This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 62017TJ0001
Judgment of the General Court (Ninth Chamber) of 15 March 2018.#La Mafia Franchises, SL v European Union Intellectual Property Office.#EU trade mark — Invalidity proceedings — EU figurative mark La Mafia SE SIENTA A LA MESA — Absolute ground for refusal — Whether contrary to public policy or to accepted principles of morality — Article 7(1)(f) of Regulation (EC) No 207/2009 (now Article 7(1)(f) of Regulation (EU) 2017/1001).#Case T-1/17.
Wyrok Sądu (dziewiąta izba) z dnia 15 marca 2018 r.
La Mafia Franchises, SL przeciwko Urzędowi Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej.
Znak towarowy Unii Europejskiej – Postępowanie w sprawie unieważnienia prawa do znaku – Graficzny unijny znak towarowy La Mafia SE SIENTA A LA MESA – Bezwzględna podstawa odmowy rejestracji – Sprzeczność z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami – Artykuł 7 ust. 1 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 207/2009 [obecnie art. 7 ust. 1 lit. f) rozporządzenia (UE) 2017/1001].
Sprawa T-1/17.
Wyrok Sądu (dziewiąta izba) z dnia 15 marca 2018 r.
La Mafia Franchises, SL przeciwko Urzędowi Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej.
Znak towarowy Unii Europejskiej – Postępowanie w sprawie unieważnienia prawa do znaku – Graficzny unijny znak towarowy La Mafia SE SIENTA A LA MESA – Bezwzględna podstawa odmowy rejestracji – Sprzeczność z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami – Artykuł 7 ust. 1 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 207/2009 [obecnie art. 7 ust. 1 lit. f) rozporządzenia (UE) 2017/1001].
Sprawa T-1/17.
ECLI identifier: ECLI:EU:T:2018:146
z dnia 15 marca 2018 r. ( *1 )
Znak towarowy Unii Europejskiej – Postępowanie w sprawie unieważnienia prawa do znaku – Graficzny unijny znak towarowy La Mafia SE SIENTA A LA MESA – Bezwzględna podstawa odmowy rejestracji – Sprzeczność z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami – Artykuł 7 ust. 1 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 207/2009 [obecnie art. 7 ust. 1 lit. f) rozporządzenia (UE) 2017/1001]
W sprawie T‑1/17
La Mafia Franchises, SL, z siedzibą w Saragossie (Hiszpania), reprezentowana przez adwokata I. Semperego Massę,
strona skarżąca,
przeciwko
Urzędowi Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO), reprezentowanemu przez A. Folliarda-Monguirala, działającego w charakterze pełnomocnika,
strona pozwana,
w której drugą stroną w postępowaniu przed Izbą Odwoławczą EUIPO, występującą przed Sądem w charakterze interwenienta, jest
Republika Włoska, reprezentowana przez G. Palmieri, działającą w charakterze pełnomocnika, wspieraną przez D. Del Gaiza, avvocato dello Stato,
mającej za przedmiot skargę na decyzję Pierwszej Izby Odwoławczej EUIPO z dnia 27 października 2016 r. (sprawa R 803/2016‑1), dotyczącą postępowania w sprawie unieważnienia prawa do znaku między Republiką Włoską a La Mafia Franchises,
SĄD (dziewiąta izba),
w składzie: S. Gervasoni, prezes, L. Madise i R. da Silva Passos (sprawozdawca), sędziowie,
sekretarz: I. Dragan, administrator,
po zapoznaniu się ze skargą złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 2 stycznia 2017 r.,
po zapoznaniu się z odpowiedzią na skargę złożoną przez EUIPO w sekretariacie Sądu w dniu 7 kwietnia 2017 r.,
po zapoznaniu się z odpowiedzią na skargę złożoną przez Republikę Włoską w sekretariacie Sądu w dniu 6 kwietnia 2017 r.,
po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 22 listopada 2017 r.,
wydaje następujący
Wyrok
Okoliczności powstania sporu
1 |
W dniu 30 listopada 2006 r. La Honorable Hermandad, SL, w której prawa wstąpiła skarżąca, La Mafia Franchises, SL, dokonała w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) zgłoszenia unijnego znaku towarowego na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 40/94 z dnia 20 grudnia 1993 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej (Dz.U. 1994, L 11, s. 1), ze zmianami [zastąpionego rozporządzeniem Rady (WE) nr 207/2009 z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej (Dz.U. 2009, L 78, s. 1), ze zmianami, zastąpionym z kolei rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1001 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej (Dz.U. 2017, L 154, s. 1)]. |
2 |
Znakiem towarowym, o którego rejestrację wniesiono, jest następujący graficzny znak towarowy: |
3 |
Towary i usługi, dla których wystąpiono o rejestrację, należą do klas 25, 35 i 43 w rozumieniu Porozumienia nicejskiego dotyczącego międzynarodowej klasyfikacji towarów i usług dla celów rejestracji znaków z dnia 15 czerwca 1957 r., ze zmianami, i odpowiadają dla każdej z tych klas następującemu opisowi:
|
4 |
Zgłoszenie znaku towarowego zostało opublikowane w Biuletynie Wspólnotowych Znaków Towarowych nr 24/2007 z dnia 11 czerwca 2007 r. Zakwestionowany znak towarowy został zarejestrowany w dniu 20 grudnia 2007 r. pod numerem 5510921. |
5 |
W dniu 23 lipca 2015 r. Republika Włoska złożyła do EUIPO wniosek o unieważnienie prawa do zakwestionowanego znaku towarowego w odniesieniu do wszystkich towarów i usług, dla których został on zarejestrowany. |
6 |
W uzasadnieniu wniosku powołano się na podstawę unieważnienia określoną w art. 7 ust. 1 lit. f) rozporządzenia nr 207/2009 [obecnie art. 7 ust. 1 lit. f) rozporządzenia nr 2017/1001]. Republika Włoska podniosła w istocie, że zakwestionowany znak towarowy jest sprzeczny z porządkiem publicznym i z dobrymi obyczajami, ponieważ element słowny „mafia” odnosi się do organizacji przestępczej, a jego użycie we wspomnianym znaku towarowym w celu oznaczania sieci restauracji skarżącej, oprócz wzbudzania zdecydowanie negatywnych odczuć, skutkuje „zmanipulowaniem” pozytywnego wizerunku gastronomii włoskiej i strywializowaniem negatywnego znaczenia tego elementu. |
7 |
Decyzją z dnia 3 marca 2016 r. Wydział Unieważnień uwzględnił wniosek o unieważnienie prawa do znaku. |
8 |
W dniu 29 kwietnia 2016 r. skarżąca wniosła odwołanie od decyzji Wydziału Unieważnień. |
9 |
Decyzją z dnia 27 października 2016 r. (zwaną dalej „zaskarżoną decyzją”) Pierwsza Izba Odwoławcza EUIPO potwierdziła, że zakwestionowany znak towarowy jest sprzeczny z porządkiem publicznym, i oddaliła odwołanie. |
10 |
Izba Odwoławcza wyjaśniła na wstępie, że sprzeczność z porządkiem publicznym zakwestionowanego znaku towarowego należy oceniać w świetle sposobu postrzegania przez właściwy kręg odbiorców znajdujący się na terytorium Unii Europejskiej lub na części tego terytorium, przy czym rejestrację unijnego znaku towarowego należy unieważnić, jeśli podstawa unieważnienia istnieje choćby w części Unii. |
11 |
Izba Odwoławcza uznała następnie, że ze względu na jego rozmiar i pozycję w zakwestionowanym znaku towarowym element słowny „la mafia” dominuje w tym znaku. Izba Odwoławcza podkreśliła, że mafia jest organizacją przestępczą, którą rząd włoski zwalcza za pomocą przepisów prawnych i szczególnych środków wykonawczych. Ponadto Izba Odwoławcza przypomniała, że walka z przestępczością zorganizowaną jest również ważnym celem instytucji Unii. Izba Odwoławcza uściśliła poza tym, że EUIPO, jako organ Unii Europejskiej, ma obowiązek zajmować ścisłe stanowisko w sprawach, które naruszają zasady i podstawowe wartości społeczeństwa europejskiego, tak że musi ono odmówić z uwagi na naruszenie porządku publicznego rejestracji każdego unijnego znaku towarowego, który może zostać uznany za wspierający organizację przestępczą lub przynoszący jej korzyść. W następstwie tego badania Izba Odwoławcza uznała, po pierwsze, że zakwestionowany znak towarowy promuje w oczywisty sposób organizację przestępczą znaną jako mafia, a po drugie, że ogół elementów słownych zakwestionowanego znaku towarowego niesie ze sobą przesłanie towarzyskości prowadzące do trywializacji elementu słownego „mafia”, co zniekształca tym samym jego poważny wydźwięk. |
12 |
Wreszcie Izba Odwoławcza potwierdziła, że zakwestionowany znak towarowy nie powinien być chroniony przez EUIPO i że na stwierdzenie to nie może mieć wpływu okoliczność, iż element słowny „mafia” jest często używany w literaturze i w kinie, ani to, że inne unijne znaki towarowe zawierające ten sam element zostały zarejestrowane przez EUIPO. |
Żądania stron
13 |
Strona skarżąca wnosi do Sądu o:
|
14 |
EUIPO i Republika Włoska wnoszą do Sądu o:
|
Co do prawa
W przedmiocie dopuszczalności dowodów przedstawionych po raz pierwszy w postępowaniu przed Sądem
15 |
EUIPO podważa dopuszczalność załączników A.7, A.8 i A.9 do skargi oraz dopuszczalność zamieszczonych w pkt 44, 46 i 54 wspomnianej skargi zdjęć i łączy odsyłających do witryn internetowych. Elementy te nie zostały bowiem przedstawione na żadnym etapie postępowania przed EUIPO. |
16 |
W tym względzie należy zauważyć, że z uwagi na przedmiot skargi przewidzianej w art. 65 rozporządzenia nr 207/2009 (obecnie art. 72 rozporządzenia 2017/1001) zadaniem Sądu nie jest ponowne badanie w ramach takiej skargi stanu faktycznego w świetle dokumentów przedłożonych przed nim po raz pierwszy [zob. podobnie wyroki: z dnia 24 listopada 2005 r., Sadas/OHIM – LTJ Diffusion (ARTHUR ET FELICIE), T‑346/04, EU:T:2005:420, pkt 19; z dnia 9 lutego 2017 r., International Gaming Projects/EUIPO – adp Gauselmann (TRIPLE EVOLUTION), T‑82/16, niepublikowany, EU:T:2017:66, pkt 16]. |
17 |
W niniejszym przypadku, jak przyznała skarżąca na rozprawie, elementy wskazane w pkt 15 powyżej zostały przedstawione po raz pierwszy w postępowaniu przed Sądem. Należy zatem odrzucić te elementy jako niedopuszczalne bez konieczności oceniania ich mocy dowodowej. |
Co do istoty
18 |
Na poparcie skargi skarżąca podnosi jeden tylko zarzut, dotyczący naruszenia art. 52 ust. 1 lit. a) rozporządzenia nr 207/2009 [obecnie art. 59 ust. 1 lit. a) rozporządzenia 2017/1001] w związku z art. 7 ust. 1 lit. f) wspomnianego rozporządzenia. |
19 |
W ramach tego zarzutu w pierwszej kolejności skarżąca podnosi, że ani organizacja znana jako mafia, ani jej członkowie nie widnieją w wykazie osób i grup terrorystycznych załączonym do wspólnego stanowiska Rady 2001/931/PESC z dnia 27 grudnia 2001 r. w sprawie zastosowania szczególnych środków w celu zwalczania terroryzmu (Dz.U. 2001, L 344, s. 93), do którego odnoszą się wytyczne EUIPO dotyczące rozpatrywania spraw w celu zilustrowania zawartego w art. 7 ust. 1 lit. f) rozporządzenia nr 207/2009 zakazu rejestracji unijnych znaków towarowych sprzecznych z porządkiem publicznym. |
20 |
Następnie skarżąca uważa, że zgodnie z praktyką EUIPO i orzecznictwem unijny znak towarowy należy analizować jako całość. Zawarte zaś w zakwestionowanym znaku towarowym odniesienie do elementu słownego „mafia” nie wystarcza, aby stwierdzić, że jest on postrzegany przez przeciętnego konsumenta jako mający na celu promowanie lub wspieranie tej organizacji przestępczej. Przeciwnie, pozostałe elementy tworzące ten znak towarowy wskazują raczej, że będzie on postrzegany jako forma parodii lub odniesienia do filmów z cyklu „Ojciec chrzestny”. |
21 |
Ponadto skarżąca podnosi, że towary i usługi oznaczone zakwestionowanym znakiem towarowym nie są usługami „komunikacyjnymi”, czyli usługami przeznaczonymi do przekazywania wiadomości innym osobom. Z tego względu zakwestionowany znak towarowy nie został zarejestrowany, aby obrażać, szokować lub uwłaczać. Ogół odbiorców rozumie natomiast, że zakwestionowany znak towarowy został zarejestrowany dla oznaczania sieci restauracji, której koncepcja nie odnosi się do organizacji przestępczej, ale do filmów z cyklu „Ojciec chrzestny”, a zwłaszcza do sportretowanych w tych filmach wartości opartych na rodzinie i korporacyjnym poczuciu wspólnoty. |
22 |
Wreszcie skarżąca utrzymuje, że znaczna liczba unijnych i włoskich znaków towarowych zawierających określenie „mafia” została należycie zarejestrowana i wywołuje skutki. W celu zilustrowania tego argumentu skarżąca przytacza w szczególności dwie decyzje izby odwoławczej EUIPO, które jej zdaniem wykazują analogię z niniejszą sprawą, a mianowicie decyzję z dnia 13 stycznia 2012 r. w sprawie R 1224/2011‑4, dotyczącą zgłoszenia unijnego znaku towarowego MAFIA II, oraz decyzję z dnia 7 maja 2015 r. w sprawie R 2822/2014‑5, dotyczącą zgłoszenia unijnego znaku towarowego CONTRA‑BANDO. |
23 |
EUIPO i Republika Włoska kwestionują każdy z tych argumentów. |
24 |
Na wstępie należy przypomnieć, że zgodnie z art. 7 ust. 1 lit. f) rozporządzenia nr 207/2009 w związku z art. 52 ust. 1 lit. a) tegoż rozporządzenia znaki towarowe sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami zostają unieważnione. |
25 |
Leżący u źródła bezwzględnej podstawy odmowy rejestracji interes ogólny polega na unikaniu rejestracji oznaczeń, których używanie na terytorium Unii naruszałoby panujący tam porządek publiczny lub dobre obyczaje [wyroki: z dnia 20 września 2011 r., Couture Tech/OHIM (Przedstawienie godła Związku Radzieckiego), T‑232/10, EU:T:2011:498, pkt 29; z dnia 26 września 2014 r., BrainLAB/OHIM (Curve), T‑266/13, niepublikowany, EU:T:2014:836, pkt 13]. Rejestracji znaku jako unijnego znaku towarowego stoi na przeszkodzie ta bezwzględna podstawa odmowy rejestracji, w szczególności jeśli jest on głęboko obraźliwy [zob. podobnie wyrok z dnia 5 października 2011 r., PAKI Logistics/OHIM (PAKI), T‑526/09, niepublikowany, EU:T:2011:564, pkt 12]. |
26 |
Ocena istnienia podstawy odmowy rejestracji, o której mowa w art. 7 ust. 1 lit. f) rozporządzenia nr 207/2009, nie może być oparta na sposobie postrzegania charakterystycznym dla części właściwego kręgu odbiorców, której nic nie szokuje, ani też na sposobie postrzegania charakterystycznym dla części właściwego kręgu odbiorców, którą można łatwo urazić, lecz powinna opierać się na kryterium rozsądnej osoby, cechującej się przeciętnym progiem wrażliwości i tolerancji [zob. podobnie wyroki: z dnia 5 października 2011 r., PAKI, T‑526/09, niepublikowany, EU:T:2011:564, pkt 12; z dnia 9 marca 2012 r., Cortés del Valle López/OHMI (¡Que buenu ye! HIJOPUTA), T‑417/10, niepublikowany, EU:T:2012:120, pkt 21; z dnia 14 listopada 2013 r., Efag Trade Mark Company/OHIM (FICKEN LIQUORS), T‑54/13, niepublikowany, EU:T:2013:593, pkt 21]. |
27 |
Ponadto dla celów badania podstawy odmowy rejestracji przewidzianej w art. 7 ust. 1 lit. f) rozporządzenia nr 207/2009 właściwy krąg odbiorców nie może zostać ograniczony do kręgu, dla którego bezpośrednio są przeznaczone towary i usługi objęte zgłoszeniem do rejestracji. Należy bowiem wziąć pod uwagę okoliczność, że oznaczenia, do których odnosi się ta podstawa odmowy rejestracji, będą szokujące nie tylko dla odbiorców, dla których są przeznaczone towary i usługi oznaczone danym oznaczeniem, ale również dla innych osób, które choć nie są zainteresowane wspomnianymi towarami i usługami, będą natrafiać na to oznaczenie w sposób incydentalny w życiu codziennym [zob. wyroki: z dnia 14 listopada 2013 r., Efag Trade Mark Company/OHIM (FICKEN), T‑52/13, niepublikowany, EU:T:2013:596, pkt 19 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 26 września 2014 r., Curve, T‑266/13, niepublikowany, EU:T:2014:836, pkt 19 i przytoczone tam orzecznictwo]. |
28 |
Należy również przypomnieć, że właściwy krąg odbiorców znajdujący się na terytorium Unii znajduje się z definicji na terytorium jednego z państw członkowskich i że oznaczenia, które mogą być postrzegane jako sprzeczne z porządkiem publicznym lub z dobrymi obyczajami, niekoniecznie są takie same we wszystkich państwach członkowskich, przede wszystkim ze względów językowych, historycznych, społecznych czy kulturowych (zob. podobnie wyrok z dnia 20 września 2011 r., Przedstawienie godła Związku Radzieckiego, T‑232/10, EU:T:2011:498, pkt 31–33). |
29 |
Wynika stąd, że dla celów stosowania bezwzględnej podstawy odmowy rejestracji określonej w art. 7 ust. 1 lit. f) rozporządzenia nr 207/2009 należy brać pod uwagę zarówno okoliczności wspólne wszystkim państwom członkowskim Unii, jak i szczególne uwarunkowania każdego z państw członkowskich rozpatrywanych odrębnie, które mogą wpłynąć na sposób postrzegania przez właściwy krąg odbiorców znajdujący się na terytorium tych państw (wyrok z dnia 20 września 2011 r., Przedstawienie godła Związku Radzieckiego, T‑232/10, EU:T:2011:498, pkt 34). |
30 |
W niniejszym przypadku w pierwszej kolejności należy zaznaczyć, jak to uczyniła Izba Odwoławcza w pkt 24 zaskarżonej decyzji, że zakwestionowany znak towarowy jest złożonym oznaczeniem składającym się z czarnego tła w kształcie kwadratu, wewnątrz którego widnieją ukazane w kolorze białym elementy słowne „la mafia” i „se sienta a la mesa”, a towarzyszy im na drugim planie przedstawienie czerwonej róży. |
31 |
Element słowny „la mafia”, zarówno ze względu na przestrzeń, którą zajmuje, jak i swoją centralną pozycję w zakwestionowanym znaku towarowym, wyróżnia się od innych elementów. W rezultacie drugi element słowny „se sienta a la mesa” zajmuje drugorzędne miejsce, ponieważ jest on umieszczony pod elementem słownym „la mafia” i został przedstawiony za pomocą wyraźnie mniejszej czcionki. To samo dotyczy czerwonej róży ukazanej na drugim planie, za elementem słownym „la mafia”. |
32 |
Z tego względu Izba Odwoławcza nie popełniła błędu, wskazując w pkt 25 zaskarżonej decyzji, że element słowny „la mafia” jest dominujący w zakwestionowanym znaku towarowym. |
33 |
W drugiej kolejności należy przede wszystkim oddalić argument skarżącej oparty na okoliczności, że mafia nie widnieje w wykazie organizacji terrorystycznych wymienionych we wspólnym stanowisku 2001/931, do którego odnoszą się wytyczne EUIPO dotyczące rozpatrywania spraw (część B, dział 4). |
34 |
Z art. 1 wspólnego stanowiska 2001/931 wynika bowiem, że wykaz zawarty w załączniku wymienia jedynie osoby, grupy i podmioty uczestniczące w aktach terrorystycznych. Wykaz ten nie ma na celu wyliczenia osób, grup i podmiotów uczestniczących w innych rodzajach działalności przestępczej, do których odniesienie zawarte w zgłoszonym znaku towarowym może również uzasadniać zastosowanie bezwzględnej podstawy odmowy rejestracji przewidzianej w art. 7 ust. 1 lit. f) rozporządzenia nr 207/2009. Ponadto z samego brzmienia fragmentu wytycznych EUIPO dotyczących rozpatrywania spraw, który odnosi się do wspólnego stanowiska 2001/931, wynika, że EUIPO dołożyło starań, by podkreślić niewyczerpujący charakter podanych we wspomnianych wytycznych przykładów stosowania bezwzględnej podstawy odmowy rejestracji określonej w art. 7 ust. 1 lit. f) rozporządzenia nr 207/2009. |
35 |
Następnie należy zauważyć, że element słowny „la mafia” jest na całym świecie rozumiany jako odniesienie do organizacji przestępczej mającej swe źródła we Włoszech, której działalność obejmuje także państwa inne niż Republika Włoska, między innymi w ramach Unii. Poza tym faktem powszechnie znane jest to, że jak stwierdziła Izba Odwoławcza w pkt 26 zaskarżonej decyzji, ta organizacja przestępcza ucieka się do zastraszania, przemocy fizycznej i zabójstw dla celów skutecznego prowadzenia swojej działalności, która obejmuje między innymi nielegalny handel narkotykami, nielegalny handel bronią, pranie pieniędzy i korupcję. |
36 |
Sąd uważa, że taka działalność przestępcza narusza same wartości, na których opiera się Unia, w szczególności wartości dotyczące poszanowania godności osoby ludzkiej i wolności, przewidziane w art. 2 TUE i w artykułach 2, 3 i 6 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej. Wartości te są niepodzielne i stanowią duchowo-moralne dziedzictwo Unii. Ponadto przestępczość zorganizowana oraz działania wymienione w pkt 35 powyżej należą do dziedzin szczególnie poważnej przestępczości o wymiarze transgranicznym, w odniesieniu do których interwencja prawodawcy Unii jest przewidziana w art. 83 TFUE. I tak, jak podkreślają EUIPO i Republika Włoska, wiele wysiłków i zasobów zostało poświęconych na rzecz walki z mafią nie tylko przez rząd włoski, ale także na szczeblu Unii, jako że przestępczość zorganizowana stanowi poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa na całym jej obszarze. |
37 |
Wreszcie element słowny „la mafia” jest postrzegany w sposób głęboko negatywny we Włoszech ze względu na dokonywane przez tę organizację przestępczą poważne naruszenia bezpieczeństwa tego państwa członkowskiego. Znaczenie, jakie ma walka z mafią we Włoszech, zostało zilustrowane za pomocą obowiązujących w tym państwie członkowskim przepisów karnych, do których odnoszą się EUIPO i Republika Włoska, penalizujących w szczególności członkostwo w tej organizacji lub jej wspieranie. Znaczenie walki z mafią we Włoszech jest dodatkowo potwierdzone działalnością na terytorium tego państwa członkowskiego kilku organów publicznych, których szczególnym zadaniem jest ściganie i karanie nielegalnych działań mafii, jak również prywatnych stowarzyszeń zajmujących się pomocą ofiarom tej organizacji. |
38 |
Z tego względu Izba Odwoławcza słusznie uznała, że w odczuciu właściwego kręgu odbiorców element słowny „la mafia” zakwestionowanego znaku towarowego w oczywisty sposób przywołuje na myśl nazwę organizacji przestępczej odpowiedzialnej za szczególnie poważne naruszenia porządku publicznego. |
39 |
W trzeciej kolejności skarżąca podnosi w istocie, że właściwy krąg odbiorców nie dostrzega w zakwestionowanym znaku towarowym żadnej pochwały działalności przestępczej mafii, jako że była ona tematem wielu fikcyjnych fabuł zawartych zarówno w książkach, jak i w filmach. Skarżąca dodaje, że zarejestrowanie zakwestionowanego znaku towarowego nie ma na celu szokowania ani obrażania nikogo, jako że oznaczone nim towary i usługi nie są przeznaczone do przekazywania wiadomości innym osobom, ale ma jedynie przywodzić na myśl cykl filmowy „Ojciec chrzestny”. Uściśla ona, że koncepcja jej restauracji ma charakter tematyczny i jest powiązana z tym cyklem oraz że zakwestionowany znak towarowy uzyskał renomę w Hiszpanii. |
40 |
W tym względzie należy przede wszystkim podkreślić, że gdy dane oznaczenie cechuje się szczególnie szokującym lub obraźliwym charakterem, trzeba je uznać za sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami, bez względu na towary i usługi, dla których zostało ono zarejestrowane (zob. podobnie wyrok z dnia 5 października 2011 r., PAKI, T‑526/09, niepublikowany, EU:T:2011:564, pkt 15). Ponadto z łącznej lektury różnych akapitów art. 7 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009 (obecnie art. 7 ust. 1 rozporządzenia nr 2017/1001) wynika, że odnoszą się one do samoistnych cech rozpatrywanego znaku towarowego, a nie do okoliczności związanych z działaniem osoby zgłaszającej znak towarowy [wyroki: z dnia 9 kwietnia 2003 r., Durferrit/OHIM – Kolene (NU–TRIDE), T‑224/01, EU:T:2003:107, pkt 76; z dnia 13 września 2005 r., Sportwetten/OHIM – Intertops Sportwetten (INTERTOPS), T‑140/02, EU:T:2005:312, pkt 28]. |
41 |
I tak, po pierwsze, okoliczność, że rejestracja zakwestionowanego znaku towarowego nie ma jakoby na celu szokowania ani obrażania nikogo, ale ma jedynie przywodzić na myśl cykl filmowy „Ojciec chrzestny”, jest bez znaczenia dla negatywnego postrzegania tego znaku towarowego przez właściwy krąg odbiorców. Ponadto żaden element zakwestionowanego znaku towarowego nie przywodzi bezpośrednio na myśl tego cyklu filmowego. |
42 |
Po drugie, renoma uzyskana przez zakwestionowany znak towarowy i koncepcja restauracji tematycznych skarżącej związane z cyklem filmowym „Ojciec chrzestny” nie są samoistnymi cechami zakwestionowanego znaku towarowego, a zatem są również pozbawione znaczenia dla oceny, czy zakwestionowany znak towarowy jest sprzeczny z porządkiem publicznym. |
43 |
Następnie powszechną praktyką jest to, że fabuły literackie lub filmowe szokują lub urażają odbiorców lub ich część poprzez wykorzystywanie i sposób przedstawienia poruszonych w nich tematów (zob. podobnie wyrok z dnia 14 listopada 2013 r., FICKEN LIQUORS, T‑54/13, niepublikowany, EU:T:2013:593, pkt 33). Istnienie licznych książek i filmów, które odnoszą się do mafii, nie może zatem w żaden sposób wpłynąć na postrzeganie czynów przestępczych popełnionych przez tę organizację. |
44 |
Wreszcie, jak w istocie podkreśla EUIPO w odpowiedzi na skargę, czerwona róża w zakwestionowanym znaku towarowym może być postrzegana przez znaczną część właściwego kręgu odbiorców jako symbol miłości lub harmonii, w kontraście do przemocy cechującej działania mafii. |
45 |
Kontrast ten jest uwydatniony obecnością w zakwestionowanym znaku towarowym zdania „se sienta a la mesa”. Zdanie to oznacza bowiem po hiszpańsku „zasiada do stołu” i może być postrzegane przez znaczną część odbiorców rozumiejących ten język jako odniesienie do wspólnego spożywania posiłku. W ten sposób kojarzenie mafii z ideami towarzyskości i odprężenia wyrażanymi przez wspólne spożywanie posiłku przyczynia się do trywializacji nielegalnej działalności tej organizacji przestępczej. |
46 |
Z tego względu, jak podnoszą EUIPO i Republika Włoska, skojarzenie elementu słownego „la mafia” z innymi elementami zakwestionowanego znaku towarowego może nadać całościowo pozytywny wizerunek działalności mafii, a w ten sposób trywializować postrzeganie przestępczej działalności tej organizacji. |
47 |
Z powyższego wynika, że zakwestionowany znak towarowy, rozpatrywany w całości, odnosi się do organizacji przestępczej, nadaje tej organizacji całościowo pozytywny wizerunek i w ten sposób trywializuje dokonywane przez wspomnianą organizację poważne naruszenia podstawowych wartości Unii, o których mowa w pkt 36 powyżej. Zakwestionowany znak towarowy może zatem szokować lub obrażać nie tylko ofiary tej organizacji przestępczej i ich rodziny, lecz również każdą osobę, która na terytorium Unii natrafi na wspomniany znak towarowy i cechuje się przeciętnym progiem wrażliwości i tolerancji. |
48 |
Izba Odwoławcza nie popełniła zatem błędu, stwierdzając, że zakwestionowany znak towarowy jest sprzeczny z porządkiem publicznym w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. f) rozporządzenia nr 207/2009, i tym samym potwierdzając, że znak ten należy unieważnić zgodnie z art. 52 ust. 1 lit. a) wspomnianego rozporządzenia. |
49 |
Wniosku tego nie podważa odniesienie do kilku unijnych znaków towarowych obejmujących element słowny „mafia” oraz decyzji MAFIA II i CONTRA‑BANDO poczynione przez skarżącą dla celów ustalenia, że zakwestionowany znak towarowy nie jest sprzeczny z porządkiem publicznym. Należy bowiem przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem wydawanie przez izby odwoławcze EUIPO na mocy rozporządzenia nr 207/2009 decyzji dotyczących rejestracji oznaczeń jako unijnych znaków towarowych wchodzi w zakres kompetencji ograniczonej, a nie uprawnień dyskrecjonalnych. Z tego względu zgodność z prawem decyzji izb odwoławczych musi być oceniana wyłącznie na podstawie tego rozporządzenia, nie zaś ich wcześniejszej praktyki decyzyjnej [wyroki: z dnia 26 kwietnia 2007 r., Alcon/OHIM, C‑412/05 P, EU:C:2007:252, pkt 65; z dnia 24 listopada 2005 r., ARTHUR ET FELICIE, T‑346/04, EU:T:2005:420, pkt 71; z dnia 6 kwietnia 2017 r., Nanu‑Nana Joachim Hoepp/EUIPO – Fink (NANA FINK), T‑39/16, EU:T:2017:263, pkt 84]. Wynika z tego, że ani decyzje EUIPO, na które powołuje się skarżąca, ani zarejestrowanie przez EUIPO znaków towarowych – innych niż zakwestionowany znak towarowy – które również zawierają element słowny „mafia”, nie mogą podważyć zaskarżonej decyzji. |
50 |
To samo odnosi się do podkreślanej przez skarżącą okoliczności, że kilka znaków towarowych zawierających element słowny „mafia” zostało zarejestrowanych we Włoszech. Unijny system znaków towarowych jest bowiem systemem autonomicznym, złożonym ze zbioru norm i zmierzającym do osiągnięcia szczególnych dla niego celów, a jego stosowanie jest niezależne od wszystkich systemów krajowych. W konsekwencji zdolność rejestrowa oznaczenia jako unijnego znaku towarowego powinna być oceniana wyłącznie na podstawie właściwych przepisów prawa. EUIPO oraz w danym wypadku sąd Unii nie są zatem związane decyzjami i orzeczeniami, które zapadły na szczeblu państw członkowskich – mimo że mogą je uwzględnić – nawet jeżeli owe decyzje i orzeczenia zapadły na podstawie przepisów prawa krajowego zharmonizowanych na szczeblu Unii [zob. podobnie wyroki: z dnia 14 listopada 2013 r., FICKEN LIQUORS, T‑54/13, niepublikowany, EU:T:2013:593, pkt 46; z dnia 15 lipca 2015 r., Australian Gold/OHIM – Effect Management & Holding (HOT), T‑611/13, EU:T:2015:492, pkt 60 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 27 czerwca 2017 r., Jiménez Gasalla/EUIPO (B2B SOLUTIONS), T‑685/16, niepublikowany, EU:T:2017:438, pkt 41 i przytoczone tam orzecznictwo]. Wynika z tego, że ani EUIPO, ani sąd Unii nie mogą być związane krajowymi decyzjami dotyczącymi rejestracji takimi jak te, do których odnosi się skarżąca, tak że nie jest konieczne ich badanie [zob. podobnie wyroki: z dnia 12 lutego 2015 r., Compagnie des montres Longines, Francillon/OHIM – Cheng (B), T‑505/12, EU:T:2015:95, pkt 86 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 27 czerwca 2017 r., B2B SOLUTIONS, T‑685/16, niepublikowany, EU:T:2017:438, pkt 41 i przytoczone tam orzecznictwo]. |
51 |
Wynika z powyższego, że skarga powinna zostać oddalona jako bezzasadna bez konieczności orzekania, po pierwsze, w przedmiocie podniesionego przez Republikę Włoską zarzutu niedopuszczalności skargi w całości, a po drugie, w przedmiocie podniesionego przez EUIPO zarzutu niedopuszczalności drugiego żądania, mającego na celu uznanie zakwestionowanego znaku towarowego za ważny. |
W przedmiocie kosztów
52 |
Zgodnie z art. 134 § 1 regulaminu postępowania przed Sądem kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ skarżąca przegrała sprawę, należy, zgodnie z żądaniem EUIPO i Republiki Włoskiej, obciążyć ją kosztami postępowania. |
Z powyższych względów SĄD (dziewiąta izba) orzeka, co następuje: |
|
|
Gervasoni Madise da Silva Passos Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 15 marca 2018 r. Podpisy |
( *1 ) Język postępowania: angielski.