1.

Prawo Unii reguluje szczegółowo nazwy pochodzenia, oznaczenia geograficzne i tradycyjne określenia stosowane w sektorze wina, jak również etykietowanie i prezentację win.

2.

Na etykiecie i w prezentacji produktów sektora wina o chronionej nazwie pochodzenia lub chronionym oznaczeniu geograficznym mogą zostać zawarte pewne określenia wskazujące gospodarstwo winiarskie, z którego te produkty pochodzą. Możliwość taka została przewidziana w art. 54 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia delegowanego (UE) 2019/33 ( 2 ), w którego załączniku VI wymienione zostały określenia, jakie obowiązują w poszczególnych państwach członkowskich.

3.

W sporze leżącym u podstaw niniejszego odesłania prejudycjalnego niemiecki plantator winorośli zamierza używać określenia „Weingut” (winnica) w prezentacji swoich win, mimo iż winogrona, z których wina te są wytwarzane, są uprawiane, zbierane i tłoczone w posiadłości ziemskiej będącej własnością innej osoby, położonej w odległości 70 km od gospodarstwa tego plantatora winorośli, która to posiadłość jest przez niego dzierżawiona.

4.

W związku z odmową przyjęcia przez organ administracji określenia „Weingut” w prezentacji tych win powstał spór, w którym należy rozstrzygnąć w istocie następujące kwestie:

5.

Zgodnie z art. 3 („Definicje”):

„[…]

3.   Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się definicje określone w […] rozporządzeniu […] (UE) nr 1307/2013[ ( 4 )] […]”.

6.

Zgodnie z art. 122 („Przekazane uprawnienia”):

„1.   W celu uwzględnienia specyfiki sektora wina Komisja jest uprawniona do przyjmowania zgodnie z art. 227 aktów delegowanych zawierających przepisy i ograniczenia dotyczące:

[…]

c) fakultatywnych danych szczegółowych dotyczących:

[…]

[…]”.

7.

Artykuł 4 („Definicje i powiązane przepisy”) stanowi:

„1.   Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

[…]

[…]”.

8.

Zgodnie z motywem 48:

„Wskazanie gospodarstwa rolnego użytkującego winnice, z których pochodzą produkty sektora wina i w którym prowadzone są wszystkie procesy produkcji wina, może stanowić wartość dodaną dla producentów i wskazanie wyższej jakości dla konsumentów. Należy zatem zezwolić producentom na umieszczanie nazwy gospodarstwa rolnego na etykietach produktów sektora wina opatrzonych chronioną nazwą pochodzenia lub chronionym oznaczeniem geograficznym”.

9.

Artykuł 1 („Przedmiot”) stanowi:

„W niniejszym rozporządzeniu ustanawia się przepisy uzupełniające rozporządzenie (UE) nr 1308/2013 […] dotyczące:

[…]

f) etykietowania i prezentacji”.

10.

W sekcji 2 („Fakultatywne dane szczegółowe”) rozdziału IV („Etykietowanie i prezentacja”) tego rozporządzenia zawarty został art. 54 („Wskazanie gospodarstwa”), który stanowi:

„1.   Wymienione w załączniku VI określenia odnoszące się do gospodarstwa inne niż wskazanie nazwy butelkującego, producenta lub dostawcy zastrzega się dla produktów sektora wina o chronionej nazwie pochodzenia lub chronionym oznaczeniu geograficznym.

Określenia te stosuje się jedynie wtedy, gdy produkt sektora wina wyprodukowano wyłącznie z winogron zebranych w winnicach użytkowanych przez to gospodarstwo, a produkcję wina prowadzi się w całości w tym gospodarstwie.

[…]”.

11.

Artykuł 55 („Odniesienia do nazw jednostek geograficznych mniejszych lub większych niż obszar objęty chronioną nazwą pochodzenia lub chronionym oznaczeniem geograficznym”) stanowi:

„1.   Zgodnie z art. 120 ust. 1 lit. g) rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 oraz nie naruszając przepisów art. 45 i 46, odniesienie do nazwy jednostki geograficznej, która jest mniejsza lub większa niż obszar, do którego odnosi się dana nazwa pochodzenia lub oznaczenie geograficzne, może znajdować się jedynie na etykiecie produktu sektora wina opatrzonego chronioną nazwą pochodzenia, chronionym oznaczeniem geograficznym lub oznaczeniem geograficznym państwa trzeciego.

2.   W przypadku odniesienia do nazw jednostek geograficznych, które są mniejsze niż obszar objęty nazwą pochodzenia lub oznaczeniem geograficznym, wnioskodawca ściśle określa w specyfikacji produktu i jednolitym dokumencie obszar przedmiotowej jednostki geograficznej. Państwa członkowskie mogą ustanowić przepisy dotyczące stosowania tych jednostek geograficznych.

[…]”.

12.

W załączniku VI („Określenia, o których mowa w art. 54 ust. 1”) zawarte zostały następujące określenia mające zastosowanie w odniesieniu do Niemiec: „Burg, Domäne, Kloster, Schloss, Stift, Weinbau, Weingärtner, Weingut, Winzer”.

13.

W § 38 ust. 1 tego rozporządzenia przewidziana została możliwość wskazania nazwy gospodarstwa w przypadku win Federweißer, Landwein (win regionalnych), Qualitätswein (win jakościowych), Prädikatswein (win jakościowych z wyróżnikiem), Sekt (win musujących), Qualitätsperlwein (jakościowych win musujących) lub Qualitätslikörwein (jakościowych win likierowych) wyłącznie na zasadach przewidzianych w art. 54 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2019/33 w związku z załącznikiem VI do tego rozporządzenia. W ust. 3 i 5 tego paragrafu mowa jest o oznaczeniu „Gutsabfüllung”.

14.

Właściciel (zwany dalej „plantatorem winorośli A”) gospodarstwa winiarskiego położonego w Zell, w regionie Mozeli po stronie niemieckiej, produkuje wino z winogron pochodzących nie tylko z winnic będących jego własnością, lecz również z tych, które dzierżawi.

15.

Jedna z tych dzierżawionych winnic o powierzchni 2,15 ha znajduje się w odległości około 70 km od Zell, w gospodarstwie winiarskim należącym do plantatora winorośli B.

16.

Plantatorzy ci zawarli umowę, na mocy której B uprawia swoje winorośle zgodnie z instrukcjami A, a ponadto co roku B wynajmuje A na zasadzie wyłączności tłocznię na okres 24 godzin po zbiorach z dzierżawionego obszaru.

17.

Tłoczenie odbywa się w gospodarstwie plantatora winorośli B zgodnie z praktykami enologicznymi plantatora winorośli A. Uzyskane w ten sposób wino jest przelewane do zbiorników, które są transportowane do głównego zakładu plantatora winorośli A przez jego pracowników.

18.

Plantator winorośli A zamierza używać określeń „Weingut” i „Gutsabfüllung” w odniesieniu do wina tłoczonego w tłoczni, którą wynajmuje od plantatora winorośli B.

19.

Land Rheinland‑Pfalz (kraj związkowy Nadrenia‑Palatynat, Niemcy; zwany dalej „krajem związkowym”) uważa, że w tych okolicznościach plantator winorośli A nie może używać tych dwóch określeń.

20.

Rozpatrujący spór Verwaltungsgericht Trier (sąd administracyjny w Trewirze, Niemcy) uwzględnił wyrokiem z dnia 16 maja 2019 r. skargę wniesioną przez plantatora winorośli A i orzekł, że plantator winorośli A jest uprawniony do posługiwania się określeniami „Weingut A” i „Gutsabfüllung”. Dla sądu tego istotne było to, że rzeczywiste kierownictwo, stały nadzór i wyłączna odpowiedzialność za produkcję wina spoczywały na plantatorze winorośli A.

21.

Kraj związkowy wniósł środek odwoławczy do Oberverwaltungsgericht Rheinland‑Pfalz (wyższego sądu administracyjnego Nadrenii‑Palatynatu, Niemcy), który wyrokiem z dnia 12 sierpnia 2020 r. uchylił wyrok wydany w pierwszej instancji i oddalił skargę plantatora winorośli A.

22.

Sąd odwoławczy oparł swój wyrok w istocie na następujących argumentach:

23.

Plantator winorośli A wniósł skargę rewizyjną od wyroku wydanego w postępowaniu odwoławczym do Bundesverwaltungsgericht (federalnego sądu administracyjnego, Niemcy), który kieruje do Trybunału następujące pytania prejudycjalne:

24.

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym został złożony w Trybunale w dniu 1 czerwca 2022 r.

25.

Uwagi na piśmie zostały przedstawione przez plantatora winorośli A i Komisję Europejską. Oba te podmioty, jak również kraj związkowy, wzięły udział w rozprawie, która odbyła się w dniu 3 maja 2023 r.

26.

Sąd odsyłający zmierza w istocie do ustalenia, czy można uznać, że produkcja wina jest prowadzona w całości w gospodarstwie winiarskim, od którego pochodzi nazwa wina, jeśli tłoczenie odbywa się w tłoczni najmowanej na okres 24 godzin od innego gospodarstwa winiarskiego ( 6 ).

27.

Zdaniem sądu odsyłającego:

28.

Rozporządzenie delegowane 2019/33 zostało przyjęte przez Komisję na podstawie uprawnienia przyznanego jej w art. 122 rozporządzenia nr 1308/2013 ( 8 ). Aspekty, których mogą dotyczyć akty delegowane, obejmują „termin[y] odnosząc[e] się do gospodarstwa rolnego oraz warunk[i] ich użycia” [art. 122 ust. 1 lit. c) ppkt (iii) rozporządzenia nr 1308/2013].

29.

W tych ramach art. 54 rozporządzenia delegowanego 2019/33 określa warunki stosowania „wskazania gospodarstwa”. Odsyła on do załącznika VI w odniesieniu do wyliczenia dopuszczalnych określeń ( 9 ) w etykietowaniu lub prezentacji produktu, które odnoszą się do gospodarstwa winiarskiego.

30.

Z art. 54 rozporządzenia delegowanego wynika, że określenia te:

31.

To właśnie ta ostatnia przesłanka budzi uzasadnione wątpliwości sądu odsyłającego i stała się przyczyną rozbieżnych, lecz również uzasadnionych wykładni dokonanych przez sądy pierwszej instancji i odwoławczy. Nie ma sporu co do pozostałych dwóch przesłanek, które nie są kwestionowane w niniejszej sprawie.

32.

Moja odpowiedź na to pytanie będzie dotyczyła pojęcia gospodarstwa winiarskiego oraz obowiązku przeprowadzania procesu produkcji wina w całości w tym gospodarstwie.

33.

Na pierwszy rzut oka wydaje się, że art. 54 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia delegowanego 2019/33 wiąże termin „gospodarstwo” z fizycznym obszarem, na którym plantator winorośli zamierzający używać danego określenia (w niniejszej sprawie „Weingut”) uprawia własną winorośl i prowadzi proces produkcji wina.

34.

Jak już wspomniałem, przepis ten ustanawia wymóg, aby winogrona zostały zebrane w winnicach należących do gospodarstwa winiarskiego i aby produkcja wina została przeprowadzona w całości w tym gospodarstwie ( 10 ). Potwierdza to motyw 48 rozporządzenia delegowanego 2019/33, który odnosi się do „gospodarstwa rolnego użytkującego winnice, z których pochodzą produkty sektora wina, i w którym prowadzone są wszystkie procesy produkcji wina” ( 11 ).

35.

Zgodnie z tą pierwszą wykładnią przepisu za „gospodarstwo” uznaje się posiadłość ziemską obejmującą obszary uprawy winorośli oraz budynki i urządzenia, w których winogrona (tam zebrane) poddawane są procesowi produkcji wina. Jest to stanowisko sądu odwoławczego.

36.

Jednakże „gospodarstwo” może być rozumiane jako wszystkie elementy, materialne i ludzkie, zorganizowane w celu produkcji. W takim znaczeniu „gospodarstwo” kojarzy się bardziej z pojęciem „przedsiębiorstwa”, a w mniejszym stopniu z jego zasięgiem geograficznym. Okoliczność, że wino jest związane z gospodarstwem winiarskim, niekoniecznie oznacza, że pochodzi ono z winnic znajdujących się na działkach uprawnych należących do tego gospodarstwa winiarskiego.

37.

Różne konotacje semantyczne określenia „gospodarstwo” prowadzą do różnych wyników:

38.

Podejście koncentrujące się na kwestii językowej nie jest bynajmniej ostateczne, ponieważ rozporządzenie delegowane 2019/33 nie zawiera definicji pojęcia „gospodarstwa”, mimo iż jest ono w nim użyte. Nie zawiera go bezpośrednio również rozporządzenie nr 1308/2013, które jednak zawiera w art. 3 ust. 3 odesłanie do definicji zawartych między innymi w rozporządzeniu (UE) nr 1307/2013 ( 12 ).

39.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 1307/2013 gospodarstwo rolne oznacza „[…] wszystkie jednostki wykorzystywane do działalności rolniczej i zarządzane przez rolnika, znajdujące się na terytorium tego samego państwa członkowskiego”.

40.

Ten łańcuch odesłań jest istotny, ponieważ jeśli zawarte w rozporządzeniu nr 1307/2013 pojęcie „gospodarstwa” jest ważne na gruncie rozporządzenia nr 1308/2013, będzie tak również na gruncie rozporządzenia delegowanego 2019/33, które z niego wynika. Chodzi tu o jedno i to samo pojęcie i w związku z tym należy dokonywać jego wykładni w sposób jednolity ( 13 ).

41.

Podejście przyjmowane z perspektywy pomocy rolnej nie jest niesłuszne w przypadku uregulowania dotyczącemu wina: produkty sektora wina wchodzą, jako produkty rolne, w zakres stosowania rozporządzenia nr 1308/2013 zgodnie z jego art. 1 w związku z częścią XII załącznika I do tego rozporządzenia.

42.

Podsumowując: wszystko wydaje się wskazywać na to, że również w odniesieniu do rozporządzenia delegowanego 2019/33 termin „gospodarstwo” nie musi wcale oznaczać jednego obszaru rolnego (charakteryzującego się ciągłością pod względem terytorialnym).

43.

Sąd odsyłający słusznie utrzymuje, że w braku definicji gospodarstwa w rozporządzeniu delegowanym 2019/33 racjonalne jest odwołanie się do orzecznictwa, w którym dokonano wykładni tego pojęcia w dziedzinie produkcji rolnej.

44.

Bundesverwaltungsgericht (federalny sąd administracyjny) wykazuje się gruntowną znajomością orzecznictwa Trybunału. W swoim postanowieniu stwierdza, że w orzecznictwie tym „określono już okoliczności, w jakich jednostka produkcyjna, która jest jedynie dzierżawiona, może zostać powiązana z gospodarstwem i zostać uznana za zarządzaną przez rolnika” ( 14 ).

45.

Przytaczając odpowiednie wyroki, sąd ten dodaje, że zdaniem Trybunału:

46.

Trybunał wypowiedział się bowiem w przedmiocie powiązania gruntów rolnych z gospodarstwem i określił kryteria dotyczące zarządzania nim w odniesieniu do przepisów, w których używano pojęcia „gospodarstwa”, w sposób podobny do tego, jak ma to miejsce w rozporządzeniu nr 1307/2013 (do którego odsyła rozporządzenie nr 1308/2013 i, w konsekwencji, rozporządzenie delegowane 2019/33).

47.

W orzecznictwie tym zwraca się większą uwagę na element „jednostek” (lub „jednostek produkcyjnych”) jako części składowych „gospodarstwa” w związku z zarządzaniem lub administrowaniem nimi.

48.

W wyroku Landkreis Bad Dürkheim Trybunał orzekł, że do celów dopuszczenia użytkowania gruntów rolnych jako części składowej jednostek produkcyjnych zarządzanych przez rolnika bez znaczenia jest charakter stosunku prawnego, który stanowi podstawę tego użytkowania ( 19 ). Trybunał podkreślił, że „grunt należy do gospodarstwa rolnika, gdy przysługuje mu uprawnienie do zarządzania nim do celów prowadzenia działalności rolniczej [w odniesieniu do którego] rolnik musi dysponować […] wystarczającą samodzielnością przy prowadzeniu działalności rolniczej” ( 20 ).

49.

