1.

W ramach niniejszego odesłania prejudycjalnego Trybunał musi dokonać wykładni rozporządzenia (WE) nr 1685/2000 ( 2 ) w celu wyjaśnienia zakresu obowiązku przedstawienia opłaconych faktur lub, jeśli jest to niemożliwe, dokumentów rachunkowych o równoważnej wartości dowodowej, potwierdzających kwotę poniesionych wydatków, w sytuacji gdy beneficjent pomocy współfinansowanej z funduszy strukturalnych Unii zbudował budynek za pomocą własnych materiałów, narzędzi i personelu.

2.

Motywy 35 i 43 mają następujące brzmienie:

[…]

[…]”.

3.

Artykuł 30 („Kwalifikacje”) stanowi w ust. 3:

„Właściwe przepisy krajowe stosuje się do wydatków kwalifikujących się, chyba że Komisja ustali wspólne reguły kwalifikowania się wydatków, zgodnie z procedurą określoną w art. 53 ust. 2”.

4.

Zgodnie z art. 32 („Płatności”) ust. 1 akapit trzeci:

„Płatności mogą przybrać formę płatności na rachunek [zaliczek], płatności tymczasowej lub płatności salda końcowego. Płatności okresowe [tymczasowe] i płatności salda końcowego dotyczą wydatków faktycznie poniesionych, które muszą być powiązane z płatnościami dokonanymi przez bezpośrednich beneficjentów, potwierdzonych przez pokwitowane [zapłacone] faktury lub dokumenty rachunkowe o takiej samej wartości dowodowej”.

5.

W ramach rozdziału II tytułu IV („Kontrola finansowa”) art. 38 („Przepisy ogólne”) stanowi w ust. 1:

„1.   Bez uszczerbku dla odpowiedzialności Komisji za wykonanie ogólnego budżetu Wspólnot Europejskich państwa członkowskie biorą w pierwszej instancji [kolejności] odpowiedzialność za finansową kontrolę pomocy. W tym celu podjęte środki obejmują: [W tym celu podejmują one w szczególności następujące środki]:

[…]

[…]”.

6.

W motywie 5 rozporządzenia nr 1685/2000 wskazano:

„[…] dla niektórych typów działań Komisja uznaje za konieczne, w celu zagwarantowania jednolitego i sprawiedliwego wdrażania funduszy strukturalnych w całej Wspólnocie, przyjęcie jednolitego zbioru przepisów w sprawie kwalifikowania wydatków. Przyjęcie zasad dotyczących określonego typu działań nie przesądza, które z wyżej wymienionych funduszy mogą współfinansować te działania. Przyjęcie tych zasad nie powinno uniemożliwić państwom członkowskim, w niektórych przypadkach, które należy wskazać, stosowania bardziej restrykcyjnych przepisów krajowych […]”.

7.

Zgodnie z zawartą w załączniku do rozporządzenia nr 1685/2000 (zatytułowanym „Zasady kwalifikowania wydatków”) zasadą nr 1 („Wydatki rzeczywiście ponoszone”) pkt 2 („Dowody wydatków”):

[…]”.

8.

Na podstawie jej art. 4 ust. 4 lit. c) przekazano regionom funkcje i zadania administracyjne w zakresie polityki regionalnej, strukturalnej i spójności Unii.

9.

Artykuł 31 quater stanowił, że w odniesieniu do regionalnego programu operacyjnego (RPO) Kalabria 2000–2006, zatwierdzonego przez Komisję Europejską decyzją C(2000) 2345 z dnia 8 sierpnia 2000 r., Regione Calabria będzie wspierał tworzenie i rozwój małych i średnich przedsiębiorstw w sektorach przemysłu, handlu, rzemiosła, turystyki i usług, korzystając z pomocy przyznanej zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 70/2001 ( 6 ).

10.

Uchwałą rady regionu nr 398 z dnia 14 maja 2002 r. Regione Calabria opublikował ogłoszenie o naborze wniosków dotyczących pomocy przewidzianej w regionalnym programie operacyjnym (RPO) Kalabria 2000–2006, odpowiadającej „osi IV – działanie 4.4.b”. O pomoc tę mogły ubiegać się małe i średnie przedsiębiorstwa planujące inicjatywy w sektorze turystycznym.

11.

Artykuł 8 ogłoszenia o naborze wniosków dotyczących pomocy odnosił się do rozporządzenia nr 1685/2000 „w zakresie kwalifikowalności wydatków związanych z działaniami współfinansowanymi z funduszy strukturalnych”. Do wydatków kwalifikowalnych zaliczały się wydatki dotyczące: 1) gruntów; 2) budynków i obiektów; 3) umeblowania i wyposażenia; 4) projektów i badań.

12.

Zgodnie z art. 9 ogłoszenia o naborze wniosków dotyczących pomocy:

13.

W drodze dekretu nr 4457 z dnia 20 kwietnia 2004 r. przyznano spółce Eurocostruzioni Srl dotację na budowę hotelu i związanych z nim obiektów sportowych w Rossano (region Kalabria, Włochy). Przedsiębiorstwo to otrzymało tym samym finansowanie kapitałowe odpowiadające 47% inwestycji, co oznacza, że otrzymało ono całkowitą kwotę wynoszącą 4918080 EUR.

14.

Zdaniem sądu odsyłającego w dekrecie nr 4457:

15.

Spółka Eurocostruzioni wykonała roboty budowlane, nabyła umeblowanie i dostarczyła Regione Calabria przedmiar robót i rejestr księgowy, uzyskując w ten sposób świadectwo zatwierdzenia od komisji odbiorczej w wyniku kontroli robót.

16.

Regione Calabria zapłacił spółce Eurocostruzioni kwotę 1661638 EUR, odpowiadającą wydatkom na zakup umeblowania i wyposażenia, którą przedsiębiorstwo to uzasadniło poprzez przedstawienie opłaconych faktur.

17.

Spółka Eurocostruzioni zażądała zapłaty pozostałej należnej kwoty w wysokości 1675762 EUR, ponieważ w wyniku zatwierdzenia został jej przyznany końcowy wkład finansowy w wysokości 3337470 EUR netto, po odliczeniu zaliczki i kwoty odpowiadającej pierwszemu sprawozdaniu z postępu prac.

18.

Regione Calabria odmówił zapłaty żądanej kwoty 1675762 EUR, ponieważ spółka Eurocostruzioni nie przedstawiła opłaconych faktur lub dokumentów rachunkowych o równoważnej wartości dowodowej zgodnie z pkt 2.1 zasady nr 1 załącznika do rozporządzenia nr 1685/2000, do którego odnosiło się ogłoszenie o naborze wniosków dotyczących pomocy z dnia 14 maja 2002 r. ( 10 ).

19.

Spółka Eurocostruzioni wszczęła postępowanie nakazowe w sprawie wydania nakazu zapłaty przed Tribunale di Catanzaro (sądem w Catanzaro, Włochy), które to żądanie sąd ten uwzględnił wyrokiem z dnia 4 kwietnia 2012 r.

20.

Regione Calabria zaskarżył wyrok pierwszej instancji do Corte d’Appello di Catanzaro (sądu apelacyjnego w Catanzaro, Włochy).

21.

W wyroku z dnia 27 października 2014 r. sąd apelacyjny uwzględnił odwołanie Regione Calabria, stwierdzając, że:

22.

W dniu 27 października 2015 r. spółka Eurocostruzioni wniosła skargę kasacyjną do sądu odsyłającego, podnosząc między innymi naruszenie rozporządzenia nr 1685/2000.

23.

W swojej skardze kasacyjnej spółka Eurocostruzioni podniosła, że:

24.

W tej sytuacji Corte suprema de cassazione (sąd kasacyjny, Włochy) kieruje do Trybunału następujące pytania prejudycjalne:

25.

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym wpłynął do sekretariatu Trybunału w dniu 19 stycznia 2021 r.

26.

Spółka Eurocostruzioni, Regione Calabria, rząd włoski i Komisja Europejska przedstawiły uwagi.

27.

Trybunał nie uznał za konieczne przeprowadzenia rozprawy, ale zwrócił się do stron o ustosunkowanie się na piśmie – co też strony uczyniły – do argumentów rządu włoskiego dotyczących pojęcia „dokumentów rachunkowych o równoważnej wartości dowodowej”.

28.

Spór dotyczy wyjaśnienia, czy podmiot gospodarczy, który wzniósł budynek z wykorzystaniem własnych środków (materiałów, sprzętu i siły roboczej), może uzasadnić poniesione przez siebie wydatki „dokument[ami] rachunkowy[mi] o wartości dowodowej [identycznej z wartością dowodową faktury]”, w przypadku gdy te dokumenty rachunkowe: a) obejmują przedmiar robót i rejestr księgowy; b) są należycie podpisane na każdej stronie przez kierownika budowy i przedsiębiorstwo będące beneficjentem; c) zawierają wydatki w granicach cen jednostkowych standardowej tabeli, powiększonych o 15%. Należy również wziąć pod uwagę, że służby administracji sprawdziły i zweryfikowały prace wykonane przez przedsiębiorstwo będące beneficjentem.

29.

Przed rozstrzygnięciem tego sporu konieczne jest wstępne uściślenie. Gdyby stwierdzono, że wymogi dotyczące uzasadnienia określone w przepisach Unii mających zastosowanie w niniejszej sprawie nie zostały spełnione ( 11 ), kwota, której żąda spółka Eurocostruzioni z funduszy strukturalnych Unii (przypadających w udziale Włochom) w ramach regionalnego programu operacyjnego, nie powinna zostać wypłacona.

30.

Jednakże, jak wskazuje Komisja, okoliczność ta nie stałaby na przeszkodzie temu, aby spółka Eurocostruzioni mogła mieć prawo do otrzymania zapłaty żądanej przez siebie kwoty, gdyby sąd odsyłający uznał, że uregulowanie włoskie chroni to przedsiębiorstwo, które oprócz wzniesienia hotelu spełniło wymogi w zakresie uzasadnienia rachunkowego przewidziane w postanowieniach regulujących przyznanie pomocy ( 12 ).

31.

W takim przypadku płatność na rzecz spółki Eurocostruzioni obciążałaby budżet krajowy, lecz nie budżet Unii.

32.

Zdaniem Regione Calabria pierwsze pytanie prejudycjalne jest niedopuszczalne, ponieważ możliwość zastosowania rozporządzenia nr 1685/2000 nie została podniesiona przed sądem odsyłającym ani też wspomniany sąd nie może podnieść tej kwestii z urzędu ze względu na cechy skargi (kasacyjnej), którą ma rozstrzygnąć. W tym kontekście nie uzasadniono związku między sporem a rozporządzeniem nr 1685/2000 ani też nie wyjaśniono powodów wystąpienia do Trybunału w trybie prejudycjalnym.

33.

Zarzut ten nie może zostać uwzględniony. W postanowieniu odsyłającym podkreślono, że dotyczy on właśnie obowiązków uzasadnienia wydatków spółki Eurocostruzioni jako końcowego beneficjenta pomocy współfinansowanej z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. Rozporządzenie nr 1685/2000 ma zatem zastosowanie, jak przyznaje sam Regione Calabria w swoich uwagach na piśmie (pkt 12). Sąd odsyłający wyjaśnia we wspomnianym postanowieniu, z jakiego powodu jest mu niezbędna wykładnia tego rozporządzenia. Tylko on decyduje samodzielnie, czy może wprowadzić ten element oceny w przypadku skargi kasacyjnej.

34.

Regione Calabria uważa również, że trzecie pytanie prejudycjalne jest niedopuszczalne, ponieważ sąd odsyłający nie wyjaśnił związku między rozporządzeniem nr 1685/2000 a „uregulowaniem krajowym” lub „uregulowaniem regionalnym”, do którego odnosi się w sposób niepełny. Jeśli chodzi o uregulowanie regionalne i uchwałę rady Regione Calabria z dnia 14 maja 2002 r., ich treść wykracza poza treść opisaną w postanowieniu odsyłającym.

35.

Również ten zarzut należy oddalić. Do sądu odsyłającego należy wskazanie zakresu właściwych przepisów krajowych i ich związku z prawem Unii. W niniejszej sprawie sąd ten opisał w sposób zwięzły, lecz wystarczający krajowe i regionalne ramy prawne oraz odniósł się do ogłoszenia o naborze wniosków dotyczących pomocy i do dekretu o przyznaniu dotacji przez Regione Calabria. Związek między tymi ramami prawnymi a ramami prawnymi Unii wynika z postanowienia odsyłającego ( 13 ).

36.

Sporna dotacja została przyznana w dniu 20 kwietnia 2004 r. W związku z tym do uzasadnienia wydatków stosuje się rozporządzenie nr 1260/1999 (rozporządzenie podstawowe) ( 14 ) i rozporządzenie nr 1685/2000 (rozporządzenie wykonawcze) ( 15 ), zmienione rozporządzeniem nr 448/2004, którego stosowanie miało charakter retroaktywny z mocą od dnia 5 lipca 2003 r., a w przypadku niektórych przepisów z mocą od dnia 5 sierpnia 2000 r.

37.

Oba rozporządzenia stanowią w myśl zasady pomocniczości, że „[w]łaściwe przepisy krajowe stosuje się do wydatków kwalifikujących się, chyba że Komisja ustali wspólne reguły kwalifikowania się wydatków […]” ( 16 ).

38.

Korzystając z tej możliwości, Komisja ustanowiła wspólne przepisy dotyczące kwalifikowalności wydatków w drodze rozporządzenia nr 1685/2000 ( 17 ). Na podstawie tego rozporządzenia państwa członkowskie były zobowiązane zastosować się do wspólnego systemu uzasadnienia przewidzianego w rozporządzeniu nr 1685/2000, chyba że postanowiły zastosować w drodze wyjątku bardziej rygorystyczny system krajowy.

39.

Sąd odsyłający nie wskazuje, by państwo włoskie ustanowiło bardziej restrykcyjny system krajowy, co potwierdza rząd tego państwa ( 18 ). Uzasadnienie wydatków poniesionych przez spółkę Eurocostruzioni jest zatem regulowane rozporządzeniem nr 1685/2000.

40.

Jak już wskazałem, w ramach swojego pierwszego pytania prejudycjalnego sąd odsyłający zmierza zasadniczo do ustalenia, czy pkt 2.1 zasady nr 1 załącznika do rozporządzenia nr 1685/2000:

41.

W art. 32 rozporządzenia nr 1260/1999 dokonano rozróżnienia między z jednej strony zarządzaniem finansowym zaliczkami ( 19 ), a z drugiej strony zarządzaniem finansowym płatnościami tymczasowymi i płatnościami salda końcowego. W odniesieniu do tych ostatnich ust. 1 akapit trzeci tego artykułu stanowi, że „dotyczą wydatków faktycznie poniesionych, które muszą być powiązane z płatnościami dokonanymi przez bezpośrednich beneficjentów, potwierdzonych przez pokwitowane [zapłacone] faktury lub dokumenty rachunkowe o takiej samej wartości dowodowej”.

42.

Płatności salda końcowego (takie jak te, których spółka Eurocostruzioni dochodzi w niniejszej sprawie) wymagają zatem uprzedniego uzasadnienia rachunkowego wydatków faktycznie poniesionych przez beneficjenta pomocy.

43.

Ten sam wymóg jest zawarty w punkcie 2.1 zasady nr 1 załącznika do rozporządzenia nr 1685/2000, mającym zastosowanie do transakcji współfinansowanych z funduszy strukturalnych, którego dosłowne brzmienie już przytoczyłem i przypominam poniżej: „Przyjmuje się ogólną zasadę, że płatności poczynione przez końcowych beneficjentów, zgłaszane jako płatności okresowe [tymczasowe] i płatności salda końcowego, winny być potwierdzone otrzymaną [opłaconą] fakturą. Jeśli nie jest to możliwe, płatność potwierdza się dokumentami rachunkowymi o równoważnej wartości dowodowej”.

44.

Brzmienie dwóch przywołanych przepisów nie pozostawia wątpliwości:

45.

Kontekst, w jaki wpisują się te dwa przepisy, wskazuje na ten sam kierunek. Świadczy o tym motyw 43 rozporządzenia nr 1260/1999 ( 20 ), który potwierdza ścisłą wykładnię zasady nr 1 załącznika do rozporządzenia nr 1685/2000.

46.

Cel służący należytemu zarządzaniu finansami, który przyświeca zarządzaniu funduszami strukturalnymi ( 21 ), potwierdza tę wykładnię. Zgodnie z art. 38 ust. 1 rozporządzenia nr 1260/1999 państwa członkowskie biorą w pierwszej kolejności odpowiedzialność za finansową kontrolę pomocy i w tym celu podejmują one w szczególności następujące środki:

47.

Trybunał stwierdził, że system ustanowiony przez art. 32 rozporządzenia nr 1260/1999, jak również zasada nr 1 załącznika do rozporządzenia nr 1685/2000, opierają się na zasadzie zwrotu kosztów, które muszą być uzasadnione i potwierdzone ( 22 ).

48.

Okoliczność, że beneficjent pomocy wzniósł budynek z wykorzystaniem własnych środków, nie zwalnia go z systemu uzasadnienia ustanowionego w rozporządzeniach nr 1260/1999 i 1685/2000.

49.

Jeżeli beneficjent nie może przedstawić faktur potwierdzających wzniesienie budynku, ponieważ wykonał budowę z wykorzystaniem własnych środków, bez korzystania z pomocy osób trzecich – ocena w przedmiocie tej niemożności należy do właściwego sądu krajowego; musi on w każdym razie udowodnić poniesione wydatki dokumentami rachunkowymi o wartości dowodowej równoważnej z wartością dowodową opłaconej faktury ( 23 ).

50.

Nie ma zatem rozwiązania pośredniego. Artykuł 32 rozporządzenia nr 1260/1999 i pkt 2.1 zasady nr 1 załącznika do rozporządzenia nr 1685/2000 nie dopuszczają innego środka potwierdzenia wydatków niż opłacone faktury lub, jeśli ich przedstawienie jest niemożliwe, dokumenty rachunkowe o równoważnej wartości dowodowej. To samo dotyczy sytuacji, w której beneficjent pomocy wzniósł budynek z wykorzystaniem własnych materiałów, narzędzi i personelu.

51.

Inną sprawą jest okoliczność, czy do tych dokumentów rachunkowych o równoważnej wartości dowodowej można zaliczyć te, które w szczególności są przedmiotem niniejszego sporu. Do tych ostatnich odnosi się trzecie pytanie prejudycjalne.

52.

Pytanie drugie dotyczy znaczenia wyrażenia „dokumenty rachunkowe o równoważnej wartości dowodowej”, które zostało użyte – ale nie zdefiniowane – w rozporządzeniach nr 1260/1999 i 1685/2000. Jego znaczenie nie zostało również wyjaśnione w rozporządzeniach, które zastąpiły te dwa wyżej wspomniane rozporządzenia.

53.

Zdaniem Komisji wyrażenie to odnosi się do dokumentów potwierdzających dokonanie płatności, które Komisja sama uznaje i przyjmuje, w przypadku gdy zgodnie z przepisami podatkowymi i rachunkowymi państwa członkowskiego nie ma potrzeby wystawiania faktury za wypłatę środków pieniężnych ( 24 ).

54.

W ocenie Komisji są to autentyczne i wiarygodne dowody z dokumentów, które mogą potwierdzić, podobnie jak opłacone faktury, rzeczywiście poniesione wydatki ( 25 ).

55.

Zgadzam się z Komisją, że wydatki z tego tytułu (wciąż pod warunkiem, że przedstawienie opłaconych faktur jest niemożliwe) można uzasadnić dokumentami rachunkowych dozwolonymi na mocy prawa krajowego państwa członkowskiego, w przypadku gdy mogą one przedstawić prawdziwy i rzetelny obraz faktycznie poniesionych wydatków.

56.

Dokumenty te obejmują na przykład:

57.

Rząd włoski proponuje jednak szerszą wykładnię spornego pojęcia, która pozwoliłaby objąć przypadki, w których roboty budowlane lub projekt są wykonywane z wykorzystaniem własnych środków. W jego ocenie:

58.

Trybunał zwrócił się do stron sporu i do Komisji o zajęcie stanowiska w przedmiocie wykładni zaproponowanej przez rząd włoski. W reakcji na ten wniosek:

59.

Ze swej strony uważam, że wykładnia, za którą opowiada się rząd włoski, uelastycznia nadmiernie system uzasadnienia przewidziany w pkt 2.1 zasady nr 1 załącznika do rozporządzenia nr 1685/2000. Podobnie w wykładni tej nie stosuje się ograniczających kryteriów wykładni, lecz stosuje się rozszerzające kryteria wykładni w celu zastosowania spornego zwolnienia.

60.

Jak już wskazałem, możliwość uzasadnienia „dokumentami rachunkowymi o równoważnej wartości dowodowej” stanowi wyjątek, z którego można skorzystać tylko wtedy, gdy przedstawienie należycie opłaconych faktur jest niemożliwe. Wykładnia taka jak zaproponowana przez rząd włoski nie jest zgodna z art. 32 rozporządzenia nr 1260/1999 i pkt 2.1 zasady nr 1 załącznika do rozporządzenia nr 1685/2000.

61.

Możliwość uzasadnienia wzniesienia budynku z wykorzystaniem własnych środków poprzez poświadczenie wartości wkładu przez wykwalifikowanego i niezależnego eksperta lub przez upoważniony organ urzędowy stworzyłaby możliwość podwójnego uwzględnienia wydatków lub ewentualnych oszustw w uzasadnieniu niezbędnym w celu otrzymania środków pieniężnych z funduszy strukturalnych Unii.

62.

Ponadto, jak podnosi Komisja, taka wykładnia ograniczałaby w nieuzasadniony sposób możliwość przedstawienia „dokumentów rachunkowych o równoważnej wartości dowodowej” do dokumentów wydanych przez ekspertów lub urzędowe organy weryfikacji księgowej. Wymóg taki został ustanowiony w pkt 1.7 lit. d) zasady nr 1 załącznika do rozporządzenia nr 1685/200 jedynie w odniesieniu do udostępnienia gruntów lub nieruchomości i nie ma zastosowania do innych wkładów rzeczowych. Nie widzę powodu, aby rozszerzać wspomniane ograniczenie na wkłady inwestorów finansowanych z funduszy strukturalnych Unii przeprowadzonych z wykorzystaniem środków własnych.

63.

Zasady prawidłowej pod względem finansowym realizacji i zwrotu wydatków obowiązujące w tej dziedzinie w Unii przemawiają za odrzuceniem wykładni, za którą opowiada się rząd włoski.

64.

Sąd odsyłający zmierza do ustalenia, czy rozporządzenie nr 1685/2000 stoi na przeszkodzie uregulowaniu krajowemu i regionalnemu oraz wynikającym z nich aktom administracyjnym, które w przypadku finansowania przyznanego beneficjentowi w celu wzniesienia budynku z wykorzystaniem własnych materiałów, narzędzi i personelu przewidują system kontroli wydatków polegający na:

65.

Rozpatrzę sformułowane w ten sposób pytanie najpierw z perspektywy ogólnej, to znaczy niezależnie od szczególnej sytuacji dotyczącej dotacji przyznanej spółce Eurocostruzioni, a następnie przeanalizuję szczegóły tej dotacji, aby udzielić sądowi odsyłającemu jak najbardziej użytecznej odpowiedzi.

66.

Z zastrzeżeniem oceny, jakiej dokona sąd odsyłający, wydaje się, że metoda kontroli wydatków opisana w jego trzecim pytaniu prejudycjalnym wynika nie bezpośrednio z ustawy krajowej lub regionalnej, lecz z dekretu o przyznaniu dotacji ( 29 ).

67.

Problem w ustaleniu, czy system ten jest zgodny z rozporządzeniem nr 1685/2000, polega na poznaniu dokładnej treści obu dokumentów (mianowicie „przedmiaru robót i rejestru księgowego”) ( 30 ) wymaganych w celu uzasadnienia wydatków związanych z budową, w przypadku gdy ponosi je beneficjent korzystający z własnych środków.

68.

W ramach pierwszego podejścia mogę zgodzić się z Komisją i Regione Calabria, że te dwa dokumenty nie mają same w sobie wartości dowodowej równoważnej z wartością dowodową faktury.

69.

Jeśli bowiem przedmiar robót i rejestr księgowy przedstawiają jedynie stan zaawansowania poszczególnych etapów prac ( 31 ) i tylko w tym celu są one opatrzone „podpisami na każdej stronie” kierownika budowy i przedsiębiorstwa będącego beneficjentem, to nie byłyby one wystarczające do udowodnienia w należyty sposób wartości pieniężnych odpowiadających całej budowie hotelu.

70.

Natomiast gdyby „rejestr księgowy” przedsiębiorstwa będącego beneficjentem pozwalał na wiarygodne i szczegółowe poznanie wydatków, które przedsiębiorstwo to poniosło na przykład z tytułu wynagrodzeń dla swoich pracowników lub materiałów budowlanych i innych podobnych pozycji kosztowych, nie byłoby moim zdaniem trudności w zakwalifikowaniu tego rejestru księgowego jako dokumentu o wartości dowodowej równoważnej z wartością dowodową faktury.

71.

Do sądu odsyłającego należy zbadanie tych kwestii i rozstrzygnięcie według własnej oceny, w jakim zakresie te dwa dokumenty rachunkowe mogą przedstawiać prawdziwy i rzetelny obraz wydatków poniesionych przez przedsiębiorstwo będące beneficjentem pomocy, w przypadku gdy wystawienie opłaconych faktur było obiektywnie niemożliwe.

72.

Jeśli chodzi o weryfikację wykonanych prac przeprowadzaną przez komisję odbiorczą powołaną przez regionalny organ administracji po prostu względem wcześniej ustalonego wykazu cen – nie uważam, aby była to odpowiednia metoda sprawdzenia, czy w konkretnym przypadku rzeczywiście poniesione wydatki odpowiadają wydatkom zawartym w tym wykazie jako abstrakcyjne parametry obliczeń.

73.

Sąd odsyłający wydaje się uznawać, że finansowane roboty budowlane (hotel w Rossano) zostały rzeczywiście wykonane przez spółkę Eurocostruzioni zgodnie z zatwierdzonym projektem oraz że były z nim zgodne pod względem ilościowym i jakościowym. Wyklucza on zatem możliwość, że w realizacji projektu współfinansowanego z funduszy strukturalnych doszło do nienależytego wykonania lub oszustwa.

74.

Z informacji zawartych w aktach sprawy wynika, że roboty budowlane objęte dotacją zostały wykonane, a ponadto spółka Eurocostruzioni otrzymała środki przeznaczone na umeblowanie, ponieważ przedstawiła opłacone faktury z tytułu jego nabycia, zgodnie z ogłoszeniem o naborze wniosków dotyczących pomocy z dnia 14 maja 2002 r. i dekretem o przyznaniu pomocy z dnia 20 kwietnia 2004 r.

75.

Wątpliwości sądu odsyłającego dotyczą uzasadnienia pozostałych wydatków inwestora, wynikających, jak już wspomniano, z faktu, że wzniósł on budynek z wykorzystaniem własnych materiałów, narzędzi i personelu. Spółka Eurocostruzioni nie przedstawiła żadnych opłaconych faktur w odniesieniu do tych wydatków.

76.

Uważam, że należałoby przede wszystkim ustalić, czy rzeczywiście było możliwe uzasadnienie tych wydatków opłaconymi fakturami, jak utrzymuje Regione Calabria.

77.

Gdyby wystawienie należycie opłaconych faktur nie było możliwe, zastosowanie art. 32 rozporządzenia nr 1260/1999 i pkt 2.1 zasady nr 1 załącznika do rozporządzenia nr 1685/2000 pozwoliłoby w drodze wyjątku na uzasadnienie wydatków dokumentami rachunkowymi o wartości dowodowej równoważnej z wartością dowodową tych faktur ( 32 ).

78.

W szczególności, jak już wskazałem, dokumenty poświadczające weryfikację i kontrolę prac przeprowadzone przez komisję odbiorczą powołaną przez organ administracji regionalnej nie stanowią prawdziwego i rzetelnego oraz wystarczającego uzasadnienia poniesionych wydatków, jeśli ograniczają się do zastosowania szacunków zgodnie ze standardową tabelą, które to szacunki nie pozostają w bezpośrednim i obiektywnym związku z tymi wydatkami, lecz są raczej abstrakcyjnymi parametrami.

79.

Dokumenty te nie przedstawiają zatem same w sobie prawdziwego i rzetelnego obrazu rzeczywiście dokonanych transakcji, nie odzwierciedlają wartości dodanej przez przedsiębiorstwo do projektu i nie wykluczają możliwości podwójnego uwzględnienia wydatków.

80.

Wreszcie warto przypomnieć, że art. 8 ogłoszenie o naborze wniosków dotyczących pomocy z dnia 14 maja 2002 r. (na który sąd apelacyjny powołuje się w końcowej części wyroku z dnia 27 października 2014 r.) wyłączył z dotacji wydatki związane z wewnętrznymi zamówieniami na procesy (budowlane), a także wydatki nieskapitalizowane i płatności gotówkowe.

81.

W świetle powyższych rozważań proponuję Trybunałowi, aby na pytanie zadane przez Corte suprema di cassazione (sąd kasacyjny, Włochy) odpowiedział następująco:

Artykuł 32 rozporządzenia Rady (WE) nr 1260/1999 z dnia 21 czerwca 1999 r. ustanawiającego przepisy ogólne w sprawie funduszy strukturalnych oraz pkt 2.1 zasady nr 1 załącznika do rozporządzenia Komisji (WE) nr 1685/2000 z dnia 28 lipca 2000 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1260/1999 w odniesieniu do warunków, jakie muszą spełniać wydatki na działania współfinansowane z funduszy strukturalnych, należy interpretować w ten sposób, że: