Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 62021CJ0658

    Wyrok Trybunału (ósma izba) z dnia 24 listopada 2022 r.
    Belgisch-Luxemburgse vereniging van de industrie van plantenbescherming VZW (Belplant) przeciwko Vlaams Gewest.
    Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Raad van State.
    Odesłanie prejudycjalne – Procedura udzielania informacji w dziedzinie przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego – Dyrektywa (UE) 2015/1535 – Pojęcie „przepisu technicznego” – Artykuł 1 ust. 1 – Przepisy krajowe zakazujące stosowania pestycydów zawierających glifosat przez osoby prywatne na gruntach wykorzystywanych do celów prywatnych – Artykuł 5 ust. 1 – Obowiązek zgłoszenia przez państwa członkowskie Komisji Europejskiej każdego projektu przepisu technicznego.
    Sprawa C-658/21.

    Court reports – general – 'Information on unpublished decisions' section

    ECLI identifier: ECLI:EU:C:2022:925

     WYROK TRYBUNAŁU (ósma izba)

    z dnia 24 listopada 2022 r. ( *1 )

    Odesłanie prejudycjalne – Procedura udzielania informacji w dziedzinie przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego – Dyrektywa (UE) 2015/1535 – Pojęcie „przepisu technicznego” – Artykuł 1 ust. 1 – Przepisy krajowe zakazujące stosowania pestycydów zawierających glifosat przez osoby prywatne na gruntach wykorzystywanych do celów prywatnych – Artykuł 5 ust. 1 – Obowiązek zgłoszenia przez państwa członkowskie Komisji Europejskiej każdego projektu przepisu technicznego

    W sprawie C‑658/21

    mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Raad van State (radę stanu, Belgia) postanowieniem z dnia 21 października 2021 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 29 października 2021 r., w postępowaniu:

    Belgisch-Luxemburgse vereniging van de industrie van plantenbescherming VZW (Belplant), dawniej Belgische Vereniging van de Industrie van Plantenbeschermingsmiddelen VZW (Phytofar),

    przeciwko

    Vlaams Gewest,

    TRYBUNAŁ (ósma izba),

    w składzie: N. Piçarra, pełniący obowiązki prezesa izby, N. Jääskinen i M. Gavalec (sprawozdawca), sędziowie,

    rzecznik generalny: A. M. Collins,

    sekretarz: A. Calot Escobar,

    uwzględniając pisemny etap postępowania,

    rozważywszy uwagi, które przedstawili:

    w imieniu Belgisch-Luxemburgse vereniging van de industrie van plantenbescherming VZW (Belplant), dawniej Belgische Vereniging van de Industrie van Plantenbeschermingsmiddelen VZW (Phytofar) – B. Deltour, advocaat,

    w imieniu Vlaams Gewest – E. Cloots, T. Roes i J. Roets, advocaten,

    w imieniu Komisji Europejskiej – F. Castilla Contreras, M. Escobar Gómez i M. ter Haar, w charakterze pełnomocników,

    podjąwszy, po wysłuchaniu rzecznika generalnego, decyzję o rozstrzygnięciu sprawy bez opinii,

    wydaje następujący

    Wyrok

    1

    Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 1 ust. 1 i art. 5 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1535 z dnia 9 września 2015 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (Dz.U. 2015, L 241, s. 1).

    2

    Wniosek ten został złożony w ramach sporu pomiędzy Belgisch-Luxemburgse vereniging van de industrie van plantenbescherming VZW (Belplant) (belgijsko-luksemburskim stowarzyszeniem przemysłu środków ochrony roślin ASBL), dawniej Belgische Vereniging van de Industrie van Plantenbeschermingsmiddelen VZW (Phytofar) (belgijskie stowarzyszenie przemysłu środków ochrony roślin ASBL) (zwanym dalej „Belplantem”), a Vlaams Gewest (regionem Flandrii, Belgia) w przedmiocie ważności rozporządzenia rządu flamandzkiego zakazującego stosowania przez osoby prywatne na gruntach wykorzystywanych do celów prywatnych położonych w regionie Flandrii pestycydów zawierających glifosat.

    Ramy prawne

    Prawo Unii

    3

    Motywy 2, 3, 7 i 11 dyrektywy 2015/1535 stanowią:

    „(2)

    Rynek wewnętrzny obejmuje obszar bez wewnętrznych granic, w którym zapewniony jest swobodny przepływ towarów, osób, usług i kapitału. Zatem zakaz wprowadzania ograniczeń ilościowych dotyczących przepływu towarów oraz środków o skutkach równoważnych jest jedną z podstawowych zasad Unii.

    (3)

    Wspierając sprawne funkcjonowanie rynku wewnętrznego, należy zapewnić możliwie jak największą przejrzystość w zakresie krajowych inicjatyw dotyczących wprowadzania przepisów technicznych.

    […]

    (7)

    Celem rynku wewnętrznego jest stworzenie środowiska prowadzącego do zwiększonej konkurencyjności przedsiębiorstw. Zwiększona ilość dostarczanych informacji jest jednym ze sposobów pomocy przedsiębiorstwom w lepszym wykorzystaniu zalet tego rynku. Należy zatem umożliwić podmiotom gospodarczym ocenę wpływu krajowych przepisów technicznych planowanych przez inne państwa członkowskie, regularnie podając do publicznej wiadomości tytuły projektów przepisów, o których powiadomiono, oraz poprzez przepisy dotyczące poufności takich projektów.

    […]

    (11)

    Wymagania, inne niż specyfikacje techniczne, dotyczące cyklu życia produktu po wprowadzeniu go na rynek mogą negatywnie wpłynąć na swobodny przepływ tego produktu lub stworzyć przeszkody w prawidłowym funkcjonowaniu rynku wewnętrznego”.

    4

    Artykuł 1 ust. 1 lit. b)–f) tej dyrektywy stanowi:

    „Do celów niniejszej dyrektywy stosuje się następujące definicje:

    […]

    b)

    »usługa« oznacza każdą usługę społeczeństwa informacyjnego, to znaczy każdą usługę normalnie świadczoną za wynagrodzeniem, na odległość, drogą elektroniczną i na indywidualne żądanie odbiorcy usług.

    […]

    c)

    »specyfikacja techniczna« oznacza specyfikację zawartą w dokumencie, który opisuje wymagane cechy produktu, takie jak: poziom jakości, wydajności, bezpieczeństwa lub wymiary, włącznie z wymaganiami mającymi zastosowanie do produktu w zakresie nazwy, pod jaką jest sprzedawany, terminologii, symboli, badań i metod badania, opakowania, oznakowania i etykietowania oraz procedur oceny zgodności.

    Termin »specyfikacja techniczna« obejmuje także metody produkcji oraz przetwórstwa stosowane w stosunku do produktów rolnych, zgodnie z art. 38 ust. 1 akapit drugi Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), produktów przeznaczonych do spożycia przez człowieka i zwierzęta oraz produktów leczniczych określonych w art. 1 dyrektywy 2001/83/WE Parlamentu Europejskiego i Rady [z dnia 6 listopada 2001 r. w sprawie wspólnotowego kodeksu odnoszącego się do produktów leczniczych stosowanych u ludzi (Dz.U. 2001, L 311, s. 67)], jak również metody produkcji oraz przetwarzania odnoszące się do innych produktów, gdzie mają one wpływ na ich charakterystykę;

    d)

    »inne wymagania« oznaczają wymagania inne niż specyfikacje techniczne, nałożone na produkt w celu ochrony, w szczególności konsumentów lub środowiska, które wpływają na jego cykl życia po wprowadzeniu go na rynek, takie jak warunki użytkowania, powtórnego przetwarzania, ponownego zastosowania lub usuwania, gdzie takie warunki mogą mieć istotny wpływ na skład lub rodzaj produktu lub obrót nim;

    e)

    »zasada dotycząca usług« oznacza wymóg o charakterze ogólnym odnoszący się do podejmowania i wykonywania działalności usługowych, w rozumieniu lit. b), w szczególności przepisy dotyczące dostawcy usług, usług i odbiorców usług, z wyjątkiem zasad, które nie odnoszą się szczególnie do usług określonych w tej literze.

    […]

    f)

    »przepisy techniczne« oznaczają specyfikacje techniczne i inne wymagania bądź zasady dotyczące usług, włącznie z odpowiednimi przepisami administracyjnymi, których przestrzeganie jest obowiązkowe, de iure lub de facto, w przypadku wprowadzenia do obrotu, świadczenia usługi, ustanowienia operatora usług lub korzystania w państwie członkowskim lub na przeważającej jego części, jak również przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne państw członkowskich, z wyjątkiem określonych w art. 7, zakazujące produkcji, przywozu, wprowadzania do obrotu lub stosowania produktu lub zakazujące świadczenia bądź korzystania z usługi lub ustanawiania dostawcy usług.

    […]”.

    5

    Artykuł 5 ust. 1 tej dyrektywy stanowi:

    „Z zastrzeżeniem art. 7 państwa członkowskie niezwłocznie przekazują Komisji wszelkie projekty przepisów technicznych, z wyjątkiem tych, które w pełni stanowią transpozycję normy międzynarodowej lub europejskiej, w którym to przypadku wystarczająca jest informacja dotycząca odpowiedniej normy; przekazują Komisji także uzasadnienie konieczności przyjęcia takich przepisów technicznych, jeżeli uzasadnienie to nie zostało wyraźnie ujęte w projekcie.

    Gdzie stosowne oraz jeżeli nie został on przekazany z wyprzedzeniem, państwa członkowskie jednocześnie przekazują Komisji tekst podstawowych przepisów prawnych lub innych regulacji, zasadniczo i bezpośrednio z tym związanych, jeżeli znajomość takiego tekstu jest niezbędna do oceny implikacji, jakie niesie ze sobą projekt przepisów technicznych.

    […]

    W przypadku gdy projekt przepisów technicznych stara się w szczególności ograniczyć obrót lub stosowanie substancji chemicznej, preparatu lub produktu w interesie zdrowia publicznego, ochrony konsumenta lub środowiska, państwa członkowskie przekazują również streszczenie albo odniesienia [do] wszelkich ważnych danych odnoszących się do danej substancji, preparatu lub produktu oraz do znanych i dostępnych środków zastępczych, gdzie taka informacja może być dostępna, i przekazują informację o przewidywanych skutkach na zdrowie publiczne, ochronę konsumenta i środowisko [dla zdrowia publicznego lub ochrony konsumentów i środowiska], wraz z analizą ryzyka, sporządzoną zgodnie z zasadami przewidzianymi w odpowiedniej części sekcji II.3 załącznika XV do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady [z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniającego dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (Dz.U. 2006, L 396, s. 1)].

    […]”.

    Prawo belgijskie

    Dekret z dnia 8 lutego 2013 r.

    6

    Artykuł 6 decreet houdende duurzaam gebruik van pesticiden in het Vlaamse Gewest (dekretu w sprawie zrównoważonego stosowania pestycydów w regionie Flandrii) z dnia 8 lutego 2013 r. (Belgisch Staatsblad z dnia 22 marca 2013 r., s. 11685), w brzmieniu mającym zastosowanie do okoliczności faktycznych sporu w postępowaniu głównym, stanowi:

    „Stosowanie pestycydów może podlegać regulacji w drodze zakazu lub ograniczenia używania. W tym celu można wprowadzić rozróżnienie według rodzaju substancji czynnej, gruntów na konkretnych obszarach, działalności lub grupy docelowej.

    Rząd flamandzki wydaje bardziej szczegółowe przepisy w tym zakresie”.

    Rozporządzenie z dnia 15 marca 2013 r.

    7

    Rząd flamandzki wdrożył dekret z dnia 8 lutego 2013 r. w sprawie zrównoważonego stosowania pestycydów w regionie Flandrii za pomocą besluit houdende nadere regels inzake duurzaam gebruik van pesticiden in het Vlaamse Gewest voor niet-land- en tuinbouwactiviteiten en de opmaak van het Vlaams Actieplan Duurzaam Pesticidengebruik (rozporządzenia w sprawie zasad dotyczących zrównoważonego stosowania pestycydów w regionie Flandrii w działalności pozarolniczej i pozaogrodniczej oraz wprowadzenia flamandzkiego planu działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów) z dnia 15 marca 2013 r. (Belgisch Staatsblad z dnia 18 kwietnia 2013 r., s. 23751, zwanego dalej „rozporządzeniem z dnia 15 marca 2013 r.”).

    Rozporządzenie z dnia 14 lipca 2017 r.

    8

    Preambuła do besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 15 maart 2013 houdende nadere regels inzake duurzaam gebruik van pesticiden in het Vlaamse Gewest voor niet-land- en tuinbouwactiviteiten en de opmaak van het Vlaams Actieplan Duurzaam Pesticidengebruik (rozporządzenia rządu flamandzkiego zmieniającego rozporządzenie z dnia 15 marca 2013 r. w sprawie zasad dotyczących zrównoważonego stosowania pestycydów w regionie Flandrii w działalności pozarolniczej i pozaogrodniczej oraz wprowadzenia flamandzkiego planu działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów) z dnia 14 lipca 2017 r. (Belgisch Staatsblad z dnia 18 lipca 2017 r., s. 73320, zwanego dalej „rozporządzeniem z dnia 14 lipca 2017 r.”) stanowi:

    „[…]

    Badania naukowe nie dają ostatecznej odpowiedzi na pytanie, czy stosowanie pestycydów zawierających glifosat jest szkodliwe dla zdrowia publicznego lub środowiska naturalnego; na badania dotyczące rakotwórczych lub toksycznych skutków stosowania pestycydów zawierających glifosat wywierały wpływ zainteresowane przedsiębiorstwa; w związku z tym należy, w oparciu o zasadę ostrożności, niezwłocznie zakazać stosowania pestycydów zawierających glifosat na gruntach przeznaczonych do użytku prywatnego przez użytkowników nieposiadających licencji na środki ochrony roślin; stwierdzono brak podstawy prawnej dla takiego zakazu; Vlaams Parlement (parlament flamandzki) przyjął w dniu 28 czerwca 2017 r. w trybie pilnym projekt dekretu zawierającego szereg przepisów dotyczących środowiska, przyrody i rolnictwa w celu nadania wyraźnej podstawy prawnej temu zakazowi; rząd flamandzki zatwierdził i ogłosił w dniu 30 czerwca 2017 r. [decreet houdende diverse bepalingen inzake omgeving, natuur en landbouw (dekret ustanawiający szereg przepisów dotyczących środowiska, przyrody i rolnictwa)]; brak podjęcia pilnych środków może skutkować tym, że zakaz stanie się skuteczny dopiero gdy docelowi użytkownicy zastosują pestycydy zawierające glifosat na przedmiotowych gruntach;

    […]

    W braku konsensusu naukowego w przedmiocie skutków glifosatu i herbicydów na bazie glifosatu dla zdrowia ludzkiego, środowiska i przyrody należy przestrzegać zasady ostrożności;

    […]”.

    9

    Artykuł 2 rozporządzenia z dnia 14 lipca 2017 r. wprowadził do rozporządzenia z dnia 15 marca 2013 r. art. 3/1 o następującym brzmieniu:

    „Rozdział 4/1 ma zastosowanie do obszarów użytkowanych przez osoby prywatne”.

    10

    Tenże rozdział 4/1, zatytułowany „Stosowanie pestycydów zawierających glifosat”, został dodany do rozporządzenia z dnia 15 marca 2013 r. na mocy art. 5 rozporządzenia z dnia 14 lipca 2017 r. Wspomniany rozdział zawiera jedynie art. 8/1, który brzmi następująco:

    „Jedynie profesjonalni użytkownicy posiadający licencję na środki ochrony roślin P1, P2 lub P3 mogą stosować pestycydy na bazie glifosatu.

    W rozumieniu akapitu pierwszego przez profesjonalnego użytkownika należy rozumieć każdego, kto w sektorze rolnym lub w innym sektorze stosuje produkty w ramach swojej działalności zawodowej, w tym osoby obsługujące urządzenia do stosowania produktów, techników, pracodawców i osoby prowadzące działalność na własny rachunek.

    […]”.

    Postępowanie główne i pytanie prejudycjalne

    11

    Belplant wniósł do sądu odsyłającego, Raad van State (rady stanu, Belgia), skargę o stwierdzenie nieważności rozporządzenia z dnia 14 lipca 2017 r.

    12

    Sąd ten zauważa, że na poparcie swojej skargi Belplant podnosi w szczególności zarzut naruszenia art. 5 ust. 1 dyrektywy 2015/1535 w związku z zasadą lojalności ustanowioną w art. 4 ust. 3 TFUE.

