1

W skardze, która wpłynęła do sekretariatu Sądu w dniu 29 marca 2014 r., P. Colart i inni skarżący, wymienieni w załączniku, żądają stwierdzenia nieważności wyników wyborów do komitetu pracowniczego Parlamentu Europejskiego, które zostały ogłoszone i przekazane przez komisję skrutacyjną w dniu 28 listopada 2013 r. oraz potwierdzone przez tę komisję po oddaleniu ich zażalenia.

2

Artykuł 9 regulaminu pracowniczego urzędników Unii Europejskiej (zwanego dalej „regulaminem pracowniczym”), w wersji znajdującej zastosowanie w niniejszej sprawie, stanowi:

„1.   Powołuje się:

[…]

któr[y] wykonuj[e] funkcje powierzone [mu] w niniejszym regulaminie pracowniczym.

2.   Skład oraz szczegóły dotyczące działalności [tego] organ[u] ustalane są przez każdą z instytucji zgodnie z przepisami załącznika II [do regulaminu pracowniczego].

[…]”.

3

Artykuł 1 akapit drugi załącznika II do regulaminu pracowniczego stanowi:

„Procedura wyborów do komitetu pracowniczego, jeśli nie jest on podzielony na sekcje lokalne, lub do sekcji lokalnych, jeśli komitet pracowniczy jest podzielony na sekcje lokalne, jest określana przez zgromadzenie urzędników instytucji pracujących w danym miejscu zatrudnienia. Jednakże instytucja może podjąć decyzję, że warunki wyboru należy ustalić zgodnie z preferencjami pracowników instytucji wyrażonymi w referendum […]”.

4

Na podstawie załącznika II do regulaminu pracowniczego komitet pracowniczy Parlamentu uchwalił w dniu 6 lutego 2012 r. regulamin w sprawie reprezentacji personelu (zwany dalej „RRP”), który w dniu 4 kwietnia 2012 r. został przyjęty w referendum przez personel tej instytucji.

5

Artykuł 8 ust. 1 i 2 RRP stanowi:

„1.   Zgromadzenie [personelu, złożone ze wszystkich wyborców komitetu pracowniczego,] powołuje, na wspólny wniosek list mających co najmniej jednego wybranego przedstawiciela w kończącym urzędowanie komitecie pracowniczym, co najmniej jednego skrutatora i trzech zastępców skrutatora na listę spośród wyborców.

2.   Skrutatorzy i ich zastępcy nie mogą być ani członkami komitetu pracowniczego, ani kandydatami w wyborach do komitetu pracowniczego […]”.

6

Artykuł 20 ust. 1 i 2 RRP stanowi, że „[k]omisja [skrutacyjna] składa się ze skrutatorów” i że „jest odpowiedzialna za organizację i przebieg wyborów do komitetu pracowniczego oraz innych wyborów, referendów i konsultacji przeprowadzanych zgodnie z niniejszym regulaminem”.

7

Artykuł 26 RRP stanowi:

„1.   Czynności wyborcze organizuje komisja skrutacyjna.

2.   Komisji skrutacyjnej przysługuje co najmniej [40-]dniowy termin na zorganizowanie wyborów.

3.   Na wniosek komisji skrutacyjnej sekretarz generalny Parlamentu może wyznaczyć dwóch obserwatorów, w tym jednego ze służby prawnej, którzy biorą udział w posiedzeniach komisji skrutacyjnej dotyczących wyborów do komitetu pracowniczego”.

8

Artykuł 39 RRP stanowi:

„1.   Po zakończeniu liczenia głosów komisja skrutacyjna przyjmuje i ogłasza listę wybranych kandydatów.

2.   Niewybrani kandydaci z poszczególnych list zostają wpisani do protokołu kolejno według liczby głosów, które uzyskali.

3.   Komisja skrutacyjna sporządza protokół z czynności wyborczych najpóźniej w terminie [25] dni roboczych od ogłoszenia listy wybranych kandydatów, po rozpatrzeniu ewentualnych zażaleń, o których mowa w art. 42 niniejszego regulaminu.

4.   Komisja skrutacyjna przekazuje egzemplarz tego protokołu oraz listy wybranych kandydatów sekretarzowi generalnemu Parlamentu, a także najstarszemu wiekiem spośród wybranych kandydatów, oraz publikuje je na stronie intranetowej komisji skrutacyjnej”.

9

Artykuł 41 RRP stanowi:

„Z zastrzeżeniem skargi do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej komisja skrutacyjna jest wyłącznie właściwa do rozstrzygania sporów lub rozpatrywania innych zażaleń dotyczących organizacji wyborów do komitetu pracowniczego. Zażalenia takie składa się na piśmie do komisji skrutacyjnej w terminie dziesięciu dni roboczych od doręczenia decyzji lub aktu niekorzystnego. Komisja skrutacyjna udziela odpowiedzi na zażalenia w terminie dziesięciu dni roboczych od chwili ich otrzymania”.

10

Artykuł 42 RRP stanowi:

„Zażalenia dotyczące przebiegu czynności wyborczych składa się na piśmie do komisji skrutacyjnej w terminie dziesięciu dni roboczych od chwili ogłoszenia listy wybranych kandydatów. Komisja skrutacyjna udziela odpowiedzi na zażalenia w terminie dziesięciu dni roboczych od chwili ich otrzymania”.

11

Artykuł 45 RRP stanowi, że projekty zmian RRP przedkładane są bądź przez komitet pracowniczy, bądź we wniosku podpisanym przez co najmniej 200 wyborców, a jeśli taki projekt zostanie przyjęty przez zgromadzenie, poddawany jest referendum w terminie 20 dni roboczych.

12

Artykuł 47 RRP stanowi, że „niniejszy regulamin, złożony w dniu 20 czerwca 2012 r. do sekretarza generalnego Parlamentu […], zostaje przekazany do wiadomości przewodniczącego prezydium Parlamentu […]”.

13

W 2013 r. skarżący należeli do związku zawodowego „Solidarité pour les agents et fonctionnaires européens” (solidarność na rzecz pracowników i urzędników europejskich, zwanego dalej „SAFE”). Co się tyczy P. Colarta i P. Vienne’a, byli oni, odpowiednio, przewodniczącym i sekretarzem politycznym związku.

14

W następstwie nadzwyczajnego walnego zebrania członków SAFE, które odbyło się w dniu 21 czerwca 2013 r., w związku wywiązał się spór wewnętrzny dotyczący składu komitetu wykonawczego, gdyż dziewięciu członków SAFE, z P. Colartem na czele (zwanych dalej „Colart i in.”), rościło sobie prawo, podobnie jak inna grupa członków SAFE, pod przewodnictwem P. Ciuffredy, do bycia prawowitymi reprezentantami tego związku. Obie grupy członków SAFE spierały się na temat dostępu do skrzynki poczty elektronicznej, udostępnionej SAFE przez Parlament, zarówno przed sądem Unii (zob. postanowienie Colart i in./Parlament, F‑87/13, EU:F:2014:53), jak i przed sądami luksemburskimi.

15

W perspektywie wyborów do komitetu pracowniczego Parlamentu, które miały się odbyć na jesieni 2013 r., Colart i in. postanowili ostatecznie nie startować pod szyldem „SAFE”, dopóki konflikt między nimi a drugą grupą członków SAFE, której w ostatniej kolejności przewodniczył S. Guccione (zwaną dalej „Guccione i in.”), nie zostanie rozwiązany. Toteż w dniu 20 września 2013 r. Colart i in. zgłosili komisji skrutacyjnej na te wybory listę o nazwie „SAFETY” (zwaną dalej „listą SAFETY”), ostrzegając przy tym komisję skrutacyjną w wiadomości elektronicznej wysłanej tego samego dnia do jej przewodniczącego o skutkach potencjalnego użycia, ich zdaniem bezprawnego i oszukańczego, nazwy „SAFE” przez listę kandydatów, na której czele stoi S. Guccione (zwaną dalej „listą SAFE”). Zdaniem skarżących Colart i in. przyjęli „ostrożne i rozsądne podejście, zmierzające głównie do tego, by nie »zbrukać« demokratycznej procedury wyborczej poprzez narażenie komisji skrutacyjnej na otrzymanie dwóch konkurencyjnych list, z których obie pretendują do [prawowitego] używania nazwy »SAFE«, co niosłoby ryzyko lawiny postępowań sądowych zakłócających kalendarz czynności wyborczych”.

16

Po opublikowaniu przez komisję skrutacyjną w dniu 25 września 2013 r. list kandydatów w wyborach do komitetu pracowniczego Colart i in. skierowali do grupy Guccione i in., którzy zgłosili swoje kandydatury na liście SAFE, wiadomość elektroniczną, informując ich, że Colart i in. są uprawnieni do logo „SAFE”, zarejestrowanego w Urzędzie ds. Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) (OHIM), więc jeżeli Guccione i in. będą używać tego logo, Colart i in. pozwą ich do sądu w celu uzyskania naprawienia szkód wynikających z tego niezgodnego z prawem używania.

17

W dniu 10 października 2013 r. Parlament udostępnił Colartowi i in. skrzynkę poczty elektronicznej o nazwie „SAFETY”.

18

Pierwsza tura głosowania w wyborach do komitetu pracowniczego odbyła się w dniach 14–23 października 2013 r. Druga tura została przeprowadzona w dniach 18–27 listopada.

19

Po ogłoszeniu przez komisję skrutacyjną w dniu 28 listopada 2013 r. wyników wyborów do komitetu pracowniczego Parlamentu w dniu 12 grudnia 2013 r. P. Colart złożył do komisji skrutacyjnej, jako „osoba odpowiedzialna za listę SAFETY”, „[z]ażalenie na podstawie art. 42 [RRP] dotyczące wyników wyborów […]”. Zażalenie to zostało również skierowane do wiadomości między innymi przewodniczącego i sekretarza generalnego Parlamentu. W zażaleniu P. Colart, występując w imieniu listy SAFETY, zarzucił komisji skrutacyjnej, że nie powzięła środków ani nie udzieliła odpowiedzi na jego wiadomość z dnia 20 września 2013 r., ani nawet nie omówiła kwestii używania nazwy „SAFE” w wyborach. Zakwestionował również przyznanie liście SAFE, na której czele stał S. Guccione, czterech z sześciu miejsc przydzielonych urzędnikom lub pracownikom pełniącym służbę w Luksemburgu (Luksemburg).

20

W zażaleniu skierowanym do komisji skrutacyjnej w imieniu listy SAFETY P. Colart zażądał tytułem głównym, by „czynności wyborcze zostały po prostu unieważnione z powodu braku uczciwości głosowania oraz stosowania nieuczciwych metod i zachowań”. Pomocniczo, zarzucając przy tym, że komisja skrutacyjna została poddana przewodnictwu członka grupy Guccione i in., która okrzyknęła się grupą prawowitych członków komitetu wykonawczego SAFE, czyli A. Tilotty, P. Colart żądał w imieniu listy SAFETY ręcznego przeliczenia głosów. Podnosił w tym względzie nieprawidłowości dotyczące otwarcia urn po pierwszej turze głosowania oraz zamknięcia rzekomo zabezpieczonych pomieszczeń, w których zostało zorganizowane głosowanie, a także swoje wątpliwości na temat prawdziwości wyników ze względu na to, że wśród 29 osób wybranych do komitetu pracowniczego, po pierwsze, nie znalazł się żaden z kandydatów zatrudnionych w dyrekcji generalnej ds. tłumaczeń, która przecież stanowi 20% personelu Parlamentu, a po drugie, jedynie sześciu wybranych kandydatów ma miejsce zatrudnienia w Luksemburgu.

21

Pismem z dnia 19 grudnia 2013 r. (zwanym dalej „decyzją komisji skrutacyjnej z dnia 19 grudnia 2013 r.” lub „decyzją oddalającą zażalenie do komisji skrutacyjnej”) komisja skrutacyjna udzieliła odpowiedzi na zażalenie złożone przez P. Colarta, działającego jako osoba odpowiedzialna za listę SAFETY, wskazując, że w braku wiążącego orzeczenia sądowego w sprawie używania nazwy „SAFE” musiała ona zaakceptować wszystkie nazwy list w takiej postaci, w jakiej zostały zaproponowane przez osoby odpowiedzialne, tym bardziej że decydując się na wystawienie listy o nazwie „SAFETY”, Colart i in. zapobiegli ryzyku pomyłki, które mogłoby zostać spowodowane po stronie wyborców przez istnienie dwóch konkurencyjnych list o tej samej nazwie.

22

Co do rzeczywistego charakteru oddanych głosów, komisja skrutacyjna wskazała P. Colartowi, że liczba czystych kart do głosowania była systematycznie sprawdzana zarówno przy otwarciu, jak i przy zamknięciu lokali wyborczych, które były poza tym zabezpieczone zamkami elektronicznymi, i że nie stwierdzono żadnych błędów, co pozwala wykluczyć podejrzenia, iż być może urny zostały otwarte i zapełnione innymi kartami do głosowania w miejsce tych już wrzuconych.

23

W odniesieniu do żądania ponownego przeliczenia głosów komisja skrutacyjna wskazała P. Colartowi, że jednogłośnie postanowiła tego nie robić, w braku choćby najdrobniejszego argumentu, który w rozsądny i mający walor dowodowy sposób uzasadniałby takie działanie.

24

Wreszcie co do wyników wyborów, komisja skrutacyjna podkreśliła, że nie do niej należy dokonywanie politycznych analiz, ani tym bardziej komentowanie przynależności wybranych kandydatów do takiej czy innej dyrekcji generalnej Parlamentu. Jeśli chodzi o liczbę osób wybranych z miejsca zatrudnienia w Luksemburgu, zdaniem komisji jest ona całkowicie zgodna z ustalonym w RRP wymaganym minimum.

25

Skarżący wnoszą do Sądu o:

26

Parlament wnosi do Sądu o:

27

Pismem sekretariatu z dnia 15 września 2014 r. Sąd w ramach środków organizacji postępowania postawił stronom pytania, na które udzieliły one odpowiedzi w wyznaczonym terminie.

28

Skarżący wyjaśnili ze swej strony, że nie zamierzali angażować w sprawę organu powołującego w następstwie ogłoszenia wyników wyborów i że skierowali swoje zażalenie do komisji skrutacyjnej do wiadomości niektórych osób, upoważnionych do działania w imieniu organu powołującego, wyłącznie ze względów przejrzystości i uprzejmości. Potwierdzili w szczególności, że decyzją, której stwierdzenia nieważności żądają, jest decyzja w sprawie ogłoszenia wyników wyborów, jako że ich zdaniem decyzja komisji skrutacyjnej z dnia 19 grudnia 2013 r. potwierdziła jedynie wyniki ogłoszone w dniu 28 listopada tego samego roku.

29

Ponadto skarżący wskazali, że w następstwie decyzji komisji skrutacyjnej z dnia 19 grudnia 2013 r. nie zapytali oni organu powołującego, czy nie należałoby złożyć zażalenia na podstawie art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego, ponieważ, po pierwsze, zażalenie takie niepotrzebnie wydłużyłoby procedurę, gdyż organ powołujący nie ma hierarchiczne władzy nad komisją skrutacyjną, w związku z czym nie mógł on zasadniczo zmienić decyzji tej komisji. Po drugie, zgodnie z treścią art. 41 RRP oraz wychodząc z założenia, że organ powołujący nie mógł zasadniczo mieszać się do procedury wyborczej w wyborach do komitetu pracowniczego, skarżący uznali, że Sąd jest na mocy art. 41 RRP właściwy do dokonywania bezpośrednio oceny zgodności z prawem decyzji komisji skrutacyjnej.

30

Przyznając, że zgodnie z orzecznictwem organ powołujący, jakkolwiek nie ma władzy hierarchicznej nad komisją skrutacyjną, może, a wręcz powinien interweniować w celu zmiany decyzji tej komisji, jeżeli są one niezgodne z prawem, skarżący opowiedzieli się za „nadaniem orzecznictwu kierunku zmierzającego do bezwzględnego braku udziału organu powołującego w procesie wyborczym”.

31

Z kolei Parlament potwierdził przed Sądem, że nie delegował na komisję skrutacyjną żadnych uprawnień do podejmowania decyzji w imieniu i na rachunek organu powołującego. W szczególności kompetencje do rozstrzygania w sprawie zażaleń wnoszonych na podstawie art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego powierzone są wyłącznie prezydium, przewodniczącemu i sekretarzowi generalnemu tej instytucji.

32

Parlament, wskazując, że nie poinformował personelu konkretnie o tym, iż pracownicze organy przedstawicielskie nie mogą, poprzez przyjęcie takich przepisów jak RRP, ustanowić odstępstwa od przepisu regulaminu pracowniczego, jakim jest art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego, poinformował Sąd, że po wystąpieniu do komisji skrutacyjnej w trybie zażalenia w rozumieniu art. 41 RRP pozostali kandydaci w wyborach do komitetu pracowniczego przeprowadzonych na jesieni 2013 r. złożyli w dniu 28 lutego 2014 r. do organu powołującego zażalenie na podstawie art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego, które zostało oddalone decyzją organu powołującego z dnia 18 czerwca tego samego roku.

33

Parlament podkreślił, że zgodnie z orzecznictwem organ powołujący powinien interweniować, również z urzędu, w razie wątpliwości co do prawidłowości wyborów do komitetu pracowniczego. W tym względzie podniósł również, że organ powołujący jest upoważniony do interweniowania w komisji skrutacyjnej, której członkowie powoływani są przez zgromadzenie personelu, w celu naprawienia stwierdzonych ewentualnie nieprawidłowości – w przeciwieństwie do decyzji komisji konkursowych, których nie może on zmieniać.

34

Podnosząc z własnej inicjatywy w swojej skardze kwestię dopuszczalności tejże skargi, skarżący podkreślają, że jest ona następstwem zażalenia złożonego w dniu 12 grudnia 2013 r., zgodnie z art. 41 RRP, do komisji skrutacyjnej, w którego przedmiocie wydano decyzję oddalającą w dniu 19 grudnia tego samego roku. Zatem skarżący uważają, że „dopuszczalne jest wniesienie przez nich niniejszej skargi z poszanowaniem art. 91 regulaminu pracowniczego oraz art. 100 § 3 regulaminu postępowania”, i w tym względzie utrzymują, powołując się na wyrok Vanhellemont/Komisja (T‑396/03, EU:T:2005:406), iż Parlament „nie może zasłaniać się faktem, że jego wewnętrzne przepisy powierzają komisji skrutacyjnej zadanie rozstrzygania w sprawie zażaleń dotyczących wyborów członków komitetu pracowniczego, aby uchylić się od odpowiedzialności w zakresie kontroli prawidłowego przebiegu tych wyborów”.

35

W odpowiedzi na pytania Sądu skarżący stwierdzili na rozprawie, że organ powołujący siłą rzeczy musiał zapoznać się z projektem odpowiedzi komisji skrutacyjnej na ich zażalenie i tym samym „gdzieś” w okresie od 12 do 19 grudnia 2013 r. wydał decyzję polegającą na pozytywnym zaopiniowaniu przyszłej decyzji komisji skrutacyjnej z dnia 19 grudnia 2013 r.

36

Parlament podnosi niedopuszczalność skargi, podkreślając, że została ona wniesiona na podstawie art. 270 TFUE oraz art. 91 regulaminu pracowniczego. Przypomina on tymczasem, że art. 91 ust. 2 regulaminu pracowniczego wyraźnie stanowi, iż „[s]karga do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest dopuszczalna jedynie w przypadkach, gdy do organu powołującego złożono wcześniej zażalenie zgodnie z art. 90 ust. 2 z zachowaniem terminu tam przewidzianego oraz zażalenie zostało rozstrzygnięte odmownie w drodze wyraźnej lub dorozumianej decyzji”.

37

W tym względzie Parlament podnosi, że na mocy pkt X, zatytułowanego „Wnioski i środki odwoławcze”, załącznika do decyzji prezydium Parlamentu z dnia 13 stycznia 2014 r. w sprawie powierzenia uprawnień organu powołującego i organu upoważnionego do zawierania umów, identycznego w tym miejscu z poprzednio obowiązującą decyzją prezydium Parlamentu z dnia 3 maja 2004 r., uprawnienia organu powołującego do rozstrzygania w przedmiocie zażaleń na decyzje wydane przez organy inne niż prezydium, przewodniczący lub sekretarz generalny Parlamentu zostają powierzone sekretarzowi generalnemu. Tym samym w niniejszym przypadku należy stwierdzić, że wbrew orzecznictwu pochodzącemu między innymi z pkt 7 wyroku Diezler i in./KES (146/85 i 431/85, EU:C:1987:457) skarżący nie wystąpili z żadnym zażaleniem do organu powołującego. Zatem, jako że przesłanki dopuszczalności skargi są przesłankami bezwzględnymi, skargę w niniejszej sprawie należy uznać za niedopuszczalną.

38

Jeśli chodzi o podnoszoną przez skarżących okoliczność, że wystąpili oni z zażaleniem do komisji skrutacyjnej, Parlament odpiera, iż procedura zażalenia określona w RRP jest odrębna od procedury określonej w art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego. Choć bowiem RRP ustanawia w tytule V, zatytułowanym „Zażalenia”, drogę odwoławczą zwaną „zażaleniem”, z której można skorzystać przed komisją skrutacyjną, to procedura ta, określona w RRP, co do którego administracja nie ma zresztą żadnych uprawnień do decydowania lub współdecydowania, nie przewiduje żadnego sposobu informowania organu powołującego ani możliwości podjęcia przez ten organ działań przy sporządzaniu odpowiedzi na składane w ten sposób zażalenia, takiej jak decyzja oddalająca zażalenie wydana w niniejszym przypadku przez komisję skrutacyjną. W każdym razie komisja skrutacyjna nie jest organem delegowanym do rozstrzygania w imieniu organu powołującego w przedmiocie zażaleń składanych na podstawie art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego.

39

Parlament podnosi również, że w niniejszym przypadku – i w przeciwieństwie do wymogów stawianych w orzecznictwie – nie umożliwiono mu, jako organowi powołującemu, zapoznania się z zarzutami lub dezyderatami skarżących przed wniesieniem skargi w niniejszej sprawie. W takim stanie rzeczy na rozprawie Parlament przyznał, że brzmienie art. 41 i 42 RRP mogło potencjalnie wprowadzać urzędników i pracowników w błąd co do konieczności złożenia w sprawach wyborczych zażalenia na podstawie art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego przed wniesieniem skargi do sądu na podstawie art. 270 TFUE i art. 91 regulaminu pracowniczego. Podtrzymując swe główne żądania dotyczące niedopuszczalności skargi, Parlament wyjaśnił jednak na rozprawie, że w dążeniu do poszanowania suwerenności zgromadzenia urzędników i autonomii komitetu pracowniczego, czyli współautorów RRP, nie ingerował on na tym etapie w tekst przyjęty przez te dwa organy uosabiające reprezentację personelu.

40

Aby dokonać oceny kwestionowanej przez Parlament dopuszczalności skargi w niniejszej sprawie, należy wyjaśnić, po pierwsze, jakie rodzaje aktów mogą stanowić w sprawach wyborczych przedmiot kontroli Sądu, a także, po drugie, jakie są wymogi dotyczące etapu poprzedzającego wniesienie skargi w tej dziedzinie.

41

W pierwszej kolejności należy przypomnieć, że sąd Unii jest właściwy do orzekania w sprawach sporów wyborczych dotyczących w szczególności komitetów pracowniczych na mocy ogólnych przepisów regulaminu pracowniczego dotyczących skarg urzędników do sądu, przyjętych na podstawie art. 270 TFUE. Ta kontrola sądowa sprawowana jest w ramach skarg przeciwko zainteresowanej instytucji, których przedmiot stanowią działania lub zaniechania organu powołującego wynikające z wykonywania kontroli administracyjnej, którą pełni on w tej dziedzinie (zob. wyroki: Dapper i in./Parlament, 54/75, EU:C:1976:127, pkt 8, 24; Diezler i in./KES, EU:C:1987:457, pkt 5; Grynberg i Hall/Komisja, T‑534/93, EU:T:1994:86, pkt 20).

42

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem instytucje mają bowiem obowiązek zapewnienia swoim urzędnikom możliwości wyznaczenia swych przedstawicieli z pełną swobodą i poszanowaniem ustalonych zasad (zob. podobnie wyroki: de Dapper i in./Parlament, EU:C:1976:127, pkt 22; Maindiaux i in./KES, T‑28/89, EU:T:1990:18, pkt 32). Zatem mają one obowiązek zapobiegania lub przeciwstawiania się oczywistym nieprawidłowościom popełnianym przez organy odpowiedzialne za przeprowadzenie wyborów, takie jak komitet pracowniczy lub, jak w niniejszym przypadku, komisja skrutacyjna.

43

W tym względzie administracja, po pierwsze, może być obowiązana do wydania decyzji o obowiązkowym charakterze (zob. podobnie wyroki: Maindiaux i in./KES, EU:T:1990:18, pkt 32; Milella i Campanella/Komisja, F‑71/05, EU:F:2007:184, pkt 71), a po drugie, w każdym razie obowiązana jest do wydania rozstrzygnięcia w odniesieniu do zażaleń, które mogą do niej wpłynąć w tym przedmiocie w ramach procedury określonej w art. 90 i 91 regulaminu pracowniczego (wyrok de Dapper i in./Parlament, EU:C:1976:127, pkt 23).

44

Sprawowana przez administrację kontrola w sprawach wyborczych, której wynikiem są, jak przypomniano w pkt 41 niniejszego wyroku, działania lub zaniechania organu powołującego, których zgodność z prawem może być przedmiotem kontroli ze strony sądu Unii, nie ogranicza się do prawa do interweniowania w sytuacji, gdy organy powołane na podstawie regulaminu pracowniczego lub organy administracji odpowiedzialne za organizację wyborów naruszą już przepisy wyborcze lub gdy istnieje konkretna groźba, że nie będą ich przestrzegać. Przeciwnie, instytucje mają prawo interweniować z urzędu, w tym prewencyjnie, w razie gdy mają wątpliwości co do prawidłowości wyborów (wyrok Maindiaux i in./KES, EU:T:1990:18, pkt 32).

45

Do decyzji należących do prerogatyw organu powołującego w sprawach wyborczych, które mogą zostać zaskarżone na podstawie art. 270 TFUE i art. 91 regulaminu pracowniczego, należą między innymi decyzje dotyczące powstrzymania się przez organ powołujący od skontrolowania prawidłowości decyzji wydawanych przez organy powołane na podstawie regulaminu pracowniczego (zob. wyrok White/Komisja, T‑65/91, EU:T:1994:3, pkt 91), decyzje polegające na zobowiązaniu lokalnej sekcji komitetu pracowniczego do przyjęcia określonego zachowania (zob. wyrok Milella i Campanella/Komisja, EU:F:2007:184, pkt 62, 70; a także postanowienie Klar i Fernandez Fernandez/Komisja, F‑114/13, EU:F:2014:192, pkt 66, odwołanie do Sądu Unii Europejskiej w toku, sprawa T‑665/14 P), decyzje mające na celu uchylenie decyzji organów odpowiedzianych za wybory, w tym ogłoszenia wyników wyborów, czy też decyzje zmierzające do zobowiązania komisji skrutacyjnej do poprawienia błędów (zob. wyrok Loukakis i in./Parlament, F‑82/11, EU:F:2013:139, pkt 94), czy nawet decyzje polegające na rozwiązaniu takich organów (zob. wyrok White/Komisja, EU:T:1994:3, pkt 100). Zawsze jednak spod kontroli sądowej sądu Unii wyłączone były przypadki odmowy podjęcia działania przez organ powołujący, gdy nie jest on właściwy do podjęcia żądanych działań, tak jak to jest w przypadku prawidłowości decyzji lokalnego komitetu pracowniczego w sprawie składu jego prezydium (zob. wyrok Hecq i SFIE/Komisja, T‑35/98, EU:T:1999:23, pkt 28–41), czy też decyzji, które można przypisać nie organowi powołującemu, lecz komitetowi pracowniczemu lub innemu organowi (wyrok Milella i Campanella/Komisja, EU:F:2007:184, pkt 43).

46

Sąd Unii jest zatem właściwy jedynie w sprawach aktów niekorzystnych organu powołującego (zob. na przykład wyrok Venus i Obert/Komisja i Rada, 783/79 i 786/79, EU:C:1981:245, pkt 22). W szczególności w sporach wyborczych dotyczących desygnowania komitetów pracowniczych należy przypomnieć, że akty przyjmowane przez organ powołany na podstawie regulaminu pracowniczego lub nie i na który nie delegowano uprawnień organu powołującego, taki jak komitet pracowniczy, komisja wyborcza lub komisja skrutacyjna, nie są w zasadzie aktami, ściśle rzecz biorąc, organu powołującego i mogą z tego tytułu stanowić przedmiot niezależnej skargi do sądu Unii (zob. wyrok Milella i Campanella/Komisja, EU:F:2007:184, pkt 42, 43).

47

Jedynie bowiem ewentualnie tytułem kwestii incydentalnej, w ramach kontroli sądowej działań lub zaniechań organu powołującego w świetle ciążącego na nim obowiązku zapewnienia prawidłowości wyborów, sąd Unii może, zważywszy na spójność kolejnych aktów składających się na czynności wyborcze oraz złożoną procedurę, w której są one podejmowane, być zmuszony do zbadania, czy akty przyjmowane przez komisję skrutacyjną, ściśle związane z zaskarżoną decyzją organu powołującego, są ewentualnie obarczone wadą niezgodności z prawem (wyroki: Marx Esser i del Amo Martinez/Parlament, T‑182/94, EU:T:1996:130, pkt 37; Chew/Komisja, T‑28/96, EU:T:1997:97, pkt 20). Tego rodzaju kontrola sądowa wymaga jednakże zaistnienia decyzji organu powołującego.

48

W drugiej kolejności należy przypomnieć, że na mocy utrwalonego orzecznictwa dopuszczalność skargi wniesionej do Sądu na podstawie art. 270 TFUE i art. 91 regulaminu pracowniczego, jak to ma miejsce w niniejszym przypadku, uzależniona jest od prawidłowego przeprowadzenia postępowania poprzedzającego wniesienie skargi (wyrok Van Neyghem/Komitet Regionów, T‑288/04, EU:T:2007:1, pkt 53; postanowienie Lebedef/Komisja, F‑60/13, EU:F:2014:6, pkt 37).

49

Czynności podejmowane w ramach ciążącego na wszystkich instytucjach Unii obowiązku zapewnienia prawidłowości wyborów do pracowniczych organów przedstawicielskich oraz wynikającego z tego składu tych organów stanowią decyzje własne danej instytucji, wobec których urzędnicy i pracownicy mogą bezpośrednio składać zażalenia do organu powołującego, bez konieczności dopełnienia procedury określonej w art. 90 ust. 1 regulaminu pracowniczego i uprzedniego wezwania organu powołującego do wydania odnoszącej się do nich decyzji (zob. podobnie wyroki: de Dapper i in./Parlament, EU:C:1976:127, pkt 23; Milella i Campanella/Komisja, EU:F:2007:184, pkt 54; postanowienie Klar i Fernandez Fernandez/Komisja, EU:F:2014:192, pkt 58, 59).

50

Sąd Unii uznaje również możliwość podjęcia działania bezpośrednio w drodze zażalenia na podstawie art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego, nawet gdy organ powołujący nie wydał jeszcze decyzji, dorozumianej lub wyraźnej, o powstrzymaniu się od skontrolowania prawidłowości decyzji podjętej przez organ odpowiedzialny za organizację wyborów, o ile w takim zażaleniu zainteresowany wskaże środki, których podjęcia wymaga regulamin pracowniczy, a od których podjęcia organ powołujący miał się powstrzymać (wyrok White/Komisja, EU:T:1994:3, pkt 91, 92).

51

W tym stanie rzeczy w dziedzinie sporów wyborczych dotyczących desygnowania komitetów pracowniczych instytucji Unii uprzednie złożenie zażalenia na podstawie art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego jest w każdym razie niezbędne w odniesieniu do wszystkich skarg wnoszonych na podstawie art. 270 TFUE i art. 91 regulaminu pracowniczego (zob. wyrok Diezler i in./KES, EU:C:1987:457, pkt 7).

52

W niniejszym przypadku Sąd stwierdza, że organ powołujący nie wydał decyzji w ramach ciążącego na wszystkich instytucjach obowiązku zapewnienia prawidłowości wyborów pracowniczych oraz wynikającego z tego składu pracowniczych organów przedstawicielskich, ani też skarżący nie wystąpili do niego bezpośrednio z wezwaniem do skontrolowania prawidłowości wyborów do komitetu pracowniczego Parlamentu przeprowadzonych na jesieni 2013 r. ani z zażaleniem w rozumieniu art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego na wydaną przez ten organ w sposób dorozumiany lub wyraźny decyzję odmowną w sprawie skontrolowania bądź to prawidłowości przebiegu tych wyborów, bądź prawidłowości decyzji podejmowanych przez komisję skrutacyjną, takich jak decyzja oddalająca zażalenie złożone do komisji skrutacyjnej, bądź wreszcie prawidłowości wyników ogłoszonych przez tę komisję.

53

W tym względzie, wbrew temu, co twierdzili skarżący na rozprawie, organ powołujący nie wydał decyzji, w postaci pozytywnej opinii, która zapadła jakoby w okresie od 12 do 19 grudnia 2013 r., z tego tylko powodu, że otrzymał do wiadomości ich zażalenie, złożone zgodnie z art. 41 RRP do komisji skrutacyjnej. Ponadto skarżący wcale nie wskazywali tego rodzaju decyzji organu powołującego, dorozumianej lub wyraźnej, jako celu w żądaniach skargi ani w skardze w ogólności.

54

W okolicznościach niniejszej sprawy Sąd wskazuje zaś, że skarżący mieli możliwość, po wydaniu decyzji oddalającej zażalenie przez komisję skrutacyjną na podstawie art. 41 RRP, wystąpienia do organu powołującego, aby ten wydał decyzję zawierającą jego stanowisko w przedmiocie prawidłowości spornych wyborów do komitetu pracowniczego, a wręcz by unieważnił wyniki tych wyborów, zaś w przypadku dorozumianej lub wyraźnej odmowy – możliwość wniesienia zażalenia w rozumieniu art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego (zob. podobnie wyroki: de Dapper i in./Parlament, EU:C:1976:127, pkt 28, 29; Grynberg i Hall/Komisja, EU:T:1994:86, pkt 23; Marx Esser i del Amo Martinez/Parlament, EU:T:1996:130, pkt 17–22, 33; Loukakis i in./Parlament, EU:F:2013:139, pkt 25, 29, 46). W świetle orzecznictwa przytoczonego w pkt 50 niniejszego wyroku skarżący mogli również, po tym, jak komisja skrutacyjna odmówiła uwzględnienia ich wniosku złożonego zgodnie z art. 41 i 42 RRP, złożyć zażalenie w rozumieniu art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego bezpośrednio do organu powołującego.

55

Jednakże skarżący złożyli tylko jedno zażalenie, i nie było to zażalenie w rozumieniu art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego, tylko zażalenie przewidziane w art. 41 i 42 RRP, czyli do komisji skrutacyjnej. Zaś decyzja oddalająca to zażalenie wydana została przez komisję skrutacyjną, a nie przez organ powołujący, który otrzymał tak złożone zażalenie wyłącznie do wiadomości i który, jak podnosi Parlament, nie jest ani autorem, ani współautorem decyzji komisji skrutacyjnej z dnia 19 grudnia 2013 r.

56

W tych okolicznościach, wbrew wymogom art. 91 ust. 2 regulaminu pracowniczego, który ma na celu umożliwienie i wspieranie polubownego rozstrzygania sporów powstałych między urzędnikami lub pracownikami a administracją, do organu powołującego nie wystąpiono bezpośrednio z wnioskiem lub zażaleniem, wzywającym do skontrolowania decyzji komisji skrutacyjnej z dnia 19 grudnia 2013 r. lub ogólnie wyborów do komitetu pracowniczego. Ponadto Sąd zauważa, że skarżący, jak sami przyznali, w ogóle nie starali się upewnić u organu powołującego, czy po oddaleniu zażalenia przez komisję skrutacyjną na podstawie art. 41 RRP konieczne jest jeszcze wystąpienie do organu powołującego zgodnie z art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego, aby mieć możliwość wniesienia następnie skargi na podstawie art. 270 TFUE i art. 91 regulaminu pracowniczego.

57

Wynika z tego, że skarga w niniejszej sprawie, skierowana przeciwko Parlamentowi, lecz dotycząca zgodności z prawem wyników wyborów ogłoszonych przez komisję skrutacyjną i utrzymanych w mocy ostatnio w dniu 19 grudnia 2013 r., nie zaś decyzji organu powołującego, jest niedopuszczalna w świetle specyficznych wymogów orzecznictwa w sprawach wyborczych, które przywołano powyżej.

58

Wniosku tego nie podważa wyrok Vanhellemont/Komisja (EU:T:2005:406), na który powołują się skarżący. Stan faktyczny i prawny wskazanej sprawy jest bowiem bardzo różny od tego w niniejszej sprawie. W tamtym przypadku w pkt 27 przywołanego wyroku Sąd Pierwszej Instancji Wspólnot Europejskich wyraźnie wskazał, że w wyborach do komitetu pracowniczego Komisji Europejskiej komisja wyborcza nie jest właściwa do wydania rozstrzygnięcia w sprawie sprzeciwu dotyczącego ważności wyborów, lecz powinna, na podstawie art. 20 przepisów wyborczych przyjętych przez zgromadzenie personelu Komisji, przekazać ten sprzeciw bezzwłocznie Komisji. Sąd Pierwszej Instancji stwierdził wówczas, w następnym punkcie wyroku, że wobec tego aktem niekorzystnym, który został zaskarżony, była dorozumiana decyzja Komisji o braku podjęcia działania, która zapadła w styczniu 2003 r., po tym, jak komisja wyborcza przekazała organowi powołującemu Komisji, na podstawie art. 20 mających zastosowanie przepisów wyborczych, sprzeciw skarżącego, datowany na dzień 23 grudnia 2002 r. Sąd Pierwszej Instancji uznał, że skarga była dopuszczalna wyłącznie w zakresie, w jakim została skierowana przeciwko wskazanemu powyżej aktowi niekorzystnemu organu powołującego.

59

Tym samym skarga w sprawie Vanhellemont/Komisja (EU:T:2005:406) została uznana za dopuszczalną jedynie w odniesieniu do aktu organu powołującego. Jednak w niniejszym przypadku należy wskazać, że nie tylko skarżący nigdy nie wystąpili bezpośrednio do organu powołującego, ale też RRP nie przewiduje, w przeciwieństwie do przepisów wyborczych, o których mowa w poprzednim punkcie, przekazania przez komisję skrutacyjną do organu powołującego składanych do niej zażaleń, by organ powołujący wydał rozstrzygnięcie na podstawie art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego. Ponadto, jakkolwiek rzeczywiście art. 41 RRP stanowi, że „komisja skrutacyjna jest wyłącznie właściwa do rozstrzygania sporów lub rozpatrywania innych zażaleń dotyczących organizacji wyborów do komitetu pracowniczego”, niemniej w świetle przywołanego powyżej orzecznictwa, gdy organ taki zdecyduje, jak w niniejszym przypadku, że nie uwzględni zażalenia kandydata lub wyborcy, prawidłowość tego rodzaju decyzji, łącznie z jej uzasadnieniem, podobnie jak prawidłowość czynności wyborczych w ogóle, zawsze może być przedmiotem kontroli administracyjnej sprawowanej przez organ powołujący w sprawach wyborczych, przy czym należy zaznaczyć, że to działania lub zaniechania organu powołującego w ramach tych uprawnień do kontroli prawidłowości wyborów mogą stanowić przedmiot skargi na podstawie art. 270 TFUE (zob. podobnie wyrok Loukakis i in./Parlament, EU:F:2013:139, pkt 101).

60

W szczególności obowiązek złożenia, również w sprawach wyborczych, zażalenia określonego w art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego przed wniesieniem skargi na podstawie art. 270 TFUE w odniesieniu do działania lub zaniechania organu powołującego w ramach jego obowiązku kontrolowania prawidłowości wyborów do komitetu pracowniczego nie może ulec zniesieniu dlatego, że jakiś organ, w niniejszym przypadku komisja skrutacyjna, na który zresztą organ powołujący nie delegował swoich kompetencji do rozstrzygania w tych sprawach, jest właściwy na mocy dokumentu przyjętego przez komitet pracowniczy i sam personel instytucji do rozstrzygania w przedmiocie sprzeciwów związanych z przebiegiem wyborów i ich wynikami.

61

Po pierwsze bowiem, choć wprawdzie regulamin pracowniczy, a w szczególności art. 1 akapit drugi załącznika II, przyznaje zgromadzeniu urzędników uprawnienia normatywne w tych sprawach, w celu uzupełnienia wewnątrz poszczególnych instytucji ram prawnych dotyczących reprezentacji personelu ustanowionych przez regulamin pracowniczy (zob. wyrok Maindiaux i in./KES, EU:T:1990:18, pkt 45), to Sąd musi przypomnieć, że podobnie jak same instytucje, zgromadzenie urzędników i organy powołane na podstawie regulaminu pracowniczego, takie jak komitet pracowniczy, nie mają jednak kompetencji, w ramach „warunków wyboru komitetu pracowniczego”, takich jak RRP, które przyjmują na mocy art. 1 akapit drugi załącznika II do regulaminu pracowniczego, do ustanawiania odstępstw od wyraźnej reguły regulaminu pracowniczego, czyli w niniejszym przypadku art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego (zob. podobnie wyrok Schneider/Komisja, T‑54/92, EU:T:1994:283, pkt 19).

62

Po drugie, należy podkreślić, że zażalenie, o którym mowa w art. 41 RRP, ma na celu skłonienie komisji skrutacyjnej, będącej organem niemającym upoważnienia do podejmowania zobowiązań wiążących organ powołujący, do ponownego zbadania ogłoszonych przez nią wyników wyborów. Wydana w ten sposób decyzja komisji skrutacyjnej, w niniejszym przypadku w krótkim terminie określonym w RRP, jest ostatecznie wyłącznie decyzją potwierdzającą lub, w odpowiednim przypadku, wzruszającą wyniki wyborów, jak to przyznali skarżący. W tej sytuacji, jak zostało przypomniane w pkt 46 i 47 niniejszego wyroku, Sąd nie jest właściwy do orzekania bezpośrednio, w braku jakiejkolwiek decyzji organu powołującego pozwanej instytucji, w przedmiocie zgodności z prawem decyzji komisji skrutacyjnej.

63

Natomiast jeśli chodzi o decyzję organu powołującego zawierającą rozstrzygnięcie w przedmiocie zażalenia złożonego w sprawach wyborczych na podstawie art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego, decyzja taka dotyczy tego, czy organ powołujący, w świetle wyników wyborów oraz zważywszy na jego obowiązek zapewnienia urzędnikom i pracownikom możliwości wyznaczenia swoich przedstawicieli z pełną swobodą i poszanowaniem ustalonych zasad, podejmie działanie, czy powstrzyma się od oddziaływania na proces wyborczy. To w takiej sytuacji w sprawach wyborczych Sąd jest właściwy do skontrolowania zgodności z prawem decyzji organu powołującego, aby ustalić w szczególności, czy „[organ powołujący nie zastosował] środka przewidzianego przez niniejszy regulamin pracowniczy” w rozumieniu art. 90 ust. 2 akapit pierwszy regulaminu pracowniczego.

64

W tym względzie Sąd nie może nagiąć treści i logiki leżącej u podstaw utrwalonego orzecznictwa dotyczącego wyborów pracowniczych organizowanych w poszczególnych instytucjach Unii z tego powodu, że w przypadku Parlamentu, po pierwsze, brzmienie art. 41 RRP, przyjętego przez komitet pracowniczy i zgromadzenie urzędników, może pozwalać wyborcom i kandydatom sądzić, że sąd Unii jest właściwy do orzekania bezpośrednio w przedmiocie zgodności z prawem decyzji wydanych przez komisję skrutacyjną, a po drugie, że Parlament zrezygnował na tym etapie z użycia swych uprawnień do interweniowania w celu zmiany tego brzmienia, tak by lepiej oddawało ono wymogi postępowania poprzedzającego wniesienie skargi w sprawach wyborczych. Jest tak tym bardziej w sytuacji takiej jak niniejsza, w której skarżący – jak to wyjaśnili na rozprawie – po pierwsze, z rozmysłem postanowili wnieść skargę w niniejszej sprawie bezpośrednio, bez uprzedniego wystąpienia do organu powołującego, gdyż nie uważali, by interwencja tego organu w proces wyboczy była pożądana, a po drugie, powołali się wyraźnie na art. 41 RRP i art. 91 regulaminu pracowniczego jako podstawę prawną skargi, nie zaś na art. 90 i 91 regulaminu pracowniczego.

65

Wreszcie okoliczność, że w wyroku Sabbatucci/Parlament (T‑42/98, EU:T:1999:247) Sąd Pierwszej Instancji oddalił po rozpatrzeniu co do istoty skargę, która była poprzedzona wyłącznie zażaleniem do komisji skrutacyjnej Parlamentu, a nie zażaleniem w rozumieniu art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego, również nie jest istotna, w szczególności dlatego, że w tamtej sprawie nastąpiła ugoda między skarżącą a organem powołującym, właśnie po tym, jak organ powołujący postanowił w ramach postępowania o zastosowanie środków tymczasowych wszczętego w szczególnym trybie art. 91 ust. 4 regulaminu pracowniczego przystąpić do ponownego liczenia głosów, czyli podjąć środki nakazane przez regulamin pracowniczy.

66

Z całości powyższych rozważań wynika, że skargę w niniejszej sprawie należy odrzucić jako niedopuszczalną.

67

Na mocy art. 101 regulaminu postępowania, z zastrzeżeniem odmiennych przepisów rozdziału 8 tytułu 10 tego regulaminu, strona przegrywająca sprawę pokrywa własne koszty oraz, na żądanie strony przeciwnej, zostaje obciążona kosztami przez nią poniesionymi. Na mocy art. 102 § 2 tego regulaminu strona wygrywająca sprawę może zostać obciążona poniesionymi przez nią kosztami oraz częścią lub całością kosztów poniesionych przez stronę przeciwną, jeżeli jest to uzasadnione jej postępowaniem, również przed wniesieniem skargi, w szczególności jeżeli strona przeciwna poniosła koszty w wyniku jej działania uznanego za niemające uzasadnienia lub podjęte w złej wierze.

68

Z uzasadnienia niniejszego wyroku wynika, że skarżący przegrali sprawę. Ponadto Parlament w swoich żądaniach wyraźnie wniósł o obciążenie skarżących kosztami postępowania. Jednak Sąd stwierdza, że, jak stwierdza się w pkt 64 niniejszego wyroku, brzmienie art. 41 i 42 RRP mogło pozwalać wyborcom i kandydatom, takim jak skarżący, sądzić, że sąd Unii jest właściwy do orzekania bezpośrednio w przedmiocie zgodności z prawem decyzji wydanych przez komisję skrutacyjną. Parlament zaś przyznał, iż taka niejasność rzeczywiście istniała, lecz poinformował Sąd, że zrezygnował z interweniowania w celu zmiany tego brzmienia oraz że nie podał tego do informacji personelu.

69

Zważywszy na takie zachowanie strony pozwanej oraz biorąc pod uwagę fakt, że ze swej strony skarżący nie próbowali zwrócić się do organu powołującego z pytaniem, czy po oddaleniu zażalenia przez komisję skrutacyjną na podstawie art. 41 RRP, które otrzymali, niezbędne jest złożenie uprzedniego zażalenia na podstawie art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego, Sąd uważa, iż należy zastosować przepisy art. 102 § 2 regulaminu postępowania, i w związku z tym postanawia, że Parlament pokrywa własne koszty i zostaje obciążony połową kosztów poniesionych przez skarżących.

Z powyższych względów

SĄD DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ

(druga izba)

orzeka, co następuje: