Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 62015TJ0619

    Wyrok Sądu (dziewiąta izba) z dnia 20 lipca 2017 r.
    Bureau d’achat de diamant Centrafrique (Badica) i Kardiam przeciwko Radzie Unii Europejskiej.
    Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom w związku z sytuacją w Republice Środkowoafrykańskiej – Zamrożenie środków finansowych – Pierwotna decyzja o umieszczeniu – Wykaz osób i podmiotów, w odniesieniu do których ma zastosowanie zamrożenie środków finansowych i zasobów gospodarczych – Umieszczenie nazwisk lub nazw skarżących w wykazie – Wdrożenie rezolucji ONZ – Obowiązek uzasadnienia – Prawo do obrony – Domniemanie niewinności – Oczywisty błąd w ocenie.
    Sprawa T-619/15.

    Court reports – general

    ECLI identifier: ECLI:EU:T:2017:532

    WYROK SĄDU (dziewiąta izba)

    z dnia 20 lipca 2017 r. ( *1 )

    Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom w związku z sytuacją w Republice Środkowoafrykańskiej – Zamrożenie środków finansowych – Pierwotna decyzja o wpisaniu – Wykaz osób i podmiotów, w odniesieniu do których ma zastosowanie zamrożenie środków finansowych i zasobów gospodarczych – Umieszczenie nazwisk lub nazw skarżących w wykazie – Wdrożenie rezolucji ONZ – Obowiązek uzasadnienia – Prawo do obrony – Domniemanie niewinności – Oczywisty błąd w ocenie

    W sprawie Т‑619/15

    Bureau d’achat de diamant Centrafrique (Badica), z siedzibą w Bangui (Republika Środkowoafrykańska),

    Kardiam, z siedzibą w Antwerpii (Belgia),

    reprezentowane przez adwokatów D. Luffa oraz L. Defalque’a,

    strona skarżąca,

    przeciwko

    Radzie Unii Europejskiej, reprezentowanej przez B. Driessena oraz P. Mahnič Bruni, działających w charakterze pełnomocników,

    strona pozwana,

    mającej za przedmiot żądanie na podstawie art. 263 TFUE mające na celu stwierdzenie nieważności rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) 2015/1485 z dnia 2 września 2015 r. w sprawie wykonania art. 17 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 224/2014 w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Republice Środkowoafrykańskiej (Dz.U. 2015, L 229, s. 1),

    SĄD (dziewiąta izba),

    w składzie: S. Gervasoni, prezes, L. Madise (sprawozdawca) i K. Kowalik-Bańczyk, sędziowie,

    sekretarz: L. Grzegorczyk, administrator,

    uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 3 kwietnia 2017 r.,

    wydaje następujący

    Wyrok

    Okoliczności powstania sporu

    1

    Skarżący, a mianowicie Bureau d’achat de diamant Centrafrique (Badica), która jest spółką prawa środkowoafrykańskiego, i Kardiam, spółka powiązana, która jest spółką prawa belgijskiego, wykonują działalność polegającą na nabywaniu i sprzedaży diamentów.

    2

    Republika Środkowoafrykańska jest państwem rozwijającym się, a część jego dochodów pochodzi z wywozu diamentów i złota. W szczególności diamenty stanowią 40% wartości wywozu Republiki Środkowoafrykańskiej.

    3

    W marcu 2013 r. Francis Bozizé, prezydent Republiki Środkowoafrykańskiej, został obalony przez koalicję z większością muzułmańską, Séléka. Michel Djotodia, jego oponent polityczny, został prezydentem Republiki Środkowoafrykańskiej. Wydarzenie to wywołało starcia między Séléka a grupami składającymi się w większości z chrześcijan i animistów, zwanych „Antybalaka”.

    4

    W celu uniknięcia sytuacji, w której „sporne diamenty” służyłyby do wspierania konfliktów zbrojnych, zapewniając rywalizującym grupom źródło dochodów, ustanowiono proces Kimberley, międzynarodowy system certyfikacji surowca diamentowego. W szczególności zgodnie z sekcją 4 lit. a) procesu Kimberley każdy uczestnik powinien „ustanowić system wewnętrznych środków kontroli opracowanych dla wyeliminowania obecności [spornych diamentów] z ładunków surowca diamentowego przywożonych na jego terytorium i z niego wywożonych”. „Sporne diamenty” zdefiniowano w procesie Kimberley jako „surowiec diamentowy wykorzystywany przez ruchy rebelianckie lub ich sprzymierzeńców do finansowania konfliktów zmierzających do podważenia rządów zgodnych z prawem, w sposób określony w rezolucjach Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych”. Certyfikat jest przyznawany diamentom spełniającym przesłanki określone w procesie Kimberley.

    5

    W maju 2013 r. Republika Środkowoafrykańska została czasowo zawieszona jako państwo w ramach systemu certyfikacji procesu Kimberley. Ze względu na to zawieszenie wywóz diamentów środkowoafrykańskich został zakazany. W lipcu 2014 r. w ramach procesu Kimberley opublikowano decyzję administracyjną mającą na celu wykluczenie diamentów środkowoafrykańskich z legalnego obrotu.

    Środki ustanowione przez ONZ

    6

    W dniu 5 grudnia 2013 r. w odpowiedzi na sytuację wynikającą z wojny domowej w Republice Środkowoafrykańskiej Rada Bezpieczeństwa Narodów Zjednoczonych (zwana dalej „Radą Bezpieczeństwa”) przyjęła rezolucję 2127 (2013), w której wyrażono „troskę o stan bezpieczeństwa, który stale pogarsza się w Republice Środkowoafrykańskiej i cechuje się całkowitym zakłóceniem porządku publicznego, brakiem praworządności i napięciami międzywyznaniowymi”. W § 16 wspomnianej rezolucji Rada Bezpieczeństwa „potępiła nielegalną eksploatację zasobów naturalnych w Republice Środkowoafrykańskiej, która przyczynia się do utrwalenia konfliktu, i podkreśliła, że należy zakończyć tę nielegalną działalność, w tym poprzez wywarcie niezbędnej presji na grupy zbrojne, handlarzy i wszelkich innych uczestników”.

    7

    W tym kontekście Rada Bezpieczeństwa nałożyła, w § 54 rezolucji 2127 (2013), embargo na broń. W § 56 wspomnianej rezolucji wyraziła również „swój stabilny zamiar rozważenia szybkiego nałożenia określonych środków, w tym zakazu podróżowania i zamrożenia aktywów, wobec osób, które poprzez swoje działania zagrażają pokojowi, stabilności i bezpieczeństwu, w szczególności […] wspierając nielegalne grupy zbrojne lub związki przestępcze poprzez nielegalną eksploatację zasobów naturalnych Republiki Środkowoafrykańskiej, w tym diamentów”.

    8

    W ramach środków wskazanych w pkt 7 powyżej Rada Bezpieczeństwa, w § 57 rezolucji 2127 (2013), ustanowiła komitet sankcji dla Republiki Środkowoafrykańskiej (zwany dalej „komitetem sankcji”) zobowiązany do sprawowania nadzoru nad ich wdrożeniem. W § 59 tej rezolucji Rada Bezpieczeństwa zwróciła się do Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ), działając w porozumieniu z komitetem sankcji, o ustanowienie, na początkowy okres trzynastu miesięcy, grupy składającej się maksymalnie z pięciu biegłych (zwanej dalej „grupą biegłych”) pozostających pod kierownictwem komitetu sankcji i zobowiązanych w szczególności do wspomagania komitetu przy wykonywaniu jego zadań, poprzez dostarczanie mu informacji. W § 59 lit. c) rezolucji 2127 (2013) przewidziano w szczególności, iż grupa biegłych „przedstawi sytuację Radzie [Bezpieczeństwa], po konsultacji z komitetem sankcji, najpóźniej do dnia 5 marca 2014 r., a najpóźniej do dnia 5 lipca 2014 r. przekaże Radzie sprawozdanie z działalności, a także najpóźniej do dnia 5 listopada 2014 r. – sprawozdanie końcowe”.

    9

    W dniu 28 stycznia 2014 r. Rada Bezpieczeństwa przyjęła rezolucję 2134 (2014), zgodnie z którą „wszystkie państwa członkowskie powinny, przez początkowy okres jednego roku od przyjęcia niniejszej rezolucji, zamrozić natychmiast środki finansowe, inne znajdujące się na ich terytorium aktywa finansowe i zasoby gospodarcze będące w posiadaniu lub pod bezpośrednią lub pośrednią kontrolą osób lub podmiotów wskazanych przez komitet [sankcji] ustanowiony w § 57 rezolucji 2127 (2013)”. Rada Bezpieczeństwa uściśliła, że przewidziane środki stosuje się także do osób i podmiotów wskazanych przez komitet sankcji jako „[u]dzielające wsparcia grupom zbrojnym lub związkom przestępczym, poprzez nielegalną eksploatację zasobów naturalnych (diamentów, fauny i produktów pochodzących z dziko żyjących gatunków) Republiki Środkowoafrykańskiej”.

    10

    W dniu 26 czerwca 2014 r. grupa biegłych, zgodnie z § 59 lit. c) rezolucji 2127 (2013), przedstawiła sprawozdanie z działalności dotyczące Republiki Środkowoafrykańskiej. W odniesieniu do obrotu zasobami naturalnymi streściła sytuację w następujący sposób:

    „Grupy zbrojne uczestniczą w handlu i w nielegalnej eksploatacji zasobów naturalnych, w szczególności złota i diamentów […]. Na wschodzie siły Séléka nadal kontrolują przemysłowe kopalnie złota, takie jak Ndassima (prefektura Ouaka). Administracja kopalni stopniowo przejmuje kontrolę nad obszarami wytwarzania diamentów wokół Bria i Sam-Ouandja (prefektura Haute-Kotto), oficjalny obrót z Bangui został częściowo wznowiony […]. Ze względu na tymczasowe zawieszenie Republiki Środkowoafrykańskiej w ramach systemu certyfikacji w procesie Kimberley w maju zakazano oficjalnego wywozu diamentów. Niemniej nadal ma miejsce nabywanie budynków w Bangui w celu realizacji oficjalnego zakupu i przechowywania diamentów pochodzących ze wszystkich obszarów wytwarzania, podczas gdy stwierdzono zwiększenie handlu diamentami poprzez Bangui lub sąsiednie państwa […]”.

    11

    W dniu 28 października 2014 r. grupa biegłych, zgodnie z § 59 lit. c) rezolucji 2127 (2013), przedstawiła sprawozdanie końcowe dotyczące Republiki Środkowoafrykańskiej (zwane dalej „sprawozdaniem końcowym Narodów Zjednoczonych”). Grupa biegłych w następujący sposób podsumowała sytuację w zakresie obrotu zasobami naturalnymi:

    „Szacuje się, że od chwili zawieszenia Republiki Środkowoafrykańskiej w ramach procesu Kimberley w maju 2013 r. nielegalnie wywieziono 140000 karatów diamentów o wartości 24 mln USD. W maju 2014 r. organy belgijskie zajęły 6634 karatów, które przesłano przez Kinszasę, i następnie Dubaj, do Kardiam, spółki z siedzibą w Antwerpii (Belgia), która jest belgijskim oddziałem środkowoafrykańskiej spółki handlującej diamentami – Badica.

    Grupa biegłych jest zdania, że niektóre z zajętych w Belgii diamentów pochodzą z Sam-Ouandja i z Bria (prefektura Haute-Kotto) na wschodzie państwa, gdzie siły byłej koalicji Séléka pobierają opłaty od statków powietrznych transportujących diamenty i otrzymują od osób zbierających diamenty płatności w zamian za ochronę […].

    Środkowoafrykański handel złotem, szacowany na około 2 ton rocznie, odbywa się co do zasady przez Kamerun. W handlu tym uczestniczą zbieracze z Yaloké (prefektura Ombella-Mpoko) i z Boda (prefektura Lobaye), którzy uciekli do Kamerunu w celu uniknięcia ataków mających podłoże religijne, które grupy Antybalaka prowadzą od stycznia 2014 r. i które skutkowały przejęciem przez nie kontroli nad przemysłowymi kopalniami złota w okolicach Yaloké […]”.

    12

    W dniu 22 stycznia 2015 r. Rada Bezpieczeństwa przyjęła rezolucję 2196 (2015), w której w szczególności przedłużyła środki polegające na zamrożeniu środków finansowych ustanowione w rezolucji 2134 (2014). W § 7 wspomnianej rezolucji wskazała, że „do dnia 29 stycznia 2016 r. wszystkie państwa członkowskie powinny nadal prowadzić zamrożenie […] środków finansowych i innych aktywów finansowych oraz zasobów gospodarczych znajdujących się na ich terytorium, które są w posiadaniu lub pod bezpośrednią lub pośrednią kontrolą osób lub podmiotów wskazanych przez komitet [sankcji] lub jakiejkolwiek osoby lub podmiotu działających na ich rachunek lub polecenie lub każdego posiadanego przez nie podmiotu lub będącego pod ich kontrolą”. W § 12 lit. d) wspomnianej rezolucji Rada Bezpieczeństwa uściśliła, że „środki określone [w § 7] stosuje się także do osób i podmiotów, które komitet [sankcji] wskaże jako udzielające wsparcia grupom zbrojnym lub związkom przestępczym poprzez nielegalną eksploatację lub handel zasobami naturalnymi (diamentami lub dzikimi zwierzętami lub produktami pochodzącymi z tych zwierząt) Republiki Środkowoafrykańskiej”.

    13

    W dniu 11 marca 2015 r. skarżące przedłożyły prezesowi i członkom Rady Bezpieczeństwa „sprawozdanie wzajemne” (zwane dalej „sprawozdaniem wzajemnym”) w celu „odmiennego wyjaśnienia oskarżeń wysuwanych wobec Badicy i Kardiamu [oraz w celu] skorygowania braków i nieprawidłowości [sprawozdania końcowego Narodów Zjednoczonych]”, a także dokonania przez grupę biegłych sprostowania okoliczności faktycznych podniesionych w sprawozdaniu końcowym Narodów Zjednoczonych.

    14

    W dniach 8 i 27 kwietnia i 2 czerwca 2015 r. skarżące zwróciły się na piśmie do komitetu sankcji, kwestionując nieprawidłowości w ramach dochodzenia prowadzonego przez grupę biegłych. Ponadto w piśmie z dnia 27 kwietnia 2015 r. wniosły one o udzielenie dostępu do akt sprawy.

    15

    W dniu 28 kwietnia 2015 r. koordynator grupy biegłych (zwany dalej „koordynatorem”) powiadomił komitet sankcji na piśmie, że dochodzenie prowadzono w sposób prawidłowy, zgodnie z regułami ONZ, a także że poszanowano prawo do obrony skarżących. W tym względzie wskazał on, że grupa biegłych przesłuchała skarżące, pomimo zastrzeżeń z ich strony.

    16

    W dniu 20 sierpnia 2015 r., zgodnie z § 59 lit. d) rezolucji 2127 (2013), komitet sankcji opublikował w witrynie internetowej ONZ „Streszczenie uzasadnienia umieszczenia w wykazie sankcji nazwisk i nazw osób i podmiotów” (zwane dalej „streszczeniem uzasadnienia komitetu sankcji”), w tym nazw skarżących. Streszczenie uzasadnienia komitetu sankcji ma następujące brzmienie:

    „Uzasadnienie umieszczenia w wykazie:

    W dniu 20 sierpnia 2015 r. na podstawie [§ 12 lit. d)] rezolucji 2196 (2015) [Badica i Kardiam] został[y] umieszczone w wykazie osób i podmiotów »udzielających wsparcia grupom zbrojnym lub sieciom przestępczym poprzez nielegalną eksploatację zasobów naturalnych (diamentów, dzikich zwierząt lub produktów z nich pochodzących) lub handel nimi w [Republice Środkowoafrykańskiej]«.

    Informacje dodatkowe:

    [Badica i Kardiam] udzielały wsparcia grupom zbrojnym w Republice Środkowoafrykańskiej, mianowicie byłej koalicji Séléka oraz Antybalace, poprzez nielegalną eksploatację zasobów naturalnych, w tym diamentów i złota, oraz nielegalny handel nimi.

    W 2014 r. [Badica] nadal nabywała diamenty w Bria i w Sam-Ouandja (prefektura Haute-Kotto) we wschodniej części Republiki Środkowoafrykańskiej, gdzie siły byłej koalicji Séléka nakładają opłaty na samoloty transportujące diamenty oraz pobierają płatności od kolekcjonerów diamentów za zapewnienie bezpieczeństwa. Szereg dostawców diamentów [Badicy] w Bria i w Sam-Ouandja jest ściśle powiązanych z dowódcami byłej koalicji Séléka.

    W maju 2014 r. organy belgijskie przejęły dwie przesyłki z diamentami skierowane do biura [Badica] w Antwerpii, zarejestrowanego w Belgii jako K[ardiam]. Zdaniem ekspertów przejęte diamenty z dużym prawdopodobieństwem pochodzą z Republiki Środkowoafrykańskiej oraz wykazują cechy typowe dla diamentów z Sam-Ouandja, Bria i Nola (prefektura Sangha Mbaéré) w południowo-zachodniej części państwa.

    Handlarze, którzy nabywali diamenty nielegalnie przemycone z Republiki Środkowoafrykańskiej na rynki zagraniczne, w szczególności z zachodniej części państwa, działali w Kamerunie w imieniu [Badicy].

    W maju 2014 r. B[adica] dokonała także wywozu złota pochodzącego z Yaloké (Ombella-Mpoko), gdzie kopalnie złota pozostawały pod kontrolą koalicji Séléka do początku lutego 2014 r., kiedy to kontrolę nad nimi przejęły grupy Antybalaki”.

    17

    W dniu 24 sierpnia 2015 r. skarżące odniosły się, w piśmie skierowanym do komitetu sankcji, do umieszczenia ich nazw w wykazie sankcji przewidzianych w rezolucji 2196 (2015). W szczególności, przypominając swoje „istotne wątpliwości” związane z prawidłowością dochodzenia prowadzonego przez grupę biegłych, ponowiły one żądanie udzielenia dostępu do akt sprawy.

    18

    W dniu 23 września 2015 r. skarżące wskazały, że w następstwie odbytego w sekretariacie komitetu sankcji spotkania w tym samym dniu odmówiono im dostępu do akt sprawy ze względu na „dyplomatyczny” charakter procesu skutkującego nałożeniem sankcji.

    19

    W dniu 16 października 2015 r. koordynator wezwał skarżące do udzielenia informacji dotyczących ich działalności w Republice Środkowoafrykańskiej od chwili przyjęcia rezolucji Rady Bezpieczeństwa 2196 (2015), a w szczególności dotyczących dokonanych przez Badicę płatności na rzecz sił byłej koalicji Séléka w Bria (Republika Środkowoafrykańska) i Sam-Ouandja (Republika Środkowoafrykańska) w celu zapewnienia bezpieczeństwa zbieraczy, a także dotyczących wiedzy, jaką posiadał zarząd Badicy w przedmiocie tych płatności i opłat uiszczanych siłom byłej koalicji Séléka przez zbieraczy i górników dostarczających diamenty dla Badicy.

    20

    W dniu 23 października 2015 r. skarżące udzieliły odpowiedzi na pytania koordynatora. Przedstawiły one również szereg zarzutów szczegółowych skierowanych przeciwko dochodzeniu prowadzonemu przez grupę biegłych. W szczególności podniosły one, że grupa biegłych powinna była udzielić dostępu do dokumentów, na których oparła dokonane stwierdzenia, że nie wysłuchała osób kierujących Badicą i że oparła się na plotkach pochodzących od anonimowych świadków. Skarżące podkreśliły także, że grupa biegłych prowadziła dochodzenie z udziałem nieznanych osób trzecich, a dochodzenie było prowadzone jedynie na niekorzyść.

    21

    W dniu 7 grudnia 2015 r. koordynator udzielił skarżącym odpowiedzi na piśmie z dnia 23 października 2015 r. Po uwzględnieniu, że skarżące wnoszą o uzyskanie od grupy biegłych dodatkowych dokumentów, obok dokumentów przedstawionych w sprawozdaniu końcowym Narodów Zjednoczonych, wskazał on w szczególności, że niektóre szczególne okoliczności dotyczące sprawozdania wzajemnego zostaną włączone do kolejnego sprawozdania grupy biegłych, którego publikację przewidziano przed dniem 31 grudnia 2015 r.

    22

    W piśmie z dnia 21 grudnia 2015 r. grupa biegłych przedstawiła nowe sprawozdanie dotyczące Republiki Środkowoafrykańskiej (zwane dalej „sprawozdaniem Narodów Zjednoczonych z dnia 21 grudnia 2015 r.”), w którym potwierdziła stwierdzenia zawarte w sprawozdaniu końcowym Narodów Zjednoczonych (zob. pkt 11 powyżej).

    23

    W skierowanym do komitetu sankcji piśmie z dnia 2 marca 2016 r. skarżące przedstawiły uwagi dotyczące sprawozdania Narodów Zjednoczonych z dnia 21 grudnia 2015 r.

    Środki nałożone przez Unię

    24

    Aby wdrożyć rezolucje Rady Bezpieczeństwa 2134 (2014) i 2196 (2015), Rada Unii Europejskiej ustanowiła środki ograniczające wobec Republiki Środkowoafrykańskiej, przyjmując w szczególności rozporządzenie Rady (UE) nr 224/2014 z dnia 10 marca 2014 r. w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Republice Środkowoafrykańskiej (Dz.U. 2014, L 70, s. 1), zmienione rozporządzeniem Rady (UE) 2015/734 z dnia 7 maja 2015 r. (Dz.U. 2015, L 117, s. 11) (zwane dalej „rozporządzeniem podstawowym”).

    25

    Artykuł 5 rozporządzenia podstawowego stanowi:

    „1.   Zamraża się wszystkie fundusze i zasoby gospodarcze będące własnością, pozostające w posiadaniu, w faktycznym władaniu lub pod kontrolą osób fizycznych lub prawnych, podmiotów lub organów ujętych w wykazie w załączniku I.

    2.   Nie udostępnia się osobom fizycznym ani prawnym, podmiotom ani organom ujętym w wykazie w załączniku I, ani też na ich rzecz – bezpośrednio lub pośrednio – żadnych funduszy ani zasobów gospodarczych.

    3.   W załączniku I wymieniono osoby fizyczne lub prawne, podmioty i organy, które [k]omitet [s]ankcji wskazał jako przeprowadzające lub wspierające akty zagrażające pokojowi, stabilności lub bezpieczeństwu Republiki Środkowoafrykańskiej – w tym akty narażające na szwank lub naruszające umowy przejściowe, lub akty narażające na szwank lub utrudniające proces transformacji politycznej, w tym działania na rzecz przeprowadzenia wolnych i uczciwych wyborów demokratycznych, lub akty podsycające przemoc, które:

    […]

    d)

    udzielają wsparcia ugrupowaniom zbrojnym lub sieciom przestępczym poprzez nielegalną eksploatację bogactw naturalnych, w tym diamentów, złota, dzikiej fauny i flory oraz produktów od nich pochodnych, lub handel nimi, w Republice Środkowoafrykańskiej lub z terytorium tego kraju;

    […]”.

    26

    Zgodnie z art. 17 rozporządzenia podstawowego:

    „1.   W przypadku gdy Rada Bezpieczeństwa […] lub [k]omitet [s]ankcji umieszczają w wykazie osobę fizyczną lub prawną, podmiot lub organ i przedstawiają uzasadnienie takiego wskazania, Rada umieszcza daną osobę fizyczną lub prawną, podmiot lub organ w załączniku I. Rada powiadamia o swojej decyzji i uzasadnieniu daną osobę fizyczną lub prawną, podmiot lub organ bezpośrednio – gdy adres jest znany – albo w drodze opublikowania ogłoszenia, umożliwiając tej osobie fizycznej lub prawnej, podmiotowi lub organowi przedstawienie uwag.

    2.   W przypadku gdy zostają zgłoszone uwagi lub przedstawione istotne nowe dowody, Rada weryfikuje swoją decyzję i stosownie informuje daną osobę, podmiot lub organ.

    3.   W przypadku gdy ONZ podejmuje decyzję o usunięciu z wykazu osoby, podmiotu lub organu, lub o zmianie danych identyfikacyjnych osoby, podmiotu lub organu umieszczonych w wykazie, Rada zmienia odpowiednio załącznik I”.

    27

    W dniu 2 września 2015 r. Rada przyjęła, po pierwsze, decyzję wykonawczą Rady (WPZiB) 2015/1488 w sprawie wykonania decyzji 2013/798/WPZiB w sprawie środków ograniczających wobec Republiki Środkowoafrykańskiej (Dz.U. 2015, L 229, s. 12), oraz po drugie, rozporządzenie wykonawcze (UE) 2015/1485 w sprawie wykonania art. 17 ust. 1 rozporządzenia podstawowego (Dz.U. 2015, L 229, s. 1, zwane dalej „zaskarżonym aktem”).

    28

    W art. 1 zaskarżonego aktu wskazano, że „[do] wykazu zamieszczonego w załączniku I do rozporządzenia [podstawowego] dodaje się osoby i podmiot wymienione w załączniku do niniejszego rozporządzenia”.

    29

    W pkt B.1 wykazu zawartego w załączniku do zaskarżonego aktu dodano skarżących do wykazu załączonego do rozporządzenia podstawowego. W uzasadnieniu wskazanym we wspomnianym pkt B.1 przejęto, we fragmentach zatytułowanych „Informacje pochodzące z opisowego streszczenia powodów umieszczenia w wykazie dostarczonego przez komitet sankcji” i „Informacje dodatkowe”, uzasadnienie umieszczenia w tym wykazie przyjęte przez komitet sankcji (zob. pkt 16 powyżej). W tym względzie w pierwszym ze wspomnianych fragmentów uściślono, że „[Badica i Kardiam] został[y] umieszczone w wykazie 20 sierpnia 2015 r. na podstawie pkt 12 lit. d) rezolucji 2196 (2015) jako »podmiot udzielający wsparcia ugrupowaniom zbrojnym lub sieciom przestępczym poprzez nielegalną eksploatację bogactw naturalnych, w tym diamentów, złota, dzikiej fauny i flory oraz produktów od nich pochodnych, lub handel nimi w Republice Środkowoafrykańskiej«”.

    30

    W dniu 2 października 2015 r. skarżące powiadomiły Radę na piśmie, że nie doręczono im zaskarżonego aktu, podczas gdy ich adresy są znane. Ponadto kwestionowały one sprawozdanie końcowe Narodów Zjednoczonych i wynikające z niego sankcje, a także wniosły do Rady o przekazanie dokumentów na poparcie wspomnianego sprawozdania.

    31

    W dniu 16 grudnia 2015 r. Rada udzieliła odpowiedzi na pismo skarżących z dnia 2 października 2015 r. Wskazała ona, że żądanie udzielenia dostępu do dokumentów zawartych w aktach sprawy zostało przekazane prezesowi komitetu sankcji oraz załączyła jego odpowiedź z dnia 8 października 2015 r. W odpowiedzi prezes komitetu sankcji wskazał, że sprawozdanie wzajemne zostało przekazane członkom komitetu sankcji. Odniósł się on także, udzielając informacji żądanych przez skarżące w związku z umieszczeniem ich nazw w wykazie, do sprawozdania końcowego Narodów Zjednoczonych oraz do streszczenia uzasadnienia komitetu sankcji.

    Postępowanie i żądania stron

    32

    Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 6 listopada 2015 r. skarżące wniosły rozpatrywaną skargę.

    33

    Skarżące wnoszą do Sądu o:

    stwierdzenie nieważności zaskarżonego aktu w zakresie, w jakim akt ten ich dotyczy;

    obciążenie Rady kosztami postępowania.

    34

    Rada wnosi do Sądu o:

    oddalenie skargi;

    obciążenie skarżących kosztami postępowania.

    Co do prawa

    35

    W skardze skarżące podnoszą trzy zarzuty, dotyczące, po pierwsze, naruszenia prawa do obrony, prawa do rzetelnego procesu i prawa do skutecznej ochrony sądowej, po drugie, błędu w ocenie okoliczności faktycznych, oraz po trzecie, braku rozpatrzenia okoliczności sprawy przez Radę. W replice skarżące podnoszą nowy zarzut dotyczący naruszenia obowiązku uzasadnienia.

    36

    Przede wszystkim należy rozpatrzyć nowy zarzut dotyczący naruszenia obowiązku uzasadnienia, następnie zarzut dotyczący naruszenia prawa do obrony, prawa do rzetelnego procesu i prawa do skutecznej ochrony sądowej, następnie zarzut dotyczący błędu w ocenie okoliczności faktycznych, a na koniec zarzut dotyczący braku rozpatrzenia okoliczności sprawy przez Radę.

    W przedmiocie zarzutu dotyczącego naruszenia obowiązku uzasadnienia

    37

    Skarżące podnoszą, że Rada uzasadniła zgodność z prawem zaskarżonego aktu, przedstawiając w załączniku do odpowiedzi na skargę okoliczności faktyczne i prawne, jakie wystąpiły po dniu przyjęcia zaskarżonego aktu, a mianowicie sprawozdanie sporządzone przez Amnesty International w dniu 30 września 2015 r., odpowiedź grupy biegłych skierowaną do skarżących w dniu 7 grudnia 2015 r. i sprawozdanie Narodów Zjednoczonych z dnia 21 grudnia 2015 r.

    38

    Zdaniem skarżących zgodność z prawem aktu przyjętego przez instytucję Unii należy zaś oceniać przy uwzględnieniu okoliczności faktycznych i prawnych istniejących w chwili przyjęcia aktu. Według skarżących stanowisko to jest utrwalone w orzecznictwie Trybunału. W tym względzie skarżące twierdzą, że uzasadnienie powinno być zawarte w samym akcie i że, aby spełnić ten warunek, nie wystarcza, iż można je wywieść z dokumentów zawartych w aktach sprawy, tym bardziej że sporządzono je po dacie przyjęcia aktu.

    39

    W konsekwencji, uzasadniając zaskarżony akt okolicznościami prawnymi i faktycznymi, które nastąpiły po dacie jego przyjęcia i zostały ujawnione w toku postępowania, zdaniem skarżących Rada naruszyła ciążący na niej wymóg formalnego uzasadnienia.

    40

    Skarżące uściślają, że zarzut ten – pomimo iż jest nowy – może być podnoszony w zakresie, w jakim zgodnie z art. 84 § 1 regulaminu postępowania przed Sądem podniesienie nowych zarzutów jest dopuszczalne, gdy opierają się one na okolicznościach prawnych i faktycznych ujawnionych w toku postępowania, co ma miejsce w niniejszym wypadku.

    41

    Rada kwestionuje te argumenty.

    42

    Na wstępie należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem brak lub niewystarczające uzasadnienie stanowi naruszenie istotnych wymogów proceduralnych w rozumieniu art. 263 TFUE i stanowi bezwzględną przeszkodę procesową, którą sąd Unii może, a nawet powinien podnieść z urzędu (zob. wyrok z dnia 2 grudnia 2009 r., Komisja/Irlandia i in., C‑89/08 P, EU:C:2009:742, pkt 34 i przytoczone tam orzecznictwo).

    43

    W tych okolicznościach Sąd może rozpatrzyć zarzut skarżących dotyczący naruszenia obowiązku uzasadnienia, bez konieczności rozpatrywania, czy – zgodnie z art. 84 § 1 regulaminu postępowania – zarzut ten opiera się na „okolicznościach prawnych lub faktycznych ujawnionych dopiero po wszczęciu postępowania”.

    44

    W niniejszym wypadku skarżące podnoszą w istocie, że uzasadniając w odpowiedzi na skargę zaskarżony akt okolicznościami faktycznymi i prawnymi, które wystąpiły po dacie przyjęcia tego aktu, Rada naruszyła obowiązek uzasadnienia.

    45

    Jednakże, po pierwsze, skarżące nie kwestionują w żaden sposób wystarczalności uzasadnienia zawartego w zaskarżonym akcie.

    46

    Po drugie, jak przypominają same skarżące (zob. pkt 38 powyżej), w ramach skargi o stwierdzenie nieważności na podstawie art. 263 TFUE legalność aktu prawa Unii ocenia się na podstawie stanu faktycznego i prawnego istniejącego w chwili przyjęcia aktu (zob. wyrok z dnia 15 czerwca 2005 r., Corsica Ferries France/Komisja, T‑349/03, EU:T:2005:221, pkt 142 i przytoczone tam orzecznictwo). Z powyższego wynika, iż nawet przy założeniu, że w toku niniejszego postępowania sądowego Rada próbowała przedstawić dodatkowe uzasadnienie zaskarżonego aktu, okoliczność ta, sama w sobie, nie może podważyć zgodności z prawem wspomnianego aktu w zakresie, w jakim owa okoliczność nie wykazuje, iż zawarte w zaskarżonym akcie uzasadnienie było niewystarczające w chwili jego przyjęcia (zob. podobnie wyrok z dnia 15 czerwca 2005 r., Corsica Ferries France/Komisja, T‑349/03, EU:T:2005:221, pkt 287 i przytoczone tam orzecznictwo).

    47

    W tych okolicznościach należy oddalić jako nieistotny dla sprawy argument dotyczący przedstawienia przez Radę, na etapie odpowiedzi na skargę, okoliczności faktycznych i prawnych, które wystąpiły po dacie przyjęcia zaskarżonego aktu, w zakresie, w jakim argument ten zmierza do wykazania naruszenia obowiązku uzasadnienia, bez uszczerbku dla dopuszczalności podniesienia wspomnianych okoliczności w ramach rozpatrzenia zasadności zaskarżonego aktu.

    48

    W konsekwencji należy oddalić zarzut dotyczący naruszenia obowiązku uzasadnienia.

    W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego naruszenia prawa do obrony, prawa do rzetelnego procesu i prawa do skutecznej ochrony sądowej

    49

    Zarzut pierwszy podzielono na dwie części dotyczące, w istocie – część pierwsza – braku indywidualnego doręczenia skarżącym zaskarżonego aktu i – część druga – „braku powiadomienia o dowodach, dostępu do akt sprawy i naruszenia zasady kontradyktoryjności oraz przejrzystości”.

    W przedmiocie części pierwszej zarzutu pierwszego, dotyczącej braku indywidualnego doręczenia skarżącym zaskarżonego aktu

    50

    W części pierwszej zarzutu pierwszego skarżące podnoszą naruszenie art. 17 ust. 1 rozporządzenia podstawowego w zakresie, w jakim zaskarżony akt nie został im doręczony przez Radę, podczas gdy ich adresy były jej znane.

    51

    Niemniej należy stwierdzić, że argumentacja skarżących nie jest zasadna.

    52

    Po pierwsze, o ile jest prawdą, że akt, którym przyjęto lub utrzymano środki ograniczające wobec danej osoby lub podmiotu, powinien być tej osobie lub temu podmiotowi podany do wiadomości i że to od dnia powiadomienia zaczyna dla tej osoby lub dla tego podmiotu biec termin do wniesienia skargi o stwierdzenie nieważności tych aktów na podstawie art. 263 akapit czwarty TFUE, o tyle okoliczność ta nie oznacza jednak, że brak takiego powiadomienia sam w sobie jest wystarczający do stwierdzenia nieważności danego aktu (wyrok z dnia 6 września 2013 r., Bank Melli Iran/Rada, T‑35/10 i T‑7/11, EU:T:2013:397, pkt 112).

    53

    W tym względzie, jak wskazała Rada, skarżące nie podniosły argumentów, które miałyby wykazać, że w niniejszej sprawie brak indywidualnego powiadomienia o zaskarżonym akcie skutkował naruszeniem ich praw, które to naruszenie uzasadniałoby stwierdzenie nieważności tego aktu w zakresie, w jakim ich dotyczy (zob. podobnie wyrok z dnia 5 listopada 2014 r., Mayaleh/Rada, T‑307/12 i T‑408/13, EU:T:2014:926, pkt 122 i przytoczone tam orzecznictwo).

    54

    Po drugie, istnienie takiego naruszenia nie wynika ponadto z dokumentów zawartych w aktach sprawy, przede wszystkim przy uwzględnieniu, że uzasadnienie przyjęte w odniesieniu do skarżących w zaskarżonym akcie jest identyczne z uzasadnieniem zawartym w streszczeniu uzasadnienia komitetu sankcji, które jest im znane, a także że mogły one wnieść skargę o stwierdzenie nieważności zaskarżonego aktu i wreszcie że mogły one zapoznać się z zaskarżonym aktem z innego źródła i załączyć jego kopię do wniesionej skargi (zob. podobnie wyrok z dnia 6 września 2013 r., Bank Melli Iran/Rada, T‑35/10 i T‑7/11, EU:T:2013:397, pkt 113).

    55

    W tych okolicznościach należy oddalić część pierwszą zarzutu pierwszego.

    W przedmiocie części drugiej zarzutu pierwszego, dotyczącej „braku powiadomienia o dowodach, dostępu do akt sprawy i naruszenia zasady kontradyktoryjności oraz przejrzystości”

    56

    W pierwszej kolejności skarżące twierdzą, że zostały objęte sankcjami międzynarodowymi i europejskimi bez dostępu do akt sprawy, bez uwzględnienia ich sprawozdania wzajemnego przez ONZ i bez udzielenia jakiejkolwiek odpowiedzi na to sprawozdanie przez ONZ.

    57

    Po pierwsze, skarżące wskazują w istocie, że nie miały dostępu do akt sprawy ani przed ONZ, ani przed Radą, z naruszeniem wyroku z dnia 3 września 2008 r., Kadi i Al Barakaat International Foundation/Rada i Komisja (C‑402/05 P i C‑415/05 P, EU:C:2008:461, pkt 281285). W tym względzie skarżące przypominają, że dostęp do akt sprawy stanowi podstawowy wymóg prawa Unii umożliwiający poszanowanie prawa do obrony.

    58

    Po drugie, skarżące podnoszą, że w następstwie przedłożenia sprawozdania wzajemnego grupa biegłych nie przedstawiła nowego sprawozdania ani nie przeprowadziła uzupełniającego śledztwa, pomimo propozycji współpracy, jakie skarżące przedłożyły na piśmie. W sprawozdaniu wzajemnym skarżące podkreśliły zaś, że sprawozdanie końcowe Narodów Zjednoczonych nie jest oparte na skrupulatnym śledztwie dotyczącym okoliczności faktycznych i nie sporządzono go z poszanowaniem ogólnych zasad prawa międzynarodowego, reguł proponowanych przez ONZ w jej „własnym sprawozdaniu z 2006 r.” i istotnych zasad wskazanych przez samych biegłych we wprowadzeniu do sprawozdania końcowego Narodów Zjednoczonych.

    59

    Po trzecie, skarżące twierdzą, że sprawozdanie końcowe Narodów Zjednoczonych – w zakresie, w jakim ich dotyczy – zostało sporządzone jedynie na niekorzyść, z naruszeniem art. 14 ust. 3 lit. e) Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, przyjętego przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych w dniu 16 grudnia 1966 r., a także istotnych zasad prawa do obrony. Skarżące dodają, że Badica nie miała prawa do udzielenia odpowiedzi na etapie projektu sprawozdania i że oświadczenia korzystne dla Badicy nie zostały wspomniane w sprawozdaniu końcowym Narodów Zjednoczonych. Wreszcie skarżące wskazują, że po przyjęciu sankcji koordynator grupy biegłych zażądał od Badicy przedstawienia dowodów przeciwnych w języku innym niż jej język, nie przesyłając kopii jej pełnomocnikom procesowym, a także w terminie pięciu dni roboczych.

    60

    W drugiej kolejności skarżące twierdzą, że u podstaw dochodzenia grupy biegłych leży postępowanie karne wszczęte w Antwerpii (Belgia) przeciwko Kardiam, w następstwie zajęcia dwóch podejrzanych przesyłek z diamentami pochodzącymi z Republiki Środkowoafrykańskiej. Ponieważ to śledztwo nadal jest w toku, Kardiam nie mogła zapoznać się z dokumentami zawartymi w aktach sprawy i skorzystać z domniemania niewinności. W tym względzie skarżące uściślają w replice, że w wyroku z dnia 2 września 2009 r., El Morabit/Rada (T‑37/07 i T‑323/07, niepublikowanym, EU:T:2009:296, pkt 48) decyzja o zamrożeniu środków finansowych została przyjęta przez Radę w oparciu o skazanie karne orzeczone przez sąd krajowy. W niniejszym wypadku zaś nie wydano jeszcze w Belgii żadnego orzeczenia skazującego, w związku z czym przyjęty środek narusza zasadę domniemania niewinności.

    61

    W trzeciej kolejności skarżące twierdzą, że ze względu na to, iż Rada przyznała, że nie posiada żadnego dokumentu z akt sprawy komitetu sankcji, nie może ona twierdzić, że znajduje się w sytuacji ograniczonej swobody i że musi w sposób automatyczny wdrażać „rezolucje ONZ”, z naruszeniem wyroku z dnia 18 lipca 2013 r., Komisja i in./Kadi (C‑584/10 P, C‑593/10 P i C‑595/10 P, EU:C:2013:518), bez uprzedniego sprawdzenia prawdziwości faktów i okoliczności uzasadniających wspomniane rezolucje oraz bez poszanowania praw podstawowych przez te rezolucje – w szczególności prawa dostępu do akt sprawy i prawa do bycia wysłuchanym. W tym względzie skarżące podnoszą zarzut szczegółowy wobec Rady, że nie przedstawiła żadnej informacji lub dowodu poza uzasadnieniem, jakie komitet sankcji opublikował w dniu 20 sierpnia 2015 r. w streszczeniu uzasadnienia, a także że dokonała transpozycji sankcji w sposób automatyczny.

    62

    Rada kwestionuje te argumenty.

    63

    W pierwszej kolejności należy udzielić odpowiedzi na argumenty skarżących dotyczące naruszenia prawa dostępu do akt sprawy i naruszenia zasady kontradyktoryjności przez ONZ, a także prowadzenia śledztwa na niekorzyść przez grupę biegłych w ramach opracowywania sprawozdania końcowego Narodów Zjednoczonych.

    64

    W tym względzie w zakresie, w jakim skarżące podnoszą naruszenie ich praw podstawowych przez ONZ, z wyroku z dnia 3 września 2008 r., Kadi i Al Barakaat International Foundation/Rada i Komisja (C‑402/05 P i C‑415/05 P, EU:C:2008:461, pkt 326), wynika, że zgodnie z kompetencjami przyznanymi im w traktacie sądy Unii powinny zapewnić co do zasady pełną kontrolę zgodności z prawem wszystkich aktów Unii w świetle praw podstawowych stanowiących integralną część zasad ogólnych prawa Unii, w tym również tych aktów, które służą wykonaniu rezolucji Rady Bezpieczeństwa uchwalonych w trybie rozdziału VII Karty Narodów Zjednoczonych.

    65

    Jednakże z powyższego nie wynika, że sądy Unii są właściwe, aby kontrolować akty przyjęte przez Radę Bezpieczeństwa jako takie lub zgodność z prawami podstawowymi dochodzeń prowadzonych przez organy ONZ.

    66

    Z art. 263 ust. 1 TFUE i art. 275 ust. 2 TFUE wynika, że o ile sąd Unii jest właściwy, aby kontrolować zgodność z prawem aktów instytucji Unii, a w szczególności zgodność z prawem decyzji przewidującej środki ograniczające wobec osób fizycznych lub prawnych przyjęte przez Radę, o tyle nie może on kontrolować umowy międzynarodowej, na której oparte są takie akty Unii.

    67

    W tym względzie należy podkreślić, że w kontekście niniejszej sprawy kontrola zgodności z prawem, jaką powinien zapewnić sąd Unii, dotyczy aktu Unii wdrażającego daną umowę międzynarodową, a nie tej umowy jako takiej. W szczególności, co się tyczy aktu Unii, który – tak jak zaskarżony akt – ma na celu wdrożenie rezolucji Rady Bezpieczeństwa, sąd Unii nie powinien zatem kontrolować zgodności z prawem takiej rezolucji przyjętej przez ten organ międzynarodowy (zob. podobnie wyrok z dnia 3 września 2008 r., Kadi i Al Barakaat International Foundation/Rada i Komisja, C‑402/05 P i C‑415/05 P, EU:C:2008:461, pkt 286, 287) ani dochodzenia, które leży u podstaw tej rezolucji.

    68

    W tych okolicznościach argumenty skarżących – w zakresie, w jakim mają one na celu kwestionowanie zgodności z prawem aktów ONZ ze wskazanymi w pkt 63 powyżej prawami podstawowymi – powinny zostać oddalone jako podniesione przed sądem niewłaściwym, aby je rozpatrzyć.

    69

    W drugiej kolejności należy odpowiedzieć na argumenty skarżących dotyczące naruszenia prawa dostępu do akt sprawy i naruszenia zasady domniemania niewinności w zakresie, w jakim argumenty te są skierowane przeciwko Radzie jako organowi wydającemu zaskarżony akt.

    70

    Po pierwsze, w odniesieniu do argumentu skarżących dotyczącego tego, że Rada, pomimo ich wniosków, nie udzieliła im dostępu do akt sprawy ONZ, należy przypomnieć, że – tak jak w niniejszym wypadku – fakt, iż właściwy organ Unii nie udostępnił danej osobie informacji lub dowodów będących jedynie w posiadaniu komitetu sankcji lub danego członka ONZ, związanych z przedstawieniem uzasadnienia leżącego u podstaw danej decyzji, nie może, jako taki, uzasadnić stwierdzenia naruszenia prawa do obrony i prawa do skutecznej ochrony sądowej (wyrok z dnia 18 lipca 2013 r., Komisja i in./Kadi, C‑584/10 P, C‑593/10 P i C‑595/10 P, EU:C:2013:518, pkt 137, 139).

    71

    Po drugie, co się tyczy podnoszonego naruszenia zasady domniemania niewinności przez Radę, należy przypomnieć, że zasada ta – wymieniona w art. 6 ust. 2 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, podpisanej w Rzymie w dniu 4 listopada 1950 r., a także w art. 48 ust. 1 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, wymagająca, aby każdego oskarżonego uważać za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona zgodnie z prawem – nie stoi na przeszkodzie przyjęciu środków zabezpieczających mających na celu zamrożenie środków finansowych, ponieważ nie skutkują one wszczęciem postępowania karnego wobec danej osoby (wyroki: z dnia 13 września 2013 r., Anbouba/Rada, T‑592/11, niepublikowany, EU:T:2013:427, pkt 40; z dnia 20 września 2016 r., Alsharghawi/Rada, T‑485/15, niepublikowany, EU:T:2016:520, pkt 69).

    72

    Takie środki powinny jednak, przy uwzględnieniu ich uciążliwości, być przewidziane w prawie, przyjęte przez właściwy organ i być ograniczone w czasie (wyroki: z dnia 2 września 2009 r., El Morabit/Rada, T‑37/07 i T‑323/07, niepublikowany, EU:T:2009:296, pkt 40; z dnia 13 września 2013 r., Anbouba/Rada, T‑592/11, niepublikowany, EU:T:2013:427, pkt 40; z dnia 20 września 2016 r., Alsharghawi/Rada, T‑485/15, niepublikowany, EU:T:2016:520, pkt 69).

    73

    Po pierwsze, rozpatrywane środki ograniczające, nawet jeśli są uciążliwe, nie skutkują wszczęciem postępowania karnego mającego na celu ustalenie winy skarżących. Argument dotyczący tego, że rozpatrywane środki są oparte na nadal toczącym się postępowaniu karnym, wszczętym w Antwerpii przeciwko Kardiam, nie może w konsekwencji być uwzględniony.

    74

    Po drugie, należy stwierdzić, że rozpatrywane środki są przewidziane w prawodawstwie Unii i że Rada była właściwa, aby je przyjąć, czego zresztą skarżące nie kwestionują.

    75

    Po trzecie, należy wreszcie stwierdzić, że – mimo iż, jak potwierdziła Rada w następstwie przyjęcia środka organizacji postępowania, w zaskarżonym akcie nie wskazano daty wygaśnięcia umieszczenia w odniesieniu do Unii – w niniejszym wypadku rozpatrywany środek nie ma charakteru ostatecznego. Rada jest bowiem zobowiązana do stałego przeglądu na poziomie Unii albo na podstawie art. 17 ust. 2 rozporządzenia podstawowego, gdy „zostają zgłoszone uwagi lub przedstawione istotne nowe dowody”, albo na podstawie art. 17 ust. 3 rozporządzenia podstawowego, gdy „ONZ podejmuje decyzję o usunięciu z wykazu osoby […] lub o zmianie danych identyfikacyjnych osoby […]”. W tym względzie w § 61 rezolucji 2127 (2013) Rada Bezpieczeństwa stwierdziła, że „będzie stale dokonywać przeglądu sytuacji w Republice Środkowoafrykańskiej i będzie gotowa do rozpatrzenia celowości środków wymienionych w niniejszej rezolucji, w tym […] ich zawieszenia lub uchylenia, przy uwzględnieniu postępów osiągniętych w zakresie stabilizacji państwa i poszanowania niniejszej rezolucji”.

    76

    W konsekwencji w niniejszym wypadku, w świetle powyższych rozważań, nie wykazano naruszenia zasady domniemania niewinności.

    77

    W trzeciej kolejności należy udzielić odpowiedzi na argument skarżących, zgodnie z którym w istocie Rada dokonała transpozycji rezolucji ONZ leżącej u podstaw umieszczenia ich nazw w wykazie w sposób „prawie mechaniczny”, nie rozpatrzywszy prawdziwości faktów i okoliczności leżących u podstaw środka polegającego na umieszczeniu ich nazw w wykazie i nie uszanowawszy, poprzez zastosowanie wspomnianego środka, praw podstawowych w ramach dochodzenia prowadzonego przez grupę biegłych.

    78

    Aby udzielić odpowiedzi na wspomniany argument skarżących, należy przede wszystkim przypomnieć, że charakter prawny środków ograniczających jest ważnym elementem, który warunkuje zakres ponownej oceny, jaką Rada przeprowadza w odniesieniu do dowodów zgromadzonych w niniejszym wypadku przez komitet sankcji ONZ. Co do zasady w orzecznictwie stale przyjmuje się, że zamrożenie aktywów przyjmowane przez Radę na podstawie kompetencji przyznanych jej w art. 21 i 29 TUE jest pozbawione charakteru karnego. Nie może ono zatem, wbrew temu, co twierdzą skarżące, być zrównane z decyzją o zamrożeniu aktywów przyjętą przez krajowy organ sądowy państwa członkowskiego w ramach mającej zastosowanie procedury karnej i przy poszanowaniu zapewnionych w ramach tej procedury gwarancji (zob. wyrok z dnia 30 czerwca 2016 r., Al Matri/Rada, T‑545/13, niepublikowany, EU:T:2016:376, pkt 64 i przytoczone tam orzecznictwo).

    79

    W tym względzie należy wskazać, że w ramach postępowania dotyczącego przyjęcia decyzji o umieszczeniu lub pozostawieniu nazwiska osoby w wykazie – gdy uprzednio w ramach odpowiednich rezolucji Rady Bezpieczeństwa komitet sankcji postanowił o umieszczeniu nazwiska tej osoby we własnym wykazie – poszanowanie prawa do obrony i prawa do skutecznej ochrony sądowej wymaga, by właściwy organ Unii powiadomił zainteresowaną osobę o materiałach, jakimi organ ten dysponuje przeciwko wspomnianej osobie dla celów uzasadnienia swojej decyzji, to znaczy co najmniej o uzasadnieniu przedstawionym przez komitet sankcji, po to, aby osoba ta mogła bronić swoich praw w najlepszych możliwych warunkach oraz w pełni świadomie podjąć decyzję, czy celowe jest wniesienie sprawy do sądu Unii (zob. wyrok z dnia 18 lipca 2013 r., Komisja i in./Kadi, C‑584/10 P, C‑593/10 P i C‑595/10 P, EU:C:2013:518, pkt 111 i przytoczone tam orzecznictwo).

    80

    Dokonując tego powiadomienia, właściwy organ Unii powinien umożliwić tej osobie użyteczne przedstawienie jej stanowiska w odniesieniu do przedstawionego przeciwko niej uzasadnienia (zob. wyrok z dnia 18 lipca 2013 r., Komisja i in./Kadi, C‑584/10 P, C‑593/10 P i C‑595/10 P, EU:C:2013:518, pkt 112 i przytoczone tam orzecznictwo).

    81

    Jednakże w ramach pierwotnego umieszczenia – w przeciwieństwie do sytuacji, jaka ma miejsce w wypadku postępowania skutkującego utrzymaniem nazwiska danej osoby w wykazie – poszanowanie tego podwójnego obowiązku proceduralnego nie musi poprzedzać przyjęcia decyzji (zob. podobnie wyrok z dnia 18 lipca 2013 r., Komisja i in./Kadi, C‑584/10 P, C‑593/10 P i C‑595/10 P, EU:C:2013:518, pkt 113 i przytoczone tam orzecznictwo).

    82

    W niniejszym wypadku należy wskazać w tym względzie, że w art. 17 rozporządzenia podstawowego rozróżniono procedurę przyjęcia aktu dotyczącego pierwotnego umieszczenia w wykazie od procedury przeglądu wspomnianego aktu.

    83

    W pierwszym wypadku przewidziano, że „gdy Rada Bezpieczeństwa […] lub komitet sankcji umieszczają w wykazie osobę fizyczną lub prawną, podmiot lub organ i przedstawiają uzasadnienie takiego wskazania, Rada umieszcza daną osobę fizyczną lub prawną, podmiot lub organ w załączniku I” i że „Rada powiadamia o swojej decyzji i uzasadnieniu daną osobę fizyczną lub prawną, podmiot lub organ […], umożliwiając tej osobie fizycznej lub prawnej, podmiotowi lub organowi przedstawienie uwag” (art. 17 ust. 1 rozporządzenia podstawowego).

    84

    W tym względzie z art. 5 ust. 3 rozporządzenia podstawowego wynika, że umieszczenie w wykazie ma miejsce na podstawie wskazania „komitetu sankcji”.

    85

    W drugim wypadku przewidziano, że „gdy zostają zgłoszone uwagi lub przedstawione istotne nowe dowody, Rada weryfikuje swoją decyzję i stosownie informuje daną osobę, podmiot lub organ”.

    86

    Należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Rada powinna przyjąć decyzję „na podstawie uzasadnienia przedstawionego przez […] komitet [sankcji]”. Nie przewidziano bowiem, że wspomniany komitet udostępni samoistnie właściwemu organowi Unii – w ramach przyjęcia przez ten komitet decyzji – inne dokumenty niż owo przedstawienie uzasadnienia (wyroki: z dnia 18 lipca 2013 r., Komisja i in./Kadi, C‑584/10 P, C‑593/10 P i C‑595/10 P, EU:C:2013:518, pkt 107; z dnia 13 grudnia 2016 r., Al-Ghabra/Komisja, T‑248/13, EU:T:2016:721, pkt 73).

    87

    Z powyższego wynika, że w niniejszym wypadku, wbrew temu, co twierdzą skarżące, jak wynika z art. 17 ust. 1 rozporządzenia podstawowego, w ramach wdrożenia rezolucji Rady Bezpieczeństwa Rada nie była zobowiązana do rozpatrzenia „prawdziwości faktów i okoliczności” leżących u podstaw przyjętego wobec skarżących środka dotyczącego umieszczenia w wykazie.

    88

    W razie sformułowania uwag przez zainteresowaną osobę w przedmiocie uzasadnienia to na właściwym organie Unii ciąży bowiem obowiązek starannego i bezstronnego zbadania zasadności podnoszonych powodów, w świetle wspomnianych uwag i dołączonych do nich ewentualnych dowodów odciążających (zob. wyrok z dnia 18 lipca 2013 r., Komisja i in./Kadi, C‑584/10 P, C‑593/10 P i C‑595/10 P, EU:C:2013:518, pkt 114 i przytoczone tam orzecznictwo), a mianowicie w niniejszym wypadku na podstawie art. 17 ust. 2 rozporządzenia podstawowego, który stanowi, że „gdy zostają zgłoszone uwagi […], Rada weryfikuje swoją decyzję […]”.

    89

    W tych okolicznościach nie można w niniejszym wypadku zarzucać Radzie braku uzyskania od komitetu sankcji informacji lub dowodów na poparcie podnoszonych przeciwko skarżącym twierdzeń oraz zdaniem skarżących „wdrożenia w sposób prawie mechaniczny” wspomnianego środka polegającego na umieszczeniu nazw w wykazie, bez rozpatrzenia faktów i okoliczności leżących u podstaw tego środka (zob. podobnie wyrok z dnia 13 grudnia 2016 r., Al-Ghabra/Komisja, T‑248/13, EU:T:2016:721, pkt 76).

    90

    Nie można również zarzucać Radzie „transpozycji” decyzji Rady Bezpieczeństwa bez rozpatrzenia, czy ta rezolucja uwzględnia poszanowanie praw podstawowych. Jak wynika to bowiem, po pierwsze, z art. 17 ust. 1 rozporządzenia podstawowego, rozpatrywanego w świetle art. 5 ust. 3 wspomnianego rozporządzenia, oraz po drugie, z orzecznictwa wspomnianego w pkt 86 powyżej, Rada przyjmuje decyzję o umieszczeniu „na podstawie uzasadnienia przedstawionego przez […] komitet [sankcji]”.

    91

    W świetle powyższych rozważań należy oddalić zarzut pierwszy.

    W przedmiocie zarzutu drugiego, dotyczącego oczywistego błędu w ocenie

    92

    Skarżące co do istoty twierdzą, że stwierdzenia Rady zawarte w uzasadnieniu, jakie im przekazano, są nieprawidłowe lub w każdym wypadku niewystarczające, aby wykazać wsparcie grup zbrojnych poprzez nielegalną eksploatację lub handel zasobami naturalnymi w Republice Środkowoafrykańskiej.

    93

    Należy przypomnieć, że wśród okoliczności wspomnianych w pkt B.1 załącznika do zaskarżonego aktu – w sekcji „Informacje dodatkowe” – uzasadniających przyjęty przez Radę środek polegający na umieszczeniu nazw w wykazie, wskazano pięć następujących powodów:

    „[Badica i Kardiam] udzielał[y] wsparcia ugrupowaniom zbrojnym w Republice Środkowoafrykańskiej, mianowicie byłej koalicji Séléka oraz Antybalace, poprzez nielegalną eksploatację bogactw naturalnych, w tym diamentów i złota, oraz handel nimi.

    W 2014 r. [biuro Badica] nadal skupowało diamenty z miejscowości Bria oraz Sam-Ouandja (prowincja Haute-Kotto) we wschodniej części Republiki Środkowoafrykańskiej, gdzie była koalicja Séléka nakłada podatki na samoloty transportujące diamenty oraz otrzymuje opłaty za ochronę od kolekcjonerów diamentów. Kilku kolekcjonerów dostarczających diamenty [Badicy] w miejscowości Bria oraz Sam-Ouandja jest ściśle powiązanych z przywódcami byłej koalicji Séléka.

    W maju 2014 r. władze Belgii przejęły dwie przesyłki z diamentami od przedstawiciela biura [Badica] w Antwerpii, oficjalnie zarejestrowanego w Belgii jako [Kardiam]. Eksperci ds. diamentów ocenili, że przejęte diamenty z dużym prawdopodobieństwem pochodzą z Republiki Środkowoafrykańskiej oraz że wykazują one cechy typowe dla diamentów z miejscowości Sam-Ouandja oraz Bria, jak również Nola (prowincja Sangha Mbaéré) w południowo-zachodniej części kraju.

    Handlarze, którzy skupowali diamenty nielegalnie przemycone z Republiki Środkowoafrykańskiej na rynki zagraniczne, w tym z zachodniej części kraju, działali w Kamerunie w imieniu biura [Badica].

    W maju 2014 r. biuro [Badica] eksportowało także złoto produkowane w Yaloké (Ombella-Mpoko), gdzie niewielkie kopalnie złota pozostawały pod kontrolą koalicji Séléka do początku lutego 2014 r., kiedy to władzę nad nimi przejęły grupy Antybalaki”.

    94

    Na wstępie należy stwierdzić, że Rada słusznie oparła się na sprawozdaniu końcowym Narodów Zjednoczonych, aby wykazać uzasadnienie, o którym powiadomiono skarżących. Okoliczność, że skarżące kwestionowały twierdzenia zawarte w tym sprawozdaniu, nie umożliwia sama w sobie uznania, iż Rada nie mogła się do niego odnieść (wyrok z dnia 14 stycznia 2015 r., Gossio/Rada, T‑406/13, niepublikowany, EU:T:2015:7, pkt 72). Ponadto twierdzenia skarżących nie stoją na przeszkodzie temu, aby Sąd oparł się na sprawozdaniu końcowym Narodów Zjednoczonych.

    95

    Zgodnie ze zobowiązaniem grupy biegłych wskazanym w pkt 7 sprawozdania końcowego Narodów Zjednoczonych skarżące miały bowiem dostęp do głównych dowodów, na jakich oparto zaskarżony akt, w szczególności do sprawozdania oraz do załączników, a wspomniane sprawozdanie jest zresztą publicznie dostępne. Ponadto ze sprawozdania końcowego Narodów Zjednoczonych i z pisma koordynatora z dnia 28 kwietnia 2015 r. wynika, że skarżące zostały przynajmniej dwukrotnie przesłuchane przez grupę biegłych, a mianowicie w kwietniu 2014 r. i w styczniu 2015 r., oraz że nie odpowiedziały na wezwanie na rozmowę skierowane w czerwcu 2014 r. przez wspomnianą grupę. Wreszcie z pkt 5–8 tego sprawozdania wynika, że grupa biegłych oparła się na rygorystycznej metodologii, określonej uprzednio przez właściwy organ ONZ i zapewniającej poszanowanie prawa do obrony.

    96

    Sądowa kontrola legalności spornej decyzji obejmuje ocenę faktów i okoliczności powołanych dla uzasadnienia decyzji o zamrożeniu środków finansowych, jak również zbadanie dowodów i informacji, na których oparto tę ocenę (wyrok z dnia 14 października 2009 r., Bank Melli Iran/Rada, T‑390/08, EU:T:2009:401, pkt 37).

    97

    W konsekwencji uprawnienia dyskrecjonalne, jakimi dysponuje w tym zakresie Rada, nie wykluczają możliwości zbadania przez sąd Unii – w toku kontroli legalności – prawdziwości ustaleń faktycznych, na których oparła się Rada. Skuteczność kontroli sądowej gwarantowanej na gruncie art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej wymaga bowiem w szczególności, by sąd Unii upewnił się, że decyzja, która dotyczy danej osoby lub danego podmiotu indywidualnie, opiera się na wystarczająco solidnej podstawie faktycznej. Powyższe skutkuje koniecznością rozpatrzenia okoliczności faktycznych podnoszonych w uzasadnieniu, które leży u podstaw wspomnianej decyzji, tak aby kontrola sądowa nie była ograniczona do oceny abstrakcyjnego prawdopodobieństwa przywołanych powodów, lecz dotyczyła tego, czy powody te – lub przynajmniej jeden z nich, uważany sam w sobie za wystarczający do wsparcia tej decyzji – zostały wykazane (wyrok z dnia 18 lipca 2013 r., Komisja i in./Kadi, C‑584/10 P, C‑593/10 P i C‑595/10 P, EU:C:2013:518, pkt 119; zob. także wyrok z dnia 21 kwietnia 2015 r., Anbouba/Rada, C‑605/13 P, EU:C:2015:248, pkt 45 i przytoczone tam orzecznictwo).

    98

    A zatem, mając na względzie prewencyjny charakter rozpatrywanych środków ograniczających, jeśli w ramach kontroli zgodności z prawem zaskarżonej decyzji sąd Unii stwierdzi, że co najmniej jeden z powodów wymienionych w uzasadnieniu przedstawionym przez komitet sankcji jest wystarczająco precyzyjny i konkretny, a także że został wykazany i stanowi sam w sobie wystarczającą podstawę do wsparcia tej decyzji, to okoliczność, iż pozostałe powody nie mają takiego skutku, nie może uzasadnić stwierdzenia nieważności wspomnianej decyzji (wyrok z dnia 18 lipca 2013 r., Komisja i in./Kadi, C‑584/10 P, C‑593/10 P i C‑595/10 P, EU:C:2013:518, pkt 130).

    99

    Oceny takiej należy dokonywać, rozpatrując dowody i informacje nie w sposób odrębny, lecz w kontekście, w jaki się wpisują. Rada wywiązuje się bowiem ze spoczywającego na niej ciężaru dowodu, jeśli przedstawia przed sądem Unii zbiór wystarczająco konkretnych, precyzyjnych i spójnych poszlak pozwalający na ustalenie istnienia wystarczającego związku między podmiotem podlegającym środkowi obejmującemu zamrożenie środków finansowych a reżimem lub, ogólnie, zwalczanymi sytuacjami (zob. podobnie wyrok z dnia 21 kwietnia 2015 r., Anbouba/Rada, C‑605/13 P, EU:C:2015:248, pkt 51, 53 i przytoczone tam orzecznictwo).

    100

    To w świetle orzecznictwa wspomnianego w pkt 99 powyżej należy rozpatrzyć powołane przez skarżące argumenty dotyczące wspomnianego w pkt 93 powyżej uzasadnienia.

    101

    W pierwszej kolejności skarżące kwestionują nielegalny charakter nabyć wskazanych w ramach drugiego powodu umieszczenia w wykazie, w szczególności wobec braku wywozu spornych diamentów.

    102

    Jednakże, jak wynika z pkt 99 powyżej, oceny informacji należy dokonywać nie w sposób odrębny, lecz w kontekście, w jaki się wpisują.

    103

    Drugi zaś ze wspomnianych powodów, wskazujący przynajmniej na „wsparcie” grup zbrojnych, należy rozpatrywać w szczególności w związku ze wskazanymi w uzasadnieniu powodem trzecim i czwartym, które dotyczą nielegalnej eksploatacji diamentów. Jest tak, tym bardziej że w sprawozdaniu końcowym Narodów Zjednoczonych wyraźnie powiązano z jednej strony nabywanie przez skarżące diamentów w Bria i w Sam-Ouandja (powód drugi) oraz z drugiej strony zajęcie diamentów przesłanych do skarżących w Antwerpii, prawdopodobnie pochodzących z tych obszarów (powód trzeci).

    104

    A zatem w sprawozdaniu końcowym Narodów Zjednoczonych w pkt 127 wskazano, że „grupa biegłych jest zdania, że diamenty pochodzące z Bria i Sam-Ouandja – obszarów pozostających pod kontrolą byłej koalicji Séléka – które nielegalnie nabyła Badica lub nabyto na jej rachunek, znalazły się w przesyłce zajętej w Antwerpii”.

    105

    Ponadto związek ten wskazano jasno w streszczeniu sprawozdania końcowego Narodów Zjednoczonych, w którym stwierdzono, iż „grupa biegłych jest zdania, że niektóre diamenty zajęte w Belgii pochodzą z Sam-Ouandja i z Bria (prefektura Haute-Kotto) na wschodzie państwa, gdzie siły byłej koalicji Séléka pobierają opłaty od statków powietrznych transportujących diamenty i otrzymują od zbieraczy diamentów płatności w zamian za ochronę […]”. Skarżące nie kwestionują zresztą tego związku w przedłożonych pismach.

    106

    Z powyższego wynika, że należy oddalić argument skarżących dotyczący braku nielegalnego charakteru dokonanych nabyć. Z powyższych rozważań wynika bowiem, że diamenty wskazane w ramach drugiego powodu umieszczenia w wykazie zostały niewątpliwie wywiezione i w konsekwencji stanowiły przedmiot nielegalnej eksploatacji w zakresie, w jakim – zgodnie z procesem Kimberley – każdy wywóz diamentów był zakazany w rozpatrywanym okresie.

    107

    W tym względzie podnoszona niewielka nabyta ilość oraz konieczność odebrania zaliczek uiszczonych zaufanym zbieraczom i utrzymania sieci tych zbieraczy pozostają bez wpływu z jednej strony na istnienie wsparcia grup zbrojnych i z drugiej strony na nielegalny charakter rozpatrywanego obrotu.

    108

    Ponadto należy stwierdzić, iż wskazany w ramach drugiego powodu umieszczenia w wykazie fakt, że „[w] 2014 r. [Badica] nadal nabywała diamenty” na obszarze Bria i Sam-Ouandja – nawet przyjmując założenie, że interpretuje się ten fakt odrębnie – także wskazuje na nielegalny obrót, nawet jeśli proces Kimberley obejmuje co do zasady jedynie wywóz diamentów. Jak podkreśla Rada, skarżące nie podnoszą bowiem żadnego argumentu w odniesieniu do stwierdzenia zawartego w pkt 60 sprawozdania z działalności grupy biegłych z dnia 1 lipca 2014 r., zgodnie z którym:

    „W marcu [Badica] miała 760 karatów diamentów w magazynie. Jej zarządca oświadczył grupie biegłych, iż spółka nie nabywa już diamentów ze względu na zawieszenie Republiki Środkowoafrykańskiej w ramach systemu certyfikacji procesu Kimberley […]. Jednakże przeprowadzona w kwietniu 2014 r. druga inwentaryzacja zapasów Badicy wykazała, że spółka nabyła w Bria i Sam-Ouandja dodatkowe 1698 karatów o wartości 292917 USD. Przesyłki z diamentami, które Badica przechowywała w swoim magazynie, nie były jeszcze opieczętowane ani datowane przez służby górnicze, tak jak należało to uczynić zgodnie z planem działań przedłożonym przez organy środkowoafrykańskie w czerwcu 2013 r. w celu ponownego objęcia procesem Kimberley”.

    109

    Ponadto w odniesieniu do drugiego powodu, zgodnie z którym organy byłej koalicji Séléka są opłacane przez kolekcjonerów diamentów w celu zapewnienia im bezpieczeństwa, skarżące twierdzą w istocie, że nie można im przypisać wspierania byłej koalicji Séléka poprzez uiszczanie tych opłat. W tym względzie wskazują one, że zbieracze i górnicy uiszczający opłaty za zapewnienie bezpieczeństwa na rzecz byłej koalicji Séléka są niezależni, zgodnie ze środkowoafrykańskim kodeksem górniczym. W konsekwencji Badice nie można zarzucać odpowiedzialności za zachowanie zbieraczy, o którym zresztą nie posiada ona wiadomości. Powód drugi jest zatem niewystarczający, jako taki, aby wykazać wsparcie udzielane siłom zbrojnym.

    110

    Jednakże należy stwierdzić, że skarżące nie kwestionują ani nabywania diamentów od zbieraczy – którzy sami nabywają diamenty od górników – ani płatności dokonywanych przez tych pośredników obrotu diamentami na rzecz członków byłej koalicji Séléka. W tych okolicznościach, przy uwzględnieniu powyższych rozważań, należy wskazać, że poprzez dalsze nabywanie diamentów od zbieraczy w rozpatrywanym okresie, czego skarżące nie kwestionują, niewąptliwie udzielały one wsparcia grupom zbrojnym.

    111

    W tym względzie brak bezpośrednich płatności skarżących w zamian za zapewnienie bezpieczeństwa przez siły byłej koalicji Séléka – przy założeniu, że wykazano brak tych płatności – pozostaje bez wpływu na istnienie wsparcia na rzecz tych sił. Streszczenie uzasadnienia ogranicza się bowiem do odesłania w sposób ogólny do wsparcia, a nie do bezpośredniego wsparcia.

    112

    Co więcej, nie można wykluczyć, iż przynajmniej część opłat uiszczonych siłom byłej koalicji Séléka przez pośredników obrotu diamentami została odzwierciedlona w końcowej cenie uiszczonej przez skarżących w ramach ich działalności polegającej na nabywaniu diamentów.

    113

    Wreszcie należy stwierdzić, że przy uwzględnieniu kontekstu charakteryzującego się z jednej strony wybuchem wojny domowej w Republice Środkowoafrykańskiej i z drugiej strony wynikającym z tej wojny zawieszeniem Republiki Środkowoafrykańskiej w ramach procesu Kimberley, skarżące nie mogły nie wiedzieć o pobieraniu opłat przez uczestniczące w konflikcie siły zbrojne w kopalniach będących pod ich kontrolą.

    114

    W tych okolicznościach argument dotyczący tego, że skarżące nie wiedziały o uiszczaniu tych opłat przez pośredników obrotu diamentami, należy oddalić jako bezzasadny.

    115

    Ponadto w zakresie, w jakim skarżące są zdania, że okoliczności wskazane w ramach drugiego powodu w celu opisania wsparcia udzielanego grupom zbrojnym poprzez uiszczanie opłat za zapewnienie bezpieczeństwa z jednej strony i płatności za lądowanie z drugiej strony nie zostały wystarczająco wykazane, należy stwierdzić, że powyższe twierdzenie jest bezzasadne.

    116

    Przede wszystkim skarżące błędnie podnoszą nieznaczną wysokość płatności za lądowanie uiszczonych przez Minair – spółkę powiązaną z Badicą – oraz okoliczność, że wspomniane płatności zostały uiszczone przez wszystkie przedsiębiorstwa frachtujące loty do rozpatrywanych regionów. Po pierwsze, z pkt 123 sprawozdania końcowego Narodów Zjednoczonych wynika bowiem, że kwota tych płatności waha się, w wypadku każdego lądowania, między 75 USD w Bria a 100 USD w Sam-Ouandja. Niezależnie zaś od faktu, że uiszczenie tych płatności wskazuje, w każdym wypadku, na udzielanie wsparcia siłom zbrojnym, takich płatności nie można uznać za nieznaczne w dramatycznym kontekście gospodarczym Republiki Środkowoafrykańskiej w okresie wojny domowej. Po drugie, okoliczność, że te płatności zostały uiszczone przez wszystkich operatorów również pozostaje bez wpływu na fakt, że uiszczenie wspomnianych płatności stanowiło wsparcie sił zbrojnych.

    117

    Następnie należy wskazać, że wbrew temu, co twierdzą skarżące, grupa biegłych nie prowadziła dochodzenia dwa miesiące po umieszczeniu nazw skarżących w wykazie przez komitet sankcji w przedmiocie zarzutu szczegółowego dotyczącego uiszczenia płatności za lądowanie i opłat za zapewnienie bezpieczeństwa na rzecz członków byłej koalicji Séléka. Z przypisów nr 90 i 91 sprawozdania końcowego Narodów Zjednoczonych wynika bowiem, że ten zarzut szczegółowy opiera się na rozmowach przeprowadzonych w lipcu i we wrześniu 2014 r., czyli prawie rok przed umieszczeniem nazw skarżących w wykazie.

    118

    Wreszcie, wbrew temu, co twierdzą skarżące, oskarżenia o udzielanie wsparcia siłom byłej koalicji Séléka poprzez uiszczanie opłat za zapewnienie bezpieczeństwa i za lądowanie wykazano za pomocą dowodów.

    119

    Z jednej strony, co się tyczy uiszczenia opłat za zapewnienie bezpieczeństwa, z pkt 124 sprawozdania końcowego Narodów Zjednoczonych – które oparto na dwóch zgodnych oświadczeniach zbieracza w Sam-Ouandja w dniu 4 września 2014 r. i dowódcy specjalnej jednostki ds. zwalczania oszustw w Bangui (Republika Środkowoafrykańska) z dnia 21 lipca 2014 r. – wynika, że „zbieracze (pośrednicy w handlu diamentami) z Sam-Ouandja uiszczają […] codzienną opłatę żołnierzom byłej koalicji Séléka, którzy strzegą ich budynków”, że „[w] Bria w maju 2014 r. grupa biegłych stwierdziła, iż żołnierze byłej koalicji Séléka strzegą budynków głównych zbieraczy i biznesmenów”, a także że „dowódca specjalnej jednostki ds. zwalczania oszustw potwierdził, iż członkowie byłej koalicji Séléka w Sam-Ouandja korzystali z obrotu diamentów dzięki umowom o zapewnienie bezpieczeństwa, jakie zawarli ze zbieraczami”. Stwierdzenia Rady dotyczące uiszczenia opłat za zapewnienie bezpieczeństwa są zatem wystarczająco wykazane.

    120

    Z drugiej strony, co się tyczy uiszczenia płatności za lądowanie, Badica twierdzi, że nie uiszczała takich płatności siłom byłej koalicji Séléka, ponieważ uiszczono je „organom” lotniska, oraz że Minair jest „odrębnym podmiotem od Badicy”, w związku z czym zachowania pierwszej nie można przypisywać drugiej.

    121

    Po pierwsze, ze sprawozdania końcowego Narodów Zjednoczonych wynika jednak, że płatności za lądowanie zostały nałożone przez siły byłej koalicji Séléka, a nie przez „organy” lotniska. W tym względzie w pkt 123 sprawozdania końcowego Narodów Zjednoczonych, które opiera się na rozmowie z dnia 4 września 2014 r. ze zbieraczem w Sam-Ouandja i na rozmowie z dnia 21 lipca 2014 r. z kierownikiem lotniska w Bangui, wskazano, co następuje:

    „[P]rzed przybyciem sił międzynarodowych do Bria w kwietniu 2014 r. siły byłej koalicji Séléka wymagały dokonania płatności za lądowanie w wysokości 75 USD w Bria […]. W Sam-Ouandja, gdzie według zdjęć satelitarnych produkcja surowca diamentowego szybko wzrosła w ostatnich miesiącach […], nie są obecne żadne siły międzynarodowe. Siły byłej koalicji Séléka będące pod kontrolą dowódcy obszaru Beya Djouma pobierają 100 USD tytułem płatności za lądowanie. Loty o charakterze gospodarczym mają miejsce w Bria i w Sam-Ouandja prawie co tydzień. Płatności są ogólnie uiszczane przez przedsiębiorstwo frachtujące statek powietrzny”.

    122

    Po drugie, jak wynika z pkt 122 sprawozdania końcowego Narodów Zjednoczonych, Minair i Badica są częścią tej samej grupy, a mianowicie grupy Abdoulkarim kierowanej przez Abdoula-Karima Dan Azoumiego. Należy zaś stwierdzić, że sporne płatności zostały uiszczone w ramach transportu diamentów przez Badicę. W tym względzie, jak wynika z pkt 111 powyżej, streszczenie uzasadnienia ogranicza się w sposób ogólny do wsparcia, a nie do bezpośredniego wsparcia.

    123

    W drugiej kolejności w odniesieniu do trzeciego powodu umieszczenia w wykazie skarżące twierdzą, że ocenę – zgodnie z którą „jest bardzo prawdopodobne, że zajęte diamenty pochodzą z Republiki Środkowoafrykańskiej, ponieważ wykazują cechy diamentów z Sam-Ouandja, Bria i Nola (prefektura Sangha Mbaéré) na południowym zachodzie państwa” – podważa ujawnione w prasie oświadczenie prezesa Dubai Diamond Exchange, zgodnie z którym „[diamenty] mogą pochodzić z Gwinei, Republiki Południowej Afryki lub z licznych innych miejsc” (załącznik 23 do sprawozdania końcowego Narodów Zjednoczonych).

    124

    Należy jednak stwierdzić, że z jednej strony oświadczenie prezesa Dubai Diamond Exchange złożono na podstawie zdjęć innych niż zdjęcia leżące u podstaw zajęcia dokonanego przez organy belgijskie, z drugiej zaś – ocena, zgodnie z którą „jest bardzo prawdopodobne, że zajęte diamenty pochodzą z Republiki Środkowoafrykańskiej”, została wykazana w oświadczeniach grupy roboczej biegłych z zakresu diamentów w ramach procesu Kimberley, wskazanych w pkt 115 sprawozdania końcowego Narodów Zjednoczonych.

    125

    Ponadto, jak wynika z pkt 121 sprawozdania końcowego Narodów Zjednoczonych, ocena dotycząca prawdopodobnego pochodzenia diamentów z Republiki Środkowoafrykańskiej została potwierdzona na piśmie przez prezesa grupy roboczej biegłych z zakresu diamentów w ramach procesu Kimberley, w postępowaniu wszczętym przeciwko skarżącym w Belgii przez federalne organy belgijskie.

    126

    W tym względzie należy wskazać, że zgodnie z pkt 121 sprawozdania końcowego Narodów Zjednoczonych w pismach wymienionych z federalnymi organami belgijskimi „wskazano, że część surowca diamentowego ukazanego na zdjęciach zajętych paczek wykazuje cechy typowe dla diamentów pochodzących z Nola (prefektura Sangha Mbaéré) na zachodzie Republiki Środkowoafrykańskiej, podczas gdy inna część surowca wykazuje cechy typowe dla diamentów pochodzących z Sam-Ouandja i z Bria (prefektura Haute-Kotto) na wschodzie państwa”.

    127

    Ponadto w zakresie, w jakim skarżące poddają krytyce brak nawiązania kontaktu przez grupę biegłych z dwoma dostawcami z Dubaju, którzy przesłali diamenty zajęte w Belgii lub z sędzią śledczym prowadzącym dochodzenie w Belgii, należy stwierdzić, że skarżące nie wykazują, w jaki sposób taki brak nawiązania kontaktu uchybiałby procedurze, ani że taki obowiązek istnieje w ramach dochodzenia prowadzonego przez grupę biegłych.

    128

    Wreszcie wbrew temu, co twierdzą skarżące, fakt, że 18 przesyłek poprzedzających sporne przesyłki nie wzbudziło podejrzeń organów belgijskich, pozostaje bez wpływu na ocenę dwóch zidentyfikowanych przez wspomniane organy spornych przesyłek.

    129

    W trzeciej kolejności, co się tyczy czwartego powodu umieszczenia w wykazie, skarżące kwestionują wykazanie oceny, zgodnie z którą „[h]andlarze, którzy skupowali diamenty nielegalnie przemycone z Republiki Środkowoafrykańskiej na rynki zagraniczne, w tym z zachodniej części kraju, działali w Kamerunie w imieniu biura [Badica]”. Należy jednak wskazać, że wspomniana ocena została w sposób szczegółowy omówiona w sprawozdaniu końcowym Narodów Zjednoczonych. W sprawozdaniu tym wskazano, w szczególności w pkt 125, odnosząc się do licznych oświadczeń, że „[g]rupa biegłych zgromadziła szczegółowe zeznania ze źródeł rządowych oraz z branży diamentów, zgodnie z którymi Badica prowadziła również obrót diamentami w Republice Środkowoafrykańskiej, które wywożono potajemnie z państwa”. Uściślono, że „[z]godnie z tymi źródłami pewien Al Hadj Idriss Goudache prowadzi handel diamentami na rachunek Badicy” i że „[p]o dymisji Djotodia, prezesa byłej koalicji Séléka, w styczniu 2014 r., Goudache opuścił Republikę Środkowoafrykańską, wyjeżdżając do Kamerunu, i przebywał w Garoua-Boulaï, Bertoua i Douala, przed osiedleniem się w Kousseri, na północnych krańcach Kamerunu, w pobliżu N’Djamena”.

    130

    W tym względzie w zakresie, w jakim skarżące twierdzą, że wspomniane oświadczenia nie zawierają nazwisk osób, które je złożyły, ani nie opierają się na prawidłowo sporządzonych sprawozdaniach, należy przypomnieć, że obowiązków Rady w ramach przyjęcia zaskarżonego aktu nie można zrównać z obowiązkami krajowego organu sądowego państwa członkowskiego w ramach postępowania karnego (zob. pkt 78 powyżej), tym bardziej gdy – tak jak w niniejszym wypadku – dochodzenie jest prowadzone w państwie objętym wojną domową (zob. podobnie wyrok z dnia 7 kwietnia 2016 r., Akhras/Rada, C‑193/15 P, EU:C:2016:219, pkt 57 i przytoczone tam orzecznictwo).

    131

    W czwartej kolejności, co się tyczy piątego powodu umieszczenia w wykazie, skarżące podnoszą, że wymieniony w tym powodzie wywóz złota miał miejsce zgodnie z prawem, jak potwierdza to urzędowe zezwolenie zawarte w załączniku 33 do sprawozdania końcowego Narodów Zjednoczonych. W tym względzie, jak słusznie twierdzą skarżące, piąty powód umieszczenia w wykazie opiera się w niniejszym wypadku – jak wynika z pkt 136 sprawozdania końcowego Narodów Zjednoczonych – na urzędowej przepustce z dnia 5 maja 2014 r., załączonej w załączniku 33 do wspomnianego sprawozdania, w której zezwolono na wywóz 827 gramów złota. W tych okolicznościach nic nie umożliwia wykazania wskazanego w ramach piątego powodu nielegalnego charakteru wywozu z maja 2014 r. W konsekwencji należy stwierdzić, że wspomniany w tym piątym powodzie wywóz złota nie wykazuje wsparcia grup zbrojnych poprzez nielegalną eksploatację złota lub handel nim.

    132

    Jednakże okoliczność, że piąty powód umieszczenia w wykazie nie umożliwia dokonania stwierdzenia dotyczącego wsparcia grup zbrojnych poprzez nielegalną eksploatację złota lub handel nim, pozostaje bez wpływu na zasadność zaskarżonego aktu. Jak wspomniano w pkt 98 powyżej, mając na względzie prewencyjny charakter rozpatrywanych środków ograniczających, jeśli w ramach kontroli zgodności z prawem zaskarżonej decyzji sąd Unii stwierdzi, że co najmniej jeden z powodów wymienionych w uzasadnieniu przedstawionym przez komitet sankcji jest wystarczająco precyzyjny i konkretny, a także że został wykazany i stanowi sam w sobie wystarczającą podstawę do wsparcia tej decyzji, to okoliczność, iż pozostałe powody nie mają takiego skutku, nie może uzasadnić stwierdzenia nieważności wspomnianej decyzji (zob. podobnie wyrok z dnia 18 lipca 2013 r., Komisja i in./Kadi, C‑584/10 P, C‑593/10 P i C‑595/10 P, EU:C:2013:518, pkt 130).

    133

    Należy zaś stwierdzić, że – ujęte ogółem – pozostałe powody wskazane w uzasadnieniu przez komitet sankcji są, w kontekście niniejszej sprawy, wystarczająco precyzyjne, konkretne i wykazane, aby same w sobie stanowić wystarczającą podstawę dla przyjęcia zaskarżonego aktu, ponieważ wykazują wsparcie udzielane grupom zbrojnym poprzez nielegalną eksploatację zasobów naturalnych lub handel nimi w Republice Środkowoafrykańskiej.

    134

    W świetle powyższych rozważań należy oddalić zarzut drugi, bez konieczności orzekania w przedmiocie dopuszczalności sprawozdania Narodów Zjednoczonych z dnia 21 grudnia 2015 r. – w zakresie, w jakim zostało ono przyjęte po wydaniu zaskarżonego aktu – dla celów wykazania zarzutu szczegółowego dotyczącego uiszczenia opłat za zapewnienie bezpieczeństwa. Jak wynika z pkt 119 powyżej, ze względu na to, że zarzut szczegółowy dotyczący uiszczenia opłat za zapewnienie bezpieczeństwa został wykazany w sposób wymagany prawem, argument dotyczący uzasadnienia wspomnianego zarzutu szczegółowego dowodami zgromadzonymi w późniejszym okresie należy oddalić jako nieistotny dla sprawy. Podobna sytuacja ma zresztą miejsce w wypadku argumentu dotyczącego przedstawienia na etapie odpowiedzi na skargę sprawozdania sporządzonego w dniu 30 września 2015 r. przez Amnesty International oraz odpowiedzi grupy biegłych skierowanej do skarżących w dniu 7 grudnia 2015 r., ponieważ uzasadnienie umieszczenia w wykazie zostało w sposób wymagany prawem wykazane w sprawozdaniu końcowym Narodów Zjednoczonych, którego dopuszczalność nie jest kwestionowana.

    W przedmiocie zarzutu trzeciego, dotyczącego braku rozpatrzenia okoliczności sprawy przez Radę

    135

    Skarżące podnoszą, że Rada – ograniczając się do transpozycji decyzji Rady Bezpieczeństwa z dnia 20 sierpnia 2015 r. – nie przeprowadziła prawdziwego rozpatrzenia okoliczności sprawy. W tym względzie akta sprawy nie zawierają żadnej poszlaki wskazującej na to, iż Rada rozpatrzyła istotność i zasadność dowodów dotyczących skarżących, co skutkuje zatem niezgodnością z prawem zaskarżonego aktu. Rada dokonała więc transpozycji sankcji ONZ w sposób automatyczny, z naruszeniem wyroku z dnia 18 lipca 2013 r., Komisja i in./Kadi (C‑584/10 P, C‑593/10 P i C‑595/10 P, EU:C:2013:518). W tym względzie skarżące wskazują, że gdy Rada zwróciła się do komitetu sankcji o przekazanie dowodów, komitet nie przekazał ich.

    136

    Rada kwestionuje te argumenty.

    137

    Jak wskazano w pkt 86–89 powyżej, Rada nie była zobowiązana do rozpatrywania prawdziwości faktów i okoliczności uzasadniających przyjęty przez ONZ środek polegający na umieszczeniu w wykazie. Zgodnie z wyrokiem z dnia 18 lipca 2013 r., Komisja i in./Kadi (C‑584/10 P, C‑593/10 P i C‑595/10 P, EU:C:2013:518, pkt 114 i przytoczone tam orzecznictwo) w razie sformułowania uwag przez zainteresowaną osobę w przedmiocie uzasadnienia to na właściwym organie Unii ciąży bowiem obowiązek starannego i bezstronnego zbadania zasadności podnoszonych powodów, w świetle wspomnianych uwag i dołączonych do nich ewentualnych dowodów odciążających. A zatem Radzie nie można zarzucać, że na etapie wdrożenia rezolucji leżącej u podstaw zaskarżonego aktu nie uzyskała od komitetu sankcji informacji lub dowodów na poparcie twierdzeń podniesionych przeciwko skarżącym ani że w konsekwencji zdaniem skarżących dokonała „transpozycji sankcji ONZ w sposób automatyczny”.

    138

    W świetle powyższych rozważań należy oddalić zarzut trzeci i w konsekwencji oddalić skargę w całości.

    W przedmiocie kosztów

    139

    Zgodnie z art. 134 § 1 regulaminu postępowania kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ skarżące przegrały sprawę, należy obciążyć je kosztami zgodnie z żądaniem Rady.

     

    Z powyższych względów

    SĄD (dziewiąta izba)

    orzeka, co następuje:

     

    1)

    Skarga zostaje oddalona.

     

    2)

    Bureau d’achat de diamant Centrafrique (Badica) i Kardiam zostają obciążone kosztami postępowania.

     

    Gervasoni

    Madise

    Kowalik-Bańczyk

    Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 20 lipca 2017 r.

    Podpisy


    ( *1 ) Język postępowania: francuski.

    Top