EUR-Lex Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 62014CJ0430
Judgment of the Court (Fifth Chamber) of 21 January 2016.#Valsts ieņēmumu dienests v Artūrs Stretinskis.#Request for a preliminary ruling from the Augstākā tiesa.#Reference for a preliminary ruling — Customs union — Community Customs Code — Article 29(1)(d) — Determination of the customs value — Regulation (EEC) No 2454/93 — Article 143(1)(h) — Definition of ‘related persons’ for the purposes of determining the customs value — Kinship relationship between the buyer, a natural person, and the director of the company which sold the goods.#Case C-430/14.
Wyrok Trybunału (piąta izba) z dnia 21 stycznia 2016 r.
Valsts ieņēmumu dienests przeciwko Artūrsowi Stretinskisowi.
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Augstākā tiesa.
Odesłanie prejudycjalne – Unia celna – Wspólnotowy kodeks celny – Artykuł 29 ust. 1 lit. d) – Ustalanie wartości celnej – Rozporządzenie (EWG) nr 2454/93 – Artykuł 143 ust. 1 lit. h) – Pojęcie „osób powiązanych” do celów ustalenia wartości celnej – Więzi pokrewieństwa lub powinowactwa pomiędzy kupującym będącym osobą fizyczną a dyrektorem spółki, która sprzedała towary.
Sprawa C-430/14.
Wyrok Trybunału (piąta izba) z dnia 21 stycznia 2016 r.
Valsts ieņēmumu dienests przeciwko Artūrsowi Stretinskisowi.
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Augstākā tiesa.
Odesłanie prejudycjalne – Unia celna – Wspólnotowy kodeks celny – Artykuł 29 ust. 1 lit. d) – Ustalanie wartości celnej – Rozporządzenie (EWG) nr 2454/93 – Artykuł 143 ust. 1 lit. h) – Pojęcie „osób powiązanych” do celów ustalenia wartości celnej – Więzi pokrewieństwa lub powinowactwa pomiędzy kupującym będącym osobą fizyczną a dyrektorem spółki, która sprzedała towary.
Sprawa C-430/14.
Court reports – general
ECLI identifier: ECLI:EU:C:2016:43
z dnia 21 stycznia 2016 r. ( *1 )
„Odesłanie prejudycjalne — Unia celna — Wspólnotowy kodeks celny — Artykuł 29 ust. 1 lit. d) — Ustalanie wartości celnej — Rozporządzenie (EWG) nr 2454/93 — Artykuł 143 ust. 1 lit. h) — Pojęcie „osób powiązanych” do celów ustalenia wartości celnej — Więzi pokrewieństwa lub powinowactwa pomiędzy kupującym będącym osobą fizyczną a dyrektorem spółki, która sprzedała towary”
W sprawie C‑430/14
mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Augstākā tiesa (sad najwyższy, Łotwa) postanowieniem z dnia 12 września 2014 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 19 września 2014 r., w postępowaniu:
Valsts ieņēmumu dienests
przeciwko
Artūrsowi Stretinskisowi,
TRYBUNAŁ (piąta izba),
w składzie: J.L. da Cruz Vilaça, prezes izby, F. Biltgen, A. Borg Barthet (sprawozdawca), E. Levits i M. Berger, sędziowie,
rzecznik generalny: P. Mengozzi,
sekretarz: A. Calot Escobar,
rozważywszy uwagi przedstawione:
— |
w imieniu rządu łotewskiego przez I. Kalniņša i I. Ņesterovą, działających w charakterze pełnomocników, |
— |
w imieniu Komisji Europejskiej przez A. Saukę oraz L. Grønfeldt, działających w charakterze pełnomocników, |
po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 15 października 2015 r.,
wydaje następujący
Wyrok
1 |
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 143 ust. 1 lit. h) rozporządzenia Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 r. ustanawiającego przepisy w celu wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiającego Wspólnotowy kodeks celny (Dz.U. L 253, s. 1), zmienionego rozporządzeniem Komisji (WE) nr 46/1999 z dnia 8 stycznia 1999 r. (Dz.U. L 10, s. 1) (zwanego dalej „rozporządzeniem nr 2454/93”). |
2 |
Wniosek ten został przedstawiony w ramach sporu pomiędzy Valsts ieņēmumu dienests (krajowym organem administracji podatkowej) a A. Stretinskisem w przedmiocie ustalenia wartości celnej towarów przywiezionych ze Stanów Zjednoczonych Ameryki celem dopuszczenia ich do swobodnego obrotu na obszarze Unii Europejskiej. |
Ramy prawne
Kodeks celny
3 |
Tytuł II rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiającego Wspólnotowy kodeks celny (Dz.U. L 302, s. 1), zmienionego rozporządzeniem (WE) nr 82/97 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 grudnia 1996 r. (Dz.U. L 17, s. 1) (zwanego dalej „kodeksem celnym”), zawiera rozdział 3, zatytułowany „Wartość celna towarów”, obejmujący art. 28–36 tego kodeksu. |
4 |
Zgodnie z art. 29 ust. 1 i 2 kodeksu celnego: „1. Wartością celną przywożonych towarów jest wartość transakcyjna, to znaczy cena faktycznie zapłacona lub należna za towary, wtedy gdy zostały one sprzedane w celu wywozu na obszar celny Wspólnoty, ustalana, o ile jest to konieczne, na podstawie art. 32 i 33, pod warunkiem że: […]
|
5 |
Artykuł 30 tego kodeksu przewiduje: „1. Jeżeli wartość celna nie może zostać ustalona na podstawie art. 29, ustala się ją, stosując w kolejności lit. a), b), c) i d) ustępu 2, aż do pierwszej litery, na podstawie której będzie mogła zostać ustalona […]. 2. Wartością celną ustalaną na podstawie niniejszego artykułu jest:
[…]”. |
6 |
Artykuł 31 kodeksu celnego stanowi: „1. Jeżeli wartość celna przywożonych towarów nie może być ustalona na podstawie art. 29 i 30, jest ona ustalana na podstawie danych dostępnych we Wspólnocie, z zastosowaniem odpowiednich środków zgodnych z zasadami i ogólnymi przepisami:
[…]”. |
Rozporządzenie nr 2454/93
7 |
Artykuł 143 ust. 1 rozporządzenia nr 2454/93 stanowi: „Do celów stosowania przepisów tytułu II, rozdziału 3 [kodeksu celnego] i przepisów niniejszego tytułu, osoby uważa się za powiązane tylko wtedy, gdy:
|
Postępowanie główne i pytania prejudycjalne
8 |
W latach 2008–2010 A. Stretinskis dokonał przywozu używanych ubrań ze Stanów Zjednoczonych celem wprowadzenia ich do swobodnego obrotu na obszarze Unii. W jednolitych dokumentach administracyjnych, które A. Stretinskis wypełnił w tym celu, obliczył on wartość celną owych towarów według metody wartości transakcyjnej, opierając się na cenie całkowitej wskazanej na fakturach przedstawionych przez Latcars LLC i Dexter Plus LLC (zwane dalej łącznie „spółkami sprzedającymi”) oraz na kosztach przewozu drogą morską. |
9 |
Po zbadaniu dokumentów przedstawionych przez A. Stretinskisa i dokonaniu kontroli jego lokali handlowych krajowy organ administracji podatkowej powziął wątpliwości co do prawidłowości zgłoszonych w ten sposób wartości, w szczególności z tego względu, że prezesem spółki sprzedającej był brat A. Stretinskisa. Stwierdzając, że chodzi o osoby powiązane w rozumieniu art. 143 ust. 1 lit. h) rozporządzenia nr 2454/93, krajowy organ administracji podatkowej na mocy decyzji z dnia 22 lipca 2010 r. określił na nowo wartość celną towarów na podstawie art. 31 kodeksu celnego. |
10 |
Artūrs Stretinskis wniósł skargę zmierzającą do uchylenia tej decyzji do właściwego sądu administracyjnego pierwszej instancji. Skarga ta została oddalona przez ów sąd. |
11 |
Właściwy sąd administracyjny rozpoznający sprawę w apelacji uwzględnił odwołanie A. Stretinskisa. Sąd ów orzekł w szczególności, że wątpliwości krajowego organu administracji podatkowej co do prawidłowości zgłoszonych wartości celnych w odniesieniu do rozpatrywanych towarów nie były wystarczająco uzasadnione, ponieważ istnienie więzi pokrewieństwa lub powinowactwa w rozumieniu art. 143 ust. 1 lit. h) rozporządzenia nr 2454/93 mogłoby zostać stwierdzone w okolicznościach tego rodzaju jak w niniejszej sprawie jedynie wówczas, gdyby brat A. Stretinskisa był właścicielem spółek sprzedających, czego ów organ nie zbadał. |
12 |
Wskazany organ wniósł skargę kasacyjną na ów wyrok, podnosząc w szczególności, że właściwy sąd administracyjny w apelacji powinien był stwierdzić, iż A. Stretinskis i prezes spółek sprzedających byli osobami powiązanymi w rozumieniu art. 143 ust. 1 lit. h) rozporządzenia nr 2454/93. |
13 |
Uznawszy, że rozstrzygnięcie sporu w postępowaniu głównym jest uzależnione od wykładni prawa Unii, Augstākā tiesa (sąd najwyższy) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:
|
W przedmiocie pytań prejudycjalnych
14 |
Poprzez swe pytania, które należy rozpatrzyć łącznie, sąd odsyłający zmierza zasadniczo do ustalenia, czy art. 143 ust. 1 lit. h) rozporządzenia nr 2454/93 należy interpretować w ten sposób, że kupujący będący osobą fizyczną i sprzedający będący osobą prawną, w przypadku której osobą zarządzającą jest brat owego kupującego, powinni zostać uznani za osoby powiązane w rozumieniu art. 29 ust. 1 lit. d) kodeksu celnego. |
15 |
Tytułem wstępu należy przypomnieć, że zgodnie z art. 29 ust. 1 tego kodeksu wartością celną przywożonych towarów jest zasadniczo wartość transakcyjna, to znaczy cena faktycznie zapłacona lub należna za towary, gdy zostały one sprzedane w celu wywozu na obszar celny Unii. |
16 |
Jednakże z art. 29 ust. 1 lit. d) i z art. 29 ust. 2 tego kodeksu wynika, że gdy kupujący i sprzedający są ze sobą powiązani, wartość transakcyjna będzie zaakceptowana, pod warunkiem że powiązanie nie wpłynęło na cenę. |
17 |
W tym względzie art. 143 ust. 1 rozporządzenia nr 2454/93 wskazuje w sposób restrykcyjny przypadki, w których należy uznać, że osoby są powiązane dla celów zastosowania art. 29 kodeksu celnego. |
18 |
W szczególności na podstawie art. 143 ust. 1 lit. h) rozporządzenia nr 2454/93 za osoby powiązane są uznawane osoby, które są członkami tej samej rodziny. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu, również sformułowanego w sposób restrykcyjny, za członków rodziny uważa się wyłącznie osoby „pozostające ze sobą w którymkolwiek z wymienionych [w tym przepisie] stosunków”. Pośród nich wskazano w szczególności stosunek między braćmi i siostrami. |
19 |
Prawdą jest, że z brzmienia art. 143 ust. 1 lit. h) rozporządzenia nr 2454/93 wynika, iż powiązania wskazane w tym przepisie łączą jedynie osoby fizyczne, podczas gdy w postępowaniu głównym sprzedający towary, o których mowa, jest osobą prawną. |
20 |
Należy jednak podkreślić, że art. 143 ust. 1 lit. h) rozporządzenia nr 2454/93 stanowi przepis wykonawczy tytułu II rozdziału 3 kodeksu celnego, zatytułowanego „Wartość celna towarów”, obejmującego art. 29 tego kodeksu. |
21 |
W konsekwencji art. 143 ust. 1 lit. h) rozporządzenia nr 2454/931 należy interpretować z uwzględnieniem systematyki tych przepisów oraz zamierzonego w nich celu. |
22 |
W tym względzie należy przypomnieć, że z utrwalonego orzecznictwa Trybunału wynika, iż przepisy prawa Unii dotyczące obliczania wartości celnej mają na celu ustanowienie sprawiedliwego, jednolitego i bezstronnego systemu, wykluczającego stosowanie arbitralnych lub fikcyjnych wartości celnych (wyrok Christodoulou i in., C‑116/12, EU:C:2013:825, pkt 36 i przytoczone tam orzecznictwo). |
23 |
Należy również podkreślić, że o ile zgodnie z art. 29 kodeksu celnego wartością celną przywożonych towarów jest zasadniczo wartość transakcyjna, o tyle ust. 1 lit. d) i ust. 2 tego artykułu mają na celu zapewnienie, by wartość celna odzwierciedlała faktyczną wartość ekonomiczną przywożonych towarów i nie miała charakteru arbitralnego lub fikcyjnego (zob. podobnie wyroki: Mitsui & Co. Deutschland, C‑256/07, EU:C:2009:167, pkt 20; a także Christodoulou i in., C‑116/12, EU:C:2013:825, pkt 39, 40). W tym celu organy celne mogą zbadać cenę wskazaną przez zgłaszającego i odmówić jej uznania, jeżeli stwierdzą, że miało na nią wpływ powiązanie istniejące pomiędzy stronami transakcji (wyrok Carboni e derivati, C‑263/06, EU:C:2008:128, pkt 37). |
24 |
W tym kontekście art. 143 ust. 1 rozporządzenia nr 2454/93 wylicza zgodnie z art. 29 ust. 2 lit. a) kodeksu celnego sytuacje, w których na cenę sprzedaży danych towarów mogą mieć wpływ powiązania istniejące pomiędzy stronami transakcji. |
25 |
Zgodnie z art. 143 ust. 1 lit. h) owego rozporządzenia ma to miejsce w szczególności wówczas, gdy owe strony są członkami tej samej rodziny. |
26 |
Ryzyko, że osoby spokrewnione będą wpływały na cenę sprzedaży przywiezionych towarów, ma miejsce w podobny sposób również wówczas, gdy sprzedający jest osobą prawną, w ramach której krewny kupującego ma możliwość wywarcia wpływu na cenę sprzedaży z korzyścią dla owego kupującego. |
27 |
W tych okolicznościach i mając na względzie cele regulacji Unii dotyczącej obliczania wartości celnej, przypomniane w pkt 22 i 23 niniejszego wyroku, wykluczenie na wstępie, że kupujący i sprzedający mogą być uważani za osoby powiązane w rozumieniu art. 143 ust. 1 lit. h) rozporządzenia nr 2454/93, z tego względu, że jedna ze stron umowy sprzedaży jest osobą prawną, mogłoby podważyć skuteczność (effet utile) art. 29 ust. 1 lit. d) kodeksu celnego. W tym bowiem przypadku organy celne zostałyby pozbawione możliwości zbadania okoliczności danej sprzedaży w zastosowaniu art. 29 ust. 2 lit. a) kodeksu celnego, pomimo istnienia powodów, dla których można by przypuszczać, że na wartość transakcyjną przywiezionych towarów mogły wpłynąć więzi pokrewieństwa istniejące pomiędzy kupującym a osobą przynależącą do osoby prawnej kupującego. |
28 |
W związku z tym należy stwierdzić, że jeżeli w okolicznościach tego rodzaju jak w postępowaniu głównym osoba fizyczna, działając w ramach osoby prawnej, ma możliwość wpłynięcia na cenę sprzedaży przywiezionych towarów z korzyścią dla kupującego, z którym jest spokrewniona, wówczas fakt, że sprzedający jest osobą prawną, nie stanowi przeszkody, by kupujący i sprzedający towary mogli zostać uznani za osoby powiązane w rozumieniu art. 29 ust. 1 lit. d) kodeksu celnego. |
29 |
Dla celów dokonania oceny, czy krewny kupującego ma tego rodzaju możliwości w ramach osoby prawnej będącej sprzedającym, istotnymi okolicznościami, które powinny zostać wzięte pod uwagę przez organy celne, są funkcje wykonywane przez niego w ramach owej osoby prawnej lub, w danym przypadku, fakt, że jest on jedyną działającą w niej osobą. |
30 |
Do właściwych organów celnych należy zatem, zgodnie z art. 29 ust. 2 lit. a) kodeksu celnego, zbadanie, o ile to konieczne, okoliczności właściwych dla danej sprzedaży i dopuszczenie wartości transakcyjnej, o ile powiązania tego rodzaju jak to, o którym mowa w postępowaniu głównym, nie wpłynęły na cenę sprzedaży przywiezionych towarów. |
31 |
Mając na względzie powyższe rozważania, na przedstawione pytania należy udzielić odpowiedzi, że art. 143 ust. 1 lit. h) rozporządzenia nr 2454/93 należy interpretować w ten sposób, że kupujący będący osobą fizyczną i sprzedawca będący osobą prawną, w ramach której krewny owego kupującego ma możliwość wywarcia rzeczywistego wpływu na cenę sprzedaży towarów z korzyścią dla owego kupującego, należy uznać za osoby powiązane w rozumieniu art. 29 ust. 1 lit. d) kodeksu celnego. |
W przedmiocie kosztów
32 |
Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi. |
Z powyższych względów Trybunał (piąta izba) orzeka, co następuje: |
Artykuł 143 ust. 1 lit. h) rozporządzenia Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 r. ustanawiającego przepisy w celu wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiającego Wspólnotowy kodeks celny, zmienionego rozporządzeniem Komisji (WE) nr 46/1999 z dnia 8 stycznia 1999 r., należy interpretować w ten sposób, że kupującego będącego osobą fizyczną i sprzedającego będącego osobą prawną, w ramach której krewny owego kupującego ma możliwość wywarcia rzeczywistego wpływu na cenę sprzedaży towarów z korzyścią dla kupującego, należy uznać za osoby powiązane w rozumieniu art. 29 ust. 1 lit. d) rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiającego Wspólnotowy kodeks celny, zmienionego rozporządzeniem (WE) nr 82/97 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 grudnia 1996 r. |
Podpisy |
( *1 ) Język postępowania: łotewski.