–

w imieniu EP i GM – F. Puschkarski, Rechtsanwältin,

–

w imieniu rządu niemieckiego – J. Möller, M. Hellmann i U. Kühne, w charakterze pełnomocników,

–

w imieniu Komisji Europejskiej – R. Pethke i K. Simonsson, w charakterze pełnomocników,

1

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 2 lit. l), art. 5 ust. 1 i art. 8 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 295/91 (Dz.U. 2004, L 46, s. 1).

2

Wniosek ten złożono w ramach sporu pomiędzy EP i GM, dwoma pasażerami lotniczymi (zwanymi dalej „pasażerami, których dotyczy postępowanie główne”), a linią lotniczą Corendon Airlines Turistik Hava Taşımacılık A.Ş. (zwaną dalej „Corendon Airlines”) w przedmiocie odmówienia przez tę linię wypłacenia pasażerom, których dotyczy postępowanie główne, odszkodowania z tytułu przełożenia pierwotnie planowanej godziny odlotu.

3

Artykuł 2 rozporządzenia nr 261/2004, zatytułowany „Definicje”, przewiduje:

„Dla celów niniejszego rozporządzenia:

[…]

4

Artykuł 5 tego rozporządzenia, zatytułowany „Odwołanie”, stanowi w ust. 1:

„W przypadku odwołania lotu pasażerowie, których to odwołanie dotyczy:

5

Artykuł 6 wspomnianego rozporządzenia, zatytułowany „Opóźnienie”, stanowi:

„1.   Jeżeli obsługujący przewoźnik lotniczy ma uzasadnione powody, by przewidywać, że lot będzie opóźniony w stosunku do planowego startu:

pasażerowie otrzymują od obsługującego przewoźnika lotniczego:

2.   W każdym przypadku pomoc jest oferowana w ramach limitów czasowych określonych powyżej w odniesieniu do poszczególnego przedziału odległości”.

6

Zgodnie z art. 7 owego rozporządzenia, zatytułowanym „Prawo do odszkodowania”:

„1.   W przypadku odwołania do niniejszego artykułu pasażerowie otrzymują odszkodowanie w wysokości:

[…]

[…]”.

7

Artykuł 8 rozporządzenia nr 261/2004, zatytułowany „Prawo do zwrotu należności lub zmiany planu podróży”, przewiduje:

„1.   W przypadku odwołania do niniejszego artykułu pasażerowie mają prawo wyboru pomiędzy:

[…]”.

8

Pasażerowie, których dotyczy postępowanie główne, zarezerwowali imprezę turystyczną za pośrednictwem platformy internetowej „Check24”. Corendon Airlines, obsługujący przewoźnik lotniczy, potwierdził ich rezerwację na lot, który miał odbyć się w dniu 18 maja 2019 r. z Düsseldorfu (Niemcy) do Antalyi (Turcja) i którego planowaną godzinę odlotu przewidziano na 13.20, zaś planowaną godzinę przylotu – na 17.50 tego samego dnia.

9

Corendon Airlines następnie przełożył ów lot, nie zmieniając jednak jego numeru, i wyznaczył nową godzinę odlotu na 16.10 oraz nową godzinę przylotu na 20.40 w dniu 18 maja 2019 r., o czym poinformował pasażerów, których dotyczy postępowanie główne, dziewięć dni przed rozpoczęciem lotu. Z uwagi na to, że zmodyfikowany w ten sposób lot uległ opóźnieniu, odlot miał miejsce o godzinie 17.02, a lądowanie – o godzinie 21.30 w dniu 18 maja 2019 r.

10

Pasażerowie, których dotyczy postępowanie główne, zażądali od Corendon Airlines na podstawie art. 5 ust. 1 lit. c) i art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 261/2004 odszkodowania w wysokości 400 EUR dla każdego z nich.

11

Po tym, jak Corendon Airlines odmówił owym pasażerom wypłaty odszkodowania, ci ostatni wnieśli powództwo do Amtsgericht Düsseldorf (sądu rejonowego w Düsseldorfie, Niemcy), który oddalił je na tej podstawie, że, po pierwsze, chociaż godzina odlotu została zmieniona, to nie odstąpiono od pierwotnego rozkładu lotu. Po drugie, wspomnianych pasażerów w każdym razie poinformowano o zmianie godziny odlotu w terminie przewidzianym w art. 5 ust. 1 lit. c) ppkt (ii) rozporządzenia nr 261/2004, wynoszącym od dwóch tygodni do siedmiu dni przed planowaną godziną odlotu, w związku z czym nie ma potrzeby badania kwestii, czy zmiana godziny odlotu stanowiła odwołanie, czy też duże opóźnienie owego lotu. Ponadto sąd ten zauważył, że bez znaczenia jest to, czy Corendon Airlines wypełnił spoczywający na nim na mocy art. 8 tego rozporządzenia obowiązek poinformowania pasażerów, których dotyczy postępowanie główne, o przysługujących im prawach, ponieważ ewentualne naruszenie takiego obowiązku informacyjnego nie daje prawa do odszkodowania na podstawie art. 7 ust. 1 wspomnianego rozporządzenia.

12

Landgericht Düsseldorf (sąd krajowy w Düsseldorfie, Niemcy), do którego pasażerowie, których dotyczy postępowanie główne, wnieśli apelację od wyroku wspomnianego wyżej sądu, zauważa, że wyroku tego nie można utrzymać w mocy, jeżeli przełożenie godziny odlotu o blisko trzy godziny powoduje, że został on odwołany w rozumieniu art. 2 lit. l) rozporządzenia nr 261/2004, i jeżeli powiadomienie o jego przełożeniu nie stanowi oferty zmiany planu podróży na warunkach przewidzianych w tym rozporządzeniu.

13

W tych okolicznościach Landgericht Düsseldorf (sąd krajowy w Düsseldorfie) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

14

Poprzez pytanie pierwsze sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 2 lit. l) i art. 5 ust. 1 rozporządzenia nr 261/2004 należy interpretować w ten sposób, że lot uznaje się za „odwołany” w rozumieniu tych przepisów, jeżeli obsługujący przewoźnik lotniczy przekłada godzinę odlotu o mniej niż trzy godziny, nie dokonując innych modyfikacji tego lotu.

15

Na wstępie należy zaznaczyć, że sąd odsyłający zadaje to pytanie wyłącznie w związku z przełożeniem godziny startu rozpatrywanego lotu o 2 godziny i 50 minut, nie odnosząc się w pytaniach prejudycjalnych do dalszego opóźnienia, jakiemu uległ ów lot.

16

W tym względzie należy zauważyć, że pojęcie „odwołania” zdefiniowano w art. 2 lit. l) tego rozporządzenia jako „nieodbycie się lotu, który był uprzednio planowany i na który zostało zarezerwowane przynajmniej jedno miejsce”.

17

Pojęcie „lotu” nie zostało w owym rozporządzeniu zdefiniowane. Jednakże zgodnie z utrwalonym orzecznictwem lot polega w istocie na „operacj[i] transportu lotniczego, stanowią[cej] tym samym w pewien sposób »odcinek« tego transportu, obsługiwany przez przewoźnika lotniczego, który wytycza [jego] trasę” (wyrok z dnia 4 lipca 2018 r., Wirth i in., C‑532/17, EU:C:2018:527, pkt 19 i przytoczone tam orzecznictwo). Ponadto Trybunał uściślił, że trasa stanowi zasadniczy element lotu, który wykonywany jest zgodnie z rozkładem uprzednio opracowanym przez przewoźnika lotniczego (wyrok z dnia 19 listopada 2009 r., Sturgeon i in., C‑402/07 i C‑432/07, EU:C:2009:716, pkt 30).

18

Trybunał orzekł również, że zgodnie z art. 2 lit. l) rozporządzenia nr 261/2004 odwołanie, w odróżnieniu od opóźnienia lotu, jest konsekwencją faktu, że lot pierwotnie przewidziany nie został wykonany. Wynika stąd, że loty odwołane i loty opóźnione stanowią pod tym względem dwie całkiem odrębne kategorie lotów. Nie można zatem wyprowadzić z tego rozporządzenia wniosku, że opóźniony lot może zostać uznany za „odwołany lot” tylko z tego powodu, że opóźnienie się przedłużyło, choćby znacznie (wyrok z dnia 19 listopada 2009 r., Sturgeon i in., C‑402/07 i C‑432/07, EU:C:2009:716, pkt 33).

19

W tych okolicznościach, ponieważ przewóz pasażerów jest realizowany w ramach lotu, którego godzina startu jest opóźniona względem godziny startu pierwotnie przewidzianej, lot można uznać za „odwołany” tylko wtedy, gdy przewoźnik lotniczy zapewnia przewóz pasażerów w ramach alternatywnego lotu, którego pierwotny rozkład różni się od rozkładu lotu pierwotnie przewidzianego (wyrok z dnia 19 listopada 2009 r., Sturgeon i in., C‑402/07 i C‑432/07, EU:C:2009:716, pkt 35).

20

Tymczasem okoliczność, że pasażerów, których dotyczy postępowanie główne, poinformowano o przełożeniu godziny odlotu z kilkudniowym wyprzedzeniem, nie ma sama w sobie wpływu na rozróżnienie między pojęciem „opóźnienia” a pojęciem „odwołania”.

21

Jak wynika bowiem z orzecznictwa przywołanego w pkt 18 niniejszego wyroku, rozporządzenie nr 261/2004 przewiduje dwie całkiem odrębne kategorie lotów, a mianowicie, po pierwsze, loty odwołane w rozumieniu art. 5 tego rozporządzenia, a po drugie, loty opóźnione przy starcie w rozumieniu art. 6 owego rozporządzenia. Rozporządzenie to nie uzależnia przyporządkowania do jednej lub drugiej z tych kategorii od samego tylko uprzedniego poinformowania o przełożeniu godziny odlotu.

22

W związku z tym, jak zauważył rzecznik generalny w pkt 25 opinii, sprzeczne z powszechnym rozumieniem brzmienia rozporządzenia nr 261/2004 i jego systematyką byłoby uznanie, że przełożenie lotu o mniej niż trzy godziny, o czym poinformowano z kilkudniowym wyprzedzeniem – w sytuacji, gdy lot ten nie uległ żadnym innym modyfikacjom – stanowi „odwołanie” w rozumieniu art. 2 lit. l) tego rozporządzenia.

23

Wobec powyższego na pytanie pierwsze trzeba odpowiedzieć, iż art. 2 lit. l) i art. 5 ust. 1 rozporządzenia nr 261/2004 należy interpretować w ten sposób, że lotu nie uznaje się za „odwołany” w rozumieniu tych przepisów, jeżeli obsługujący przewoźnik lotniczy przekłada godzinę odlotu o mniej niż trzy godziny, nie dokonując innych modyfikacji tego lotu.

24

Poprzez pytanie drugie sąd odsyłający dąży do ustalenia, czy powiadomienie o przełożeniu odlotu stanowi ofertę zmiany planu podróży w rozumieniu art. 5 ust. 1 lit. c) ppkt (ii) rozporządzenia nr 261/2004, który odwołuje się do pojęcia „odwołania” lotu w rozumieniu art. 2 lit. l) tego rozporządzenia.

25

Zważywszy na odpowiedź, jakiej udzielono na pytanie pierwsze, nie ma potrzeby odpowiadania na pytanie drugie.

26

Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.

Z powyższych względów Trybunał (pierwsza izba) orzeka, co następuje:

Artykuł 2 lit. l) i art. 5 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 295/91, należy interpretować w ten sposób, że lotu nie uznaje się za „odwołany” w rozumieniu tych przepisów, jeżeli obsługujący przewoźnik lotniczy przekłada godzinę odlotu o mniej niż trzy godziny, nie dokonując innych modyfikacji tego lotu.