1. 

Przedmiotem niniejszej sprawy jest odwołanie wniesione przez spółkę Britannia Alloys & Chemicals Ltd (zwaną dalej „Britannią” lub „wnoszącą odwołanie”) od wyroku Sądu Pierwszej Instancji Wspólnot Europejskich z dnia 29 listopada 2005 r. w sprawie Britannia Alloys & Chemicals Ltd przeciwko Komisji (zwanego dalej „zaskarżonym wyrokiem”) ( 2 ).

2. 

Swym wyrokiem Sąd Pierwszej Instancji oddalił skargę o stwierdzenie nieważności wniesioną przez wnoszącą odwołanie przeciwko decyzji Komisji 2003/437/WE ( 3 ), która na podstawie art. 81 ust. 1 WE oraz art. 53 Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym z dnia 2 maja 1992 r. (Dz.U. 1994, L 1, str. 3, zwanego dalej „porozumieniem EOG”) nakładała na Britannię karę za uczestnictwo w nieprzerwanym porozumieniu lub w uzgodnionej praktyce w branży fosforanu cynku. Swoją skargę Britannia oparła na naruszeniu art. 15 ust. 2 rozporządzenia Rady nr 17 ( 4 ), a także naruszeniu zasad proporcjonalności, równości traktowania oraz pewności prawa. Britannia zarzuciła Komisji Wspólnot Europejskich, że ta ostatnia, w celu ustalenia górnej granicy nałożonej na nią grzywny, uwzględniła wielkość jej obrotów w roku obrotowym innym niż poprzedzający wydanie spornej decyzji.

3. 

W niniejszym odwołaniu wnosząca je zarzuca Sądowi Pierwszej Instancji wielorakie naruszenia prawa sprowadzające się do uznania, że Komisja miała prawo zastosować taką metodę obliczeniową. Wnosząca odwołanie zwraca się do Trybunału o wydanie rozstrzygnięcia w kwestii, czy orzekając w ten sposób, Sąd Pierwszej Instancji naruszył w zaskarżonym wyroku art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17, a także zasady równości traktowania oraz pewności prawa.

4. 

W niniejszej opinii bronię stanowiska, że Sąd w żaden sposób nie naruszył prawa, rozstrzygając, iż Komisja, aby obliczyć maksymalną kwotę grzywny mogącej zostać nałożoną na wnoszącą odwołanie, miała prawo odnieść się do roku obrotowego innego niż rok obrotowy poprzedzający wydanie spornej decyzji.

5. 

Jestem natomiast zdania, że uchylając się od odpowiedzi na podniesiony w ramach wniesionej doń skargi o stwierdzenie nieważności argument wnoszącej odwołanie, Sąd uchybił ciążącemu na nim na podstawie art. 36 i art. 53 statutu Trybunału Sprawiedliwości obowiązkowi uzasadnienia. Proponuję zatem Trybunałowi uchylenie zaskarżonego wyroku w tej części. Ponieważ stan postępowania na to pozwala, proponuję Trybunałowi przejęcie sprawy i wydanie ostatecznego orzeczenia w przedmiocie podniesionego w pierwszej instancji zarzutu nieważności. Moim zdaniem zarzut ten jest bezzasadny i, biorąc pod uwagę okoliczności już ustalone przez Sąd w zaskarżonym wyroku, proponuję Trybunałowi oddalenie wniesionej przez Britannię skargi o stwierdzenie nieważności.

6.

Artykuł 81 WE zakazuje „wszelki[ch] porozumie[ń] między przedsiębiorstwami, wszelki[ch] decyzj[i] związków przedsiębiorstw i wszelki[ch] praktyk […] uzgodnion[ych], które mogą wpływać na handel między państwami członkowskimi i których celem lub skutkiem jest zapobieżenie, ograniczenie lub zakłócenie konkurencji wewnątrz wspólnego rynku”.

7.

W przypadku naruszenia tego postanowienia traktatowego Komisja może, zgodnie z art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17, „nałożyć […] na przedsiębiorstwa i związki przedsiębiorstw kary pieniężne [grzywny] w wysokości [od 1000 EUR do 1000000 EUR] albo ponad tę kwotę do dziesięciu procent wartości osiągniętego w poprzednim roku gospodarczym [obrotowym] obrotu każdego z przedsiębiorstw uczestniczących w naruszeniu”.

8.

Aby zapewnić przejrzystość i obiektywny charakter swych decyzji tak z punktu widzenia przedsiębiorstw, jak i sądu wspólnotowego, Komisja w 1998 r. opublikowała wytyczne, w których podała do wiadomości metodę obliczania grzywien nakładanych w zastosowaniu art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17 ( 5 ).

9.

Z pkt 1 tych wytycznych wynika, że przy obliczaniu kwoty grzywien kwota podstawowa jest określana na podstawie kryteriów, do których istnieje odniesienie w tym przepisie, a mianowicie wagi i okresu trwania naruszenia.

10.

Przy dokonywaniu oceny wagi naruszenia należy wziąć pod uwagę jego charakter, rzeczywisty wpływ na rynek, tam gdzie może to być zmierzone, oraz rozmiar właściwego rynku geograficznego (pkt 1 A akapit pierwszy wytycznych). W ramach tego naruszenia dzielą się na trzy kategorie, a mianowicie: „naruszenia o małym znaczeniu”, w przypadku których może zostać nałożona grzywna w wysokości od 1000 EUR do 1000000 EUR; „poważne naruszenia”, w przypadku których kwota ta może wynosić od 1000000 EUR do 20000000 EUR, oraz „bardzo poważne naruszenia”, w przypadku których ta kwota przekracza 20000000 EUR (pkt 1 A akapit drugi tiret pierwsze do trzeciego). W obrębie każdej z tych kategorii, a w szczególności w przypadku kategorii naruszeń „poważnych” i „bardzo poważnych”, możliwa skala grzywien umożliwia stosowanie zróżnicowanego traktowania przedsiębiorstw w zależności od charakteru popełnionych naruszeń (pkt 1 A, akapit trzeci). Należy wziąć również pod uwagę rzeczywiste ekonomiczne możliwości spowodowania przez sprawców naruszenia znaczących szkód innym podmiotom działającym na rynku, w szczególności konsumentom, i w zależności od tego ustalić grzywnę na takim poziomie, który zapewni odpowiednio odstraszający skutek (pkt 1 A akapit czwarty).

11.

Można również wziąć pod uwagę fakt, że duże przedsiębiorstwa posiadają zazwyczaj wiedzę prawną i gospodarczą oraz infrastrukturę, która umożliwia im łatwiejsze zdanie sobie sprawy, że ich działanie stanowi naruszenie, a także zdanie sobie sprawy z konsekwencji, jakie wynikają z tego działania z punktu widzenia prawa konkurencji (pkt 1 A akapit piąty).

12.

W ramach każdej z trzech wyżej wymienionych kategorii naruszeń Komisja może w niektórych przypadkach zastosować kwoty ważone w celu wzięcia pod uwagę określonej wagi naruszenia i tym samym rzeczywistego wpływu będącego naruszeniem zachowania każdego z przedsiębiorstw na konkurencję, w szczególności tam, gdzie istnieje znaczna dysproporcja pomiędzy wielkością przedsiębiorstw popełniających naruszenie tego samego typu, a zatem w celu dostosowania kwoty podstawowej do swoistych cech każdego przedsiębiorstwa (pkt 1 A akapit szósty).

13.

Jeśli chodzi o czynnik dotyczący okresu trwania naruszenia, wytyczne wprowadzają rozróżnienie pomiędzy „naruszeniami krótkotrwałymi” (trwającymi generalnie mniej niż rok), w przypadku których kwota grzywny ustalona ze względu na wagę naruszenia nie ulega zwiększeniu, „naruszeniami o średnim okresie trwania” (trwającymi generalnie od roku do 5 lat), w przypadku których kwota ta może zostać zwiększona do 50%, oraz„naruszeniami długotrwałymi” (trwającymi generalnie ponad 5 lat), w przypadku których kwota ta może zostać zwiększona o 10% za każdy rok trwania naruszenia (pkt 1 B akapit pierwszy tiret od pierwszego do trzeciego).

14.

Dalej w wytycznych tych przytacza się tytułem przykładu szereg okoliczności obciążających i łagodzących, które mogą zostać uwzględnione przy zwiększaniu lub obniżaniu kwoty podstawowej, po czym następuje odwołanie się do komunikatu Komisji z dnia 18 lipca 1996 r. dotyczącego nienakładania grzywien lub obniżenia ich kwoty w sprawach dotyczących karteli ( 6 ).

15.

W pkt 5 lit. a) akapit pierwszy wytycznych tytułem uwagi ogólnej wyjaśniono, że ostateczna kwota obliczana zgodnie z tą metodą (kwota podstawowa powiększona lub pomniejszona procentowo) nie może w żadnym przypadku przewyższać 10% obrotu przedsiębiorstw w skali światowej, zgodnie z art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17. Zgodnie z pkt 5 lit. a) akapit drugi tych wytycznych rok księgowy stanowiący postawę do obliczenia światowych obrotów musi, na ile to możliwe, być rokiem poprzedzającym w stosunku do tego, w którym decyzja została podjęta, lub, gdy dane liczbowe nie byłyby osiągalne, rokiem jeszcze wcześniejszym.

16.

Ponadto pkt 5 lit. b) tych wytycznych stanowi, że w zależności od okoliczności, gdy obliczenie, o którym mowa w punkcie powyżej, zostanie już dokonane, aby ostatecznie dostosować kwotę mającej zostać nałożoną grzywny, należy wziąć pod uwagę pewne obiektywne czynniki, takie jak określony kontekst ekonomiczny, wszelkie korzyści finansowe i ekonomiczne uzyskane przez sprawców naruszenia, charakterystyczne cechy rozpatrywanych przedsiębiorstw oraz rzeczywistą możliwość zapłaty w określonym kontekście społecznym.

