Sprawa C-400/02

Gerard Merida

przeciwko

Republice Federalnej Niemiec

(wniosek Bundesarbeitsgericht o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym)

Artykuł 39 WE – Porozumienie zbiorowe – Zasiłek pomostowy dla byłych cywilnych pracowników alianckich sił zbrojnych w Niemczech – Pracownicy przygraniczni – Ustalenie podstawy wymiaru tego zasiłku – Fikcyjne uwzględnienie niemieckiego podatku od wynagrodzenia

Streszczenie wyroku

Swobodny przepływ osób – Pracownicy – Równość traktowania – Przywileje socjalne – Zasiłek pomostowy dla zwalnianych pracowników – Fikcyjne odliczenie pracownikowi mającemu miejsce zamieszkania i podlegającemu opodatkowaniu w innym Państwie Członkowskim podatku od wynagrodzenia teoretycznie należnego w państwie miejsca zatrudnienia – Niedopuszczalność – Uzasadnienie – Brak

(Artykuł 39 WE; rozporządzenie Rady nr 1612/68, art. 7 ust. 4)

Artykuł 39 WE i art. 7 ust. 4 rozporządzenia nr 1612/68 w sprawie swobodnego przepływu pracowników wewnątrz Wspólnoty sprzeciwiają się krajowej regulacji w postaci porozumienia zbiorowego, zgodnie z którą kwota świadczenia socjalnego, takiego jak zasiłek pomostowy, uzupełniającego świadczenia na wypadek bezrobocia, przyznawanego zwalnianym pracownikom, wypłacanego przez Państwo Członkowskie miejsca zatrudnienia, obliczana jest w ten sposób, że należny w tym kraju podatek od wynagrodzenia jest fikcyjnie odliczany przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku, podczas gdy zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania wynagrodzenia i podobne świadczenia na rzecz pracowników, którzy nie mają miejsca zamieszkania w tym państwie, opodatkowane są tylko w tym Państwie Członkowskim, w którym mają oni miejsce zamieszkania.

Trudności administracyjne, które dla Państwa Członkowskiego miejsca zatrudnienia wywołałoby stosowanie różnych sposobów obliczeń wyżej wskazanego zasiłku w zależności od miejsca zamieszkania zainteresowanego oraz skutki budżetowe w przypadku nieuwzględnienia krajowego podatku od wynagrodzeń nie mogą uzasadniać nieprzestrzegania przez Państwo Członkowskie zobowiązań wynikających z Traktatu.

(zob. pkt 29–30, 37 i sentencja)

WYROK TRYBUNAŁU (druga izba)

z dnia 16 września 2004 r. (*)

Artykuł 39 WE – Porozumienie zbiorowe – Zasiłek pomostowy dla byłych cywilnych pracowników alianckich sił zbrojnych w Niemczech – Pracownicy przygraniczni – Ustalenie podstawy obliczenia tego zasiłku – Fikcyjne uwzględnienie niemieckiego podatku od wynagrodzenia

W sprawie C-400/02

mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 234 WE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Bundesarbeitsgericht (Niemcy) postanowieniem z dnia 27 czerwca 2002 r., które zostało wpisane do rejestru Trybunału w dniu 12 listopada 2002 r., w postępowaniu:

Gerard Merida

przeciwko

Republice Federalnej Niemiec,

TRYBUNAŁ (druga izba),

w składzie: C. W. A. Timmermans, prezes izby, J.-P. Puissochet, J. N. Cunha Rodrigues (sprawozdawca), R. Schintgen i N. Colneric, sędziowie,

rzecznik generalny: Ch. Stix-Hackl,

sekretarz: M.-F. Contet, główny administrator,

uwzględniając procedurę pisemną i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 15 stycznia 2004 r.,

rozważywszy uwagi przedstawione:

– w imieniu G. Meridy przez F. Lorenza, Rechtsanwalt,

– w imieniu Republiki Federalnej Niemiec przez W.-D. Plessinga, działającego w charakterze pełnomocnika, wspieranego przez E. H. Neuerta, Rechtsanwalt,

– w imieniu Komisji Wspólnot Europejskich przez G. Brauna, R. Lyala i D. Martina, działających w charakterze pełnomocników,

po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 5 lutego 2004 r.,

wydaje następujący

Wyrok

1        Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 39 WE.

2        Wniosek ten został złożony w ramach sporu pomiędzy G. Meridą, będącym obywatelem francuskim, a Republiką Federalną Niemiec dotyczącego obliczenia zasiłku pomostowego („Überbrückungsbeihilfe”), który Republika Federalna Niemiec wypłacała mu na podstawie Tarifvertrag zur sozialen Sicherung der Arbeitnehmer bei den Stationierungsstreitkräften im Gebiet der Bundesrepublik Deutschland z dnia 31 sierpnia 1971 r. (porozumienia zbiorowego w sprawie zabezpieczenia socjalnego pracowników sił zbrojnych stacjonujących na terytorium Republiki Federalnej Niemiec, zwanego dalej „TV SozSich”).

 Ramy prawne

 Uregulowania wspólnotowe

3        Artykuł 7 rozporządzenia Rady (EWG) nr 1612/68 z dnia 15 października 1968 r. w sprawie swobodnego przepływu pracowników wewnątrz Wspólnoty (Dz.U. L 257, str. 2) brzmi następująco:

„1. Pracownik, będący obywatelem Państwa Członkowskiego, nie może być na terytorium innego Państwa Członkowskiego ze względu na swą przynależność państwową traktowany odmiennie niż pracownicy krajowi pod względem warunków zatrudnienia i pracy, w szczególności warunków wynagrodzenia, zwolnienia i, jeżeli straci pracę, powrotu do pracy lub ponownego zatrudnienia.

[…]

4. Wszelkie postanowienia porozumień zbiorowych lub indywidualnych lub inne zbiorowe regulacje dotyczące dostępu do zatrudnienia, zatrudnienia, wynagrodzenia i innych warunków pracy albo zwolnienia są nieważne w zakresie, w jakim określają lub uprawniają do stosowania warunków dyskryminujących pracowników, którzy są obywatelami innych Państw Członkowskich”.

 Uregulowania krajowe

4        Postanowienie § 4 TV SozSich stanowi w odniesieniu do zasiłku pomostowego:

„1.      Zasiłek pomostowy wypłaca się:

[…]

b)      w uzupełnieniu świadczeń wypłacanych przez Bundesanstalt für Arbeit (federalny urząd pracy) z powodu bezrobocia lub kształcenia zawodowego (zasiłek dla bezrobotnych/pomoc społeczna, zasiłek na utrzymanie),

[…]

3.      a)     (1)   Podstawę obliczenia zasiłku pomostowego wypłacanego w uzupełnieniu wynagrodzenia z tytułu innego zatrudnienia (pkt 1a) stanowi wynagrodzenie zasadnicze przewidziane w § 16 pkt 1a Tarifvertrag für die Arbeitnehmer bei den Stationierungsstreitkräften im Gebiet der Bundesrepublik Deutschland (porozumienia zbiorowego dla pracowników sił zbrojnych stacjonujących na terytorium Republiki Federalnej Niemiec) z dnia 16 grudnia 1966 r. (zwanego dalej „TV AL II”), które przysługiwało pracownikowi w chwili zwolnienia za pełny miesiąc kalendarzowy na podstawie pełnego wymiaru czasu pracy ustalonego w jego umowie o pracę.

[…]

b)      Podstawą obliczenia zasiłku pomostowego wypłacanego w uzupełnieniu świadczeń Bundesanstalt für Arbeit (pkt 1b) […] jest podstawa obliczenia, o której mowa w lit. a), pomniejszona o ustawowe potrącenia z wynagrodzenia. Dla celów fikcyjnego obliczenia podatku od wynagrodzenia i składek na ubezpieczenie społeczne należy wziąć za podstawę kryteria podatkowe i ubezpieczeniowe właściwe dla pracownika w chwili wypłaty zasiłku pomostowego – jednakże bez uwzględnienia kwot wolnych od opodatkowania wymienionych w karcie podatkowej („Lohnsteuerkarte”).

4.      Zasiłek pomostowy wynosi:

–      w pierwszym roku po zakończeniu stosunku pracy – 100 %,

–      począwszy od drugiego roku – 90 %

kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy podstawą obliczenia (pkt 3a lub b) a świadczeniami, o których mowa w pkt 1 i 2 powyżej.

Jeżeli zasiłek pomostowy wypłacany jest w uzupełnieniu świadczeń Bundesanstalt für Arbeit lub ustawowego ubezpieczenia chorobowego czy też wypadkowego, podlega on podwyższeniu w wysokości koniecznej dla pokrycia podatku od wynagrodzenia.

[…]”.

5        Punkt 2 Erläuterungen und Verfahrensrichtlinien zum TV SozSich – Neufassung 1992 (wyjaśnień i wytycznych proceduralnych dotyczących porozumienia zbiorowego w sprawie zabezpieczenia socjalnego – nowa wersja z 1992 r., zwanych dalej „wyjaśnieniami i wytycznymi proceduralnymi”) przewiduje, że:

„Odnośnie do § 4 pkt 1:

[…]

2.6.5 Świadczenia z powodu bezrobocia, które pracownik przygraniczny z kraju należącego do Unii Europejskiej może otrzymywać wyłącznie w swoim kraju zamieszkania ze względu na swoje miejsce zamieszkania, są co do zasady równoważne świadczeniom wypłacanym przez Bundesanstalt für Arbeit, jeżeli pracownik przygraniczny mógłby wykonywać pracę na niemieckim rynku pracy ze swojego obecnego miejsca zamieszkania.

[…]

Odnośnie do § 4 pkt 3:

[…]

2.8.5 Jeżeli w chwili zwolnienia pracownik był zwolniony z podatku od wynagrodzenia na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, to przy ustalaniu podstawy obliczenia zgodnie z pkt 3b należy uwzględnić potrącenia podatkowe, które powinny być dokonane w przypadku poniekąd porównywalnego pracownika niemieckiego mającego miejsce zamieszkania w Niemczech.

[…]

Odnośnie do § 4 pkt 4:

[…]

2.9.4 Jeżeli zgodnie z pkt 2.6.5 pracownik otrzymuje zasiłek pomostowy w uzupełnieniu świadczeń zagranicznego podmiotu wypłacającego świadczenia socjalne, to wysokość zasiłku pomostowego oblicza się jak świadczenie Bundesanstalt für Arbeit, które przysługiwałoby uprawnionemu, gdyby miał miejsce zamieszkania na terytorium Republiki Federalnej Niemiec. Jeżeli świadczenie, które on faktycznie otrzymuje, jest wyższe, to należy zaliczyć różnicę zgodnie z § 5”.

6        Zgodnie z § 5 TV SozSich na poczet zasiłku pomostowego należy zaliczyć przysługujące pracownikowi inne świadczenia niż te wymienione w § 4 pkt 1.

7        Umowa pomiędzy Republiką Francuską a Republiką Federalną Niemiec o unikaniu podwójnego opodatkowania i wzajemnej pomocy administracyjnej i prawnej w dziedzinie podatków od dochodu i od majątku oraz podatków od działalności gospodarczej i podatków gruntowych z dnia 21 lipca 1959 r. z późniejszymi zmianami (zwana dalej „umową o unikaniu podwójnego opodatkowania”) stanowi w art. 14 ust. 1, że:

„Wynagrodzenia i podobne świadczenia, jak również emerytury, które wypłacane są przez jedno z umawiających się państw […] na rzecz osób fizycznych mających miejsce zamieszkania w drugim państwie z tytułu obecnej lub wcześniejszej służby w administracji lub siłach zbrojnych, podlegają opodatkowaniu tylko w pierwszym państwie. Jednakże postanowienie to nie ma zastosowania, jeżeli wynagrodzenia są wypłacane osobom posiadającym obywatelstwo drugiego państwa, niebędącym jednocześnie obywatelami pierwszego państwa; w tym przypadku wynagrodzenia podlegają opodatkowaniu wyłącznie w tym państwie, w którym osoby te mają miejsce zamieszkania”.

 Postępowanie przed sądem krajowym i pytanie prejudycjalne

8        G. Merida był do dnia 30 listopada 1999 r. zatrudniony jako pracownik cywilny we francuskich siłach zbrojnych stacjonujących w Baden-Baden (Niemcy), mając jednak miejsce zamieszkania we Francji. Do jego stosunku pracy znajdowało zastosowanie TV AL II, a jego wynagrodzenie było mu wypłacane przez władze niemieckie w imieniu i na rachunek jego pracodawcy.

9        Zgodnie z art. 14 ust. 1 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania wynagrodzenie brutto, które G. Merida otrzymywał za swoją działalność zawodową, podlegało – po potrąceniu składek na ubezpieczenie społeczne opłacanych w Niemczech – opodatkowaniu we Francji. Ponieważ francuska stawka podatku od wynagrodzenia była niższa niż stawka niemiecka, G. Merida pobierał wyższe wynagrodzenie netto niż pracownik znajdujący się w takiej samej sytuacji jak on, ale mający miejsce zamieszkania w Niemczech.

10      Po rozwiązaniu umowy o pracę G. Merida otrzymał zasiłek pomostowy zgodnie z § 4 TV SozSich. Przy ustalaniu podstawy obliczenia tego zasiłku władze niemieckie – w drodze fikcyjnego obliczenia – odliczyły od przewidzianego w TV AL II wynagrodzenia zasadniczego, „które przysługiwało pracownikowi w chwili zwolnienia za pełen miesiąc kalendarzowy”, nie tylko kwotę niemieckich składek na ubezpieczenie społeczne, lecz również niemiecki podatek od wynagrodzenia. Ponadto na podstawie § 5 TV SozSich i pkt 2.9.4 wyjaśnień i wytycznych proceduralnych władze niemieckie zaliczyły na poczet zasiłku pomostowego zasiłek dla bezrobotnych, który był wypłacany G. Meridzie we Francji między dniem 22 lutego a końcem marca 2000 r.

11      G. Merida uważa fikcyjne potrącenie niemieckiego podatku od wynagrodzenia od jego wynagrodzenia zasadniczego w celu ustalenia podstawy wymiaru zasiłku pomostowego za bezprawne. Zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania zasiłek ten podlega bowiem opodatkowaniu tylko we Francji, a w niniejszym przypadku sprzecznie z prawem podlega podwójnemu obciążeniu podatkowemu. Fikcyjne obliczenie wynagrodzenia netto zgodnie z niemieckim prawem podatkowym w celu ustalenia kwoty tego zasiłku jest sprzeczne z prawem wspólnotowym oraz niezgodne z celem przyznawania zasiłku, polegającym na kompensacji utraty dochodu na skutek zwolnienia.

12      Po oddaleniu jego skargi zarówno przez sąd pierwszej instancji, jak i sąd apelacyjny G. Merida wniósł rewizję (Revision) do sądu krajowego, który wystąpił z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym.

13      Zdaniem tego sądu, sąd apelacyjny słusznie oddalił skargę jako nieuzasadnioną, stosując prawo krajowe. Czyniąc tak, postąpił on zgodnie z orzecznictwem Bundesarbeitsgericht (federalny sąd pracy), zgodnie z którym jako podstawę wymiaru zasiłku pomostowego należy przyjąć fikcyjne wynagrodzenie netto zgodnie z § 4 pkt 3 lit. b) TV SozSich. Republika Federalna Niemiec musiała przy tym uwzględnić fikcyjny niemiecki podatek od wynagrodzenia również w przypadku G. Meridy, chociaż ma on miejsce zamieszkania we Francji i tam też podlega obowiązkowi podatkowemu.

14      Niemniej jednak nie można wykluczyć, że strony porozumienia zbiorowego naruszyły art. 39 WE, uwzględniając fikcyjnie niemiecki podatek od wynagrodzenia przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku pomostowego również w odniesieniu do tych pracowników, którzy mieli miejsce zamieszkania w innym Państwie Członkowskim.

15      Sąd krajowy zwracający się z pytaniem prejudycjalnym wskazuje przy tym na to, że G. Merida czuje się dyskryminowany, ponieważ tak jak w czasie trwania jego stosunku pracy z alianckimi siłami zbrojnymi w Niemczech, tak i w czasie pobierania zasiłku dla bezrobotnych we Francji i zasiłku pomostowego w Niemczech zobowiązany jest do opodatkowania swoich dochodów zgodnie z francuskim prawem podatkowy, jednocześnie jednak musi on zaakceptować to, że za podstawę obliczenia dla celów ustalenia wysokości zasiłku pomostowego przyjmowane jest fikcyjne wynagrodzenie netto, przy wyliczeniu którego dokonywane są potrącenia zgodnie z niemieckim prawem podatkowym. Tym samym podlegałby on jednocześnie prawu podatkowemu dwóch Państw Członkowskich, co byłoby sprzeczne z art. 39 WE.

16      Sąd krajowy zwracający się z pytaniem prejudycjalnym wskazuje na to, że opodatkowanie dochodów wypłacanych przez Republikę Federalną Niemiec G. Meridzie od chwili rozwiązania jego stosunku pracy opiera się – tak jak wcześniej – na postanowieniach umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. G. Merida zwraca się niesłusznie wyłącznie przeciwko temu, że podstawa obliczenia kwoty brutto zasiłku pomostowego nie jest dla niego uregulowana korzystniej niż dla pracowników, którzy nie są pracownikami przygranicznymi.

17      Mimo to Bundesarbeitsgericht postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującym pytaniem prejudycjalnym:

„Czy art. 39 WE zostaje naruszony w sytuacji, gdy w ramach ustalania podstawy obliczenia zasiłku pomostowego w przypadku § 4 pkt 1 lit. b) Tarifvertrag zur sozialen Sicherung der Arbeitnehmer bei den Stationierungsstreitkräften im Gebiet der Bundesrepublik Deutschland („TV SozSich”) uwzględniany jest fikcyjny niemiecki podatek od wynagrodzenia (§ 4 pkt 3 lit. b) zdanie drugie TV SozSich), gdy były pracownik ma miejsce zamieszkania za granicą i tam podlega obowiązkowi podatkowemu?”.

 W przedmiocie pytania prejudycjalnego

18      Artykuł 39 WE zakazuje wszelkiej dyskryminacji ze względu na przynależność państwową między pracownikami Państw Członkowskich w zakresie zatrudnienia, wynagrodzenia i innych warunków pracy.

19      Ponadto art. 7 ust. 4 rozporządzenia nr 1612/68, który wyjaśnia i wprowadza w życie niektóre prawa pracowników migracyjnych wynikające z art. 39 WE (wyrok z dnia 15 stycznia 1998 r. w sprawie C‑15/96 Schöning‑Kougebetopoulou, Rec. str. I‑47, pkt 12), stanowi, że wszelkie postanowienia porozumień zbiorowych dotyczące między innymi wynagrodzenia i innych warunków pracy albo zwolnienia są nieważne w zakresie, w jakim przewidują warunki dyskryminujące pracowników, którzy są obywatelami innych Państw Członkowskich.

20      Bezsporne jest, że świadczenie takie jak zasiłek pomostowy, zaliczające się do korzyści przyznawanych pracownikom w przypadku zwolnienia, należy do przedmiotowego zakresu stosowania przepisów przytoczonych w poprzednim punkcie i że pracownik przygraniczny znajdujący się w sytuacji G. Meridy może powołać się na te przepisy w odniesieniu do takiego zasiłku (por. podobnie w szczególności wyrok z dnia 24 września 1998 r. w sprawie C‑35/97 Komisja przeciwko Francji, Rec. str. I-5325, pkt 36, 40 i 41).

21      Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału zasada równego traktowania wyrażona zarówno w art. 39 WE, jak i w art. 7 rozporządzenia nr 1612/68 zakazuje nie tylko jawnej dyskryminacji ze względu na przynależność państwową, lecz również wszelkich ukrytych form dyskryminacji, które w wyniku stosowania innych kryteriów rozróżniających faktycznie prowadzą do takiego samego skutku (zob. w szczególności wyrok z dnia 23 maja 1996 r. w sprawie C‑237/94 O’Flynn, Rec. str. I-2617, pkt 17).

22      Zasada niedyskryminacji wymaga nie tylko, by porównywalne sytuacje nie były traktowane w różny sposób, lecz również, by różne sytuacje nie były traktowane w identyczny sposób (zob. w szczególności wyrok z dnia 17 lipca 1997 r. w sprawie C-354/95 National Farmers’ Union i in., Rec. str. I-4559, pkt 61).

23      Przepis prawa krajowego, o ile nie jest obiektywnie uzasadniony i proporcjonalny do zamierzonego celu, należy uznać za pośrednio dyskryminujący, jeżeli z uwagi na swój charakter może on wywołać skutki raczej wobec pracowników migracyjnych, aniżeli wobec pracowników krajowych, i w konsekwencji tego zachodzi ryzyko, że szczególnie pracownicy migracyjni znajdą się w mniej korzystnej sytuacji (zob. w szczególności ww. wyrok w sprawie O’Flynn, pkt 20).

24      W niniejszym przypadku fikcyjne uwzględnienie niemieckiego podatku od wynagrodzenia ma niekorzystny wpływ na sytuację pracowników przygranicznych. Fikcyjne odliczenie tego podatku przy ustalaniu podstawy obliczenia zasiłku pomostowego jest niekorzystne dla osób, które tak jak G. Merida mają miejsce zamieszkania i podlegają obowiązkowi podatkowemu w innym Państwie Członkowskim niż Republika Federalna Niemiec, w porównaniu z pracownikami, którzy mają swoje miejsce zamieszkania w Niemczech i tam podlegają obowiązkowi podatkowemu.

25      W przypadku tych ostatnich podstawa obliczenia zasiłku pomostowego ustalana jest w ten sposób, że odpowiada ona wynagrodzeniu netto, jakie przysługiwałoby zainteresowanemu w chwili wypłaty tego zasiłku, gdyby nie został on zwolniony. W tym celu w drodze fikcyjnego obliczenia – poza składkami na ubezpieczenie społeczne – odliczana jest kwota podatku należnego na podstawie niemieckiego prawa podatkowego, które miało zastosowanie do sytuacji zainteresowanego również w czasie trwania jego stosunku pracy.

26      W pierwszym roku po zakończeniu stosunku pracy zasiłek pomostowy wynosi 100 % kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy podstawą obliczenia a zasiłkiem dla bezrobotnych (w sytuacji, o której mowa w § 4 pkt 3 lit. b) TV SozSich). Postanowienie § 4 pkt 4 zdanie drugie TV SozSich gwarantuje ponadto, że ewentualne opodatkowanie zasiłku pomostowego, na przykład z powodu przekroczenia przewidzianej w prawie niemieckim kwoty wolnej od opodatkowania, nie będzie miało miejsca.

27      W konsekwencji dochód byłych pracowników, którzy mają miejsce zamieszkania w Niemczech, odpowiada w pierwszym roku po rozwiązaniu stosunku pracy dochodowi, jaki uzyskiwaliby jako pracownicy czynni zawodowo.

28      Natomiast w przypadku pracowników przygranicznych znajdujących się w sytuacji G. Meridy fikcyjne odliczenie niemieckiego podatku od wynagrodzenia przy ustalaniu podstawy obliczenia zasiłku pomostowego nie pozwala na osiągnięcie takiego samego rezultatu poprzez wypłatę zasiłku, który – tak jak wcześniej wynagrodzenie otrzymywane przez G. Meridę – podlega opodatkowaniu we Francji zgodnie z art. 14 ust. 1 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

29      W celu uzasadnienia zastosowania takiego sposobu obliczania do pracowników przygranicznych władze niemieckie powołują się na trudności administracyjne, jakie wywołałoby stosowanie różnych sposobów obliczenia w zależności od miejsca zamieszkania zainteresowanego oraz na skutki budżetowe w przypadku nieuwzględnienia niemieckiego podatku od wynagrodzenia.

30      Należy jednak odrzucić te zarzuty, które opierają się na zwiększeniu obciążeń finansowych i ewentualnych trudnościach administracyjnych. Powody tego rodzaju nie mogą bowiem usprawiedliwiać nieprzestrzegania przez Republikę Federalną Niemiec zobowiązań wynikających z Traktatu WE (zob. w szczególności wyrok z dnia 15 stycznia 2002 r. w sprawie C-55/00 Gottardo, Rec. str. I-413, pkt 38).

31      Podczas rozprawy rząd niemiecki oświadczył, że § 4 pkt 4 zdanie drugie TV SozSich należy interpretować w ten sposób, że osoba znajdująca się w sytuacji takiej jak G. Merida może w danym przypadku otrzymać w Niemczech zwrot podatków pobranych od zasiłku pomostowego w Państwie Członkowskim miejsca zamieszkania. Postanowienie to ma bowiem na celu zneutralizowanie każdego podatku należnego w związku z pobieraniem tego zasiłku, niezależnie od tego, w którym państwie został on uiszczony.

32      Nawet przy założeniu, że kwota podatku uiszczona w Państwie Członkowskim miejsca zamieszkania zostanie następnie zwrócona w państwie zatrudnienia, nie może ulec zmianie ustalenie, że fikcyjne uwzględnienie niemieckiego podatku od wynagrodzenia stanowi dyskryminację pracowników będących w sytuacji G. Meridy.

33      Fikcyjne odliczenie niemieckiego podatku od wynagrodzenia przy ustalaniu podstawy obliczenia zasiłku pomostowego nie ma bowiem żadnego związku z podatkiem dochodowym płaconym przez pracownika we Francji w czasie trwania jego stosunku pracy, tak iż nawet jeśli kwota odpowiadająca podatkowi zapłaconemu we Francji przez osobę pobierającą ten zasiłek zostanie następnie zwrócona w Niemczech, to zasiłek taki może ostatecznie okazać się niższy niż kwota stanowiąca różnicę pomiędzy wynagrodzeniem pobieranym w czasie trwania stosunku pracy a zasiłkiem dla bezrobotnych pobieranym przez zainteresowanego.

34      Ponadto bezsporne jest, że w postępowaniu przed sądem krajowym ma miejsce sytuacja, w której fikcyjne odliczenie niemieckiego podatku od wynagrodzenia w przypadku pracowników przygranicznych znajdujących się w sytuacji takiej jak G. Merida faktycznie prowadzi do tego, że tracą oni część swego dochodu netto, jaki pobierali oni w czasie pracy zawodowej w siłach zbrojnych stacjonujących w Niemczech, a która to część odpowiada różnicy pomiędzy podatkiem dochodowym zapłaconym we Francji a wyższym niemieckim podatkiem od wynagrodzenia, który jest fikcyjnie odliczany przy obliczaniu zasiłku pomostowego.

35      Inaczej niż w przypadku pracowników mających miejsce zamieszkania w Niemczech, fikcyjne zastosowanie niemieckiej stawki podatku od wynagrodzenia do pracowników przygranicznych będących w sytuacji G. Meridy powoduje, że wypłata zasiłku pomostowego w pierwszym roku po ustaniu stosunku pracy nie kompensuje spowodowanej tym utraty wynagrodzenia.

36      Tego typu kompensatę można by natomiast zagwarantować, gdyby władze niemieckie ustalały podstawę obliczenia zasiłku pomostowego, podlegającego zgodnie z art. 14 ust. 1 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania opodatkowaniu we Francji, nie dokonując fikcyjnego odliczenia niemieckiego podatku od wynagrodzenia, który nie był należny od wynagrodzenia wypłacanego w okresie zatrudnienia zainteresowanego, zamiast dokonywać zwrotu podatku dochodowego uiszczonego we Francji.

37      W tych okolicznościach na zadane pytanie należy odpowiedzieć, że art. 39 WE i art. 7 ust. 4 rozporządzenia nr 1612/68 sprzeciwiają się krajowej regulacji w postaci porozumienia zbiorowego, zgodnie z którą kwota świadczenia socjalnego, takiego jak zasiłek pomostowy („Überbrückungsbeihilfe”), wypłacanego przez Państwo Członkowskie miejsca zatrudnienia, obliczana jest w ten sposób, że należny w tym kraju podatek od wynagrodzenia jest fikcyjnie odliczany przy ustalaniu podstawy wymiaru tego zasiłku, podczas gdy zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania wynagrodzenia i podobne świadczenia na rzecz pracowników, którzy nie mają miejsca zamieszkania w Państwie Członkowskim miejsca zatrudnienia, opodatkowane są tylko w tym Państwie Członkowskim, w którym mają oni miejsce zamieszkania.

 W przedmiocie kosztów

38      Dla stron postępowania przed sądem krajowym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed tym sądem, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż poniesione przez strony postępowania przed sądem krajowym, nie podlegają zwrotowi.

Z powyższych względów Trybunał (druga izba) orzeka, co następuje:

Artykuł 39 WE i art. 7 ust. 4 rozporządzenia Rady (EWG) nr 1612/68 z dnia 15 października 1968 r. w sprawie swobodnego przepływu pracowników wewnątrz Wspólnoty sprzeciwiają się krajowej regulacji w postaci porozumienia zbiorowego, zgodnie z którą kwota świadczenia socjalnego, takiego jak zasiłek pomostowy („Überbrückungsbeihilfe”), wypłacanego przez Państwo Członkowskie miejsca zatrudnienia, obliczana jest w ten sposób, że należny w tym kraju podatek od wynagrodzenia jest fikcyjnie odliczany przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku, podczas gdy zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania wynagrodzenia i podobne świadczenia na rzecz pracowników, którzy nie mają miejsca zamieszkania w Państwie Członkowskim miejsca zatrudnienia, opodatkowane są tylko w tym Państwie Członkowskim, w którym mają oni miejsce zamieszkania.

Podpisy

---

* Język postępowania: niemiecki.