    13

    Sąd ten wyjaśnia, że w zarzucie tym Belplant podnosi, iż rozporządzenie z dnia 14 lipca 2017 r. powinno było zostać notyfikowane Komisji zgodnie z art. 5 ust. 1 tej dyrektywy, ponieważ przewiduje ono zakaz stosowania pestycydów zawierających glifosat na gruntach wykorzystywanych do celów prywatnych przez użytkowników nieposiadających zezwolenia wydanego przez właściwy organ regionalny, zwanego „licencją na środki ochrony roślin”.

    14

    Zdaniem Belplantu zakaz ten stanowi bowiem przepis techniczny, a dokładniej „inne wymaganie” w rozumieniu art. 1 ust. 1 lit. d) i f) dyrektywy 2015/1535. Przepis taki podlega obowiązkowi uprzedniego zgłoszenia Komisji, o którym mowa w art. 5 ust. 1 tej dyrektywy, a jako że rząd flamandzki nie wypełnił tego obowiązku, przepis rozporządzenia z dnia 14 lipca 2017 r. zawierający rozpatrywany przepis techniczny jest nieważny, czyli nie może być stosowany.

    15

    Sąd odsyłający podkreśla w tym względzie, że pestycydy zawierające glifosat nie różnią się w zależności od tego, czy są one stosowane przez zwykłego użytkownika, czy też przez profesjonalnego użytkownika posiadającego licencję na środki ochrony roślin. Uważa zatem, że środek wprowadzony rozporządzeniem z dnia 14 lipca 2017 r. polega na wprowadzeniu zakazu stosowania pestycydów zawierających glifosat przez użytkowników nieposiadających licencji na środki ochrony roślin na gruntach wykorzystywanych do celów prywatnych.

    16

    Ów sąd zastanawia się zatem, czy środek ten powinien był rzeczywiście stać się przedmiotem notyfikacji Komisji jako przepis techniczny, jak utrzymuje Belplant.

    17

    W tych okolicznościach Raad van State (rada stanu) postanowiła zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującym pytaniem prejudycjalnym:

    „Czy art. 5 ust. 1 dyrektywy [2015/1535] należy interpretować w ten sposób, że zakaz stosowania pestycydów zawierających glifosat przez użytkowników nieposiadających licencji na stosowanie tych środków na gruntach wykorzystywanych do celów prywatnych uznaje się za związany z przepisem technicznym, który to przepis podlega zgodnie z postanowieniami przedmiotowego artykułu zgłoszeniu Komisji?”.

    W przedmiocie pytania prejudycjalnego

    18

    Poprzez pytanie prejudycjalne sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 1 ust. 1 dyrektywy 2015/1535 w związku z art. 5 tej dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że uregulowanie krajowe zakazujące osobom nieposiadającym krajowego zezwolenia dla użytkowników profesjonalnych stosowania pestycydów zawierających glifosat na gruntach wykorzystywanych do celów prywatnych stanowi „przepis techniczny” w rozumieniu pierwszego z tych przepisów, podlegający zgłoszeniu Komisji na podstawie drugiego z tych przepisów.

    19

    Tytułem wstępu, w odniesieniu do argumentu podniesionego przez region Flandrii w uwagach na piśmie, zgodnie z którym środek wprowadzony rozporządzeniem z dnia 14 lipca 2017 r. nie jest objęty zakresem stosowania dyrektywy 2015/1535, ponieważ rozporządzenie to reguluje działalność podmiotów gospodarczych, a nie cechy produktu, należy przypomnieć, że faktycznie przepisy krajowe, które ograniczają się do ustanowienia warunków zakładania przedsiębiorstw lub świadczenia przez nie usług, takie jak przepisy, które uzależniają wykonywanie działalności zawodowej od uprzedniego zezwolenia, nie stanowią „przepisów technicznych” w rozumieniu art. 1 ust. 1 dyrektywy 2015/1535 (zob. podobnie wyrok z dnia 13 października 2016 r., M. i S., C‑303/15, EU:C:2016:771, pkt 30 i przytoczone tam orzecznictwo).

    20

    Jednakże środek wprowadzony rozporządzeniem z dnia 14 lipca 2017 r. należy badać nie w świetle obowiązku posiadania przez profesjonalnych użytkowników licencji na środki ochrony roślin, lecz ustanowionego w nim zakazu stosowania pestycydów zawierających glifosat na gruntach wykorzystywanych do celów prywatnych, obowiązującego użytkowników nieposiadających takiej licencji.

    21

    Taki zakaz przewidziany w przepisach krajowych może zaś mieścić się w zakresie stosowania dyrektywy 2015/1535.

    22

    Artykuł 1 ust. 1 lit. f) dyrektywy 2015/1535 rozróżnia cztery kategorie środków, które można uznać za „przepisy techniczne” w rozumieniu tej dyrektywy, a mianowicie, po pierwsze, „specyfikacje techniczne”, po drugie, „inne wymagania”, po trzecie, „zasady dotyczące usług”, i po czwarte, „przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne państw członkowskich zakazujące produkcji, przywozu, wprowadzania do obrotu lub stosowania produktu”. Pierwsze trzy kategorie środków zostały określone odpowiednio w art. 1 ust. 1 lit. c)–e).

    23

    W celu udzielenia odpowiedzi na zadane pytanie należy zbadać, czy ustanowiony w przepisach krajowych, takich jak rozporządzenie z dnia 14 lipca 2017 r., zakaz stosowania przez osoby nieposiadające krajowego zezwolenia dla użytkowników profesjonalnych, w tym przypadku licencji na środki ochrony roślin, pestycydów zawierających glifosat na gruntach wykorzystywanych do celów prywatnych należy do którejś z tych czterech kategorii przepisów technicznych.

    24

    Należy uściślić w tym względzie w pierwszej kolejności, że aby przepis krajowy zaliczał się do pierwszej kategorii przepisów technicznych, o której mowa w art. 1 ust. 1 lit. c) dyrektywy 2015/1535, to znaczy był objęty pojęciem „specyfikacji technicznych”, musi odnosić się on do produktu lub jego opakowania jako takich i określać w ten sposób jakąś z wymaganych cech produktu (wyrok z dnia 8 października 2020 r., Admiral Sportwetten i in., C‑711/19, EU:C:2020:812, pkt 26 i przytoczone tam orzecznictwo).

    25

    Tymczasem w niniejszej sprawie bezsporne jest, że środek wprowadzony rozporządzeniem z dnia 14 lipca 2017 r. nie odnosi się do pestycydów zawierających glifosat lub ich opakowania jako takich, wobec czego środek ten nie określa jednej z wymaganych cech tych produktów.

    26

    Zatem środek ten nie stanowi przepisu technicznego mającego postać „innego wymagania” w rozumieniu art. 1 ust. 1 lit. c) dyrektywy 2015/1535.

    27

    W drugiej kolejności, co się tyczy kategorii przepisów technicznych, którą stanowią „zasady dotyczące usług”, wystarczy stwierdzić, że środek wprowadzony rozporządzeniem z dnia 14 lipca 2017 r. nie może należeć do tej kategorii, ponieważ z definicji zawartych w art. 1 ust. 1 lit. b) i e) dyrektywy 2015/1535 wynika, że pojęcie „zasady dotyczącej usług” oznacza wymóg dotyczący usług społeczeństwa informacyjnego, to znaczy usług świadczonych na odległość, drogą elektroniczną i na indywidualne żądanie odbiorcy.

    28

    Tymczasem rozpatrywany środek dotyczy nie usług społeczeństwa informacyjnego tego rodzaju, tylko określonych szczegółowo produktów i ich stosowania.

    29

    W trzeciej kolejności należy zbadać, czy środek wprowadzony rozporządzeniem z dnia 14 lipca 2017 r. może należeć do kategorii przepisów technicznych, którą stanowią „przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne państw członkowskich zakazujące produkcji, przywozu, wprowadzania do obrotu lub stosowania produktu” w rozumieniu art. 1 ust. 1 lit. f) dyrektywy 2015/1535.

    30

    W tym względzie należy zauważyć, po pierwsze, że bezsporne jest, iż środek wprowadzony rozporządzeniem z dnia 14 lipca 2017 r. nie zakazuje ani produkcji, ani przywozu, ani wprowadzania do obrotu pestycydów zawierających glifosat.

    31

    Po drugie, co do zakazu stosowania należy przypomnieć, że Trybunał orzekł już, iż takie zakazy obejmują środki, których zakres wyraźnie wykracza poza zacieśnienie możliwości używania spornego produktu do pewnych możliwych zastosowań, a zatem które nie sprowadzają się do zwykłego ograniczenia używania tego produktu (wyrok z dnia 8 października 2020 r., Admiral Sportwetten i in., C‑711/19, EU:C:2020:812, pkt 36 i przytoczone tam orzecznictwo).

    32

    Ta kategoria przepisów technicznych odnosi się bowiem, dokładniej rzecz ujmując, do przepisów krajowych, które pozostawiają miejsce jedynie na marginalne zastosowanie produktu w stosunku do tego, którego można by rozsądnie oczekiwać (wyrok z dnia 28 maja 2020 r., ECO-WIND Construction, C‑727/17, EU:C:2020:393, pkt 46 i przytoczone tam orzecznictwo).

    33

    Wynika z tego, jak podkreśla w swoich uwagach na piśmie region Flandrii, że jedynie niemal bezwzględny zakaz zwykłego używania produktu może należeć do tej kategorii, co wyklucza zwykłe nałożenie warunków lub ograniczeń jego używania, takie jak nałożenie w niniejszym przypadku na użytkowników prywatnych nie tyle zakazu zakupu pestycydów zawierających glifosat, co zakazu samodzielnego stosowania takich produktów, co zmuszającego tych użytkowników do skorzystania w tym celu z usług profesjonalnych użytkowników posiadających licencję na środki ochrony roślin.

    34

    W związku z tym środek wprowadzony rozporządzeniem z dnia 14 lipca 2017 r. nie może należeć do kategorii „przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich zakazujących produkcji, przywozu, wprowadzania do obrotu lub stosowania produktu” w rozumieniu art. 1 ust. 1 lit. f) dyrektywy 2015/1535.

    35

    I na koniec, w czwartej kolejności, kategoria przepisów technicznych, którą stanowią „inne wymagania”, określona w art. 1 ust. 1 lit. d) dyrektywy 2015/1535, obejmuje wymagania inne niż specyfikacje techniczne, nałożone na produkt w celu ochrony, w szczególności konsumentów lub środowiska, które wpływają na jego cykl życia po wprowadzeniu go na rynek, takie jak warunki użytkowania, powtórnego przetwarzania, ponownego zastosowania lub usuwania, gdzie takie warunki mogą mieć istotny wpływ na skład lub rodzaj produktu lub obrót nim.

    36

    W niniejszym przypadku po pierwsze już z preambuły do rozporządzenia z dnia 14 lipca 2017 r. wynika, że ustanowiony w nim zakaz został wprowadzony w celu ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska naturalnego.

    37

    Należy także zauważyć, że zakaz ten dotyczy cyklu życia pestycydów zawierających glifosat po ich wprowadzeniu do obrotu, ustanawiając warunek związany z używaniem tych produktów, gdyż na gruntach wykorzystywanych do celów prywatnych mają prawo je stosować wyłącznie profesjonalni użytkownicy posiadający licencję na środki ochrony roślin.

    38

    Należy wreszcie stwierdzić, że taki zakaz może wpływać na obrót danymi produktami.

    39

    Rozpatrywany środek powoduje bowiem zniknięcie określonej kategorii potencjalnych nabywców pestycydów zawierających glifosat, a mianowicie osób prywatnych zamierzających samodzielnie używać tego rodzaju pestycydów, bez korzystania z profesjonalnych usług posiadaczy wymaganej licencji na środki ochrony roślin. Takie ograniczenie możliwości stosowania pestycydów zawierających glifosat wpływa zatem na obrót nimi (zob. podobnie wyrok z dnia 13 października 2016 r., M. i S., C‑303/15, EU:C:2016:771, pkt 26 i przytoczone tam orzecznictwo).

    40

    Jednakże, jak wskazuje Komisja w uwagach na piśmie, aby środek wprowadzony rozporządzeniem z dnia 14 lipca 2017 r. mógł zostać uznany za „przepis techniczny” należący do kategorii „innych wymagań” w rozumieniu art. 1 ust. 1 lit. d) i f) dyrektywy 2015/1535, konieczne jest, aby środek ten wywierał „istotny” wpływ na obrót pestycydami zawierającymi glifosat.

    41

    Do sądu odsyłającego należy zbadanie, czy ma to miejsce w niniejszej sprawie.

    42

    Dokonując tej oceny, sąd odsyłający będzie mógł wziąć pod uwagę w szczególności całkowity wolumen sprzedaży pestycydów zawierających glifosat na terytorium regionu Flandrii oraz zmianę nawyków każdej kategorii nabywców w oparciu o częstotliwość ich zakupów i ilość zakupionego produktu, jak również zmianę miejsca zakupu i kanałów dystrybucji. W tym kontekście sąd ten będzie mógł wziąć pod uwagę, na ile, po pierwsze, popyt użytkowników profesjonalnych zastępuje popyt osób prywatnych korzystających z usług tych pierwszych, a po drugie, w jakim zakresie użytkownicy indywidualni nabywają obecnie pestycydy bez glifosatu zamiast tych zawierających tę substancję.

    43

    Gdyby sąd odsyłający stwierdził, że środek wprowadzony rozporządzeniem z dnia 14 lipca 2017 r. ma istotny wpływ na obrót danymi produktami, znaczyłoby to, że przed przyjęciem tego rozporządzenia rząd flamandzki był zobowiązany do spełnienia obowiązku zgłoszenia przewidzianego w art. 5 ust. 1 dyrektywy 2015/1535.

    44

    Należy dodać, że art. 5 ust. 1 akapit czwarty tej dyrektywy stanowi, iż w przypadku gdy projekt przepisów technicznych ma w szczególności na celu ograniczenie obrotu lub stosowania dotyczące substancji, preparatu lub produktu chemicznego ze względów zdrowia publicznego lub ochrony konsumentów lub środowiska naturalnego, państwa członkowskie przekazują Komisji również streszczenie albo odniesienia dotyczące wszelkich ważnych danych odnoszących się do danej substancji, preparatu lub produktu oraz do znanych i dostępnych środków zastępczych, o ile taka informacja jest dostępna, i przekazują informację o przewidywanych skutkach dla zdrowia publicznego, ochrony konsumentów i środowiska, wraz z analizą ryzyka, sporządzoną w stosownym przypadku zgodnie z zasadami określonymi w odpowiedniej części sekcji II.3 załącznika XV do rozporządzenia nr 1907/2006.

    45

    Mając na względzie całość powyższych rozważań, odpowiedź na zadane pytanie powinna brzmieć następująco: art. 1 ust. 1 dyrektywy 2015/1535 w związku z art. 5 tej dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że uregulowanie krajowe zakazujące osobom nieposiadającym krajowego zezwolenia dla użytkowników profesjonalnych stosowania pestycydów zawierających glifosat na gruntach wykorzystywanych do celów prywatnych może stanowić „przepis techniczny” w rozumieniu art. 1 ust. 1 lit. d) i f) tej dyrektywy, podlegający zgłoszeniu Komisji na podstawie art. 5 tejże dyrektywy, o ile stosowanie tego uregulowania krajowego może mieć istotny wpływ na obrót danymi produktami, czego ustalenie należy do sądu odsyłającego.

    W przedmiocie kosztów

    46

    Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.

     

    Z powyższych względów Trybunał (ósma izba) orzeka, co następuje:

     

    Artykuł 1 ust. 1 dyrektywy (UE) 2015/1535 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 9 września 2015 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego w związku z art. 5 tej dyrektywy

     

    należy interpretować w ten sposób, że:

     

    uregulowanie krajowe zakazujące osobom nieposiadającym krajowego zezwolenia dla użytkowników profesjonalnych stosowania pestycydów zawierających glifosat na gruntach wykorzystywanych do celów prywatnych może stanowić „przepis techniczny” w rozumieniu art. 1 ust. 1 lit. d) i f) tej dyrektywy, podlegający zgłoszeniu Komisji Europejskiej na podstawie art. 5 tejże dyrektywy, o ile stosowanie tego uregulowania krajowego może mieć istotny wpływ na obrót danymi produktami, czego ustalenie należy do sądu odsyłającego.

     

    Podpisy


    ( *1 ) Język postępowania: niderlandzki.

    Top