Kwestia braku ciągłości terytorialnej jednostek produkcyjnych została wyraźniej zaznaczona w wyroku Agrargenossenschaft Alkersleben. W tej sprawie producent, którego gospodarstwo znajdowało się w jednym z krajów związkowych Niemiec, przeniósł zasadniczą część swojej produkcji do innego kraju związkowego. Zdaniem Trybunału ta zmiana użytkowanych jednostek produkcyjnych nie miała znaczenia: producent ma swobodę wyboru miejsca produkcji. Natomiast wymaga się od niego zarządzania zespołem jednostek produkcyjnych (nawet jeśli nie są one jego własnością) znajdujących się na terytorium geograficznym państwa członkowskiego ( 21 ).

50.

W wyroku Avio Lucos dokonano wykładni pojęcia gospodarstwa w związku z rozporządzeniem nr 1307/2013, podkreślając po raz kolejny związek istniejący między jednostkami produkcyjnymi a zarządzaniem nimi (a niekoniecznie ich własnością) przez rolnika ( 22 ).

51.

Wynikająca z tych wyroków wytyczna prowadzi do przyjęcia takiego rozumienia pojęcia „gospodarstwa”, które nie ogranicza go do gruntów będących własnością producenta, lecz pozwala na jego rozszerzenie na grunty dzierżawione (a zatem położone na użytkach rolnych innych niż użytki rolne samego producenta).

52.

W świetle tej wytycznej nie byłoby żadnych przeciwskazań ku temu, aby produkt, który ma być prezentowany pod określeniem „Weingut”, był wytwarzany z winogron zebranych w winnicach, które wprawdzie nie należą fizycznie do gospodarstwa, od którego pochodzi nazwa wina, ale znajdują się na gruntach dzierżawionych przez producenta ( 23 ). Byłoby to możliwe na gruncie funkcjonalnego, a nie jedynie przestrzennego pojęcia „gospodarstwa”.

53.

Wszystkie strony, które wzięły udział w rozprawie, w tym kraj związkowy, były jednomyślne w tej ocenie. Szczególnie istotne jest stanowisko kraju związkowego, ponieważ przyznaje on, że gospodarstwo winiarskie, którego oznaczenie będzie widniało w prezentacji wina, może obejmować winnice należące do innych osób (i odległe), do których właściciel tego gospodarstwa nie ma prawa własności.

54.

Jak już wspomniałem ( 24 ), wydaje się, że sąd odsyłający formułuje ten sam wniosek: dzierżawa winnic położonych w znacznej odległości od głównej siedziby plantatora winorośli nie powinna co do zasady mieć wpływu na używanie określeń odnoszących się do gospodarstwa winiarskiego ( 25 ).

55.

W odróżnieniu od sformułowania art. 5 rozporządzenia (EWG) nr 997/81 ( 26 ) w art. 54 ust. 1 akapit pierwszy rozporządzenia delegowanego 2019/33 zastrzeżono określenia będące przedmiotem sporu w niniejszej sprawie „dla produktów sektora wina o chronionej nazwie pochodzenia lub chronionym oznaczeniu geograficznym” ( 27 ).

56.

To wyjaśnia, dlaczego w niniejszej sprawie okoliczność polegająca na tym, że dzierżawione winnice znajdują się w odległości około 70 km od miejscowości Zell, będącej główną siedzibą producenta, nie stanowi żadnego problemu, ponieważ winnice te należą do tego samego regionu objętego chronionym oznaczeniem geograficznym ( 28 ).

57.

Ramy prawne przewidują ponadto w sposób szczególny możliwość powiązania jakości i mniejszych jednostek terytorialnych produkcji wina. W art. 120 ust. 1 lit. g) rozporządzenia nr 1308/2013, uzupełnionym art. 55 rozporządzenia delegowanego 2019/33, zezwolono na etykietowanie lub prezentację win zawierające, jako fakultatywne dane szczegółowe, „nazw[ę] jednostki geograficznej, która jest mniejsza lub większa niż obszar, do którego odnosi się dana nazwa pochodzenia lub oznaczenie geograficzne”.

58.

Użycie wyrażenia „jednostka geograficzna” w odniesieniu do tych mniejszych obszarów i odpowiadający mu brak tego wyrażenia dla oznaczenia gospodarstwa rolnego, od którego będzie pochodziła nazwa wina, wskazują, że gospodarstwo rolne niekoniecznie musi składać się z gruntów położonych w granicach jednego i tego samego obszaru należącego do producenta. Przeciwnie, gospodarstwo, od którego pochodzi nazwa wina, może obejmować grunty będące własnością innych osób, przekazane lub wydzierżawione producentowi, który prowadzi na tych gruntach swoją działalność rolniczą.

59.

Powyższe stoi w sprzeczności z zastrzeżeniem, na które zwrócił uwagę sąd odsyłający ( 29 ): jeżeli celem włączenia (do etykietowania lub prezentacji wina) określeń odnoszących się do gospodarstwa winiarskiego jest „lepsz[e] informowani[e] konsumentów o miejscu, w którym powstał produkt sektora wina, w szczególności jeżeli miejsca te są dobrze znane konsumentom” ( 30 ), to czy przy dokonywaniu wykładni pojęcia gospodarstwa w wyżej wymienionym znaczeniu konsumenci nie są wprowadzani w błąd?

60.

Zastrzeżenie to jest poważne, ale nie jest ono niemożliwe do przezwyciężenia. Konsument będzie polegał na winie wyższej jakości prezentowanym pod określeniem, od którego pochodzi nazwa gospodarstwa, i ma prawo do tego, aby związek między winem a gospodarstwem nie zniknął. Jednakże aby tak było, nie jest konieczne, by wino pochodziło właśnie z terenu, który jest własnością producenta; wystarczy, by produkcja wina odbywała się pod kierownictwem producenta, na jego odpowiedzialność i pod jego nadzorem jako właściciela gospodarstwa rozumianego we wskazanym wyżej znaczeniu funkcjonalnym.

61.

W art. 54 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia delegowanego 2019/33 rozróżnia się zbiór winogron z jednej strony i produkcję wina z drugiej strony. Proces produkcji wina obejmuje różne etapy, w tym tłoczenie.

62.

Należy zatem ustalić, czy stosowane dotychczas pojęcie gospodarstwa winiarskiego jest ważne ( 31 ), skoro na podstawie tego przepisu produkcja wina musi być prowadzona w całości w gospodarstwie, od którego pochodzi nazwa wina ( 32 ).

63.

Uważam, że rozważania dotyczące elastycznego i funkcjonalnego rozumienia pojęcia „gospodarstwa” (niezwiązanego z podstawą terytorialną, lecz raczej z zarządzaniem, administrowaniem i odpowiedzialnością producenta za jednostki wykorzystywane do produkcji) można odnieść nie tylko do uprawy i zbioru winogron, lecz także do tłoczenia jako części procesu produkcji wina.

64.

Z tego punktu widzenia produkcja wina będzie miała miejsce w całości w gospodarstwie, od którego pochodzi nazwa wina, nawet jeśli część tego procesu odbywa się w obiekcie znajdującym się poza granicami gruntów należących do producenta, jeśli tłocznia jest częścią tego gospodarstwa (od którego pochodzi nazwa wina) we wskazanym powyżej znaczeniu funkcjonalnym.

65.

Po uznaniu, że zadania związane z uprawą i zbiorem winorośli, które mają zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia końcowego rezultatu, nie wymagają terytorialnego związku z gruntami będącymi własnością plantatora winorośli (ponieważ może on wydzierżawić inne grunty, które wejdą w skład jego gospodarstwa), to samo rozumowanie ma zastosowanie a fortiori do tłoczenia wina ( 33 ).

66.

Podmioty, które wzięły udział rozprawie, w tym kraj związkowy, zgodziły się również co do tej oceny. Fizyczna lokalizacja tłoczni nie jest istotną informacją. Konieczne będzie jednak, aby plantator winorośli będący właścicielem gospodarstwa, od którego pochodzi nazwa wina, sprawował odpowiedni nadzór nad tłoczeniem, co jest przedmiotem pozostałych pytań prejudycjalnych.

67.

Rozwiązanie to nie stoi w sprzeczności z orzecznictwem Trybunału dotyczącym przebiegu procesów produkcji wina, na podstawie którego nie można sformułować jednoznacznych rozwiązań, gdyż Trybunał skoncentrował się w nim na szczególnych cechach każdego przypadku. Słusznie podkreśla to sąd odsyłający, gdy zauważa, że:

68.

Spośród sytuacji, o których mowa w tych dwóch wyrokach, wyrok Baux ( 36 ) wykazuje pewne podobieństwo do sytuacji rozpatrywanej w niniejszej sprawie, ponieważ przedmiotem sporu było użycie określenia „château” w celu wskazania nazwy gospodarstwa winiarskiego. Trybunał uznał ( 37 ), że przepis mający zastosowanie w sprawie:

69.

Wyrok Baux cechuje się pewną niejednoznacznością wynikającą ze szczególnych okoliczności tej sprawy. Chociaż wyrok ten jest zgodny z zasadniczą ideą rzeczywistego kierowania gospodarstwem i odpowiedzialności producenta, któremu przypisuje się jakość wina, wprowadza on jednak pewną dwuznaczność co do związku terytorialnego z winogronami uprawianymi na gruntach „château”.

70.

Trybunał uściślił, że uregulowanie to nie „wymaga, aby produkcja wina była prowadzona w urządzeniach znajdujących się na terenie oznaczenia obejmującego »château« [ani też aby sami plantatorzy winorośli byli właścicielami urządzeń do produkcji wina] […]”. Wydaje się jednak, że następnie Trybunał opowiada się za terytorialnym związkiem między produkcją wina a konkretnym terenem, na którym uprawiane są winnice.

71.

W świetle wszystkich tych okoliczności uważam, że można uznać, iż tłoczenie winogron zostało dokonane w gospodarstwie, od którego pochodzi nazwa wina, jeżeli jest ono prowadzone w wynajętej tłoczni oddanej do wyłącznej dyspozycji właściciela tego gospodarstwa.

72.

W ten sposób, a także biorąc pod uwagę wysokie koszty, jakie mogą osiągnąć urządzenia do tłoczenia ( 40 ), łatwiej jest małym producentom wejść na rynek na równych warunkach ( 41 ). Gdyby stosowanie określeń jakościowych odnoszących się do gospodarstwa było ograniczone do plantatorów winorośli, którzy posiadają wszystkie jednostki produkcyjne na własnych gruntach, możliwości stosowania tych określeń byłyby ograniczone do dużych przedsiębiorstw, ze szkodą dla konkurencyjności i ze szkodą dla drobnych producentów ( 42 ).

73.

Jak wskazuje sąd odsyłający, rozwiązanie to przeważyło w innym państwie członkowskim (Austria) ( 43 ), które zezwala na zlecanie podmiotom zewnętrznym na podstawie umowy przeprowadzania czynności związanych z przetwarzaniem, produkcją, tłoczeniem lub filtrowaniem wina. Wydaje się, że Austria nie wymaga istnienia ścisłego związku między stałym zakładem a gospodarstwem, od którego pochodzi nazwa wina ( 44 ).

74.

Odpowiedź twierdząca na pierwsze pytanie prejudycjalne otwiera drogę do analizy kolejnych pytań prejudycjalnych.

75.

Te dwa pytania, które mogą być rozpatrywane łącznie, zostały zadane na wypadek udzielenia odpowiedzi twierdzącej na pytanie pierwsze. Zakładając, że dostanie taką właśnie odpowiedź, sąd odsyłający odnosi się do udziału pracowników własnego lub innego gospodarstwa w tłoczeniu winogron w dzierżawionych urządzeniach.

76.

Sąd odsyłający zadaje w szczególności następujące dwa pytania:

77.

Podczas rozprawy uwagi stron i Komisji koncentrowały się właśnie na aspektach dotyczących pracowników uczestniczących w tłoczeniu. Kraj związkowy wyraził obawy dotyczące mechanizmów kontroli kierownictwa, nadzoru i odpowiedzialności producenta, w przypadku gdy producent wynajął urządzenia techniczne i korzystał z usług zewnętrznych usługodawców.

78.

Z przytoczonego wyżej orzecznictwa wynika, że producent musi w każdym przypadku zapewnić, by produkcja wina prowadzona w wynajętych, lecz znajdujących się w jego gospodarstwie winiarskim (w opisanym powyżej znaczeniu funkcjonalnym) urządzeniach, odpowiadała tym samym technikom lub praktykom, które są stosowane w gospodarstwie, którego jest właścicielem.

79.

Plantator winorośli, który przeprowadza tłoczenie winogron w wynajętej tłoczni, musi zatem dokonywać tego, przejmując odpowiedzialność za „[…] rzeczywiste kierownictwo, ścisły i stały nadzór oraz wyłączną odpowiedzialność” ( 45 ) za ten (i inne) etapy procesu produkcji wina.

80.

Z zastrzeżeniem tego wymogu nic nie stoi na przeszkodzie, aby tłoczenie było wykonywane przez pracowników, którzy zwykle obsługują tłocznię ( 46 ), nie zaś – przez pracowników gospodarstwa, od którego pochodzi nazwa wina. Aby jednak proces można było przypisać właścicielowi gospodarstwa, od którego pochodzi nazwa wina, plantator winorośli wynajmujący tłocznię musi kontrolować (osobiście lub za pośrednictwem zatrudnionych przez siebie lub na podstawie umowy o świadczenie usług pracowników), czy tłoczenie spełnia jego wymagania.

81.

Nie uważam, by wystarczające było udzielenie ogólnych instrukcji oddającemu tłocznię w najem, ponieważ nie jest wykluczone, że podczas operacji tłoczenia mogą wystąpić nieprzewidziane zdarzenia, które będą wymagały podjęcia natychmiastowych decyzji. Takie decyzje mogą być podejmowane wyłącznie przez producenta lub jego pracowników, bez powierzania ich osobom trzecim, ponieważ tylko producent lub jego pracownicy znają szczególne cechy jego metody produkcji wina.

82.

Nie uważam, aby Trybunał musiał wykroczyć poza wskazanie tego kryterium. Zadaniem organów administracji (ewentualnie rad, które regulują nazwę pochodzenia lub chronione oznaczenie geograficzne) będzie przełożenie tego kryterium na bardziej szczegółowe zasady.

83.

Ostatecznie to do sądu odsyłającego należy ustalenie, czy stopień zaangażowania producenta w czynności związane z tłoczeniem, które są wykonywane w wynajmowanej przez niego tłoczni, spełnia te wymogi. Istotnym (choć nie jedynym) elementem pozwalającym na określenie granic działania każdego z tych podmiotów będzie umowa zawarta w przedmiocie najmu urządzeń tłoczni.

84.

Sąd odsyłający zmierza do ustalenia, jakie znaczenie może mieć okoliczność polegająca na tym, że oddający w najem tłocznię, w której odbywa się tłoczenie, ma własny interes gospodarczy w sposobie wykonywania tej czynności. Interes ten może wynikać z faktu, że w umowie przewidziano premię związaną z wydajnością i jakością.

85.

Do sądu, który w każdym przypadku musi rozstrzygnąć spór w tym przedmiocie, należy ustalenie, czy któreś postanowienie umowne stwarza ryzyko gospodarcze, które mogłoby być sprzeczne z wyłączną odpowiedzialnością właściciela gospodarstwa winiarskiego, od którego pochodzi nazwa wina.

86.

Jestem jednak zdania, że uzgodnione wynagrodzenie i premie nie powinny utrudniać producentowi skutecznego podejmowania decyzji i kontroli nad czynnościami związanymi z tłoczeniem. Jako osoba odpowiedzialna za proces produkcji wina ma on również interes w tym, aby – bez szkody dla stosowania technik lub praktyk, które decydują o enologicznych cechach jego win – tłoczenie skutkowało większą wydajnością przy jednoczesnym utrzymaniu jakości produktu.

87.

W świetle powyższego proponuję, aby Trybunał odpowiedział Bundesverwaltungsgericht (federalnemu sądowi administracyjnemu, Niemcy) w następujący sposób:

Artykuł 54 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2019/33 z dnia 17 października 2018 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 w odniesieniu do wniosków o objęcie ochroną nazw pochodzenia, oznaczeń geograficznych i określeń tradycyjnych w sektorze wina, procedury zgłaszania sprzeciwu, ograniczeń stosowania, zmian w specyfikacji produktu, unieważnienia ochrony oraz etykietowania i prezentacji

należy interpretować w ten sposób, że: