1

Komisja Wspólnot Europejskich wnosi do Trybunału o stwierdzenie, że Republika Austrii uchybiła zobowiązaniom ciążącym na niej na mocy art. 1, art. 6 ust. 1–4 oraz art. 7, 11–13, 15, art. 16 ust. 1 i art. 22 lit. b) dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz.U. L 206, str. 7, zwanej dalej „dyrektywą”).

2

Artykuł 1 dyrektywy zawiera między innymi następujące definicje:

„[…]

[…]

[…]

[…]”.

3

Zgodnie z art. 6 ust. 1 dyrektywy „[d]la specjalnych obszarów ochrony państwa członkowskie tworzą konieczne środki ochronne obejmujące, jeśli zaistnieje taka potrzeba, odpowiednie plany zagospodarowania opracowane specjalnie dla tych terenów bądź zintegrowane z innymi planami rozwoju oraz odpowiednie środki ustawowe, administracyjne lub umowne, odpowiadające ekologicznym wymaganiom typów siedlisk przyrodniczych wymienionych w załączniku I lub gatunków wymienionych w załączniku II, żyjących na tych terenach”.

4

Artykuł 6 ust. 2 dyrektywy stanowi, że „[p]aństwa członkowskie podejmują odpowiednie działania w celu uniknięcia na specjalnych obszarach ochrony pogorszenia stanu siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków, jak również w celu uniknięcia niepokojenia gatunków, dla których zostały wyznaczone takie obszary, o ile to niepokojenie może mieć znaczenie w stosunku do celów […] dyrektywy”.

5

Artykuł 16 ust. 1 dyrektywy stanowi:

„Pod warunkiem że nie ma zadowalającej alternatywy i że odstępstwo nie jest szkodliwe dla zachowania populacji danych gatunków we właściwym stanie ochrony w ich naturalnym zasięgu, państwa członkowskie mogą wprowadzić odstępstwa od przepisów art. 12, 13, 14 i 15 lit. a) i b):

6

Artykuł 22 lit. b) dyrektywy stanowi w szczególności, że państwa członkowskie „zapewniają, aby celowe wprowadzenie do stanu dzikiego dowolnego gatunku, który nie jest rodzimy na ich terytorium, było uregulowane w taki sposób, by nie zaszkodzić siedliskom przyrodniczym w obrębie ich naturalnego zasięgu lub dzikiej rodzimej faunie i florze oraz, jeśli uznają to za konieczne, wprowadzają zakaz takiego wprowadzenia”.

7

Rzecz dotyczy następujących przepisów: § 95 ustawy Dolnej Austrii o łowiectwie [Niederösterreichisches Jagdgesetz, LGBl. (Niederösterreich) nr 76/74, zwanej dalej „Nö JagdG”], § 9 ust. 5, § 17 ust. 5, § 20 ust. 4 oraz § 21 i 22 ustawy Dolnej Austrii o ochronie przyrody [Niederösterreichisches Naturschutzgesetz, LGBl. (Niederösterreich) nr 87/2000, zwanej dalej „Nö NSchG”].

8

Paragraf 95 Nö JagdG przewiduje:

„1.   Wszelkie nieselektywne metody polowania są zakazane; w szczególności zakazuje się:

[…]

[…]

[…]”.

9

Paragraf 9 Nö NSchG przewiduje:

„[…]

2.   W rozumieniu […] oznaczają:

[…]

3.   Rząd kraju związkowego wyznaczy tereny, o których mowa w ust. 1, jako specjalne obszary ochrony z określeniem „europejskie obszary ochrony”. Jako europejskie obszary ochrony można wyznaczyć w szczególności również istniejące już obszary ochrony przyrody i krajobrazu.

4.   Rozporządzenie, o którym mowa w ust. 3, określi zasięg terytorialny obszaru ochrony, dany przedmiot ochrony, w szczególności siedliska przyrodnicze i gatunki o znaczeniu priorytetowym, cele ochrony oraz w razie potrzeby nakazy i zakazy niezbędne dla osiągnięcia właściwego stanu ochrony. Należy zakazać w szczególności działań, które mogą doprowadzić do zniszczenia lub istotnego pogorszenia stanu obszaru ochrony lub jego składników. Surowsze przepisy ochronne niniejszej ustawy pozostają bez zmian.

5.   W odniesieniu do europejskich obszarów ochrony należy podjąć, jeśli zaistnieje taka potrzeba, odpowiednie działania kultywacyjne, rozwojowe i ochronne odpowiadające ekologicznym wymogom siedlisk przyrodniczych określonych w załączniku I i gatunków wymienionych w załączniku II do dyrektywy siedliskowej oraz gatunków ptaków wymienionych w załączniku I do dyrektywy ptasiej, występujących na tych obszarach (plan zarządzania). Jeżeli działania te wpływają na zagospodarowanie przestrzenne, należy przedstawić je komitetowi konsultacyjnemu ds. zagospodarowania przestrzennego. Nie dotyczy to działań dotyczących zarządzania europejskimi obszarami ochrony.

6.   Rząd kraju związkowego nadzoruje i dokumentuje stan ochronny siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory. Uwzględnia przy tym w szczególności siedliska przyrodnicze i gatunki o znaczeniu priorytetowym”.

10

Paragraf 17 Nö NSchG stanowi:

„[…]

11

Paragraf 20 Nö NSchG przewiduje:

„[…]

12

Paragraf 21 Nö NSchG przewiduje:

„1.   Bez uszczerbku dla przepisów szczególnych przewidzianych w przepisach niniejszej ustawy lub rozporządzeń i decyzji wydanych na podstawie niniejszej ustawy działania związane z gospodarczym wykorzystaniem terenów pozostają zasadniczo bez zmian […]. Odstępstwo to nie obowiązuje, jeżeli negatywne oddziaływanie na chronione rośliny i zwierzęta lub chronione siedliska ma charakter umyślny lub jeżeli działania te wpływają na rośliny i zwierzęta […] zagrożone wyginięciem.

2.   Bez uszczerbku dla regulacji szczególnych przewidzianych w przepisach niniejszej ustawy lub rozporządzeń i decyzji wydanych na podstawie niniejszej ustawy działania związane z odpowiednim czasowo i trwałym wykorzystaniem rolniczym i leśnym terenów w ramach gospodarstwa rolnego lub leśnego […] pozostają bez zmian. Odstępstwo to nie obowiązuje, jeżeli negatywne oddziaływanie na chronione rośliny i zwierzęta lub chronione siedliska ma charakter umyślny lub jeżeli działania te wpływają na rośliny i zwierzęta […] zagrożone wyginięciem.

3.   Wykorzystanie rolnicze lub leśne uważane jest za odpowiednie czasowo i trwałe, jeżeli działalność w gospodarstwie rolnym lub leśnym służy wytwarzaniu lub pozyskiwaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych i prowadzone jest zgodnie z metodami, które są przyjęte w danej okolicy i w określonym czasie lub na podstawie przekazanych doświadczeń, i jeżeli zgodne z warunkami przyrodniczo-przestrzennymi wykorzystanie gwarantuje uzyskiwanie w sposób trwały dobrych wyników w sprawnie funkcjonującym systemie bez wyczerpania podstaw produkcji i bez niestosownego negatywnego oddziaływania na przyrodę i krajobraz”.

13

Paragraf 22 Nö NSchG przewiduje:

„1.   W miejsce lub obok realizowania interesów ochrony przyrody przez władzę publiczną kraj związkowy Górnej Austrii może zawierać porozumienia prywatnoprawne w celu osiągnięcia szczególnych celów ochrony przyrody, w szczególności zachowania, konserwacji, zabezpieczenia i rozwoju obszarów cennych z punktu widzenia ochrony przyrody i ważnych dla krajobrazu. Przedmiotem takich porozumień powinno być przede wszystkim zachowanie i konserwacja w odpowiedni sposób niewielkich naziemnych, naturalnych lub półnaturalnych wód stojących, łąk wilgotnych, terenów suchych i jałowych oraz cennych z punktu widzenia ochrony przyrody zagajników śródpolnych i zakrzaczeń. Inne działania wspierające obejmują w szczególności:

14

Rzecz dotyczy § 15 ust. 2 ustawy Górnej Austrii o ochronie przyrody i krajobrazu [Öberösterreichisches Natur- und Landschaftsschutzgesetz, LGBl. (Oberösterreich) nr 129/2000, zwanej dalej „Oö NSchG”].

15

Przepis ten stanowi:

„Dla obszarów ochrony krajobrazu […], chronionych części krajobrazu […], europejskich obszarów ochrony […] lub obszarów ochrony przyrody […] mogą zostać sporządzone przez rząd kraju związkowego plany konserwacji krajobrazu, w których określone zostaną te działania, które zgodnie z ust. 1 są konieczne w interesie publicznym i które nie będą nadmiernie utrudniać dozwolonego wykorzystania gospodarczego danych terenów. Jeżeli porozumienia prywatnoprawne lub przepisy legislacyjne nie stanowią inaczej, koszty realizacji takich planów konserwacji krajobrazu ponosi kraj związkowy jako podmiot prawa prywatnego. Właściciel gruntu (uprawniony do rozporządzania) nie może sprzeciwić się tego rodzaju działaniom”.

16

Rzecz dotyczy następujących przepisów: § 3a, § 5 pkt 8–10, § 22a i 22b, § 29 oraz § 34 salzburskiej ustawy o ochronie przyrody [Salzburger Naturschutzgesetz, LGBl. (Salzburg) nr 73/1999, zwanej dalej „Sbg NSchG”]; § 104 ust. 4 salzburskiej ustawy o łowiectwie [Salzburger Jagdgesetz, LGBl. (Salzburg) nr 100/1993, zwanej dalej „Sbg JagdG”].

17

Paragraf 3a Sbg NSchG przewiduje:

„1.   W ramach stosowania niniejszej ustawy oraz rozporządzeń wydanych na jej podstawie przyjmuje się, że publicznemu interesowi ochrony przyrody przysługuje pierwszeństwo wobec wszelkich innych interesów.

2.   Działania, które w sposób udokumentowany służą bezpośrednio szczególnie ważnym interesom publicznym, należy zatwierdzić lub przyjąć do wiadomości, zachowując w szerokim zakresie interesy ochrony przyrody […], jeżeli:

3.   Jeżeli należy oczekiwać, że działania, o których mowa w ust. 2, doprowadzą do istotnego negatywnego oddziaływania na typy siedlisk przyrodniczych […] lub gatunki o znaczeniu priorytetowym na europejskich obszarach ochrony w rozumieniu § 5 pkt 10 lit. a) i c), przy ważeniu interesów można wziąć pod uwagę jedynie następujące względy związane z interesem publicznym:

Innego rodzaju interes publiczny można uwzględnić przy ważeniu interesów wyłącznie po uprzednim zajęciu stanowiska przez […] Komisję. Należy uwzględnić to stanowisko przy podejmowaniu decyzji.

4.   Jeżeli w następstwie ważenia interesów zgodnie z ust. 2 lub 3 interesy ochrony przyrody nie uzyskają pierwszeństwa, należy skompensować naruszenie, którego należy oczekiwać w wyniku tej ingerencji. Sposób kompensacji należy określić w drodze decyzji. W przypadku ingerencji w szczególne siedliska i populacje zwierząt i roślin świadczenie zastępcze polega przede wszystkim na utworzeniu siedlisk zastępczych. Siedliska zastępcze należy lokalizować w miarę możliwości w bezpośrednim sąsiedztwie miejsca, w którym dochodzi do ingerencji. Jeżeli nie można utworzyć siedlisk zastępczych, na wnioskodawcę należy nałożyć w drodze decyzji opłatę kwoty, która w przybliżeniu odpowiada odpowiedniemu świadczeniu zastępczemu. Jeżeli utworzenie siedlisk zastępczych możliwe jest jedynie częściowo, należy nałożyć odpowiednio obniżoną opłatę.

5.   W sytuacji określonej w ust. 4 rząd kraju związkowego zobowiązany jest zapewnić spójność europejskiej sieci ekologicznej »Natura 2000«. O działaniach podjętych w tym celu należy poinformować Komisję […].

6.   Świadczeń zastępczych nie nakłada się w przypadku działań, które

18

Paragraf 5 Sbg NSchG przewiduje:

„W rozumieniu niniejszej ustawy oznaczają:

[…]

[…]”.

19

Artykuł 22a Sbg NSchG przewiduje:

„[…]

2.   Rząd kraju związkowego wydaje w drodze rozporządzenia przepisy ochronne dla europejskich obszarów ochrony, obejmujące w każdym razie cel ochrony i konieczne nakazy i zakazy. W takim rozporządzeniu należy również określić granice obszaru ochrony. Cel ochrony wskazuje poszczególne cele konserwacji (§ 5 pkt 9) danego obszaru ochrony. […]

3.   W rozporządzeniu w sprawie europejskiego obszaru ochrony można wprowadzić zakaz lub nakaz działań oraz zezwolić na określone ingerencje w sposób ogólny lub w drodze odstępstwa zatwierdzonego przez rząd kraju związkowego. Poprzez nakazy, zakazy i zastrzeżenia związane z odstępstwem należy zapewnić, że stan owych siedlisk przyrodniczych nie zostanie pogorszony i że nie będzie to oddziaływać w sposób nadmiernie szkodliwy na gatunki fauny i flory, które zgodnie z celem ochrony mają być zachowane we właściwym stanie ochrony lub przywrócone do tego stanu.

4.   Przed zatwierdzeniem odstępstwa rząd kraju związkowego sprawdza, czy ingerencja może w istotny sposób negatywnie oddziaływać na europejski obszar ochrony w odniesieniu do składników istotnych dla jego celów konserwacji (§ 5 pkt 9) (ocena oddziaływania). Zezwolenia udziela się wyłącznie, jeżeli nie przewiduje się żadnego istotnego oddziaływania.

5.   Wydanie rozporządzenia zgodnie z ust. 2 i 3 nie jest wymagane, jeżeli odpowiednia ochrona obszaru i realizacja jego celu zachowawczego jest już zapewniona poprzez inne przepisy. Przepisy ochronne bardziej surowe pozostają bez zmian.

6.   W razie potrzeby należy sporządzić i zrealizować plany konserwacji krajobrazu oraz plany szczegółowe dla europejskich obszarów ochrony […] uwzględniając art. 4 ust. 1 i 2 dyrektywy ptasiej i art. 6 ust. 1 dyrektywy siedliskowej. Rząd kraju związkowego nadzoruje regularnie stan ochrony europejskich obszarów ochrony, uwzględniając w szczególności typy siedlisk przyrodniczych i gatunki o znaczeniu priorytetowym”.

20

Artykuł 22b Sbg NSchG przewiduje:

„1.   Do czasu wydania wystarczających przepisów ochronnych […] działania w ramach użytkowania terenów mogą być prowadzone w taki sposób, w jaki byłyby one podjęte legalnie […].

2.   Zezwolenie rządu kraju związkowego jest konieczne dla przeprowadzenia wszelkich działań wykraczających poza działania przewidziane w ust. 1, które mogą spowodować istotne oddziaływanie na takie siedliska naturalne oraz takie gatunki fauny i flory, dla których zgodnie z dyrektywą ptasią lub dyrektywą siedliskową należy zachować lub odtworzyć właściwy stan ochrony.

3.   Zezwolenia udziela się, jeżeli działanie nie może spowodować pogorszenia stanu siedlisk objętych ust. 2 oraz istotnego niepokojenia gatunków objętych ust. 2 i ponadto nie jest sprzeczne z celem zachowania lub stworzenia właściwego stanu ochrony tych siedlisk lub gatunków.

4.   Przepisy ochronne bardziej surowe pozostają bez zmian”.

21

Paragraf 29 Sbg NSchG przewiduje:

„1.   Dzikie rośliny rosnące w otwartym środowisku, których populacja jest zagrożona powszechnie bądź na określonych obszarach i w zachowaniu których istnieje interes publiczny ze względów ochrony przyrody, oraz takie rośliny, które są niezbędne dla zachowania zrównoważonego ekosystemu, w szczególności dla zachowania populacji innych gatunków roślin i zwierząt, mogą być chronione całkowicie lub częściowo poprzez rozporządzenie rządu kraju związkowego. Ochrona może być ograniczona zarówno czasowo, jak i przestrzennie.

2.   Całkowita ochrona roślin obejmuje wszystkie części podziemne i naziemne rośliny. Obejmuje ona zakaz ich uszkadzania, niszczenia, usuwania ze stanowiska lub oddziaływania na stanowisko w taki sposób, że ich dalsza egzystencja jest zagrożona lub wykluczona, oraz zakaz posiadania, transportowania, przyjmowania lub oddawania odpłatnie bądź nieodpłatnie roślin usuniętych ze środowiska. Zakaz posiadania, transportowania i odpłatnego lub nieodpłatnego przyjmowania lub oddawania dotyczy również każdego produktu uzyskanego z tej rośliny i każdego towaru, który może być zidentyfikowany na podstawie załączonego dokumentu, opakowania, oznaczenia, etykiety lub innej okoliczności jako cześć lub derywat tej rośliny”.

22

Artykuł 34 Sbg NSchG przewiduje:

„1.   Organ ochrony przyrody na wniosek może zezwolić na odstępstwa od zakazów przewidzianych w [m.in.] § 29 ust. 2 i 3 […]. Zezwolenie może […] być udzielone wyłącznie dla działań służących jednemu z następujących celów:

2.   Ustęp 1 pkt 9 i 10 nie znajdują zastosowania do ptaków. Ustęp 1 pkt 2 i 9 nie znajdują zastosowania do gatunków roślin wymienionych w załączniku IV do dyrektywy siedliskowej.

3.   Zezwolenia zgodnie z ust. 1 udziela się wyłącznie wtedy, gdy celu działania nie można osiągnąć inaczej w sposób zadowalający, a stan danej populacji gatunków zwierząt lub roślin nie pogorszy się również na obszarze ingerencji.

4.   Wnioski o udzielenie zezwolenia zgodnie z ust. 1 muszą być uzasadnione i zawierać następujące dane:

[…]

6.   Zezwolenia nie udziela się następującym osobom:

[…]

7.   Zezwolenie zawiera wszystkie informacje przewidziane w ust. 4 oraz pouczenie, że nie zastępuje ono zgody prywatnoprawnej osoby uprawnionej do rozporządzania danym terenem. W przypadku zezwoleń na cele naukowe organ zobowiązany jest nakazać, aby materiał dowodowy był przechowywany w porozumieniu z uznaną placówką naukową.

[…]”.

23

Artykuł 104 Sbg JagdG przewiduje:

„[…]

4.   Organ może zezwolić na dalsze odstępstwa od zakazów […] jeżeli nie pogorszy to stanu danego gatunku dzikiego i jeżeli nie ma innego zadowalającego rozwiązania dla osiągnięcia zamierzonego celu. Odstępstwa mogą być przyznane wyłącznie na następujące cele:

24

Rzecz dotyczy następujących przepisów: § 1 ust. 1, § 2 ust. 2, § 5–9, § 22–24 i § 28 ust. 3 tyrolskiej ustawy o ochronie przyrody [Tiroler Naturschutzgesetz, LGBl. (Tirol) nr 33/1997, zwanej dalej „Tiroler NSchG”]; § 1 ust. 1 i ust. 2 lit. a) i b), § 3 i § 6 ust. 1 zdanie pierwsze i ust. 2 tyrolskiego rozporządzenia w sprawie ochrony przyrody [Tiroler Naturschutzverordnung, LGBl. (Tirol) nr 95/1997, zwanego dalej „Tiroler NSchVO”].

25

Paragraf 1 ust. 1 Tiroler NSchG przewiduje:

„Niniejsza ustawa ma na celu zachowanie i konserwację przyrody jako podstawy życia człowieka w taki sposób, aby zostały zachowane i trwale zabezpieczone lub odtworzone:

Zachowanie i konserwacja przyrody rozciągają się na wszystkie jej postaci, w szczególności również na krajobraz i to niezależnie od tego, czy znajduje się on w swoim pierwotnym stanie, czy też został ukształtowany przez człowieka. Szczególne znaczenie ma przy tym ekologiczna gospodarka rolna i leśna. Z przyrody można korzystać jedynie w taki sposób, aby jej wartość zachowana została również dla przyszłych pokoleń”.

26

Paragraf 2 ust. 2 Tiroler NSchG przewiduje:

„Działania zwyczajnej gospodarki rolnej i leśnej nie wymagają zezwolenia na podstawie niniejszej ustawy.

Nie odnosi się to do działań obejmujących lasy łęgowe, […] obszary wilgotne, […] obszary ochrony przyrody i specjalne obszary ochrony […]”.

27

Paragraf 5 Tiroler NSchG przewiduje:

„Na terytorium całego kraju związkowego zakazane są:

28

Artykuł 22 Tiroler NSchG przewiduje:

„1.   Rząd kraju związkowego klasyfikuje w drodze rozporządzenia jako chronione gatunki roślin te gatunki dziko rosnących roślin, których populacja jest zagrożona powszechnie lub na określonych obszarach, a których zachowanie jest konieczne dla zachowania interesów ochrony przyrody zgodnie z § 1 ust. 1.

2.   W rozporządzeniach na podstawie ust. 1 rząd kraju związkowego, o ile jest to konieczne dla zachowania populacji określonych gatunków roślin, może zakazać:

[…]”.

29

Artykuł 23 Tiroler NSchG przewiduje:

„1.   Rząd kraju związkowego klasyfikuje w drodze rozporządzenia jako gatunki chronione te gatunki dzikich zwierząt, na które nie wolno polować, których populacja jest zagrożona powszechnie lub na określonych obszarach i których zachowanie jest konieczne dla zachowania interesów ochrony przyrody zgodnie z § 1 ust. 1.

2.   W rozporządzeniach na podstawie ust.1 rząd kraju związkowego może zakazać, o ile jest to konieczne dla zabezpieczenia populacji niektórych gatunków zwierząt:

Zakazy na podstawie lit. a)–d) mogą zostać ograniczone do określonej ilości zwierząt i ich form rozwojowych, do określonych form rozwojowych i do określonych okresów i obszarów, zakazy na podstawie lit. e) mogą zostać ograniczone do określonych okresów i obszarów.

3.   Osoba twierdząca, że zwierzęta z gatunków chronionych, które transportuje, utrzymuje, używa lub oferuje, uzyskała w wyniku hodowli w Tyrolu lub przywiozła z innego kraju związkowego lub z zagranicy, jest zobowiązana do wykazania tego na żądanie organu.

4.   Wypuszczanie na wolność zwierząt, które nie podlegają przepisom łowieckim lub rybackim i nie są gatunkami rodzimymi wymaga zezwolenia właściwego organu ochrony przyrody. Zezwolenia takiego udziela się wyłącznie, jeżeli nie należy oczekiwać żadnej większej zmiany istniejącej fauny i flory ani też naruszenia interesów ochrony przyrody, o których mowa w § 1 ust. 1.

5.   W rozporządzeniach wydanych zgodnie z ust. 1 rząd kraju związkowego może przyjąć przepisy dotyczące chwytania i gromadzenia dzikich zwierząt z gatunków chronionych wraz z ich formami rozwojowymi, aby zagwarantować prawidłowe prowadzenie takich działań. Można przy tym zakazać niektórych rodzajów chwytania oraz używania niektórych środków służących do chwytania”.

30

Artykuł 24 Tiroler NSchG przewiduje:

„Zakazane jest umyślne płoszenie lub ściganie dzikich zwierząt, na które nie wolno polować, chwytanie ich bez uzasadnionej przyczyny oraz usuwanie, uszkadzanie lub niszczenie ich miejsc wylęgu lub gniazd lub ich form rozwojowych”.

31

Po przeanalizowaniu różnych przepisów prawnych i administracyjnych transponujących dyrektywę, które zostały przekazane do wiadomości przez Republikę Austrii, Komisja skierowała do tego państwa członkowskiego w dniu 13 kwietnia 2000 r. wezwanie do usunięcia uchybień, w którym zarzuciła mu niepełną bądź nieprawidłową transpozycję niektórych przepisów dyrektywy.

32

Pismem z dnia 27 lipca 2000 r. Republika Austrii przedstawiła Komisji swoje uwagi w tym przedmiocie. Zapowiedziała w nich między innymi podjęcie działań mających na celu zmianę niektórych przepisów krajowych. Niemniej w odniesieniu do innych aspektów transpozycji dyrektywy zaprezentowała ona stanowisko odmienne od stanowiska Komisji.

33

Pismem z dnia 17 października 2003 r. Komisja wystosowała uzasadnioną opinię, w której stwierdzała, że Republika Austrii uchybiła zobowiązaniom ciążącym na niej na mocy dyrektywy, ponieważ nie dokonała pełnej bądź prawidłowej transpozycji szeregu przepisów tej dyrektywy.

34

Pismem z dnia 23 grudnia 2003 r. Republika Austrii odpowiedziała na uzasadnioną opinię w sposób podobny do odpowiedzi na wezwanie do usunięcia uchybień.

35

W tych okolicznościach Komisja postanowiła wnieść niniejszą skargę.

36

Komisja sformułowała w skardze wobec pozwanej 27 zarzutów uchybienia.

37

W odpowiedzi na skargę pozwana uznała zasadność 17 zarzutów, a w pozostałym zakresie podtrzymała swoje stanowisko.

38

W replice Komisja wycofała dwa zarzuty uchybienia.

39

W następstwie zwrócenia się Trybunału na podstawie art. 54a regulaminu o dostarczenie informacji dotyczących krajowych instrumentów prawnych stanowiących przedmiot skargi Komisja wycofała skargę w części, która dotyczyła zarzutów uchybienia odnoszących się do art. 6 ust. 3 i 4 oraz art. 7, 11 i 15 dyrektywy.

40

Wynika z tego, że skarga ostatecznie obejmuje 14 zarzutów uchybienia, które dotyczą transpozycji art. 1, art. 6 ust. 1 i 2, art. 12 i 13 oraz art. 16 ust. 1 i art. 22 lit. b) dyrektywy.

41

Republika Austrii nie zaprzecza, że prawo austriackie w chwili upływu terminu wyznaczonego w uzasadnionej opinii nie było w niektórych aspektach zgodne z przepisami dyrektywy; aspekty te objęte są siedmioma zarzutami uchybienia.

42

Komisja przytacza, że § 13d ust. 1 styryjskiej ustawy o ochronie przyrody (Steiermärkisches Naturschutzgesetz, zwanej dalej „Stmk NSchG”) przewiduje, iż rząd kraju związkowego Styrii transponuje art. 12 dyrektywy wydając w tym celu rozporządzenie. Niemniej § 4 styryjskiego rozporządzenia w sprawie ochrony przyrody (Steiermärkische Naturschutzverordnung, zwanego dalej „Stmk NSchVO”), który ustala wykaz zwierząt chronionych całorocznie, nie stanowi pełnej transpozycji art. 12 dyrektywy, ponieważ nie obejmuje wszystkich gatunków chronionych na mocy załącznika IV lit. a) do dyrektywy.

43

Komisja zauważa, że zgodnie z § 23 ust. l lit. a) Tiroler NSchG rząd Tyrolu zobowiązany jest określić w drodze rozporządzenia jako gatunki chronione gatunki wymienione w załączniku IV lit. a) do dyrektywy. Przepisy Tiroler NSchVO nie przejęły zaś wszystkich wymienionych gatunków.

44

Komisja uważa, że załącznik 1 dotyczący § 1 rozporządzenia Karyntii w sprawie ochrony roślin (Kärntner Pflanzenschutzverordnung) nie zapewnia odpowiedniej ochrony wszystkich gatunków roślin wymienionych w załączniku IV lit. b) do dyrektywy.

45

Komisja podnosi, że zgodnie z § 13c ust. l Stmk NSchG rząd kraju związkowego Styrii zobowiązany jest do wydania rozporządzenia w celu transpozycji art. 13 dyrektywy. Rozporządzenie takie nie zostało wydane. Ponadto § 1 i 2 Stmk NSchVO, które określają gatunki roślin objęte ochroną całkowitą lub częściową, nie zapewniły pełnej transpozycji dyrektywy, ponieważ nie przejmują wszystkich gatunków chronionych wymienionych w załączniku IV lit. b) do niej.

46

Komisja zauważa, że zgodnie z § 22 ust. 1 lit. a) Tiroler NSchG rząd Tyrolu jest zobowiązany do określenia w drodze rozporządzenia jako gatunków roślin chronionych gatunków wymienionych w załączniku IV lit. b) do dyrektywy. Tiroler NSchVO nie ustanawia jednak systemu ochrony dla wszystkich gatunków wymienionych w przywołanej literze tego załącznika.

47

Komisja stwierdza, że § 62 ust. 2 styryjskiej ustawy o łowiectwie (Steiermärkisches Jagdgesetz) nie uwzględnia, że odstępstwa są dopuszczalne wyłącznie, jeżeli zapewnione zostanie zachowanie populacji gatunków chronionych we „właściwym stanie ochrony”.

48

Komisja utrzymuje, że dla typów siedlisk o znaczeniu priorytetowym zakaz przewidziany w § 3 Tiroler NSchG nie spełnia wymogu „właściwego stanu ochrony”. Odnosi się to również do gatunków roślin wymienionych w § 1 ust. 2 lit. b) Tiroler NSchVO i gatunków zwierząt wymienionych w § 6 ust. 2 lit. e) tego rozporządzenia.

49

Rząd austriacki wskazuje, że pewna ilość przepisów transponujących jest w trakcie opracowywania przez właściwe organy danych krajów związkowych. Mają one na celu dostosowanie wszystkich przepisów krajowych do przepisów dyrektywy.

50

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem występowanie uchybienia powinno być oceniane w zależności od sytuacji mającej miejsce w państwie członkowskim w momencie upływu terminu wyznaczonego w uzasadnionej opinii, a zmiany w przepisach ustawowych lub wykonawczych, które nastąpiły w okresie późniejszym, nie mogą być uwzględniane przez Trybunał (zob. w szczególności wyroki: z dnia 30 maja 2002 r. w sprawie C-323/01 Komisja przeciwko Włochom, Rec. str. I-4711, pkt 8 i z dnia 27 października 2005 r. w sprawie C-23/05 Komisja przeciwko Luksemburgowi, Zb.Orz. str. I-9535, pkt 9).

51

Uzasadniona opinia została notyfikowana Republice Austrii w dniu 17 października 2003 r., wobec czego — uwzględniając termin wyznaczony w tej opinii — pozwana powinna była zapewnić zgodność przepisów prawa krajowego z wymogami dyrektywy do dnia 17 grudnia 2003 r.

52

Z informacji dotyczących wyżej przytoczonych zarzutów uchybień wynika, że rząd austriacki nie kwestionuje, że przepisy konieczne dla zapewnienia transpozycji dyrektywy we wszystkich spornych aspektach nie zostały przyjęte w wyznaczonym terminie.

53

Należy zatem stwierdzić, że skarga jest zasadna w odniesieniu do tych zarzutów uchybienia, które dotyczą transpozycji art. 12 dyrektywy w Styrii i Tyrolu, art. 13 dyrektywy w Karyntii, Styrii i Tyrolu oraz art. 16 ust. 1 dyrektywy w Styrii i Tyrol.

54

Komisja wskazuje, że § 5 Sbg NSchG ustanawia zespół definicji, które nie transponują prawidłowo definicji zawartych w art. 1 lit. e), g), i) oraz l) dyrektywy dotyczących pojęć: „stan ochrony siedliska przyrodniczego”, „gatunki ważne dla Wspólnoty”, „stan ochrony gatunków”, „specjalny obszar ochrony”.

55

Komisja dodaje, że § 5pkt 9 Sbg NSchG odnosi się wprawdzie do pojęcia „zachowania lub odtworzenia we właściwym stanie ochrony”, lecz nie definiuje go. Ponadto ani § 3a Sbg NSchG, który ogranicza się do wprowadzenia ważenia interesów, ani § 22a, 22b i 29, w których jest mowa o niektórych dodatkowych środkach ochronnych, nie stanowią prawidłowej transpozycji art. 1 dyrektywy.

56

Rząd austriacki uważa, że transpozycja art. 1 dyrektywy do prawa kraju związkowego Salzburga jest zgodna z prawem wspólnotowym. Wszystkie elementy tego przepisu zostały bowiem przejęte do obowiązującego prawa dzięki zastosowaniu pojęcia „ingerencji” w związku z celami konserwacji. Rzecz dotyczy następujących pojęć prawnych dyrektywy i przepisów krajowych:

57

Należy przypomnieć najpierw, że — jak wynika z motywu czwartego i jedenastego dyrektywy — zagrożone siedliska i gatunki tworzą część dziedzictwa naturalnego Wspólnoty i że dotyczące ich zagrożenia mają często charakter transgraniczny, wobec czego przyjęcie środków ochronnych stanowi wspólną odpowiedzialność wszystkich państw członkowskich.

58

Jeżeli chodzi o omawianą dziedzinę, Trybunał podkreślił, że dokładność transpozycji ma szczególne znaczenie w przypadku takim jak niniejszy, gdzie zarządzanie wspólnym dziedzictwem powierzone jest państwom członkowskim na ich terytoriach (zob. wyroki z dnia 20 października 2005 r. w sprawie C-6/04 Komisja przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, Zb.Orz. str. I-9017, pkt 25, i z dnia 10 stycznia 2006 r. w sprawie C-98/03 Komisja przeciwko Niemcom, Zb.Orz. str. I-53, pkt 59).

59

W odniesieniu do definicji zawartych w art. 1 dyrektywy Trybunał orzekł, że dane pojęcia należy przetransponować do systemów prawnych państw członkowskich w sposób dokładny (zob. wyrok z dnia 24 czerwca 2003 r. w sprawie C-72/02 Komisja przeciwko Portugalii, Rec. str. I-6597, pkt 17).

60

Jeżeli chodzi w pierwszej kolejności o pojęcia określone w art. 1 lit. e) oraz i) dyrektywy („stan ochrony siedliska przyrodniczego” i „stan ochrony gatunków”), należy zauważyć, że chociaż wyrażenie „właściwy stan ochrony” użyte jest w § 5 pkt 9 Sbg NSchG, brzmienie spornych przepisów prawa krajowego nie zawiera wszystkich cech określonych w przywołanych literach art. 1 dyrektywy.

61

Taka technika legislacyjna nie gwarantuje, że wszystkie elementy danych definicji zostaną uwzględnione przy transpozycji dyrektywy, chociaż mają one decydujące znaczenie dla zakresu ochrony wskazanych siedlisk i gatunków.

62

W konsekwencji § 5 pkt 8 i 9 oraz § 3a, 22a, 22b i 29 Sbg NSchG nie mogą zostać uznane za wystarczającą transpozycję prawną art. 1 lit. e) oraz i) dyrektywy.

63

W drugiej kolejności, jeżeli chodzi o art. 1 lit. g) dyrektywy, należy stwierdzić, że przepis ten zawiera również szereg parametrów, które służą zdefiniowaniu pojęcia „gatunków ważnych dla Wspólnoty”.

64

Paragraf 3a, 22a, 22b i 29 Sbg NSchG mają natomiast za przedmiot jedynie ważenie interesów, dodatkowe przepisy wykonawcze dotyczące europejskich obszarów ochrony, warunki zezwolenia na odstępstwa od zakazów przewidzianych w prawie oraz szczególną ochronę dziko występujących roślin. Pojęcie „gatunku ważnego dla Wspólnoty” nie jest tam wymienione.

65

Wspomnianych przepisów nie można zatem uznać za transponujące art. 1 lit. g) dyrektywy.

66

Jeżeli chodzi w trzeciej kolejności o art. 1 lit. l) dyrektywy, należy zauważyć, że § 5 pkt 10 Nbg NSchG, który należy stosować w związku z § 10 pkt 9, który ujmuje jako cel zachowanie lub odtworzenie we właściwym stanie ochrony, używa pojęcia „europejski obszar ochrony” zamiast wyrażenia „specjalny obszar ochrony”. Objęte nim obszary to między innymi obszary, które zostały wpisane przez Komisję do wykazu terenów mających znaczenie dla Wspólnoty na podstawie art. 4 ust. 2 dyrektywy, oraz obszary zaproponowane przez kraj związkowy Salzburga do wpisania do tego wykazu zgodnie z art. 4 ust. 1 dyrektywy.

67

Należy dodać, że § 22a ust. 2–4 Sbg NSchG wymienia dokładnie środki, jakie należy podjąć w celu realizacji celów ochrony dla „europejskich obszarów ochrony”.

68

Z powyższego wynika, że § 5 pkt 9 i 10 oraz § 22a Sbg NSchG podaje z wystarczającą dokładności prawną definicję obszarów, które objęte są pojęciem „specjalnego obszaru ochrony” w rozumieniu art. 1 lit. l) dyrektywy.

69

Przepis ten został zatem prawidłowo transponowany w Salzburgu.

70

W konsekwencji ten zarzut Komisji jest zasadny jedynie w odniesieniu do braku transpozycji art. 1 lit. e), g) oraz i) dyrektywy.

71

Komisja twierdzi, że § 9 ust. 5 Nö NSchG ogranicza się do ustanowienia obowiązku podjęcia uwzględnienia „jeśli zaistnieje taka potrzeba” odpowiednich działań kultywacyjnych, rozwojowych i ochronnych. Z art. 6 ust. 1 dyrektywy wynika, że „konieczne środki ochronne” należy przyjąć w każdym przypadku, a nie „jeśli zaistnieje taka potrzeba”. W tym przepisie dyrektywy zwrot „jeśli zaistnieje taka potrzeba” dotyczy bowiem jedynie planów zagospodarowania i nie może być postrzegany jako ogólne ograniczenie obowiązku przyjęcia koniecznych środków prawnych, administracyjnych lub umownych.

72

Rząd austriacki utrzymuje, że obowiązek ustanowiony w art. 6 ust. 1 dyrektywy nie polega na przyjęciu w każdym przypadku środków ochronnych, lecz jedynie „koniecznych” środków ochronnych. W każdym razie jeżeli byłyby konieczne środki wykraczające poza obowiązki i zakazy na podstawie § 9 ust. 4 Nö NSchG, zostałyby one przyjęte przez właściwe organy kraju związkowego w celu osiągnięcia właściwego stanu ochrony.

73

Należy przypomnieć w pierwszej kolejności, że dyrektywa zawiera kompleksowe i techniczne przepisy prawa ochrony środowiska i że z tego powodu państwa członkowskie są szczególnie zobowiązane do zapewnienia, aby ich ustawodawstwo, mające na celu transpozycję tej dyrektywy, było jasne i dokładne (zob. ww. wyrok w sprawie Komisja przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, pkt 26).

74

Jeżeli chodzi o zarzut sformułowany przez Komisję, należy zaznaczyć, że zarówno art. 6 ust. 1 dyrektywy, jak i § 9 ust. 5 Nö NSchG używają wyrażenia „jeśli zaistnieje taka potrzeba”. Niemniej w przepisie prawa krajowego odnosi się ono w sposób ogólny do wszystkich środków ochronnych, co oznacza, że na podstawie tego przepisu przyjęcie takich środków nie jest obowiązkowe.

75

Natomiast w art. 6 ust. 1 dyrektywy wyrażenie to odnosi się jedynie do szczególnego przypadku, to jest do pewnych narzędzi lub technicznych rozwiązań ochronnych, określonych jako „plany zagospodarowania opracowane specjalnie dla tych terenów bądź zintegrowane z innymi planami rozwoju”.

76

Dyrektywa wymaga zatem przyjęcia koniecznych środków ochronnych, co wyklucza jakikolwiek zakres swobodnego uznania w tym względzie po stronie państwa członkowskiego i ogranicza ewentualne możliwości regulacyjne i decyzyjne władz krajowych do narzędzi i rozwiązań technicznych, które należy przyjąć w ramach tych środków.

77

Wynika z tego, że nie można uznać § 9 ust. 5 Nö NSchG za transponujący w sposób wystarczający obowiązek przyjęcia we wszystkich przypadkach środków ochronnych koniecznych dla specjalnych obszarów ochrony.

78

Nie można uwzględnić argumentu podniesionego w tym względzie przez rząd austriacki, że w każdym razie ten przepis krajowy będzie interpretowany zgodnie z dyrektywą, jeżeli konieczne będą środki ochronne.

79

Taka wykładnia zgodna przepisów prawa krajowego nie przedstawia sama w sobie jasności i dokładności wymaganej dla spełnienia wymogu pewności prawa (zob. podobnie wyroki z dnia 19 września 1996 r. w sprawie C-236/95 Komisja przeciwko Grecji, Rec. str. I-4459, pkt 13, i z dnia 10 maja 2001 r. w sprawie C-144/99 Komisja przeciwko Niderlandom, Rec. str. I-3541, pkt 21).

80

Ponadto sama praktyka administracyjna, która z natury może być dowolnie zmieniana przez administrację i nie jest odpowiednio znana, nie może być postrzegana jako wykonanie obowiązków spoczywających na państwach członkowskich w ramach transpozycji danej dyrektywy (zob. wyroki z dnia 13 marca 1997 r. w sprawie C-197/96 Komisja przeciwko Francji, Rec. str. I-1489, pkt 14; z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie C-145/99 Komisja przeciwko Włochom, Rec. str. I-2235, pkt 30, i z dnia 10 marca 2005 r. w sprawie C-33/03 Komisja przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, Zb.Orz. str. I-1865, pkt 25).

81

Należy zatem stwierdzić, że przepisy kraju związkowego Dolnej Austrii nie są zgodne z art. 6 ust. 1 dyrektywy.

82

Skarga jest więc zasadna w tym aspekcie.

83

Komisja wskazuje, że § 15 ust. 2 Oö NSchG przewiduje możliwość sporządzenia planów konserwacji krajobrazu. Możliwość ta nie jest jednak wystarczająca w świetle obowiązku określonego w art. 6 ust. 1 dyrektywy.

84

Komisja przytacza, że zgodnie z § 15 ust. 2 Oö NSchG rząd kraju związkowego może sporządzić dla obszarów chronionych plany konserwacji krajobrazu obejmujące działania, które są „konieczne w interesie publicznym i które będą nadmiernie utrudniać dozwolonego wykorzystania gospodarczego danych terenów”. Zdanie podrzędne dotyczące „wykorzystania gospodarczego” zostało jednak ujęte jak ograniczenie obowiązku sporządzenia planów zagospodarowania krajobrazu.

85

Rząd austriacki podnosi, że art. 6 ust. 1 dyrektywy przyznaje państwom członkowskim możliwość określenia rodzaju środków ochronnych, które należy przyjąć.

86

Rząd ten twierdzi również, że § 15 ust. 2 Oö NSchG jest zgodny z dyrektywą, ponieważ pojęcie „wykorzystania gospodarczego” może być rozumiane wyłącznie jako wykorzystanie z zachowaniem przepisów ochronnych znajdujących zastosowanie do terenów chronionych. Wykorzystanie sprzeczne z celami ochrony określonymi w art. 6 ust. 1 dyrektywy nie może być zatem dopuszczone przez właściwe organy prawodawcze i administracyjne.

87

Należy przypomnieć w pierwszej kolejności, że używając sformułowań zawartych w art. 6 ust. 1 dyrektywy prawodawca wspólnotowy zamierzał nałożyć na państwa członkowskie obowiązek podjęcia koniecznych środków ochronnych odpowiadających wymogom ekologicznym typów siedlisk przyrodniczych i gatunków wymienionych odpowiednio w załączniku I i II do dyrektywy.

88

Niemniej należy stwierdzić, że § 15 ust. 2 Oö NSchG, zgodnie z którym dla „europejskich obszarów ochrony” i „obszarów ochrony przyrody”„mogą” zostać sporządzone plany zagospodarowania, przyznaje pewien zakres uznania rządowi kraju związkowego w przedmiocie tego, czy należy przyjąć „konieczne środki ochronne”.

89

Jak zostało stwierdzone w pkt 76 niniejszego wyroku, kwestia ta nie leży jednak w zakresie uprawnień dyskrecjonalnych państw członkowskich. Z samego tego powodu § 15 ust. 2 Oö NSchG nie stanowi prawidłowej transpozycji art. 6 ust. 1 dyrektywy.

90

Należy dodać, że § 15 ust. 2 Oö NSchG nie precyzuje zakresu pojęcia „dozwolonego wykorzystania gospodarczego” i że przewidywalne jest, iż ingerencje tego rodzaju mogą stanowić przeszkodę dla przyjęcia koniecznych środków ochronnych. Przepis ten jest zatem również w tym względzie niezgodny z art. 6 ust. 1 dyrektywy.

91

Z powyższego wynika, że przepisy kraju związkowego Górnej Austrii nie są zgodne z przytoczonym przepisem dyrektywy.

92

Skarga Komisji jest więc zasadna w tym aspekcie.

93

Komisja twierdzi, że ani § 1 i 2, ani § 5 lub 14 Tiroler NSchG nie pozwalają stwierdzić, że art. 6 ust. 2 dyrektywy został transponowany zgodnie z prawem wspólnotowym. Paragrafy 22–24 Tiroler NSchG dotyczą ochrony gatunków roślin, zwierząt i ptaków oraz środków odnoszących się do gatunków niechronionych, lecz nie ustanawiają zakazu pogarszania stanu specjalnych obszarów ochrony.

94

Rząd austriacki twierdzi, że obowiązek określony w art. 6 ust. 2 dyrektywy został uwzględniony we wspomnianych przepisach Tiroler NSchG.

95

Mianowicie, chociaż rząd ten przyznaje, że przepisy te nie zawierają szczególnego zakazu pogarszania stanu specjalnych obszarów ochrony, to jednak uważa on, że transpozycja tego obowiązku nie wymaga koniecznie dosłownego przejęcia brzmienia art. 6 ust. 2 dyrektywy. Władza ustawodawcza kraju związkowego zapewniła uwzględnienie tego wymogu ochrony tak, żeby było zagwarantowane, iż stan siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków nie zostanie pogorszony, a gatunki, dla których obszary te zostały wyznaczone, nie będą niepokojone.

96

Rząd ten dodaje, że w każdym razie zmiany wprowadzone przez § 14 Tiroler NSchG doprowadziły do zgodności wspomnianej ustawy z dyrektywą.

97

W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że § 14 Tiroler NSchG został zmieniony dopiero po upływie terminu wyznaczonego w uzasadnionej opinii. Ta zmiana ustawy jest zatem nieistotna dla oceny niniejszego zarzutu zgodnie z orzecznictwem przytoczonym w pkt 50 niniejszego wyroku.

98

Jeżeli chodzi o pierwszy z obowiązków przewidzianych w art. 6 ust. 2 dyrektywy, wymagający od państw członkowskich podjęcia odpowiednich działań w celu uniknięcia na specjalnych obszarach ochrony pogorszenia stanu siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków, uwzględniając argumentację przedstawioną przez rząd austriacki w przedmiocie sposobu transpozycji art. 6 ust. 2 dyrektywy, należy podkreślić, że prawo kraju związkowego Tyrolu, obowiązujące w chwili upływu terminu wyznaczonego w uzasadnionej opinii, nie zawierało przepisu posiadającego niezbędną dokładność prawną, nakładającego na właściwe władze obowiązek uniknięcia pogorszenia stanu wspomnianych siedlisk (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie Komisja przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, pkt 37).

99

W tych warunkach nie można zgodzić się z argumentacją, że ogólny kontekst prawny wynikający z przepisów obowiązujących w Tyrolu spełnia wspomniane wymogi.

100

Jeżeli chodzi o drugi z obowiązków wynikających z art. 6 ust. 2 dyrektywy, wymagający od państw członkowskich podjęcia odpowiednich działań w celu uniknięcia niepokojenia gatunków, dla których zostały wyznaczone specjalne obszary ochrony, należy stwierdzić, że § 22–24 Tiroler NSchG również nie transponują tego obowiązku, gdyż nie obejmują one gatunków, których ochrona wymaga wyznaczenia takich obszarów, to jest gatunków wymienionych w załączniku II do dyrektywy, lecz gatunki wymienione w załączniku IV lit. a), chronione na podstawie art. 12 dyrektywy.

101

Ochrona gatunków, dla których wyznaczone zostały specjalne obszary ochrony, musi być jednak zapewniona w sposób całkowity (zob. wyrok z dnia 13 lutego 2003 r. w sprawie C-75/01 Komisja przeciwko Luksemburgowi, Rec. str. I-1585, pkt 43).

102

W konsekwencji przepisy kraju związkowego Tyrolu nie są zgodne z art. 6 ust. 2, dyrektywy.

103

Skarga Komisji jest więc zasadna w tym aspekcie.

104

Komisja twierdzi, że § 20–22 Nö NSchG nie uwzględniają kryterium „zachowania we właściwym stanie ochrony” i że warunki i kryteria wymagane w celu odstępstwa do systemu ochrony przewidzianego w dyrektywie nie są wymienione w sposób wyczerpujący, co jest niezgodne z art. 16 ust. 1 dyrektywy.

105

Komisja dodaje, że zakazy ustanowione w § 95 Nö JagdG dotyczą jedynie dziko żyjących gatunków zwierząt, nie znajdują zatem zastosowania do innych gatunków.

106

Rząd austriacki uważa, że ze względu na wybraną technikę legislacyjną ochrona wymagana przez dyrektywę jest zapewniona przez § 20 ust. 4 Nö NSchG. Właściwe organy zobowiązane są bowiem z jednej strony do działania zgodnego z dyrektywą, a z drugiej strony przestrzegać zakazów ustanowionych w prawie łowieckim. W praktyce na odstępstwa udziela się zezwolenia w sposób bardzo restrykcyjny, to znaczy wyłącznie jeżeli nie należy obawiać się jakiegokolwiek istotnego zagrożenia dla chronionych gatunków roślin i zwierząt.

107

Rząd ten utrzymuje również, że ten sam przepis zapewnia również przestrzeganie zasady pewności prawa, ponieważ nakłada on na właściwe władze obowiązek precyzyjnego określenia dozwolonych środków, urządzeń lub metod chwytania lub zabijania.

108

Rząd austriacki wyjaśnia w końcu, że odstępstwa przewidziane w § 21 ust. 1 i 2 Nö NSchG nie mogą w ogóle znaleźć zastosowania w przypadku umyślnego szkodliwego oddziaływania na chronione rośliny, zwierzęta i siedliska.

109

W pierwszej kolejności należy przypomnieć, że art. 12–14 i art.15 lit. a) i b) dyrektywy tworzą spójny system norm, które wymagają od państw członkowskich ustanowienia ścisłego systemu ochrony danych gatunków zwierząt i roślin (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie Komisja przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, pkt 112).

110

Należy również zauważyć, że art. 16 dyrektywy, który określa w sposób dokładny kryteria, na podstawie których państwa członkowskie mogą wprowadzić odstępstwa od zakazów określonych w art. 12–15 dyrektywy, stanowi przepis wprowadzający odstępstwo od systemu ochrony przewidzianego w dyrektywie. W konsekwencji artykuł ten należy interpretować w sposób ścisły (zob. ww. wyrok Komisja przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, pkt 111).

111

Należy dodać w tym względzie, że zgodnie z art. 16 ust. 1 dyrektywy każdy przepis krajowy, który wprowadza odstępstwo od zakazów przewidzianych w dyrektywie, musi być podporządkowany warunkowi braku zadowalającej alternatywy.

112

Wynika z tego, że przepisy krajowe, które nie uzależniają odstępstw od zakazów ustanowionych w art. 12–14 i art. 15 lit. a) i b) dyrektywy od całości kryteriów i warunków określonych w art. 16 dyrektywy, lecz w sposób niepełny od części z nich, nie mogą stanowić regulacji zgodnej z tym artykułem.

113

Ponadto, jak przypomniano w pkt 80 niniejszego wyroku, praktyka administracyjna zgodna z przepisami dyrektywy nie jest wystarczająca dla zapewnienia prawidłowej transpozycji prawa wspólnotowego.

114

Jeżeli chodzi o § 20 ust. 4 Nö NSchG, należy zaznaczyć w pierwszej kolejności, że chociaż przewiduje on, iż odstępstwa są dopuszczalne, jeżeli nie zachodzi obawa poważnego zagrożenia chronionych gatunków dzikiej fauny i flory, to jednak nie wyklucza takich odstępstw w przypadkach, w których populacje danych gatunków nie znajdują się we właściwym stanie ochrony.

115

Artykuł 16 ust. 1 dyrektywy czyni stan właściwej ochrony tych populacji w ich naturalnym zasięgu konieczną przesłanką wprowadzenia przewidzianych w nim odstępstw.

116

W tych warunkach niejasność charakteryzująca brzmienie § 20 ust. 4 Nö NSchG jest niezgodna z wymogiem dokładnej i jasnej transpozycji art. 16 ust. 1 dyrektywy (zob. analogicznie wyrok z dnia 23 marca 1995 r. w sprawie C-365/93 Komisja przeciwko Grecji,Rec. str. I-499, pkt 9).

117

W drugiej kolejności, jeżeli chodzi o podstawy wprowadzenia odstępstw, należy stwierdzić, że § 20 ust. 4 Nö NSchG wymienia tytułem przykładu odstępstwa w celach naukowych lub edukacyjnych.

118

Wprawdzie odstępstwa takie mogą być objęte art. 16 ust. 1 lit. d) dyrektywy, niemniej brzmienie odnośnego przepisu prawa krajowego nie wyklucza, że odstępstwa mogą zostać wprowadzone z innych powodów, niż powody wymienione w sposób wyczerpujący w art. 16 ust. 1 lit. a)–d) dyrektywy.

119

W trzeciej kolejności należy stwierdzić, że § 20 ust. 4 Nö NSchG nie przejmuje przesłanek wprowadzenia odstępstw określonych w art. 16 ust. 1 lit. e) dyrektywy, to jest wymogu, iż wszelkie odstępstwa są dopuszczalne w ściśle nadzorowanych warunkach, w sposób wybiórczy i w ograniczonym stopniu.

120

Jeżeli chodzi następnie o § 21 Nö NSchG, wystarczy przypomnieć, że art. 16 ust. 1 dyrektywy nie przewiduje powodów wprowadzenia odstępstw na rzecz gospodarczego wykorzystania rolniczego lub leśnego.

121

W końcu jeżeli chodzi o argumentację rządu austriackiego dotyczącą przepisów prawa łowieckiego, należy zauważyć, że stosowanie § 20 ust. 4 Nö NSchG może prowadzić do naruszenia art. 12–15 dyrektywy poza dziedziną łowiectwa. Ponadto nawet jeżeli właściwe władze będą przestrzegać krajowych przepisów o ochronie przyrody odnoszących się do prowadzenia polowań, system taki nie jest odpowiedni dla ustanowienia ram prawnych zgodnych z przepisem wspólnotowym, który w sposób wyczerpujący wymienia dopuszczalne powody wprowadzenia odstępstw. Paragraf 95 Nö JagdG nie zawiera bowiem takiego wykazu powodów, ale ogranicza się do zakazania niektórych metod polowań na niektóre gatunki zwierząt.

122

Z powyższych rozważań wynika, że przepisy kraju związkowego Dolnej Austrii są niezgodne z art. 16 ust. 1 dyrektywy.

123

W związku z tym skarga Komisji jest zasadna w tym aspekcie.

124

Komisja twierdzi, że § 34 Sbg NSchG i § 104 ust. 4 Sbg JagdG nie przejmują kryterium „utrzymania we właściwym stanie ochrony” określonego w art. 16 ust. 1 dyrektywy. Ponadto kryteria odstępstw przewidziane w § 34 ust. 1 pkt 2 i 9 Sbg NSchG dotyczące produkcji napojów i budowy instalacji nie mogą być objęte żadnym z kryteriów wymienionych w art. 16 ust. 1 dyrektywy.

125

Rząd austriacki utrzymuje, że ponieważ art. 16 ust. 1 dyrektywy przewiduje możliwość wprowadzania odstępstw od zakazów przewidzianych w dyrektywie, nakładanie obowiązku odtworzenia właściwego stanu ochrony w ramach przepisu dotyczącego wprowadzania odstępstw byłoby sprzeczne z logiką ustanowionego w ten sposób systemu ochrony. Ponadto § 34 ust. 3 Sbg NSchG jest bardziej restrykcyjny niż art. 16 ust. 1 dyrektywy, ponieważ żadne odstępstwo nie może prowadzić do pogorszenia stanu populacji gatunków zwierząt lub roślin występujących na danym obszarze.

126

Należy zauważyć w pierwszej kolejności, że pojęcie „zachowania we właściwym stanie ochrony” ujęte w art. 16 ust. 1 dyrektywy odnosi do sytuacji wskazanej w art. 1 lit. i) dyrektywy, którą określają z jednej strony kryteria ogólne zawarte tam w akapicie pierwszym, a z drugiej strony pewna ilość kryteriów kumulatywnych. Jak wynika z pkt 67 powyżej, obowiązkiem państw członkowskich jest przetransponowanie tych pojęć do ich prawa krajowego w sposób prawnie wystarczająco dokładny.

127

Paragraf 104 ust. 4 Sbg JagdG przewiduje natomiast, że odstępstwa mogą zostać wprowadzone, „jeżeli nie pogorszy to stanu danego gatunku dzikiego”. Przepis ten odbiega od systemu ochrony przewidzianego w dyrektywie, gdyż dopuszcza on odstępstwa od zasadniczych zakazów, nie podporządkowując ich nakazowi zachowania populacji danych gatunków we właściwym stanie ochrony.

128

Jeżeli chodzi o § 34 ust. 1 Sbg NSchG, powody oparte odpowiednio na produkcji napojów i budowie instalacji nie mają żadnego odpowiednika pośród kryteriów wymienionych enumeratywnie w art. 16 ust. 1 dyrektywy.

129

Należy więc uznać, że zarzucane uchybienie zostało udowodnione.

130

Komisja twierdzi, że § 17 ust. 5 Nö NSchG uzależnia zezwolenie na wprowadzanie gatunków nierodzimych od kryterium nieprzewidzianego w dyrektywie, mianowicie aby ewentualne negatywne oddziaływanie nie miało charakteru „trwałego”. Ponadto przepis ten nie zakazuje każdego szkodzenia siedliskom przyrodniczym w obrębie ich naturalnego zasięgu oraz dzikiej rodzimej faunie i florze spowodowanego celowym wprowadzeniem gatunków nierodzimych.

131

Rząd austriacki uważa, że w ramach wykładni § 17 ust. 5 Nö NSchG, zgodnej z dyrektywą, zezwolenia na wprowadzenie do stanu dzikiego gatunku nierodzimego nieprzystosowanego do warunków lokalnych odmówi się zawsze, jeżeli taka ingerencja zaszkodziłaby rodzimej faunie i florze.

132

Należy stwierdzić, że § 17 ust. 5 Nö NSchG pozwala na celowe wprowadzanie nierodzimych gatunków zwierząt lub roślin pod warunkiem, że nie wpłynie to negatywnie w sposób trwały na siedliska przyrodnicze oraz rodzime gatunki dzikiej fauny i flory.

133

Uregulowanie takie nie stanowi jednak prawidłowej transpozycji systemu ochrony ustanowionego w dyrektywie. System ten wymaga bowiem, aby każde odstępstwo przestrzegało warunków określonych w art. 22 lit. b) dyrektywy, w szczególności warunku mówiącego o tym, że odstępstwo może być wprowadzone, jeżeli nie zaszkodzi to siedliskom przyrodniczym.

134

Należy zaznaczyć w tym względzie, że wyrażenie „nie zaszkodzić” stanowi jednoznaczny wymóg ochronny, który ma szerszy zakres niż wymóg ustanowiony w § 17 ust. 5 Nö NSchG.

135

Należy więc uznać, że zarzucane uchybienie zostało udowodnione.

136

Z powyższych rozważań wynika, że Republika Austrii uchybiła zobowiązaniom ciążącym na niej na mocy art. 1, art. 6 ust. 1 i 2, art. 12 i 13 oraz art. 16 ust. 1 i art. 22 lit. b) dyrektywy.

137

Zgodnie z art. 69 § 2 regulaminu kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ Komisja wniosła o obciążenie Republiki Austrii kosztami postępowania, a ta przegrała sprawę w dotychczas spornym zakresie, należy obciążyć ją kosztami postępowania.

138

Jeżeli chodzi o zarzuty uchybienia wskazane w skardze wszczynającej postępowanie, które na późniejszym etapie postępowania zostały cofnięte przez Komisję, należy stwierdzić, że ich cofnięcie nastąpiło w wyniku zmian dokonanych w odnośnych przepisach krajowych. Cofnięcie to należy zatem przypisać stronie pozwanej, ponieważ przepisy prawa krajowego zostały przystosowane do wymogów prawa wspólnotowego z opóźnieniem. W konsekwencji, na podstawie art. 69 § 5 regulaminu, Republikę Austrii należy obciążyć całością kosztów niniejszej instancji.

Z powyższych względów Trybunał (czwarta izba) orzeka, co następuje: