Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 62020CJ0692

Wyrok Trybunału (pierwsza izba) z dnia 28 września 2023 r.
Komisja Europejska przeciwko Zjednoczonemu Królestwu Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.
Uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego – Wyrok Trybunału stwierdzający uchybienie – Niewykonanie – Dyrektywa 95/60/WE – Banderolowanie olejów napędowych – Umowa o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej – Protokół w sprawie Irlandii/Irlandii Północnej – Utrzymywanie się uchybienia w przypadku Irlandii Północnej po upływie okresu przejściowego – Artykuł 260 ust. 2 TFUE – Kary pieniężne – Ryczałt – Waga naruszenia – Zdolność płatnicza.
Sprawa C-692/20.

Court reports – general – 'Information on unpublished decisions' section

ECLI identifier: ECLI:EU:C:2023:707

 WYROK TRYBUNAŁU (pierwsza izba)

z dnia 28 września 2023 r. ( *1 )

Uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego – Wyrok Trybunału stwierdzający uchybienie – Niewykonanie – Dyrektywa 95/60/WE – Banderolowanie olejów napędowych – Umowa o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej – Protokół w sprawie Irlandii/Irlandii Północnej – Utrzymywanie się uchybienia w przypadku Irlandii Północnej po upływie okresu przejściowego – Artykuł 260 ust. 2 TFUE – Kary pieniężne – Ryczałt – Waga naruszenia – Zdolność płatnicza

W sprawie C‑692/20

mającej za przedmiot skargę o stwierdzenie, na podstawie art. 260 ust. 2 TFUE, uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, wniesioną w dniu 21 grudnia 2020 r.,

Komisja Europejska, którą reprezentowali A. Armenia i P.‑J. Loewenthal, w charakterze pełnomocników,

strona skarżąca,

przeciwko

Zjednoczonemu Królestwu Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, które reprezentowali początkowo S. McCrory i F. Shibli, w charakterze pełnomocników, których wspierali O. Thomas, KC, i P. Reynolds, barrister, następnie L. Baxter, S. McCrory i F. Shibli, w charakterze pełnomocników, których wspierali O. Thomas, KC, i P. Reynolds, barrister, następnie L. Baxter, w charakterze pełnomocnika, którego wspierali O. Thomas, KC, i P. Reynolds, barrister, a wreszcie S. Fuller, w charakterze pełnomocnika, którego wspierali O. Thomas, KC, i P. Reynolds, barrister,

strona pozwana,

TRYBUNAŁ (pierwsza izba),

w składzie: A. Arabadjiev, prezes izby, L. Bay Larsen, wiceprezes Trybunału, pełniący obowiązki sędziego pierwszej izby, P.G. Xuereb, A. Kumin (sprawozdawca) i I. Ziemele, sędziowie,

rzecznik generalny: A.M. Collins,

sekretarz: M. Longar, administrator,

uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 28 września 2022 r.,

po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 8 grudnia 2022 r.,

wydaje następujący

Wyrok

1

W skardze Komisja Europejska wnosi do Trybunału o:

stwierdzenie, że nie podjąwszy działań niezbędnych do wykonania wyroku z dnia 17 października 2018 r., Komisja/Zjednoczone Królestwo (C‑503/17, zwanego dalej wyrokiem stwierdzającym uchybienie, EU:C:2018:831), Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej uchybiło zobowiązaniom ciążącym na nim na mocy art. 260 ust. 1 TFUE w związku z art. 127 i 131 Umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Dz.U. 2020, L 29, s. 7; zwanej dalej „umową o wystąpieniu”);

nakazanie Zjednoczonemu Królestwu, na podstawie art. 260 ust. 2 TFUE w związku z art. 127 i 131 umowy o wystąpieniu, zapłaty na rzecz Komisji:

dziennej okresowej kary pieniężnej w wysokości 268878,50 EUR za każdy dzień opóźnienia w wykonaniu wyroku stwierdzającego uchybienie, naliczanej od dnia ogłoszenia wyroku w niniejszej sprawie do dnia pełnego wykonania wyroku stwierdzającego uchybienie;

ryczałtu w kwocie stanowiącej iloczyn stawki dziennej wynoszącej 35873,20 EUR i liczby dni, które upłynęły od dnia ogłoszenia wyroku stwierdzającego uchybienie do dnia, w którym to państwo wykona ów wyrok, względnie – w przypadku braku położenia kresu naruszeniu przed wydaniem wyroku w niniejszym postępowaniu – do dnia jego ogłoszenia, przy czym minimalna wysokość ryczałtu wynosi 8901000 EUR; oraz

obciążenie Zjednoczonego Królestwa kosztami niniejszego postępowania.

Ramy prawne

Prawo Unii

Umowa o wystąpieniu

2

Umowa o wystąpieniu, zatwierdzona w imieniu Unii i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (EWEA) w drodze decyzji Rady (UE) 2020/135 z dnia 30 stycznia 2020 r. (Dz.U. 2020, L 29, s. 1), weszła w życie w dniu 1 lutego 2020 r.

3

Artykuł 86 tej umowy, zatytułowany „Sprawy zawisłe przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej”, stanowi w ust. 1 i 3:

„1.   Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej pozostaje właściwy we wszelkich postępowaniach wszczętych przez Zjednoczone Królestwo lub przeciwko Zjednoczonemu Królestwu przed zakończeniem okresu przejściowego […].

[…]

3.   Na użytek niniejszego rozdziału uznaje się, że postępowania zostały wszczęte przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej […] w dniu wpisania do rejestru dokumentu wszczynającego postępowanie przez Sekretariat Trybunału Sprawiedliwości […]”.

4

Zgodnie z art. 126 tej umowy okres przejściowy rozpoczął się z dniem wejścia w życie tej umowy i dobiegł końca w dniu 31 grudnia 2020 r.

5

Artykuł 127 umowy o wystąpieniu, zatytułowany „Zakres okresu przejściowego”, stanowi:

„1.   O ile niniejsza Umowa nie stanowi inaczej, w okresie przejściowym prawo Unii ma zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa i na jego terytorium.

[…]

3.   W okresie przejściowym prawo Unii mające zastosowanie zgodnie z ust. 1 wywołuje takie same skutki prawne w odniesieniu do Zjednoczonego Królestwa i w Zjednoczonym Królestwie, jakie wywołuje w Unii i w jej państwach członkowskich, oraz jest stosowane zgodnie z tymi samymi metodami i ogólnymi zasadami, jak te mające zastosowanie w Unii.

[…]

6.   O ile niniejsza Umowa nie stanowi inaczej, w okresie przejściowym wszelkie odniesienia do państw członkowskich w prawie Unii mającym zastosowanie zgodnie z ust. 1, w tym wdrażanym i stosowanym przez państwa członkowskie, rozumie się jako odniesienia obejmujące również Zjednoczone Królestwo.

[…]”.

6

Artykuł 131 tej umowy, zatytułowany „Nadzór i egzekwowanie”, stanowi:

„W okresie przejściowym w odniesieniu do Zjednoczonego Królestwa oraz do osób fizycznych i prawnych mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w Zjednoczonym Królestwie instytucjom, organom i jednostkom organizacyjnym Unii przysługują kompetencje powierzone im w prawie Unii. W szczególności Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest właściwy w przypadkach przewidzianych w Traktatach.

Akapit pierwszy ma również zastosowanie w okresie przejściowym w odniesieniu do wykładni i stosowania niniejszej Umowy”.

7

Protokół w sprawie Irlandii/Irlandii Północnej, załączony do umowy o wystąpieniu (zwany dalej „Protokołem w sprawie Irlandii/Irlandii Północnej”), zawiera art. 8, zatytułowany „VAT i akcyza”, który stanowi w akapicie pierwszym:

„Przepisy prawa Unii wymienione w załączniku 3 do niniejszego Protokołu dotyczące towarów mają zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa i w Zjednoczonym Królestwie w odniesieniu do Irlandii Północnej”.

8

Artykuł 12 Protokołu w sprawie Irlandii/Irlandii Północnej, zatytułowany „Wdrażanie, stosowanie, nadzór i egzekwowanie”, stanowi w ust. 1:

„Bez uszczerbku dla ust. 4 władze Zjednoczonego Królestwa są odpowiedzialne za wdrożenie i stosowanie przepisów prawa Unii mających – na mocy niniejszego Protokołu – zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa i w Zjednoczonym Królestwie w odniesieniu do Irlandii Północnej”.

9

Załącznik 3 do tego protokołu dotyczy w szczególności dyrektywy Rady 95/60/WE z dnia 27 listopada 1995 r. w sprawie banderolowania olejów napędowych i nafty (Dz.U. 1995, L 291, s. 46).

Dyrektywa 95/60

10

Motywy pierwszy i trzeci dyrektywy 95/60 mają następujące brzmienie:

„środki wspólnotowe przewidziane w niniejszej dyrektywie są nie tylko potrzebne, ale również nieodzowne dla osiągnięcia celów rynku wewnętrznego; cele te nie mogą być osiągnięte przez państwa członkowskie indywidualnie; […] niniejsza dyrektywa jest zgodna z zasadą pomocniczości;

[…]

prawidłowe funkcjonowanie rynku wewnętrznego wymaga obecnie ustanowienia wspólnych reguł dotyczących banderolowania olejów napędowych i nafty, które nie były obciążone podatkiem według pełnej stawki stosowanej do takich olejów mineralnych wykorzystywanych jako materiał napędowy”.

11

Artykuł 1 tej dyrektywy stanowi w ust. 1:

„Z zastrzeżeniem przepisów krajowych dotyczących banderolowania państwa członkowskie mogą stosować banderole zgodnie z przepisami niniejszej dyrektywy do:

wszystkich olejów napędowych oznaczonych kodem CN 27100069, które zostały wprowadzone na rynek […] oraz zostały zwolnione z podatku akcyzowego lub objęte tym podatkiem według innej stawki niż ustanowiona w art. 5 ust. 1 dyrektywy [Rady 92/82/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie zbliżenia stawek podatków akcyzowych od olejów mineralnych (Dz.U. 1992, L 316, s. 19), zmienionej i zastąpionej przez dyrektywę Rady 2003/96/WE z dnia 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej (Dz.U. 2003, L 283, s. 51)],

[…]”.

12

Zgodnie z art. 3 wspomnianej dyrektywy:

„Państwa członkowskie podejmą konieczne kroki, aby nie dopuścić do niewłaściwego wykorzystywania wyrobów oznaczonych oraz, w szczególności, aby wspomniane oleje mineralne nie mogły być wykorzystane do spalania w silniku drogowego pojazdu mechanicznego lub przechowywane w jego zbiorniku paliwa, chyba że takie ich wykorzystanie jest dozwolone w szczególnych przypadkach ustalonych przez właściwe władze państw członkowskich.

Państwa członkowskie spowodują, aby wykorzystywanie wspomnianych olejów mineralnych w przypadkach określonych w akapicie pierwszym było uważane za wykroczenie zgodnie z prawem krajowym danego państwa członkowskiego. Każde państwo członkowskie podejmie środki wymagane dla nadania pełnej mocy wszystkim przepisom niniejszej dyrektywy oraz w szczególności ustal[i] kary, jakie należy nakładać w przypadku nieprzestrzegania wspomnianych środków; kary takie powinny być współmierne do ich celu oraz mieć odpowiedni skutek odstraszający”.

Dyrektywa 2003/96

13

Zgodnie z brzmieniem art. 14 ust. 1 dyrektywy 2003/96:

„Poza przepisami ogólnymi wymienionymi w dyrektywie [Rady 92/12/EWG z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie ogólnych warunków dotyczących wyrobów objętych podatkiem akcyzowym, ich przechowywania, przepływu oraz kontrolowania (Dz.U. 1992, L 76, s. 1)] w sprawie zwolnionych zastosowań produktów podlegających opodatkowaniu, i bez uszczerbku dla innych przepisów wspólnotowych, państwa członkowskie zwalniają następujące produkty od podatku na warunkach, które ustanawiają do celów zapewnienia prawidłowego i prostego stosowania takich zwolnień oraz zapobieżenia jakimkolwiek oszustwom podatkowym, unikaniu [opodatkowania] lub nadużyciom:

[…]

c)

produkty energetyczne dostarczane w celu zastosowania jako paliwo do celów żeglugi na wodach terytorialnych Wspólnoty (włącznie z połowami), z wyłączeniem prywatnej żeglugi niehandlowej, i energia elektryczna produkowana na pokładzie statku.

[…]”.

Prawo Zjednoczonego Królestwa

14

Hydrocarbon Oil Duties Act 1979 (ustawa o podatku akcyzowym od olejów węglowodorowych z 1979 r.), która reguluje opodatkowanie paliw, została w szczególności zmieniona w drodze Finance Act 2012 (ustawy finansowej z 2012 r.). Ze względu na datę zaistnienia spornych okoliczności faktycznych niniejszy spór podlega tej ustawie z 1979 r. w brzmieniu zmienionym tą ustawą z 2012 r. (zwanej dalej „ustawą z 1979 r.”).

15

Artykuł 14E ustawy z 1979 r. regulował opodatkowanie paliwa wykorzystywanego w prywatnej żegludze niehandlowej. Stanowił on:

„Olej ciężki i mieszanka zawierająca biopaliwa o obniżonej stawce: prywatne rekreacyjne jednostki pływające

1)

Niniejszy artykuł ma zastosowanie do olejów ciężkich lub mieszanek zawierających biopaliwa o obniżonej stawce.

2)

Oleje ciężkie lub mieszanki zawierająca biopaliwa nie mogą być wykorzystywane jako paliwo do napędu prywatnych rekreacyjnych jednostek pływających.

3)

Jeżeli przy dostawie określonej ilości oleju ciężkiego lub mieszanki zawierającej biopaliwa przez jedną osobę (»dostawcę«) drugiej osobie, ta ostatnia składa dostawcy właściwe oświadczenie:

a)

ustęp 2 nie ma zastosowania do tego oleju ciężkiego lub mieszanki zawierającej biopaliwa

oraz

b)

dostawca jest zobowiązany do zapłaty organowi podatkowemu, zgodnie z przepisami prawa, kwoty określonej w ust. 4.

[…]

7A)

Właściwe oświadczenie powinno zawierać stwierdzenie, że żadne z postanowień niniejszego artykułu lub żadna czynność podjęta na jego podstawie (w tym sporządzenie oświadczenia) nie ma wpływu na ograniczenia lub zakazy przewidziane w przepisach państwa członkowskiego innego niż Zjednoczone Królestwo w odniesieniu do stosowania olejów ciężkich lub mieszanki zawierającej biopaliwa jako paliw do celów żeglugi poza wodami terytorialnymi Zjednoczonego Królestwa […].

[…]”.

16

Artykuł 14E ustawy z 1979 r. został zmieniony przez Schedule 11 to Finance Act 2020 (załącznik 11 do ustawy finansowej z 2020 r.), który wszedł w życie w dniu 1 października 2021 r., w celu zakazania w istocie używania w Irlandii Północnej banderolowanego paliwa do napędu prywatnych rekreacyjnych jednostek pływających.

Wyrok stwierdzający uchybienie

17

W wyroku stwierdzającym uchybienie Trybunał orzekł, że „Dopuszczając używanie banderolowanego paliwa do celów prywatnej żeglugi, nawet jeżeli paliwo to nie podlega zwolnieniu od podatku akcyzowego ani obniżeniu tego podatku, Zjednoczone Królestwo […] uchybiło zobowiązaniom ciążącym na nim na mocy [dyrektywy Rady 95/60]”.

Postępowanie poprzedzające wniesienie skargi

18

Po ogłoszeniu wyroku stwierdzającego uchybienie Komisja zwróciła się do Zjednoczonego Królestwa pismem z dnia 22 października 2018 r. o poinformowanie jej w terminie dwóch miesięcy o środkach, jakie Zjednoczone Królestwo zamierza podjąć w celu zastosowania się do tego wyroku.

19

W piśmie z dnia 19 grudnia 2018 r. Zjednoczone Królestwo wskazało, że w latach 2019–2020 zamierza zmienić swoje przepisy, w szczególności ustawę z 1979 r. i odpowiednie prawodawstwo wtórne, w celu zakazania wykorzystywania banderolowanego paliwa do napędu prywatnych rekreacyjnych jednostek pływających. W piśmie tym państwo to wyjaśniło również, że ze względu na istotne konsekwencje praktyczne tych zmian przeprowadzone zostaną konsultacje społeczne.

20

Uznając, że Zjednoczone Królestwo nie podjęło środków niezbędnych do zastosowania się do wyroku stwierdzającego uchybienie, Komisja skierowała do niego w dniu 15 maja 2020 r., zgodnie z art. 260 ust. 2 TFUE, wezwanie do usunięcia uchybienia, wzywając je do przedstawienia uwag w terminie czterech miesięcy od jego otrzymania, czyli najpóźniej do dnia 15 września 2020 r.

21

W dniu 11 września 2020 r. Zjednoczone Królestwo odpowiedziało na wezwanie do usunięcia uchybienia, przedstawiając trudności związane z wykonaniem wyroku stwierdzającego uchybienie, w szczególności ze względu na wybory powszechne, które odbyły się w tym państwie w grudniu 2019 r. Wspomniane państwo wskazało również, że upoważnienie ustawowe zostało włączone do ustawy finansowej z 2020 r. i że stanowi ono wstępny etap niezbędny do przyjęcia prawodawstwa wtórnego niezbędnego do zastosowania się do tego wyroku. Ponadto wskazało, że powstały projekty szerszych reform dotyczących zniesienia prawa do korzystania z banderolowanego paliwa w większości sektorów od kwietnia 2022 r. W tym względzie państwo to wyjaśniło, że konsultacje w sprawie tych reform zakończą się w dniu 1 października 2020 r. oraz że decyzja dotycząca terminu zniesienia prawa do wykorzystywania paliwa banderolowanego do napędu prywatnych rekreacyjnych jednostek pływających zostanie podjęta po przeprowadzeniu tych konsultacji wraz z ostatecznymi decyzjami dotyczącymi szerszych reform dotyczących tego paliwa.

22

W tych okolicznościach Komisja postanowiła wnieść skargę będącą przedmiotem niniejszego postępowania.

Rozwój sytuacji w trakcie niniejszego postępowania

23

Ponieważ okres przejściowy przewidziany w art. 126 umowy o wystąpieniu zakończył się w dniu 31 grudnia 2020 r., z dniem 1 stycznia 2021 r. przepisy dyrektywy 95/60 przestały mieć zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa, jednak z wyjątkiem Irlandii Północnej, gdzie przepisy te pozostały w mocy po tej dacie na podstawie art. 8 Protokołu w sprawie Irlandii/Irlandii Północnej w związku z załącznikiem 3 do tego protokołu.

24

W dniu 21 maja 2021 r. Zjednoczone Królestwo skierowało do Komisji pismo, w którym poinformowało ją, że ostateczne przepisy zakazujące wykorzystywania paliwa banderolowanego o obniżonej stawce podatku akcyzowego do napędu prywatnych rekreacyjnych jednostek pływających w Irlandii Północnej zostaną przyjęte przez parlament Zjednoczonego Królestwa w dniu 1 lipca 2021 r. Ponadto Zjednoczone Królestwo wskazało, że prywatni dostawcy paliwa nie są w stanie wybudować w sezonie żeglugowym dodatkowej infrastruktury niezbędnej do zapewnienia dostaw oleju napędowego objętego pełną stawką akcyzy dla prywatnych rekreacyjnych jednostek pływających i dostaw oleju napędowego po obniżonej stawce podatku akcyzowego dla komercyjnych jednostek pływających, w związku z czym zakaz ten wejdzie w życie w dniu 1 października 2021 r.

25

W dniu 21 maja 2021 r. Zjednoczone Królestwo zaktualizowało zatem notę informacyjną dotyczącą podatku akcyzowego od paliwa wykorzystywanego w prywatnych rekreacyjnych jednostkach pływających, której pkt 2.3 zyskał następujące brzmienie:

„Od dnia 1 października 2021 r. prywatne rekreacyjne jednostki pływające w Irlandii Północnej posiadające tylko jeden zbiornik paliwa (do napędu i do celów innych niż napęd) nie mogą używać [paliwa banderolowanego], chyba że zostało ono wlane do zbiornika paliwa albo w Irlandii Północnej przed dniem 1 października 2021 r., albo na terytorium, na którym [paliwo banderolowane] może być nadal legalnie wykorzystywane do napędu […]”.

26

Rozpatrywane prawodawstwo wtórne zostało przyjęte w dniu 28 czerwca 2021 r. i umożliwiło wejście w życie przepisów ustawy finansowej z 2020 r., w związku z czym od dnia 1 października 2021 r. w Irlandii Północnej zakazane jest wykorzystywanie przez użytkowników prywatnych rekreacyjnych jednostek pływających paliwa banderolowanego do napędu.

27

Pismem z dnia 11 lutego 2022 r. Komisja poinformowała Trybunał, że częściowo cofa skargę w odniesieniu do dziennej okresowej kary pieniężnej, ponieważ żądanie to stało się bezprzedmiotowe wraz z wejściem w życie w dniu 1 października 2021 r. przepisów ustawy finansowej z 2020 r. Niemniej jednak podtrzymała ona swoje żądanie w odniesieniu do zasądzenia od Zjednoczonego Królestwa ryczałtu w wysokości 35873,20 EUR dziennie za okres od 17 października 2018 r. do 30 września 2021 r., który upłynął od dnia ogłoszenia wyroku stwierdzającego uchybienie do dnia, w którym państwo to zastosowało się do tego wyroku.

W przedmiocie uchybienia

Argumentacja stron

28

Komisja podnosi, że Zjednoczone Królestwo nie podjęło środków niezbędnych do wykonania wyroku stwierdzającego uchybienie. Państwo to miało cztery miesiące na przedstawienie uwag od dnia otrzymania wezwania do usunięcia uchybienia, czyli powinno to było uczynić najpóźniej do dnia 15 września 2020 r. Tymczasem z odpowiedzi na to wezwanie jasno wynika, że pomimo przyjęcia pewnych uprzednich środków ustawodawczych prawo do używania paliwa banderolowanego do napędu prywatnych rekreacyjnych jednostek pływających miało być zniesione dopiero w kwietniu 2022 r. W tym względzie Komisja utrzymuje, że państwo członkowskie nie może powoływać się na przewlekłość procesu legislacyjnego lub trudności o charakterze wewnętrznym w celu uzasadnienia niewykonania w odpowiednim czasie wyroku Trybunału.

29

Zjednoczone Królestwo odpowiada, że nie uchybiło ciążącemu na nim obowiązkowi wykonania wyroku stwierdzającego uchybienie, ponieważ wezwanie do usunięcia uchybienia oraz niniejsza skarga Komisji były przedwczesne. Z orzecznictwa Trybunału, wypracowanego w szczególności w wyrokach: z dnia 4 lipca 2000 r., Komisja/Grecja (C‑387/97, EU:C:2000:356, pkt 82) i z dnia 25 czerwca 2013 r., Komisja/Republika Czeska (C‑241/11, EU:C:2013:423, pkt 44), zgodnie z którym wykonanie wyroku stwierdzającego uchybienie powinno zakończyć się w możliwie najkrótszym terminie, można bowiem wywnioskować, że Trybunał powinien zbadać praktyczne trudności, z jakimi boryka się dane państwo członkowskie. Z wyroku z dnia 25 listopada 2003 r., Komisja/Hiszpania (C‑278/01, EU:C:2003:635, pkt 30) wynika również, że w celu stwierdzenia niewykonania wyroku, wbrew art. 260 ust. 2 TFUE, Trybunał musi uznać, że wykonanie rozpatrywanego wyroku stwierdzającego uchybienie było możliwe przed dniem, w którym rzeczywiście nastąpiło.

30

W tym kontekście do Komisji należy dokonanie analizy praktycznych trudności, jakie dane państwo członkowskie musi przezwyciężyć w celu zastosowania się do wyroku stwierdzającego uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego. Instytucja ta powinna wykazać, że pomimo tych trudności państwo to miało racjonalnie możliwość zastosowania się do wyroku w terminie wyznaczonym w wezwaniu do usunięcia uchybienia. Biorąc zaś pod uwagę złożoność i ogrom zadania polegającego na zastosowaniu się do wyroku stwierdzającego uchybienie, okres 23 miesięcy od dnia ogłoszenia tego wyroku do upływu terminu wyznaczonego w tym piśmie był w sposób oczywisty niewystarczający do tego, by Zjednoczone Królestwo zastosowało się do tego wyroku.

31

Ponadto podejście oparte na odpowiedzialności obiektywnej nie ma zastosowania do spraw wniesionych na podstawie art. 260 TFUE. Komisja powinna była w stosownym przypadku zażądać, wraz z wniesieniem na podstawie art. 258 TFUE skargi, nałożenia na Zjednoczone Królestwo sankcji finansowych zgodnie z art. 260 ust. 3 TFUE, czego nie uczyniła. Wreszcie Komisja myli praktyczne trudności, z jakimi borykają się państwa członkowskie, które Trybunał powinien wziąć pod uwagę, z wewnętrznymi problemami prawnymi lub politycznymi tych państw, które nie mogą być uwzględniane.

32

W niniejszym przypadku Zjednoczone Królestwo twierdzi, że napotkało wyjątkowe trudności praktyczne w wykonaniu dyrektywy 95/60 i zastosowaniu się do wyroku stwierdzającego uchybienie, o czym poinformowało Komisję. Musiało bowiem stawić czoła trudnościom związanym, po pierwsze, ze szczególnymi cechami geograficznymi Zjednoczonego Królestwa pod względem długości linii brzegowej, jak też liczby portów i red, po drugie, z bardzo zróżnicowaną wielkością portów, w których statki mogą zaopatrywać się w paliwo, po trzecie, z materialnymi ograniczeniami, z jakimi borykają się małe porty w celu dostarczenia zarówno niebanderolowanego, jak i banderolowanego paliwa, po czwarte, z względami natury gospodarczej i względami bezpieczeństwa, w szczególności dotyczącymi oszustw podatkowych, ryzyka pogorszenia się stanu oleju napędowego, instalacji tymczasowych dodatkowych zbiorników, wpływu na dochody z turystyki i wykorzystania paliwa banderolowanego do celów innych niż napęd, a po piąte, z pandemią COVID-19.

33

W replice Komisja podnosi w pierwszej kolejności, że Zjednoczone Królestwo nie kwestionuje, iż na dzień 15 września 2020 r. nie wykonało wyroku stwierdzającego uchybienie.

34

W drugiej kolejności – twierdzenie tego państwa, zgodnie z którym Komisja powinna wykazać, że miało ono racjonalnie możliwość wykonania tego wyroku przed wskazanym dniem, nie znajduje poparcia w orzecznictwie.

35

W trzeciej kolejności – utrwalone orzecznictwo Trybunału, zgodnie z którym państwo członkowskie nie może powoływać się na trudności praktyczne w celu uzasadnienia nieprzestrzegania art. 260 ust. 1 TFUE, nie ogranicza się do trudności politycznych i prawnych. Ponadto podnosząc, że podejście oparte na odpowiedzialności obiektywnej nie może być stosowane w ramach postępowania przewidzianego w art. 260 TFUE, Zjednoczone Królestwo pomyliło obowiązek ciążący na nim na podstawie art. 260 ust. 1 TFUE z oceną wagi uchybienia na podstawie art. 260 ust. 2 TFUE.

36

W każdym wypadku okoliczności, na które powołuje się Zjednoczone Królestwo, nie stanowią trudności praktycznych, które mogłyby uzasadniać niewykonanie wyroku stwierdzającego uchybienie. Po pierwsze bowiem, jeśli chodzi o podnoszone opóźnienia legislacyjne, ciążący na tym państwie obowiązek przeprowadzenia oceny przystani i portów komercyjnych w celu określenia ewentualnych środków naprawczych koniecznych do wykonania tego wyroku nie stanowi wytłumaczenia, dlaczego ponad dwa i pół roku po jego ogłoszeniu wspomniane państwo nie przyjęło przepisów prawa wtórnego niezbędnych do zastosowania się do tego wyroku. Odnosząc się, po drugie, do trudności wynikających jakoby z infrastruktury, takich jak istnienie daleko położonych portów lub bardzo małych portów, w których nie ma miejsca, aby dostarczać paliwo banderolowane i niebanderolowane, Komisja uważa, że te ewentualne trudności wydają się raczej wyjątkiem niż regułą. Ponadto inne państwa członkowskie już poradziły sobie z trudnościami tego samego rodzaju. Po trzecie, jeśli chodzi o pandemię COVID-19, Komisja wyznaczyła Zjednoczonemu Królestwu wyjątkowo długi, czteromiesięczny termin na udzielenie odpowiedzi na wezwanie do usunięcia uchybienia, podczas gdy zwykle taki termin wynosi tylko dwa miesiące. Ponadto liczba przypadków COVID-19 była w tym państwie latem 2020 r. na jednym z najniższych poziomów.

37

W czwartej kolejności, wbrew temu, co twierdzi Zjednoczone Królestwo, z jego pisma z dnia 11 września 2020 r. jasno wynika, że prawo do używania banderolowanego paliwa w większości sektorów zostało zniesione dopiero od kwietnia 2022 r. Rozbieżność między podjętymi przez to państwo zobowiązaniami do wykonania w odpowiednim czasie wyroku stwierdzającego uchybienie i brakiem namacalnych rezultatów w przewidywalnej przyszłości skłoniły Komisję do wszczęcia postępowania w trybie art. 260 ust. 2 TFUE. Dopiero po wniesieniu przez nią skargi na podstawie tego postanowienia wspomniane państwo zobowiązało się do przyjęcia niezbędnych przepisów prawa wtórnego.

38

W piątej kolejności – Zjednoczone Królestwo niesłusznie powołuje się na art. 260 ust. 3 TFUE, ponieważ postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, które doprowadziło do wydania wyroku stwierdzającego uchybienie, dotyczyło nieprawidłowej transpozycji dyrektywy, a nie braku poinformowania o środkach podjętych w celu transpozycji.

39

W duplice Zjednoczone Królestwo odpowiada w pierwszej kolejności, że ustawa finansowa z 2020 r. umożliwiła mu z chwilą jej wejścia w życie w dniu 1 października 2021 r. zastosowanie się do dyrektywy 95/60.

40

W drugiej kolejności twierdzi ono, że naruszenie art. 260 ust. 1 TFUE nie może wynikać z samego faktu, iż nie podjęło niezbędnych środków przed upływem terminu wyznaczonego w wezwaniu do usunięcia uchybienia, chyba żeby przyznać Komisji uprawnienie, którego to postanowienie jej nie przyznaje, do wyznaczenia terminu na wykonanie wyroku Trybunału stwierdzającego uchybienie. Ponadto w ramach wykonywania swoich uprawnień dyskrecjonalnych instytucja ta nie może bez naruszenia zasad pewności prawa i proporcjonalności występować do Trybunału w trybie art. 260 ust. 2 TFUE, kiedy zechce, nie zbadawszy, czy wykonanie wyroku Trybunału było „możliwe”. Ponadto należy dopuścić naruszenie zasady równego traktowania w zakresie, w jakim terminy wyznaczone przez Komisję innym państwom członkowskim w celu zastosowania się do wyroku Trybunału stwierdzającego uchybienie były w niektórych przypadkach znacznie dłuższe niż termin określony w niniejszej sprawie.

41

W trzeciej i ostatniej kolejności – Komisja przeinaczyła twierdzenia Zjednoczonego Królestwa dotyczące rozpatrywanych trudności praktycznych i nie potraktowała ich należycie. Ponadto wniosła ona skargę do Trybunału na podstawie błędnej interpretacji pisma z dnia 11 września 2020 r. Nie wskazano w nim, wbrew temu, co twierdzi Komisja, że zakaz wykorzystywania banderolowanego paliwa dla prywatnych rekreacyjnych jednostek pływających będzie miał zastosowanie dopiero od kwietnia 2022 r., lecz wyjaśniono, że w tym dniu wejdą w życie zmiany wykraczające poza wymogi wynikające z wyroku stwierdzającego uchybienie.

Ocena Trybunału

42

Zgodnie z art. 260 ust. 2 TFUE jeżeli Komisja uzna, że państwo członkowskie nie podjęło środków zapewniających wykonanie wyroku Trybunału, może wnieść sprawę do Trybunału, po umożliwieniu temu państwu przedstawienia uwag, wskazując wysokość ryczałtu lub okresowej kary pieniężnej do zapłacenia przez to państwo członkowskie, jaką uzna za odpowiednią do okoliczności.

43

Należy zauważyć, że w przypadku postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego na podstawie art. 260 ust. 2 TFUE za datę odniesienia dla oceny istnienia takiego uchybienia należy przyjąć dzień upływu terminu wyznaczonego w wezwaniu do usunięcia uchybienia wystosowanym na podstawie tego postanowienia [wyrok z dnia 20 stycznia 2022 r., Komisja/Grecja (Odzyskanie pomocy państwa – Żelazonikiel), C‑51/20, EU:C:2022:36, pkt 61 i przytoczone tam orzecznictwo].

44

Ponadto należy przypomnieć, że postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom opiera się na obiektywnym ustaleniu, że dane państwo członkowskie nie przestrzega zobowiązań nałożonych na nie traktatem lub aktem prawa wtórnego [wyrok z dnia 12 listopada 2019 r., Komisja/Irlandia (Farma wiatrowa Derrybrien),C‑261/18, EU:C:2019:955, pkt 92].

45

W niniejszej sprawie, jak wynika z pkt 20 niniejszego wyroku, w dniu 15 maja 2020 r. Komisja skierowała do Zjednoczonego Królestwa wezwanie do usunięcia uchybienia, zgodnie z procedurą określoną w art. 260 ust. 2 TFUE. W związku z tym datą odniesienia, o której mowa w pkt 43 niniejszego wyroku, jest data upływu terminu wyznaczonego w tym piśmie, czyli dzień 15 września 2020 r.

46

Oczywiste jest, że do tego dnia Zjednoczone Królestwo nie podjęło środków niezbędnych do wykonania wyroku stwierdzającego uchybienie. Chociaż bowiem we wspomnianym dniu była już przyjęta ustawa o finansach z 2020 r., która zawierała upoważnienie ustawowe niezbędne do tego, aby państwo to zastosowało się do tego wyroku, weszła ona w życie dopiero w dniu 1 października 2021 r., w związku z czym przed tą ostatnią datą wykorzystanie banderolowanego paliwa do napędu prywatnych rekreacyjnych jednostek pływających było dozwolone w całym tym państwie.

47

Stwierdzenia tego nie podważają argumenty Zjednoczonego Królestwa. Co się tyczy w pierwszej kolejności argumentacji tego państwa, zgodnie z którą Komisja powinna wykazać, że miało ono racjonalną możliwość, by wykonać wyrok stwierdzający uchybienie przed upływem terminu wyznaczonego w wezwaniu do usunięcia uchybienia, wystarczy zauważyć, że chociaż w ramach postępowania prowadzonego na podstawie art. 260 ust. 2 TFUE Komisja jest zobowiązana do dostarczenia Trybunałowi informacji niezbędnych do ustalenia stanu wykonania przez państwo członkowskie wyroku stwierdzającego uchybienie (wyrok z dnia 2 grudnia 2014 r., Komisja/Włochy,C‑196/13, EU:C:2014:2407, pkt 48 i przytoczone tam orzecznictwo), nie można wymagać od Komisji udowodnienia, że w dniu upływu terminu wyznaczonego w wezwaniu do usunięcia uchybienia wysłanym przez tę instytucję do danego państwa członkowskiego wykonanie wyroku stwierdzającego uchybienie jest możliwe.

48

Co się tyczy w drugiej kolejności argumentacji Zjednoczonego Królestwa, zgodnie z którą wezwanie do usunięcia uchybienia i skarga w niniejszym postępowaniu były przedwczesne, w szczególności dlatego, że ze względu na trudności praktyczne nie było ono w stanie w pełni zastosować się do wyroku stwierdzającego uchybienie przed upływem terminu wyznaczonego w tym piśmie, należy przypomnieć, po pierwsze, że chociaż art. 260 ust. 1 TFUE nie precyzuje terminu, w którym powinno nastąpić wykonanie wyroku stwierdzającego uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego, to interes związany z bezzwłocznym i jednolitym stosowaniem prawa Unii wymaga, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, by wykonanie to rozpoczęło się bezzwłocznie i zakończyło się w najkrótszym możliwym terminie [wyrok z dnia 12 listopada 2019 r., Komisja/Irlandia (Farma wiatrowa Derrybrien),C‑261/18, EU:C:2019:955, pkt 123 i przytoczone tam orzecznictwo].

49

Po drugie, wbrew temu, co twierdzi Zjednoczone Królestwo, z orzecznictwa nie można wywnioskować, że dane państwo członkowskie może powoływać się na trudności praktyczne w celu uzasadnienia niewykonania wyroku Trybunału. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem państwo członkowskie nie może bowiem powoływać się na przepisy, praktyki lub sytuacje w swoim wewnętrznym porządku prawnym dla uzasadnienia uchybienia zobowiązaniom wynikającym z prawa Unii [wyrok z dnia 12 listopada 2019 r., Komisja/Irlandia (Farma wiatrowa Derrybrien),C‑261/18, EU:C:2019:955, pkt 89 i przytoczone tam orzecznictwo].

50

Jak zauważył rzecznik generalny w pkt 18 i 20 opinii, nie można uznać, że orzecznictwo to dotyczy jedynie trudności natury prawnej i politycznej, w związku z czym trudności praktyczne mogłyby uzasadniać niewykonanie wyroku Trybunału stwierdzającego uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego na podstawie art. 258 TFUE.

51

W tych okolicznościach w niniejszej sprawie niewykonanie wyroku stwierdzającego uchybienie nie może być uzasadnione wewnętrznymi lub praktycznymi trudnościami ani szczególnymi okolicznościami, na które powołało się Zjednoczone Królestwo na etapie poprzedzającym wniesienie skargi i w niniejszym postępowaniu, związanymi w szczególności z procedurą ustawodawczą, wyborami powszechnymi, konsultacjami publicznymi, cechami geograficznymi, zróżnicowaną wielkością portów, trudnościami w dostarczaniu zarówno paliwa banderolowanego, jak i niebanderolowanego, obawami natury gospodarczej i względami bezpieczeństwa, a także pandemią COVID-19.

52

Należy również oddalić argumentację Zjednoczonego Królestwa, zgodnie z którą Komisja, po pierwsze, wypaczyła jego twierdzenia dotyczące praktycznych trudności, jakie napotkało ono przy wykonaniu tego wyroku, a po drugie, nie potraktowała tych trudności w odpowiedni sposób.

53

W trzeciej kolejności, co się tyczy argumentacji Zjednoczonego Królestwa, zgodnie z którą czteromiesięczny termin wyznaczony przez Komisję w wezwaniu do usunięcia uchybienia na przedstawienie uwag dotyczących wykonania wyroku stwierdzającego uchybienie był nierozsądny i niewystarczający, należy zauważyć, że z orzecznictwa wynika, iż cele postępowania poprzedzającego wniesienie skargi, a mianowicie umożliwienie zainteresowanemu państwu członkowskiemu wywiązania się ze zobowiązań wynikających z prawa Unii i skutecznego podniesienia środków obrony przed zarzutami sformułowanymi przez Komisję, nakazują Komisji pozostawienie państwom członkowskim rozsądnego terminu na udzielenie odpowiedzi na wezwanie do usunięcia uchybienia oraz na zastosowanie się do wyroku stwierdzającego uchybienie wydanego w trybie art. 258 TFUE, lub, w stosownym przypadku, przygotowanie obrony, przy czym rozsądny charakter terminu ocenia się, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności charakteryzujące daną sprawę [zob. analogicznie wyrok z dnia 16 lipca 2020 r., Komisja/Rumunia (Przeciwdziałanie praniu pieniędzy),C‑549/18, EU:C:2020:563, pkt 70 i przytoczone tam orzecznictwo].

54

W niniejszym przypadku należy stwierdzić, że czteromiesięczny termin wyznaczony przez Komisję w wezwaniu do usunięcia uchybienia nie był ani nierozsądny, ani niewystarczający, w szczególności zważywszy na fakt, że między ogłoszeniem wyroku stwierdzającego uchybienie a upływem tego terminu upłynęły w sumie prawie 23 miesiące.

55

W czwartej kolejności, w zakresie, w jakim Zjednoczone Królestwo podnosi, że niniejsza skarga była przedwczesna, wystarczy przypomnieć, że z orzecznictwa wynika, iż Komisji jako strażniczce traktatów przysługuje na podstawie art. 17 ust. 1 zdanie drugie TUE uznanie jeśli chodzi o celowość wniesienia skargi przeciwko państwu członkowskiemu i o moment wszczęcia przeciwko niemu postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, przy czym powody przesądzające o takiej decyzji nie mogą wpływać na dopuszczalność skargi ani nawet być przedmiotem kontroli sądowej ze strony Trybunału [zob. podobnie wyroki: z dnia 13 stycznia 2021 r., Komisja/Słowenia (MiFID II),C‑628/18, EU:C:2021:1, pkt 47, 48; a także z dnia 8 marca 2022 r., Komisja/Zjednoczone Królestwo (Zwalczanie nadużyć finansowych w postaci zaniżania wartości),C‑213/19, EU:C:2022:167, pkt 203 i przytoczone tam orzecznictwo].

56

Biorąc pod uwagę ten zakres uznania, należy również oddalić argument Zjednoczonego Królestwa, zgodnie z którym Komisja naruszyła zasadę równego traktowania, ponieważ innym państwom członkowskim wyznaczała terminy znacznie dłuższe od terminu, który wyznaczyła jemu w celu wykonania wyroku stwierdzającego uchybienie [zob. podobnie wyrok z dnia 13 stycznia 2021 r., Komisja/Słowenia (MiFID II),C‑628/18, EU:C:2021:1, pkt 53].

57

W piątej kolejności, co się tyczy argumentu Zjednoczonego Królestwa, zgodnie z którym niniejsza skarga opiera się na popełnionym przez tę instytucję błędzie w interpretacji, wskutek którego przeinaczono znaczenie pisma z dnia 11 września 2020 r., to nawet przy założeniu, że nie wskazano w nim, wbrew temu, co twierdzi Komisja, że zakaz używania banderolowanego paliwa w prywatnych rekreacyjnych jednostkach pływających ma zastosowanie dopiero od kwietnia 2022 r., okoliczność ta jest bez znaczenia dla oceny zasadności niniejszej skargi i nie może podważyć stwierdzenia zawartego w pkt 46 niniejszego wyroku, zgodnie z którym na dzień 15 września 2020 r. Zjednoczone Królestwo nie podjęło wszystkich środków niezbędnych do wykonania wyroku stwierdzającego uchybienie.

58

Na koniec, w szóstej kolejności, wbrew temu, co twierdzi Zjednoczone Królestwo, Komisja nie mogła w ramach skargi wniesionej w sprawie, w której zapadł wyrok stwierdzający uchybienie, zwrócić się do Trybunału na podstawie art. 260 ust. 3 TFUE o nałożenie na to państwo kar pieniężnych. Skarga ta nie została bowiem wniesiona ze względu na to, że państwo to uchybiło ciążącemu na nim obowiązkowi poinformowania o przepisach transponujących dyrektywę 95/60, lecz z powodu nieprawidłowej transpozycji tej dyrektywy. Tymczasem zadaniem Trybunału nie jest badanie w ramach postępowania sądowego wszczętego na podstawie art. 260 ust. 3 TFUE, czy państwo członkowskie dokonało prawidłowej transpozycji dyrektywy [zob. podobnie wyrok z dnia 25 lutego 2021 r., Komisja/Hiszpania (Dyrektywa o danych osobowych – Dziedzina karna), C‑658/19, EU:C:2021:138, pkt 30 i przytoczone tam orzecznictwo].

59

W świetle całości powyższych rozważań należy stwierdzić, że nie podejmując do dnia, w którym upłynął termin wyznaczony w wezwaniu do usunięcia uchybienia wystosowanym przez Komisję, czyli dnia 15 września 2020 r., wszelkich środków zapewniających wykonanie wyroku stwierdzającego uchybienie, Zjednoczone Królestwo uchybiło zobowiązaniom ciążącym na nim na mocy art. 260 ust. 1 TFUE.

W przedmiocie ryczałtu

Argumentacja stron

60

Komisja uważa, że każde przedłużające się niewykonanie wyroku Trybunału stanowi samo w sobie poważne naruszenie zasady legalności i pewności prawa, i w związku z tym wnosi, powołując się na pkt 10 i nast. swojego komunikatu SEC(2005) 1658 z dnia 12 grudnia 2005 r., zatytułowanego „Stosowanie art. [260 TFUE]” (Dz.U. 2007, C 126, s. 15; zwanego dalej „komunikatem z 2005 r.”), o nałożenie na Zjednoczone Królestwo kary ryczałtowej.

61

Komisja, w oparciu o komunikat z 2005 r. i komunikat zatytułowany „Aktualizacja danych wykorzystywanych do obliczania kwot ryczałtowych i okresowych kar pieniężnych wskazywanych Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej przez Komisję w ramach postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego” (Dz.U. 2020, C 301, s. 1; zwany dalej „komunikatem z 2020 r.”), żąda obliczenia kwoty tego ryczałtu poprzez pomnożenie dziennej kwoty wynoszącej 35873,20 EUR przez liczbę dni, które upłynęły od dnia ogłoszenia wyroku stwierdzającego uchybienie do dnia, w którym Zjednoczone Królestwo zastosowało się do tego wyroku. Kwota ta wynika z pomnożenia jednolitej stawki bazowej przez współczynnik wagi naruszenia i współczynnik „n”. Komisja wyjaśnia, że otrzymana w ten sposób kwota ryczałtowa nie może być niższa niż 8901000 EUR.

62

W pierwszej kolejności Komisja wskazuje, że z komunikatu z 2020 r. wynika, po pierwsze, iż jednolitą stawkę bazową określono w wysokości 1052 EUR, a po drugie, że współczynnik „n”, uwzględniany w celu zapewnienia odstraszającego skutku kary, wynosi w przypadku Zjednoczonego Królestwa 3,41.

63

W drugiej kolejności, w odniesieniu do wagi naruszenia, Komisja podnosi, że celem dyrektywy 95/60 jest uzupełnienie dyrektywy 2003/96 oraz wspieranie realizacji i właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego poprzez umożliwienie łatwej i szybkiej identyfikacji oleju napędowego niepodlegającego opodatkowaniu na zwykłym poziomie. Tymczasem nie podejmując niezbędnych środków w celu zapobieżenia nadużywaniu towarów banderolowanych, państwo to utrudniło, a wręcz uniemożliwiło władzom innych państw członkowskich, w szczególności tych, których wody sąsiadują ze Zjednoczonym Królestwem, ustalenie, czy prywatna rekreacyjna jednostka pływająca, która zaopatruje się w paliwo banderolowane w portach Zjednoczonego Królestwa, a następnie wpływa na wody tych państw członkowskich, transportuje paliwo opodatkowane zgodnie z prawem pełną stawką w Zjednoczonym Królestwie. Ponadto z dokumentu rządu Zjednoczonego Królestwa z dnia 15 lipca 2019 r., zatytułowanego „Implementation of the Court of Justice of the European Union (CJEU) judgment on diesel fuel used in private pleasure craft” [wykonanie wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) dotyczącego wykorzystywania oleju napędowego do celów prywatnej żeglugi rekreacyjnej], którym rozpoczęto konsultacje społeczne w tym państwie, wynika, że okoliczność, iż państwo to nie podjęło takich niezbędnych środków, miała wpływ na znaczną liczbę prywatnych rekreacyjnych jednostek pływających. Należy zatem przyjąć współczynnik wagi naruszenia wynoszący 10 z 20.

64

Zjednoczone Królestwo odpowiada, że nawet gdyby Trybunał stwierdził niewykonanie wyroku stwierdzającego uchybienie, nie należałoby na nie nakładać żadnej kary pieniężnej, oraz, tytułem ewentualnym, że kara ta powinna być ograniczona do ryczałtu nieprzekraczającego 250000 EUR.

65

Co się tyczy wagi naruszenia i możliwości finansowych państwa członkowskiego, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału należy wziąć pod uwagę, po pierwsze, skutki niewykonania rozpatrywanego wyroku stwierdzającego uchybienie dla interesów prywatnych i interesu publicznego, a po drugie, stopień pilności w doprowadzeniu do zastosowania się przez dane państwo członkowskie do jego zobowiązań (zob. w szczególności wyroki: z dnia 12 lipca 2005 r., Komisja/Francja,C‑304/02, EU:C:2005:444, pkt 104; z dnia 14 marca 2006 r., Komisja/Francja,C‑177/04, EU:C:2006:173, pkt 62; z dnia 10 stycznia 2008 r., Komisja/Portugalia,C‑70/06, EU:C:2008:3, pkt 39).

66

Co się tyczy w pierwszej kolejności wagi niewykonania wyroku, nie może chodzić o nic więcej niż jedynie ograniczone naruszenie i bardzo niewielką wagę, w związku z czym należy przyjąć podejście analogiczne do podejścia przyjętego przez Trybunał w wyroku z dnia 10 stycznia 2008 r., Komisja/Portugalia (C‑70/06, EU:C:2008:3), a tym samym przyjąć współczynnik wagi naruszenia, który nie jest wyższy niż 3.

67

Po pierwsze, Zjednoczone Królestwo podnosi, że skarga Komisji nie zawiera żadnej analizy znaczenia normy Unii będącej przedmiotem rozpatrywanego naruszenia.

68

Po drugie, Komisja powinna wykazać nie tylko istnienie niewykonania wyroku stwierdzającego uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego, ale również skutki tego niewykonania dla rynku wewnętrznego oraz dla interesów ogólnych i indywidualnych. Tymczasem zdaniem Zjednoczonego Królestwa naruszenia dyrektywy 95/60 mają jedynie bardzo ograniczony wpływ na te interesy z uwagi na kompletny system, który ustanowiło ono w celu sprawdzenia, czy użytkownicy prywatnych rekreacyjnych jednostek pływających zapłacili odpowiednią kwotę podatku. Nie występują zatem straty podatkowe ani szkoda dla rynku wewnętrznego. Ponadto w kwestii trudności, na które powołuje się Komisja w odniesieniu do weryfikowania przez inne państwa członkowskie, czy podatek został prawidłowo uiszczony w Zjednoczonym Królestwie, państwo to twierdzi, po pierwsze, że trudności te nie są poparte żadnym dowodem, a po drugie, że ustanowiony przez nie system weryfikacji mógł być wykorzystywany przez organy tych innych państw członkowskich.

69

Ponadto brak zgodności jest minimalny, ponieważ w latach 2017–2019 w Zjednoczonym Królestwie do napędu prywatnych rekreacyjnych jednostek pływających wykorzystano mniej niż 0,2 % banderolowanego paliwa.

70

W tym kontekście należy również wziąć pod uwagę fakt, że po upływie okresu przejściowego, zakończonego w dniu 31 grudnia 2020 r., zobowiązanie Zjednoczonego Królestwa do wykonania wyroku stwierdzającego uchybienie dotyczy już tylko Irlandii Północnej. Zjednoczone Królestwo podnosi w tym względzie, że liczbę prywatnych rekreacyjnych jednostek pływających w Irlandii Północnej szacuje się na 1500 i że użytkownikom tych jednostek w okresie od dnia 1 stycznia do dnia 22 marca 2021 r. dostarczono jedynie 132 litry banderolowanego paliwa.

71

Po trzecie, z orzecznictwa Trybunału wynika, że przy określaniu wagi uchybienia uwzględnia on trudność w doprowadzeniu do zgodności z prawem. Ponadto przez to, że w 2019 r. przeprowadzono konsultacje społeczne oraz przyjęto rozpatrywane przepisy prawa pierwotnego, Zjednoczone Królestwo poczyniło znaczne postępy od czasu ogłoszenia wyroku stwierdzającego uchybienie. Dodatkowo działało ono w dobrej wierze, ponieważ regularnie informowało Komisję o podjętych środkach. Należy również wziąć pod uwagę fakt, że chodzi o pierwszy środek zaskarżenia wniesiony przeciwko temu państwu z powodu niewykonania wyroku Trybunału.

72

Co się tyczy w drugiej kolejności czasu trwania uchybienia, okres niewykonania rozpoczyna bieg dopiero w chwili, gdy Trybunał uzna, że w praktyce możliwe było wykonanie wyroku stwierdzającego uchybienie. Z wyroku z dnia 28 listopada 2013 r., Komisja/Luksemburg (C‑576/11, EU:C:2013:773) wynika bowiem, że przy ocenie tego czasu trwania należy uwzględnić praktyczne trudności.

73

W trzeciej kolejności Zjednoczone Królestwo wskazuje, że współczynnik „n” wynoszący 3,41, przyjęty w komunikacie z 2020 r., jest zbyt wysoki.

74

Po pierwsze, zdolność płatnicza nie może być już oparta na produkcie krajowym brutto (PKB) Zjednoczonego Królestwa jako całości, ponieważ obowiązki nałożone przez dyrektywę 95/60 i art. 260 TFUE jeśli chodzi o Zjednoczone Królestwo mają zastosowanie, od zakończenia okresu przejściowego, już jedynie w odniesieniu do Irlandii Północnej. Tymczasem za rok 2018 gospodarka Irlandii Północnej stanowiła około 2,28 % gospodarki Zjednoczonego Królestwa, w związku z czym współczynnik „n” powinien zostać dostosowany w sposób proporcjonalny. W tym względzie należy odróżnić niniejszą sprawę od sprawy zakończonej wyrokiem z dnia 11 grudnia 2012 r., Komisja/Hiszpania (C‑610/10, EU:C:2012:781), w którym Trybunał oddalił argument Królestwa Hiszpanii, zgodnie z którym należy uwzględnić jedynie PKB Kraju Basków, ponieważ naruszenie przepisów Unii dotyczyło jedynie tej części Królestwa Hiszpanii. W tamtej sprawie przepisy Unii miały bowiem zastosowanie do tego państwa członkowskiego jako całości, podczas gdy w niniejszej sprawie dyrektywa 95/60 ma już zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa wyłącznie w odniesieniu do Irlandii Północnej. Ponadto ponieważ Komisja uznała, że współczynnik „n” powinien zostać ponownie obliczony po zakończeniu okresu przejściowego, dalsze stosowanie całkowitego PKB Zjednoczonego Królestwa po tym okresie byłoby sprzeczne.

75

Po drugie, należy wziąć pod uwagę fakt, że Zjednoczone Królestwo nie ma już żadnych miejsc w Parlamencie Europejskim.

76

Po trzecie, Trybunał powinien wziąć pod uwagę najnowsze informacje dotyczące PKB. W tym względzie przedstawiciel Zjednoczonego Królestwa wyjaśnił na rozprawie, że w 2020 r. PKB tego państwa wynosiło 2156073 mln funtów szterlingów (GBP) (około 2423426 mln EUR).

77

W replice Komisja podnosi, że Trybunał może nałożyć na Zjednoczone Królestwo sankcję wyższą niż ta, którą zaproponowała.

78

W pierwszej kolejności, w odniesieniu do wagi uchybienia, Komisja przypomina, że jasność naruszonego obowiązku odgrywa istotną rolę w ocenie wagi naruszenia. Podobnie nie chodzi tu o to, czy Zjednoczone Królestwo przestrzegało celu dyrektywy 2003/96, lecz raczej o to, czy wypełniło ono jasny i niezbędny obowiązek przewidziany w dyrektywie 95/60, polegający na zniesieniu prawa do używania banderolowanego paliwa na potrzeby prywatnych rekreacyjnych jednostek pływających. Ponadto na Komisji nie spoczywa obowiązek wykazania, że konsekwencje naruszenia rzeczywiście zmaterializowały się.

79

Co więcej, zdaniem Komisji znaczenie ma jedynie okoliczność, że prywatne rekreacyjne jednostki pływające miały dostęp do wód wielu państw członkowskich z paliwem banderolowanym, co do którego organy tych państw mogły zasadnie przypuszczać, że nie zostało ono opodatkowane.

80

W dodatku Zjednoczone Królestwo dwukrotnie opóźniało przyjęcie odpowiednich przepisów prawa wtórnego. Dopiero po wniesieniu skargi w niniejszej sprawie państwo to przewidziało ich przyjęcie. Wreszcie Komisja wzięła pod uwagę fakt, że chodzi o pierwsze postępowanie w sprawie niewykonania wyroku Trybunału przeciwko temu państwu.

81

Na rozprawie Komisja podniosła, że nie należy obniżać współczynnika wagi naruszenia ze względu na ograniczenie zakresu terytorialnego naruszenia, ponieważ to ograniczenie wynika z umowy o wystąpieniu, a nie ze środków przyjętych przez Zjednoczone Królestwo w celu wykonania wyroku stwierdzającego uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego.

82

W drugiej kolejności, jeśli chodzi o czas trwania naruszenia, nie należy brać pod uwagę trudności praktycznych ani faktu, że Zjednoczone Królestwo podjęło wysiłki w dobrej wierze.

83

W trzeciej kolejności, jeśli chodzi o współczynnik „n”, Komisja przypomina, po pierwsze, że niniejsze postępowanie zostało wszczęte przed zakończeniem okresu przejściowego i że zgodnie z art. 127 i 131 umowy o wystąpieniu Zjednoczone Królestwo jako całość nadal jest odpowiedzialne za stosowanie i przestrzeganie prawa Unii w tym okresie.

84

Po drugie, liczba miejsc, którymi dysponuje państwo członkowskie w Parlamencie, jest wykorzystywana jako zmienna w celu określenia współczynnika „n”, ponieważ stanowi to użyteczny wskaźnik wielkości tego państwa członkowskiego, w związku z czym okoliczność, że Zjednoczone Królestwo nie ma już miejsc w Parlamencie, jest pozbawiona znaczenia i jest też zresztą bezpośrednią konsekwencją podpisanej przez nie umowy o wystąpieniu. Komisja podnosi w każdym razie, że państwo to było reprezentowane w Parlamencie w chwili stwierdzenia uchybienia w 2018 r.

85

Po trzecie, co się tyczy twierdzenia Zjednoczonego Królestwa, zgodnie z którym współczynnik „n” powinien zostać obniżony ze względów gospodarczych, Komisja wskazała na rozprawie, że przekazane przez Zjednoczone Królestwo dane liczbowe dotyczące 2020 r. można uznać za wiarygodne. Ponadto zgodnie z komunikatem Komisji zatytułowanym „Dostosowanie sposobu obliczania kar ryczałtowych i okresowych kar pieniężnych proponowanych przez Komisję w postępowaniach w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego toczących się przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej w związku z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa z Unii” (Dz.U. 2021, C 129, s. 1; zwanym dalej „komunikatem z 2021 r.”) współczynnik „n” powinien obecnie zostać ustalony na 3,70 w odniesieniu do naruszeń popełnionych przez to państwo, a minimalna kwota ryczałtowa winna wynosić 8215000 EUR.

86

W duplice Zjednoczone Królestwo poinformowało, że zastosuje się do dyrektywy 95/60 w dniu 1 października 2021 r. Komisja nie może zatem żądać nałożenia kar pieniężnych, ponieważ z wyroku z dnia 7 września 2016 r., Komisja/Grecja (C‑584/14, EU:C:2016:636, pkt 70) wynika, że mają one na celu zachęcenie do szybkiego wykonania wyroku Trybunału stwierdzającego uchybienie w przypadku utrzymywania się tego uchybienia.

87

W pierwszej kolejności, jeśli chodzi o wagę uchybienia, państwo to odrzuca argument Komisji, zgodnie z którym z motywu pierwszego dyrektywy 95/60 wynika, że obowiązki wynikające z tej dyrektywy należy uznać za istotne. Z jednej strony bowiem, jak wynika z wyroku z dnia25 czerwca 2013 r., Komisja/Republika Czeska (C‑241/11, EU:C:2013:423, pkt 54), wskazówki zawarte w motywie mają niewielką wartość analityczną przy ocenie względnego znaczenia przepisu w stosunku do innych przepisów Unii, a z drugiej strony liczne dyrektywy zawierają równoważne sformułowania.

88

Ponadto należy wziąć pod uwagę ostateczny cel dyrektywy 95/60, jakim jest wdrożenie zharmonizowanego systemu opodatkowania oleju napędowego podatkiem akcyzowym. Komisja myli także kwestię zgodności z tą dyrektywą z kwestią czynników istotnych dla oceny wagi niezgodności.

89

Dodatkowo decydująca jest okoliczność, że banderolowane paliwo dostarczone użytkownikom prywatnych rekreacyjnych jednostek pływających w Zjednoczonym Królestwie stanowiło 0,2 % banderolowanego paliwa dystrybuowanego w tym państwie oraz że banderolowane paliwo dostarczone w Irlandii Północnej w okresie od czerwca do sierpnia 2019 r. stanowiło 0,02 % rynku Zjednoczonego Królestwa.

90

Podobnie okoliczność, że Komisja odniosła się jedynie do niepopartych dowodami wycinków prasowych dotyczących grzywien nałożonych w jednym państwie członkowskim na użytkowników prywatnych rekreacyjnych jednostek pływających ze Zjednoczonego Królestwa i że nie przedstawiła żadnego dowodu nałożenia takiej grzywny od maja 2018 r., świadczy o ograniczonym wpływie niezgodności z dyrektywą 95/60. Tymczasem z wyroku z dnia 10 września 2009 r., Komisja/Portugalia (C‑457/07, EU:C:2009:531, pkt 98) wynika, że jeżeli – tak jak w niniejszej sprawie – państwo członkowskie przedstawiło szczegółowe informacje wskazujące na ograniczony skutek lub brak skutków naruszenia, do Komisji należy wykazanie powodów, dla których Trybunał powinien zgodzić się z jej stanowiskiem. Wreszcie Komisja nie może opierać się na pierwotnym uchybieniu w celu zakwestionowania jego dobrej wiary.

91

W drugiej kolejności, w odniesieniu do współczynnika „n”, należy wziąć pod uwagę fakt, że prawo Unii ma zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa już jedynie w odniesieniu do Irlandii Północnej, która, jak twierdziło Zjednoczone Królestwo na rozprawie, przedstawiała sobą 2,25 % PKB Zjednoczonego Królestwa w 2020 r. Trybunał powinien bowiem oprzeć się na wielkości gospodarki terytorium, do którego stosuje się prawo Unii w dniu wydania wyroku, który zostanie wydany w niniejszej sprawie.

92

Na rozprawie Zjednoczone Królestwo podniosło również, że od momentu wystąpienia z Unii znajdowało się w sytuacji odmiennej od sytuacji państw członkowskich, w związku z czym należałoby potraktować je odmiennie, w szczególności w odniesieniu do współczynnika „n”, i obniżyć kwotę ryczałtu.

Ocena Trybunału

93

Na wstępie należy stwierdzić, że o ile w dniu 1 października 2021 r. Zjednoczone Królestwo położyło kres uchybieniu ciążącemu na nim obowiązkowi pełnego wykonania wyroku stwierdzającego uchybienie, a tym samym że w niniejszym wypadku uchybienie nie utrzymuje się do czasu oceny okoliczności faktycznych przez Trybunał, o tyle Komisja, jak wynika z pkt 27 niniejszego wyroku, podtrzymała swoje żądanie zasądzenia od tego państwa kwoty ryczałtowej.

94

Otóż należy zaznaczyć w tym względzie, że skarga, w której Komisja wnosi o nałożenie ryczałtu, nie może zostać oddalona z tego tylko powodu, że jej przedmiotem jest uchybienie, które choć trwało przez dłuższy czas, zakończyło się już w dniu, w którym Trybunał bada sporne okoliczności faktyczne [zob. podobnie wyrok z dnia 13 stycznia 2021 r., Komisja/Słowenia (MiFID II),C‑628/18, EU:C:2021:1, pkt 70].

95

Tytułem głównym należy przypomnieć, że zadaniem Trybunału jest w każdej zawisłej przed nim sprawie, na podstawie zarówno okoliczności danego przypadku, jak i stopnia perswazji i odstraszania, który uzna on za wymagany, określenie właściwych kar pieniężnych, w szczególności w celu zapobieżenia powtarzaniu się analogicznych naruszeń prawa Unii [wyrok z dnia 20 stycznia 2022 r., Komisja/Grecja (Odzyskanie pomocy państwa – Żelazonikiel), C‑51/20, EU:C:2022:36, pkt 86 i przytoczone tam orzecznictwo].

96

Zasądzenie zapłaty ryczałtu i ustalenie ewentualnej kwoty tego ryczałtu powinny w każdym przypadku być wypadkową całokształtu istotnych okoliczności związanych zarówno z naturą stwierdzonego uchybienia, jak i z postawą przyjętą przez państwo członkowskie, którego dotyczy postępowanie wszczęte na podstawie art. 260 TFUE. Przepis ten przyznaje w tym względzie Trybunałowi znaczną swobodę oceny w odniesieniu do decyzji o nałożeniu bądź braku nałożenia takiej kary i określeniu w razie potrzeby jej wysokości. Ponadto Trybunał, w ramach przysługującej mu swobodnej oceny, powinien ustalić kwotę tego ryczałtu w taki sposób, aby była ona, po pierwsze, stosowna do okoliczności, a po drugie, proporcjonalna do popełnionego naruszenia. Istotnymi czynnikami są w tym względzie w szczególności waga uchybienia, czas jego trwania od chwili ogłoszenia stwierdzającego je wyroku oraz zdolność płatnicza państwa członkowskiego [zob. podobnie wyrok z dnia 12 listopada 2019 r., Komisja/Irlandia (Farma wiatrowa Derrybrien),C‑261/18, EU:C:2019:955, pkt 113, 114 i przytoczone tam orzecznictwo].

97

W pierwszej kolejności, co się tyczy wagi naruszenia, należy przypomnieć znaczenie naruszonej normy dla ustanowienia rynku wewnętrznego, które – jak wynika z wyroku z dnia 20 stycznia 2022 r., Komisja/Grecja (Odzyskanie pomocy państwa – Ferronikiel) (C‑51/20, EU:C:2022:36, pkt 98) – stanowi jedno z podstawowych zadań powierzonych Unii na podstawie art. 3 ust. 3 TUE.

98

W tym względzie, jak wynika z pkt 44 i 46 wyroku stwierdzającego uchybienie, po pierwsze, na mocy art. 1 dyrektywy 95/60 w związku z jej motywem trzecim państwa członkowskie są zobowiązane do stosowania banderoli przewidzianych w tej dyrektywie w szczególności do oleju napędowego, który nie jest opodatkowany według pełnej stawki, a po drugie, cel realizowany przez tę dyrektywę, a mianowicie uzupełnienie dyrektywy 2003/96 i wspieranie realizacji i prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego poprzez umożliwienie łatwej i szybkiej identyfikacji oleju napędowego niepodlegającego opodatkowaniu na zwykłym poziomie, nie mógłby zostać osiągnięty, gdyby państwa członkowskie mogły zezwolić na stosowanie banderoli również w odniesieniu do oleju napędowego przeznaczonego do celów podlegających zwykłej stawce opodatkowania.

99

Ponadto środki przewidziane w dyrektywie 95/60 są, zgodnie z jej motywem pierwszym, nie tylko potrzebne, ale również nieodzowne dla osiągnięcia celów rynku wewnętrznego.

100

Prawdą jest, że Zjednoczone Królestwo podnosi, iż ustanowiło kompletny system umożliwiający sprawdzenie, czy odpowiednia kwota podatku została uiszczona przez użytkowników prywatnych rekreacyjnych jednostek pływających, i że system ten mógłby być również wykorzystywany przez organy państw członkowskich podczas późniejszych kontroli, które i tak nie stanowią głównego celu dyrektywy 95/60.

101

Wystarczy jednak przypomnieć w tym względzie, że w pkt 52 i 53 wyroku stwierdzającego uchybienie Trybunał uznał, iż banderolowanie oleju napędowego zwolnionego z podatku lub opodatkowanego według stawki obniżonej przewidziane w dyrektywie 95/60 ma na celu właśnie ułatwienie kontroli rzeczywistej zapłaty odpowiedniego podatku akcyzowego w państwie członkowskim dopuszczenia do konsumpcji przez organy podatkowe innego państwa członkowskiego i że nie ma znaczenia, czy istnieją inne środki kontroli, takie jak przedstawienie pokwitowania zapłaty różnicy w podatku akcyzowym, proponowane przez Zjednoczone Królestwo.

102

Ponadto należy również przypomnieć, że obowiązek przyjęcia przepisów krajowych w celu zapewnienia pełnej transpozycji dyrektywy stanowi zasadniczy obowiązek państw członkowskich służący zapewnieniu pełnej skuteczności prawa Unii, w związku z czym uchybienie temu obowiązkowi należy uznać za niewątpliwie poważne [zob. analogicznie wyrok z dnia 25 lutego 2021 r., Komisja/Hiszpania (Dyrektywa o danych osobowych – Dziedzina karna), C‑658/19, EU:C:2021:138, pkt 64 i przytoczone tam orzecznictwo].

103

W zakresie, w jakim Zjednoczone Królestwo twierdzi, że waga naruszenia jest niewielka ze względu na fakt, iż banderolowane paliwo dostarczone użytkownikom prywatnych rekreacyjnych jednostek pływających w Zjednoczonym Królestwie stanowiło 0,2 % banderolowanego paliwa dystrybuowanego w tym państwie, należy stwierdzić, podobnie jak czyni to Komisja, iż rozpatrywane uchybienie mogło działać na szkodę znacznej liczby użytkowników prywatnych rekreacyjnych jednostek pływających, a tym samym naruszać odnośne interesy prywatne i interes publiczny. Zarówno bowiem obywatele brytyjscy, którzy chcieli wpłynąć na wody państw członkowskich sąsiadujących ze Zjednoczonym Królestwem, jak i obywatele tych sąsiadujących państw członkowskich, którzy chcieli wpłynąć na wody Zjednoczonego Królestwa i musieli tam zaopatrzyć się w banderolowane paliwo przed powrotem na wody tych państw członkowskich, mogli być narażeni na trudności podczas kontroli przeprowadzanej przez organy tych państw członkowskich, a w szczególności na nałożenie przez te organy grzywny.

104

Ponadto Zjednoczone Królestwo samo wskazało w swoich uwagach na piśmie, że zakaz stosowania banderolowanego paliwa do napędu tych jednostek ma istotne konsekwencje praktyczne, co byłoby pozbawione sensu, gdyby ilość banderolowanego paliwa dostarczonego w tym celu była znikoma. Ponadto z dokumentu z dnia 15 lipca 2019 r., zatytułowanego „Implementation of the Court of Justice of the European Union (CJEU) judgment on diesel fuel used in private pleasure craft”, za pomocą którego przeprowadzono konsultacje społeczne w Zjednoczonym Królestwie, wynika, że państwo to dysponowało znaczną liczbą prywatnych rekreacyjnych jednostek pływających i że do napędu tych jednostek wykorzystywano znaczną ilość banderolowanego paliwa.

105

Co się tyczy ewentualnych okoliczności łagodzących powołanych przez Zjednoczone Królestwo, to po pierwsze, mając na względzie pkt 49–51 niniejszego wyroku, należy oddalić argumentację tego państwa, zgodnie z którą waga uchybienia jest bardzo niewielka ze względu na rozpatrywane trudności praktyczne. W ramach oceny wagi uchybienia Trybunał wielokrotnie przypominał bowiem, że państwo członkowskie nie może powoływać się na przepisy, praktyki lub sytuacje w swoim wewnętrznym porządku prawnym dla uzasadnienia uchybienia zobowiązaniom wynikającym z prawa Unii (zob. podobnie wyroki: z dnia 4 grudnia 2014 r., Komisja/Szwecja,C‑243/13, EU:C:2014:2413, pkt 53; z dnia 13 lipca 2017 r., Komisja/Hiszpania,C‑388/16, EU:C:2017:548, pkt 41; z dnia 25 lipca 2018 r., Komisja/Hiszpania,C‑205/17, EU:C:2018:606, pkt 62).

106

Po drugie, co się tyczy okoliczności, że w toku postępowania poprzedzającego wniesienie skargi Zjednoczone Królestwo regularnie informowało Komisję o środkach, jakie zamierzało podjąć w celu zastosowania się do wyroku stwierdzającego uchybienie, należy przypomnieć, że obowiązek lojalnej współpracy z Komisją spoczywa w każdym wypadku na państwach członkowskich na mocy art. 4 ust. 3 TUE, co oznacza, że każde państwo członkowskie jest zobowiązane ułatwiać tej instytucji wypełnianie jej zadania polegającego, zgodnie z art. 17 TUE, na nadzorowaniu – w charakterze strażniczki traktatów – stosowania prawa Unii pod kontrolą Trybunału [wyrok z dnia 8 marca 2022 r., Komisja/Zjednoczone Królestwo (Zwalczanie nadużyć finansowych w postaci zaniżania wartości),C‑213/19, EU:C:2022:167, pkt 527].

107

W związku z tym jedynie współpraca z Komisją charakteryzująca się działaniami świadczącymi o zamiarze jak najszybszego zastosowania się do rozpatrywanego wyroku stwierdzającego uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego wydanego na podstawie art. 258 TFUE może zostać uwzględniona jako okoliczność łagodząca w ramach oceny wagi naruszenia.

108

Tymczasem w niniejszej sprawie, wbrew temu, co Zjednoczone Królestwo przekazało Komisji w piśmie z dnia 19 grudnia 2018 r., nie dokonało ono w latach 2019 i 2020 zmian ustawodawczych niezbędnych do zastosowania się do wyroku stwierdzającego uchybienie. Ponadto w zakresie, w jakim państwo to wskazało w piśmie z dnia 11 września 2020 r., że decyzja dotycząca terminu zniesienia prawa do używania banderolowanego paliwa do napędu prywatnych rekreacyjnych jednostek pływających zostanie podjęta dopiero po przeprowadzeniu konsultacji społecznych dotyczących zniesienia tego prawa w odniesieniu do sektorów innych niż napęd tych jednostek, Zjednoczone Królestwo przyznało, że wykonanie tego wyroku mogło zostać przeprowadzone szybciej.

109

W tych okolicznościach współpraca Zjednoczonego Królestwa z Komisją w trakcie postępowania poprzedzającego wniesienie skargi nie może zostać uwzględniona jako okoliczność łagodząca.

110

Natomiast, po trzecie, należy uwzględnić jako okoliczność łagodzącą fakt, że Zjednoczone Królestwo podjęło szereg środków zarówno przed wniesieniem niniejszej skargi, jak i w toku postępowania w celu wykonania wyroku stwierdzającego uchybienie, a w szczególności że położyło ono kres zarzucanemu mu uchybieniu wraz z wejściem w życie w dniu 1 października 2021 r. przepisów ustawy budżetowej z 2020 r. (zob. analogicznie wyrok z dnia 31 marca 2011 r., Komisja/Grecja,C‑407/09, EU:C:2011:196, pkt 41).

111

Podobnie, po czwarte, choć wprawdzie wielkość danego państwa członkowskiego nie jest sama w sobie istotna w ramach oceny wagi uchybienia, to należy jednak wziąć pod uwagę fakt, że od dnia 1 stycznia 2021 r. dyrektywa 95/60 ma zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa już tylko w odniesieniu do Irlandii Północnej, w związku z czym konsekwencje uchybienia są od tej daty ograniczone.

112

Wreszcie, po piąte, należy uwzględnić jako okoliczność łagodzącą fakt, że Zjednoczone Królestwo nigdy wcześniej nie zaniechało wykonania wyroku wydanego przez Trybunał na podstawie art. 258 TFUE (zob. wyrok z dnia 30 maja 2013 r., Komisja/Szwecja,C‑270/11, EU:C:2013:339, pkt 55).

113

Co się tyczy, w drugiej kolejności, czasu trwania naruszenia, wystarczy przypomnieć, że należy go oceniać z uwzględnieniem okresu, który upłynął między datą ogłoszenia danego wyroku w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego wydanego na podstawie art. 258 TFUE, a chwilą, w której Trybunał dokonuje oceny okoliczności faktycznych, lub dniem, w którym dane państwo członkowskie zastosuje się do tego wyroku, jeżeli ta ostatnia data przypada wcześniej [zob. podobnie wyroki: z dnia 31 marca 2011 r., Komisja/Grecja,C‑407/09, EU:C:2011:196, pkt 35; z dnia 12 listopada 2019 r., Komisja/Irlandia (Farma wiatrowa Derrybrien),C‑261/18, EU:C:2019:955, pkt 122].

114

W niniejszej sprawie należy stwierdzić, że od ogłoszenia wyroku stwierdzającego uchybienie do jego wykonania przez Zjednoczone Królestwo upłynęło 1079 dni, a zatem prawie trzy lata.

115

W trzeciej kolejności, co się tyczy zdolności płatniczej, z orzecznictwa wynika, że do celów oceny zdolności płatniczej i ustalenia wystarczająco odstraszających i proporcjonalnych sankcji należy oprzeć się na PKB danego państwa członkowskiego jako przeważającym czynniku, aby skutecznie zapobiec powtarzaniu się analogicznych naruszeń prawa Unii w przyszłości [zob. podobnie wyrok z dnia 20 stycznia 2022 r., Komisja/Grecja (Odzyskanie pomocy państwa – Żelazonikiel), C‑51/20, EU:C:2022:36, pkt 116, 130].

116

W tym względzie Zjednoczone Królestwo twierdzi, po pierwsze, że w odniesieniu do całego okresu naruszenia należy oprzeć się wyłącznie na PKB Irlandii Północnej, podczas gdy Komisja jest zdania, że należy w odniesieniu do tego okresu uwzględnić PKB Zjednoczonego Królestwa jako całości.

117

W niniejszej sprawie o ile prawdą jest, że zgodnie z art. 127 ust. 1 umowy o wystąpieniu prawo Unii miało zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa jako całości w okresie przejściowym, czyli do dnia 31 grudnia 2020 r., o tyle od dnia 1 stycznia 2021 r. rozpatrywane uchybienie dotyczy już jedynie Irlandii Północnej.

118

Niemniej jednak z art. 12 ust. 1 protokołu w sprawie Irlandii/Irlandii Północnej wynika, że to organy Zjednoczonego Królestwa, a nie Irlandia Północna, są odpowiedzialne za wdrażanie i stosowanie przepisów prawa Unii mających zastosowanie na mocy tego protokołu do Zjednoczonego Królestwa i w Zjednoczonym Królestwie w odniesieniu do Irlandii Północnej. W tym kontekście, wbrew temu, co twierdzi Zjednoczone Królestwo, okoliczność, że Zjednoczone Królestwo nie jest już państwem członkowskim od dnia 1 lutego 2020 r., nie ma wpływu na ocenę jego zdolności płatniczych, w związku z czym nie należy stosować do niego traktowania odmiennego od traktowania państw członkowskich w tym względzie.

119

Ponadto, jak wynika z orzecznictwa przedstawionego w pkt 115 niniejszego wyroku, zdolność płatnicza jest uwzględniana w celu ustalenia sankcji wystarczająco odstraszających i proporcjonalnych, w celu skutecznego zapobiegania powtarzaniu się analogicznych naruszeń prawa Unii w przyszłości. Tymczasem sankcja wobec Zjednoczonego Królestwa obliczona, w odniesieniu do oceny zdolności płatniczej, przy uwzględnieniu jedynie PKB Irlandii Północnej, jeśli chodzi o utrzymywanie się uchybienia po zakończeniu okresu przejściowego, nie byłaby wystarczająco odstraszająca, a zatem nie pozwalałaby na osiągnięcie tego celu.

120

Ponadto w zakresie, w jakim, jak wynika z pkt 111 niniejszego wyroku, okoliczność, że prawo Unii ma zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa już jedynie w odniesieniu do Irlandii Północnej od zakończenia okresu przejściowego, jest okolicznością łagodzącą, która odgrywa rolę w ramach oceny wagi uchybienia, ponowne uwzględnienie tej okoliczności przy ocenie zdolności płatniczej Zjednoczonego Królestwa nie jest uzasadnione.

121

W związku z powyższym w celu określenia zdolności płatniczej tego państwa należy uwzględnić PKB Zjednoczonego Królestwa jako całości w całym okresie naruszenia.

122

Argumenty przedstawione przez Zjednoczone Królestwo nie podważają tej oceny. O ile bowiem należy uwzględnić ostatnie zmiany PKB zgodnie z orzecznictwem Trybunału [wyrok z dnia 12 listopada 2019 r., Komisja/Irlandia (Farma wiatrowa w Derrybrien),C‑261/18, EU:C:2019:955, pkt 124 i przytoczone tam orzecznictwo], o tyle nie można wywieść z tego orzecznictwa, wbrew temu, co twierdzi Zjednoczone Królestwo, że Trybunał powinien uwzględnić jedynie PKB terytorium, do którego stosuje się prawo Unii w chwili badania przez Trybunał okoliczności faktycznych.

123

Ponadto w zakresie, w jakim z jednej strony Komisja podnosi, że zgodnie z komunikatem z 2021 r. współczynnik „n” powinien zostać ustalony na 3,70 w odniesieniu do naruszeń popełnionych przez Zjednoczone Królestwo i minimalnej kwoty ryczałtu w wysokości 8215000 EUR, a z drugiej strony państwo to utrzymuje, że argumentacja tej instytucji dotycząca jego zdolności płatniczych i komunikat z 2021 r. są wzajemnie sprzeczne, wystarczy przypomnieć, że wytyczne takie jak te zawarte w komunikatach Komisji nie wiążą Trybunału, jednakże przyczyniają się do zapewnienia przejrzystości, przewidywalności i pewności prawa w zakresie działań podejmowanych przez samą Komisję, gdy instytucja ta przedkłada wnioski Trybunałowi [wyrok z dnia 20 stycznia 2022 r., Komisja/Grecja (Odzyskanie pomocy państwa – Żelazonikiel), C‑51/20, EU:C:2022:36, pkt 95 i przytoczone tam orzecznictwo].

124

Po drugie, co się tyczy argumentu Zjednoczonego Królestwa, zgodnie z którym czynnik „n” przedstawiony przez Komisję opiera się na liczbie miejsc, jakimi dysponuje państwo członkowskie w Parlamencie, podczas gdy Zjednoczone Królestwo nie ma już wcale miejsc w tej instytucji, Trybunał orzekł już, że uwzględnienie znaczenia instytucjonalnego danego państwa członkowskiego nie wydaje się niezbędne do zapewnienia wystarczającego skutku odstraszającego i skłonienia tego państwa członkowskiego do zmiany jego obecnego lub przyszłego zachowania [wyrok z dnia 20 stycznia 2022 r., Komisja/Grecja (Odzyskanie pomocy państwa – Żelazonikiel), C‑51/20, EU:C:2022:36, pkt 115].

125

Po trzecie, jak już wskazano w pkt 122 niniejszego wyroku, z utrwalonego orzecznictwa wynika, że należy wziąć pod uwagę dynamikę zmiany PKB tego państwa członkowskiego w ostatnim czasie według stanu na dzień badania przez Trybunał okoliczności faktycznych [wyrok z dnia 12 listopada 2019 r., Komisja/Irlandia (Farma wiatrowa Derrybrien),C‑261/18, EU:C:2019:955, pkt 124 i przytoczone tam orzecznictwo].

126

W świetle całości powyższych rozważań ustalenie kwotę ryczałtu, jaki Zjednoczone Królestwo będzie musiało zapłacić za okres od dnia 17 października 2018 r. do dnia 30 września 2021 r., na 32000000 EUR stanowi słuszną ocenę okoliczności niniejszej sprawy.

127

Od Zjednoczonego Królestwa należy zatem zasądzić zapłatę na rzecz Komisji ryczałtu w wysokości 32000000 EUR.

W przedmiocie kosztów

128

Zgodnie z art. 138 § 1 regulaminu postępowania przed Trybunałem kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ Komisja wniosła o obciążenie Zjednoczonego Królestwa kosztami postępowania, a naruszenie zostało stwierdzone, państwo to należy obciążyć kosztami postępowania.

 

Z powyższych względów Trybunał (pierwsza izba) orzeka, co następuje:

 

1)

Nie podejmując do dnia, w którym upływał termin wyznaczony w wezwaniu do usunięcia uchybienia skierowanym przez Komisję Europejską, a mianowicie dnia 15 września 2020 r., wszelkich środków zapewniających wykonanie wyroku z dnia 17 października 2018 r.Komisja/Zjednoczone Królestwo (C‑503/17, EU:C:2018:831), Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej uchybiło zobowiązaniom ciążącym na nim na mocy art. 260 ust. 1 TFUE.

 

2)

Od Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej zasądza się zapłatę na rzecz Komisji Europejskiej ryczałtu w wysokości 32000000 EUR.

 

3)

Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej zostaje obciążone kosztami postępowania.

 

Podpisy


( *1 ) Język postępowania: angielski.

Top