zostać popełniony. W każdym razie w ocenie tej instytucji zarzut ten jest bezzasadny.

 Ocena Trybunału

98      Co się tyczy dopuszczalności zarzutu trzeciego odwołania, należy zaznaczyć w pierwszej kolejności, że wnoszące odwołanie wskazały w sposób wymagany prawem fragmenty zaskarżonego wyroku, które kwestionują, i przedstawiły argumenty prawne podniesione na poparcie tego zarzutu, umożliwiając w ten sposób Trybunałowi przeprowadzenie kontroli.

99      W drugiej kolejności należy przypomnieć, że zgodnie z art. 256 ust. 1 TFUE i z art. 58 akapit pierwszy statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej odwołanie jest ograniczone do kwestii prawnych. Jedynie Sąd jest właściwy do ustalenia i oceny istotnych okoliczności faktycznych. Ocena tych okoliczności faktycznych nie stanowi zatem, z zastrzeżeniem przypadku ich przeinaczenia, kwestii prawnej podlegającej jako taka kontroli Trybunału w ramach postępowania odwoławczego (wyrok z dnia 12 stycznia 2023 r., Lietuvos geležinkeliai/Komisja, C‑42/21 P, EU:C:2023:12, pkt 60 i przytoczone tam orzecznictwo).

100    W pkt 71–73 zaskarżonego wyroku Sąd stwierdził, że chociaż w spornej decyzji Komisja przedstawiła nowe wyjaśnienia i elementy oceny, które nie zostały zawarte w decyzji 2014/883, to jednak skarżące przed nim nie wykazały, że instytucja ta oparła się na mających decydujące znaczenie danych, o których nie wspomniano w decyzji o wszczęciu postępowania.

101    Tymczasem takie stwierdzenie stanowi ocenę o charakterze faktycznym, której przeinaczenie nie zostało podniesione w odwołaniu. Zgodnie z orzecznictwem Sądu przytoczonym w pkt 68 i 69 zaskarżonego wyroku i przypomnianym w pkt 95 niniejszego wyroku zadanie Sądu polega bowiem na sprawdzeniu, jakie elementy rzeczywiście miały decydujące znaczenie z punktu widzenia Komisji, a nie jakie elementy należało uznać za obiektywnie decydujące w świetle zewnętrznej analizy prawnej.

102    Wynika z tego, że w zakresie, w jakim Sądowi przypisuje się niewłaściwą ocenę tej okoliczności, zarzut trzeci odwołania jest niedopuszczalny.

103    Następnie, w zakresie, w jakim w zarzucie trzecim odwołania wnoszące odwołanie twierdzą w istocie, że Sąd naruszył prawo ze względu na to, iż powinien on był wymagać od Komisji, aby umożliwiła im przedstawienie uwag w przedmiocie wszelkich okoliczności, zaznajomienie się z którymi powinno było obiektywnie skłonić tę instytucję do zmiany jej analizy, wnoszące odwołanie podnoszą kwestię prawną. W tym zakresie zarzut ten jest dopuszczalny.

104    Tymczasem, nawet przy założeniu, że Komisja ma obowiązek umożliwienia wnoszącym odwołanie przedstawienia uwag w przedmiocie wszelkich okoliczności, zaznajomienie się z którymi powinno obiektywnie skłonić tę instytucję do zmiany jej analizy, należy stwierdzić, że w niniejszej sprawie, ze względów przedstawionych w pkt 46–53 niniejszego wyroku, Komisja słusznie nie uznała za mającą decydujące znaczenie okoliczności, iż spółka PLGK nie jest właścicielem gruntu, na którym znajduje się port lotniczy, o którym mowa w niniejszej sprawie, ani jego infrastruktura.

105    Wynika z tego, że, w zakresie, w jakim w zarzucie trzecim Sądowi przypisuje się naruszenie prawa, o którym mowa w pkt 103 niniejszego wyroku, zarzut ten jest bezskuteczny.

106    W tym stanie rzeczy trzeci zarzut odwołania należy w części odrzucić jako niedopuszczalny, a w części oddalić jako bezskuteczny.

107    W świetle całości powyższych rozważań, ponieważ żaden z zarzutów odwołania nie został uwzględniony, odwołanie należy oddalić.

 W przedmiocie kosztów

108    Zgodnie z art. 184 § 2 regulaminu postępowania przed Trybunałem, jeżeli odwołanie jest bezzasadne, Trybunał rozstrzyga o kosztach.

109    Zgodnie z art. 138 § 1 tego regulaminu postępowania, mającym zastosowanie do postępowania odwoławczego na podstawie art. 184 § 1 wspomnianego regulaminu, kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę.

110    Ponieważ wnoszące odwołanie przegrały sprawę, należy – zgodnie z żądaniem Komisji – obciążyć ją kosztami postępowania odwoławczego.

111    Zgodnie z art. 140 § 1 regulaminu postępowania, który stosuje się odpowiednio do postępowania odwoławczego na podstawie art. 184 § 1 tego regulaminu, państwa członkowskie, które przystąpiły do sprawy w charakterze interwenientów, pokrywają własne koszty. Rzeczpospolita Polska, jako interwenient w postępowaniu w przedmiocie skargi przed Sadem i uczestnik postępowania przed Trybunałem, powinna zatem pokryć własne koszty.

Z powyższych względów Trybunał (dziewiąta izba) orzeka, co następuje:

1)      Odwołanie zostaje oddalone.

2)      Gmina Miasto Gdynia i Port Lotniczy Gdynia-Kosakowo sp. z o.o. w likwidacji pokrywają własne koszty oraz koszty poniesione przez Komisję Europejską.

3)      Rzeczpospolita Polska pokrywa własne koszty.


Rossi

Lycourgos

Spineanu‑Matei

Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 22 czerwca 2023 r.

Sekretarz

 

      Prezes izby

A. Calot Escobar

 

      L. S. Rossi


*      Język postępowania: polski.

Top