Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 62012CJ0419

    Wyrok Trybunału (trzecia izba) z dnia 13 lutego 2014 r.
    Crono Service scarl i in. oraz Anitrav – Associazione Nazionale Imprese Trasporto Viaggiatori przeciwko Roma Capitale i Regione Lazio.
    Wnioski o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożone przez Tribunale amministrativo regionale per il Lazio.
    Odesłanie prejudycjalne – Artykuły 49 TFUE, 101 TFUE i 102 TFUE – Usługi najmu pojazdów z kierowcą – Sytuacja o charakterze wyłącznie wewnętrznym – Właściwość Trybunału – Przesłanki dopuszczalności.
    Sprawy połączone C-419/12 i C-420/12.

    Court reports – general

    ECLI identifier: ECLI:EU:C:2014:81

    WYROK TRYBUNAŁU (trzecia izba)

    z dnia 13 lutego 2014 r. ( *1 )

    „Odesłanie prejudycjalne — Artykuły 49 TFUE, 101 TFUE i 102 TFUE — Usługi najmu pojazdów z kierowcą — Sytuacja o charakterze wyłącznie wewnętrznym — Właściwość Trybunału — Przesłanki dopuszczalności”

    W sprawach połączonych C‑419/12 i C‑420/12

    mających za przedmiot wnioski o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożone przez Tribunale amministrativo regionale per il Lazio (Włochy) postanowieniami z dnia 20 czerwca 2012 r., które wpłynęły do Trybunału w dniu 14 września 2012 r., w postępowaniach:

    Crono Service scarl i in. (C‑419/12),

    Anitrav – Associazione Nazionale Imprese Trasporto Viaggiatori (C‑420/12)

    przeciwko

    Roma Capitale,

    Regione Lazio (C‑420/12),

    przy udziale:

    UGL Taxi – Unione Generale del Lavoro Taxi i in.,

    Codacons – Coordinamento delle associazioni per la tutela dell’ambiente e dei diritti degli utenti e consumatori (C‑420/12),

    TRYBUNAŁ (trzecia izba),

    w składzie: M. Ilešič, prezes izby, C.G. Fernlund, A. Ó Caoimh (sprawozdawca), C. Toader i E. Jarašiūnas, sędziowie,

    rzecznik generalny: J. Kokott,

    sekretarz: A. Impellizzeri, administrator,

    uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 19 czerwca 2013 r.,

    rozważywszy uwagi przedstawione:

    w imieniu Crono Service scarl i in. przez P. Troianiella, avvocato,

    w imieniu Anitrav – Associazione Nazionale Imprese Trasporto Viaggiatori przez M. Piancatellego oraz V. Porro, avvocati,

    w imieniu Roma Capitale przez R. Rocchi oraz A. Rizza, avvocati,

    w imieniu UGL Taxi – Unione Generale del Lavoro Taxi i in. przez N. Moravię oraz M. Giustinianiego, avvocati,

    w imieniu Komisji Europejskiej przez F. Moro oraz J. Hottiaux, działające w charakterze pełnomocników,

    po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 26 września 2013 r.,

    wydaje następujący

    Wyrok

    1

    Wnioski o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczą wykładni art. 3 TUE, 3 TFUE–6 TFUE, 49 TFUE, 101 TFUE i 102 TFUE.

    2

    Wnioski te zostały złożone w ramach dwóch sporów – po pierwsze, w ramach sporu między Crono Service scarl i 111 innymi skarżącymi a Roma Capitale, a po drugie, w ramach sporu między Anitrav – Associazione Nazionale Imprese Trasporto Viaggiatori a Roma Capitale i Regione Lazio – w przedmiocie uregulowań dotyczących świadczenia najmu pojazdów z kierowcą („noleggio con conducente”, zwanego dalej „najmem z kierowcą”).

    Prawo włoskie

    Uregulowania krajowe

    3

    Artykuł 1 ustawy nr 21 z dnia 15 stycznia 1992 r. – ustawy ramowej o nieregularnych publicznych usługach transportu drogowego osób (GURI nr 18 z dnia 23 stycznia 1992 r.), zmienionej dekretem z mocą ustawy nr 207 z dnia 30 grudnia 2008 r. (GURI nr 304 z dnia 31 grudnia 2008 r.), przekształconym w ustawę, po zmianach, przez ustawę nr 14 z dnia 27 lutego 2009 r. (dodatek zwyczajny do GURI nr 49 z dnia 28 lutego 2009 r.) (zwanej dalej „ustawą nr 21/1992”) definiuje „nieregularne publiczne usługi transportowe” jako „usługi zapewniające zbiorowy lub indywidualny transport osób, pełniące funkcję uzupełniającą i dopełniającą w stosunku do regularnych usług transportu publicznego”.

    4

    Artykuł 3 ustawy nr 21/1992 stanowi:

    „1.   Usługa najmu […] z kierowcą skierowana jest do użytkowników oznaczonych w sposób indywidualny, którzy złożą w garażu wniosek dotyczący świadczenia określonego w odniesieniu do czasu lub trasy.

    2.   Środki transportu muszą być stacjonowane w garażach […].

    3.   Siedziba przewoźnika i garaż muszą znajdować się wyłącznie na terenie gminy, która wydała zezwolenie”.

    5

    Artykuł 4 tej ustawy stanowi, że „po określeniu kryteriów, jakie muszą spełnić gminy, gdy opracowują swe regulaminy w sprawie świadczenia nieregularnych publicznych usług transportowych, regiony powierzają jednostkom samorządu lokalnego sprawowanie funkcji wykonawczych o charakterze administracyjnym […] w celu uzyskania całościowego obrazu nieregularnego transportu publicznego współwystępującego z innymi środkami transportu, w ramach planowania gospodarczego i terytorialnego” i że „z poszanowaniem uregulowań regionalnych jednostki samorządu terytorialnego, którym zostało przekazane sprawowanie funkcji administracyjnych […], regulują świadczenie nieregularnych publicznych usług transportowych w drodze stosownych regulaminów, które w szczególności powinny zostać ujednolicone na poziomie regionalnym w celu usprawnienia świadczenia tych usług i zapewnienia im lepszej skuteczności”.

    6

    Artykuł 5 ust. 1 omawianej ustawy stanowi:

    „Opracowując regulaminy w sprawie świadczenia nieregularnych publicznych usług transportowych, gminy określają:

    a)

    liczbę i rodzaj pojazdów […], które mają być przeznaczone do świadczenia każdej usługi;

    […]

    d)

    kryteria i przesłanki wydania licencji na świadczenie usług taksówkarskich i zezwolenia na świadczenie usług najmu […] z kierowcą”.

    7

    Artykuł 5a ustawy nr 21/1992, zatytułowany „Wjazd na terytorium innych gmin”, umożliwia gminom reglamentację wjazdu na ich terytorium lub do stref ograniczonego ruchu („zone a traffico limitato”, zwanych dalej „SOR”) przez posiadaczy zezwoleń wydanych przez inne gminy „na podstawie wcześniejszego zawiadomienia zawierającego oświadczenie zainteresowanego w sprawie przestrzegania i spełniania wymogów działalności, o których mowa w niniejszej ustawie, oraz dane dotyczące pojedynczej usługi, w odniesieniu do której wymagane jest zawiadomienie lub uiszczenie opłaty za wjazd”.

    8

    Zgodnie z art. 8 ustawy nr 21/1992:

    „1.   Licencja na świadczenie usług taksówkarskich oraz zezwolenie na świadczenie usług najmu […] z kierowcą są wydawane przez organy administracji gminnej w postępowaniu przetargowym osobom będącym właścicielami pojazdu lub dysponującym pojazdem na podstawie umowy leasingu […]; osoby te mogą nim administrować samodzielnie lub w stowarzyszeniu.

    2.   Licencja lub zezwolenie dotyczą tylko jednego pojazdu […]. Ta sama osoba może […] posiadać wiele zezwoleń na świadczenie usług najmu z kierowcą […].

    3.   W celu uzyskania i utrzymania zezwolenia na świadczenie usługi najmu z kierowcą obowiązkowe jest posiadanie na podstawie ważnego tytułu prawnego siedziby, garażu […] położonych na terytorium gminy, która wydała zezwolenie”.

    9

    Artykuł 11 ust. 4 ustawy nr 21/1992 stanowi:

    „Zamówienia przewozu w ramach usługi najmu z kierowcą składa się w garażu. Rozpoczęcie i zakończenie każdej pojedynczej usługi najmu z kierowcą muszą nastąpić w garażu znajdującym się w gminie, która wydała zezwolenie, z uwzględnieniem powrotu do tego garażu, natomiast odbiór i dostarczenie użytkownika do punktu docelowego mogą nastąpić również na terenie innych gmin”.

    Uregulowania regionalne Lacjum

    10

    Artykuł 5 ustawy regionalnej Lacjum nr 58 z dnia 26 października 1993 r., zawierającej przepisy dotyczące wykonywania nieregularnego transportu publicznego i reguły dotyczące roli kierowców w publicznych usługach transportu nieregularnego, o których mowa w art. 6 ustawy nr 21/1992 (Bollettino ufficiale della Regione Lazio nr 31 z dnia 10 listopada 1993 r.), zmienionej art. 58 ustawy regionalnej Lacjum nr 27 z dnia 28 grudnia 2006 r. (dodatek zwyczajny nr 5 do Bollettino ufficiale della Regione Lazio nr 36 z dnia 30 grudnia 2006 r.) (zwanej dalej „ustawą regionalną nr 58/1993”), stanowi:

    „Usługa najmu z kierowcą skierowana jest do użytkowników oznaczonych w sposób indywidualny, którzy złożą w siedzibie przewoźnika wniosek dotyczący świadczenia określonego w odniesieniu do czasu lub trasy. Odbiór użytkownika lub rozpoczęcie usługi następują na terenie gminy, która wydała zezwolenie. Usługa wykonywana jest w kierunku jakiegokolwiek punktu docelowego. Środki transportu są stacjonowane w garażach”.

    11

    Artykuł 10 ust. 2 ustawy regionalnej nr 58/1993, zatytułowany „Obowiązki posiadaczy licencji na wykonywanie zawodu taksówkarza i zezwoleń na świadczenie usług najmu z kierowcą”, stanowi:

    „Z zastrzeżeniem […], odbiór użytkownika i rozpoczęcie usługi następują wyłącznie na terenie gminy, która wydała licencję lub zezwolenie, i są wykonywane w kierunku jakiegokolwiek punktu docelowego, uprzednio zaakceptowanego przez kierowcę w wypadku punktu docelowego położonego poza terenem gminy”.

    12

    Artykuł 13a rzeczonej ustawy regionalnej określa kryteria, jakie należy spełnić przy obliczaniu liczby licencji na świadczenie usług taksówkarskich i zezwoleń na świadczenie usług najmu z kierowcą na określonym terytorium. Zgodnie z tym przepisem:

    „1.   Prowincja określa kryteria, jakie muszą spełnić gminy, by ustalić lokalne potrzeby na usługi taksówkarskie i usługi najmu […] z kierowcą oraz by ustalić w regulaminach wskazanych w art. 14 liczbę pojazdów […] niezbędnych do świadczenia samych usług.

    2.   Kryteria, o których mowa w poprzednim ustępie, uwzględniają w szczególności: a) populację mieszkańców; b) powierzchnię obszaru; c) intensywność napływu turystów; d) obecność domów opieki, domów wypoczynkowych i punktów generujących mobilność; e) ofertę innych publicznych usług transportowych; f) liczbę wydanych licencji i zezwoleń.

    3.   Prowincja wypełnia zadania, o których mowa w ust. 1, po zapoznaniu się z opinią – w ramach szczególnego etapu postępowania – gmin i przedstawicieli zainteresowanych kategorii zawodowych.

    […]”.

    13

    Artykuł 17 ustawy regionalnej nr 58/1993 określa warunki wpisu do prowincjonalnego rejestru kierowców. Artykuł 17 ust. 1 lit. a) stanowi, że aby móc zostać wpisanym, trzeba być „obywatelem włoskim lub obywatelem państwa należącego do Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej”.

    Uregulowania gminne Rzymu

    14

    Uchwałą rady gminy Rzym nr 68 z dnia 8 listopada i 9 listopada 2011 r., zawierającą zmieniony tekst regulaminu nieregularnych publicznych usług transportowych, gmina Rzym przyjęła regulamin nieregularnych publicznych usług transportowych (zwany dalej „Regolamento capitolino”).

    15

    Artykuł 8 ust. 3 tego regulaminu stanowi w szczególności, że w odniesieniu do usługi najmu z kierowcą „odbiór użytkownika lub rozpoczęcie usługi następują, gdy punktem wyjściowym jest terytorium gminy, która wydała zezwolenie, w kierunku jakiegokolwiek punktu docelowego, zgodnie z obowiązkami przewidzianymi w art. 11 ust 3 i 4 ustawy nr [21/1992]”.

    16

    Zgodnie z art. 9 ust. 2 rzeczonego regulaminu dla celów świadczenia usługi najmu z kierowcą wymagane jest posiadanie na terytorium gminy garażu odpowiedniego do stacjonowania pojazdów wykorzystywanych do świadczenia usługi.

    17

    Artykuł 29 ust. 1 Regolamento capitolino stanowi, że „stacjonowanie pojazdów [wykorzystywanych do świadczenia usługi najmu z kierowcą], co do których zezwolenie zostało wydane przez gminę Rzym, odbywa się wyłącznie w garażach wskazanych w samym zezwoleniu, w których pojazdy muszą pozostawać do dyspozycji użytkowników”. Artykuł 29 ust. 2 tego regulaminu stanowi, że w przypadku posiadaczy zezwoleń na świadczenie najmu z kierowcą wydanych przez inne gminy „wjazd na terytorium Roma Capitale i [do] SOR jest dozwolony” pod warunkiem, że złożą oni oświadczenie w sprawie „przestrzegania” i „spełniania wymogów działalności”, o których mowa w ustawie nr 21/1992.

    18

    W tym względzie uchwała komitetu wykonawczego gminy Rzym nr 403 z dnia 14 grudnia 2011 r. reguluje zasady i procedurę wydawania zezwoleń na wjazd na terytorium Roma Capitale i do ustanowionych tam w centrum SOR pojazdów wykorzystywanych do świadczenia usługi najmu z kierowcą mających zezwolenie wydane przez inne gminy.

    19

    Zgodnie z dwiema uchwałami, ogłoszonymi odpowiednio w dniach 12 marca i 22 marca 2012 r. na stronach internetowych gminy Rzym oraz Agenzia Roma Servizi per la Mobilità srl, które weszły w życie w dniu 2 kwietnia 2012 r., podmioty świadczące usługę najmu z kierowcą i posiadające zezwolenie wydane przez gminy inne niż Roma Capitale są zobowiązane zapłacić około 90 EUR rocznie za zezwolenie na wjazd do SOR w tej gminie.

    Postępowania główne i pytania prejudycjalne

    20

    Sprawy rozpatrywane przez sąd odsyłający dotyczą dwóch postępowań w sprawie stwierdzenia nieważności Regolamento capitolino, uchwały komitetu wykonawczego gminy Rzym nr 403 z dnia 14 grudnia 2011 r. oraz uchwał z dnia 12 marca i 22 marca 2012 r., o których mowa w pkt 19 niniejszego wyroku

    21

    Skarżący w postępowaniach głównych wskazali na liczne podstawy nieważności – z punktu widzenia zarówno prawa włoskiego, jak i prawa Unii – wynikające z ustawy nr 21/1992 w zakresie, w jakim zostaje ona wykonana w Roma Capitale przez art. 8 ust. 3, art. 9 ust. 2 i art. 29 Regolamento capitolino.

    22

    Wprawdzie skargi w postępowaniach głównych zdają się dotyczyć wszystkich uregulowań wskazanych w pkt 20 niniejszego wyroku, jednak z akt sprawy, którymi dysponuje Trybunał, wynika, że w kontekście wniosków o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym są w szczególności kwestionowane przed Tribunale amministrativo regionale per il Lazio przepisy art. 8 ust. 3, art. 9 ust. 2 i art. 29 ust. 1 i 2 Regolamento capitolino „w zakresie, w jakim nawiązują do stosowania art. 11 ust. 4 ustawy [nr 21/1992]”.

    23

    Zdaniem sądu odsyłającego uregulowania krajowe będące przedmiotem postępowań głównych – w zakresie, w jakim stanowią, że siedziba przewoźnika i garaż muszą znajdować się wyłącznie na terenie gminy, która wydała zezwolenie, że zamówienia w ramach usługi najmu z kierowcą składa się w garażu i że rozpoczęcie oraz zakończenie każdej pojedynczej usługi musi nastąpić w garażu znajdującym się w gminie, która wydała zezwolenie, z uwzględnieniem powrotu do tego garażu, natomiast odbiór i dostarczenie użytkownika do punktu docelowego mogą nastąpić również na terenie innych gmin – wydają się być sprzeczne z art. 49 TFUE i ze „wspólnotowymi zasadami w dziedzinie konkurencji”.

    24

    W tych okolicznościach Tribunale amministrativo regionale per il Lazio postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującym pytaniem prejudycjalnym, które w sprawach C‑419/12 i C‑420/12 zostało sformułowane w identyczny sposób:

    „Czy art. 49 TFUE, art. 3 TUE, art. [3–6 TFUE] oraz art. 101 [TFUE] i 102 TFUE stoją na przeszkodzie stosowaniu art. 3 ust. 3, art. 8 ust. 3 i art. 11 ustawy [nr 21/1992] w zakresie, w jakim stanowią, odpowiednio, że »[s]iedziba przewoźnika i garaż muszą znajdować się wyłącznie na terenie gminy, która wydała zezwolenie«, że »[w] celu uzyskania i utrzymania zezwolenia na [świadczenie] usługi najmu z kierowcą obowiązkowe jest posiadanie na podstawie ważnego tytułu prawnego, siedziby, garażu lub pomostu cumowniczego położonych na terytorium gminy, która wydała zezwolenie« i że »[z]amówienia przewozu w ramach usługi najmu z kierowcą składa się w garażu. Rozpoczęcie i zakończenie każdej pojedynczej usługi najmu z kierowcą muszą nastąpić w garażu znajdującym się w gminie, która wydała zezwolenie, z uwzględnieniem powrotu do tego garażu, natomiast odbiór i dostarczenie użytkownika do punktu docelowego mogą nastąpić również na terenie innych gmin«[?]”.

    25

    Na mocy postanowienia Prezesa Trybunału z dnia 5 listopada 2012 r. sprawy C‑419/12 i C‑420/12 zostały połączone do celów pisemnego i ustnego etapu postępowania oraz wydania wyroku.

    W przedmiocie wniosków o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym

    26

    Zadając pytanie, sąd odsyłający chce ustalić, czy różne przepisy prawa Unii stoją na przeszkodzie stosowaniu pewnych warunków określonych w uregulowaniach krajowych, regionalnych i gminnych dotyczących zezwoleń i świadczenia najmu z kierowcą w gminie Rzym.

    27

    Zważywszy na brzmienie przedstawionego pytania, na wstępie należy przypomnieć, że na gruncie art. 267 TFUE Trybunał nie jest właściwy do rozstrzygania ani w przedmiocie wykładni krajowych przepisów ustawowych lub wykonawczych, ani w przedmiocie zgodności tych przepisów z prawem Unii (zob. w szczególności wyroki: z dnia 18 listopada 1999 r. w sprawie C-107/98 Teckal, Rec. s. I-8121, pkt 33; a także z dnia 23 marca 2006 r. w sprawie C-237/04 Enirisorse, Zb.Orz. s. I-2843, pkt 24 i przytoczone tam orzecznictwo).

    28

    Wobec powyższego z utrwalonego orzecznictwa wynika, że w wypadku pytań sformułowanych w sposób niewłaściwy lub wykraczający poza zakres zadań powierzonych Trybunałowi na mocy art. 267 TFUE musi on wyodrębnić z całości informacji dostarczonych przez sąd krajowy, a zwłaszcza z uzasadnienia postanowienia odsyłającego, normy prawa Unii, które z uwagi na przedmiot sporu wymagają dokonania wykładni (zob. w szczególności wyrok z dnia 11 marca 2010 r. w sprawie C-384/08 Attanasio Group, Zb.Orz. s. I-2055, pkt 18 i przytoczone tam orzecznictwo). W tym aspekcie do Trybunału należy – gdy zajdzie taka potrzeba – przeformułowanie przedstawionych mu pytań (zob. w szczególności ww. wyrok w sprawie Attanasio Group, pkt 19; wyroki: z dnia 14 października 2010 r. w sprawie C-243/09 Fuß, Zb.Orz. s. I-9849, pkt 39 i przytoczone tam orzecznictwo; a także z dnia 4 października 2012 r. w sprawie C‑249/11 Byankov, pkt 57 i przytoczone tam orzecznictwo).

    29

    Na podstawie tego orzecznictwa można przyjąć, że nawet jeśli z uwagi na treść przedstawionego pytania sąd odsyłający zdaje się dążyć do bezpośredniego stosowania prawa Unii do postępowań głównych, tak naprawdę ów sąd zmierza do uzyskania wykładni tego prawa dla potrzeb rzeczonych postępowań.

    30

    W tych okolicznościach przedstawione pytanie należy rozumieć tak, że zmierza ono w istocie do ustalenia, czy art. 49 TFUE lub przepisy Unii w dziedzinie konkurencji należy interpretować w ten sposób, iż stoją one na przeszkodzie stosowaniu uregulowań takich jak uregulowania będące przedmiotem postępowań głównych, z tego powodu, że w odniesieniu do świadczenia usługi najmu z kierowcą nakładają one obowiązki omówione szczegółowo w ramach tego pytania.

    31

    W tym względzie, jeśli chodzi, po pierwsze, o przepisy Unii w dziedzinie konkurencji, z utrwalonego orzecznictwa Trybunału wynika, że konieczność dokonania wykładni prawa Unii, która będzie przydatna dla sądu krajowego, wymaga, aby ów sąd określił okoliczności faktyczne i prawne, na tle których wyłoniły się przedstawione przezeń pytania, albo co najmniej wskazał stan faktyczny stanowiący podstawę tych pytań. Wymogi te odnoszą się w szczególności do dziedziny konkurencji, w której występują złożone stany faktyczne i prawne (zob. w szczególności ww. wyrok w sprawie Attanasio Group, pkt 32 i przytoczone tam orzecznictwo; a także wyrok z dnia 10 maja 2012 r. w sprawach połączonych od C‑357/10 do C‑359/10 Duomo Gpa i in., pkt 22).

    32

    Tymczasem w niniejszej sprawie postanowienia odsyłające nie dostarczają Trybunałowi informacji dotyczących stanu faktycznego i prawnego, które pozwoliłyby mu określić warunki, w jakich uregulowania takie jak uregulowania będące przedmiotem postępowań głównych mogłyby zostać objęte zakresem stosowania przepisów prawa Unii w dziedzinie konkurencji. W szczególności rzeczone postanowienia odsyłające w ogóle nie wyjaśniają, jaki jest związek pomiędzy tymi przepisami a postępowaniami głównymi lub przedmiotem tych postępowań.

    33

    W tych okolicznościach, zważywszy, że przedstawione pytanie dotyczy wykładni przepisów prawa Unii w dziedzinie konkurencji, pytanie to należy uznać za niedopuszczalne (zob. analogicznie w szczególności ww. wyrok w sprawach połączonych Duomo Gpa i in., pkt 24; a także wyrok z dnia 13 lutego 2014 r. w sprawach połączonych C‑162/12 i C‑163/12 Airport Shuttle Express i in., pkt 37–42).

    34

    Po drugie, jeśli chodzi o art. 49 TFUE, bezsporne jest, że wszystkie okoliczności sporów przed sądem odsyłającym zamykają się w obrębie jednego państwa członkowskiego. Z tego względu należy zbadać, czy w niniejszych sprawach Trybunał jest właściwy do orzekania w przedmiocie tego przepisu (zob. analogicznie w szczególności wyroki: z dnia 31 stycznia 2008 r. w sprawie C-380/05 Centro Europa 7, Zb.Orz. s. I-349, pkt 64; z dnia 22 grudnia 2010 r. w sprawie C-245/09 Omalet, Zb.Orz. s. I-13771, pkt 9, 10; a także ww. wyrok w sprawach połączonych Duomo Gpa i in., pkt 25).

    35

    Uregulowania takie jak te będące przedmiotem postępowań przed sądem krajowym, które zgodnie ze swą treścią są stosowane w jednakowy sposób do podmiotów gospodarczych mających siedzibę na terytorium Republiki Włoskiej i do podmiotów gospodarczych mających siedzibę w innych państwach członkowskich, mogą bowiem co do zasady być objęte przepisami dotyczącymi podstawowych swobód gwarantowanych przez traktat FUE wyłącznie w zakresie, w jakim znajdują one zastosowanie do sytuacji mających związek z wymianą handlową między państwami członkowskimi (zob. podobnie w szczególności wyroki: z dnia 7 maja 1997 r. w sprawach połączonych od C-321/94 do C-324/94 Pistre i in., Rec. s. I-2343, pkt 45; z dnia 5 grudnia 2000 r. w sprawie C-448/98 Guimont, Rec. s. I-10663, pkt 21; a także ww. wyrok w sprawach połączonych Duomo Gpa i in., pkt 26 i przytoczone tam orzecznictwo).

    36

    Jeśli chodzi w szczególności o art. 49 TFUE, z orzecznictwa Trybunału wynika, że ów przepis nie może mieć zastosowania do sytuacji, które nie mają żadnego łącznika z jakąkolwiek sytuacją uregulowaną przez prawo Unii i których wszystkie elementy o zasadniczym znaczeniu zamykają się w obrębie jednego państwa członkowskiego (zob. podobnie w szczególności wyroki: z dnia 8 grudnia 1987 r. w sprawie 20/87 Gauchard, Rec. s. 4879, pkt 12; z dnia 20 kwietnia 1988 r. w sprawie 204/87 Bekaert, Rec. s. 2029, pkt 12; z dnia 1 kwietnia 2008 r. w sprawie C-212/06 Gouvernement de la Communauté française i gouvernement wallon, Zb.Orz. s. I-1683, pkt 33; a także z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie C‑84/11 Susisalo i in., pkt 18 i przytoczone tam orzecznictwo).

    37

    Zważywszy, że w niniejszym przypadku postępowania główne mają charakter lokalny, a okoliczności faktyczne leżące u podstaw tych postępowań zamykają się w obrębie jednego państwa członkowskiego, nie można domniemywać transgranicznych skutków uregulowań omawianych przed sądem odsyłającym. Również z postanowień odsyłających nie wynika, by postępowania główne miały jakiekolwiek znaczenie transgraniczne lub związek z jedną z sytuacji przewidzianych w prawie Unii. W szczególności sąd odsyłający nie wyjaśnił, w jaki sposób uregulowania omawiane przed tym sądem mogłyby przeszkadzać w korzystaniu ze swobody przedsiębiorczości przewidzianej w art. 49 TFUE przez podmioty gospodarcze pochodzące z innych państw członkowskich niż Republika Włoska.

    38

    Prawdą jest, że z orzecznictwa opartego na ww. wyroku w sprawie Guimont wynika, iż nawet w sytuacji o charakterze wyłącznie wewnętrznym odpowiedź na pytania dotyczące podstawowych swobód przewidzianych w prawie Unii może być jednak użyteczna dla sądu odsyłającego, szczególnie w przypadku, gdy prawo krajowe nakazuje, aby obywatel tego państwa mógł korzystać z takich samych praw jak prawa, które na podstawie prawa Unii przysługują obywatelowi innego państwa członkowskiego znajdującemu się w identycznej sytuacji (zob. w szczególności wyrok z dnia 1 lipca 2010 r. w sprawie C-393/08 Sbarigia, Zb.Orz. s. I-6337, pkt 23; a także ww. wyrok w sprawie Susisalo i in., pkt 20 i przytoczone tam orzecznictwo).

    39

    W niniejszym przypadku sytuacja opisana w orzecznictwie omówionym w poprzednim punkcie dotyczy – w kontekście postępowań głównych – praw, z jakich obywatel państwa członkowskiego innego niż Republika Włoska mógłby korzystać na podstawie prawa Unii, gdyby znalazł się w tej samej sytuacji co skarżący w postępowaniach głównych.

    40

    Tymczasem w ramach skarg do sądu odsyłającego skarżący w postępowaniach głównych wydają się zmierzać do uzyskania prawa wjazdu – na warunkach innych niż warunki, które są obecnie do nich stosowane, albo bez żadnych warunków – na teren Roma Capitale, a w szczególności do SOR znajdujących się na tym terenie, celem świadczenia tam usług najmu z kierowcą. Z postanowień odsyłających wynika jednak, że taki wjazd nie ma na celu wykonywania tej działalności w sposób trwały i nieprzerwany z tego terenu i na podstawie stosownego zezwolenia, ma zaś na celu wykonywanie jej w sposób bardziej okazjonalny i z innych obszarów na podstawie zezwoleń wydanych przez inne gminy, ale bez konieczności przestrzegania wszystkich warunków wymaganych w ramach tych zezwoleń.

    41

    Tak więc w przeciwieństwie do sytuacji leżących u podstaw wyroków takich jak ww. wyrok w sprawie Attanasio Group, wyrok z dnia 1 czerwca 2010 r. w sprawach połączonych C-570/07 i C-571/07 Blanco Pérez i Chao Gómez, Zb.Orz. s. I-4629, lub wyrok z dnia 26 września 2013 r. w sprawie C‑539/11 Ottica New Line Di Vincenzo, sytuacja leżąca u podstaw skarg wniesionych do sądu odsyłającego znajduje swe źródło nie w swobodzie przedsiębiorczości, ale prima facie w swobodzie świadczenia usług.

    42

    Jednakże zgodnie z art. 58 TFUE swobody przepływu usług w dziedzinie transportu nie reguluje art. 56 TFUE, ale postanowienia tytułu VI część trzecia traktatu FUE, który dotyczy wspólnej polityki transportowej (zob. wyrok z dnia 22 grudnia 2010 r. w sprawie C-338/09 Yellow Cab Verkehrsbetrieb, Zb.Orz. s. I-13927, pkt 29, 30). Ponadto, jak przypomina sąd odsyłający, zasadniczo świadczenie usług najmu z kierowcą takich jak usługi rozpatrywane w postępowaniach głównych nie jest objęte zakresem stosowania przepisów wydanych na podstawie art. 91 ust. 1 TFUE w celu liberalizacji usług transportowych.

    43

    Wynika stąd, że w świetle okoliczności właściwych dla postępowań głównych ewentualna wykładnia art. 49 TFUE nie ma żadnego związku z rzeczywistością lub z przedmiotem tych postępowań (zob. analogicznie ww. wyrok w sprawie Sbarigia, pkt 23, 24, 27, 28). Tymczasem jak wynika z utrwalonego orzecznictwa Trybunału, w takich okolicznościach nie jest on właściwy do udzielenia odpowiedzi na pytanie prejudycjalne (zob. podobnie w szczególności wyroki: z dnia 15 grudnia 1995 r. w sprawie C-415/93 Bosman, Rec. s. I-4921, pkt 61; z dnia 1 października 2009 r. w sprawie C-567/07 Woningstichting Sint Servatius, Zb.Orz. s. I-9021, pkt 43; ww. wyrok w sprawie Omalet, pkt 11; wyrok z dnia 7 czerwca 2012 r. w sprawie C‑27/11 Vinkov, pkt 44).

    44

    Ze względu na całość powyższych rozważań należy stwierdzić, że Trybunał nie jest właściwy do rozpatrzenia niniejszych wniosków o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożonych przez Tribunale amministrativo regionale per il Lazio w zakresie, w jakim owe wnioski dotyczą wykładni art. 49 TFUE. W zakresie, w jakim rzeczone wnioski dotyczą wykładni innych przepisów prawa Unii, należy je uznać za niedopuszczalne.

    W przedmiocie kosztów

    45

    Dla stron postępowania przed sądem krajowym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed tym sądem, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż poniesione przez strony postępowania przed sądem krajowym, nie podlegają zwrotowi.

     

    Z powyższych względów Trybunał (trzecia izba) orzeka, co następuje:

     

    Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej nie jest właściwy do rozpatrzenia wniosków o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożonych przez Tribunale amministrativo regionale per il Lazio (Włochy) postanowieniami z dnia 20 czerwca 2012 r. w sprawach połączonych C‑419/12 i C‑420/12 w zakresie, w jakim owe wnioski dotyczą wykładni art. 49 TFUE. W zakresie, w jakim rzeczone wnioski dotyczą wykładni innych przepisów prawa Unii, są one niedopuszczalne.

     

    Podpisy


    ( *1 ) Język postępowania: włoski.

    Top