This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 62012CJ0597
Judgment of the Court (Seventh Chamber) of 17 October 2013. # Isdin SA v Bial-Portela & Cª SA. # Appeal - Community trade mark - Opposition proceedings - Application for Community word mark ZEBEXIR - Earlier word mark ZEBINIX - Relative grounds for refusal - Regulation (EC) No 207/2009 - Article 8(1)(b) - Obligation to state reasons. # Case C-597/12 P.
Wyrok Trybunału (siódma izba) z dnia 17 października 2013 r.
Isdin SA przeciwko Bial-Portela & Cª SA.
Odwołanie - Wspólnotowy znak towarowy - Postępowanie w sprawie sprzeciwu - Zgłoszenie słownego wspólnotowego znaku towarowego ZEBEXIR - Wcześniejszy słowny znak towarowy ZEBINIX - Względne podstawy odmowy rejestracji - Rozporządzenie (WE) nr 207/2009 - Artykuł 8 ust. 1 lit. b) -Obowiązek uzasadnienia.
Sprawa C-597/12 P.
Wyrok Trybunału (siódma izba) z dnia 17 października 2013 r.
Isdin SA przeciwko Bial-Portela & Cª SA.
Odwołanie - Wspólnotowy znak towarowy - Postępowanie w sprawie sprzeciwu - Zgłoszenie słownego wspólnotowego znaku towarowego ZEBEXIR - Wcześniejszy słowny znak towarowy ZEBINIX - Względne podstawy odmowy rejestracji - Rozporządzenie (WE) nr 207/2009 - Artykuł 8 ust. 1 lit. b) -Obowiązek uzasadnienia.
Sprawa C-597/12 P.
Court reports – general
ECLI identifier: ECLI:EU:C:2013:672
z dnia 17 października 2013 r. ( *1 )
„Odwołanie — Wspólnotowy znak towarowy — Postępowanie w sprawie sprzeciwu — Zgłoszenie słownego wspólnotowego znaku towarowego ZEBEXIR — Wcześniejszy słowny znak towarowy ZEBINIX — Względne podstawy odmowy rejestracji — Rozporządzenie (WE) nr 207/2009 — Artykuł 8 ust. 1 lit. b) — Obowiązek uzasadnienia”
W sprawie C‑597/12 P
mającej za przedmiot odwołanie w trybie art. 56 statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wniesione w dniu 18 grudnia 2012 r.,
Isdin SA, z siedzibą w Barcelonie (Hiszpania), reprezentowana przez G. Marína Raigala i P. Lópeza Rondę, abogados,
wnosząca odwołanie,
w której pozostałymi uczestnikami postępowania są:
Urząd Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) (OHIM), reprezentowany przez P. Geroulakosa, działającego w charakterze pełnomocnika,
strona pozwana w pierwszej instancji,
Bial-Portela & Ca SA, z siedzibą w São Mamede do Coronado (Portugalia),
strona skarżąca w pierwszej instancji,
TRYBUNAŁ (siódma izba),
w składzie: G. Arestis, prezes izby, J.C. Bonichot i A. Arabadjiev (sprawozdawca), sędziowie,
rzecznik generalny: P. Cruz Villalón,
sekretarz: A. Calot Escobar,
uwzględniając pisemny etap postępowania,
podjąwszy, po wysłuchaniu rzecznika generalnego, decyzję o rozstrzygnięciu sprawy bez opinii,
wydaje następujący
Wyrok
1 |
W odwołaniu Isdin SA (zwana dalej „spółką Isdin”) wnosi o uchylenie wyroku Sądu Unii Europejskiej z dnia 9 października 2012 r. w sprawie T‑366/11 Bial‑Portela przeciwko OHIM – Isdin (ZEBEXIR) (zwanego dalej „zaskarżonym wyrokiem”), na mocy którego stwierdzono nieważność decyzji Pierwszej Izby Odwoławczej Urzędu Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) (OHIM) z dnia 6 kwietnia 2011 r. (sprawa R 1212/2009‑1) dotyczącej postępowania w sprawie sprzeciwu między Bial‑Portela & Ca SA (zwaną dalej „spółką Bial‑Portela”) a spółką Isdin (zwanej dalej „sporną decyzją”). |
Okoliczności powstania sporu
2 |
Okoliczności faktyczne leżące u podstaw sporu zostały przedstawione w pkt 1–9 zaskarżonego wyroku w następujący sposób:
|
Postępowanie przed Sądem i zaskarżony wyrok
3 |
Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 6 lipca 2011 r. spółka Bial‑Portela wniosła skargę mającą na celu, po pierwsze, stwierdzenie nieważności spornej decyzji, i po drugie, nakazanie OHIM dokonania odmowy rejestracji spornego znaku towarowego. |
4 |
Na poparcie swej skargi spółka Bial‑Portela podniosła jeden tylko zarzut, dotyczący naruszenia art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009. |
5 |
W zaskarżonym wyroku Sąd z jednej strony orzekł, że wysunięte przez spółkę Bial‑Portela żądanie skierowania wobec OHIM nakazu było niedopuszczalne, z drugiej zaś strony uwzględnił jedyny zarzut tej spółki i stwierdził nieważność spornej decyzji. W tym zakresie poczynił on między innymi następujące spostrzeżenia:
|
6 |
Co się tyczy bardziej szczegółowo całościowej oceny prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd, w pkt 40 zaskarżonego wyroku Sąd wypowiedział się następująco: „Tymczasem wbrew ustaleniom Izby Odwoławczej kolidujące ze sobą oznaczenia wykazują przeciętny stopień podobieństwa, zwłaszcza na płaszczyźnie wizualnej. W tym kontekście należy także wziąć pod uwagę fakt, że oznaczone kolidującymi ze sobą znakami towary należące do klasy 3 i znaczna część towarów należących do klasy 5 (a mianowicie żywność dla niemowląt; środki opatrunkowe; dezynfektanty; preparaty do niszczenia robactwa; fungicydy, herbicydy) są zazwyczaj wystawione do sprzedaży w supermarketach i z tego względu wybierane przez konsumentów w następstwie wizualnej oceny ich opakowania, co oznacza, że wizualne podobieństwo oznaczeń nabiera szczególnego znaczenia. Należy zatem stwierdzić, że w przypadku zgłoszonego znaku towarowego i wcześniejszego znaku towarowego istnieje prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd”. |
Żądania stron
7 |
Spółka Isdin i OHIM wnoszą do Trybunału o uchylenie zaskarżonego wyroku i o obciążenie spółki Bial‑Portela kosztami postępowania odwoławczego. Spółka Isdin wnosi ponadto do Trybunału o utrzymanie w mocy spornej decyzji w zakresie dotyczącym oddalenia sprzeciwu spółki Bial‑Portela w całości. |
W przedmiocie odwołania
8 |
Spółka Isdin podnosi wobec zaskarżonego wyroku zasadniczo pięć zarzutów, dotyczących wypaczenia spornej decyzji, przeinaczenia okoliczności faktycznych, naruszenia prawa do obrony i dwóch naruszeń art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009. W odpowiedzi na odwołanie OHIM poparł drugi i piąty z tych zarzutów, kwalifikując ów piąty zarzut jako naruszenie przez Sąd obowiązku uzasadnienia. |
9 |
W pierwszej kolejności należy rozpatrzyć piąty z zarzutów wysuniętych przez spółkę Isdin na poparcie odwołania. |
Argumentacja stron
10 |
W zarzucie piątym spółka Isdin podnosi, że Sąd naruszył art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009, ponieważ w pkt 40 zaskarżonego wyroku nie dokonał prawidłowo całościowej oceny prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd. |
11 |
W tym względzie spółka Isdin wskazuje, że Sąd uznał, iż podobieństwo oznaczeń na płaszczyźnie wizualnej było istotne z punktu widzenia niektórych towarów z klasy 5 porozumienia nicejskiego oznaczonych znakiem towarowym, o którego rejestrację wystąpiono, natomiast nie miało ono znaczenia dla innych towarów; następnie Sąd doszedł do wniosku, że prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd wynikające z tego podobieństwa istniało w odniesieniu do wszystkich należących do tej klasy towarów oznaczonych wspomnianym znakiem. |
12 |
Zdaniem spółki Isdin Sąd nie wspomniał o znaczeniu podobieństwa wizualnego lub jego braku dla pozostałych towarów z klasy 5 oznaczonych znakiem, dla którego wystąpiono o rejestrację, w związku z czym wniosek dotyczący prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd nie może być uznany za odnoszący się także do tych towarów. A zatem Sąd przeprowadził badanie prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd w przypadku rozpatrywanych znaków towarowych bez uwzględnienia wszystkich czynników mających znaczenie w niniejszej sprawie. |
13 |
OHIM popiera argumentację przedstawioną przez spółkę Isdin. Precyzuje, że nawet gdyby sposób rozumowania Sądu uznać za prawidłowy i właściwy w odniesieniu do towarów, do których Sąd wyraźnie się odniósł, to nie był on ani prawidłowy, ani właściwy, jeżeli chodzi o pozostałe towary z klasy 5 porozumienia nicejskiego, a mianowicie „preparaty farmaceutyczne, weterynaryjne i środki sanitarne; substancje dietetyczne do celów leczniczych; preparaty do plombowania zębów i do odcisków dentystycznych”, które są sprzedawane nie w supermarketach, a w aptekach, gdzie podobieństwo wizualne nie jest istotne. |
14 |
W konsekwencji OHIM uważa, że dla znacznej części towarów należących do wspomnianej klasy 5 jedynym uzasadnieniem zawartym w zaskarżonym wyroku i odnoszącym się do całościowej oceny prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd jest uwaga, że „kolidujące ze sobą oznaczenia wykazują przeciętny stopień podobieństwa, zwłaszcza na płaszczyźnie wizualnej”. Takie uzasadnienie jest jednak zdaniem OHIM zbyt ogólne i abstrakcyjne, a w rezultacie niewystarczające dla wyjaśnienia przyczyn, dla których ów stopień podobieństwa może wprowadzać konsumentów w błąd co do pochodzenia omawianych towarów. W związku z powyższym OHIM stwierdza brak uzasadnienia zaskarżonego wyroku w zakresie prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd. |
Ocena Trybunału
15 |
Na wstępie należy stwierdzić, że w rzeczywistości w zarzucie piątym spółka Isdin wnosi do Trybunału, na co prawidłowo zwrócił uwagę OHIM, o stwierdzenie, że Sąd nie dochował obowiązku uzasadnienia w ramach stosowania art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009. |
16 |
Zgodnie z wymienionym przepisem w wyniku sprzeciwu właściciela wcześniejszego znaku towarowego zgłoszonego znaku towarowego nie rejestruje się, jeżeli z powodu identyczności z wcześniejszym znakiem towarowym lub podobieństwa do niego, identyczności lub podobieństwa towarów lub usług istnieje prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd odbiorców na terytorium, na którym wcześniejszy znak towarowy jest chroniony. |
17 |
W tym względzie z utrwalonego orzecznictwa Trybunału wynika, że prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd w rozumieniu art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 istnieje wtedy, gdy odbiorcy mogliby uznać, że dane towary lub usługi pochodzą z tego samego przedsiębiorstwa lub ewentualnie z przedsiębiorstw powiązanych gospodarczo (zob. wyroki: z dnia 12 czerwca 2007 r. w sprawie C-334/05 P OHIM przeciwko Shaker, Zb.Orz. s. I-4529, pkt 33; z dnia 20 września 2007 r. w sprawie C‑193/06 P Nestlé przeciwko OHIM, pkt 32; z dnia 16 czerwca 2011 r. w sprawie C-317/10 P Union Investment Privatfonds przeciwko UniCredito Italiano, Zb.Orz. s. I-5471, pkt 53). |
18 |
Istnienie prawdopodobieństwa wprowadzenia odbiorców w błąd należy oceniać całościowo przy uwzględnieniu wszystkich czynników mających znaczenie w danej sprawie (zob. podobnie wyrok z dnia 11 listopada 1997 r. w sprawie C-251/95 SABEL, Rec. s. I-6191, pkt 22; ww. wyroki: w sprawie OHIM przeciwko Shaker, pkt 34; w sprawie Nestlé przeciwko OHIM, pkt 33). |
19 |
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału całościową ocenę prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd w zakresie, w jakim dotyczy ona wizualnego, fonetycznego lub konceptualnego podobieństwa kolidujących ze sobą znaków, należy oprzeć na wywieranym przez nie całościowym wrażeniu, ze szczególnym uwzględnieniem ich elementów odróżniających i dominujących. Sposób postrzegania znaków towarowych przez przeciętnych konsumentów danych towarów lub usług odgrywa w całościowej ocenie wspomnianego prawdopodobieństwa decydującą rolę. W tym względzie przeciętny konsument postrzega zwykle znak towarowy jako całość, nie poddając analizie jego poszczególnych detali (zob. podobnie ww. wyroki: w sprawie SABEL, pkt 23; w sprawie OHIM przeciwko Shaker, pkt 35; w sprawie Nestlé przeciwko OHIM, pkt 34). |
20 |
W szczególności ocena stopnia podobieństwa występującego pomiędzy danymi znakami towarowymi wymaga określenia stopnia ich podobieństwa wizualnego, brzmieniowego oraz konceptualnego i – w razie potrzeby – określenia wagi, jaką należy przypisać tym poszczególnym elementom, z uwzględnieniem kategorii danych towarów lub usług oraz właściwych im warunków sprzedaży (ww. wyrok w sprawie OHIM przeciwko Shaker, pkt 36; wyrok z dnia 24 marca 2011 r. w sprawie C-552/09 P Ferrero przeciwko OHIM, Zb.Orz. s. I-2063, pkt 85). |
21 |
Ponadto zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału spoczywający na Sądzie na mocy art. 36 i art. 53 akapit pierwszy statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej obowiązek uzasadnienia wyroku nie nakazuje Sądowi przedstawienia wywodów, które w wyczerpujący sposób podejmowałyby punkt po punkcie argumentację przedstawioną przez strony sporu. Uzasadnienie może zatem być dorozumiane, pod warunkiem że umożliwia ono zainteresowanym poznanie podstaw, na których Sąd oparł swe rozstrzygnięcie, a Trybunałowi dostarcza elementów wystarczających do dokonania kontroli w trybie odwołania (zob. w szczególności wyrok z dnia 21 grudnia 2011 r. w sprawie C-320/09 P A2A przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I-210*, pkt 97). |
22 |
W niniejszej sprawie z zaskarżonego wyroku, w szczególności z jego pkt 40, wynika, że do celów oceny stopnia podobieństwa rozpatrywanych znaków Sąd wziął pod uwagę warunki sprzedaży, które jego zdaniem są właściwe w przypadku żywności dla niemowląt, środków opatrunkowych, dezynfektantów, preparatów do niszczenia robactwa; fungicydów i herbicydów, należących do klasy 5 porozumienia nicejskiego. |
23 |
Jednakże, zakładając nawet, że owe warunki sprzedaży faktycznie obowiązują w przypadku tych towarów, czemu w sposób szczegółowy zaprzeczają zarówno spółka Isdin, jak i OHIM, należy stwierdzić, że tego rodzaju oceny brakuje w stosunku do pozostałych towarów z klasy 5 objętych omawianym zgłoszeniem znaku towarowego, co równie słusznie zostało podniesione przez spółkę Isdin i OHIM. |
24 |
Z brzmienia pkt 40 zaskarżonego wyroku wynika bowiem – w zakresie, w jakim Sąd odnosi się wyłącznie do „znacznej części towarów należących do klasy 5 (a mianowicie żywności dla niemowląt; środków opatrunkowych; dezynfektantów; preparatów do niszczenia robactwa; fungicydów, herbicydów)” – że rozumowanie przyjęte wobec wymienionych w ten sposób towarów nie rozciągało się na pozostałe towary z tej klasy. Tymczasem Sąd stwierdził nieważność spornej decyzji w odniesieniu do wszystkich towarów należących do klasy 5 porozumienia nicejskiego. |
25 |
Z orzecznictwa Trybunału wynika, że badanie podstaw odmowy rejestracji musi dotyczyć każdego z towarów lub każdej z usług, dla których wystąpiono o rejestrację znaku towarowego (zob. podobnie wyrok z dnia 15 lutego 2007 r. w sprawie C-239/05 BVBA Management, Training en Consultancy, Zb.Orz. s. I-1455, pkt 34). |
26 |
Prawdą jest, że Trybunał przyznał, iż w przypadku gdy ta sama podstawa odmowy rejestracji podnoszona jest wobec całej kategorii lub grupy towarów lub usług, uzasadnienie może obejmować ogólnie wszystkie rozpatrywane towary lub usługi (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie BVBA Management, Training en Consultancy, pkt 37; postanowienie z dnia 21 marca 2012 r. w sprawie C‑87/11 P Fidelio przeciwko OHIM, pkt 43). |
27 |
Jednakże powyższe uprawnienie rozciąga się jedynie na towary i usługi pozostające w wystarczająco bezpośrednim i konkretnym związku, by tworzyć jedną dostatecznie jednolitą kategorię lub grupę towarów lub usług. Sam fakt, że rozpatrywane towary lub usługi należą do tej samej klasy w rozumieniu porozumienia nicejskiego, nie wystarczy do stwierdzenia takiej jednolitości, ponieważ klasy te często zawierają bardzo różnorodne towary lub usługi, które niekoniecznie muszą wykazywać między sobą tego rodzaju wystarczająco bezpośredni i konkretny związek (zob. podobnie postanowienie z dnia 18 marca 2010 r. w sprawie C-282/09 P CFCMCEE przeciwko OHIM, Zb.Orz. s. I-2395, pkt 40). |
28 |
W niniejszej sprawie Sąd sam dokonał rozróżnienia pomiędzy poszczególnymi towarami należącymi do tej samej klasy porozumienia nicejskiego, kierując się właściwymi im warunkami sprzedaży. W rezultacie spoczywał na nim obowiązek uzasadnienia przyjętego przez niego rozstrzygnięcia w odniesieniu do każdej z grupy towarów, które utworzył w ramach tej klasy. |
29 |
W zakresie, w jakim takiego uzasadnienia zabrakło w odniesieniu do towarów ze wspomnianej klasy 5 niewymienionych w pkt 40 zaskarżonego wyroku, a mianowicie innych niż żywność dla niemowląt; środki opatrunkowe; dezynfektanty; preparaty do niszczenia robactwa; fungicydy i herbicydy, omawiany wyrok nie umożliwia zainteresowanym poznania podstaw, na których Sąd oparł stwierdzenie nieważności spornej decyzji w tym względzie, a Trybunałowi nie dostarcza elementów wystarczających do dokonania kontroli w ramach niniejszego odwołania. |
30 |
W tych okolicznościach, bez konieczności badania pozostałych zarzutów podniesionych przez spółkę Isdin w uzasadnieniu odwołania, należy uwzględnić to ostatnie i uchylić zaskarżony wyrok. |
31 |
Zgodnie z art. 61 akapit pierwszy statutu Trybunału Sprawiedliwości Trybunał może, jeżeli uchyla orzeczenie Sądu, wydać orzeczenie ostateczne w sprawie, jeżeli stan postępowania na to pozwala, lub skierować sprawę do ponownego rozpoznania przez Sąd. W niniejszym wypadku należy stwierdzić, że stan postępowania nie pozwala na wydanie ostatecznego orzeczenia. |
32 |
W konsekwencji niniejszą sprawę należy skierować do ponownego rozpoznania przez Sąd, stanowiąc jednocześnie, że rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów zostanie wydane w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie. |
Z powyższych względów Trybunał (siódma izba) orzeka, co następuje: |
|
|
|
Podpisy |
( *1 ) Język postępowania: angielski.