–

w imieniu Bastei Lübbe GmbH & Co. KG przez B. Frommera, R. Bislego i M. Hügela, Rechtsanwälte,

–

w imieniu rządu austriackiego przez G. Eberharda, działającego w charakterze pełnomocnika,

–

w imieniu Komisji Europejskiej przez T. Scharfa, F. Wilmana i K.P. Wojcika, działających w charakterze pełnomocników,

1

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 3 ust. 1 i art. 8 ust. 1 i 2 dyrektywy 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym (Dz.U. 2001, L 167, s. 10) oraz art. 3 ust. 2 dyrektywy 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej (Dz.U. 2004, L 157, s. 45).

2

Wniosek ten został przedstawiony w ramach sporu między Bastei Lübbe GmbH & Co. KG, wydawnictwem, a M. Strotzerem, w przedmiocie odszkodowania za naruszenie prawa autorskiego poprzez udostępnianie plików.

3

Motywy 3, 9 i 58 dyrektywy 2001/29 mają następujące brzmienie:

[…]

[…]

4

Artykuł 3 tej dyrektywy, zatytułowany „Prawo do publicznego udostępniania utworów i prawo podawania do publicznej wiadomości innych przedmiotów objętych ochroną”, stanowi:

„1.   Państwa członkowskie powinny zapewnić autorom wyłączne prawo do zezwalania lub zabraniania na jakiekolwiek publiczne udostępnianie ich utworów, drogą przewodową lub bezprzewodową, włączając podawanie do publicznej wiadomości ich utworów w taki sposób, że osoby postronne mają [każdy ma] do nich dostęp w wybranym przez siebie miejscu i czasie.

2.   Państwa członkowskie powinny przewidzieć wyłączne prawo do zezwalania lub zabraniania na jakiekolwiek podawanie do publicznej wiadomości utworów, drogą przewodową lub bezprzewodową, w taki sposób, że osoby postronne mają [każdy ma] do nich dostęp w wybranym przez siebie miejscu i czasie:

[…]

[…]

3.   Czynności publicznego udostępniania utworów i podawania do publicznej wiadomości określone w niniejszym artykule, nie powodują wyczerpania praw określonych w ust. 1 i 2”.

5

Zgodnie z art. 8 ust. 1 i 2 wspomnianej dyrektywy, zatytułowanym „Sankcje i środki naprawcze”:

„1.   Państwa członkowskie przewidują stosowne sankcje i środki naprawcze w przypadku naruszenia praw i obowiązków wymienionych w niniejszej dyrektywie i podejmują wszelkie niezbędne środki w celu zapewnienia ich realizacji. Sankcje te muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.

2.   Każde państwo członkowskie podejmuje niezbędne środki w celu zapewnienia, aby podmiot praw autorskich, którego interesy zostaną naruszone przez czynności dokonane na jego terytorium, mógł wytoczyć powództwo o odszkodowanie i/lub wnioskować o wydanie nakazu i w miarę potrzeby, domagać się przepadku naruszonych dóbr, jak również urządzeń, produktów lub części składowych określonych w art. 6 ust. 2”.

6

Motywy 3, 10, 20 i 32 dyrektywy 2004/48 mają następujące brzmienie:

[…]

[…]

[…]

7

Artykuł 3 tej dyrektywy, zatytułowany „Obowiązki ogólne”, stanowi:

„1.   Państwa członkowskie zapewniają objęte niniejszą dyrektywą środki, procedury i środki naprawcze niezbędne do stosowania praw własności intelektualnej. Powyższe środki, procedury i środki naprawcze są sprawiedliwe i słuszne oraz nie są nadmiernie skomplikowane czy kosztowne, ani też nie pociągają za sobą nierozsądnych ograniczeń czasowych lub nieuzasadnionych opóźnień.

2.   Powyższe środki, procedury i środki naprawcze są również skuteczne, proporcjonalne i odstraszające i stosowane w taki sposób, aby zapobiec tworzeniu ograniczeń handlu prowadzonego zgodnie z prawem i zapewnić zabezpieczenia przed ich nadużywaniem”.

8

Zgodnie z art. 6 ust. 1 wspomnianej dyrektywy:

„Państwa członkowskie zapewniają, że na wniosek strony, która przedstawiła należyte dostępne dowody wystarczające do poparcia jej roszczeń oraz, potwierdzające te roszczenia, wyszczególnione [wyszczególniła potwierdzające te roszczenia] dowody znajdujące się pod kontrolą strony przeciwnej, właściwe organy sądowe mogą nakazać przedstawienie takich dowodów przez stronę przeciwną, pod warunkiem zapewnienia ochrony informacji poufnych. Do celów niniejszego ustępu państwa członkowskie mogą postanowić, że należytym dowodem dla właściwych organów sądowych może być rozsądnej wielkości próbka znacznej liczby egzemplarzy utworu lub jakiegokolwiek innego przedmiotu ochrony”.

9

Artykuł 8 dyrektywy 2004/48, zatytułowany „Prawo do informacji”, ma następujące brzmienie:

„1.   Państwa członkowskie zapewniają, że, w kontekście postępowania sądowego dotyczącego naruszenia prawa własności intelektualnej oraz w odpowiedzi na uzasadnione i proporcjonalne żądanie powoda, właściwe organy sądowe mogą nakazać przedstawienie informacji o pochodzeniu i sieciach dystrybucji towarów lub usług naruszających prawo własności intelektualnej przez naruszającego i/lub jakąkolwiek inną osobę, u której:

2.   Informacja, o której mowa w ust. 1, zawiera, jeśli stosowne:

3.   Ustępy 1 i 2 stosuje się bez uszczerbku dla innych przepisów ustawowych, które:

[…]

[…]”.

10

Artykuł 13 tej dyrektywy, zatytułowany „Odszkodowania”, przewiduje:

„1.   Państwa członkowskie zapewniają, że na wniosek poszkodowanej strony właściwe organy sądowe nakazują naruszającemu, który świadomie lub mając rozsądne podstawy do posiadania takiej wiedzy zaangażował się w naruszającą działalność, wypłacenie podmiotowi uprawnionemu odszkodowań odpowiednich do rzeczywistego uszczerbku, jaki ten poniósł w wyniku naruszenia.

[…]

2.   Jeśli naruszający zaangażował się w działanie naruszające bez swojej wiedzy lub nie mając rozsądnych podstaw do posiadania takiej wiedzy, państwa członkowskie mogą stanowić, że organy sądowe mogą zarządzać albo zwrot zysków, albo wypłacenie odszkodowań, zależnie od ustalenia”.

11

Paragraf 97 Gesetz über Urheberrecht und verwandte Schutzrechte – Urheberrechtsgesetz (ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych) z dnia 9 września 1965 r. (BGBl. 1965 I, s. 1273), zmienionej ustawą z dnia 1 października 2013 r. (BGBl. 2013 I, s. 3728), stanowi:

„1.   Kto bezprawnie narusza prawo autorskie lub inne prawo chronione na mocy niniejszej ustawy, może zostać przez pokrzywdzonego wezwany do usunięcia naruszenia, a w przypadku zagrożenia powtórnego naruszenia – do jego zaniechania. Roszczenie o zaniechanie przysługuje także wtedy, gdy naruszenie zagraża po raz pierwszy.

2.   Kto popełnia naruszenie umyślnie albo nieumyślnie, jest wobec poszkodowanego zobowiązany do naprawienia powstałej szkody. Przy obliczaniu odszkodowania może zostać również uwzględniony zysk, jaki naruszający osiągnął wskutek naruszenia prawa. Odszkodowanie można również obliczyć na podstawie kwoty, jaką osoba naruszająca musiałaby uiścić tytułem słusznego wynagrodzenia za korzystanie z naruszonego prawa. Twórcy, autorzy publikacji naukowych (§ 70), artyści fotograficy (§ 72) oraz artyści wykonawcy (§ 73) mogą również wystąpić o zadośćuczynienie za krzywdę, jeżeli i w takim zakresie, w jakim odpowiada to względom słuszności”.

12

Bastei Lübbe, jako producent fonogramu, jest właścicielem praw autorskich i praw pokrewnych do wydanej w formie audiobooka książki.

13

Michael Strotzer jest posiadaczem łącza internetowego, za pośrednictwem którego w dniu 8 maja 2010 r. ten audiobook został udostępniony do pobrania nieograniczonej liczbie użytkowników na internetowej giełdzie wymiany (peer-to-peer). Biegły stwierdził w sposób niepodlegający wątpliwości, że rozpatrywany adres IP należy do M. Strotzera.

14

Pismem z dnia 28 października 2010 r. spółka Bastei Lübbe wezwała M. Strotzera do zaniechania stwierdzonego naruszenia praw autorskich. Ponieważ wezwanie to pozostało bezskuteczne, spółka Bastei Lübbe wystąpiła do Amtsgericht München (sądu rejonowego w Monachium, Niemcy) przeciwko M. Strotzerowi jako posiadaczowi adresu IP z powództwem o odszkodowanie pieniężne.

15

Michael Strotzer zaprzecza jednak, że dopuścił się naruszenia praw autorskich, i utrzymuje, że jego łącze internetowe było wystarczająco zabezpieczone. Twierdzi on ponadto, że do tego łącza dostęp mieli także jego rodzice, z którymi pozostaje w tym samym gospodarstwie domowym, ale że według jego wiedzy nie mieli oni tego utworu na swoim komputerze, nie wiedzieli o jego istnieniu i nie używali oprogramowania giełdy wymiany on-line. Co więcej, jego komputer miał być wyłączony w chwili popełnienia naruszenia praw autorskich.

16

Amtsgericht München (sąd rejonowy w Monachium) oddalił powództwo spółki Bastei Lübbe o odszkodowanie z braku możliwości stwierdzenia, że to M. Strotzer popełnił zarzucane mu naruszenie praw autorskich, skoro ów wskazał, że naruszenie to mogli popełnić także jego rodzice.

17

Od tego orzeczenia Amtsgericht München (sądu rejonowego w Monachium) spółka Bastei Lübbe wniosła apelację do Landgericht München I (sądu krajowego Monachium I, Niemcy).

18

Ten ostatni sąd skłania się do przyjęcia odpowiedzialności M. Strotzera, ponieważ z jego wyjaśnień nie wynika, by w momencie dokonania naruszenia z łącza internetowego korzystała osoba trzecia. Co do M. Strotzera istnieje zatem poważne podejrzenie, że to on dopuścił się naruszenia praw autorskich.

19

Sąd odsyłający czuje się jednak zobowiązany do stosowania § 97 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych w brzmieniu zmienionym ustawą z dnia 1 października 2013 r., w wykładni dokonanej przez Bundesgerichtshof (federalny trybunał sprawiedliwości, Niemcy), który to przepis mógłby jego zdaniem uniemożliwić uznanie odpowiedzialności pozwanego.

20

Zgodnie bowiem z orzecznictwem Bundesgerichtshof (federalnego trybunału sprawiedliwości), tak jak rozumie je sąd odsyłający, to powód musi przedstawić okoliczności faktyczne i dowody naruszenia praw autorskich. Bundesgerichtshof (federalny trybunał sprawiedliwości) uważa ponadto, że o ile w momencie popełnienia naruszenia z tego łącza nie mogły korzystać inne osoby, za sprawstwem posiadacza łącza internetowego przemawia domniemanie faktyczne. Jeżeli jednak dane łącze internetowe nie było wystarczająco zabezpieczone lub zostało ono świadomie pozostawione do dyspozycji innych osób, posiadacz tego łącza nie może być uważany za domniemanego sprawcę naruszenia.

21

W takim przypadku, zgodnie z orzecznictwem Bundesgerichtshof (federalnego trybunału sprawiedliwości), na posiadaczu łącza internetowego spoczywa jednak wtórny ciężar przedstawienia okoliczności faktycznych. Posiadacz łącza może skutecznie wywiązać się z nałożonego nań ciężaru dowodu w ten sposób, że w odpowiednim przypadku wskaże, czy inne osoby, a jeśli tak, jakie inne osoby, miały niezależny dostęp do jego łącza internetowego i w rezultacie mogą być sprawcami podnoszonego naruszenia praw autorskich. Jeżeli do danego łącza internetowego dostęp uzyskał członek rodziny posiadacza tego łącza, to ów posiadacz nie ma obowiązku przedstawienia dodatkowych wyjaśnień dotyczących momentu i charakteru użytkowania tego łącza z uwagi na ochronę małżeństwa i rodziny gwarantowaną przez art. 7 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej „kartą praw podstawowych”) oraz odpowiednie przepisy niemieckiego prawa konstytucyjnego.

22

W tych okolicznościach Landgericht München I (sąd krajowy Monachium I) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

23

W uwagach na piśmie Komisja Europejska zakwestionowała dopuszczalność zadanych pytań ze względu na ich hipotetyczny charakter. Pytania te dotyczą bowiem zgodności orzecznictwa Bundesgerichtshof (federalnego trybunału sprawiedliwości) z prawem Unii, mimo że orzecznictwo to nie znajduje zastosowania w sprawie w postępowaniu głównym.

24

W tym względzie należy przypomnieć, że zadaniem Trybunału nie jest wypowiadanie się co do wykładni i stosowania przepisów krajowych ani ustalanie okoliczności faktycznych niezbędnych dla rozwiązania sporu w postępowaniu głównym. Do Trybunału należy bowiem, w ramach podziału kompetencji pomiędzy sądy Unii i sądy krajowe, uwzględnienie całego kontekstu, w jaki wpisuje się pytanie prejudycjalne, tak jak został on określony przez sąd odsyłający (wyrok z dnia 13 czerwca 2013 r., Kostov, C‑62/12, EU:C:2013:391, pkt 25). Nie ma znaczenia, czy taki kontekst obejmuje elementy o charakterze faktycznym, prawnym, czy orzeczniczym.

25

Ponieważ orzecznictwo Bundesgerichtshof (federalnego trybunału sprawiedliwości) stanowi część kontekstu, w który wpisują się zadane pytania, tak jak został on określony przez sąd odsyłający, nie można uznać tych pytań za niedopuszczalne z powodu ich jakoby hipotetycznego charakteru.

26

Na wstępie należy zauważyć, że dwa pytania postawione przez sąd odsyłający poruszają to samo zagadnienie prawne, dotyczące charakteru sankcji i środków, jakie należy podjąć w przypadku naruszenia praw autorskich, i zostały sformułowane w znacznej mierze identycznie, z tą tylko dostrzegalną różnicą, że jedno z nich odnosi się do dyrektywy 2001/29, a drugie – do dyrektywy 2004/48.

27

Należy jednak przypomnieć, że biorąc pod uwagę wymogi wypływające z jednolitości i spójności porządku prawnego Unii, dyrektywy dotyczące własności intelektualnej należy interpretować w świetle przepisów i zasad ustanowionych przez ogół tych dyrektyw (zob. podobnie w szczególności wyrok z dnia 30 czerwca 2011 r., VEWA, C‑271/10, EU:C:2011:442, pkt 27).

28

W świetle powyższego orzecznictwa i w celu zapewnienia komplementarnego wdrożenia dyrektyw 2001/29 i 2004/48 na dwa pytania zadane przez sąd odsyłający należy odpowiedzieć łącznie.

29

Poprzez swoje pytania sąd odsyłający zmierza w istocie do ustalenia, czy art. 8 ust. 1 i 2 dyrektywy 2001/29 w związku z art. 3 ust. 1 tej dyrektywy oraz art. 3 ust. 2 dyrektywy 2004/48 należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwiają się one przepisom krajowym, takim jak te rozpatrywane w postępowaniu głównym, zgodnie z którymi odpowiedzialność posiadacza łącza internetowego, za pośrednictwem którego dokonano naruszenia praw autorskich w drodze udostępniania plików, jest wyłączona, jeżeli taki posiadacz wskaże przynajmniej jednego członka rodziny, który miał możliwość dostępu do tego łącza, bez podania dokładniejszych wyjaśnień co do momentu, w którym ten członek rodziny korzystał z tego łącza, i charakteru tego użytkowania przez owego członka rodziny.

30

W pierwszej kolejności należy przypomnieć, że główny cel dyrektywy 2001/29 polega – jak wynika z motywu 9 tego aktu – na ustanowieniu wysokiego poziomu ochrony praw autorskich i praw pokrewnych, ponieważ prawa te mają zasadnicze znaczenie dla twórczości intelektualnej.

31

Aby zagwarantować osiągnięcie powyższego celu, art. 8 ust. 1 dyrektywy 2001/29 odczytywany w świetle motywu 58 tego aktu doprecyzowuje, że państwa członkowskie przewidują stosowne sankcje i środki naprawcze w przypadku naruszenia praw i obowiązków wymienionych w tej dyrektywie i podejmują wszelkie niezbędne środki w celu zapewnienia ich realizacji. Przepis ten wyjaśnia również, że owe sankcje muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.

32

Ponadto na podstawie art. 8 ust. 2 wspomnianej dyrektywy każde państwo członkowskie podejmuje niezbędne środki w celu zapewnienia, że podmiot praw autorskich, którego interesy zostaną naruszone przez czynności dokonane na jego terytorium, będzie mógł wytoczyć powództwo o odszkodowanie.

33

Następnie należy przypomnieć, że cel zamierzony przez dyrektywę 2004/48 polega – jak wskazuje na to motyw 10 tego aktu – na zbliżeniu systemów prawnych państw członkowskich w celu zapewnienia wysokiego, równoważnego i jednakowego poziomu ochrony własności intelektualnej na rynku wewnętrznym.

34

W tym celu art. 3 ust. 2 tej dyrektywy stanowi między innymi, że środki, procedury i środki naprawcze przewidziane przez państwa członkowskie powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.

35

W niniejszym wypadku z wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym wynika, że na podstawie rozpatrywanych w postępowaniu głównym przepisów prawa krajowego domniemywa się, iż posiadacz łącza internetowego, za pośrednictwem którego dopuszczono się naruszenia praw autorskich, jest sprawcą tego naruszenia, o ile zostanie on dokładnie zidentyfikowany za pomocą swojego adresu IP i pod warunkiem, że nikt inny nie miał możliwości dostępu do tego łącza w momencie popełnienia naruszenia.

36

Jednakże z wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym wynika także, że rozpatrywane w postępowaniu głównym przepisy prawa krajowego przewidują, iż powyższe domniemanie nie obowiązuje, jeżeli do danego łącza internetowego mogły mieć dostęp także osoby inne niż ten posiadacz. Ponadto, jeżeli członek rodziny posiadacza takiego łącza skorzystał z rzeczonej możliwości dostępu, to ów posiadacz może zwolnić się z odpowiedzialności, powołując się na podstawowe prawo do ochrony życia rodzinnego, poprzez zwykłe wskazanie tego członka rodziny, bez konieczności dostarczania dodatkowych wyjaśnień co do momentu, w którym ten członek rodziny korzystał z łącza internetowego, i charakteru tego użytkowania przez owego członka rodziny.

37

W tych okolicznościach należy zbadać, czy przepisy krajowe, takie jak te rozpatrywane w postępowaniu głównym, są zgodne z wymogiem przewidzenia przez dane państwo członkowskie, w przypadku naruszeń praw autorskich i praw pokrewnych, stosownych środków naprawczych, które mogą doprowadzić do nałożenia na sprawców naruszeń skutecznych i odstraszających sankcji, jak wymaga tego art. 8 ust. 1 dyrektywy 2001/29 odczytywany w świetle motywu 58 tego aktu, a także z przewidzianym w art. 3 ust. 1 i 2 dyrektywy 2004/48 obowiązkiem ustanowienia skutecznych i odstraszających środków, procedur i środków naprawczych służących zapewnieniu poszanowania praw własności intelektualnej.

38

W tym zakresie rozpatrywane w postępowaniu głównym przepisy prawa krajowego przewidują, że w przypadku gdy poszkodowany wniesie powództwo, posiadacz łącza internetowego zidentyfikowanego z pewnością jako początkowy punkt naruszenia praw autorskich nie jest zobowiązany, w okolicznościach przypomnianych w pkt 36 niniejszego wyroku, do przedstawienia dowodów, które znajdują się pod jego kontrolą i mają związek z tym naruszeniem.

39

Jednakże, co się tyczy bardziej szczegółowo dyrektywy 2004/48, art. 6 ust. 1 tego aktu zobowiązuje państwa członkowskie do zapewnienia, by na wniosek strony, która przedstawiła należyte dostępne dowody wystarczające do poparcia jej twierdzeń oraz wyszczególniła potwierdzające te roszczenia dowody znajdujące się pod kontrolą strony przeciwnej, właściwe organy sądowe mogły nakazać przedstawienie takich dowodów przez stronę przeciwną, pod warunkiem zapewnienia ochrony informacji poufnych.

40

Dodatkowo motyw 20 dyrektywy 2004/48 wskazuje, że dowody są elementami o pierwszorzędnym znaczeniu dla ustalenia naruszenia praw własności intelektualnej, dlatego właściwe jest zapewnienie skutecznych środków ich przedstawiania, uzyskiwania i przechowywania.

41

Wobec powyższego art. 6 ust. 1 dyrektywy 2004/48 odczytywany w świetle motywu 20 tego aktu należy interpretować w ten sposób, że państwa członkowskie powinny umożliwić poszkodowanemu skuteczne zdobycie niezbędnych dla poparcia jego twierdzeń dowodów, które znajdują się pod kontrolą strony przeciwnej, pod warunkiem że przedstawienie tych dowodów nie narusza ochrony informacji poufnych.

42

Co więcej, jak wynika z pkt 36 niniejszego wyroku, poszanowanie podstawowego prawa do ochrony życia rodzinnego stanowi w świetle rozpatrywanych przepisów prawa krajowego przeszkodę uniemożliwiającą poszkodowanemu uzyskanie od strony przeciwnej dowodów niezbędnych dla poparcia jego roszczeń.

43

Z motywu 32 dyrektywy 2004/48 wynika zaś, że dyrektywa ta przestrzega podstawowych praw i wolności oraz stosuje się do zasad uznanych w karcie praw podstawowych. W szczególności dyrektywa ta ma na celu zapewnienie pełnego poszanowania własności intelektualnej zgodnie z art. 17 ust. 2 karty praw podstawowych.

44

A zatem niniejszy wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym porusza kwestię niezbędnego wyważenia pomiędzy wymogami związanymi z ochroną poszczególnych praw podstawowych, a mianowicie z jednej strony prawa do skutecznego środka prawnego i prawa własności intelektualnej, a z drugiej strony – prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego (zob. analogicznie wyrok z dnia 16 lipca 2015 r., Coty Germany, C‑580/13, EU:C:2015:485, pkt 33).

45

W tym względzie należy, po pierwsze, przypomnieć, że zgodnie z orzecznictwem Trybunału prawo Unii wymaga, by przy transpozycji dyrektyw państwa członkowskie oparły się na takiej ich wykładni, która pozwoli na zapewnienie odpowiedniej równowagi między poszczególnymi prawami podstawowymi chronionymi w porządku prawnym Unii. W konsekwencji przy przyjmowaniu środków mających na celu transpozycję rzeczonych dyrektyw władze i sądy państw członkowskich są zobowiązane nie tylko dokonywać wykładni swojego prawa krajowego w sposób zgodny ze wspomnianymi dyrektywami, lecz także nie opierać się na takiej wykładni tych dyrektyw, która pozostawałby w konflikcie ze wspomnianymi prawami podstawowymi lub z innymi zasadami ogólnymi prawa Unii (wyrok z dnia 16 lipca 2015 r., Coty Germany, C‑580/13, EU:C:2015:485, pkt 34).

46

Po drugie, należy zauważyć, że art. 52 ust. 1 karty praw podstawowych uściśla między innymi, iż wszelkie ograniczenia w korzystaniu z praw i wolności uznanych w tej karcie nie powinny naruszać istotnej treści tych praw i wolności, a także że z orzecznictwa Trybunału wynika, iż środek, który prowadzi do kwalifikowanego naruszenia prawa chronionego kartą, powinien zostać uznany za środek niespełniający wymogu zapewnienia takiej odpowiedniej równowagi między prawami podstawowymi, które należy pogodzić (wyrok z dnia 16 lipca 2015 r., Coty Germany, C‑580/13, EU:C:2015:485, pkt 35).

47

Trybunał powinien zatem poddać analizie poszczególne elementy rozpatrywanego w postępowaniu głównym uregulowania krajowego w świetle wskazanego powyżej wymogu zachowania odpowiedniej równowagi.

48

W tym względzie należy wskazać, że jeżeli chodzi o prawo do poszanowania życia prywatnego sensu stricto, z treści art. 7 karty praw podstawowych wynika, że ustanowiona w tym postanowieniu ochrona powinna rozciągać się na „każdego” i nie ogranicza się wyłącznie do członków rodziny osoby, której organy sądowe nakazały przedstawienie danych dowodów, ponieważ na tej podstawie członkowie rodziny nie zostali objęci żadną szczególną ochroną.

49

Niemniej jednak nie pozwala to zakwestionować twierdzenia, że na podstawie art. 7 karty praw podstawowych osoby należące do tej samej rodziny mogą z tego tytułu skorzystać ze szczególnej ochrony, która umożliwia im zwolnienie się z obowiązku wzajemnego oskarżania się, mimo że ten czy inny z nich jest podejrzany o popełnienie czynu niezgodnego z prawem.

50

Co więcej, problem ten został zaadresowany w art. 8 ust. 3 lit. d) dyrektywy 2004/48 w związku z art. 8 ust. 1 i 2 tego aktu, ponieważ przepis ten nie sprzeciwia się stosowaniu krajowych przepisów ustawowych i wykonawczych, które umożliwiają podmiotowi dopuszczającemu się naruszenia odmowę przekazania informacji, które zmusiłyby go do przyznania się do udziału lub przyznania udziału bliskich krewnych w naruszeniu prawa własności intelektualnej.

51

Należy zaś stwierdzić, że jeżeli w sytuacjach takich jak ta rozpatrywana w postępowaniu głównym przepisy krajowe, w ich wykładni dokonanej przez właściwe sądy krajowe, wywołują skutek w postaci uniemożliwienia sądowi krajowemu rozpatrującemu powództwo o odszkodowanie nakazania, na wniosek powoda, przedstawienia i uzyskania dowodów dotyczących członków rodziny strony przeciwnej, to ustalenie podnoszonego naruszenia praw autorskich i zidentyfikowanie sprawcy tego naruszenia staje się niemożliwe, a co za tym idzie, następuje kwalifikowane naruszenie przysługujących podmiotowi praw autorskich podstawowych praw do skutecznego środka prawnego i własności intelektualnej, w konsekwencji zaś nie jest spełniony wymóg polegający na zapewnieniu odpowiedniej równowagi między rozpatrywanymi poszczególnymi prawami podstawowymi (zob. analogicznie wyrok z dnia 16 lipca 2015 r., Coty Germany, C‑580/13, EU:C:2015:485, pkt 41).

52

W rezultacie przyznając prawie absolutną ochronę członkom rodziny posiadacza łącza internetowego, za pośrednictwem którego dokonano naruszenia praw autorskich w drodze udostępniania plików, rozpatrywane w postępowaniu głównym przepisy prawa krajowego nie mogą, wbrew wymogom ustanowionym w art. 8 ust. 1 dyrektywy 2001/29, zostać uznane za wystarczająco skuteczne i za pozwalające na doprowadzenie ostatecznie do nałożenia na sprawcę wspomnianego naruszenia skutecznej i odstraszającej sankcji. Ponadto postępowanie wszczęte w następstwie skorzystania ze środka prawnego rozpatrywanego w postępowaniu głównym nie pozwala na zapewnienie poszanowania praw własności intelektualnej wymaganego przez art. 3 ust. 1 dyrektywy 2004/48.

53

Inaczej byłoby jednak w przypadku, gdyby w celu uniknięcia uważanej za niedopuszczalną ingerencji w życie rodzinne podmioty praw autorskich mogły dysponować innym skutecznym środkiem prawnym, który w takim wypadku umożliwiłby im w szczególności doprowadzenie do uznania odpowiedzialności cywilnej posiadacza danego łącza internetowego.

54

Ponadto do sądu odsyłającego należy w ostateczności zweryfikowanie, czy w danym przypadku w odnośnym prawie wewnętrznym istnieją inne środki, procedury i środki naprawcze, które umożliwią właściwym organom sądowym nakazanie dostarczenia niezbędnych informacji pozwalających na ustalenie w okolicznościach takich jak te rozpatrywane w postępowaniu głównym naruszenia praw autorskich oraz zidentyfikowanie sprawcy tego naruszenia (zob. podobnie wyrok z dnia 16 lipca 2015 r., Coty Germany, C‑580/13, EU:C:2015:485, pkt 42).

55

Zważywszy na powyższe, odpowiedź na zadane pytania powinna brzmieć: art. 8 ust. 1 i 2 dyrektywy 2001/29 w związku z art. 3 ust. 1 tej dyrektywy oraz art. 3 ust. 2 dyrektywy 2004/48 należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwiają się one przepisom krajowym, takim jak te rozpatrywane w postępowaniu głównym, w ich wykładni dokonanej przez właściwy sąd krajowy, zgodnie z którymi odpowiedzialność posiadacza łącza internetowego, za pośrednictwem którego dokonano naruszenia praw autorskich w drodze udostępniania plików, jest wyłączona, jeżeli taki posiadacz wskaże przynajmniej jednego członka rodziny, który miał możliwość dostępu do tego łącza bez podania dokładniejszych wyjaśnień co do momentu, w którym ten członek rodziny korzystał z tego łącza, i charakteru tego użytkowania przez owego członka rodziny.

56

Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.

Z powyższych względów Trybunał (trzecia izba) orzeka, co następuje:

Artykuł 8 ust. 1 i 2 dyrektywy 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym w związku z art. 3 ust. 1 tej dyrektywy oraz art. 3 ust. 2 dyrektywy 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwiają się one przepisom krajowym, takim jak te rozpatrywane w postępowaniu głównym, w ich wykładni dokonanej przez właściwy sąd krajowy, zgodnie z którymi odpowiedzialność posiadacza łącza internetowego, za pośrednictwem którego dokonano naruszenia praw autorskich w drodze udostępniania plików, jest wyłączona, jeżeli taki posiadacz wskaże przynajmniej jednego członka rodziny, który miał możliwość dostępu do tego łącza, bez podania dokładniejszych wyjaśnień co do momentu, w którym ten członek rodziny korzystał z tego łącza, i charakteru tego użytkowania przez owego członka rodziny.