17.

Z powyższego wynika, że zgodnie z metodą przedstawioną w wytycznych kwota grzywny jest obliczana na podstawie dwóch kryteriów wymienionych w art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17, czyli wagi naruszenia i okresu jego trwania, przy poszanowaniu ustanowionej w tym samym przepisie górnej granicy w stosunku do obrotu każdego przedsiębiorstwa.

18.

Okoliczności faktyczne zostały opisane w zaskarżonym wyroku w sposób następujący.

19.

Britannia Alloys & Chemicals Ltd, spółka prawa angielskiego, jest spółką zależną M. I. M. Holdings Ltd (zwanej dalej „MIM”), spółki prawa australijskiego. Britannia produkowała i sprzedawała produkty na bazie cynku, w tym fosforan cynku. W marcu 1997 r. Trident Alloys Ltd (zwana dalej „Tridentem”) — niezależna spółka utworzona przez dyrekcję Britanni — kupiła od Britanni udziały w sektorze cynku za kwotę 14359072 funtów szterlingów (GBP). Britannia nadal istnieje jako spółka zależna MIM, ale zaprzestała prowadzenia wszelkiej działalności gospodarczej i nie osiąga już więc żadnych obrotów.

20.

W 2001 r. największa część światowego rynku fosforanu cynku należała do następujących pięciu europejskich producentów, a mianowicie Dr Hans Heubach GmbH & Co. KG (zwanego dalej „Heubachem”), James M. Brown Ltd (zwanego dalej „Jamesem Brownem”), Société Nouvelle des Couleurs Zinciques SA (zwanej dalej „SNCZ”), Trident (dawniej Britannia) i Union Pigments AS (dawniej Waardals AS, zwanej dalej „Union Pigments”).

21.

W dniach 13 i 14 maja 1998 r., na podstawie art. 14 ust. 2 rozporządzenia Rady nr 17, Komisja przeprowadziła jednocześnie i bez uprzedzenia kontrolę pomieszczeń Heubacha, SNCZ i Tridentu.

22.

W dniu 11 grudnia 2001 r. Komisja wydała sporną decyzję, w której nałożyła ona na wnoszącą odwołanie grzywnę w wysokości 3,37 miliona EUR za naruszenie art. 81 ust. 1 WE oraz art. 53 ust. 1 porozumienia EOG.

23.

W tej decyzji Komisja wskazuje, że kartel, w którym uczestniczyli Britannia (Trident — począwszy od dnia 15 marca 1997 r.), Heubach, James Brown, SNCZ i Union Pigments, istniał od dnia 24 marca 1994 r. do dnia 13 maja 1998 r. Kartel dotyczył jedynie zwykłego fosforanu cynku. Uczestnicy kartelu najpierw zawarli porozumienie co do podziału rynku, określając dla producentów kwoty sprzedaży. W drugiej kolejności na każdym spotkaniu ustalali „minimalne” lub „zalecane” ceny, które w zasadzie stosowali. W pewnym stopniu doszło też wreszcie do podziału klientów.

24.

Sentencja zaskarżonej decyzji brzmi następująco:

„Artykuł 1

Britannia […], Heubach […], James […] Brown, [SNCZ], Trident […] i [Union Pigments] naruszyły postanowienia art. 81 ust. 1 traktatu oraz art. 53 ust. 1 porozumienia EOG, uczestnicząc w nieprzerwanym porozumieniu lub w uzgodnionej praktyce w branży fosforanu cynku.

Okres trwania naruszenia jest następujący:

[…]

[…]

Artykuł 3

Za naruszenie, o którym mowa w artykule pierwszym, nałożone zostają następujące grzywny:

[…]”.

25.

Aby określić kwotę podstawową grzywien, Komisja zgodnie z metodologią przedstawioną w wytycznych uwzględniła wszystkie mające znaczenie dla sprawy elementy stanu faktycznego, a w szczególności wagę i okres trwania naruszenia.

26.

W spornej decyzji Komisja uznała naruszenie za „bardzo poważne”. Jej zdaniem producenci fosforanu cynku umyślnie utworzyli kartel mający ograniczyć konkurencję na rynku właściwym na niekorzyść tak ich klientów, jak i szerszych kręgów odbiorców, kierowali tym i zachęcali do uczestnictwa w nim. Zgodnie z tą decyzją naruszenie dotyczyło także całości Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Biorąc zatem pod uwagę względne znaczenie wnoszącej odwołanie na rozpatrywanym rynku, Komisja uznała, że kwota 3 milionów EUR stanowi odpowiednią podstawę dla określenia kwoty grzywny.

27.

Jeśli chodzi o okres trwania naruszenia, Komisja stwierdziła, że trwało ono 2 lata i 11 miesięcy (od dnia 24 marca 1994 r. do dnia 15 marca 1997 r.), a zatem stanowiło naruszenie o średnim okresie trwania. Uznała ona zatem za właściwe zwiększenie kwoty podstawowej o 25%, w wyniku czego kwota grzywny wyniosła 3,75 miliona EUR ( 7 ).

28.

Komisja przypomniała następnie, że na podstawie art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17 nałożona na każde z przedsiębiorstw grzywna nie może w żadnym przypadku przewyższać 10% obrotu przedsiębiorstw w skali światowej. Aby obliczyć górną granicę mogącej zostać zastosowaną wobec wnoszącej odwołanie grzywny, Komisja „wzięła pod uwagę jej całkowity obrót za rok obrotowy kończący się w dniu 30 czerwca 1996 r., który stanowi najbardziej aktualne i dostępne dane liczbowe odzwierciedlające pełny rok normalnej działalności” ( 8 ). Ponieważ obrót ten wynosił 55713550 EUR ( 9 ), maksymalna granica grzywny została ustalona na kwotę około 5,5 miliona EUR. Ze względu na to, że ustalona przez Komisję przed zastosowaniem komunikatu o współpracy kwota grzywny była niższa od tej górnej granicy, Komisja nie obniżyła jej z tego tytułu.

29.

Wreszcie na podstawie komunikatu o współpracy Komisja przyznała Britanni obniżkę w wysokości 10% ( 10 ).

30.

Ostateczna kwota nałożonej na wnoszącą odwołanie grzywny wyniosła zatem 3,37 miliona EUR ( 11 ).

31.

Pismem, które wpłynęło do sekretariatu Sądu w dniu 21 lutego 2002 r., Britannia wniosła skargę mającą na celu częściowe stwierdzenie nieważności spornej decyzji i  tytułem żądania ewentualnego obniżenie kwoty grzywny w niej nałożonej.

32.

Punkt 16 zaskarżonego wyroku brzmi następująco:

„Skarżąca przytacza jedyny zarzut. Składa się on z trzech części, w których skarżąca podnosi, że uwzględniając obrót, który osiągnęła ona w trakcie roku obrotowego kończącego się w dniu 30 czerwca 1996 r., przy obliczaniu górnej granicy 10% wartości obrotu, Komisja naruszyła:

33.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd oddalił tę skargę.

34.

W swoim wniesionym w dniu 7 lutego 2006 r. odwołaniu Britannia wnosi do Trybunału o:

35.

Komisja wnosi do Trybunału o:

36.

W moim rozumieniu wnosząca odwołanie podnosi cztery zarzuty, oparte, po pierwsze, na naruszeniu art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17, po drugie, na naruszeniu zasady równości traktowania, po trzecie, na naruszeniu zasady pewności prawa, oraz po czwarte, braku uzasadnienia zaskarżonego wyroku.

37.

Kolejno przebadam te zarzuty.

38.

Przed zajęciem stanowiska w przedmiocie zasadności tego zarzutu chciałbym poczynić dwie uwagi wstępne.

39.

Pierwsze zastrzeżnie dotyczy granic kontroli sądowej dokonywanej przez Trybunał w postępowaniu odwoławczym.

40.

Z art. 225 ust. 1 WE oraz art. 58 akapit pierwszy statutu Trybunału Sprawiedliwości wynika, że odwołanie jest ograniczone do kwestii prawnych.

41.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem jedynie Sąd jest właściwy do dokonywania, po pierwsze, ustaleń faktycznych — z wyjątkiem sytuacji, gdy nieprawidłowość jego ustaleń wynika z akt sprawy — a po drugie, oceny ustalonych okoliczności faktycznych. Ocena okoliczności faktycznych nie stanowi więc — poza przypadkami, w których doszło do wypaczenia dowodów — kwestii prawnej, podlegającej jako taka kontroli Trybunału w postępowaniu odwoławczym ( 12 ).

42.

Nie ulega natomiast wątpliwości, że po dokonaniu ustaleń lub oceny okoliczności faktycznych przez Sąd Trybunał jest uprawniony na podstawie art. 225 WE do kontroli kwalifikacji prawnej tych okoliczności i skutków prawnych, które wywiódł z nich Sąd ( 13 ).

43.

W ramach w szczególności wykonania art. 81 WE oraz art. 15 rozporządzenia nr 17 z utrwalonego orzecznictwa wynika, że Trybunał powinien sprawdzić, czy Sąd odpowiedział w sposób wymagany prawem na wszystkie argumenty przedstawione przez wnoszącą odwołanie na rzecz zniesienia lub zmniejszenia grzywny. Natomiast do obowiązków Trybunału nie należy zastąpienie własną, bardziej słuszną oceną oceny Sądu, który w ramach nieograniczonego prawa orzekania rozstrzyga o kwotach grzywien nałożonych na przedsiębiorstwa z powodu naruszenia przez nie prawa wspólnotowego ( 14 ).

44.

Uwaga druga dotyczy zakresu swobodnego uznania, jakim dysponuje Komisja, gdy nakłada grzywnę na podstawie art. 15 rozporządzenia nr 17.

45.

Z utrwalonego orzecznictwa wynika, że Komisji przysługuje szeroki zakres swobodnego uznania w odniesieniu do metody obliczeniowej ustalonej dla określania kwoty grzywny. W jej ramach może ona brać pod uwagę różne określone w art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17 czynniki ( 15 ).

46.

Korzystanie z tego swobodnego uznania jest jednak ograniczone normami postępowania, jakie Komisja sama sobie wyznaczyła wydając wytyczne. Choć te ostatnie nie stanowią normy prawnej, do której przestrzegania administracja jest zobowiązana, Trybunał stoi jednak na stanowisku, że Komisja nie może odejść od tych reguł bez narażania się na sankcję za naruszenie ogólnych zasad prawa, takich jak zasada równego traktowania lub zasada ochrony uzasadnionych oczekiwań ( 16 ).

47.

W świetle powyższych stwierdzeń należy sprawdzić, czy Sąd właściwie dokonał oceny sposobu, w jaki Komisji skorzystała z przysługującego jej swobodnego uznania.

48.

Przypominam, że podnosząc ten zarzut, wnosząca odwołanie twierdzi, iż Sąd naruszył art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17, rozstrzygając, że Komisja, aby ustalić górną granicę grzywny, miała prawo odnieść się do obrotu osiągniętego w roku obrotowym innym niż poprzedzający wydanie spornej decyzji.

49.

Moim zdaniem z odwołania wynika, że Britannia przedstawia na poparcie tego zarzutu kilka argumentów.

50.

Przed przystąpieniem do zbadania ich zasadności należy przypomnieć, że zgodnie z brzmieniem art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17 Komisja za naruszenie art. 81 ust. 1 WE może nałożyć na przedsiębiorstwo grzywnę, której kwota może wynosić od 1000 EUR do 1000000 EUR albo ponad tę kwotę do 10% wartości obrotu osiągniętego przez rozpatrywane przedsiębiorstwo w poprzednim roku obrotowym.

51.

Po pierwsze, wnosząca odwołanie zarzuca Sądowi, że oddalił się od brzmienia art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17, a także orzecznictwa sądu wspólnotowego, rozstrzygając, iż Komisja mogła, w wyjątkowych okolicznościach, odnieść się do obrotu osiągniętego w roku obrotowym innym niż poprzedzający wydanie spornej decyzji. Zawarte w tym przepisie pojęcie „poprzedniego roku obrotowego” dotyczy bowiem jej zdaniem, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, ostatniego pełnego roku obrotowego przed wydaniem przez Komisję decyzji ( 17 ). Zdaniem Britanni Sąd naruszył zatem prawo, nie uwzględniając obrotu osiągniętego przez nią w roku obrotowym zakończonym w dniu 30 czerwca 2001 r.

52.

Podobnie jak Komisja sądzę, że ten argument jest bezzasadny.

53.

Z utrwalonego orzecznictwa wynika bowiem, że przy dokonywaniu wykładni przepisu prawa wspólnotowego, należy brać pod uwagę nie tylko jego brzmienie, lecz także kontekst, w jakim został umieszczony, oraz cele regulacji, której część stanowi ( 18 ).

54.

Moim zaś zdaniem Sąd w zaskarżonym wyroku słusznie oparł się na celach przyświecających ustawodawcy wspólnotowemu przy karaniu za naruszenia reguł konkurencji oraz na dokonanej przez sąd wspólnotowy wykładni art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17.

55.

W pierwszej kolejności należy podnieść, że w pkt 37 zaskarżonego wyroku Sąd powołuje się na wyżej wymieniony wyrok Trybunału w sprawach połączonych Cimenteries CBR i in. przeciwko Komisji oraz wyrok z dnia 16 listopada 2000 r. w sprawie Sarrió przeciwko Komisji ( 19 ), aby wyjaśnić, iż zawarte w art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17 pojęcie „poprzedniego roku obrotowego” dotyczy co do zasady ostatniego przed wydaniem zaskarżonej decyzji pełnego roku obrotowego każdego z zainteresowanych przedsiębiorstw.

56.

Sąd oparł następnie swą zawartą w pkt 35 i 36 zaskarżonego wyroku analizę na celu art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17. Przypomniał on, że przepis ten zmierza do „przyznania Komisji uprawnienia do nakładania grzywien, aby umożliwić spełnienie wyznaczonej jej przez prawo wspólnotowe misji nadzorczej” ( 20 ). Przypominam, że kary przewidziane w tym przepisie stanowią kluczowy instrument, jakim dysponuje Komisja, nadzorując, zgodnie z art. 3 ust. 1 lit. g) WE, ustanawianie we Wspólnocie Europejskiej „systemu zapewniającego niezakłóconą konkurencję na rynku wewnętrznym”. Te sankcje pieniężne, stosowane wobec praktyk wymagających surowej kary, mają dwojaki cel. Winny one przede wszystkim umożliwić ukaranie przedsiębiorstw ze popełnione naruszenie, a następnie odstraszyć te przedsiębiorstwa, które rozważały możliwość popełnienia takiego naruszenia, aby nadać przyszłym zachowaniom większą wydajność gospodarczą ( 21 ).

57.

Zatem przy określaniu kwoty grzywien Komisja, na której ciąży obowiązek ochrony publicznego interesu gospodarczego, musi zapewnić, że jej działania mają odstraszający charakter. Aby osiągnąć ten cel, może ona zdecydować o ogólnym podwyższeniu kwoty nałożonych na przedsiębiorstwa grzywien. W poszczególnych przypadkach może ona także dostosować kwotę grzywny, tak aby uwzględnić zamierzony wobec karanego przedsiębiorstwa skutek.

58.

Aby zapewnić wystarczająco odstraszający skutek, kwota ta nie może być ani błaha, ani, przeciwnie, nadmierna, szczególnie w stosunku do możliwości finansowych danego przedsiębiorstwa. Moim zdaniem jest zatem bardzo istotne, aby Komisja w ramach dokonywanych przez siebie obliczeń mogła odnieść się do wielkości obrotu, która odzwierciedla rzeczywistą sytuację finansową przedsiębiorstwa.

59.

Biorąc pod uwagę te cele, Sąd moim zdaniem słusznie w pkt 38 zaskarżonego wyroku uznał, że obliczenie dozwolonej przepisami prawa górnej granicy grzywny zakłada nie tylko fakt dysponowania przez Komisję wielkością obrotu w ostatnim roku obrotowym poprzedzającym wydanie spornej decyzji, lecz także to, że te dane przedstawiają pełny rok normalnej działalności gospodarczej w okresie 12 miesięcy.

60.

Moim zdaniem takie rozumienie art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17 nie jest błędne. W ten sposób unika się nadmiernego formalizmu normatywnego, mogącego wpłynąć w niekorzystny sposób na skuteczność kary oraz skuteczność (effet utile) art. 81 WE. Jak bowiem zobaczymy, sytuacja finansowa każdego przedsiębiorstwa może posiadać cechy szczególne i wymagać w pewnych sytuacjach od Komisji zwiększonego nadzoru. Stoję na stanowisku, że metoda obliczania dozwolonej przepisami prawa górnej granicy kary musi uwzględniać te cechy szczególne, aby w szczególności zachować odstraszający charakter grzywny.

61.

W zaskarżonym wyroku Sąd rozważa moim zdaniem trzy rodzaje sytuacji.

62.

W pierwszym z nich dane przedsiębiorstwo w roku obrotowym poprzedzającym wydanie decyzji przez Komisję osiągnęło obrót odzwierciedlający pełen rok normalnej działalności gospodarczej. W takim przypadku, tak jak wskazuje Sąd w pkt 49 zaskarżonego wyroku, Komisja jest zobowiązana, aby ustalić mającą zastosowanie górną granicę grzywny, do odniesienia się do tego obrotu i to pomimo znacznego zmniejszenia się, w porównaniu do poprzednich lat, ogólnych zasobów przedsiębiorstwa, które to zmniejszenie jest spowodowane trudną sytuacją gospodarczą, klęską żywiołową lub strajkiem.

63.

W drugim rodzaju sytuacji odniesienie się jedynie do roku obrotowego poprzedzającego wydanie przez Komisję decyzji nie umożliwia tej ostatniej dokonania właściwej oceny zasobów danego przedsiębiorstwa. Jak wskazał Sąd w pkt 39 zaskarżonego wyroku, może to być przypadek, w którym przedsiębiorstwo przed wydaniem decyzji nie sporządziło lub nie podało do wiadomości swych danych księgowych. Może to być także przypadek przedsiębiorstwa, które z uwagi zmianę metod rachunkowych przedstawia sprawozdania, które dotyczą okresu krótszego niż 12 miesięcy. W tych okolicznościach i zgodnie z pkt 5 lit. a) akapit drugi wytycznych Komisja ma prawo odnieść się do roku obrotowego bezpośrednio poprzedzającego rok poprzedzający wydanie decyzji, obejmujący okres 12 miesięcy.

64.

Wreszcie trzeci rodzaj sytuacji dotyczy przedsiębiorstwa, które w roku obrotowym poprzedzającym wydanie decyzji przez Komisję nie osiągnęło żadnych obrotów. Sytuacja taka może zaistnieć na przykład w następstwie restrukturyzacji przedsiębiorstwa, które choć z prawnego punktu widzenia nadal istnieje, zrezygnowało z prowadzenia jakiejkolwiek dotychczasowej działalności gospodarczej. Jeśli zaś przedsiębiorstwo nie prowadziło działalności gospodarczej w roku obrotowym poprzedzającym wydanie decyzji, obrót za ten okres nie pozwala Komisji na ustalenie znaczenia tego przedsiębiorstwa, wbrew wymogom orzecznictwa ( 22 ). Sytuacja taka może także wynikać z będącego oszustwem zachowania przedsiębiorstwa, które aby uniknąć nałożenia na nią grzywny za swe bezprawne zachowanie, decyduje się na sfałszowanie wielkości osiągniętego obrotu.

65.

Należy stwierdzić, że w tego rodzaju sytuacji odniesienie się jedynie do roku obrotowego poprzedzającego wydanie decyzji nie pozwala Komisji na dokonanie właściwej oceny zasobów przedsiębiorstwa i zapewnienie grzywnie wystarczająco odstraszającego charakteru.

66.

Zgadzam się zatem w pełni z dokonaną przez Sąd i przedstawioną w pkt 48 zaskarżonego wyroku analizą, zgodnie z którą Komisja, aby określić górną granicę, o której mowa w art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17, powinna „dysponować informacją o obrocie przedstawiającym pełny rok normalnej działalności gospodarczej w okresie 12 miesięcy”. Analiza ta jest całkowicie zgodna z orzecznictwem Trybunału ( 23 ) oraz celami polegającymi na karaniu naruszeń reguł konkurencji oraz odstraszaniu od ich popełniania.

67.

Stoję zatem na stanowisku, że Sąd nie naruszył w żaden sposób prawa, rozstrzygając, iż Komisja mogła na podstawie art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17 odnieść się do ostatniego pełnego roku obrotowego poprzedzającego wydanie spornej decyzji, czyli roku obrotowego zakończonego w dniu 30 czerwca 1996 r.

68.

Po drugie, Britannia zarzuca Sądowi niezastosowanie określonego w pierwszej części art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17 „alternatywnego progu pieniężnego”.

69.

Z jednej strony Britannia twierdzi, że w sytuacji gdy nie osiągnięto jakiegokolwiek obrotu, Komisja mogła jedynie nałożyć na nią, jako środek alternatywny, grzywnę w kwocie zawierającej się w widełkach od 1000 EUR do 1000000 EUR. Taka wykładnia jest jej zdaniem zgodna z celem art. 15 ust. 2, który polega na uniknięciu nakładania grzywien nieproporcjonalnych w stosunku do znaczenia, jakie posiada przedsiębiorstwo ( 24 ). Ponadto podczas gdy górna granica 10% jest ustalana w odniesieniu do wielkości obrotów, pierwsza część art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17 nie przewiduje wyraźnie ani nie zakłada sytuacji, w której nie osiągnięto żadnych obrotów.

70.

Z drugiej strony Britannia zarzuca Sądowi uwzględnienie w ramach oceny górnej granicy kwoty grzywny ustalonej przez Komisję polegającego na odstraszaniu celu, o którym mowa w art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17. Zdaniem wnoszącej odwołanie obliczanie kwoty podstawowej (ustalanej na podstawie kryteriów wagi i okresu trwania naruszenia) oraz określanie jej górnej granicy mają bowiem dwa odrębne cele. Twierdzi ona bowiem, że z wyżej wymienionym wyroku w sprawie Dansk Rørindustri i in. przeciwko Komisji wynika, iż celem określenia w art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17 górnej granicy jest „uniknięci[e] nadmiernych i nieproporcjonalnych grzywien”, a zatem służy „celowi odrębnemu i niezależnemu” od „kryteriów wagi i czasu trwania naruszenia” ( 25 ). Sąd naruszył zatem prawo, rozstrzygając w pkt 44 zaskarżonego wyroku, że Komisja mogła uznać, iż grzywna w wysokości 1000000 EUR nie jest w niniejszym przypadku wystarczająca.

71.

Należy stwierdzić, po pierwsze, że argument Britanni dotyczący odstraszającego charakteru grzywny wysokości 1000000 EUR nie jest, moim zdaniem, dopuszczalny.

72.

Podobnie jak Komisja myślę bowiem, że ten argument dotyczy oceny okoliczności faktycznych, których Trybunał, zgodnie z tym, co zostało przedstawione w pkt 40 i 41 tej opinii, nie może badać w ramach odwołania.

73.

Po drugie, moim zdaniem argumenty dotyczące zastosowania alternatywnego progu pieniężnego są bezzasadne.

74.

Myślę bowiem, że ustalenie górnej granicy kary nie polega jedynie na prostej kwestii wyboru między maksymalną kwotą 1000000 EUR a górną granicą określoną poprzez odniesienie się do osiągniętego przez dane przedsiębiorstwo obrotu. Jest bowiem jasne, że stosując metodę obliczania grzywien, Komisja musi respektować określoną w art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17 górną granicę zdeterminowaną wielkością obrotu. Jednak w ramach ustanowionych w tym przepisie ograniczeń Komisja dysponuje szerokim zakresem swobodnego uznania i może wziąć pod uwagę, jak przypomniał Trybunał, „liczne czynniki” ( 26 ). Zaś wbrew temu, co twierdzi wnosząca odwołanie, myślę, że cel polegający na odstraszaniu jest realizowany zarówno przy obliczaniu kwoty podstawowej grzywny, jak i przy określaniu mającej do niej zastosowanie górnej granicy. Cel ten jest bowiem nierozłącznie związany z samym wydaniem rozporządzenia nr 17 ( 27 ) i ma większe znaczenie niż brzmienie jego art. 15 ust. 2. W tych okolicznościach i ze względu na to, że poziom grzywny znajduje się poniżej określonej w art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17 górnej granicy, Komisja może moim zdaniem, korzystając z przysługującego jej swobodnego uznania, uwzględnić w rozpatrywanych obliczeniach polegający na odstraszaniu cel.

75.

Sąd słusznie zatem moim zdaniem uznał, że Komisja może przy ocenie górnej granicy mającej zastosowanie wobec wnoszącej odwołanie grzywny uwzględnić polegający na odstraszaniu cel, do którego zmierza art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17.

76.

W świetle powyższego myślę, że drugi podniesiony przez wnoszącą odwołanie argument powinien zostać uznany za w części niedopuszczalny, a w części — bezzasadny.

77.

Proponuję zatem Trybunałowi odrzucenie w części pierwszego argumentu jako niedopuszczalnego i oddalenie go w pozostałej części jako bezzasadnego.

78.

Z odwołania moim zdaniem wynika, że wnosząca opiera swój drugi zarzut na trzech argumentach.

79.

Przed przystąpieniem do analizy ich zasadności należy przypomnieć, że zasada równości traktowania stanowi ogólną zasadę prawną, której Komisja powinna przestrzegać w trakcie postępowania wszczętego na podstawie art. 81 WE.

80.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, na które słusznie powołał się Sad w pkt 60 zaskarżonego wyroku, zasada ta wyklucza możliwość traktowania w odmienny sposób sytuacji porównywalnych oraz traktowania odmiennych sytuacji w identyczny sposób, chyba że takie traktowanie jest obiektywnie uzasadnione ( 28 ).

81.

Po pierwsze, wnosząca odwołanie twierdzi, że Sąd naruszył zasadę równości traktowania, uznając, iż Komisja mogła potraktować w odmienny sposób także uczestniczące w kartelu przedsiębiorstwa SNCZ i Union Pigments.

82.

Moim zdaniem argument ten jest bezzasadny.

83.

Z zaskarżonego wyroku wynika bowiem jasno, że kiedy Komisja wydała sporną decyzję, przedsiębiorstwa te, w przeciwieństwie do wnoszącej odwołanie, prowadziły jeszcze działalność na rynku fosforanu cynku. Obrót osiągnięty przez nie w roku obrotowym poprzedzającym wydanie tej decyzji pozwolił zatem Komisji na dokonanie oceny zasobów finansowych tych przedsiębiorstw i określenie ich znaczenia z gospodarczego punktu widzenia, co nie było możliwe w przypadku Britanni.

84.

Te elementy stanu faktycznego wystarczają, aby dojść do wniosku, że wnosząca odwołanie znajdowała się w rzeczywistości w sytuacji odmiennej od sytuacji SNCZ czy Union Pigments.

85.

W tych okolicznościach myślę, że Sąd słusznie rozstrzygnął, iż Komisja mogła potraktować wnoszącą odwołanie w sposób odmienny niż te przedsiębiorstwa.

86.

Podkreślam ponadto, że w odniesieniu do obliczania grzywien nałożonych na podstawie art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17 sąd wspólnotowy przyznał, iż pewne zróżnicowanie sposobu, w jaki potraktowano przedsiębiorstwa wskazane w decyzji Komisji, jest nierozłącznie związane z metodą przyjętą w wytycznych ( 29 ). Te ostatnie pozwalają bowiem Komisji, w celu zapewnienia wspólnotowym regułom konkurencji skuteczności, na zindywidualizowanie kary ze względu na działania i charakterystyczne cechy poszczególnych przedsiębiorstw.

87.

Wydaje mi się zatem, że argument ten należy odrzucić jako bezzasadny.

88.

Po drugie, wnosząca odwołanie podnosi, że Sąd naruszył zasadę równości traktowania, rozstrzygając, iż Komisja mogła ją potraktować odmiennie niż przedsiębiorstwa takie jak Anic SpA, DSM czy UCAR International Inc., których dotyczą wcześniejsze decyzje Komisji ( 30 ). Jej zdaniem w pkt 61 zaskarżonego wyroku Sąd błędnie orzekł, że jej sytuacja jest nieporównywalna z sytuacją tych przedsiębiorstw.

89.

Wnosząca odwołanie dodaje, że Komisja w celu obliczenia górnej granicy grzywny zawsze stosowała poprzedni rok obrotowy, niezależnie od tego, czy działalność prowadzona w ramach kartelu została przeniesiona [na inne przedsiębiorstwo] i czy obrót osiągnięty w trakcie tego roku obrotowego zmalał w stosunku do tego osiąganego przed przeniesieniem działalności. A zatem w swej decyzji w sprawie elektrod grafitowych Komisja ustaliła mającą zastosowanie maksymalną kwotę grzywny na podstawie obrotów osiągniętych przez UCAR International Inc. w trakcie swego poprzedniego roku obrotowego i wynoszących 841 milionów EUR, choć te obroty były znacznie mniejsze od tych osiągniętych w trakcie ostatniego roku trwania naruszenia i wynoszących 1022 milionów EUR.

90.

Komisja twierdzi, że argument ten jest niedopuszczalny ze względu na to, że dotyczy on oceny okoliczności faktycznych, której Trybunał w ramach odwołania nie może badać ponownie ( 31 ).

91.

Nie podzielam tego stanowiska. Choć jest prawdą, że jedynie Sąd może dokonać ustaleń lub oceny okoliczności faktycznych, z utrwalonego orzecznictwa wynika, iż Trybunał jest uprawniony do kontroli kwalifikacji prawnej tych okoliczności i skutków prawnych, które wywiódł z nich Sąd ( 32 ).

92.

Podnosząc ten argument, Britannia wnosi do Trybunału o dokonanie kontroli skutków prawnych, jakie Sąd mógł wywieść z okoliczności ustalonych we wskazanych przez nią decyzjach w przedmiocie porównywalności sytuacji przedsiębiorstw oraz przestrzegania zasady równości traktowania.

93.

Ze względu na to, że wnosząca odwołanie nie ponosi argumentu wypaczenia ustalonych przez Sąd okoliczności faktycznych, do Trybunału zatem należy ocena, czy Sąd mógł słusznie rozstrzygnąć, iż sytuacja Britanni była nieporównywalna z sytuacją przedsiębiorstw Anic SpA i DSM oraz iż nie może ona zatem domagać się traktowania jej, na podstawie zasady równości traktowania, w taki sam sposób.

94.

Wbrew temu, co twierdzi Komisja, proponuję zatem Trybunałowi uznanie tego argumentu za dopuszczalny.

95.

Jak zatem już zostało powiedziane, zdaniem wnoszącej odwołanie Sad naruszył prawo, rozstrzygając w pkt 61 zaskarżonego wyroku, że jej sytuacja nie jest porównywalna z sytuacją tych przedsiębiorstw.

96.

Z samej lektury tego pkt 61 wynika, że argument ten jest bezzasadny. Punkt 61 brzmi następująco:

„Pierwszy argument skarżącej, że Komisja odeszła od swojej wcześniejszej praktyki decyzyjnej, jest bezzasadny. Nie znajduje się ona bowiem w porównywalnej sytuacji z sytuacją przedsiębiorstw [których dotyczą decyzja w sprawie polipropylenu i decyzja w sprawie PCV], ponieważ nie osiągnęła ona żadnego obrotu w roku obrotowym poprzedzającym wydanie zaskarżonej decyzji. Z tego względu nie może ona domagać się traktowania w ten sam sposób jak przedsiębiorstwa we wcześniejszych sprawach”.

97.

Uzasadnienie Sądu umożliwia zrozumienie przyczyn pozwalających na odrzucenie podniesionego przez wnoszącą odwołanie argumentu ( 33 ). Jak stwierdzono powyżej, w roku obrotowym poprzedzającym wydanie zaskarżonej decyzji nie osiągnęła ona żadnego obrotu. Jest to zaś element o decydującym znaczeniu, który moim zdaniem pozwolił Sądowi na uznanie, że wnosząca odwołanie znajduje się w zupełnie innej sytuacji niż przedsiębiorstwa Anic SpA i DSM. W tych okolicznościach sądzę, że Sąd słusznie rozstrzygnął, iż Komisja mogła potraktować Britannię w sposób odmienny niż te przedsiębiorstwa.

98.

Wydaje mi się w każdym razie, że w ramach niniejszego sporu nie można powołać się na ewentualne zasady, jakie można byłoby ustanowić na podstawie decyzji w sprawach polipropylenu, PCV i elektrod grafitowych, a to z dwóch powodów.

99.

Po pierwsze, z utrwalonego orzecznictwa wynika, iż Sąd w swym wyżej wymienionym wyroku w sprawie JCB Service przeciwko Komisji przypomniał, iż „wcześniejsza praktyka decyzyjna Komisji nie stanowi ram prawnych dla grzywien w dziedzinie konkurencji, i że decyzje dotyczące innych spraw mają jedynie charakter informacyjny, jeżeli chodzi o istnienie dyskryminacji” ( 34 ). Jak bowiem wyjaśnił Trybunał, zasady ustanowione na podstawie tej praktyki „mają charakter wyłącznie informacyjny z uwagi na to, że okoliczności faktyczne spraw, takie jak rynki, produkty, kraje, przedsiębiorstwa i brane pod uwagę okresy nie są identyczne” ( 35 ). Należy ponadto podkreślić, że przywoływane przez skarżącą decyzje w sprawach polipropylenu i PCV zostały wydane przed opublikowaniem wytycznych.

100.

Po drugie, Trybunał wielokrotnie rozstrzygał, że okoliczność, iż Komisja karała w przeszłości naruszenia określonego typu grzywnami w pewnej wysokości, nie może pozbawić jej możliwości podniesienia tej wysokości w granicach ustalonych w rozporządzeniu nr 17, jeśli jest to konieczne, aby zagwarantować skuteczność wspólnotowych reguł konkurencji ( 36 ). W tych okolicznościach wydaje mi się, że przedsiębiorstwo, którego dotyczy postępowanie administracyjne wszczęte na podstawie art. 81 WE, nie może mieć uzasadnionych oczekiwań co do tego, iż Komisja potraktuje je w identyczny sposób jak przedsiębiorstwo znajdujące się w porównywalnej sytuacji.

101.

W tych okolicznościach proponuję, aby Trybunał oddalił ten argument jako bezzasadny.

102.

Po trzecie, wnosząca odwołanie zarzuca Sądowi, iż w pkt 63 zaskarżonego wyroku rozstrzygnął, że gdyby Komisja nie odwołała się do obrotu osiągniętego w trakcie wcześniejszego roku obrotowego, doszłoby do nieuzasadnionej dyskryminacji na korzyść skarżącej względem Tridentu.

103.

Argument ten jest w oczywisty sposób pozbawiony znaczenia dla sprawy.

104.

Aby bowiem oddalić zarzut drugi oparty na naruszeniu zasady równości traktowania, Sąd w zaskarżonym wyroku oparł się wyłącznie na okoliczności, że wnosząca odwołanie znajduje się w sytuacji odmiennej niż członkowie kartelu, czyli Union Pigments i SNCZ oraz przedsiębiorstwa, których działania były powodem wszczęcia przez Komisję wcześniejszego postępowania, a mianowicie Anic SpA i DSM.

105.

Myślę zatem, że przedstawione w pkt 63 zaskarżonego wyroku stwierdzenie Sądu pozostaje w tym względzie bez znaczenia dla sprawy.

106.

Ponieważ zarzut ten jest moim zdaniem nieistotny, zastrzeżenia podniesione przez wnoszącą odwołanie przeciwko temu stwierdzeniu nie mogą stanąć na przeszkodzie uchyleniu zaskarżonego wyroku, a zatem są pozbawione znaczenia dla sprawy ( 37 ).

107.

W tych okolicznościach proponuję Trybunałowi oddalenie całości zarzutu drugiego jako bezzasadnego.

108.

Wnosząca odwołanie twierdzi, że Sąd naruszył zasadę pewności prawa, rozstrzygając, iż Komisja nie naruszyła prawa, odnosząc się przy ustalaniu górnej granicy 10% obrotów do roku obrotowego innego niż poprzedzający wydanie spornej decyzji.

109.

Britannia przypomina, że zasadzie tej został poświęcony art. 7 ust. 1 europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności podpisanej w Rzymie w dniu 4 listopada 1950 r. (zwanej dalej EKPC). Wnosząca odwołanie podnosi, że zasada ta została potwierdzona w art. 11 Powszechnej deklaracji praw człowieka oraz w art. 49 ust. 1 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej proklamowanej w dniu 7 grudnia 2000 w Nicei ( 38 ).

110.

Britannia podkreśla, że ustanowiony w rozporządzeniu nr 17 system grzywien ma „charakter karny” ( 39 ), wobec którego znajduje zastosowanie art. 7 ust. 1 EKPC, i twierdzi w tym względzie, że ogólną zasadą prawną jest, że wobec przepisów dotyczących czynów zabronionych i kar nie można stosować wykładni rozszerzającej na niekorzyść oskarżonego ( 40 ).

111.

Podnosi ona ponadto, że Sąd rozstrzygnął, iż „sankcje nakładane na przedsiębiorstwo za naruszenie reguł konkurencji odpowiadają tym, które obowiązywały w chwili popełnienia naruszenia” ( 41 ). Stwierdził on także, że „Komisja nie może wprowadzać zmian w rozporządzeniu nr 17 ani odbiegać od jego przepisów, nawet w drodze ustanowionych przez nią samoograniczających reguł natury ogólnej” ( 42 ).

112.

Trybunał rozstrzygnął ponadto, że zasada pewności prawa ma szczególne znaczenie w przypadku aktów, które mogą pociągać za sobą skutki finansowe ( 43 ).

113.

Wnosząca odwołanie twierdzi zatem, że Komisja nie mogła przekroczyć granic określonych w art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17. Jej zdaniem nie można było przewidzieć, biorąc pod uwagę jasne brzmienie tego przepisu, że Komisja odniesie się do roku obrachunkowego innego niż poprzedni. Zgodnie z zasadą pewności prawa Komisja musiała nałożyć na wnoszącą odwołanie grzywnę w wysokości od 1000 EUR do 1000000 EUR, która została określona w pierwszej części tego przepisu.

114.

Zdaniem Britanni Sąd stworzył sytuację, w której przedsiębiorstwa nie były w stanie ustalić odpowiedniego roku stanowiącego punkt odniesienia dla obliczenia mającej zastosowanie górnej granicy, a zatem jasno i dokładnie określonej górnej granicy kary, jaka może zostać na nie nałożona ( 44 ).

115.

Wnosząca odwołanie podkreśla, że ocena dotycząca „normalnej działalności gospodarczej” przedsiębiorstwa jest subiektywna i że istnieje znaczna niepewność co do sytuacji związanych z „wyjątkowymi okolicznościami”. Twierdzi ona zaś, że Komisja nie miała prawa wybrać w arbitralny sposób roku stanowiącego punkt odniesienia na podstawie takich kryteriów.

116.

Komisja twierdzi, że zarzut ten należy oddalić ze względu na to, iż opiera się on na tych samych argumentach, jakie zostały podniesione przez Britannię w zarzucie pierwszym, tylko odmiennie sformułowanych.

117.

Komisja w każdym razie podnosi, że art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17 ma całkowicie przewidywalny charakter, ponieważ ustalona w tym przepisie górna granica ma zastosowanie do obrotów osiągniętych w poprzednim roku obrotowym, a wnosząca odwołanie tych obrotów nie osiągnęła. Komisja podkreśla, że zasada przewidywalności grzywien oznacza, że przedsiębiorstwa powinny być w stanie ocenić skutki swych działań przed ich podjęciem. Zauważa ona, że w niniejszym przypadku wielkość obrotów Britanni w dniu, w którym zdecydowała się ona popełnić naruszenie, nie różniła się od tej wykorzystanej do obliczenia maksymalnej kwoty grzywny (55,7 miliona EUR w roku obrotowym zamkniętym w dniu 30 czerwca 1996 r.). Zdaniem Komisji wnosząca odwołanie mogła zatem w momencie naruszenia dokonać oceny kwoty, jaką będzie zmuszona uiścić, jeśli kartel zostanie wykryty i ukarany. Komisja twierdzi ponadto, że szczególna sytuacja Britanni, polegająca na dalszym istnieniu z prawnego punktu widzenia przy jednoczesnych zerowych obrotach, stanowiła szczególny problem, którego nie mogła nie wziąć pod uwagę. W swej odpowiedzi na skierowane do niej pismo w sprawie przedstawienia zarzutów wnosząca odwołanie nie podniosła jednak tej kwestii.

118.

Myślę, że zarzut ten jest bezzasadny.

119.

Wydaje mi się bowiem, że podniesione przez Britannię argumenty zostały już w innym brzmieniu podniesione na poparcie pierwszego zarzutu opartego na naruszeniu art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17. Ze względu na to, że uznałem je za bezzasadne, myślę, iż argumenty podniesione przez wnoszącą odwołanie w ramach trzeciego zarzutu też takie są.

120.

Zakładając jednak, że Trybunał może nie podzielić tego stanowiska, przeanalizuję także te argumenty.

121.

Britannia twierdzi w istocie, że zastosowana przez Komisję w ramach stosowania art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17 metoda obliczeniowa miała w momencie popełnienia naruszenia nieprzewidywalny charakter.

122.

Przed przystąpieniem do analizy zasadności tego argumentu chcę przypomnieć wymogi wynikające z zasady pewności prawnej.

123.

Zasada ta wynika z zasady legalności i stanowi podstawową zasadę prawa wspólnotowego. Jak stwierdził Sąd w pkt 69 zaskarżonego wyroku, zasada ta „zawiera wymóg, aby przepisy prawne były jasne i precyzyjne, a jej celem jest zapewnienie przewidywalności sytuacji i stosunków prawnych podlegających prawu wspólnotowemu” ( 45 ). Z utrwalonego orzecznictwa wynika, że „wymóg pewności prawa ma szczególne znaczenie w przypadku aktów, które mogą pociągać za sobą skutki finansowe” ( 46 ).

124.

Jak wskazała wnosząca odwołanie, zasadzie tej został poświęcony art. 7 ust. 1 EKPC, a także art. 49 ust. 1 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, która, przypominam, nie ma jeszcze wiążącej mocy prawnej ( 47 ).

125.

Zgodnie z 7 ust. 1 EKPC, który powtarza brzmienie art. 11 ust. 2 Powszechnej deklaracji praw człowieka:

„Nikt nie może być uznany za winnego popełnienia czynu polegającego na działaniu lub zaniechaniu działania, który według prawa wewnętrznego lub międzynarodowego nie stanowił czynu zagrożonego karą w czasie jego popełnienia. Nie będzie również wymierzona kara surowsza od tej, którą można było wymierzyć w czasie, gdy czyn zagrożony karą został popełniony”.

126.

Podkreślam, że sąd wspólnotowy nie jest właściwy, aby dokonywać oceny legalności zastosowanej przez Komisję metody obliczeniowej z punktu widzenia art. 7 ust. 1 EKPC ze względu na to, że jej postanowienia nie należą jako takie do prawa wspólnotowego ( 48 ).

127.

Trybunał wielokrotnie jednak rozstrzygał, że prawa podstawowe stanowią integralną część ogólnych zasad prawnych, których przestrzeganie winien zapewnić ( 49 ). Wykonując to zadanie, Trybunał opiera się nie tylko na wspólnych państwom członkowskich tradycjach konstytucyjnych, lecz także na wskazówkach zaczerpniętych z umów międzynarodowych dotyczących ochrony praw człowieka, przy tworzeniu których państwa członkowskie współpracowały lub do których przystąpiły ( 50 ). W tym względzie Trybunał uznaje szczególne znaczenie EKPC ( 51 ).

128.

Z punktu widzenia orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz sądów wspólnotowych norma prawna nakładająca karę — norma o charakterze karnym lub środek administracyjny nakładający sankcję administracyjną — musi cechować się szeregiem cech szczególnych.

129.

W pierwszej kolejności wszystkie normy prawne, w szczególności gdy nakładają lub mogą nakładać sankcje, muszą opierać się na jasnej i jednoznacznej podstawie prawnej ( 52 ).

130.

Norma ta musi być także jasno i dokładnie wyrażona ( 53 ).

131.

Zdaniem sądu wspólnotowego osoby, których dotyczy rozpatrywany przepis prawny, muszą być w stanie zapoznać się bez cienia wątpliwości ze swymi prawami i obowiązkami, aby móc w konsekwencji podjąć stosowne decyzje ( 54 ). Trybunał stoi na stanowisku, że ten wymóg dotyczy nie tylko norm ustanawiających elementy przesądzające o istnieniu naruszenia, lecz także tych norm, które określają wynikające z naruszenia norm prawnych skutki ( 55 ). Akt prawny musi zatem jasno określać naruszenia i kary, którymi są one zagrożone.

132.

Z punktu widzenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wymóg jasności aktu prawnego jest oceniany nie tylko przy wzięciu pod uwagę brzmienie odpowiedniego przepisu, lecz także wyjaśnień poczynionych przez istniejące i opublikowane orzecznictwo ( 56 ).

133.

Dany przepis powinien być wreszcie dostępny i przewidywalny ( 57 ).

134.

Europejski Trybunał Praw Człowieka stoi na stanowisku, że osoba, której przepis dotyczy, musi być w stanie przewidzieć — w odpowiednim zakresie w zależności od okoliczności sprawy — jakie konsekwencje wynikają z konkretnego aktu ( 58 ).

135.

Przewidywalność aktu prawnego nie wyklucza możliwości zwrócenia się takiej osoby o poradę w celu dokonania oceny tych konsekwencji ( 59 ). Nie stoi ona także na przeszkodzie temu, aby akt prawny przyznawał organowi administracyjnemu uprawnienia dyskrecjonalne. W takim przypadku wymóg przewidywalności pociąga za sobą konieczność dokładnego określenia zakresu i zasad wykonywania tych uprawnień z uwagi na uzasadnione interesy, które wchodzą w grę, w celu zapewnienia jednostce odpowiedniej ochrony przed arbitralnością ( 60 ).

136.

Ponadto art. 7 ust. 1 EKPC nie wymaga, aby przepisy, na których podstawie są nałożone sankcje, były tak dokładnie sformułowane, żeby konsekwencje, które mogą wyniknąć z naruszenia tych przepisów, dały się przewidzieć z całkowitą pewnością ( 61 ). Zdaniem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka należy unikać nadmiernego formalizmu normatywnego, aby umożliwić administracji dostosowanie się do zmiany sytuacji. Pozwala to także na zindywidualizowanie mającej zastosowanie kary. Choć z zasady legalności wynika konieczność ścisłej i obiektywnej kwalifikacji aktu, zasada indywidualizacji kary wymaga, aby wybór kary był dostosowany do charakteryzujących daną osobę okoliczności.

137.

Te charakterystyczne cechy, czyli jasność norm prawnych, przewidywalność sankcji i ich indywidualizacja stanowią gwarancje konieczne dla zapewnienia skuteczności prowadzonej przez ustawodawcę wspólnotowego polityki.

138.

Po przypomnieniu tych charakterystycznych cech należy sprawdzić, czy wykorzystana przez Komisję w niniejszym sporze metoda obliczeniowa była racjonalnie przewidywalna.

139.

W tym względzie Sąd w pkt 73 zaskarżonego wyroku stwierdził, że wnosząca odwołanie musiała być w stanie przewidzieć nałożenie na nią kary ze względu na oczywistość popełnionego przez nią naruszenia wspólnotowych reguł konkurencji. Rozstrzygnął on także, że było do przewidzenia, iż grzywna ta zostanie określona nie tylko w zależności od ciężaru i okresu trwania naruszenia, lecz także że zostanie dostosowana do okoliczności charakterystycznych dla danego przedsiębiorstwa.

140.

Ze względów, które przedstawię poniżej, w pełni podzielam tę analizę.

141.

Po pierwsze, choć art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17 pozostawia Komisji szeroki zakres swobodnej oceny, wydaje mi się, że ogranicza on jednak korzystanie zeń, określając obiektywne kryteria, które Komisja jest zobowiązana stosować. Grzywna, jaka może zostać nałożona w oparciu o brzmienie tego przepisu, jest ograniczona górną granicą określoną liczbowo i w sposób bezwzględny, a obliczaną dla każdego przedsiębiorstwa w zależności od naruszenia, wskutek czego możliwe jest ustalenie z góry maksymalnej kwoty mogącej zostać nałożoną na dane przedsiębiorstwo grzywny.

142.

Po drugie, korzystanie przez Komisję z przysługujących jej uprawnień dyskrecjonalnych jest ograniczone normami postępowania, jakie Komisja sama sobie wyznaczyła, wydając wytyczne. Choć te ostatnie nie stanowią normy prawnej, której administracja musi przestrzegać w każdej sytuacji, sąd wspólnotowy uznał jednak, że ustanawiają one normy postępowania, od których Komisja nie może odejść bez narażania się na sankcję za naruszenie ogólnych zasad prawa, takich jak zasada równego traktowania lub zasada ochrony uzasadnionych oczekiwań ( 62 ).

143.

Jak rozstrzygnął Sąd w wyżej wymienionym wyroku w sprawie Dansk Rørindustri i in. przeciwko Komisji, wytyczne zapewniają przedsiębiorstwom, których dotyczy postępowanie, pewność prawa i umożliwiają im poznanie metod obliczeniowych wykorzystywanych przez Komisję przy wykonywaniu art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17 ( 63 ). Komisja była przez wiele lat krytykowana za brak przejrzystości przy obliczaniu grzywien i opublikowanie wytycznych pozwoliło na zwiększenie kontroli przejrzystości wydawanych przez nią decyzji ( 64 ).

144.

Po trzecie, należy przypomnieć, że na podstawie art. 229 WE oraz art. 17 rozporządzenia nr 17, Trybunałowi i Sądowi przysługuje nieograniczone prawo do orzekania w przedmiocie skarg wniesionych na ustalające grzywny decyzje Komisji. Mogą one nie tylko stwierdzić nieważność decyzji wydanych przez Komisję, ale także uchylić, obniżyć albo podwyższyć nałożoną grzywnę. Praktyka administracyjna Komisji jest zatem poddana nieograniczonej kontroli sądu wspólnotowego. W tym względzie poprzez utrwalone i opublikowane orzecznictwo kontrola sądu wspólnotowego pozwoliła na wyjaśnienie kryteriów i metod obliczeniowych, jakie Komisja powinna stosować w ramach ustalania kwoty grzywien. Sąd wspólnotowy w utrwalonym orzecznictwie, które przytacza wnosząca odwołanie, wyjaśnia, że pojęcie „poprzedniego roku obrotowego” dotyczy co do zasady ostatniego przed wydaniem zaskarżonej decyzji pełnego roku obrotowego każdego z zainteresowanych przedsiębiorstw.

145.

Wbrew temu, co twierdzi Britannia, nie sądzę więc, że Komisja posiada nieograniczone uprawnienia dyskrecjonalne umożliwiające jej wybranie „w arbitralny sposób” roku obrotowego stanowiącego podstawę dla obliczenia górnej granicy grzywny ( 65 ).

146.

Uwzględniając powyższe, wydaje mi się, że wnosząca odwołanie była w stanie w racjonalny sposób przewidzieć wykorzystywaną przez Komisję metodę obliczeniową, w razie potrzeby zwracając się po poradę prawną.

147.

W każdym razie chcę dodać, że moim zdaniem realizowane przez ustawodawcę wspólnotowego cele polegające karaniu i odstraszaniu uzasadniają unikanie możliwości dokładnego poznania z góry przez przedsiębiorstwa kwoty grzywien, które mogą zostać na nie nałożona, a to z dwóch przyczyn.

148.

Po pierwsze, wydaje mi się istotnym, aby przedsiębiorstwa te nie mogły być w stanie, uwzględniając kwotę takiej grzywny, ocenić zysków, jakie mogą osiągnąć z uczestnictwa w naruszeniu.

149.

Po drugie, myślę, że należy unikać sytuacji, w których przedsiębiorstwa odczuwałyby pokusę przeniesienia swych kapitałów ze względu na to, że w przypadku braku obrotów nałożona na nie grzywna byłaby niższa lub też w ogóle uniknęłyby one jej nałożenia.

150.

W niniejszym sporze, jak słusznie stwierdził Sąd w pkt 73 zaskarżonego wyroku, zasada pewności prawa nie dawała skarżącej gwarancji, że na skutek zaprzestania działalności handlowej uniknie ona nałożenia grzywny.

151.

Biorąc to pod uwagę, stoję zatem na stanowisku, że okoliczność, iż Britannia nie była w stanie poznać z góry i „z absolutną pewnością” odpowiedniego roku stanowiącego punkt odniesienia dla obliczenia mającej zastosowanie górnej granicy, a zatem maksymalnej kwoty kary, jaka może zostać na nią nałożona, nie stanowi naruszenia zasady pewności prawa.

152.

Proponuję zatem, aby Trybunał oddalił zarzut trzeci jako bezzasadny.

153.

Wnosząca odwołanie twierdzi, że Sąd w zaskarżonym wyroku nie odpowiedział na jej argument oparty na nierówności traktowania względem przedsiębiorstwa Karageorgis, którego dotyczy decyzja Komisji 1999/271/WE ( 66 ). Podniosła go ona wyraźnie przed Sądem, który zresztą przywołał go w pkt 55 zaskarżonego wyroku.

154.

Britannia podnosi, że w decyzji w sprawie greckich promów Karageorgis wycofał się z rynku przed wydaniem przez Komisję decyzji w jego sprawie. Ze względu na to, że obrót osiągnięty przez to przedsiębiorstwo w poprzednim roku obrotowym nie był dostępny, Komisja powołała się na część pierwszą art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17, aby nałożyć na nie grzywnę w wysokości 1000000 EUR. Zdaniem wnoszącej odwołanie jej sytuacja w niniejszym przypadku jest bardzo podobna do sytuacji tego przedsiębiorstwa. Stoi ona zatem na stanowisku, że nie powinna się ona była znaleźć w sytuacji mniej korzystnej niż Karageorgis i powinna była w każdym razie zostać potraktowana w identyczny sposób.

155.

Podniesiony przez Britannię argument dotyczy formalnego wymogu uzasadnienia. Zwraca się ona do Trybunału o ukaranie braku uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Zarzut ten jest dopuszczalny w zakresie, w jakim zgodnie z utrwalonym orzecznictwem kwestia, czy Sąd odpowiedział na zarzuty stron i uzasadnił wyrok, może jako taka zostać podniesiona w ramach odwołania ( 67 ).

156.

W pierwszej kolejności przypominam, że, zgodnie z art. 36 statutu Trybunału Sprawiedliwości, mającego na podstawie jego art. 53 zastosowanie do Sądu Pierwszej Instancji, „[o]rzeczenia zawierają uzasadnienie”.

157.

W opinii Trybunału uzasadnienie wyroku powinno przedstawiać w sposób jasny i jednoznaczny rozumowanie Sądu, pozwalając zainteresowanym na poznanie powodów wydanego orzeczenia, a Trybunałowi na dokonanie jego kontroli sądowej ( 68 ). Jeśli chodzi o skargę opartą na art. 230 WE, wymóg uzasadnienia pociąga za sobą w sposób oczywisty konieczność rozpatrzenia przez Sąd żądań stwierdzenia nieważności podniesionych przez skarżącą i wyjaśnienia powodów prowadzących do nieuwzględnienia żądania lub stwierdzenia nieważności zaskarżonego aktu. W szczególności w ramach wykonywania art. 81 WE oraz art. 15 rozporządzenia nr 17 Trybunał stoi na stanowisku, że jego zadaniem jest zbadanie, czy Sąd w wystarczający z prawnego punktu widzenia sposób odpowiedział na argumenty przedstawione przez stronę skarżącą, zmierzające do uchylenia lub obniżenia grzywny ( 69 ).

158.

W wyroku z dnia 6 marca 2001 r. w sprawie Connolly przeciwko Komisji ( 70 ) Trybunał ograniczył jednak ten obowiązek odpowiadania na podniesione zarzuty. Stanął on na stanowisku, że oceny uzasadnienia wyroku należy dokonywać przy uwzględnieniu okoliczności danej sprawy ( 71 ) i nie można domagać się od Sądu, aby odpowiadał „szczegółowo na każdy argument przytoczony przez skarżącego, w szczególności jeśli nie ma on wystarczająco jasnego i precyzyjnego charakteru i nie został poparty szczegółowymi wyjaśnieniami” ( 72 ).

159.

Po przypomnieniu tych kwestii należy zbadać, czy Sąd uchylił się od odpowiedzi na podniesiony przez wnoszącą odwołanie rozpatrywany argument i, jeśli zajdzie taka potrzeba, czy był zobowiązany do udzielenia nań odpowiedzi.

160.

Wnosząca odwołanie podniosła w pierwszej instancji, że Komisja naruszyła zasadę równości traktowania, traktując ją w sposób odmienny niż, po pierwsze, przedsiębiorstwa, których dotyczą decyzja w sprawie polipropylenu i decyzja w sprawie PCV, i po drugie, przedsiębiorstwo Karageorgis, którego dotyczy decyzja w sprawie promów greckich. Britannia zarzuciła również Komisji potraktowanie jej inaczej niż także uczestniczące w kartelu przedsiębiorstwa SNCZ i Union Pigments.

161.

Sąd przywołał podniesione przez wnoszącą odwołanie argumenty w pkt 54–56 zaskarżonego wyroku. O ile pkt 54 tego wyroku streszcza te argumenty, które zostały oparte o decyzję w sprawie polipropylenu i decyzję w sprawie PCV, o tyle w pkt 55 wyjaśnia rozumowanie wnoszącej odwołanie oparte na analizie decyzji w sprawie promów greckich. W pkt 56 natomiast dokonano streszczenia argumentów Britanni dotyczących potraktowania przez Komisję przedsiębiorstw SNCZ i Union Pigments.

162.

Sąd oddalił te argumenty z następujących przyczyn:

[…]

163.

Nawet z pobieżnej lektury wynika, że Sąd nie odpowiedział na podniesiony przez wnoszącą odwołanie argument oparty na zarzucanym naruszeniu zasady równości traktowania w porównaniu z przedsiębiorstwem Karageorgis. Argument ten został jednak podniesiony przez Britannię w pkt 3.3.3–3.3.6 jej skargi wniesionej do pierwszej instancji i przytoczony przez Sąd jako taki w pkt 55 zaskarżonego wyroku.

164.

Nie ulega wątpliwości, że Trybunał uznał, iż Sąd nie ma obowiązku odpowiadania na argumenty, które nie mają „wystarczająco jasnego i precyzyjnego charakteru” ( 73 ).

165.

Niemniej jednak w niniejszym przypadku wydaje mi się, że rozpatrywany argument ma taki właśnie charakter i umożliwiał on Sądowi zajęcie stanowiska.

166.

W skardze wniesionej do pierwszej instancji Britannia wyjaśniła bowiem w jasny sposób przyczyny, dla których uważa ona swą sytuację za porównywalną do sytuacji przedsiębiorstwa Karageorgis, którego dotyczy decyzja w sprawie promów greckich ( 74 ). Ponadto na poparcie swej argumentacji przytoczyła dokładnie te punkty uzasadnienia tej decyzji, w których Komisja wyjaśnia metodę obliczeniową wykorzystaną przez nią w celu określenia górnej granicy grzywny mającej zastosowanie wobec przedsiębiorstwa Karageorgis ( 75 ).

167.

Jestem zatem zdania, że nie odpowiadając na argument podniesiony przez wnoszącą odwołanie, Sąd uchybił obowiązkowi uzasadnienia ciążącemu na nim na podstawie art. 36 i art. 53 statutu Trybunału Sprawiedliwości.

168.

Z tego powodu proponuję Trybunałowi uznanie tego zarzutu za zasadny i uchylenie zaskarżonego wyroku.

169.

Artykuł 61 akapit pierwszy statutu Trybunału Sprawiedliwości stanowi, że jeśli odwołanie jest zasadne, Trybunał Sprawiedliwości uchyla orzeczenie Sądu Pierwszej Instancji. W takim przypadku może on wydać orzeczenie ostateczne w sprawie, jeśli stan postępowania na to pozwala, lub skierować sprawę do ponownego rozpoznania przez Sąd Pierwszej Instancji.

170.

W niniejszym przypadku myślę, że w kwestii, w której zaproponowałem uchylenie wyroku, stan postępowania na to pozwala ( 76 ). Proponuję zatem Trybunałowi przejęcie sprawy i wydanie ostatecznego orzeczenia w przedmiocie podniesionego przez Britannię w pierwszej instancji zarzutu nieważności.

171.

Britannia żąda stwierdzenia nieważności spornej decyzji i podnosi kilka zarzutów, z których jeden jest oparty na naruszeniu zasady równości traktowania.

172.

W ramach tego zarzutu wnosząca odwołanie utrzymuje, że Komisja nie uszanowała tej zasady, traktując ją w sposób odmienny niż przedsiębiorstwo Karageorgis, którego dotyczy decyzja w sprawie promów greckich.

173.

Britanni twierdzi, że jej sytuacja była w istocie porównywalna z sytuacją tego przedsiębiorstwa ze względu na to, że tak ona, jak i Karageorgis wycofali się z rynku kilka lat przed wydaniem decyzji przez Komisję. Jednak w decyzji w sprawie promów greckich Komisja, stwierdziwszy, że nie posiada żadnej informacji dotyczącej obrotu osiągniętego przez przedsiębiorstwo Karageorgis w roku obrotowym poprzedzającym wydanie decyzji, nałożyła na to przedsiębiorstwo, zgodnie z art. 19 ust. 2 rozporządzenia (EWG) nr 4056/86 ( 77 ), grzywnę w wysokości 1000000 ECU ( 78 ).

174.

Zdaniem Britannii, obliczając maksymalną górną granicę mającej zastosowanie do niej grzywny przy przyjęciu za punkt odniesienia roku obrotowego innego niż ten poprzedzający wydanie spornej decyzji, Komisja odbiegła więc od swej wcześniejszej praktyki, naruszając w niniejszym sporze,zasadę równości traktowania.

175.

Myślę, że zarzut ten jest bezzasadny.

176.

Jestem bowiem zdania, że zasady, jakie można byłoby ustanowić na podstawie decyzji w sprawie promów greckich, nie mogą zostać podniesione w ramach niniejszego sporu ze względów, które zostały przedstawione w pkt 99 i 100 niniejszej opinii.

177.

Choć sytuacja przedsiębiorstwa Karageorgis była zbliżona do sytuacji Britanni ( 79 ), z utrwalonego orzecznictwa wynika, że wcześniejsza praktyka decyzyjna Komisji nie może służyć jako ramy prawne dla grzywien w dziedzinie konkurencji. Trybunał wielokrotnie bowiem rozstrzygał, że decyzje dotyczące innych spraw mają jedynie charakter informacyjny, jeżeli chodzi o ewentualne istnienie dyskryminacji, zważywszy, że jest mało prawdopodobne, iż okoliczności charakteryzujące te sprawy, takie jak rynki, produkty, zainteresowane przedsiębiorstwa i brane pod uwagę okresy, są identyczne. Taka zaś właśnie jest sprawa przywołana przez wnoszącą odwołanie.

178.

Ponadto Trybunał rozstrzygnął także, że Komisja nie jest związana wielkością grzywien nałożonych w przeszłości za naruszenia różnego typu i może ją podnieść w granicach określonych przez rozporządzenie nr 17, jeśli jest to konieczne, aby zagwarantować skuteczność wspólnotowych reguł konkurencji ( 80 ). Trybunał w tym względzie wyjaśnił, że przedsiębiorstwa uczestniczące w postępowaniu administracyjnym, które może zakończyć się nałożeniem grzywny, nie mogą mieć uzasadnionych oczekiwań co do tego, że grzywny wymierzone przez Komisję nie przekroczą wysokości wcześniej nakładanych grzywien ani co do metody ich obliczania ( 81 ). Zdaniem Trybunału przedsiębiorstwa te winny zatem „brać pod uwagę możliwość, że w każdej chwili Komisja zdecyduje podnieść wysokość grzywien w stosunku do poziomu stosowanego w przeszłości” ( 82 ).

179.

W tych okolicznościach stoję na stanowisku, że przedsiębiorstwo takie jak Britannia, uczestniczące w postępowaniu administracyjnym wszczętym na podstawie art. 81 WE, nie mogło mieć uzasadnionych oczekiwań co do tego, iż Komisja potraktuje je w sposób identyczny jak przedsiębiorstwo Karageorgis, którego dotyczyła wcześniejsza decyzja.

180.

Biorąc pod uwagę powyższe, myślę, że Komisja nie naruszyła zasady równości traktowania.

181.

Proponuję zatem Trybunałowi oddalić ten zarzut nieważności.

182.

Zgodnie z art. 69 § 2 regulaminu Trybunału, stosowanego do postępowania odwoławczego na mocy art. 118 tego regulaminu, kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ w niniejszym przypadku Komisja wniosła o obciążenie wnoszącej odwołanie kosztami postępowania, a ta ostatnia przegrała sprawę w zasadniczej części podniesionych przez nią argumentów, należy ją moim zdaniem obciążyć kosztami poniesionymi w ramach niniejszego postępowania odwoławczego.

183.

Artykuł 122 regulaminu stanowi ponadto, że jeżeli odwołanie jest zasadne i Trybunał orzeka wyrokiem kończącym postępowanie w sprawie, rozstrzyga on też o kosztach. W niniejszym przypadku z analizy zarzutu podniesionego przez wnoszącą odwołanie w pierwszej instancji i opartego na naruszeniu zasady równości traktowania w odniesieniu do sposobu, w jaki potraktowano przedsiębiorstwo Karageorgis (którego dotyczy decyzja w sprawie promów greckich), nie wynikło żadne uzasadnienie mogące pociągnąć za sobą stwierdzenie nieważności spornej decyzji. Nie widzę zatem powodów, dla których należałoby zmieniać sentencję zaskarżonego wyroku.

184.

W tych okolicznościach należy obciążyć wnoszącą odwołanie kosztami tak postępowania w niniejszej instancji, jak i postępowania wszczętego przed Sądem Pierwszej Instancji.

185.

W świetle powyższego proponuję Trybunałowi orzeczenie, że: