–

w imieniu Papierfabriek Doetinchem BV – C. Böhmer i C. Menebröcker, Rechtsanwälte,

–

w imieniu Sprick GmbH Bielefelder Papier- und Wellpappenwerk & Co. – S. Rojahn, Rechtsanwältin,

–

w imieniu Komisji Europejskiej – P. Němečková, J. Samnadda i T. Scharf, w charakterze pełnomocników,

1

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 8 ust. 1 i art. 10 rozporządzenia Rady (WE) nr 6/2002 z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów wspólnotowych (Dz.U. 2002, L 3, s. 1; sprostowanie Dz.U. 2015, L 7, s. 5).

2

Wniosek ten został złożony w ramach sporu pomiędzy Papierfabriek Doetinchem BV (zwaną dalej „spółką Papierfabriek Doetinchem”) a Sprick GmbH Bielefelder Papier- und Wellpappenwerk & Co. (zwaną dalej „spółką Sprick”) w przedmiocie powództwa o stwierdzenie naruszenia w związku z podnoszonym naruszeniem praw wynikających ze wzoru wspólnotowego, którego właścicielem jest spółka Sprick.

3

Zgodnie z motywem 10 rozporządzenia nr 6/2002:

„Nie należy wstrzymywać innowacji technologicznych poprzez przyznawanie ochrony wzoru cechom wynikającym wyłącznie z ich funkcji technicznej. Rozumie się samo przez się, że powyższe stwierdzenie nie oznacza, iż wzór musi posiadać jakość estetyczną. Podobnie nie należy utrudniać wzajemnej wymienności produktów różnych marek poprzez rozszerzenie ochrony na wzór mechanicznych połączeń. W konsekwencji cechy wzoru wyłączone z ochrony z wymienionych względów nie powinny być uwzględniane do celów stwierdzenia, czy inne cechy wzoru spełniają wymagania dotyczące ochrony”.

4

Artykuł 3 tego rozporządzenia, zatytułowany „Definicje”, stanowi:

„Do celów niniejszego rozporządzenia:

[…]”.

5

Zgodnie z art. 6 wspomnianego rozporządzenia, zatytułowanym „Indywidualny charakter”:

„1.   Wzór jest uznany za posiadający indywidualny charakter, jeśli całościowe wrażenie, jakie wywołuje na poinformowanym użytkowniku, różni się od wrażenia, jakie wywiera na tym użytkowniku wzór, który został udostępniony publicznie […].

[…]”.

6

Artykuł 8 owego rozporządzenia, zatytułowany „Wzory wynikające z ich funkcji technicznej i wzory wzajemnych połączeń”, przewiduje w ust. 1:

„Wzór wspólnotowy nie obejmuje cech postaci produktu wynikających wyłącznie z jego funkcji technicznej”.

7

Artykuł 10 rozporządzenia nr 6/2002, zatytułowany „Zakres ochrony”, stanowi w ust. 1:

„Zakres ochrony przyznany na zasadach wzoru wspólnotowego obejmuje każdy wzór, który nie wywołuje u poinformowanego użytkownika innego ogólnego wrażenia”.

8

Zgodnie z art. 36 tego rozporządzenia, zatytułowanym „Warunki, jakie muszą spełniać zgłoszenia”:

„1.   Wniosek o rejestrację [Zgłoszenie do rejestracji] wzoru wspólnotowego zawiera:

[…]”.

9

Spółka Sprick zajmuje się produkcją dozowników papieru do pakowania. Jest ona właścicielem wzoru wspólnotowego nr 001344022-0006 odnoszącego się do urządzenia do pakowania, który został zgłoszony w dniu 19 września 2012 r., a następnie zarejestrowany i opublikowany w dniu 17 października 2012 r. i którego przedstawienie jest następujące:

10

Spółka Papierfabriek Doetinchem produkuje i sprzedaje produkt konkurujący z produktem wytwarzanym przez spółkę Sprick.

11

Powołując się na naruszenie praw wynikających ze wzoru, którego dotyczy postępowanie główne, spółka Sprick wniosła do Landgericht Düsseldorf (sądu krajowego w Düsseldorfie, Niemcy) przeciwko spółce Papierfabriek Doetinchem powództwo o zaniechanie tego naruszenia. Ta ostatnia wniosła powództwo wzajemne o unieważnienie prawa do tego wzoru ze względu na to, że wszystkie jego cechy wynikają wyłącznie z funkcji technicznej rozpatrywanego produktu.

12

Wyrokiem z dnia 18 maja 2017 r. Landgericht Düsseldorf (sąd krajowy w Düsseldorfie) uwzględnił żądania spółki Sprick i oddalił powództwo wzajemne spółki Papierfabriek Doetinchem ze względu na to, że zważywszy na istnienie „licznych alternatywnych koncepcji” tego produktu, cechy wzoru, którego dotyczy postępowanie główne, nie wynikają wyłącznie z jego funkcji technicznej.

13

Spółka Papierfabriek Doetinchem złożyła apelację od tego wyroku do Oberlandesgericht Düsseldorf (wyższego sądu krajowego w Düsseldorfie, Niemcy). Sąd ten wyrokiem z dnia 27 czerwca 2019 r. unieważnił prawo do wzoru, którego dotyczy postępowanie główne, z tym uzasadnieniem, że wszystkie cechy wzoru wynikają wyłącznie z funkcji technicznej wspomnianego produktu. W tym względzie Oberlandesgericht Düsseldorf (wyższy sąd krajowy w Düsseldorfie) uwzględnił sprawozdanie dotyczące złożonego przez spółkę Sprick zgłoszenia patentowego EP 2897793, zgodnie z którym wszystkie właściwości samego produktu zostały przedstawione jako posiadające zalety z technicznego punktu widzenia, i stwierdził, opierając się na wyroku z dnia 8 marca 2018 r., DOCERAM (C‑395/16, EU:C:2018:172), że istnienie „możliwych do zrealizowania alternatywnych rozwiązań” w odniesieniu do jego kształtu nie jest istotne.

14

W następstwie skargi wniesionej przez spółkę Sprick Bundesgerichtshof (federalny trybunał sprawiedliwości, Niemcy) uchylił wyrok Oberlandesgericht Düsseldorf (wyższego sądu krajowego w Düsseldorfie) i przekazał mu sprawę do ponownego rozpoznania. Bundesgerichtshof (federalny trybunał sprawiedliwości) uznał, że Oberlandesgericht Düsseldorf (wyższy sąd krajowy w Düsseldorfie) przypisał zbyt duże znaczenie sprawozdaniu dotyczącemu złożonego przez spółkę Sprick zgłoszenia patentowego EP 2897793, dokonał błędnej oceny prawnej pozostałych okoliczności i nie uwzględnił wszystkich istotnych aspektów sprawy. Zdaniem Bundesgerichtshof (federalnego trybunału sprawiedliwości) Oberlandesgericht Düsseldorf (wyższy sąd krajowy w Düsseldorfie) powinien był zbadać, czy względy związane z wyglądem nie odegrały również roli przy podejmowaniu decyzji o zestawieniu w rozpatrywanym produkcie dwóch elementów, ponieważ taka konfiguracja pozwalała na wytwarzanie produktu dwukolorowego, o czym świadczy produkt w postaci, w jakiej jest on rzeczywiście sprzedawany. Ponadto Oberlandesgericht Düsseldorf (wyższy sąd krajowy w Düsseldorfie) nie powinien był pominąć okoliczności, że spółka Sprick dysponuje szeregiem wzorów na alternatywne kształty, dzięki którym można realizować tę samą funkcję techniczną co w przypadku produktu wykonanego zgodnie ze wzorem, którego dotyczy postępowanie główne.

15

Po przekazaniu sprawy rozpatrywanej w postępowaniu głównym do Oberlandesgericht Düsseldorf (wyższego sądu krajowego w Düsseldorfie), który jest sądem odsyłającym, sąd ten stanął na stanowisku, że pkt 30 wyroku z dnia 8 marca 2018 r., DOCERAM (C‑395/16, EU:C:2018:172), przemawia za wykładnią, zgodnie z którą istnienie innych wzorów ma niewielkie znaczenie w kontekście całościowej oceny obiektywnych okoliczności danego przypadku, o której mowa w art. 8 ust. 1 rozporządzenia nr 6/2002, gdy właściciel danego wzoru rości sobie prawo ochrony z tytułu wzorów również w odniesieniu do tych innych wzorów.

16

Co się tyczy oceny Bundesgerichtshof (federalnego trybunału sprawiedliwości), zgodnie z którą sąd odsyłający powinien był zbadać, czy przyjęcie widocznego we wzorze, którego dotyczy postępowanie główne, rozwiązania polegającego na zestawieniu dwóch części nie było oparte na względach związanych z wyglądem, ponieważ rozwiązanie to umożliwiało zastosowanie dwóch kolorów, co nie wynika z funkcji technicznej tego produktu, sąd ten zwraca uwagę, że zastosowanie dwóch kolorów nie wynika z rejestracji tego wzoru.

17

W tych okolicznościach Oberlandesgericht Düsseldorf (wyższy sąd krajowy w Düsseldorfie) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

18

Poprzez pytanie pierwsze sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 8 ust. 1 rozporządzenia nr 6/2002 należy interpretować w ten sposób, że oceny, czy cechy postaci produktu wynikają wyłącznie z jego funkcji technicznej w rozumieniu tego przepisu, należy dokonywać w świetle obiektywnych okoliczności decydujących o wyborze tych cech, istnienia alternatywnych wzorów umożliwiających zrealizowanie tej samej funkcji technicznej czy też faktu, że właścicielowi danego wzoru przysługują również prawa z rejestracji dużej liczby wzorów alternatywnych.

19

W tym względzie należy zauważyć, że wzór został zdefiniowany w art. 3 lit. a) rozporządzenia nr 6/2002 jako postać całego lub części produktu, wynikająca w szczególności z cech linii, konturów, kolorystyki, kształtu, tekstury lub materiałów samego produktu lub jego ornamentacji. A zatem w ramach systemu przewidzianego przez to rozporządzenie postać wzoru stanowi jego element decydujący (wyroki: z dnia 8 marca 2018 r., DOCERAM, C‑395/16, EU:C:2018:172, pkt 25 i przytoczone tam orzecznictwo; a także z dnia 28 października 2021 r., Ferrari, C‑123/20, EU:C:2021:889, pkt 30).

20

Artykuł 8 ust. 1 rozporządzenia nr 6/2002, który ma na celu – jak wynika z motywu 10 tego rozporządzenia – zapobieżenie wstrzymywaniu innowacji technologicznych, stanowi, że wzór wspólnotowy nie obejmuje cech postaci produktu wynikających wyłącznie z jego funkcji technicznej. Przepis ten wyłącza zatem z ochrony przyznanej w tym rozporządzeniu wypadki, w których konieczność spełnienia funkcji technicznej danego produktu jest jedynym czynnikiem decydującym o dokonanym przez twórcę wyborze cechy postaci tego produktu, podczas gdy względy o innym charakterze, w szczególności względy związane z wizualnym aspektem wspomnianego produktu, nie odgrywają żadnej roli przy wyborze tej cechy (zob. podobnie wyrok z dnia 8 marca 2018 r., DOCERAM, C‑395/16, EU:C:2018:172, pkt 26, 29, 31).

21

Co się tyczy w szczególności istnienia alternatywnych wzorów umożliwiających zrealizowanie takiej samej funkcji jak funkcja danego produktu, Trybunał orzekł już, że gdyby sama ta okoliczność była wystarczająca do wyłączenia zastosowania art. 8 ust. 1 rozporządzenia nr 6/2002, to nie można byłoby wykluczyć, że podmiot gospodarczy zarejestrowałby jako wzór wspólnotowy szereg możliwych do wyobrażenia form produktu obejmujących cechy jego postaci, które wynikają wyłącznie z funkcji technicznej. Umożliwiłoby to takiemu podmiotowi korzystanie w odniesieniu do takiego produktu z wyłącznej i w praktyce identycznej z patentem ochrony, jednak bez poddania się ograniczeniom wymaganym dla ochrony patentowej, co mogłoby uniemożliwić konkurentom oferowanie produktu obejmującego niektóre cechy funkcjonalne lub ograniczyć możliwe rozwiązania techniczne i pozbawiłoby w ten sposób art. 8 ust. 1 jego skuteczności (effet utile). W konsekwencji istnienie alternatywnych wzorów nie jest rozstrzygające dla celów stosowania tego przepisu (zob. podobnie wyrok z dnia 8 marca 2018 r., DOCERAM, C‑395/16, EU:C:2018:172, pkt 30, 32). To samo odnosi się do wielu alternatywnych wzorów zarejestrowanych przez właściciela danego wzoru.

22

Należy ponadto zauważyć, że aby ocenić, czy dane cechy postaci produktu podlegają art. 8 ust. 1 rozporządzenia nr 6/2002, sąd krajowy powinien uwzględnić wszystkie istotne obiektywne okoliczności każdego rozpatrywanego wypadku. Takiej oceny należy dokonywać w szczególności w świetle danego wzoru, obiektywnych okoliczności związanych z wyborem cech postaci tego produktu, danych dotyczących jego używania czy też istnienia alternatywnych wzorów umożliwiających zrealizowanie tej samej funkcji technicznej, pod warunkiem że te okoliczności, dane lub to istnienie wykazano za pomocą wiarygodnych dowodów (zob. podobnie wyrok z dnia 8 marca 2018 r., DOCERAM, C‑395/16, EU:C:2018:172, pkt 36, 37).

23

W świetle powyższych rozważań na pytanie pierwsze należy odpowiedzieć, iż art. 8 ust. 1 rozporządzenia nr 6/2002 należy interpretować w ten sposób, że oceny, czy cechy postaci produktu wynikają wyłącznie z jego funkcji technicznej w rozumieniu tego przepisu, należy dokonywać w świetle wszystkich istotnych obiektywnych okoliczności danego przypadku, w szczególności tych decydujących o wyborze owych cech, istnienia alternatywnych wzorów umożliwiających zrealizowanie tej samej funkcji technicznej i faktu, że właścicielowi danego wzoru przysługują również prawa z rejestracji dużej liczby wzorów alternatywnych, przy czym ta ostatnia okoliczność nie jest rozstrzygająca dla celów stosowania tego przepisu.

24

Poprzez pytanie drugie sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 8 ust. 1 rozporządzenia nr 6/2002 należy interpretować w ten sposób, że przy badaniu, czy postać produktu wynika wyłącznie z jego funkcji technicznej, należy uwzględniać okoliczność, że projekt tego produktu umożliwia wprowadzenie w nim większej liczby kolorów, w przypadku gdy ta wielobarwność nie wynika jako taka z rejestracji danego wzoru.

25

W tym względzie należy oprzeć się na przytoczonym w pkt 19 i 22 niniejszego wyroku orzecznictwie dotyczącym postaci jako zasadniczego elementu ochrony wynikającej ze wzoru, a także odwołać się do okoliczności, jakie należy wziąć pod uwagę w celu dokonania oceny, czy cechy postaci produktu wynikają wyłącznie z jego funkcji technicznej w rozumieniu art. 8 ust. 1 rozporządzenia nr 6/2002.

26

Należy ponadto zauważyć, że względy związane z wyglądem, takie jak rozwiązanie polegające na zestawieniu dwóch elementów, umożliwiające wprowadzenie w produkcie większej liczby kolorów, mogą co do zasady stanowić część okoliczności, jakie należy wziąć pod uwagę przy dokonywaniu tej oceny, chociaż same w sobie nie będą jednak one rozstrzygające.

27

Co się tyczy w szczególności kwestii, czy okoliczność, że projekt produktu pozwala na wprowadzenie w nim większej liczby kolorów, można brać pod uwagę w przypadku zarejestrowanego wzoru, jeżeli ta wielobarwność nie jest widoczna w danej rejestracji, należy przypomnieć, że rejestracja wzoru w rejestrze publicznym ma zapewnić dostęp do wzoru zarówno właściwym organom, jak i odbiorcom, w szczególności zaś podmiotom gospodarczym (wyrok z dnia 5 lipca 2018 r., Mast-Jägermeister/EUIPO, C‑217/17 P, EU:C:2018:534, pkt 53).

28

Z jednej strony właściwe organy powinny znać w sposób jasny i dokładny charakter elementów tworzących dany wzór, aby móc wykonywać obowiązki związane ze wstępnym badaniem zgłoszeń, jak również z publikacją i prowadzeniem stosownego i dokładnego rejestru wzorów. Z drugiej zaś strony również podmioty gospodarcze powinny mieć możliwość jasnego i precyzyjnego sprawdzenia wpisów dokonanych w rejestrze lub zgłoszeń dokonanych przez ich aktualnych lub potencjalnych konkurentów i zapoznania się w ten sposób z istotnymi informacjami dotyczącymi praw osób trzecich. Tego rodzaju wymóg ma zatem na celu zapewnienie pewności prawa osobom trzecim (wyrok z dnia 5 lipca 2018 r., Mast-Jägermeister/EUIPO, C‑217/17 P, EU:C:2018:534, pkt 53, 54 i przytoczone tam orzecznictwo).

29

Ponadto art. 36 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 6/2002 przewiduje, że zgłoszenie do rejestracji wzoru wspólnotowego powinno zawierać „przedstawienie wzoru umożliwiające jego odtwarzanie”.

30

W tym względzie Trybunał orzekł już, że przedstawienie wzoru, o którego rejestrację wniesiono, musi pozwalać na wyraźne określenie tego wzoru (wyrok z dnia 28 października 2021 r., Ferrari, C‑123/20, EU:C:2021:889, pkt 39 i przytoczone tam orzecznictwo). Funkcją wymogu przedstawienia graficznego jest w szczególności zdefiniowanie samego wzoru w celu określenia dokładnego przedmiotu ochrony przyznanej jego właścicielowi z tytułu zarejestrowanego wzoru (wyrok z dnia 5 lipca 2018 r., Mast-Jägermeister/EUIPO, C‑217/17 P, EU:C:2018:534, pkt 51, 52) i zastosowanie się do celów wskazanych w pkt 27 i 28 niniejszego wyroku.

31

Należy zatem stwierdzić, że sama możliwość wprowadzenia większej liczby kolorów, które umożliwia rozwiązanie przewidujące zestawienie dwóch części danego produktu, ma charakter subiektywny, jeżeli ta wielobarwność nie jest widoczna w przedstawieniu wzoru, którego dotyczy postępowanie główne, i nie może jako taka wystarczyć do odstąpienia od zastosowania wyłączenia przewidzianego w art. 8 ust. 1 rozporządzenia nr 6/2002. Wykładnia przeciwna mogłaby prowadzić do nieścisłości lub braku pewności co do dokładnego przedmiotu ochrony tego wzoru i mogłaby naruszać pewność prawa.

32

W świetle powyższych rozważań odpowiedź na pytanie drugie winna brzmieć: art. 8 ust. 1 rozporządzenia nr 6/2002 należy interpretować w ten sposób, że przy badaniu, czy postać produktu wynika wyłącznie z jego funkcji technicznej, nie można brać pod uwagę okoliczności, że projekt tego produktu umożliwia wprowadzenie większej liczby kolorów, jeżeli ta wielobarwność nie wynika z rejestracji danego wzoru.

33

Poprzez pytanie trzecie sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy w przypadku udzielenia na pytanie drugie odpowiedzi twierdzącej rozporządzenie nr 6/2002 należy interpretować w ten sposób, że okoliczność, iż projekt danego produktu umożliwia wprowadzenie większej liczby kolorów, mimo że taka wielobarwność nie wynika jako taka z rejestracji danego wzoru, ma znaczenie dla zakresu ochrony wynikającej z tego wzoru.

34

Otóż z uwagi na odpowiedź udzieloną na pytanie drugie pytanie trzecie nie wymaga odpowiedzi.

35

Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.

Z powyższych względów Trybunał (dziesiąta izba) orzeka, co następuje: