This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 62018CJ0785
Judgment of the Court (Fourth Chamber) of 29 January 2020.#GAEC Jeanningros v Institut national de l’origine et de la qualité (INAO) and Others.#Request for a preliminary ruling from the Conseil d'État (France).#Reference for a preliminary ruling — Agriculture — Protection of geographical indications and designations of origin for agricultural products and foodstuffs — Protected designation of origin ‘Comté’ — Minor amendment to a product specification — Action before national courts contesting an application for an amendment — Case-law of the national courts according to which the action becomes devoid of purpose when the European Commission has approved the amendment — Effective judicial protection — Obligation to rule on the action.#Case C-785/18.
Wyrok Trybunału (czwarta izba) z dnia 29 stycznia 2020 r.
GAEC Jeanningros przeciwko Institut national de l’origine et de la qualité (INAO) i in.
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Conseil d’État (Francja).
Odesłanie prejudycjalne – Rolnictwo – Ochrona oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia produktów rolnych i środków spożywczych – Chroniona nazwa pochodzenia „Comté” – Nieznaczna zmiana w specyfikacji produktu – Wniosek o zmianę zaskarżony przed sądami krajowymi – Orzecznictwo sądów krajowych, zgodnie z którym odwołanie staje się bezprzedmiotowe z chwilą zatwierdzenia zmiany przez Komisję Europejską – Skuteczna ochrona sądowa – Obowiązek orzeczenia w przedmiocie odwołania.
Sprawa C-785/18.
Wyrok Trybunału (czwarta izba) z dnia 29 stycznia 2020 r.
GAEC Jeanningros przeciwko Institut national de l’origine et de la qualité (INAO) i in.
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Conseil d’État (Francja).
Odesłanie prejudycjalne – Rolnictwo – Ochrona oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia produktów rolnych i środków spożywczych – Chroniona nazwa pochodzenia „Comté” – Nieznaczna zmiana w specyfikacji produktu – Wniosek o zmianę zaskarżony przed sądami krajowymi – Orzecznictwo sądów krajowych, zgodnie z którym odwołanie staje się bezprzedmiotowe z chwilą zatwierdzenia zmiany przez Komisję Europejską – Skuteczna ochrona sądowa – Obowiązek orzeczenia w przedmiocie odwołania.
Sprawa C-785/18.
Court reports – general – 'Information on unpublished decisions' section
ECLI identifier: ECLI:EU:C:2020:46
WYROK TRYBUNAŁU (czwarta izba)
z dnia 29 stycznia 2020 r. ( *1 )
Odesłanie prejudycjalne – Rolnictwo – Ochrona oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia produktów rolnych i środków spożywczych – Chroniona nazwa pochodzenia „Comté” – Nieznaczna zmiana w specyfikacji produktu – Wniosek o zmianę zaskarżony przed sądami krajowymi – Orzecznictwo sądów krajowych, zgodnie z którym odwołanie staje się bezprzedmiotowe z chwilą zatwierdzenia zmiany przez Komisję Europejską – Skuteczna ochrona sądowa – Obowiązek orzeczenia w przedmiocie odwołania
W sprawie C‑785/18
mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Conseil d’État (radę stanu, Francja) postanowieniem z dnia 14 listopada 2018 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 14 grudnia 2018 r., w postępowaniu:
GAEC Jeanningros
przeciwko
Institut national de l’origine et de la qualité (INAO),
Ministre de l’Agriculture et de l’Alimentation,
Ministre de l’Économie et des Finances,
przy udziale:
Comité interprofessionnel de gestion du Comté,
TRYBUNAŁ (czwarta izba),
w składzie: M. Vilaras, prezes izby, S. Rodin (sprawozdawca), D. Šváby, K. Jürimäe i N. Piçarra, sędziowie,
rzecznik generalny: M. Campos Sánchez-Bordona,
sekretarz: A. Calot Escobar,
uwzględniając pisemny etap postępowania,
rozważywszy uwagi, które przedstawili:
– |
w imieniu rządu francuskiego – D. Colas, A.-L. Desjonquères i C. Mosser, w charakterze pełnomocników, |
– |
w imieniu Komisji Europejskiej – D. Bianchi i I. Naglis, w charakterze pełnomocników, |
po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 26 września 2019 r.,
wydaje następujący
Wyrok
1 |
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 53 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych (Dz.U. 2012, L 343, s. 1), art. 6 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 664/2014 z dnia 18 grudnia 2013 r. uzupełniającego rozporządzenie nr 1151/2012 (Dz.U. 2014, L 179, s. 17) oraz art. 10 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 668/2014 z dnia 13 czerwca 2014 r. ustanawiającego zasady stosowania rozporządzenia nr 1151/2012 (Dz.U. 2014, L 179, s. 36) w związku z art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej „kartą”). |
2 |
Wniosek ten został złożony w ramach sporu między GAEC Jeanningros, rolniczą grupą produkcyjną, a Institut national de l’origine et de la qualité (INAO, krajowym instytutem pochodzenia i jakości, Francja), ministre de l’Agriculture et de l’Alimentation (ministrem rolnictwa i żywności, Francja) oraz ministre de l’Économie et des Finances (ministrem gospodarki i finansów, Francja) dotyczącego zmiany specyfikacji chronionej nazwy pochodzenia (ChNP) „Comté”. |
Ramy prawne
3 |
Motyw 58 rozporządzenia nr 1151/2012 brzmi następująco: „W celu zapewnienia, aby zarejestrowane nazwy pochodzenia i oznaczenia geograficzne oraz gwarantowane tradycyjne specjalności spełniały wymogi ustanowione w niniejszym rozporządzeniu, wnioski powinny być rozpatrywane przez organy krajowe danych państw członkowskich z zastrzeżeniem zgodności z minimalnymi wspólnymi przepisami, w tym z krajową procedurą sprzeciwu. Następnie wnioski powinny być zbadane przez Komisję w celu zapewnienia, że nie zawierają one żadnych oczywistych błędów oraz że uwzględniono prawo unijne i interesy zainteresowanych stron spoza państwa członkowskiego, w którym je złożono”. |
4 |
Artykuł 7 tego rozporządzenia, zatytułowany „Specyfikacja produktu”, stanowi w ust. 1: „1. Chroniona nazwa pochodzenia lub chronione oznaczenie geograficzne [są zgodne ze specyfikacją, która] zawiera co najmniej następujące informacje:
|
5 |
Artykuł 49 wspomnianego rozporządzenia, zatytułowany „Wniosek o rejestrację nazw”, stanowi w ust. 2–4: „2. […] Państwo członkowskie bada wniosek przy wykorzystaniu właściwych środków, aby sprawdzić, czy jest on uzasadniony i czy spełnia wymogi danego systemu. 3. Państwo członkowskie – w ramach badania wniosku, o którym mowa w ust. 2 akapit drugi niniejszego artykułu – wszczyna krajow[e] procedurę [postępowanie w sprawie] sprzeciwu, któr[e] zapewnia odpowiednie opublikowanie wniosku i pozostawia rozsądny okres, w którym każda osoba fizyczna lub prawna mająca uzasadniony interes oraz mająca siedzibę lub miejsce pobytu na terytorium tego państwa, może wnieść sprzeciw wobec wniosku. […] 4. Jeżeli – po dokonaniu oceny wszelkich otrzymanych sprzeciwów – państwo członkowskie uzna, że wymogi niniejszego rozporządzenia zostały spełnione, może podjąć decyzję pozytywną i przekazać dokumentację wniosku Komisji. W takim przypadku informuje ono Komisję o dopuszczalnych sprzeciwach zgłoszonych przez osoby fizyczne lub prawne, które w sposób zgodny z prawem wprowadziły odnośne produkty na rynek, używając przedmiotowych nazw nieprzerwanie przez co najmniej pięć lat poprzedzających datę publikacji, o której mowa w ust. 3. Państwo członkowskie zapewnia, aby wydana przez nie pozytywna decyzja została podana do wiadomości publicznej, oraz aby wszelkie osoby fizyczne i prawne mające uzasadniony interes miały możliwość złożenia odwołania. […]”. |
6 |
Artykuł 50 ust. 1 tego samego rozporządzenia przewiduje: „Komisja bada każdy wniosek otrzymany na mocy art. 49 przy wykorzystaniu właściwych środków, aby sprawdzić, czy jest on uzasadniony i czy spełnia wymogi danego systemu. […]”. |
7 |
Artykuł 53 rozporządzenia nr 1151/2012, zatytułowany „Zmiany w specyfikacji produktu”, stanowi w ust. 1 i 2: „1. Grupa mająca uzasadniony interes może złożyć wniosek o zatwierdzenie zmiany w specyfikacji produktu. Wnioski powinny opisywać i uzasadniać proponowane zmiany. 2. Jeżeli wśród zmian wprowadzanych do specyfikacji występuje choć jedna zmiana, która nie jest nieznaczna, wniosek o zmianę podlega procedurze określonej w art. 49–52. Jeżeli jednak proponowane zmiany są nieznaczne, Komisja zatwierdza lub odrzuca wniosek. W przypadku zatwierdzenia zmian pociągających za sobą zmianę elementów, o których mowa w art. 50 ust. 2, Komisja publikuje te elementy w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Aby zmianę można było uznać za nieznaczną w przypadku systemu jakości opisanego w tytule II, nie może ona:
[…]”. |
8 |
Artykuł 6 rozporządzenia delegowanego nr 664/2014, zatytułowany „Zmiany w specyfikacji produktu”, przewiduje w ust. 1 i 2: „1. Określony w art. 53 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012 wniosek o zatwierdzenie zmiany w specyfikacji produktu, która nie jest nieznaczna, zawiera wyczerpujący opis i szczegółowe uzasadnienie w odniesieniu do każdej zmiany. W odniesieniu do każdej zmiany opis zawiera szczegółowe porównanie pierwotnej specyfikacji produktu oraz w stosownych przypadkach pierwotnego jednolitego dokumentu z proponowaną wersją zawierającą zmiany. Wniosek ten jest kompletny. Zawiera on wszystkie zmiany w specyfikacji produktu oraz w stosownych przypadkach jednolitego dokumentu, których zatwierdzenie jest przedmiotem tego wniosku. […] 2. Wnioski o zatwierdzenie nieznacznej zmiany w specyfikacji produktu odnoszącej się do chronionych nazw pochodzenia lub chronionych oznaczeń geograficznych składa się do organów państwa członkowskiego właściwego dla obszaru geograficznego objętego nazwą lub oznaczeniem. […] Jeżeli państwo członkowskie uznaje, że wymagania określone w rozporządzeniu (UE) nr 1151/2012 i w przepisach przyjętych na podstawie tego rozporządzenia są spełnione, może przekazać dokumentację wniosku o zatwierdzenie nieznacznej zmiany do Komisji. […] Wniosek o zatwierdzenie nieznacznej zmiany zawiera wyłącznie propozycje nieznacznych zmian w rozumieniu art. 53 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012. We wniosku opisuje się te nieznaczne zmiany, umieszcza się podsumowanie powodów tych zmian i wykazuje się, że proponowane zmiany można faktycznie uznać za nieznaczne zgodnie z art. 53 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012. W odniesieniu do każdej zmiany wniosek ten zawiera porównanie pierwotnej specyfikacji produktu oraz w stosownych przypadkach pierwotnego jednolitego dokumentu z proponowanymi wersjami zawierającymi zmiany. Wniosek ten jest kompletny i zawiera wszystkie zmiany specyfikacji produktu oraz w stosownych przypadkach jednolitego dokumentu, których zatwierdzenie jest przedmiotem tego wniosku. Nieznaczne zmiany, o których mowa w art. 53 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia (UE) nr 1151/2012, uznaje się za zatwierdzone, jeżeli Komisja nie przekaże wnioskodawcy przeciwnej informacji w terminie trzech miesięcy od otrzymania wniosku. Wniosek o zatwierdzenie nieznacznej zmiany niezgodny z wymogami akapitu drugiego niniejszego ustępu nie jest dopuszczalny. W odniesieniu do takich wniosków nie stosuje się zasady domniemanej zgody, o której mowa w akapicie trzecim niniejszego ustępu. W przypadku uznania wniosku za niedopuszczalny Komisja informuje o tym wnioskodawcę w terminie trzech miesięcy od otrzymania wniosku. Komisja podaje do wiadomości publicznej zatwierdzoną nieznaczną zmianę specyfikacji produktu, która nie pociąga za sobą zmiany elementów, o których mowa w art. 50 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012”. |
9 |
Artykuł 10 rozporządzenia wykonawczego nr 668/2014, zatytułowany „Wymogi proceduralne dotyczące wniosków o zmiany w specyfikacji produktu”, stanowi w ust. 1 i 2: „1. Wnioski o zatwierdzenie zmiany w specyfikacji produktów oznaczonych chronioną nazwą pochodzenia i chronionym oznaczeniem geograficznym, jeżeli zmiana ta nie jest nieznaczna, sporządza się na podstawie formularza zawartego w załączniku V. Wnioski te wypełnia się zgodnie z wymogami określonymi w art. 8 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012. Zmieniony jednolity dokument sporządza się na podstawie formularza zawartego w załączniku I do niniejszego rozporządzenia. Zawarte w zmienionym jednolitym dokumencie odesłanie do publikacji specyfikacji produktu winno kierować do zaktualizowanej proponowanej wersji tej specyfikacji. […] 2. Wnioski o zatwierdzenie nieznacznej zmiany, o której mowa w art. 53 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia (UE) nr 1151/2012, sporządza się na podstawie formularza zawartego w załączniku VII do niniejszego rozporządzenia. Do wniosków o zatwierdzenie nieznacznej zmiany dotyczącej chronionych nazw pochodzenia lub chronionych oznaczeń geograficznych dołącza się zaktualizowany jednolity dokument, jeżeli został zmieniony, który sporządza się na podstawie formularza zawartego w załączniku I. Podane w zmienionym jednolitym dokumencie odesłanie do publikacji specyfikacji produktu winno kierować do zaktualizowanej proponowanej wersji tej specyfikacji. Do wniosków pochodzących z Unii państwa członkowskie dołączają oświadczenie, w którym stwierdzają, że w ich opinii wniosek spełnia warunki określone w rozporządzeniu (UE) nr 1151/2012 i w przepisach przyjętych na jego podstawie, oraz odesłanie do publikacji zaktualizowanej specyfikacji produktu. Do wniosków pochodzących z państw trzecich dana grupa lub władze państwa trzeciego dołączają zaktualizowaną specyfikację produktu. W przypadkach, o których mowa w art. 6 ust. 2 akapit piąty rozporządzenia delegowanego (UE) nr 664/2014, wnioski o nieznaczną zmianę winny zawierać odesłanie do publikacji zaktualizowanej specyfikacji produktu, jeżeli wnioski pochodzą z państw członkowskich, i zaktualizowaną specyfikację produktu, jeżeli wnioski pochodzą z państw trzecich. […]”. |
10 |
Wniosek o nieznaczną zmianę specyfikacji ChNP „Comté” został zatwierdzony decyzją Komisji z dnia 1 czerwca 2018 r. (Dz.U. 2018, C 187, s. 7). |
11 |
Zgodnie z pkt 5.1.18 specyfikacji ChNP „Comté”: „Dojenie należy przeprowadzać dwa razy w ciągu dnia, rano i wieczorem, o regularnych godzinach, w związku z czym nie można stosować systemu dobrowolnego dojenia. Zabrania się korzystania z robotów udojowych. […]”. |
Postępowanie główne i pytanie prejudycjalne
12 |
W dniu 8 września 2017 r. minister rolnictwa i żywności oraz minister gospodarki i finansów przyjęli rozporządzenie dokonujące homologacji specyfikacji ChNP „Comté”, zmienionej na wniosek INAO, w celu przekazania tej specyfikacji Komisji do zatwierdzenia zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 53 rozporządzenia nr 1151/2012. |
13 |
Celem tej zmiany specyfikacji, którą uznano za nieznaczną, był zakaz stosowania robotów udojowych przy produkcji mleka przeznaczonego do produkcji Comté poprzez uzupełnienie dokonane w pkt 5.1.18 tej specyfikacji. |
14 |
W skardze złożonej w dniu 16 listopada 2017 r. do Conseil d’État (rady stanu, Francja) GAEC Jeanningros wniósł o stwierdzenie nieważności wspomnianego rozporządzenia z dnia 8 września 2017 r. w zakresie, w jakim zatwierdza ono ten zakaz. |
15 |
I tak w chwili gdy postępowanie, o którym mowa powyżej, było jeszcze w toku, Komisja, decyzją opublikowaną w dniu 1 czerwca 2018 r. (Dz.U. 2018, C 187, s. 7), zatwierdziła na podstawie art. 6 ust. 2 akapit trzeci rozporządzenia delegowanego nr 664/2014 wniosek o nieznaczną zmianę specyfikacji ChNP „Comté” będący przedmiotem sporu w postępowaniu głównym, zgodnie z art. 53 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia nr 1151/2012. |
16 |
W tym kontekście sąd odsyłający zastanawia się, czy zatwierdzenie przez Komisję, zgodnie z art. 53 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia nr 1151/2012, wniosku o nieznaczną zmianę specyfikacji ChNP nie skutkuje tym, że wniesiona do niego skarga na akt, którym właściwe organy krajowe przekazały Komisji nową specyfikację zawierającą tę nieznaczną zmianę w celu jej zatwierdzenia, nie staje się bezprzedmiotowa. |
17 |
W tym względzie sąd odsyłający zwrócił uwagę, że wykładnia ta, która wynika z jego utrwalonego orzecznictwa, oznacza jednak, iż nie orzeka się w przedmiocie zgodności z prawem danej specyfikacji. |
18 |
Sąd krajowy zastanawia się jednak nad zgodnością własnego orzecznictwa z prawem Unii, w szczególności z art. 47 karty, mając na uwadze wpływ, jaki stwierdzenie nieważności decyzji organów krajowych dotyczącej wniosku o zmianę specyfikacji ChNP mogłoby mieć na ważność rejestracji dokonanej przez Komisję. |
19 |
W tych okolicznościach Conseil d’État (rada stanu, Francja) postanowiła zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującym pytaniem prejudycjalnym: „Czy wykładni art. 53 [rozporządzenia nr 1151/2012], art. 6 [rozporządzenia delegowanego nr 664/2014] i art. 10 [rozporządzenia wykonawczego nr 668/2014] w związku z art. 47 [karty] należy dokonywać w ten sposób, że w szczególnej sytuacji, w której Komisja […] zatwierdziła wniosek organów krajowych państwa członkowskiego o zmianę w specyfikacji produktu oznaczonego [ChNP] i rejestrację [ChNP], a wniosek ten jest przedmiotem postępowania sądowego toczącego się przed sądami krajowymi tego państwa – czy sądy te mogą orzec o umorzeniu toczących się przed nimi postępowań czy też, biorąc pod uwagę skutki ewentualnego stwierdzenia nieważności zaskarżonego aktu dla ważności rejestracji dokonanej przez Komisję […], winny one orzec w przedmiocie zgodności z prawem przywołanego aktu organów krajowych?”. |
W przedmiocie pytania prejudycjalnego
20 |
Poprzez pytanie prejudycjalne sąd odsyłający chciałby się zasadniczo dowiedzieć, czy art. 53 ust. 2 rozporządzenia nr 1151/2012, art. 6 rozporządzenia delegowanego nr 664/2014 i art. 10 rozporządzenia wykonawczego nr 668/2014 w związku z art. 47 karty należy interpretować w ten sposób, że w sytuacji gdy Komisja uwzględniła wniosek organów państwa członkowskiego dotyczący nieznacznej zmiany specyfikacji ChNP, sądy krajowe, do których wpłynęło odwołanie dotyczące zgodności z prawem decyzji podjętej przez te organy w sprawie tego wniosku w celu przekazania go Komisji zgodnie z art. 53 ust. 2 rozporządzenia nr 1151/2012, mogą orzec o umorzeniu zawisłych przed nimi postępowań. |
21 |
Na wstępie należy zauważyć, że specyfikacja, na podstawie której ChNP zostało zarejestrowane zgodnie z procedurą przewidzianą w tym celu w art. 49–52 rozporządzenia nr 1151/2012, może być przedmiotem zmiany z poszanowaniem wymogów określonych w art. 53 tego rozporządzenia. W ust. 2 tego artykułu wprowadzono rozróżnienie między zmianami, „któr[e] nie [są] nieznaczn[e]”, do których ma zastosowanie procedura przewidziana dla rejestracji ChNP w art. 49–52 tego rozporządzenia, oraz „nieznacznymi” zmianami, które są zdefiniowane w art. 53 ust. 2 akapit drugi tego rozporządzenia i które podlegają uproszczonej procedurze przewidzianej w tym przepisie. |
22 |
W niniejszej sprawie nie ulega wątpliwości, że przedmiotem sporu jest decyzja dotycząca wniosku o nieznaczną zmianę specyfikacji w rozumieniu ostatniego ze wskazanych wyżej przepisów. |
23 |
Aby ocenić wpływ zatwierdzenia przez Komisję takiej zmiany na odwołanie zmierzające do stwierdzenia nieważności decyzji organów krajowych w sprawie tej zmiany, które to odwołanie jest zawisłe przed sądem krajowym, należy stwierdzić, że rozporządzenie nr 1151/2012 ustanawia podział kompetencji między zainteresowane państwo członkowskie i Komisję (zob. analogicznie wyrok z dnia 6 grudnia 2001 r., Carl Kühne i in., C‑269/99, EU:C:2001:659, pkt 50). |
24 |
Trybunał stwierdził bowiem, że rozporządzenie Rady (EWG) nr 2081/92 z dnia 14 lipca 1992 r. w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia produktów rolnych i środków spożywczych (Dz.U. 1992, L 208, s. 1), które przewidywało procedurę rejestracji odpowiadającą zasadniczo procedurze rejestracji określonej w art. 49–52 rozporządzenia nr 1151/2012, wprowadziło system podziału kompetencji w tym znaczeniu, że w szczególności decyzja o zarejestrowaniu nazwy jako ChNP mogła zostać podjęta przez Komisję tylko wtedy, gdy zainteresowane państwo członkowskie przedłożyło jej odpowiedni wniosek, i że taki wniosek mógł zostać złożony tylko wtedy, gdy państwo członkowskie zweryfikowało, że jest on uzasadniony. Ten system podziału kompetencji wynika w szczególności z okoliczności, że rejestracja wymaga weryfikacji, czy pewne przesłanki zostały spełnione, z czym wiąże się dogłębna znajomość szczególnych okoliczności występujących w zainteresowanym państwie członkowskim, które właściwe organy tego państwa najlepiej potrafią zweryfikować (zob. analogicznie wyroki: z dnia 6 grudnia 2001 r., Carl Kühne i in., C‑269/99, EU:C:2001:659, pkt 53; a także z dnia 2 lipca 2009 r., Bavaria i Bavaria Italia, C‑343/07, EU:C:2009:415, pkt 66). |
25 |
Ponadto, biorąc pod uwagę uprawnienia decyzyjne przysługujące organom krajowym w ramach tego systemu podziału kompetencji, wyłącznie do sądów krajowych należy orzekanie w przedmiocie zgodności z prawem aktów podejmowanych przez te organy, takich jak akty dotyczące wniosków o rejestrację nazwy, które to akty stanowią niezbędny etap procedury przyjęcia aktu Unii, ponieważ instytucje Unii dysponują jedynie ograniczonym zakresem uznania w odniesieniu do tych aktów lub nie dysponują nim wcale, zaś akty tych instytucji, takie jak decyzje o rejestracji, podlegają kontroli sądowej Trybunału (zob. analogicznie wyroki: z dnia 6 grudnia 2001 r., Carl Kühne i in., C‑269/99, EU:C:2001:659, pkt 57, 58; a także z dnia 2 lipca 2009 r., Bavaria i Bavaria Italia, C‑343/07, EU:C:2009:415, pkt 70, 71). |
26 |
Z powyższego wynika, że do sądów krajowych należy rozpatrzenie ewentualnych nieprawidłowości aktu krajowego, takiego jak akt dotyczący wniosku o rejestrację nazwy, na tych samych warunkach, które przewidziano dla kontroli aktów ostatecznych, które zostały wydane przez ten sam organ krajowy i które mogą być niekorzystne dla osób trzecich, przy czym w stosownym przypadku wnosi on sprawę do Trybunału w trybie prejudycjalnym (zob. podobnie wyroki: z dnia 3 grudnia 1992 r., Oleificio Borelli/Komisja, C‑97/91, EU:C:1992:491, pkt 11–13; z dnia 6 grudnia 2001 r., Carl Kühne i in., C‑269/99, EU:C:2001:659, pkt 58; z dnia 2 lipca 2009 r., Bavaria i Bavaria Italia, C‑343/07, EU:C:2009:415, pkt 57). |
27 |
W ramach skargi wniesionej na podstawie art. 263 TFUE sąd Unii nie jest bowiem właściwy do orzekania w przedmiocie zgodności z prawem aktu wydanego przez organ krajowy, zaś stwierdzenia tego nie może podważyć okoliczność, że dany akt stanowi część procesu decyzyjnego Unii (zob. analogicznie wyrok z dnia 3 grudnia 1992 r., Oleificio Borelli/Komisja, C‑97/91, EU:C:1992:491, pkt 9, 10). |
28 |
Jak zauważył rzecznik generalny w pkt 51–59 opinii, orzecznictwo to, związane z postępowaniem w sprawie rejestracji ChNP, ma zastosowanie do postępowań dotyczących zmian zarówno nieznacznych, jak i takich, które nie są nieznaczne, opisanych w pkt 21 niniejszego wyroku. |
29 |
W tym względzie w odniesieniu do wniosków o dokonanie zmian, które nie są nieznaczne, w specyfikacji ChNP, we wspomnianym pkt 21 stwierdzono, że na podstawie odesłania dokonanego w art. 53 ust. 2 akapit pierwszy rozporządzenia nr 1151/2012 podlegają one tej samej procedurze, która ma zastosowanie do rejestracji ChNP. |
30 |
W odniesieniu do wniosków o dokonanie nieznacznych zmian – takich jak zmiana będąca przedmiotem sporu w postępowaniu głównym – które są objęte zakresem stosowania art. 53 ust. 2 akapit drugi tego rozporządzenia, na podstawie przepisów art. 6 ust. 2 rozporządzenia delegowanego nr 664/2014 i art. 10 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego nr 668/2014 podlegają one uproszczonej procedurze, która jest jednak zasadniczo podobna do wspomnianej procedury rejestracji, jako że ustanawia ona również system podziału kompetencji między organy zainteresowanego państwa członkowskiego i Komisję w odniesieniu do, z jednej strony, weryfikacji zgodności wniosku o zmianę z wymogami wynikającymi z tych rozporządzeń oraz z rozporządzenia nr 1151/2012, a z drugiej strony, zatwierdzenia tego wniosku. |
31 |
Z powyższego wynika, że zgodnie z orzecznictwem przypomnianym w pkt 26 niniejszego wyroku do sądów krajowych należy rozpatrzenie ewentualnych nieprawidłowości aktu krajowego dotyczącego wniosku o dokonanie nieznacznej zmiany w specyfikacji ChNP, takiego jak rozporządzenie z dnia 8 września 2017 r. będące przedmiotem sporu w postępowaniu głównym. |
32 |
W tym kontekście należy przypomnieć, że w myśl utrwalonego orzecznictwa Trybunału sądy państw członkowskich, zgodnie z wyrażoną w art. 4 ust. 3 TUE zasadą lojalnej współpracy, mają obowiązek zapewnić ochronę sądową uprawnień podmiotów prawa wynikających z prawa Unii, przy czym art. 19 ust. 1 TUE nakłada ponadto na państwa członkowskie obowiązek ustanowienia środków prawnych niezbędnych do zapewnienia skutecznej ochrony sądowej w dziedzinach objętych prawem Unii (wyroki: z dnia 8 listopada 2016 r., Lesoochranárske zoskupenie VLK, C‑243/15, EU:C:2016:838, pkt 50; a także z dnia 26 lipca 2017 r., Sacko, C‑348/16, EU:C:2017:591, pkt 29). |
33 |
Ów obowiązek państw członkowskich odpowiada prawu do skutecznego środka prawnego przed bezstronnym sądem, ustanowionemu w art. 47 karty, który potwierdza zasadę skutecznej ochrony sądowej (zob. podobnie wyroki: z dnia 26 lipca 2017 r., Sacko, C‑348/16, EU:C:2017:591, pkt 30, 31; z dnia 26 czerwca 2019 r., Craeynest i in., C‑723/17, EU:C:2019:533, pkt 54), o której zresztą wspomniano w odniesieniu do procedury rejestracji w art. 49 ust. 4 rozporządzenia nr 1151/2012. |
34 |
A zatem w niniejszej sprawie to właśnie w świetle tej zasady należy ustalić, czy sąd krajowy, do którego wniesiono skargę na akt organów krajowych dotyczący wniosku o nieznaczną zmianę specyfikacji ChNP w rozumieniu art. 53 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia nr 1151/2012, jest uprawniony do stwierdzenia, że należy umorzyć toczące się przed nim postępowanie z tego powodu, iż Komisja uwzględniła ów wniosek o zmianę. |
35 |
W tym względzie – jak zauważył rzecznik generalny w pkt 58 opinii – decyzje organów krajowych dotyczące nieznacznych zmian wykraczają poza wyłączną kompetencję sądu Unii, ponieważ są to autonomiczne akty niezbędne do podjęcia decyzji przez Komisję w ich przedmiocie na późniejszym etapie. Otóż wobec bardzo ograniczonego zakresu uznania, jaki przysługuje Komisji w tym względzie, to właśnie decyzje organów krajowych rzeczywiście uwzględniają wszystkie elementy uzasadniające zatwierdzenie rzeczonych zmian specyfikacji. |
36 |
Wynika stąd, że decyzja, którą Komisja zatwierdza taki wniosek o zmianę, opiera się na decyzji, jaką organy danego państwa członkowskiego podejmują w odniesieniu do tego wniosku, a zatem jest siłą rzeczy uwarunkowana tą ostatnią decyzją, zwłaszcza że zakres uznania przysługujący Komisji przy tym zatwierdzeniu jest zasadniczo – jak wynika z motywu 58 rozporządzenia nr 1151/2012 – ograniczony do sprawdzenia, czy wniosek zawiera wymagane elementy i nie wydaje się obarczony oczywistymi błędami (zob. analogicznie wyroki: z dnia 6 grudnia 2001 r., Carl Kühne i in., C‑269/99, EU:C:2001:659, pkt 54; a także z dnia 2 lipca 2009 r., Bavaria i Bavaria Italia, C‑343/07, EU:C:2009:415, pkt 67). |
37 |
W takich okolicznościach uznanie przez sąd krajowy, do którego wpłynęło odwołanie dotyczące zgodności z prawem decyzji organów krajowych w sprawie wniosku o nieznaczną zmianę specyfikacji ChNP, że należy umorzyć toczące się przed nim postępowanie w przedmiocie tego odwołania z tego powodu, iż Komisja zatwierdziła ów wniosek, zagrażałoby skutecznej ochronie sądowej, którą sąd ten jest zobowiązany zapewnić w odniesieniu do takich wniosków o zmianę. |
38 |
Sytuacja taka ma miejsce, tym bardziej że postępowanie dotyczące wniosku o nieznaczną zmianę specyfikacji określone w art. 53 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia nr 1151/2012 – w odróżnieniu od tego, co przewidziano w przypadku zmiany specyfikacji, która nie jest nieznaczna – nie przewiduje możliwości wniesienia sprzeciwu wobec proponowanej zmiany. W takich okolicznościach odwołanie dotyczące zgodności z prawem decyzji organów krajowych zatwierdzającej ten wniosek o nieznaczną zmianę stanowi jedyną możliwość sprzeciwienia się takiej decyzji przez osoby fizyczne lub prawne, których decyzja ta dotyczy. |
39 |
Ewentualne stwierdzenie nieważności takiej decyzji organów krajowych pozbawiłoby decyzję Komisji podstawy i tym samym oznaczałoby ponowne zbadanie sprawy przez tę instytucję (zob. podobnie wyrok z dnia 26 października 2017 r., Global Steel Wire i in./Komisja, od C‑454/16 P do C‑456/16 P i C‑458/16 P, niepublikowany, EU:C:2017:818, pkt 31 i przytoczone tam orzecznictwo). |
40 |
W świetle całości powyższych rozważań na zadane pytanie należy odpowiedzieć, że art. 53 ust. 2 rozporządzenia nr 1151/2012, art. 6 rozporządzenia delegowanego nr 664/2014 i art. 10 rozporządzenia wykonawczego nr 668/2014 w związku z art. 47 karty należy interpretować w ten sposób, iż w przypadku gdy Komisja uwzględniła wniosek organów państwa członkowskiego o dokonanie nieznacznej zmiany w specyfikacji ChNP, sądy krajowe, do których wniesiono odwołanie dotyczące zgodności z prawem decyzji podjętej przez te organy w sprawie tego wniosku w celu przekazania go Komisji zgodnie z art. 53 ust. 2 rozporządzenia nr 1151/2012, nie mogą wyłącznie z tego powodu orzec o umorzeniu toczących się przed nimi postępowań. |
W przedmiocie kosztów
41 |
Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi. |
Z powyższych względów Trybunał (czwarta izba) orzeka, co następuje: |
Artykuł 53 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych, art. 6 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 664/2014 z dnia 18 grudnia 2013 r. uzupełniającego rozporządzenie nr 1151/2012 oraz art. 10 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 668/2014 z dnia 13 czerwca 2014 r. ustanawiającego zasady stosowania rozporządzenia nr 1151/2012 w związku z art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej należy interpretować w ten sposób, że w przypadku gdy Komisja Europejska uwzględniła wniosek organów państwa członkowskiego o dokonanie nieznacznej zmiany w specyfikacji chronionej nazwy pochodzenia, sądy krajowe, do których wniesiono odwołanie dotyczące zgodności z prawem decyzji podjętej przez te organy w sprawie tego wniosku w celu przekazania go Komisji zgodnie z art. 53 ust. 2 rozporządzenia nr 1151/2012, nie mogą wyłącznie z tego powodu orzec o umorzeniu toczących się przed nimi postępowań. |
Podpisy |
( *1 ) Język postępowania: francuski.