1

W odwołaniu Królestwo Hiszpanii wnosi o uchylenie wyroku Sądu Unii Europejskiej z dnia 12 listopada 2010 r. w sprawie T-113/08 Hiszpania przeciwko Komisji (zwanego dalej „zaskarżonym wyrokiem”), którym Sąd oddalił skargę o stwierdzenie nieważności części decyzji Komisji 2008/68/WE z dnia 20 grudnia 2007 r. wyłączającej z finansowania wspólnotowego niektóre wydatki poniesione przez państwa członkowskie z tytułu Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) (Dz.U. 2008, L 18, s. 12, zwanej dalej „sporną decyzją”) w zakresie, w jakim dotyczy ona pewnych wydatków dokonanych przez Królestwo Hiszpanii w sektorach oliwy z oliwek i roślin uprawnych.

2

W rozporządzeniu Rady (EWG) nr 729/70 z dnia 21 kwietnia 1970 r. dotyczącym finansowania wspólnej polityki rolnej (Dz.U. L 94, s. 13), zmienionym rozporządzeniem Rady (WE) nr 1287/95 z dnia 22 maja 1995 r. (Dz.U. L 125, s. 1) (zwanym dalej „rozporządzeniem nr 729/70”), ustanowiono ogólne zasady mające zastosowanie do finansowania wspólnej polityki rolnej. Rozporządzenie Rady (WE) nr 1258/1999 z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej (Dz.U. L 160, s. 103) zastąpiło rozporządzenie nr 729/70 w odniesieniu do wydatków dokonywanych od dnia 1 stycznia 2000 r.

3

Zgodnie z art. 1 ust. 2 lit. b) oraz z art. 3 ust. 1 rozporządzenia nr 729/70, a także z art. 1 ust. 2 lit. b) oraz z art. 2 ust. 2 rozporządzenia nr 1258/1999 Sekcja Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) finansuje interwencje mające na celu ustabilizowanie rynków rolnych podejmowane zgodnie z zasadami wspólnotowymi w ramach wspólnej organizacji rynków rolnych.

4

Zgodnie z art. 5 ust. 2 lit. c) rozporządzenia nr 729/70 i z art. 7 ust. 4 rozporządzenia nr 1258/1999 Komisja podejmuje decyzję o wykluczeniu wydatków z finansowania wspólnotowego, jeśli stwierdzi, że wydatki te nie zostały dokonane zgodnie z przepisami Wspólnoty. Przed podjęciem decyzji o odmowie finansowania wyniki kontroli przeprowadzonych przez Komisję i odpowiedzi zainteresowanego państwa członkowskiego są przedmiotem pisemnej notyfikacji, po której obydwie strony dołożą starań w celu osiągnięcia porozumienia co do działań, jakie należy podjąć. W przypadku gdy porozumienie nie zostaje osiągnięte, państwo członkowskie może zwrócić się, w terminie czterech miesięcy, o rozpoczęcie procedury mediacyjnej zmierzającej do pogodzenia odpowiednich stanowisk, a wyniki tej procedury przedstawia się w sprawozdaniu wysyłanym do Komisji i rozpatrywanym przez nią przed podjęciem decyzji o ewentualnej odmowie finansowania. Dokonując oszacowania kwot, które mają być wykluczone, Komisja uwzględnia naturę i wagę naruszenia oraz stratę finansową poniesioną przez Wspólnotę Europejską.

5

Artykuł 7 ust. 4 akapit piąty rozporządzenia nr 1258/1999 stanowi:

„Odmowa finansowania nie może dotyczyć:

6

Artykuł 5 ust. 2 lit. c) akapit piąty rozporządzenia nr 729/70 zawiera podobne uregulowanie.

7

Artykuł 8 ust. 1 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1663/95 z dnia 7 lipca 1995 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia nr 729/70 w odniesieniu do procedury rozliczania rachunków Sekcji Gwarancji EFOGR (Dz.U. L 158, s. 6), zmienionego rozporządzeniem Komisji (WE) nr 2245/1999 z dnia 22 października 1999 r. (Dz.U. L 273, s. 5) (zwanego dalej „rozporządzeniem nr 1663/95”), stanowi:

„W przypadku gdy w wyniku dochodzenia Komisja uznaje, że wydatki nie zostały dokonane zgodnie z regułami wspólnotowymi, powiadamia ona zainteresowane państwo członkowskie o wynikach swojej kontroli i określa środki naprawcze, które należy podjąć w celu zagwarantowania przestrzegania tych zasad w przyszłości.

Informacja odnosi się do niniejszego rozporządzenia. Państwo członkowskie przekazuje swoją odpowiedź w terminie dwóch miesięcy, a Komisja może odpowiednio zmienić swoje stanowisko. W uzasadnionych przypadkach Komisja może przedłużyć dopuszczalny termin na udzielenie odpowiedzi.

Po wygaśnięciu terminu na udzielenie odpowiedzi Komisja zaprasza państwo członkowskie na dwustronne rozmowy, podczas których strony usiłują doprowadzić do porozumienia co do środków, które mają zostać przedsięwzięte, [a także co do] oceny wagi naruszenia, jak również straty finansowej poniesionej przez Wspólnotę. Po rozmowach i po upływie wszelkich wyznaczonych przez Komisję terminów następujących po tych rozmowach, po konsultacji z państwem członkowskim w sprawie dostarczenia dodatkowych informacji lub, w przypadku gdy państwo członkowskie nie przyjmuje zaproszenia w terminie wyznaczonym przez Komisję, po upływie tego terminu Komisja oficjalnie powiadamia państwo członkowskie o swoich wnioskach, powołując się na decyzję Komisji 94/442/WE. Bez uszczerbku dla przepisów akapitu czwartego niniejszego ustępu informacja ta zawiera ocenę wszystkich wydatków, które Komisja zamierza wykluczyć na podstawie art. 5 ust. 2 lit. c) rozporządzenia […] nr 729/70.

Państwo członkowskie powiadamia Komisję w możliwie najkrótszym terminie o środkach naprawczych przyjętych w celu zapewnienia zgodności z regułami wspólnotowymi i o dacie ich wejścia w życie. Komisja przyjmuje w odpowiednim przypadku jedną lub więcej decyzji na mocy art. 5 ust. 2 lit. c) rozporządzenia […] nr 729/70 w celu wyłączenia wydatków dokonanych w sposób niezgodny z regułami wspólnotowymi, do daty wejścia w życie środków [naprawczych]”.

8

Co się tyczy wypłaty pomocy na produkcję oliwy z oliwek, art. 12 rozporządzenia Rady (EWG) nr 2261/84 z dnia 17 lipca 1984 r. ustanawiającego ogólne zasady przyznawania pomocy na produkcję oliwy z oliwek oraz organizacjom producentów (Dz.U. L 208, s. 3), zmienionego rozporządzeniem Rady (WE) nr 1639/98 z dnia 20 lipca 1998 r. (Dz.U. L 210, s. 38) (zwanego dalej „rozporządzeniem nr 2261/84”), stanowi, że każdy producent oliwek może otrzymać zaliczkę na poczet kwoty pomocy, o której przyznanie wystąpił.

9

Artykuł 16 ust. 1 rozporządzenia Komisji (WE) nr 2366/98 z dnia 30 października 1998 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania systemu pomocy produkcyjnej w odniesieniu do oliwy z oliwek w latach gospodarczych 1998/1999, 1999/2000 i 2000/2001 (Dz.U. L 293, s. 50) stanowi, że z zastrzeżeniem wyników przeprowadzonych kontroli państwa członkowskie wypłacają zaliczkę przewidzianą w art. 12 rozporządzenia nr 2261/84 od dnia 16 października każdego roku gospodarczego. W odniesieniu do płatności końcowej art. 16 ust. 2 tego rozporządzenia stanowi:

„Po przeprowadzeniu wszystkich wymaganych kontroli i z zastrzeżeniem ich wyników państwa członkowskie wypłacają pozostałą część pomocy producentom w ciągu 90 dni od ustalenia przez Komisję rzeczywistej produkcji w danym roku gospodarczym i jednostkowej kwoty pomocy produkcyjnej przewidzianej w art. 17a ust. 2 rozporządzenia […] nr 2261/84”.

10

Artykuł 36 statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, mający zastosowanie do postępowania przed Sądem na mocy art. 53 tegoż statutu, stanowi, że orzeczenia zawierają uzasadnienie oraz nazwiska sędziów uczestniczących w obradach.

11

Okoliczności powstania sporu zostały opisane przez Sąd w pkt 37–43 zaskarżonego wyroku w następujący sposób:

12

Pismem, które wpłynęło do sekretariatu Sądu w dniu 29 lutego 2008 r., Królestwo Hiszpanii wniosło skargę mającą na celu stwierdzenie nieważności części spornej decyzji w zakresie, w jakim dotyczy ona pewnych wydatków dokonanych przez to państwo członkowskie w sektorach oliwy z oliwek i roślin uprawnych.

13

W uzasadnieniu skargi, w odniesieniu do korekty finansowej zastosowanej do wydatków dokonanych w sektorze oliwy z oliwek, Królestwo Hiszpanii podniosło trzy zarzuty. Dotyczyły one, odpowiednio, naruszenia art. 8 rozporządzenia nr 1663/95, naruszenia art. 2 i 3 rozporządzenia nr 729/70 oraz art. 2 rozporządzenia nr 1258/1999, a także nieuwzględnienia terminu 24 miesięcy przewidzianego w art. 7 ust. 4 rozporządzenia nr 1258/1999. Ponadto państwo to podniosło cztery inne zarzuty dotyczące korekty finansowej zastosowanej do pomocy związanej z powierzchnią upraw.

14

Zaskarżonym wyrokiem Sąd oddalił wszystkie te zarzuty, a tym samym oddalił skargę w całości.

15

W szczególności, w odniesieniu do zarzutu pierwszego podniesionego w ramach korekty finansowej zastosowanej do wydatków dokonanych w sektorze oliwy z oliwek i dotyczącego naruszenia art. 8 rozporządzenia nr 1663/95, w pkt 63–66 zaskarżonego wyroku Sąd orzekł, co następuje:

„63   W niniejszej sprawie, biorąc pod uwagę konkretne argumenty podniesione przez Królestwo Hiszpanii, należy zatem zbadać, czy w swym powiadomieniu w rozumieniu art. 8 rozporządzenia nr 1663/95, a mianowicie w piśmie AGR 16844, Komisja przedstawiła w wystarczającym zakresie wyniki dochodzenia, a więc uchybienia, które ostatecznie stały się podstawą korekty finansowej w sektorze oliwy z oliwek w odniesieniu do lat gospodarczych 1998/1999 i 1999/2000, będących przedmiotem dochodzenia HO/2002/01/ES.

64   Strony są zgodne co do tego, że Komisja dokonała tej korekty finansowej na podstawie stwierdzenia, po pierwsze, braku wystarczającego wdrożenia zaleceń z kontroli AAO przeprowadzonych w młynach, a po drugie, braku funkcjonowania plików informatycznych i rejestrów upraw oliwek.

65   W pierwszej kolejności, co się tyczy argumentu dotyczącego okoliczności, że propozycje AAO nie zostały w wystarczającym zakresie uwzględnione przez władze hiszpańskie, Komisja przyznaje, że okoliczność ta nie została dokładnie wskazana w piśmie AGR 16844, w którym po prostu wspomniano w sposób ogólny, że prace wykonane przez tę agencję zostały pozytywnie ocenione przez zespół prowadzący dochodzenie. Jak podniosło bowiem Królestwo Hiszpanii, jedyna wzmianka o tej agencji figuruje w pkt 2.2, w którym wskazano, że »[w]izyty w dwóch młynach były satysfakcjonujące i pozwoliły potwierdzić prace wykonane przez agencję kontroli AAO, co oznacza, że nie dały one podstaw do jakichkolwiek uwag«.

66   Jednakże stwierdzenie to, odnoszące się jedynie do prac wykonanych przez AAO, nie przeszkodziło Komisji wyciągnąć wniosku – w dalszej części procedury rozliczania rachunków i w świetle informacji oraz danych liczbowych przedstawionych przez władze hiszpańskie, w szczególności w perspektywie dwustronnego spotkania, które odbyło się w dniu 21 grudnia 2004 r. – że władze hiszpańskie nie wdrożyły w wystarczającym zakresie sankcji zaproponowanych przez tę agencję. Wprost przeciwnie, wyrażone zadowolenie z prac wykonanych przez AAO świadczy właśnie o znaczeniu, jakie należy przypisać działaniom podjętym w konsekwencji poczynionych przez tę agencję ustaleń, zgodnie z przepisami art. 1 ust. 4 rozporządzenia nr 2262/84”.

16

Ponadto, w odniesieniu do zarzutu trzeciego podniesionego w ramach korekty finansowej zastosowanej do wydatków dokonanych w sektorze oliwy z oliwek i dotyczącego nieuwzględnienia terminu 24 miesięcy przewidzianego w art. 7 ust. 4 rozporządzenia nr 1258/1999, w pkt 118–123 zaskarżonego wyroku Sąd orzekł, co następuje:

„118   Artykuł 7 ust. 4 akapit piąty rozporządzenia nr 1258/1999 stanowi, że »[o]dmowa finansowania nie może dotyczyć […] wydatków […] dokonanych wcześniej niż 24 miesiące przed pisemnym zawiadomieniem zainteresowanego państwa członkowskiego przez Komisję o wynikach kontroli«.

119   W niniejszej sprawie okolicznością bezsporną jest też to, że zgodnie z regułami określonymi w orzecznictwie […] Komisja podała do wiadomości wyniki kontroli pismem AGR 16844 wystosowanym na podstawie art. 8 ust. 1 akapit pierwszy rozporządzenia nr 1663/95.

120   Ponadto bezsporne jest, że w odniesieniu do dochodzenia HO/2002/01/ES pismo to zostało podane do wiadomości Królestw[u] Hiszpanii w dniu 15 lipca 2002 r.

121   Tak więc należy jedynie ustalić, jaką datę należy wziąć pod uwagę przy obliczaniu terminu 24 miesięcy (dies ad quem), o którym mowa w art. 7 ust. 4 akapit piąty rozporządzenia nr 1258/1999, czyli jaką datę należy uznać za datę rzeczywistej wypłaty spornej pomocy.

122   Wobec braku doprecyzowania tej kwestii we właściwych przepisach należy odwołać się do orzecznictwa, a w szczególności do wyjaśnień zawartych w wyroku Trybunału z dnia 19 czerwca 2003 r. w sprawie C-329/00 Hiszpania przeciwko Komisji, Rec. s. I-6103, pkt 43. W odniesieniu do wypłaty pomocy w sektorze bananów Trybunał orzekł bowiem, że datą rozstrzygającą dla zastosowania terminu 24 miesięcy, o którym mowa w art. 5 ust.2 lit. c) rozporządzenia nr 729/70 (którego zawartość normatywna odpowiada w istocie brzmieniu art. 7 ust. 4 akapit piąty rozporządzenia nr 1258/1999), jest dzień, w którym ustalona została ostateczna kwota pomocy wyrównawczej i w którym wypłacone zostało saldo. Chociaż kwoty wypłacone w trakcie poprzedniego roku mogą się pojawić w decyzji w sprawie rozliczenia rachunków, to stanowią one jedynie płatności tymczasowe, uzależnione od ustanowienia gwarancji, a więc nie mają one znaczenia przy określaniu – na potrzeby stosowania terminu 24 miesięcy – daty, w której pomoc została wypłacona.

123   Tak jak w wypadku programu pomocy w sektorze bananów, będącym przedmiotem wskazanego wyroku, w niniejszej sprawie z brzmienia art. 12 rozporządzenia nr 2261/84 w związku z art. 16 rozporządzenia nr 2366/98 wynika, że producenci oliwy z oliwek otrzymują zaliczki na poczet pomocy, o której przyznanie wystąpili, na początku rolniczego roku gospodarczego. Saldo wypłacane jest przez państwo członkowskie po przeprowadzeniu przewidzianych w tym względzie kontroli i po uwzględnieniu wyników tych kontroli. W tym stanie rzeczy dla obliczania terminu 24 miesięcy decydujące znaczenie ma data wypłaty końcowego salda pomocy”.

17

Królestwo Hiszpanii wnosi do Trybunału o:

18

Komisja wnosi do Trybunału o:

19

W uzasadnieniu odwołania Królestwo Hiszpanii podnosi trzy zarzuty, dotyczące, odpowiednio, po pierwsze, naruszenia art. 8 rozporządzenia nr 1663/95, po drugie, naruszenia art. 36 i 53 statutu Trybunału ze względu na brak wystarczającego uzasadnienia zaskarżonego wyroku, i po trzecie, nieuwzględnienia terminu 24 miesięcy przewidzianego w art. 5 ust. 2 lit. c) akapit piąty rozporządzenia nr 729/70 i w art. 7 ust. 4 akapit piąty rozporządzenia nr 1258/1999. Zarzut trzeci składa się z dwóch części, z których pierwsza dotyczy błędnego uwzględnienia daty pisma AGR 16844 jako punktu odniesienia przy obliczaniu rzeczonego terminu 24 miesięcy, zaś druga – błędnego zastosowania w niniejszej sprawie wskazówek udzielonych w ww. wyroku Trybunału w sprawie Hiszpania przeciwko Komisji.

20

W zarzucie pierwszym Królestwo Hiszpanii podnosi, że w pkt 63–66 zaskarżonego wyroku Sąd naruszył art. 8 rozporządzenia nr 1663/95, zezwalając Komisji na posłużenie się w dalszej części procedury rozliczania rachunków nowym argumentem, w myśl którego propozycje AAO nie zostały w wystarczającym zakresie wdrożone przez władze hiszpańskie, który to argument stał się ostatecznie podstawą do wprowadzenia korekty finansowej w sektorze oliwy z oliwek w odniesieniu do lat gospodarczych 1998/1999 i 1999/2000, mimo że nie został on wyraźnie wspomniany w powiadomieniu Komisji wystosowanym na podstawie wskazanego przepisu, co zresztą przyznał sam Sąd w pkt 65 zaskarżonego wyroku.

21

Sąd nie uznał zatem gwarancji, jakie przepis ten przyznaje państwom członkowskim, co wynika z orzecznictwa Trybunału, w myśl którego pisemne powiadomienie w rozumieniu art. 8 rozporządzenia nr 1663/95 powinno umożliwić zainteresowanemu rządowi dokładne zapoznanie się z zastrzeżeniami Komisji oraz z korektami, które prawdopodobnie zostaną zastosowane w odniesieniu do danego sektora, tak aby powiadomienie to mogło pełnić nadaną mu przez wskazany przepis funkcję ostrzeżenia.

22

Komisja odpiera tę argumentację Królestwa Hiszpanii i utrzymuje, że zarzut pierwszy pozbawiony jest podstaw. Wyjaśnia ona, że w zaskarżonym wyroku Sąd dokonał logicznej i celowościowej wykładni treści, jaką powinno zawierać pierwsze powiadomienie w rozumieniu art. 8 rozporządzenia nr 1663/95.

23

W pierwszej części zarzutu trzeciego Królestwo Hiszpanii podnosi, że Sąd naruszył art. 5 ust. 2 lit. c) akapit piąty rozporządzenia nr 729/70 i art. 7 ust. 4 akapit piąty rozporządzenia nr 1258/1999 przez to, że nie stwierdził nieważności spornej decyzji w zakresie, w jakim odnosi się ona do płatności sprzed dnia 24 listopada 2002 r., czyli do płatności dokonanych poza przewidzianym w tych przepisach terminem 24 miesięcy.

24

Królestwo Hiszpanii utrzymuje, że skoro w pkt 65 zaskarżonego wyroku Sąd uznał, iż uzasadnienie korekty finansowej, którego podstawą jest okoliczność, że władze hiszpańskie nie wdrożyły w wystarczającym zakresie propozycji AAO, nie zostało wskazane w piśmie AGR 16844, lecz przyznał – w pkt 66 tego wyroku – że nie dopuszczono się uchybienia proceduralnego, gdyż wszystkie okoliczności uzasadniające wprowadzenie korekty finansowej zostały wskazane w piśmie Komisji z dnia 24 listopada 2004 r. sporządzonym w kontekście spotkania dwustronnego, to powinien on był orzec, że termin 24 miesięcy należy obliczyć, zaczynając od tej daty, a tym samym powinien on stwierdzić nieważność rzeczonej decyzji. Wskazany termin należy bowiem obliczać na podstawie daty powiadomienia Komisji, w którym wskazano nowe, nieuwzględnione we wcześniejszym powiadomieniu argumenty uzasadniające korektę finansową, tak aby umożliwić zainteresowanemu rządowi dokładne zapoznanie się z zastrzeżeniami Komisji, czego w świetle orzecznictwa wymaga art. 8 rozporządzenia nr 1663/95.

25

Komisja odpiera tę argumentację Królestwa Hiszpanii i utrzymuje, że pierwsza część zarzutu trzeciego także pozbawiona jest podstaw. Instytucja ta twierdzi, że pismo AGR 16844 spełnia wymogi określone w art. 8 rozporządzenia nr 1663/95, wobec czego wszystkie wydatki, w odniesieniu do których wypłata salda nastąpiła w terminie 24 miesięcy przed doręczeniem tego pisma, czyli po dniu 15 lipca 2000 r., mogły być przedmiotem spornej korekty finansowej.

26

W myśl art. 8 ust. 1 rozporządzenia nr 1663/95 po przeprowadzeniu dochodzenia Komisja powinna – w razie uznania, że wydatki nie zostały dokonane zgodnie z regułami Unii – powiadomić zainteresowane państwo członkowskie o wynikach swojej kontroli i określić środki naprawcze, które należy podjąć w celu zagwarantowania przestrzegania tych zasad w przyszłości.

27

Zgodnie z orzecznictwem Trybunału „pisemne powiadomienie” w rozumieniu tego przepisu, aby mogło ono pełnić funkcję ostrzeżenia, którą nadaje mu wskazany przepis, powinno umożliwić zainteresowanemu rządowi dokładne zapoznanie się z zastrzeżeniami Komisji (zob. wyroki: z dnia 24 stycznia 2002 r. w sprawie C-170/00 Finlandia przeciwko Komisji, Rec. s. I-1007, pkt 34; z dnia 7 października 2004 r. w sprawie C-153/01 Hiszpania przeciwko Komisji, Zb. Orz. s. I-9009, pkt 93).

28

Oznacza to, że art. 8 ust. 1 rozporządzenia nr 1663/95 wymaga, aby zarzucana danemu państwu członkowskiemu nieprawidłowość została wystarczająco precyzyjnie przedstawiona w pisemnym powiadomieniu przewidzianym w akapicie pierwszym tego przepisu, tak aby państwo to miało na ten temat pełną wiedzę. Powiadomienia, które nie spełnia tego wymogu, nie można zatem uznać za pisemne powiadomienie w rozumieniu omawianego przepisu.

29

Ponadto niespełnienie wymogu ustanowionego w tymże art. 8 ust. 1 pozbawia znaczenia gwarancję proceduralną przyznaną państwom członkowskim na mocy art. 5 ust. 2 lit. c) akapit piąty rozporządzenia nr 729/70 i z art. 7 ust. 4 akapit piąty rozporządzenia nr 1258/1999, która to gwarancja ogranicza w czasie możliwość odmowy finansowania wydatków przez EFOGR (zob. podobnie w szczególności wyroki: z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie C-158/00 Luksemburg przeciwko Komisji, Rec. s. I-5373, pkt 24; z dnia 24 lutego 2005 r. w sprawie C-300/02 Grecja przeciwko Komisji, Zb. Orz. s. I-1341, pkt 70).

30

Artykuł 8 ust. 1 rozporządzenia nr 1663/95 należy zatem interpretować w związku z art. 5 ust. 2 lit. c) akapit piąty rozporządzenia nr 729/70 i art. 7 ust. 4 akapit piąty rozporządzenia nr 1258/1999, w myśl których Komisja nie może wyłączyć wydatków dokonanych ponad 24 miesiące przed podaniem do wiadomości danego państwa członkowskiego na piśmie wyników kontroli. Wynika stąd, że pisemne powiadomienie przewidziane w art. 8 ust. 1 akapit pierwszy tego aktu pełni funkcję ostrzeżenia o tym, że wydatki dokonane w trakcie okresu 24 miesięcy przed doręczeniem powiadomienia mogą zostać wyłączone z finansowania przez EFOGR, a zatem powiadomienie to stanowi punkt odniesienia dla obliczania przewidzianego we wskazanym przepisie terminu 24 miesięcy.

31

W konsekwencji, aby powiadomienie, o którym mowa w art. 8 ust. 1 rozporządzenia nr 1663/95, mogło pełnić funkcję ostrzeżenia, w szczególności w świetle art. 5 ust. 2 lit. c) akapit piąty rozporządzenia nr 729/70 i art. 7 ust. 4 akapit piąty rozporządzenia nr 1258/1999, musi ono przede wszystkim wskazywać w sposób wystarczająco dokładny wszystkie zarzucane danemu państwu członkowskiemu nieprawidłowości, które stały się ostatecznie podstawą dokonania korekty finansowej. Jedynie takie powiadomienie umożliwia pełne zrozumienie zastrzeżeń Komisji w rozumieniu orzecznictwa Trybunału przytoczonego w pkt 27 niniejszego wyroku i może stanowić punkt odniesienia przy obliczaniu terminu 24 miesięcy przewidzianego w art. 5 ust. 2 lit. c) akapit piąty rozporządzenia nr 729/70 i w art. 7 ust. 4 akapit piąty rozporządzenia nr 1258/1999.

32

W niniejszej sprawie, co się tyczy wprowadzonej w spornej decyzji korekty finansowej w sektorze oliwy z oliwek, w pkt 65 zaskarżonego wyroku Sąd orzekł, że argument, w myśl którego propozycje AAO nie zostały w wystarczającym zakresie wdrożone przez władze hiszpańskie, nie został precyzyjnie wskazany w piśmie AGR 16844. W świetle ustaleń Sądu w piśmie tym odniesiono się bowiem w sposób ogólny jedynie do okoliczności, że praca wykonana przez tę agencję została pozytywnie oceniona przez zespół dochodzeniowy.

33

Ponadto w pkt 119 i 120 zaskarżonego wyroku Sąd, odnosząc się do omawianego argumentu, uznał pismo AGR 16844 za powiadomienie w rozumieniu art. 8 ust. 1 akapit pierwszy rozporządzenia nr 1663/95. Jego doręczenie Królestwu Hiszpanii w dniu 15 lipca 2002 r. stanowiło punkt odniesienia przy obliczaniu terminu 24 miesięcy przewidzianego w art. 5 ust. 2 lit. c) akapit piąty rozporządzenia nr 729/70 i w art. 7 ust. 4 akapit piąty rozporządzenia nr 1258/1999.

34

Orzekając w ten sposób, Sąd naruszył art. 8 ust. 1 rozporządzenia nr 1663/95, art. 5 ust. 2 lit. c) akapit piąty rozporządzenia nr 729/70 oraz art. 7 ust. 4 akapit piąty rozporządzenia nr 1258/1999. Jak wskazano bowiem w pkt 31 niniejszego wyroku, jedynie powiadomienie, które wskazuje w sposób wystarczająco dokładny wszystkie nieprawidłowości zarzucane danemu państwu członkowskiemu, może zostać uznane za powiadomienie w rozumieniu art. 8 ust. 1 rozporządzenia nr 1663/95, stanowiące punkt odniesienia przy obliczaniu terminu 24 miesięcy przewidzianego w art. 5 ust. 2 lit. c) akapit piąty rozporządzenia nr 729/70 i w art. 7 ust. 4 akapit piąty rozporządzenia nr 1258/1999. Tymczasem w świetle ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd pismo AGR 16844 nie spełniało tych wymogów w odniesieniu do argumentu wspomnianego w pkt 32 niniejszego wyroku.

35

W konsekwencji zarzut pierwszy oraz pierwsza część zarzutu trzeciego odwołania winny zostać uwzględnione.

36

W zarzucie drugim Królestwo Hiszpanii podnosi, że Sąd niewystarczająco uzasadnił zaskarżony wyrok, naruszając w ten sposób art. 36 i 53 statutu Trybunału. Po oddaleniu argumentów tego państwa członkowskiego dotyczących nieważności wszystkich korekt finansowych Sąd powinien był bowiem zbadać kwestię, jaką datę należy przyjąć za punkt odniesienia przy obliczaniu terminu 24 miesięcy przewidzianego w art. 5 ust. 2 lit. c) akapit piąty rozporządzenia nr 729/70 i w art. 7 ust. 4 akapit piąty rozporządzenia nr 1258/1999, a także ustosunkować się do dodatkowych argumentów podniesionych w tym względzie przez rzeczone państwo członkowskie na rozprawie oraz do przedstawionych przed nim uwag. Tymczasem w zaskarżonym wyroku Sąd w ogóle nie poruszył tej kwestii ani też nie odniósł się do wskazanych argumentów, a takie uchybienie powinno prowadzić do uchylenia tego wyniku.

37

Komisja podważa tę argumentację Królestwa Hiszpanii i podnosi, że zarzut drugi powinien zostać oddalony jako bezzasadny. Instytucja ta twierdzi, że w pkt 66 zaskarżonego wyroku Sąd w sposób dorozumiany ustosunkował się do tych dodatkowych argumentów.

38

W świetle odpowiedzi udzielonej na zarzut pierwszy oraz na pierwszą część zarzutu trzeciego odwołania nie zachodzi potrzeba rozpatrywania drugiego zarzutu odwołania.

39

Chociaż zarzut ten należałoby uwzględnić, to jednak – jak wynika z udzielonej wyżej odpowiedzi – Sąd nie uwzględnił terminu 24 miesięcy przewidzianego w art. 5 ust. 2 lit. c) akapit piąty rozporządzenia nr 729/70 i w art. 7 ust. 4 akapit piąty rozporządzenia nr 1258/1999, co oznacza, że musiał popełnić błąd w kwestii daty, jaką należało przyjąć za punkt odniesienia przy obliczaniu tego terminu, wobec czego nie trzeba wcale ustalać, czy Sąd poruszył kwestię tej daty w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

40

Zarzut drugi należy zatem oddalić.

41

W drugiej części zarzutu trzeciego Królestwo Hiszpanii podnosi, że w pkt 122 zaskarżonego wyroku Sąd naruszył prawo poprzez błędne zastosowanie w niniejszej sprawie uzasadnienia przedstawionego przez Trybunał w ww. wyroku z dnia 19 czerwca 2003 r. w sprawie Hiszpania przeciwko Komisji, które doprowadziło do wniosku, że sporna korekta finansowa mogła dotyczyć wszystkich wydatków, co do których płatność salda została dokonana w terminie 24 miesięcy przewidzianym w art. 5 ust. 2 lit. c) akapit piąty rozporządzenia nr 729/70 i w art. 7 ust. 4 akapit piąty rozporządzenia nr 1258/1999, niezależnie od tego, czy wypłata zaliczki nastąpiła poza tym terminem.

42

Królestwo Hiszpanii utrzymuje, że wskazane uzasadnienie Trybunału odnosi się do pomocy przeznaczonej na handel bananami i że ponieważ pomoc ta różni się istotnie od pomocy na rzecz produkcji oliwy z oliwek, uzasadnienie to nie ma zastosowania do pomocy analizowanej w niniejszej sprawie. Państwo to podnosi, iż rzeczone uzasadnienie opiera się na założeniu, że w wypadku wydatków związanych z pomocą w sektorze bananów wypłacone zaliczki nie stanowią płatności tymczasowych uzależnionych od ustanowienia gwarancji, wobec czego nie mają one znaczenia dla ustalenia dnia, w którym wydatek taki został dokonany, dla potrzeb stosowania terminu 24 miesięcy, podczas gdy w sektorze oliwy z oliwek jest inaczej, ponieważ zaliczki stanowią tu po prostu płatności częściowe, dla których dokonania nie jest wymagane ustanowienie jakiejkolwiek gwarancji.

43

Komisja odpiera tę argumentację Królestwa Hiszpanii i utrzymuje, że drugą część zarzutu trzeciego odwołania także należy oddalić. Instytucja ta wyjaśnia, że w zaskarżonym wyroku Sąd nie wskazał wcale, iż sektory bananów i oliwy z oliwek są w pełni porównywalne, ale podkreślił jedynie, że w świetle ww. wyroku z dnia 19 czerwca 2003 r. w sprawie Hiszpania przeciwko Komisji datą decydującą dla zastosowania terminu 24 miesięcy powinien być dzień, w którym ustalono ostateczną kwotę pomocy wyrównawczej i wypłacono saldo. Ponadto Komisja wskazuje, że trudno wyobrazić sobie sytuację, w której wypłata salda zależeć będzie wyłącznie od ustalenia jednostkowej kwoty pomocy, skoro odnośne uregulowania, a w szczególności art. 16 rozporządzenia nr 2366/98, przewidują wyraźnie, że wypłata salda powinna mieć miejsce po przeprowadzeniu wszystkich przewidzianych w tym względzie kontroli i po uwzględnieniu wyników tych kontroli, jak orzekł Sąd w pkt 123 zaskarżonego wyroku.

44

Badany zarzut dotyczy kwestii, czy w pkt 122 i 123 zaskarżonego wyroku Sąd naruszył prawo, wyznaczając nie datę wypłaty zaliczki, ale datę wypłaty salda jako dzień, w którym wydatki zostały dokonane w rozumieniu art. 5 ust. 2 lit. c) akapit piąty rozporządzenia nr 729/70 i art. 7 ust. 4 akapit piąty rozporządzenia nr 1258/1999.

45

Należy przypomnieć, iż w pkt 41–43 ww. wyroku z dnia 19 czerwca 2003 r. w sprawie Hiszpania przeciwko Komisji Trybunał orzekł, że datą decydującą dla oceny kwestii, czy wydatek został dokonany w terminie 24 miesięcy przewidzianym w art. 5 ust. 2 lit. c) akapit piąty rozporządzenia nr 729/70 i w art. 7 ust. 4 akapit piąty rozporządzenia nr 1258/1999, jest dzień, w którym dane państwo członkowskie ustaliło ostateczną kwotę pomocy wyrównawczej i wypłaciło saldo.

46

Tak jak w wypadku analizowanego we wskazanym wyroku systemu pomocy w sektorze bananów, z art. 12 rozporządzenia nr 2261/84 w związku z art. 16 rozporządzenia nr 2366/98 wynika, iż na początku każdego roku gospodarczego w rolnictwie producenci oliwy z oliwek również otrzymują zaliczki na poczet kwoty pomocy, o której przyznanie wystąpili. Jednakże odmiennie niż w wypadku sektora bananów, producenci oliwy z oliwek nie muszą ustanawiać gwarancji w związku z ewentualnym obowiązkiem zwrotu środków w sytuacji, gdyby ostateczna kwota pomocy okazała się niższa od kwoty wypłaconej zaliczki. Niemniej jednak, zgodnie z tymi przepisami i jak wskazał Sąd w pkt 123 zaskarżonego wyroku, zainteresowane państwo członkowskie wypłaca producentom saldo pomocy dopiero po przeprowadzeniu wszystkich przewidzianych w tym względzie kontroli i po uwzględnieniu wyników tych kontroli. Ostateczna kwota należnej pomocy nie jest zatem znana przed wypłatą salda.

47

W tym stanie rzeczy nie można zarzucać Sądowi, że w pkt 122 i 123 zaskarżonego wyroku zastosował wskazówki zaczerpnięte z ww. wyroku z dnia 19 czerwca 2003 r. w sprawie Hiszpania przeciwko Komisji i orzekł, że to wypłata salda ma rozstrzygające znaczenie dla ustalenia dnia, w którym wydatek został dokonany w rozumieniu art. 5 ust. 2 lit. c) akapit piąty rozporządzenia nr 729/70 i art. 7 ust. 4 akapit piąty rozporządzenia nr 1258/1999. W tym bowiem dniu definitywnie powstaje zobowiązanie danego państwa członkowskiego i odpowiadająca mu wierzytelność producenta. W tym względzie okoliczność, że wypłata zaliczki na poczet żądanej kwoty pomocy nie została uzależniona od ustanowienia gwarancji, w żaden sposób nie wpływa na tymczasowy charakter tej płatności.

48

Drugą część zarzutu trzeciego odwołania należy zatem oddalić jako bezzasadną.

49

Z całości powyższych rozważań wynika, że zaskarżony wyrok należy uchylić w zakresie, w jakim Sąd, kwalifikując pismo AGR 16844 jako powiadomienie w rozumieniu art. 8 ust. 1 rozporządzenia nr 1663/95, przyjął, że data doręczenia tego pisma stanowi punkt odniesienia przy obliczaniu terminu 24 miesięcy przewidzianego w art. 5 ust. 2 lit. c) akapit piąty rozporządzenia nr 729/70 i w art. 7 ust. 4 akapit piąty rozporządzenia nr 1258/1999, na potrzeby korekty finansowej, której dokonano w spornej decyzji w odniesieniu do sektora oliwy z oliwek ze względu na fakt, że propozycje AAO sformułowane po przeprowadzeniu kontroli w młynach nie zostały w wystarczającym zakresie wdrożone przez władze hiszpańskie.

50

Zgodnie z art. 61 akapit pierwszy zdanie drugie statutu Trybunału w przypadku uchylenia orzeczenia Sądu Trybunał może wydać orzeczenie ostateczne w sprawie, jeżeli stan postępowania na to pozwala. Należy wskazać, że w niniejszej sprawie ma to miejsce.

51

Co się tyczy podniesionego przez Królestwo Hiszpanii przed Sądem żądania stwierdzenia nieważności części spornej decyzji, którego podstawą jest – w odniesieniu do korekty finansowej zastosowanej do wydatków dokonanych przez to państwo członkowskie w sektorze oliwy z oliwek – naruszenie art. 8 ust. 1 rozporządzenia nr 1663/95 oraz nieuwzględnienie terminu 24 miesięcy przewidzianego w art. 5 ust. 2 lit. c) akapit piąty rozporządzenia nr 729/70 i w art. 7 ust. 4 akapit piąty rozporządzenia nr 1258/1999, należy je uwzględnić w świetle rozważań przedstawionych w pkt 26–34 niniejszego wyroku.

52

Z punktów tych wynika w szczególności, że powiadomienie, o którym mowa w art. 8 ust. 1 akapit pierwszy rozporządzenia nr 1663/95, musi przede wszystkim wskazywać w sposób wystarczająco dokładny wszystkie zarzucane danemu państwu członkowskiemu nieprawidłowości, które stały się ostatecznie podstawą dokonania korekty finansowej.

53

W niniejszej sprawie, biorąc pod uwagę konkretne argumenty podniesione przez Królestwo Hiszpanii przed Sądem, należy zbadać, czy w swym powiadomieniu w rozumieniu art. 8 ust. 1, a mianowicie w piśmie AGR 16844, Komisja przedstawiła w wystarczającym zakresie wyniki dochodzenia, a więc uchybienia, które ostatecznie stały się podstawą korekty finansowej zastosowanej do wydatków w sektorze oliwy z oliwek w odniesieniu do lat gospodarczych 1998/1999 i 1999/2000, będących przedmiotem dochodzenia HO/2002/01/ES.

54

Jak wskazał Sąd w pkt 64 zaskarżonego wyroku, strony są zgodne co do tego, że Komisja dokonała tej korekty finansowej w szczególności na podstawie stwierdzenia „braku wystarczającego wdrożenia zaleceń z kontroli AAO przeprowadzonych w młynach”.

55

Co się tyczy argumentu dotyczącego okoliczności, że propozycje AAO nie zostały w wystarczającym zakresie uwzględnione przez władze hiszpańskie, w pkt 65 zaskarżonego wyroku Sąd zaznaczył, że argument ten – jak przyznała Komisja – nie został dokładnie wskazany w piśmie AGR 16844, w którym po prostu wspomniano w sposób ogólny, że prace wykonane przez tę agencję zostały pozytywnie ocenione przez zespół prowadzący dochodzenie.

56

Wynika stąd, że wskazane pismo nie może stanowić powiadomienia w rozumieniu art. 8 ust. 1 rozporządzenia nr 1663/95, gdyż nie wskazano w nim w wystarczająco precyzyjny sposób nieprawidłowości wynikającej w tym wypadku z niewdrożenia w wystarczającym zakresie przez władze hiszpańskie propozycji AAO sformułowanych po przeprowadzeniu kontroli w młynach, czym uzasadniono ostatecznie sporną decyzję.

57

Ponadto należy zaznaczyć, iż po raz pierwszy o nieprawidłowości tej wspomniano w piśmie Komisji z dnia 24 listopada 2004 r., zwołującym dwustronne spotkanie w dniu 21 grudnia 2004 r. Pismo to stanowi zatem pierwsze powiadomienie Komisji, które w tym konkretnym przypadku jest zgodne z wymogami wskazanego przepisu.

58

Oznacza to, że zgodnie z art. 5 ust. 2 lit. c) akapit piąty rozporządzenia nr 729/70 i z art. 7 ust. 4 akapit piąty rozporządzenia nr 1258/1999 przewidziany w tych przepisach termin 24 miesięcy powinien być obliczany od daty doręczenia rzeczonego pisma.

59

Z całości powyższych rozważań wynika, że należy stwierdzić nieważność spornej decyzji w zakresie, w jakim wyłącza ona z finansowania wspólnotowego wydatki dokonane przez Królestwo Hiszpanii w sektorze oliwy z oliwek poza terminem 24 miesięcy poprzedzającym datę doręczenia pisma Komisji z dnia 24 listopada 2004 r., zwołującego dwustronne spotkanie w dniu 21 grudnia 2004 r., o ile wydatki te są objęte korektą zastosowaną ze względu na fakt, że propozycje AAO sformułowane po przeprowadzeniu kontroli w młynach nie zostały w wystarczającym zakresie wdrożone przez władze hiszpańskie.

60

Zgodnie z art. 122 akapit pierwszy regulaminu postępowania przed Trybunałem, jeżeli odwołanie jest bezzasadne albo jeżeli jest zasadne i Trybunał orzeka wyrokiem kończącym postępowanie w sprawie, Trybunał rozstrzyga o kosztach.

61

Zgodnie z art. 69 § 2 tego regulaminu, mającym zastosowanie do postępowania odwoławczego na podstawie art. 118 regulaminu, kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Na podstawie art. 69 § 3 tegoż regulaminu w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań albo w wyjątkowych przypadkach Trybunał może postanowić, że koszty zostaną podzielone albo że każda ze stron pokryje swoje własne koszty.

62

Ponieważ żądania zarówno Królestwa Hiszpanii, jak i Komisji w części nie zostały uwzględnione w ramach odwołania i skargi w pierwszej instancji, należy postanowić, że Królestwo Hiszpanii i Komisja pokrywają własne koszty, poniesione zarówno w postępowaniu pierwszej instancji, jak i w postępowaniu odwoławczym.

Z powyższych względów Trybunał (trzecia izba) orzeka, co następuje: