Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 62015CJ0652

    Wyrok Trybunału (pierwsza izba) z dnia 29 marca 2017 r.
    Furkan Tekdemir przeciwko Kreis Bergstraße.
    Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Verwaltungsgericht Darmstadt.
    Odesłanie prejudycjalne – Układ stowarzyszeniowy między Unią Europejską a Turcją – Decyzja nr 1/80 – Artykuł 13 – Klauzula standstill – Prawo pobytu członków rodziny tureckiego pracownika należącego do legalnego rynku pracy państwa członkowskiego – Ewentualne istnienie nadrzędnego względu interesu ogólnego uzasadniającego nowe ograniczenia – Skuteczne zarządzanie przepływami migracyjnymi – Zobowiązanie obywateli państw trzecich w wieku poniżej 16 lat do posiadania zezwolenia na pobyt – Proporcjonalność.
    Sprawa C-652/15.

    Court reports – general

    ECLI identifier: ECLI:EU:C:2017:239

    WYROK TRYBUNAŁU (pierwsza izba)

    z dnia 29 marca 2017 r. ( *1 )

    „Odesłanie prejudycjalne — Układ stowarzyszeniowy między Unią Europejską a Turcją — Decyzja nr 1/80 — Artykuł 13 — Klauzula standstill — Prawo pobytu członków rodziny tureckiego pracownika należącego do legalnego rynku pracy państwa członkowskiego — Ewentualne istnienie nadrzędnego względu interesu ogólnego uzasadniającego nowe ograniczenia — Skuteczne zarządzanie przepływami migracyjnymi — Zobowiązanie obywateli państw trzecich w wieku poniżej 16 lat do posiadania zezwolenia na pobyt — Proporcjonalność”

    W sprawie C‑652/15

    mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Verwaltungsgericht Darmstadt (sąd administracyjny w Darmstadt, Niemcy) postanowieniem z dnia 1 grudnia 2015 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 7 grudnia 2015 r., w postępowaniu:

    Furkan Tekdemir, reprezentowany ustawowo przez Deryę Tekdemir oraz Nedima Tekdemira,

    przeciwko

    Kreis Bergstraße,

    TRYBUNAŁ (pierwsza izba),

    w składzie: R. Silva de Lapuerta (sprawozdawca), prezes izby, J.C. Bonichot, A. Arabadjiev, C.G. Fernlund i S. Rodin, sędziowie,

    rzecznik generalny: P. Mengozzi,

    sekretarz: M. Aleksejev, administrator,

    uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 13 października 2016 r.,

    rozważywszy uwagi przedstawione:

    w imieniu Furkana Tekdemira, reprezentowanego ustawowo przez Deryę Tekdemir oraz Nedima Tekdemira, przez R. Gutmanna, Rechtsanwalt,

    w imieniu rządu niemieckiego przez T. Henzego oraz J. Möllera, działających w charakterze pełnomocników,

    w imieniu rządu austriackiego przez G. Hessego, działającego w charakterze pełnomocnika,

    w imieniu Komisji Europejskiej przez D. Martina oraz T. Maxiana Ruschego, działających w charakterze pełnomocników,

    po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 15 grudnia 2016 r.,

    wydaje następujący

    Wyrok

    1

    Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 13 decyzji Rady Stowarzyszenia nr 1/80 z dnia 19 września 1980 r. w sprawie rozwoju stowarzyszenia, załączonej do Układu ustanawiającego stowarzyszenie między Europejską Wspólnotą Gospodarczą a Turcją, podpisanego w dniu 12 września 1963 r. w Ankarze przez Republikę Turcji z jednej strony i przez państwa członkowskie EWG oraz Wspólnotę z drugiej strony, zawartego, zatwierdzonego i ratyfikowanego w imieniu tej ostatniej decyzją Rady 64/732/EWG z dnia 23 grudnia 1963 r. (Dz.U. 1964, 217, s. 3685 – wyd. spec. w jęz. polskim, rozdz. 11, t. 11, s. 10) (zwanego dalej „układem stowarzyszeniowym”).

    2

    Wniosek ten został złożony w ramach sporu pomiędzy Furkanem Tekdemirem (zwanego dalej „dzieckiem F. Tekdemirem”), którego ustawowymi przedstawicielami są rodzice Derya Tekdemir oraz Nedim Tekdemir, a Kreis Bergstraße (powiatem Bergstraße, Niemcy), mającego za przedmiot oddalenie przez Kreis Bergstraße wniosku dziecka F. Tekdemira o wydanie zezwolenia na pobyt w Niemczech.

    Ramy prawne

    Prawo Unii

    Układ stowarzyszeniowy

    3

    Z art. 2 ust. 1 układu stowarzyszeniowego wynika, że jego celem jest wspieranie stałego i zrównoważonego wzmacniania więzi handlowych i gospodarczych między stronami, przy pełnym uwzględnieniu konieczności zapewnienia przyspieszonego rozwoju gospodarki Turcji oraz podniesienia poziomu zatrudnienia i warunków życia narodu tureckiego.

    4

    Zgodnie z art. 12 układu stowarzyszeniowego „Umawiające się Strony uzgadniają, że uwzględnią artykuły [45–47 TFUE], aby osiągnąć stopniowo swobodny przepływ pracowników”.

    Decyzja nr 1/80

    5

    Artykuł 13 decyzji nr 1/80 stanowi:

    „Państwa członkowskie Wspólnoty i Turcja nie mogą wprowadzać nowych ograniczeń w zakresie warunków dostępu do rynku pracy pracowników i członków ich rodzin, którzy przebywają i są zatrudnieni na ich właściwych terytoriach zgodnie z prawem”.

    6

    Zgodnie z art. 14 decyzji nr 1/80:

    „1.   Postanowienia niniejszej sekcji stosuje się z zastrzeżeniem ograniczeń uzasadnionych względami porządku, bezpieczeństwa i zdrowia publicznego.

    2.   Sekcja ta nie narusza praw i obowiązków wynikających z przepisów prawa krajowego lub umów dwustronnych zawartych między Turcją i państwami członkowskimi Wspólnoty w zakresie, w jakim przewidują korzystniejszy system dla swoich obywateli”.

    Prawo niemieckie

    7

    Paragraf 4 Gesetz über den Aufenthalt, die Erwerbstätigkeit und die Integration von Ausländern im Bundesgebiet (ustawy o pobycie, zatrudnieniu i integracji cudzoziemców na terytorium federalnym) z dnia 30 lipca 2004 r. (BGBl. 2004 I, s. 1950) w brzmieniu mającym zastosowanie w niniejszej sprawie (zwanej dalej „AufenthG”), zatytułowany „Obowiązek posiadania dokumentu pobytowego”, stanowi:

    „1)   Na potrzeby wjazdu lub pobytu na terytorium federalne cudzoziemcy mają obowiązek posiadania dokumentu pobytowego, chyba że prawo Unii Europejskiej lub rozporządzenie stanowi inaczej lub prawo pobytu przysługuje na mocy [układu stowarzyszeniowego]. Dokumenty pobytowe są wydawane w postaci:

    1.

    wizy w rozumieniu § 6 ust. 1 pkt 1 i 3,

    2.

    zezwolenia na pobyt (§ 7),

    2a.

    niebieskiej karty UE (§ 19a),

    3.

    zezwolenia na osiedlenie się (§ 9),

    4.

    zezwolenia na pobyt stały UE (§ 9a).

    […]

    5)   Cudzoziemiec, który posiada prawo pobytu na podstawie [układu stowarzyszeniowego], ma obowiązek wykazania istnienia tego prawa poprzez posiadanie zezwolenia na pobyt, o ile nie posiada on zezwolenia na osiedlenie się ani zezwolenia na pobyt stały UE. Zezwolenie na pobyt wydawane jest na wniosek”.

    8

    Paragraf 33 AufenthG, zatytułowany „Dziecko urodzone na terytorium federalnym”, przewiduje:

    „W drodze odstępstwa od § 5 i §29 ust. 1 pkt 2 zezwolenie na pobyt może zostać wydane z urzędu dziecku, które urodziło się na terytorium federalnym, jeżeli jedno z jego rodziców posiada zezwolenie na pobyt, zezwolenie na osiedlenie się lub zezwolenie na pobyt stały UE. Jeżeli na dzień urodzenia się dziecka oboje rodzice – lub to z rodziców, któremu przysługuje wyłączna władza rodzicielska – posiadają zezwolenie na pobyt, zezwolenie na osiedlenie się lub zezwolenie na pobyt stały UE, to zezwolenie na pobyt jest wydawane dziecku urodzonemu na terytorium federalnym z urzędu. Pobyt dziecka urodzonego na terytorium federalnym, którego ojciec lub matka na dzień urodzenia posiada wizę lub prawo do przebywania jako osoba zwolniona z obowiązku posiadania wizy, uważa się za dozwolony do dnia wygaśnięcia terminu ważności wizy lub upływu okresu legalnego pobytu bez obowiązku posiadania wizy”.

    9

    Paragraf 81 AufenthG, zatytułowany „Wniosek o wydanie dokumentu pobytowego”, przewiduje:

    „1)   Dokument pobytowy jest wydawany cudzoziemcowi wyłącznie na jego wniosek, o ile ustawa nie stanowi inaczej.

    2)   O wydanie dokumentu pobytowego, który […] może zostać otrzymany po wjeździe na terytorium, należy wystąpić bezpośrednio po tym wjeździe lub w terminie określonym w rozporządzeniu. W odniesieniu do dziecka urodzonego na terytorium federalnym, któremu dokument pobytowy może zostać wydany z urzędu, wniosek należy złożyć w terminie sześciu miesięcy od dnia jego urodzenia.

    […]”.

    10

    Paragraf 2 Ausländergesetz (ustawy o cudzoziemcach) z dnia 28 kwietnia 1965 r. (BGBl. 1965 I, s. 353), w brzmieniu obowiązującym w dniu wejścia w Niemczech w życie decyzji nr 1/80, przewidywał:

    1)   cudzoziemcy przybywający na terytorium, na którym stosuje się niniejsza ustawa, i zamierzający na nim przebywać powinni posiadać zezwolenie na pobyt. Zezwolenie na pobyt może zostać wydane, jeżeli obecność cudzoziemca nie narusza interesów Republiki Federalnej Niemiec.

    2)   Nie mają obowiązku posiadania dokumentu pobytowego cudzoziemcy, którzy:

    1.

    mają mniej niż 16 lat,

    […]

    3.

    są zwolnieniu z tego obowiązku na podstawie umów międzynarodowych.

    3)   W celu ułatwienia pobytu cudzoziemców federalny minister właściwy do spraw wewnętrznych może w drodze rozporządzenia zwolnić również innych cudzoziemców z obowiązku posiadania zezwolenia na pobyt.

    4)   Federalny minister właściwy do spraw wewnętrznych może w drodze rozporządzenia wprowadzić obowiązek zgłaszania pobytu przez cudzoziemców zwolnionych z obowiązku posiadania zezwolenia na pobyt”.

    11

    Wreszcie z postanowienia odsyłającego wynika, że za podstawie § 7 ust. 4 i 5 tej ustawy zezwolenie na pobyt przyznane młodemu cudzoziemcowi zwolnionemu z obowiązku posiadania zezwolenia na pobyt ze względu na wiek może zostać ograniczone w czasie przez organ administracji działający w ramach uprawnień dyskrecjonalnych.

    Postępowanie główne i pytania prejudycjalne

    12

    Dziecko F. Tekdemir, urodzone w Niemczech w dniu 16 czerwca 2014 r., jest obywatelem tureckim.

    13

    Matka dziecka F. Tekdemira, również obywatelka turecka, wjechała do Niemiec w dniu 1 listopada 2013 r. na podstawie wizy turystycznej Schengen. W dniu 12 listopada 2013 r. złożyła ona w oddziale Bundesamt für Migration und Flüchtlinge (urzędu federalnego ds. migracji i uchodźców) w Gieβen (Niemcy) wniosek o udzielenie azylu. W dniu wydania postanowienia odsyłającego postępowanie to jeszcze trwało. Matka dziecka F. Tekdemira nie posiada dokumentu pobytowego, ale – jako osoba ubiegająca się o azyl – posiada zgodę na pobyt.

    14

    Ojciec dziecka F. Tekdemira, również obywatel turecki, przybył do Niemiec w dniu 13 listopada 2005 r. Od dnia 1 lutego 2009 r. wykonywał on różne prace najemne. Od dnia 1 marca 2014 r. jest zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy.

    15

    Ojciec dziecka F. Tekdemira otrzymał w dniu 21 kwietnia 2008 r. – po raz pierwszy – zezwolenie na pobyt na czas określony z przyczyn humanitarnych, które to zezwolenie było systematycznie przedłużane do dnia 30 października 2013 r. Od dnia 31 października 2013 r. posiada on zezwolenie na pobyt ważne do dnia 6 października 2016 r. wydane zgodnie z § 4 ust. 5 AufenthG.

    16

    Rodzice dziecka F. Tekdemira zawarli związek małżeński w dniu 23 września 2015 r. Wcześniej sprawowali wspólnie władzę rodzicielska nad skarżącym w postępowaniu głównym.

    17

    W dniu 10 lipca 2014 r. dziecko F. Tekdemir, którego pobyt w Niemczech przez okres sześciu miesięcy po narodzinach został przez sąd odsyłający uznany za zgodny z prawem, złożyło wniosek o wydanie zezwolenia na pobyt na podstawie § 33 AufenthG.

    18

    Decyzją z dnia 27 lipca 2015 r. powiat Bergstraße oddalił ten wniosek. Uzasadniając odmowę, podkreślił on w szczególności, że właściwy organ dysponuje uprawnieniami dyskrecjonalnymi przy ocenie, czy należy wydać dokument pobytowy, oraz że w niniejszej sprawie uznał on, że nie powinien z tych uprawnień korzystać na korzyść dziecka F. Tekdemira. Powiat Bergstraße wskazał bowiem, że nie jest niedopuszczalne żądanie od dziecka F. Tekdemira, aby działało a posteriori w trybie postępowania wizowego, nawet jeśli spowoduje to nieuchronnie, że i on, i jego matka zostaną, przynajmniej tymczasowo, rozdzieleni z – odpowiednio – ojcem i małżonkiem. Wskazał on ponadto, że nie jest nierozsądne oczekiwać od ojca dziecka F. Tekdemira, że będzie on kontynuował pożycie rodzinne lub małżeńskie ze swoim synem i ze swoją małżonką w Turcji, zważywszy, że nie jest uznany za osobę ubiegającą się o azyl ani nie jest uchodźcą i że posiada – podobnie jak jego syn i małżonka – obywatelstwo tureckie. Wreszcie powiat Bergstraße podkreślił, że obecność dziecka F. Tekdemira w Niemczech była tolerowana prze okres trwania procedury azylowej zainicjowanej przez jego matkę.

    19

    Dziecko F. Tekdemir, reprezentowane przez rodziców, zaskarżyło tę decyzję do sądu odsyłającego.

    20

    Sąd odsyłający uważa, że obowiązek posiadania zezwolenia na pobyt przez obywateli państw trzecich w wieku poniżej 16 lat stanowi nowe ograniczenie w rozumieniu art. 13 decyzji nr 1/80.

    21

    Dalej, skoro taki obowiązek realizuje cel polegający na skutecznym zarządzaniu przepływami migracyjnymi, sąd odsyłający zastanawia się, czy cel ten stanowi nadrzędny wzgląd interesu ogólnego pozwalający uzasadnić takie ograniczenie, a jeżeli tak jest – jakie wymogi jakościowe powinien spełniać nadrzędny wzgląd interesu ogólnego w odniesieniu do tego celu.

    22

    W tych okolicznościach Verwaltungsgericht Darmstadt (sąd administracyjny w Darmstadt, Niemcy) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

    „1)

    Czy cel polegający na skutecznym zarządzaniu przepływami migracyjnymi stanowi nadrzędny wzgląd interesu ogólnego uzasadniający odmowę tureckiemu obywatelowi urodzonemu na terytorium Republiki Federalnej Niemiec zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pobyt, do którego to zwolnienia miałby on prawo na podstawie klauzuli standstill zawartej w art. 13 decyzji nr 1/80?

    2)

    Jeżeli Trybunał udzieli na to pytanie odpowiedzi twierdzącej, to jakie wymogi jakościowe powinien spełniać »nadrzędny wzgląd interesu ogólnego« w odniesieniu do celu polegającego na skutecznym zarządzaniu przepływami migracyjnymi?”.

    W przedmiocie pytań prejudycjalnych

    23

    Poprzez swoje pytania, które należy rozpatrzyć łącznie, sąd odsyłający zmierza zasadniczo do ustalenia, czy wykładni art. 13 decyzji nr 1/80 należy dokonywać w ten sposób, że cel polegający na skutecznym zarządzaniu przepływami migracyjnymi stanowi nadrzędny wzgląd interesu ogólnego pozwalający uzasadnić środek krajowy wprowadzony po wejściu w życie tej decyzji w danym państwie członkowskim, który to środek nakłada na obywateli państw trzecich w wieku poniżej 16 lat obowiązek posiadania zezwolenia na pobyt do celów wjazdu do tego państwa członkowskiego i pobytu w tym państwie, a w razie odpowiedzi twierdzącej – czy taki środek jest proporcjonalny w świetle celu, którego realizacji służy.

    24

    W celu udzielenia odpowiedzi na pytania przedłożone przez sąd odsyłający należy w pierwszej kolejności ustalić, czy środek krajowy, którego dotyczy sprawa w postępowaniu głównym, jest – jak przyjmuje sąd odsyłający – nowym ograniczeniem w rozumieniu art. 13 decyzji nr 1/80.

    25

    W tej kwestii należy przypomnieć, że w myśl utrwalonego orzecznictwa klauzula standstill wyrażona w art. 13 decyzji nr 1/80 zakazuje w sposób generalny wprowadzania jakiegokolwiek nowego środka krajowego, którego celem lub skutkiem byłoby poddanie korzystania przez obywatela tureckiego ze swobody przepływu pracowników na terytorium krajowym wymogom bardziej restrykcyjnym niż te, które obowiązywały w chwili wejścia w życie rzeczonej decyzji w stosunku do danego państwa członkowskiego (zob. wyrok z dnia 7 listopada 2013 r., Demir, C‑225/12, EU:C:2013:725, pkt 33 i przytoczone tam orzecznictwo).

    26

    Z postanowienia odsyłającego wynika, że na podstawie uregulowania krajowego mającego zastosowanie do stanu faktycznego sprawy w postępowaniu głównym obywatele państw trzecich, w tym mający mniej niż 16 lat, mają obowiązek posiadania zezwolenia na pobyt, by móc wjechać do Niemiec i przebywać w tym państwie. Jednak w przypadku dzieci obywateli państw trzecich, które urodziły się w tym państwie członkowskim i których jedno z rodziców posiada zezwolenie na pobyt w Niemczech, takich jak F. Tekdemir, właściwy organ może z urzędu wydać im zezwolenie na pobyt.

    27

    Z postanowienia odsyłającego wynika również, że na podstawie uregulowania krajowego mającego zastosowanie w dniu wejścia w Niemczech w życie decyzji nr 1/80 obywatele państw trzecich w wieku poniżej 16 lat byli zwolnieni z obowiązku posiadania zezwolenia na pobyt, by móc wjechać do tego państwa członkowskiego i w tym państwie przebywać. Na podstawie tego odstępstwa te małoletnie dzieci korzystały z prawa pobytu i w ten sposób były zrównane z obywatelami państw trzecich posiadającymi zezwolenie na pobyt. Prawo pobytu przyznane w ten sposób tym małoletnim dzieciom mogło jednak a posteriori zostać ograniczone w czasie przez organ administracji działający w ramach uprawnień dyskrecjonalnych.

    28

    Porównawszy uregulowanie krajowe istniejące w dniu wejścia w życie decyzji nr 1/80 oraz uregulowanie krajowe, którego dotyczy sprawa w postępowaniu głównym, sąd odsyłający stwierdził – a rząd niemiecki tego nie zakwestionował – że warunki wjazdu do Niemiec i pobytu w tym państwie obywateli państw trzecich w wieku poniżej 16 lat przewidziane w tym ostatnim uregulowaniu są bardziej rygorystyczne niż te, które przewidywało wcześniejsze uregulowanie.

    29

    Sąd odsyłający wskazuje ponadto, że nawet jeżeli uregulowanie krajowe, którego dotyczy sprawa w postępowaniu głównym, nie reguluje konkretnie kwestii łączenia rodzin, to może ono jednak mieć wpływ na łączenie rodziny pracownika tureckiego takiego jak ojciec dziecka F. Tekdemira, skoro – jak w niniejszym przypadku – stosowanie tego uregulowania utrudnia takie łączenie. Stwierdzenia tego rząd niemiecki również nie kwestionuje.

    30

    Należy zatem przyjąć za punkt wyjścia okoliczność, że uregulowanie krajowe, którego dotyczy sprawa w postępowaniu głównym, zaostrzyło warunki łączenia rodzin pracowników tureckich takich jak ojciec dziecka F. Tekdemira w porównaniu z warunkami istniejącymi w dniu wejścia w Niemczech w życie decyzji nr 1/80.

    31

    W tym kontekście należy przypomnieć, że – jak wynika z orzecznictwa Trybunału – uregulowanie krajowe zaostrzające warunki łączenia rodzin pracowników tureckich legalnie zamieszkałych w danym państwie członkowskim w stosunku do warunków mających zastosowanie w chwili wejścia tym państwie członkowskim w życie decyzji nr 1/80 stanowi nowe ograniczenie, w rozumieniu art. 13 tej decyzji, korzystania przez wspomnianych obywateli tureckich ze swobodnego przepływu pracowników w danym państwie członkowskim (zob. podobnie wyrok z dnia 12 kwietnia 2016 r., Genc, C‑561/14, EU:C:2016:247, pkt 50).

    32

    Uregulowanie krajowe, którego dotyczy sprawa w postępowaniu głównym, stanowi zatem nowe ograniczenie w rozumieniu art. 13 decyzji nr 1/80.

    33

    W tej kwestii Trybunał orzekł już, że ograniczenie, którego celem lub skutkiem byłoby poddanie korzystania przez obywateli tureckich ze swobody przepływu pracowników na terytorium krajowym warunkom bardziej restrykcyjnym niż te, które obowiązywały w chwili wejścia w życie decyzji nr 1/80, jest zabronione, chyba że wynika z ograniczeń, o których mowa w art. 14 tej decyzji, lub jest uzasadnione nadrzędnymi względami interesu ogólnego, jest właściwe do zapewnienia realizacji prawnie uzasadnionego celu i nie wykracza poza to, co konieczne do jego osiągnięcia (wyrok z dnia 12 kwietnia 2016 r., Genc, C‑561/14, EU:C:2016:247, pkt 51 i przytoczone tam orzecznictwo).

    34

    W niniejszej sprawie należy zauważyć, że uregulowanie krajowe, którego dotyczy sprawa w postępowaniu głównym, nie wynika z ograniczeń, o których mowa w art. 14 decyzji nr 1/80, ponieważ – jak wynika z postanowienia odsyłającego i uwag rządu niemieckiego – uregulowanie to realizuje cel polegający na skutecznym zarządzaniu przepływami migracyjnymi.

    35

    W drugiej kolejności należy w związku z tym ustalić, czy skuteczne zarządzanie przepływami migracyjnymi stanowi, jak twierdzi rząd niemiecki, nadrzędny wzgląd interesu ogólnego, pozwalający uzasadnić nowe ograniczenie w rozumieniu art. 13 decyzji nr 1/80.

    36

    W tej kwestii należy podkreślić znaczenie, jakie prawo Unii przyznaje celowi polegającemu na skutecznym zarządzaniu przepływami migracyjnymi, co wynika z art. 79 ust. 1 TFUE, który wyraźnie wymienia ten cel wśród celów wspólnej polityki imigracyjnej rozwijanej przez Unię Europejską.

    37

    Należy zresztą zauważyć, że tego rodzaju cel nie jest sprzeczny ani z celami wymienionymi w art. 2 ust. 1 układu stowarzyszeniowego, ani z celami wskazanymi w motywach decyzji nr 1/80.

    38

    Ponadto Trybunał uznał, że cel polegający na zapobieganiu nielegalnemu wjazdowi i pobytowi stanowi nadrzędny wzgląd interesu ogólnego dla celów art. 13 decyzji nr 1/80 (zob. podobnie wyrok z dnia 7 listopada 2013 r., Demir, C‑225/12, EU:C:2013:725, pkt 41).

    39

    W tych okolicznościach, jak wskazał rzecznik generalny w pkt 17 opinii, cel polegający na skutecznym zarządzaniu przepływami migracyjnymi może stanowić nadrzędny wzgląd interesu ogólnego, mogący uzasadnić nowe ograniczenie w rozumieniu art. 13 decyzji nr 1/80.

    40

    W trzeciej kolejności należy ocenić, czy uregulowanie, którego dotyczy sprawa w postępowaniu głównym, jest odpowiednie do realizacji celu, którego osiągnięciu służy, i nie wykracza poza to, co jest konieczne do jego realizacji.

    41

    Jeżeli chodzi o odpowiedni charakter tego środka dla potrzeb realizowanego celu, to nałożony na obywateli państw trzecich w wieku poniżej 16 lat obowiązek posiadania zezwolenia na pobyt do celów wjazdu do danego państwa członkowskiego i pobytu w tym państwie z pewnością pozwala na kontrolowanie legalności pobytu takich obywateli w tym państwie. Tak więc w zakresie, w jakim skuteczne zarządzanie przepływami migracyjnymi wymaga kontrolowania tych przepływów, tego rodzaju środek jest właściwy do zapewnienia realizacji tego celu. Co do zasady może on zatem uzasadniać dodatkowe ograniczenie mimo klauzuli standstill.

    42

    Jeżeli chodzi o kwestię, czy środek krajowy, którego dotyczy sprawa w postępowaniu głównym, wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia zamierzonego celu, należy wskazać, że co do zasady zobowiązanie obywateli państw trzecich, w tym mających mniej niż 16 lat, do posiadania zezwolenia na pobyt w celu wjazdu do Niemiec i pobytu w tym państwie, samo w sobie nie może być uważane za nieproporcjonalne w świetle zamierzonego celu.

    43

    Jednak kryterium proporcjonalności wymaga, by szczegółowe zasady wykonania takiego obowiązku nie wykraczały poza to, co jest niezbędne dla osiągnięcia zamierzonego celu.

    44

    W tej kwestii należy zwrócić uwagę na fakt, że § 33 AufenthG przyznaje właściwemu organowi szerokie uprawnienia dyskrecjonalne przy podejmowaniu decyzji, czy w okolicznościach takich jak okoliczności sprawy w postępowaniu głównym należy wydać zezwolenie na pobyt.

    45

    Jak wynika z postanowienia odsyłającego, powiat Bergstraße, korzystając z przysługujących mu uprawnień dyskrecjonalnych, oddalił wniosek o wydanie zezwolenia na pobyt dziecka F. Tekdemira, uznając, po pierwsze, że nie jest niedopuszczalne żądanie od niego, aby działało a posteriori w trybie postępowania wizowego, nawet jeśli spowoduje to nieuchronnie, że i on, i matka zostaną, przynajmniej tymczasowo, rozdzieleni z – odpowiednio – ojcem i małżonkiem, oraz po drugie, że nie jest nierozsądne oczekiwać od ojca dziecka F. Tekdemira, że będzie on kontynuował pożycie rodzinne lub małżeńskie ze swoim synem i ze swoją małżonką w Turcji.

    46

    Jest zatem oczywiste, że stosowanie spornego uregulowania krajowego wobec pracownika tureckiego takiego jak ojciec dziecka F. Tekdemira ma ten skutek, że będzie on musiał dokonać wyboru między kontynuowaniem pracy najemnej w Niemczech i poważnym zakłóceniem życia rodzinnego a rezygnacją z pracy bez gwarancji reintegracji zawodowej pracy po ewentualnym powrocie z Turcji.

    47

    Rząd niemiecki uściśla, że prawo krajowe w żaden sposób nie wyklucza możliwości łączenia rodziny w odniesieniu do skarżącego w sprawie w postępowaniu głównym i jego ojca, jeżeli przewiduje obowiązek zainicjowania a posteriori postępowania wizowego, w ramach którego możliwe będzie zbadanie istnienia przesłanek takiego łączenia rodziny. Tak więc skarżący w postępowaniu głównym, w celu uzyskania zezwolenia na pobyt, by móc wjechać do Niemiec i w tym państwie przebywać z tytułu łączenia rodzin, będzie musiał rozpocząć takie postępowania z Turcji.

    48

    Jednak żaden element akt sprawy przedłożonych Trybunałowi nie pozwala na uznanie, że dla potrzeb kontrolowania legalności pobytu w danym państwie członkowskim obywateli państw trzecich w wieku poniżej 16 lat, a konsekwencji zapewnienia realizacji celu polegającego na skutecznym zarządzaniu przepływami migracyjnymi konieczne jest, by dzieci będące obywatelami państw trzecich urodzone w tym państwie członkowskim, które przebywają w nim legalnie od urodzenia, musiały powrócić do państwa trzeciego, którego obywatelstwo posiadają, i z tego państwa inicjować postępowanie, w ramach którego takie przesłanki będą badane.

    49

    W tej kwestii nie było podnoszone, a tym bardziej wykazane, że jedynie wyjazd skarżącego w sprawie w postępowaniu głównym z terytorium niemieckiego i zainicjowanie a posteriori postępowania wizowego umożliwiłoby właściwemu organowi dokonanie oceny legalności jego pobytu z tytułu łączenia rodzin.

    50

    Przeciwnie, brak jest podstaw do uznania, że właściwy organ już teraz nie dysponowałby wszystkimi informacjami i dowodami potrzebnymi do zdecydowania o prawie skarżącego w sprawie w postępowaniu głównym do pobytu w Niemczech z tytułu łączenia rodzin oraz że właściwy organ nie mógłby tego badania przeprowadzić w ramach postępowania w sprawie wydania zezwolenia na pobyt na podstawie § 33 AufenthG, unikając niedogodności, o których mowa w pkt 46 niniejszego wyroku.

    51

    Tak więc w zakresie, w jakim w okolicznościach takich jak okoliczności sprawy w postępowaniu głównym stosowanie uregulowania krajowego powoduje skutki takie jak te opisane w pkt 46 niniejszego wyroku, należy uważać, że stosowanie to jest nieproporcjonalne w stosunku do zamierzonego celu.

    52

    W tej sytuacji należy stwierdzić, że do celów art. 13 decyzji nr 1/80 szczegółowe zasady wykonania nałożonego na obywateli państw trzecich w wieku poniżej 16 lat obowiązku posiadania zezwolenia na pobyt w celu wjazdu do danego państwa członkowskiego i pobytu w tym państwie w odniesieniu do dzieci będących obywatelami państw trzecich urodzonych w danym państwie członkowskim, których jedno z rodziców jest pracownikiem tureckim korzystającym z zezwolenia na pobyt w tym państwie członkowskim, takich jak skarżący w sprawie w postępowaniu głównym, wykraczają poza to, co jest konieczne dla osiągnięcia celu polegającego na skutecznym zarządzaniu przepływami migracyjnymi.

    53

    W świetle powyższych rozważań na pytania przedstawione przez sąd odsyłający należy udzielić następującej odpowiedzi: wykładni art. 13 decyzji nr 1/80 należy dokonywać w ten sposób, że cel polegający na skutecznym zarządzaniu przepływami migracyjnymi może stanowić nadrzędny wzgląd interesu ogólnego pozwalający uzasadnić środek krajowy wprowadzony po wejściu w życie tej decyzji w danym państwie członkowskim, który to środek nakłada na obywateli państw trzecich w wieku poniżej 16 lat obowiązek posiadania zezwolenia na pobyt do celów wjazdu do tego państwa członkowskiego i pobytu w tym państwie. Środek taki nie jest jednak proporcjonalny w świetle zamierzonego celu, jeżeli szczegółowe zasady jego wykonania w odniesieniu do dzieci będących obywatelami państwa trzeciego urodzonych w danym państwie członkowskim, których jedno z rodziców jest pracownikiem tureckim zamieszkałym legalnie w tym państwie członkowskim, takich jak skarżący w sprawie w postępowaniu głównym, wykraczają poza to, co jest konieczne dla osiągnięcia tego celu.

    W przedmiocie kosztów

    54

    Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.

     

    Z powyższych względów Trybunał (pierwsza izba) orzeka, co następuje:

     

    Wykładni art. 13 decyzji Rady Stowarzyszenia nr 1/80 z dnia 19 września 1980 r. w sprawie rozwoju stowarzyszenia, załączonej do Układu ustanawiającego stowarzyszenie między Europejską Wspólnotą Gospodarczą a Turcją, podpisanego w dniu 12 września 1963 r. w Ankarze przez Republikę Turcji z jednej strony i przez państwa członkowskie EWG oraz Wspólnotę z drugiej strony, zawartego, zatwierdzonego i ratyfikowanego w imieniu tej ostatniej decyzją Rady 64/732/EWG z dnia 23 grudnia 1963 r., należy dokonywać w ten sposób, że cel polegający na skutecznym zarządzaniu przepływami migracyjnymi może stanowić nadrzędny wzgląd interesu ogólnego pozwalający uzasadnić środek krajowy wprowadzony po wejściu w życie tej decyzji w danym państwie członkowskim, który to środek nakłada na obywateli państw trzecich w wieku poniżej 16 lat obowiązek posiadania zezwolenia na pobyt do celów wjazdu do tego państwa członkowskiego i pobytu w tym państwie.

     

    Środek taki nie jest jednak proporcjonalny w świetle zamierzonego celu, jeżeli szczegółowe zasady jego wykonania w odniesieniu do dzieci będących obywatelami państwa trzeciego urodzonych w danym państwie członkowskim, których jedno z rodziców jest pracownikiem tureckim zamieszkałym legalnie w tym państwie członkowskim, takich jak skarżący w sprawie w postępowaniu głównym, wykraczają poza to, co jest konieczne dla osiągnięcia tego celu.

     

    Podpisy


    ( *1 ) Język postępowania: niemiecki.

    Top