This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 62017TJ0778
Judgment of the General Court (Ninth Chamber) of 24 October 2019 (Extracts).#Autostrada Wielkopolska S.A. v European Commission.#State aid – Toll-motorway concession – Law providing for an exemption from tolls for certain vehicles – Compensation granted to the concession holder by the Member State for loss of revenue – Shadow tolls – Decision declaring aid incompatible with the internal market and ordering its recovery – Procedural rights of the interested parties – Commission’s obligation to exercise particular vigilance – Concept of State aid – Advantage – Improvement of the concessionaire’s expected financial situation – Criterion of the private operator in a market economy – Article 107(3)(a) TFEU – Regional State aid.#Case T-778/17.
Wyrok Sądu (dziewiąta izba) z dnia 24 października 2019 r. (Fragmenty).
Autostrada Wielkopolska S.A. przeciwko Komisji Europejskiej.
Pomoc państwa – Koncesja na płatną autostradę – Ustawa przewidująca zwolnienie niektórych pojazdów z opłat za przejazd – Rekompensata przyznana koncesjonariuszowi przez państwo członkowskie z tytułu utraty przychodów – Wirtualna opłata za przejazd – Decyzja uznająca pomoc za niezgodną z rynkiem wewnętrznym i nakazująca jej odzyskanie – Uprawnienia procesowe zainteresowanych stron – Obowiązek zachowania przez Komisję szczególnej staranności – Pojęcie pomocy państwa – Korzyść – Spodziewana poprawa sytuacji finansowej koncesjonariusza – Kryterium podmiotu prywatnego działającego w warunkach gospodarki rynkowej – Artykuł 107 ust. 3 lit. a) TFUE – Krajowa pomoc regionalna.
Sprawa T-778/17.
Wyrok Sądu (dziewiąta izba) z dnia 24 października 2019 r. (Fragmenty).
Autostrada Wielkopolska S.A. przeciwko Komisji Europejskiej.
Pomoc państwa – Koncesja na płatną autostradę – Ustawa przewidująca zwolnienie niektórych pojazdów z opłat za przejazd – Rekompensata przyznana koncesjonariuszowi przez państwo członkowskie z tytułu utraty przychodów – Wirtualna opłata za przejazd – Decyzja uznająca pomoc za niezgodną z rynkiem wewnętrznym i nakazująca jej odzyskanie – Uprawnienia procesowe zainteresowanych stron – Obowiązek zachowania przez Komisję szczególnej staranności – Pojęcie pomocy państwa – Korzyść – Spodziewana poprawa sytuacji finansowej koncesjonariusza – Kryterium podmiotu prywatnego działającego w warunkach gospodarki rynkowej – Artykuł 107 ust. 3 lit. a) TFUE – Krajowa pomoc regionalna.
Sprawa T-778/17.
Court reports – general – 'Information on unpublished decisions' section
ECLI identifier: ECLI:EU:T:2019:756
Wydanie tymczasowe
WYROK SĄDU (dziewiąta izba)
z dnia 24 października 2019 r.(*)
Pomoc państwa – Koncesja na płatną autostradę – Ustawa przewidująca zwolnienie niektórych pojazdów z opłat za przejazd – Rekompensata przyznana koncesjonariuszowi przez państwo członkowskie z tytułu utraty przychodów – Wirtualna opłata za przejazd – Decyzja uznająca pomoc za niezgodną z rynkiem wewnętrznym i nakazująca jej odzyskanie – Uprawnienia procesowe zainteresowanych stron – Obowiązek zachowania przez Komisję szczególnej staranności – Pojęcie pomocy państwa – Korzyść – Spodziewana poprawa sytuacji finansowej koncesjonariusza – Kryterium podmiotu prywatnego działającego w warunkach gospodarki rynkowej – Artykuł 107 ust. 3 lit. a) TFUE – Krajowa pomoc regionalna
W sprawie T‑778/17
Autostrada Wielkopolska S.A., z siedzibą w Poznaniu (Polska), reprezentowana przez adwokatów O. Geissa, D. Tayara i T. Siakkę,
strona skarżąca,
przeciwko
Komisji Europejskiej, reprezentowanej przez L. Armati, K. Herrmann i S. Noë, działające w charakterze pełnomocników,
strona pozwana,
popieranej przez:
Rzeczpospolitą Polską, reprezentowaną przez B. Majczynę i M. Rzotkiewicza, działających w charakterze pełnomocników,
interwenient,
mającej za przedmiot oparte na art. 263 TFUE żądanie stwierdzenia nieważności decyzji Komisji (UE) 2018/556 z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie pomocy państwa SA.35356 (2013/C) (ex 2013/NN, ex 2012/N) wdrożonej przez Polskę na rzecz spółki Autostrada Wielkopolska S.A. (Dz.U. 2018, L 92, s. 19),
SĄD (dziewiąta izba),
w składzie: S. Gervasoni (sprawozdawca), prezes, L. Madise i R. da Silva Passos, sędziowie,
sekretarz: E. Artemiou, administratorka,
uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 6 czerwca 2019 r.,
wydaje następujący
Wyrok(1)
Okoliczności powstania sporu
Kontekst
1 W dniu 10 marca 1997 r., w wyniku przetargu, Rzeczpospolita Polska udzieliła wnioskodawcy, spółce Autostrada Wielkopolska S.A., koncesji na budowę i eksploatację sekcji autostrady A 2 pomiędzy Nowym Tomyślem (Polska) a Koninem (Polska) (zwanej dalej „odnośną sekcją autostrady A 2”) na okres 40 lat.
2 Zgodnie z umową koncesyjną podpisaną w dniu 12 września 1997 r. skarżąca zobowiązała się do uzyskania, na swój koszt i ryzyko, finansowania zewnętrznego na budowę i eksploatację danej sekcji autostrady A 2 i uzyskała w zamian prawo do pobierania opłat za przejazd od użytkowników autostrady. Umowa ta pozwalała również na podwyższenie stawek opłat za przejazd w celu maksymalizacji przychodów w granicach maksymalnych stawek określonych dla danej kategorii pojazdów.
3 Po przystąpieniu do Unii Europejskiej w 2004 r. Rzeczpospolita Polska musiała transponować do polskiego prawa dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 1999/62/WE z dnia 17 czerwca 1999 r. w sprawie pobierania opłat za użytkowanie niektórych typów infrastruktury przez pojazdy ciężarowe (Dz.U. 1999, L 187, s. 42). Artykuł 7 ust. 3 tej dyrektywy stanowi, że „w tym samym czasie nie można na ten sam odcinek drogi nałożyć opłat za przejazd i opłat za korzystanie z infrastruktury”.
4 W związku z powyższym polski parlament przyjął ustawę z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym oraz ustawy o transporcie drogowym (Dz.U. nr 155, poz. 1297) (zwaną dalej „ustawą z dnia 28 lipca 2005 r.”). Ustawa ta wyeliminowała podwójne opodatkowanie pojazdów ciężarowych za użytkowanie tego samego odcinka drogi. W związku z tym pojazdy ciężarowe posiadające winietę (kartę opłaty drogowej) w celu korzystania z dróg krajowych w Polsce zostały od dnia 1 września 2005 r. zwolnione z uiszczania opłat za przejazd na autostradach objętych umowami koncesyjnymi.
5 Zgodnie z ustawą z dnia 28 lipca 2005 r. koncesjonariusze mieli otrzymać od Krajowego Funduszu Drogowego rekompensatę za utratę dochodów spowodowaną zwolnieniem z opłat za przejazd. Ustawa ta przewidywała, że koncesjonariuszom przysługiwał zwrot środków finansowych w wysokości 70% kwoty odpowiadającej iloczynowi faktycznej liczby przejazdów pojazdów ciężarowych posiadających winietę i stawki wirtualnej opłaty za przejazd wynegocjowanej z koncesjonariuszami dla poszczególnych kategorii pojazdów ciężarowych. Ustanowione przez tę ustawę obniżenie do 70% miało zrekompensować spodziewany wzrost ruchu pojazdów ciężarowych na autostradach objętych koncesją, spowodowany zwolnieniem z opłat za przejazd. Przedmiotowa ustawa przewidywała również, że stawki wirtualnej opłaty za przejazd nie mogły przekraczać rzeczywistych stawek stosowanych w odniesieniu do odpowiedniej kategorii pojazdów. Wskazywała ona wreszcie, że metoda rekompensaty powinna zostać określona w każdej z umów koncesyjnych.
6 W przypadku skarżącej metoda rekompensaty i stawki wirtualnej opłaty za przejazd zostały ustalone, po negocjacjach z polskimi władzami, w aneksie nr 6 do umowy koncesyjnej (zwanym dalej „aneksem nr 6”), zawartym w dniu 14 października 2005 r.
[…]
14 Pismem z dnia 28 listopada 2007 r. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad poinformowała skarżącą, że ze względu na wątpliwości co do dokładności założeń przyjętych dla celów aneksu nr 6, nie akceptuje propozycji zmiany stawek wirtualnej opłaty za przejazd. Niezależnie od tego pisma, skarżąca nadal otrzymywała miesięczne płatności z tytułu wirtualnej opłaty za przejazd, zgodnie z postanowieniami wspomnianego aneksu. Następnie, w dniu 13 listopada 2008 r., polski Minister Infrastruktury oświadczył, że uchyla się od skutków tego aneksu, stwierdzając w szczególności, że zawarł go pod wpływem błędu.
15 Zdaniem Rzeczypospolitej Polskiej skarżąca zawyżyła wewnętrzną stopę zwrotu (IRR, z ang. Internal Rate of Return) modelu rzeczywistego poboru opłaty za przejazd, wykorzystując przestarzałe prognozy ruchu i przychodów. Według tego państwa członkowskiego skarżąca wykorzystała studium ruchu i przychodów sporządzone przez przedsiębiorstwo doradcze Wilbur Smith Associates (WSA) w 1999 r. (zwane dalej „studium WSA z 1999 r.”), chociaż dostępne było bardziej aktualne studium z czerwca 2004 r. (zwane dalej „studium WSA z 2004 r.”). Zgodnie z raportem z dnia 24 września 2010 r., zamówionym przez polskie Ministerstwo Infrastruktury i sporządzonym przez spółkę PricewaterhouseCoopers (zwanym dalej („raportem PwC”), zastosowanie założeń dotyczących ruchu i przychodów ze studium WSA z 2004 r. zamiast ze studium WSA z 1999 r. spowodowało zmniejszenie IRR w modelu rzeczywistego poboru opłaty za przejazd z 10,77% do 7,42%.
16 W związku z tym, zdaniem Ministra Infrastruktury, skarżąca otrzymała nadmierną kwotę odszkodowania z tytułu wirtualnej opłaty za przejazd. Ponieważ skarżąca odmówiła zwrotu nadpłaty żądanej przez Rzeczpospolitą Polską, Minister Infrastruktury zażądał wszczęcia postępowania sądowego w celu odzyskania nadpłaty.
17 Jednocześnie skarżąca zakwestionowała odmowę wykonania aneksu nr 6 i wniosła sprawę przed sąd arbitrażowy. Orzeczeniem z dnia 20 marca 2013 r. sąd arbitrażowy przyznał rację skarżącej, stwierdzając, że wspomniany aneks jest ważny i że Rzeczpospolita Polska powinna przestrzegać postanowień tego aneksu. Wyrokiem z dnia 26 stycznia 2018 r. Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny oddalił skargę polskiego Ministra Infrastruktury przeciwko orzeczeniu sądu arbitrażowego z dnia 20 marca 2013 r. Wyrok ten jest przedmiotem postępowania apelacyjnego, które jest zawisłe przed Sądem Apelacyjnym w Warszawie.
[…]
Postępowanie administracyjne i zaskarżona decyzja
19 W dniu 31 sierpnia 2012 r. Rzeczpospolita Polska zgłosiła Komisji Europejskiej środek przyznający skarżącej rekompensatę finansową w postaci wirtualnej opłaty za przejazd z tytułu utraty dochodów spowodowanej ustawą z dnia 28 lipca 2005 r.
[…]
21 W dniu 25 sierpnia 2017 r. została wydana decyzja Komisji (UE) 2018/556 z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie pomocy państwa SA.35356 (2013/C) (ex 2013/NN, ex 2012/NN) wdrożonej przez Polskę na rzecz spółki Autostrada Wielkopolskia S.A. (Dz.U. 2018, L 92, s. 19, zwana dalej „zaskarżoną decyzją”).
[…]
38 Sentencja zaskarżonej decyzji ma następujące brzmienie:
„Artykuł 1
Nadmierna rekompensata za okres od dnia 1 września 2005 r. do dnia 30 czerwca 2011 r. wynosząca [223,74 mln EUR], przyznana przez [Rzeczpospolitą Polską] na rzecz [skarżącej] na podstawie [ustawy z dnia 28 lipca 2005 r.], stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 [TFUE].
Artykuł 2
Pomoc państwa, o której mowa w art. 1, jest niezgodna z prawem, ponieważ została przyznana z naruszeniem obowiązku zgłoszenia i klauzuli zawieszającej wynikających z art. 108 ust. 3 [TFUE].
Artykuł 3
Pomoc państwa, o której mowa w art. 1, jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym.
Artykuł 4
1. [Rzeczpospolita] Polska odzyska od beneficjenta pomoc, o której mowa w art. 1. […]”.
[…]
Co do prawa
[…]
W przedmiocie zarzutu pierwszego, opartego na naruszeniu prawa do wzięcia udziału w postępowaniu administracyjnym
46 Skarżąca podnosi, że Komisja naruszyła jej prawo do sprawiedliwego postępowania, zasady dobrej administracji i ochrony jej uzasadnionych oczekiwań. W szczególności uważa ona, że została pozbawiona możliwości uczestniczenia w formalnym postępowaniu wyjaśniającym w odpowiednim zakresie uwzględniającym okoliczności sprawy.
[…]
51 Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem poszanowanie prawa do obrony w każdym postępowaniu wszczętym w stosunku do danej osoby, które może zakończyć się wydaniem aktu dla niej niekorzystnego, stanowi podstawową zasadę prawa Unii i winno być przestrzegane nawet wtedy, gdy brak jest szczegółowych uregulowań (zob. wyrok z dnia 16 marca 2016 r., Frucona Košice/Komisja, T‑103/14, EU:T:2016:152, pkt 51 i przytoczone tam orzecznictwo).
52 Jednakże postępowanie administracyjne w przedmiocie pomocy państwa jest wszczynane wyłącznie w stosunku do danego państwa członkowskiego. W konsekwencji przedsiębiorstwa będące beneficjentami pomocy uważane są w tym postępowaniu wyłącznie za „zainteresowanych” i nie mogą samodzielnie prowadzić kontradyktoryjnego sporu z Komisją, tak jak ma prawo brać w nim udział dane państwo członkowskie (zob. wyrok z dnia 16 marca 2016 r., Frucona Košice/Komisja, T‑103/14, EU:T:2016:152, pkt 52 i przytoczone tam orzecznictwo). Wniosek ten nasuwa się nawet wtedy, gdy dane państwo członkowskie i przedsiębiorstwa będące beneficjentami pomocy mogą mieć sprzeczne interesy w ramach takiego postępowania (zob. podobnie wyrok z dnia 16 marca 2016 r., Frucona Košice/Komisja, T‑103/14, EU:T:2016:152, pkt 54 i przytoczone tam orzecznictwo).
53 Z tego względu orzecznictwo przyznaje zasadniczo zainteresowanym stronom rolę źródła informacji dla Komisji w ramach postępowania wszczętego na podstawie art. 108 ust. 2 TFUE. Jak z tego wynika, zainteresowani – nie mając bynajmniej możliwości powoływania się na prawo do obrony przysługujące osobom, względem których postępowanie się toczy – są uprawnieni jedynie do wzięcia udziału w postępowaniu w takim zakresie, jaki wynika z okoliczności danej sprawy (zob. wyrok z dnia 16 marca 2016 r., Frucona Košice/Komisja, T‑103/14, EU:T:2016:152, pkt 53 i przytoczone tam orzecznictwo).
54 W tym względzie należy przypomnieć, że zgodnie z art. 108 ust. 2 TFUE oraz art. 6 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. [108 TFUE] (Dz.U. 1999, L 83, s. 1), w przypadku gdy Komisja postanawia wszcząć formalne postępowanie wyjaśniające w przedmiocie planu pomocy, musi umożliwić zainteresowanym stronom przedstawienie uwag. Zasada ta stanowi istotny wymóg proceduralny w rozumieniu art. 263 TFUE (wyrok z dnia 11 grudnia 2008 r., Komisja/Freistaat Sachsen, C‑334/07, EU:C:2008:709, pkt 55). Jeśli chodzi o powyższy obowiązek, Trybunał orzekł, że ogłoszenie w Dzienniku Urzędowym stanowi właściwy sposób poinformowania wszystkich zainteresowanych stron o wszczęciu postępowania, a powiadomienie to ma jedynie na celu uzyskanie od zainteresowanych stron wszelkich informacji mogących pomóc Komisji w określeniu jej przyszłych działań (zob. podobnie wyrok z dnia 16 marca 2016 r., Frucona Košice/Komisja, T‑103/14, EU:T:2016:152, pkt 56 i przytoczone tam orzecznictwo).
55 Ponadto, zgodnie z art. 6 ust. 1 rozporządzenia nr 659/1999 decyzja o wszczęciu postępowania streszcza istotne okoliczności faktyczne i prawne, zawiera wstępną ocenę Komisji i wskazuje na przyczyny wątpliwości co do zgodności środka z rynkiem wewnętrznym. Ponieważ celem formalnego postępowania wyjaśniającego jest umożliwienie Komisji zbadania i wyjaśnienia kwestii podniesionych w decyzji o wszczęciu tego postępowania, w szczególności poprzez zebranie uwag zainteresowanego państwa członkowskiego i innych zainteresowanych stron, może się zdarzyć, że w trakcie tego postępowania Komisja znajdzie się w posiadaniu nowych informacji lub że jej analiza ulegnie zmianie. W tym względzie należy przypomnieć, że zgodnie z orzecznictwem pomiędzy decyzją końcową i decyzją o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego mogą występować pewne rozbieżności, które jednak nie powodują wadliwości decyzji końcowej (wyrok z dnia 2 lipca 2015 r., Francja i Orange/Komisja, T‑425/04 RENV i T‑444/04 RENV, EU:T:2015:450, pkt 134).
56 Niemniej jednak konieczne jest, by Komisja, nie będąc zobowiązana do przedstawienia szczegółowej analizy danej pomocy, dostatecznie zdefiniowała zakres postępowania wyjaśniającego w decyzji o jego wszczęciu, tak aby prawo zainteresowanych stron do przedstawienia uwag nie było pozbawione sensu [wyrok z dnia 31 maja 2006 r., Kuwait Petroleum (Nederland)/Komisja, T‑354/99, EU:T:2006:137, pkt 85]. Trybunał orzekł w szczególności, że w sytuacji gdy przepisy prawne, w czasie których obowiązywania państwo członkowskie dokonało zgłoszenia planowanej pomocy, zmieniły się na krótko przed wydaniem przez Komisję decyzji, instytucja ta powinna – w celu wydania rozstrzygnięcia, tak jak jest do tego zobowiązana na podstawie nowych przepisów – zwrócić się do zainteresowanych stron o zajęcie stanowiska w przedmiocie zgodności tej pomocy z tymi ostatnimi (zob. wyrok z dnia 11 grudnia 2008 r., Komisja/Freistaat Sachsen, C‑334/07 P, EU:C:2008:709, pkt 56 i przytoczone tam orzecznictwo). Zostało też orzeczone, że jedynie w przypadku gdy Komisja zorientuje się, po wydaniu decyzji o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego, że decyzja ta opiera się na niepełnych okolicznościach faktycznych lub na ich błędnej kwalifikacji prawnej, powinna ona mieć możliwość dostosowania swojego stanowiska poprzez wydanie decyzji korygującej lub nowej decyzji o wszczęciu postępowania, tak aby umożliwić zainteresowanym stronom skuteczne przedstawienie uwag (zob. podobnie wyrok z dnia 30 kwietnia 2019 r., UPF/Komisja, T‑747/17, EU:T:2019:271, pkt 76 i przytoczone tam orzecznictwo). Jedynie bowiem w sytuacji, gdy Komisja zmieni swój tok rozumowania – po wydaniu decyzji o wszczęciu dochodzenia – w odniesieniu do okoliczności faktycznych lub kwalifikacji prawnej tych okoliczności, które okazują się decydujące dla oceny istnienia pomocy lub jej zgodności z rynkiem wewnętrznym, musi ona sprostować decyzję o wszczęciu postępowania lub rozszerzyć ją, aby umożliwić zainteresowanym stronom skuteczne przedstawienie uwag (zob. podobnie wyrok z dnia 30 kwietnia 2019 r., UPF/Komisja, T‑747/17, EU:T:2019:271, pkt 77).
57 Właśnie w świetle tych zasad należy zbadać zarzut pierwszy skargi.
58 Na wstępie należy zaznaczyć, że, jak słusznie podnosi skarżąca, niniejsza sprawa różni się od większości spraw dotyczących pomocy przyznanej przez państwa, ponieważ Rzeczpospolita Polska, której interesy były nie tylko rozbieżne, ale również sprzeczne z interesami skarżącej, utrzymywała w toku postępowania administracyjnego, iż zgłoszony środek, w zakresie, w jakim umożliwił skarżącej otrzymanie nadmiernej rekompensaty, stanowi pomoc państwa niezgodną z rynkiem wewnętrznym. W tym kontekście szczególnie ważne było, aby Komisja umożliwiła skarżącej skuteczne przedstawienie uwag w celu zagwarantowania, że informacje, które mogłyby wykazać, iż zgłoszony środek nie stanowi pomocy państwa lub nie stanowi pomocy państwa niezgodnej z rynkiem wewnętrznym, będą mogły zostać przedstawione Komisji. Ten obowiązek proceduralny narzucał się sam, tym bardziej że skarżąca miała prawo do uzyskania odszkodowania z tytułu zwolnienia z opłat za przejazd odnośnej sekcji autostrady A 2 oraz że spór pomiędzy nią a Rzeczpospolitą Polską dotyczący zakresu tego odszkodowania był zawisły przed sądami krajowymi. W takiej sytuacji Komisja była zobowiązana do zachowania szczególnej staranności w odniesieniu do poszanowania prawa skarżącej do udziału w postępowaniu administracyjnym.
59 Jednakże, choć Komisja opublikowała decyzję o wszczęciu postępowania w Dzienniku Urzędowym i wezwała skarżącą do przedstawienia uwag przy tej okazji, to jednak później nie umożliwiła skarżącej przedstawienia uwag w okresie około trzech lat poprzedzających wydanie zaskarżonej decyzji. Z motywów 8–13 wspomnianej decyzji wynika natomiast, że po otrzymaniu uwag skarżącej w dniu 7 października 2014 r. Komisja wielokrotnie wymieniała informacje z Rzecząpospolitą Polską, bez udziału skarżącej w postępowaniu. W szczególności Komisja przekazała uwagi skarżącej Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 26 listopada 2014 r. i otrzymała uwagi tej ostatniej w dniu 23 lutego 2015 r. Następnie pismami z dnia 26 czerwca 2015 r. i 20 kwietnia 2016 r. Komisja zwróciła się do Rzeczypospolitej Polskiej o dodatkowe informacje, na które to pisma Rzeczpospolita Polska odpowiedziała pismami z dnia 10 i 17 lipca 2015 r. oraz z dnia 18 maja 2016 r. Wreszcie w dniu 7 grudnia 2016 r. służby Komisji i władze polskie wzięły udział w telekonferencji, w następstwie której Komisja ponownie zwróciła się do Rzeczypospolitej Polskiej o udzielenie dodatkowych informacji. Zostały one dostarczone przez tę ostatnią w dniu 23 maja 2017 r.
60 W szczególnych okolicznościach, o których mowa w pkt 58 powyżej, biorąc pod uwagę czas trwania i intensywność wymiany informacji z Rzecząpospolitą Polską po wydaniu decyzji o wszczęciu postępowania, Komisja powinna była umożliwić skarżącej ponowne przedstawienie uwag. Nie włączając skarżącej w wystarczającym stopniu do postępowania administracyjnego po otrzymaniu jej uwag z dnia 7 października 2014 r., Komisja nie dochowała szczególnej staranności, do czego była związana w niniejszej sprawie.
61 Jednakże okoliczność, że Komisja nie włączyła skarżącej do wymiany informacji z Rzecząpospolitą Polską mającej miejsce po wydaniu decyzji o wszczęciu postępowania, jakkolwiek godna ubolewania, nie może prowadzić do stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji, ponieważ w okolicznościach niniejszej sprawy, bez takiego zaniechania, analiza prawna dokonana przez Komisję w tej ostatniej decyzji nie mogła być inna.
62 Po pierwsze, należy wskazać, że w dniu 20 września 2014 r. Komisja opublikowała w Dzienniku Urzędowym decyzję o wszczęciu postępowania i wezwała zainteresowane strony do przedstawienia uwag na temat zgłoszonego środka, co skarżąca uczyniła w dniu 7 października 2014 r.
63 W tym względzie należy zauważyć, że decyzja o wszczęciu postępowania wymienia w wystarczająco precyzyjny sposób istotne elementy faktyczne i prawne dotyczące niniejszego przypadku, zawiera wstępną ocenę i przedstawia powody, które sprawiają, że Komisja ma wątpliwości co do metody obliczania rekompensaty przyznanej skarżącej, poziomu tej rekompensaty i zgodności zgłoszonego środka z rynkiem wewnętrznym. Decyzja o wszczęciu postępowania wskazuje w szczególności w motywach 76–78, po pierwsze, że wątpliwości Komisji dotyczyły w szczególności IRR modelu rzeczywistego pobierania opłat za przejazd, po drugie, że zdaniem Rzeczypospolitej Polskiej skarżąca wykorzystała studium prognoz ruchu i przychodów z 1999 r. zamiast bardziej aktualnego studium z 2004 r., i po trzecie, że jeżeli IRR z modelu rzeczywistego poboru opłaty za przejazd było wyższe niż IRR z projektu przed wprowadzeniem systemu wirtualnej opłaty za przejazd, skutkowałoby to nadmierną rekompensatą.
64 Po drugie, z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy wynika, że Komisja nie oparła się w zaskarżonej decyzji na okolicznościach faktycznych lub na ich kwalifikacji prawnej, mających decydujące znaczenie dla jej analizy prawnej w rozumieniu orzecznictwa przypomnianego w pkt 56 powyżej, które nie zostałyby wymienione w decyzji o wszczęciu postępowania lub które zostałyby przekazane przez Rzeczpospolitą Polską po wydaniu decyzji o wszczęciu postępowania.
65 Po trzecie, argument skarżącej, zgodnie z którym dowody przedstawione w postępowaniu arbitrażowym powinny były zostać zbadane przez Komisję na etapie administracyjnym postępowania, nie może zostać uwzględniony, ponieważ skarżąca nie określa charakteru przedmiotowych dowodów, a ponadto Komisja została należycie poinformowana o istnieniu i treści orzeczenia sądu arbitrażowego, jak wskazano w motywie 46 zaskarżonej decyzji oraz w uwagach skarżącej z dnia 7 października 2014 r.
[…]
69 Z powyższego wynika, że Komisja w wystarczający sposób określiła ramy postępowania wyjaśniającego w decyzji o jego wszczęciu, a tym samym umożliwiła skarżącej przedstawienie wszystkich istotnych informacji dotyczących okoliczności faktycznych i ich kwalifikacji prawnej, mających decydujące znaczenie w zaskarżonej decyzji. Wynika z tego również, ie wbrew twierdzeniom skarżącej nie zostało wykazane, że gdyby Komisja umożliwiła skarżącej ponowne przedstawienie uwag z powodu wymiany informacji z Rzecząpospolitą Polską mającej miejsce po wydaniu decyzji o wszczęciu postępowania, mogłoby to mieć wpływ na analizę prawną dokonaną w zaskarżonej decyzji, a zatem takie zaniechanie nie może prowadzić do stwierdzenia nieważności tej ostatniej decyzji.
70 Wobec powyższego zarzut pierwszy musi zostać oddalony.
[…]
Z powyższych względów
SĄD (dziewiąta izba)
orzeka, co następuje:
1) Skarga zostaje oddalona.
2) Autostrada Wielkopolska S.A. pokrywa własne koszty oraz koszty poniesione przez Komisję Europejską.
3) Rzeczpospolita Polska pokrywa własne koszty.
Gervasoni |
Madise |
da Silva Passos |
Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 24 października 2019 r.
Podpisy
* Język postępowania: angielski.
1 Poniżej zostały odtworzone jedynie te punkty wyroku, których publikację Sąd uznał za wskazaną.