–

w imieniu LM – R. Ratajczak, adwokat,

–

w imieniu KP – E. Jaroszyńska-Kozłowska, radca prawny i Z. Słupicka, radca prawny,

–

w imieniu rządu polskiego – B. Majczyna, w charakterze pełnomocnika,

–

w imieniu Komisji Europejskiej – S. L. Kalėda i P. Němečková, w charakterze pełnomocników,

1

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 124 lit. d) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1001 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej (Dz.U. 2017, L 154, s. 1) w związku z art. 128 ust. 1 i art. 129 ust. 3 tego rozporządzenia.

2

Wniosek ten został przedstawiony w ramach sporu między LM a KP w przedmiocie powództwa o stwierdzenie naruszenia prawa do słownego unijnego znaku towarowego, a także powództwa wzajemnego o unieważnienie prawa do tego znaku.

3

Zgodnie z motywami 4 i 32 rozporządzenia 2017/1001:

[…]

4

Artykuł 1 rozporządzenia 2017/1001, zatytułowany „Unijny znak towarowy”, stanowi w ust. 2:

„Unijny znak towarowy ma charakter jednolity. Wywołuje on ten sam skutek w całej Unii: może on być zarejestrowany, zbyty, być przedmiotem zrzeczenia się lub decyzji w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia praw właściciela znaku lub unieważnienia znaku, a jego używanie może być zakazane jedynie w odniesieniu do całej Unii. Zasadę tę stosuje się, jeżeli niniejsze rozporządzenie nie stanowi inaczej”.

5

Zgodnie z art. 6 tego rozporządzenia, zatytułowanym „Sposób uzyskiwania unijnego znaku towarowego”, unijny znak towarowy uzyskuje się poprzez rejestrację.

6

Artykuł 7 rzeczonego rozporządzenia, zatytułowany „Bezwzględne podstawy odmowy rejestracji”, w ust. 1 i 2 stanowi:

„1.   Nie są rejestrowane:

[…]

[…]

2.   Ustęp 1 stosuje się bez względu na fakt, że podstawy odmowy rejestracji istnieją tylko w części Unii”.

7

Artykuł 59 rozporządzenia 2017/1001, zatytułowany „Bezwzględne podstawy unieważnienia”, przewiduje:

„1.   Unijny znak towarowy podlega unieważnieniu na podstawie wniosku do [EUIPO] lub roszczenia wzajemnego w postępowaniu w sprawie naruszenia:

2.   Jednakże unijny znak towarowy, który został zarejestrowany z naruszeniem przepisów art. 7 ust. 1 lit. b), c) lub d), nie może zostać unieważniony, jeżeli w wyniku jego używania uzyskał on po jego rejestracji odróżniający charakter w odniesieniu do towarów lub usług, dla których jest zarejestrowany.

3.   W przypadku gdy podstawa unieważnienia istnieje jedynie w odniesieniu do niektórych towarów lub usług, dla których unijny znak towarowy jest zarejestrowany, znak towarowy podlega unieważnieniu jedynie w odniesieniu do tych towarów lub usług”.

8

Artykuł 63 tego rozporządzenia, zatytułowany „Wniosek o stwierdzenie wygaśnięcia lub o unieważnienie”, w ust. 1 i 3 stanowi:

„1.   Wniosek o stwierdzenie wygaśnięcia praw właściciela unijnego znaku towarowego lub o unieważnienie tego znaku może być złożony w [EUIPO]:

[…]

3.   Wniosek o stwierdzenie wygaśnięcia lub o unieważnienie jest niedopuszczalny, jeżeli wniosek odnoszący się do tego samego przedmiotu i podstawy żądania oraz dotyczący tych samych stron został rozstrzygnięty co do istoty sprawy przez [EUIPO] lub sąd w sprawach unijnych znaków towarowych, o którym mowa w art. 123, i jeżeli rozstrzygnięcie [EUIPO] lub tego sądu jest odpowiednio ostateczne lub prawomocne”.

9

Artykuł 123 rozporządzenia 2017/1001, zatytułowany „Sądy [orzekające] w sprawach unijnych znaków towarowych”, stanowi w ust. 1:

„Państwa członkowskie wyznaczają na swoich terytoriach możliwie jak najmniejszą liczbę krajowych sądów i trybunałów działających jako sądy pierwszej i drugiej instancji, które pełnią funkcje powierzone im na mocy niniejszego rozporządzenia”.

10

Artykuł 124 tego rozporządzenia, zatytułowany „Jurysdykcja w sprawach naruszenia i ważności”, ma następujące brzmienie:

„Sądy [orzekające] w sprawach unijnych znaków towarowych mają wyłączną właściwość:

[…]

11

Artykuł 127 rozporządzenia 2017/1001, zatytułowany „Domniemanie ważności – obrona co do istoty sprawy”, w ust. 1 stanowi:

„Sądy [orzekające] w sprawach unijnych znaków towarowych uznają unijny znak towarowy za ważny, jeżeli jego ważność nie jest kwestionowana przez pozwanego w roszczeniu wzajemnym o stwierdzenie wygaśnięcia lub unieważnienie”.

12

Artykuł 128 tego rozporządzenia, zatytułowany „Roszczenia wzajemne”, stanowi:

„1.   Roszczenie wzajemne o stwierdzenie wygaśnięcia lub unieważnienie może być oparte na podstawach stwierdzenia wygaśnięcia lub unieważnienia wymienionych w niniejszym rozporządzeniu.

2.   Sąd [orzekający] w sprawach unijnych znaków towarowych odrzuca roszczenie wzajemne o stwierdzenie wygaśnięcia lub unieważnienie, jeżeli decyzja wydana przez [EUIPO], dotycząca tego samego przedmiotu sprawy i przyczyny powództwa między tymi samymi stronami, stała się już prawomocna.

[…]

4.   Sąd [orzekający] w sprawach unijnych znaków towarowych, do którego zostało zgłoszone roszczenie wzajemne o stwierdzenie wygaśnięcia lub unieważnienie unijnego znaku towarowego, nie rozpatruje roszczenia wzajemnego, dopóki zainteresowana strona lub sam sąd nie zawiadomi [EUIPO] o dacie, z jaką roszczenie wzajemne zostało zgłoszone. [EUIPO] odnotowuje tę informację w rejestrze. Jeżeli przed zgłoszeniem roszczenia wzajemnego w [EUIPO] złożono wniosek o stwierdzenie wygaśnięcia lub unieważnienie unijnego znaku towarowego, [EUIPO] informuje o tym sąd, który zawiesza postępowanie zgodnie z art. 132 ust. 1 do momentu podjęcia ostatecznej decyzji w sprawie wniosku lub do momentu wycofania wniosku.

[…]

6.   W przypadku gdy sąd [orzekający] w sprawach unijnych znaków towarowych wydał orzeczenie, które stało się prawomocne, w sprawie roszczenia wzajemnego o stwierdzenie wygaśnięcia lub unieważnienie unijnego znaku towarowego, kopia orzeczenia przekazywana jest niezwłocznie [EUIPO] przez sąd lub przez którąkolwiek ze stron postępowania krajowego. [EUIPO] lub każda inna zainteresowana strona może zażądać informacji na temat takiego przekazania. [EUIPO] odnotowuje wzmiankę o orzeczeniu w rejestrze i podejmuje niezbędne środki w celu zapewnienia zgodności z jego rozstrzygnięciem.

7.   Sąd [orzekający] w sprawach unijnych znaków towarowych, prowadzący sprawę o roszczenie wzajemne w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia lub unieważnienia, może zawiesić postępowanie na wniosek właściciela unijnego znaku towarowego i po wysłuchaniu innych stron zażądać od pozwanego wniesienia wniosku o stwierdzenie wygaśnięcia lub unieważnienie do [EUIPO] w wyznaczonym terminie. Jeżeli wniosek nie zostanie wniesiony w tym terminie, postępowanie toczy się dalej; roszczenie wzajemne uważane jest za wycofane. Artykuł 132 ust. 3 stosuje się”.

13

Zgodnie z art. 129 tego rozporządzenia, zatytułowanym „Prawo właściwe”:

„1.   Sądy [orzekające] w sprawach unijnych znaków towarowych stosują przepisy niniejszego rozporządzenia.

2.   We wszystkich sprawach dotyczących znaków towarowych nieobjętych niniejszym rozporządzeniem odpowiedni sąd [orzekający] w sprawach unijnych znaków towarowych stosuje prawo krajowe mające zastosowanie.

3.   Jeżeli niniejsze rozporządzenie nie stanowi inaczej, sąd w sprawach unijnych znaków towarowych stosuje przepisy proceduralne odnoszące się do tego samego rodzaju powództwa jak w przypadku krajowego znaku towarowego w państwie członkowskim, w którym ma swoją siedzibę”.

14

Artykuł 132 tego rozporządzenia, zatytułowany „Szczególne przepisy w sprawie powiązanych powództw”, w ust. 1 stanowi:

„Jeżeli nie występują szczególne podstawy do kontynuowania postępowania, sąd [orzekający] w sprawach unijnych znaków towarowych rozpatrujący powództwo określone w art. 124, inne niż powództwo w sprawie o stwierdzenie braku naruszenia, zawiesza postępowanie z urzędu po wysłuchaniu stron lub na wniosek jednej ze stron po wysłuchaniu pozostałych stron, w przypadku gdy ważność unijnego znaku towarowego jest przedmiotem postępowania przed innym sądem [orzekającym] w sprawach unijnych znaków towarowych z powodu roszczenia wzajemnego lub w przypadku gdy wniosek o stwierdzenie wygaśnięcia lub unieważnienie został już zgłoszony do [EUIPO]”.

15

Artykuł 204 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 1964 r., nr 43, poz. 296), w brzmieniu mającym zastosowanie do sporu w postępowaniu głównym, (zwanej dalej „kodeksem postępowania cywilnego”), stanowi:

„§ 1.   Powództwo wzajemne jest dopuszczalne, jeżeli roszczenie wzajemne jest w związku z roszczeniem powoda lub nadaje się do potrącenia. Powództwo wzajemne można wytoczyć nie później niż w odpowiedzi na pozew, a jeżeli jej nie złożono – w sprzeciwie od wyroku zaocznego albo przy rozpoczęciu pierwszego posiedzenia, o którym zawiadomiono lub na które wezwano pozwanego.

§ 2.   Pozew wzajemny wnosi się do sądu pozwu głównego. Jeżeli jednak pozew wzajemny podlega rozpoznaniu przez sąd okręgowy, a sprawa wszczęta w sądzie rejonowym, sąd ten przekazuje całą sprawę sądowi właściwemu do rozpoznania powództwa wzajemnego.

§ 3.   Przepisy dotyczące pozwu stosuje się odpowiednio do pozwu wzajemnego”.

16

Artykuł 479122 kodeksu postępowania cywilnego został wprowadzony ustawą z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 288), która weszła w życie w dniu 1 lipca 2020 r. Artykuł ten stanowi:

„§ 1.   Powództwo wzajemne w sprawach o naruszenie prawa do znaku towarowego lub wzoru przemysłowego jest dopuszczalne, jeżeli obejmuje żądanie unieważnienia lub stwierdzenia wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy lub obejmuje żądanie unieważnienia prawa z rejestracji wzoru przemysłowego. Przepis art. 204 stosuje się odpowiednio.

§ 2.   Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do żądania unieważnienia lub stwierdzenia wygaśnięcia prawa ochronnego na wspólny znak towarowy, wspólnego prawa ochronnego na znak towarowy, prawa ochronnego na znak towarowy gwarancyjny, uznania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ochrony międzynarodowego znaku towarowego, a także do żądania unieważnienia uznania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ochrony międzynarodowego wzoru przemysłowego”.

17

W art. 22 ust. 2 tej ustawy przewidziano jednak, co następuje:

„W sprawach wszczętych i niezakończonych w danej instancji lub przed Sądem Najwyższym do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, które podlegałyby rozpoznaniu w postępowaniu w sprawach własności intelektualnej, nie stosuje się przepisów o tym postępowaniu. Właściwy do rozpoznania takiej sprawy pozostaje sąd właściwy według przepisów dotychczasowych”.

18

LM jest właścicielem słownego unijnego znaku towarowego Multiselect (zwanego dalej „spornym znakiem towarowym”), zarejestrowanego w dniu 5 czerwca 2018 r. dla towarów i usług należących do klas 9, 41 i 42 w rozumieniu Porozumienia nicejskiego dotyczącego międzynarodowej klasyfikacji towarów i usług dla celów rejestracji znaków z dnia 15 czerwca 1957 r., ze zmianami. Wspomniane towary i usługi obejmują między innymi doradztwo zawodowe, informację o edukacji, instalację i konserwację oprogramowania komputerowego czy też publikowanie tekstów i udostępnianie publikacji elektronicznych.

19

Od 2009 r. KP oferuje w ramach prowadzonej działalności gospodarczej poradnik – w formie zarówno drukowanej, jak i elektronicznej – dla kandydatów przystępujących do egzaminów policyjnych , mający przygotować ich do testów psychologicznych objętych spornym znakiem towarowym, stanowiących jeden z etapów wspomnianego postępowania rekrutacyjnego. KP promuje swój poradnik na różnych stronach internetowych.

20

W dniu 26 lutego 2020 r. LM wniósł do Sądu Okręgowego w Warszawie (Polska), będącego sądem odsyłającym, powództwo o stwierdzenie naruszenia prawa do spornego znaku towarowego, o nakazanie KP zaprzestania oznaczania tym znakiem towarowym produktów i usług wprowadzanych przez tego ostatniego do obrotu oraz o zaprzestanie umieszczania tego znaku towarowego na wszelkiego rodzaju materiałach marketingowych związanych z wprowadzaniem do obrotu tych towarów i usług.

21

W toku tego postępowania KP wniósł w dniu 30 lipca 2020 r., na podstawie art. 59 ust. 1 rozporządzenia 2017/1001 w związku z art. 7 ust. 1 lit. b)–d) i art. 7 ust. 2 tego rozporządzenia, powództwo wzajemne o unieważnienie spornego znaku towarowego dla części towarów i usług, dla których został on zarejestrowany.

22

Wyrokiem z dnia 7 października 2021 r. sąd odsyłający oddalił powództwo o stwierdzenie naruszenia prawa do znaku towarowego w całości.

23

W odniesieniu do roszczenia wzajemnego sąd ten zastanawia się nad zakresem badania, jakie powinien przeprowadzić, w sytuacji gdy roszczenie wzajemne przedmiotowo wykracza poza „środek obrony” wysunięty przeciwko powództwu o stwierdzenie naruszenia prawa do znaku towarowego.

24

W niniejszej sprawie bowiem, podczas gdy żądania powództwa głównego dotyczyły wyłącznie usług i towarów wprowadzanych do obrotu przez KP, zakres roszczenia wzajemnego jest istotnie szerszy, ponieważ KP powołuje się na nieważność spornego znaku towarowego w zakresie obejmującym nie tylko towary i usługi objęte powództwem głównym, ale również inne towary i usługi.

25

Tak więc sąd odsyłający zastanawia się, czy w zakres pojęcia „roszczenia wzajemnego o unieważnienie” w rozumieniu art. 124 lit. d) i art. 128 ust. 1 rozporządzenia 2017/1001 wchodzi całość żądań unieważnienia prawa do spornego znaku towarowego bez względu na ich rzeczywisty związek z postępowaniem w sprawie stwierdzenia naruszenia prawa do znaku towarowego, czy też pojęcie to należy interpretować w ten sposób, że obejmuje ono wyłącznie żądania mające „rzeczywisty związek” z postępowaniem w sprawie stwierdzenia naruszenia prawa do znaku towarowego, mianowicie te, które wpisują się w „zakres żądań zgłoszonych w postępowaniu w sprawie stwierdzenia naruszenia prawa do znaku towarowego”.

26

Zdaniem sądu odsyłającego przyznanie, że roszczenie wzajemne może nie mieć „rzeczywistego związku” z postępowaniem w sprawie naruszenia stwarzałoby ryzyko, że postępowanie główne zostanie zdominowane przez postępowanie z roszczenia wzajemnego i że roszczenie wzajemne utraci swój charakter środka obrony przeciwko roszczeniom z pozwu głównego. Sąd ten przychyla się do takiej wykładni pojęcia „roszczenia wzajemnego”, zgodnie z którą może ono oznaczać wyłącznie żądania, które mają rzeczywisty związek z postępowaniem w sprawie stwierdzenia naruszenia, a związek ten „wyznaczony jest nie przez treść prawa [ze spornego] znaku towarowego […], ani nie przez zakres działalności prowadzonej przez pozwanego – a przez treść żądań pozwu [o stwierdzenie naruszenie prawa do znaku towarowego]”.

27

Sąd odsyłający uważa, że za takim rozwiązaniem przemawiają, z jednej strony, zasada autonomii proceduralnej państw członkowskich i art. 129 ust. 3 rozporządzenia 2017/1001, a z drugiej strony – przepisy regulujące kompetencję EUIPO i właściwość sądów orzekających w sprawach unijnych znaków towarowych, z których wynika, że w sprawach nieważności unijnego znaku towarowego właściwość tych ostatnich jest wyjątkiem.

28

Wreszcie sąd odsyłający wyjaśnia, że w dniu wniesienia powództwa o stwierdzenie naruszenia prawo polskie nie przewidywało możliwości wystąpienia przez pozwanych w postępowaniach o stwierdzenie naruszenia zainicjowanych przez właścicieli znaków towarowych zarejestrowanych w Polsce z roszczeniem wzajemnym o unieważnienie, ponieważ w tym dniu nie wszedł jeszcze w życie art. 479122 kodeksu postępowania cywilnego wprowadzony ustawą z dnia 13 lutego 2020 r. Sąd ten ma zatem wątpliwości co do tego, czy na potrzeby sprawy w postępowaniu głównym przepisy te można uznać za „przepisy proceduralne odnoszące się do tego samego rodzaju powództwa jak w przypadku krajowego znaku towarowego” w rozumieniu art. 129 ust. 3 rozporządzenia 2017/1001.

29

W tych okolicznościach Sąd Okręgowy w Warszawie postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

30

Poprzez pytanie pierwsze sąd odsyłający zmierza zasadniczo do ustalenia, czy art. 124 lit. d) rozporządzenia 2017/1001 w związku z art. 128 ust. 1 tego rozporządzenia należy interpretować w ten sposób, że roszczenie wzajemne o unieważnienie prawa do unijnego znaku towarowego może dotyczyć całości praw, które właściciel tego znaku towarowego wywodzi z jego rejestracji, a to roszczenie wzajemne nie jest ograniczone, co do jego przedmiotu, ramami sporu określonymi powództwem o stwierdzenie naruszenia prawa do znaku.

31

Wobec braku definicji „roszczenia wzajemnego” w rozporządzeniu 2017/1001 należy wskazać, że pojęcie to jest rozumiane zazwyczaj w ten sposób, że oznacza „kontrpozew” wniesiony przez pozwanego w postępowaniu z powództwa wytoczonego przeciwko niemu przez powoda przed tym samym sądem (zob. podobnie wyrok z dnia 13 października 2022 r., Gemeinde Bodman-Ludwigshafen, C‑256/21, EU:C:2022:786 pkt 36).

32

W tym względzie z orzecznictwa wynika, że roszczenia wzajemnego nie można utożsamiać ze zwykłym środkiem obrony. Mimo podniesienia go w ramach postępowania zainicjowanego w drodze innego środka prawnego, jest ono odrębnym i samodzielnym żądaniem, którego rozpatrzenie jest niezależne od żądania głównego i które może w związku z tym nadal być przedmiotem rozpoznania, nawet jeśli powództwo powoda głównego zostanie oddalone (wyrok z dnia 13 października 2022 r., Gemeinde Bodman-Ludwigshafen, C‑256/21, EU:C:2022:786, pkt 38 i przytoczone tam orzecznictwo).

33

Tak więc, o ile pojęcie „roszczenia wzajemnego” w rozumieniu rozporządzenia 2017/1001 należy rozumieć jako środek prawny, który pozostaje uwarunkowany wniesieniem powództwa o stwierdzenie naruszenia i jest w konsekwencji z nim związany, o tyle ten środek prawny ma na celu rozszerzenie przedmiotu sporu i uznanie roszczenia odrębnego i samodzielnego względem żądania głównego, a w szczególności ma doprowadzić do unieważnienia prawa do danego znaku towarowego (wyrok z dnia 13 października 2022 r., Gemeinde Bodman-Ludwigshafen, C‑256/21, EU:C:2022:786, pkt 39).

34

Ponieważ roszczenie wzajemne prowadzi zatem do rozszerzenia przedmiotu sporu, to mimo związku pomiędzy powództwem głównym a roszczeniem wzajemnym staje się ono samodzielne w stosunku do powództwa głównego. Roszczenie wzajemne różni się zatem od zwykłego środka obrony, a jego rozstrzygnięcie nie zależy od rozstrzygnięcia powództwa o stwierdzenie naruszenia, w ramach którego zostało ono podniesione (wyrok z dnia 13 października 2022 r., Gemeinde Bodman-Ludwigshafen, C‑256/21, EU:C:2022:786, pkt 40).

35

Tak więc ze względu na samodzielny charakter roszczenia wzajemnego przewidzianego w art. 128 rozporządzenia 2017/1001 przedmiot tego roszczenia nie może być ograniczony przedmiotem powództwa o stwierdzenie naruszenia, w ramach której zostało podniesione.

36

Wniosek ten znajduje potwierdzenie, w pierwszej kolejności, w przepisach tego rozporządzenia dotyczących podstaw unieważnienia, na które można się powołać na poparcie roszczenia wzajemnego o unieważnienie podniesionego na podstawie art. 128 tego rozporządzenia.

37

Z pewnością roszczenie wzajemne odróżnia się od wniosku o unieważnienie prawa do znaku złożonego w EUIPO, jeżeli wziąć pod uwagę osoby, które mogą wnieść to roszczenie i ten wniosek. Zgodnie bowiem z art. 63 ust. 1 wspomnianego rozporządzenia wniosek o unieważnienie może być złożony – jeżeli stosuje się art. 58 i 59 tego samego rozporządzenia – przez każdą osobę fizyczną lub prawną oraz przez każdą grupę lub podmiot utworzony do celów reprezentacji interesów wytwórców, producentów, usługodawców, handlowców lub konsumentów, które na podstawie warunków regulującego je ustawodawstwa posiadają zdolność pozywania lub bycia pozwanym we własnym imieniu. Natomiast jedyną osobą fizyczną lub prawną, która może podnieść roszczenie wzajemne w rozumieniu art. 128 rozporządzenia 2017/1001, jest pozwany w danym postępowaniu w sprawie naruszenia. Jednakże to ograniczenie dotyczące osób, które mogą podnieść roszczenie wzajemne, w żaden sposób nie oznacza, że przedmiot tego roszczenia powinien być ograniczony w taki sposób, by obejmował on jedynie to, co odnosi się do własnych interesów powoda.

38

Należy w tym względzie przypomnieć, że zgodnie z art. 128 ust. 1 tego rozporządzenia „[r]oszczenie wzajemne o stwierdzenie wygaśnięcia lub unieważnienie może być oparte na podstawach stwierdzenia wygaśnięcia lub unieważnienia wymienionych w niniejszym rozporządzeniu”. Z przepisu tego wynika, że chociaż roszczenie wzajemne o unieważnienie w rozumieniu tego rozporządzenia może być oparte jedynie na podstawach unieważnienia wyraźnie wskazanych w tym samym rozporządzeniu, to jednak może być ono oparte na każdej podstawie przewidzianej w tym rozporządzeniu.

39

I tak art. 59 rozporządzenia 2017/1001, zatytułowany „Bezwzględne podstawy unieważnienia”, przewiduje w ust. 1 lit. a), że unijny znak towarowy podlega unieważnieniu na podstawie wniosku do EUIPO lub roszczenia wzajemnego w postępowaniu w sprawie naruszenia, „w przypadku gdy [ten znak towarowy] został zarejestrowany z naruszeniem przepisów art. 7 [tego rozporządzenia]”. Tak więc rozporządzenie 2017/1001 zrównuje, z punktu widzenia ich zakresu, żądanie unieważnienia złożone w EUIPO i roszczenie wzajemne o unieważnienie podniesione w ramach postępowania w sprawie naruszenia toczącego się przed sądem orzekającym w sprawach unijnych znaków towarowych.

40

Po pierwsze bowiem, zgodnie z orzecznictwem, bezwzględne podstawy odmowy rejestracji mają na celu ochronę leżącego u ich podstaw interesu ogólnego, a zatem nie muszą być koniecznie związane rzeczywistymi lub potencjalnymi interesami gospodarczymi w wykreśleniu zakwestionowanego znaku towarowego (zob. podobnie wyrok z dnia 25 lutego 2010 r., Lancôme/OHIM, C‑408/08 P, EU:C:2010:92, pkt 40, 43).

41

Po drugie, z brzmienia art. 7 ust. 1 rozporządzenia 2017/1001 wynika, że niektóre z podstaw unieważnienia wskazanych w lit. a)–m) tego przepisu, na których to podstawach może opierać się główny wniosek o unieważnienie lub roszczenie wzajemne o unieważnienie unijnego znaku towarowego, ze swej istoty mogą dotyczyć ogółu towarów lub usług objętych rejestracją tego znaku.

42

Tak jest w szczególności w przypadku podstawy unieważnienia wymienionej w lit. f), która dotyczy „znak[ów] towarow[ych], które są sprzeczne z porządkiem publicznym lub z dobrymi obyczajami”, podstawy unieważnienia wymienionej w lit. g), która dotyczy „znak[ów] towarow[ych], które ze względu na swój charakter mogą wprowadzać w błąd opinię publiczną [odbiorców], na przykład co do charakteru, jakości lub pochodzenia geograficznego towarów lub usługi”, czy też podstaw unieważnienia wymienionych w lit. j), k), l) i m), dotyczących ochrony, odpowiednio, nazw pochodzenia i oznaczeń geograficznych, określeń tradycyjnych wina, gwarantowanych tradycyjnych specjalności oraz praw do odmian roślin.

43

Podobnie bezwzględna podstawa unieważnienia wskazana w art. 59 ust. 1 lit. b) rozporządzenia 2017/1001, mianowicie działanie zgłaszającego w złej wierze w momencie dokonywania zgłoszenia znaku towarowego, również może dotyczyć całości praw właściciela unijnego znaku towarowego wywodzonych z rejestracji tego znaku.

44

Tymczasem sprzeczne z zasadą ekonomii procesowej, która jest jednym z celów instytucji roszczenia wzajemnego (zob. podobnie wyrok z dnia 13 października 2022 r., Gemeinde Bodman-Ludwigshafen, C‑256/21, EU:C:2022:786, pkt 56), byłoby uznanie, że takie roszczenie oparte na podstawach unieważnienia wspomnianych w pkt 42 i 43 niniejszego wyroku mogłoby doprowadzić do jedynie częściowego unieważnienia znaku towarowego, którego dotyczy dane postępowanie w sprawie naruszenia.

45

Artykuł 59 ust. 3 rzeczonego rozporządzenia, który przewiduje, że unijny znak towarowy podlega unieważnieniu jedynie w odniesieniu do tych towarów lub usług, dla których istnieje podniesiona podstawa unieważnienia, stanowi bowiem jedyne przewidziane w tym rozporządzeniu ograniczenie dotyczące zakresu i rezultatu wniosku o unieważnienie, a tym samym roszczenia wzajemnego o unieważnienie.

46

Wynika stąd, że roszczenie wzajemne o unieważnienie unijnego znaku towarowego podniesione na podstawie art. 128 rozporządzenia 2017/1001 ze względu na swą istotę może dotyczyć całości praw, jakie właściciel tego znaku wywodzi z jego rejestracji.

47

W drugiej kolejności wniosek przedstawiony w pkt 35 niniejszego wyroku znajduje potwierdzenie w przepisach regulujących skutki roszczenia wzajemnego, ponieważ skutki te są takie same jak te przewidziane dla stwierdzenia wygaśnięcia lub unieważnienia prawa do unijnego znaku towarowego w wyniku postępowania zainicjowanego przed EUIPO.

48

W tym względzie, jak wynika z motywu 32 rozporządzenia 2017/1001, rozstrzygnięcia dotyczące ważności unijnego znaku towarowego wywierają skutek erga omnes w całej Unii zarówno wtedy, gdy są wydawane przez EUIPO, jak i gdy zapadają w następstwie podniesienia roszczenia wzajemnego przed sądem orzekającym w sprawach unijnych znaków towarowych (wyrok z dnia 13 października 2022 r., Gemeinde Bodman-Ludwigshafen, C‑256/21, EU:C:2022:786, pkt 48 i przytoczone tam orzecznictwo).

49

Wspomniany skutek erga omnes znajduje potwierdzenie w art. 128 ust. 6 omawianego rozporządzenia, który przewiduje, że sąd orzekający w sprawach unijnych znaków towarowych przekazuje EUIPO odpis prawomocnego orzeczenia w przedmiocie roszczenia wzajemnego o stwierdzenie wygaśnięcia lub o unieważnienie prawa do unijnego znaku towarowego, a EUIPO odnotowuje wzmiankę o tym orzeczeniu w rejestrze i podejmuje niezbędne środki w celu zapewnienia zgodności z jego rozstrzygnięciem (wyrok z dnia 13 października 2022 r., Gemeinde Bodman-Ludwigshafen, C‑256/21, EU:C:2022:786, pkt 49 i przytoczone tam orzecznictwo).

50

Przedstawionych powyżej rozważań nie może podważyć ustanowiony w rzeczonym rozporządzeniu system podziału kompetencji między EUIPO a sądami orzekającymi w sprawach unijnych znaków towarowych.

51

Bez wątpienia rozporządzenie 2017/1001 zastrzega na rzecz EUIPO wyłączną kompetencję w dziedzinie rejestracji unijnych znaków towarowych oraz sprzeciwu od takiej rejestracji. Nie jest tak jednak w kwestiach dotyczących ważności tych znaków towarowych. O ile bowiem rozporządzenie to ustanawia zasadę scentralizowania rozpatrywania wniosków o unieważnienie i o stwierdzenie wygaśnięcia prawa do znaku w EUIPO, o tyle zasada ta jest jednak złagodzona, ponieważ właściwość w kwestiach dotyczących unieważnienia lub stwierdzenia wygaśnięcia prawa do unijnego znaku towarowego jest na podstawie art. 63 i 124 rzeczonego rozporządzenia dzielona między sądami orzekającymi w sprawach unijnych znaków towarowych, wyznaczonymi przez państwa członkowskie zgodnie z art. 123 ust. 1 tego rozporządzenia, i EUIPO (zob. podobnie wyrok z dnia 13 października 2022 r., Gemeinde Bodman-Ludwigshafen, C‑256/21, EU:C:2022:786, pkt 42 i przytoczone tam orzecznictwo).

52

Właściwość przyznana tym sądom stanowi bezpośrednie zastosowanie zasady przyznawania kompetencji przewidzianej w rozporządzeniu 2017/1001, a zatem nie można uznać jej za „wyjątek” od kompetencji przysługujących EUIPO w tej dziedzinie (wyrok z dnia 13 października 2022 r., Gemeinde Bodman-Ludwigshafen, C‑256/21, EU:C:2022:786, pkt 43).

53

Ponadto omawiane kompetencje są wykonywane zgodnie z zasadą pierwszeństwa organu, do którego wniesiono sprawę. Zgodnie bowiem z art. 132 ust. 1 i art. 132 ust. 2 zdanie pierwsze tego rozporządzenia i „[j]eżeli nie występują szczególne podstawy do kontynuowania postępowania”, to organ, który jako pierwszy rozpoznaje spór dotyczący ważności unijnego znaku towarowego, jest właściwy w sprawie (wyrok z dnia 13 października 2022 r., Gemeinde Bodman-Ludwigshafen, C‑256/21, EU:C:2022:786, pkt 44).

54

A zatem w świetle systemu podziału kompetencji opisanego w pkt 51–53 niniejszego wyroku należy zauważyć, że w ramach systemu wprowadzonego rzeczonym rozporządzeniem, które zgodnie z motywem 4 i art. 1 ust. 2 tego aktu ustanawia jednolity charakter unijnego znaku towarowego, prawodawca Unii zamierzał przyznać sądom orzekającym w sprawach unijnych znaków towarowych w ramach rozstrzygania przez nie roszczeń wzajemnych – podobnie jak EUIPO – kompetencję do kontrolowania ważności unijnych znaków towarowych (wyrok z dnia 13 października 2022 r., Gemeinde Bodman-Ludwigshafen, C‑256/21, EU:C:2022:786, pkt 47).

55

W świetle powyższych rozważań na pytanie pierwsze należy udzielić następującej odpowiedzi: art. 124 lit. d) rozporządzenia 2017/1001 w związku z art. 128 ust. 1 tego rozporządzenia należy interpretować w ten sposób, że roszczenie wzajemne o unieważnienie prawa do unijnego znaku towarowego może dotyczyć całości praw, które właściciel tego znaku towarowego wywodzi z jego rejestracji, a to roszczenie wzajemne nie jest ograniczone, co do jego przedmiotu, ramami sporu zakreślonymi powództwem o stwierdzenie naruszenia prawa do znaku.

56

Należy stwierdzić, podobnie jak uczyniła to Komisja Europejska, że pytanie drugie opiera się na założeniu, że kwestia zakresu roszczenia wzajemnego takiego jak to, którego dotyczy postępowanie główne, nie podlega prawu Unii. I tak sąd odsyłający zmierza do ustalenia, czy w braku szczególnych krajowych przepisów procesowych w dziedzinie roszczenia wzajemnego o unieważnienie prawa do krajowych znaków towarowych przez „przepisy proceduralne odnoszące się do tego samego rodzaju powództwa, jak w przypadku krajowego znaku towarowego” w rozumieniu art. 129 ust. 3 rozporządzenia 2017/1001 można rozumieć krajowe przepisy procesowe o zastosowaniu ogólnym, które precyzują zakres roszczeń wzajemnych w innych obszarach spraw spornych.

57

W świetle odpowiedzi udzielonej na pytanie pierwsze nie ma zatem potrzeby udzielania odpowiedzi na pytanie drugie.

58

Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.

Z powyższych względów Trybunał (dziesiąta izba) orzeka, co następuje:

Artykuł 124 lit. d) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1001 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej w związku z art. 128 ust. 1 tego rozporządzenia

należy interpretować w ten sposób, że:

roszczenie wzajemne o unieważnienie prawa do unijnego znaku towarowego może dotyczyć całości praw, które właściciel tego znaku towarowego wywodzi z jego rejestracji, a to roszczenie wzajemne nie jest ograniczone, co do jego przedmiotu, ramami sporu zakreślonymi powództwem o stwierdzenie naruszenia prawa do znaku.