EUR-Lex Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 62001CC0304
Opinion of Advocate General Kokott delivered on 18 November 2003. # Kingdom of Spain v Commission of the European Communities. # Common fisheries policy - Regulation (EC) No 1162/2001 - Recovery of the stock of hake - Control of the activities of fishing vessels - Choice of legal basis - Principle of non-discrimination - Obligation to give reasons. # Case C-304/01.
Opinia rzecznika generalnego Kokott przedstawione w dniu 18 listopada 2003 r.
Królestwo Hiszpanii przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich.
Wspólna polityka rybołówstwa - Rozporządzenie (WE) nr 1162/2001 - Odnowienie zasobów morszczuka - Kontrola działalności statków rybackich - Wybór podstawy prawnej - Zasada niedyskryminacji - Obowiązek uzasadnienia.
Sprawa C-304/01.
Opinia rzecznika generalnego Kokott przedstawione w dniu 18 listopada 2003 r.
Królestwo Hiszpanii przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich.
Wspólna polityka rybołówstwa - Rozporządzenie (WE) nr 1162/2001 - Odnowienie zasobów morszczuka - Kontrola działalności statków rybackich - Wybór podstawy prawnej - Zasada niedyskryminacji - Obowiązek uzasadnienia.
Sprawa C-304/01.
Zbiór Orzeczeń 2004 I-07655
ECLI identifier: ECLI:EU:C:2003:619
OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO
JULIANE KOKOTT
przedstawiona w dniu 18 listopada 2003 r. (1)
Sprawa C‑304/01
Królestwo Hiszpanii
przeciwko
Komisji Wspólnot Europejskich
Rybołówstwo – Rozporządzenie (WE) nr 1162/2001 – Odnowienie zasobów morszczuka – Kontrola statków rybackich – Podstawa prawna – Zasada niedyskryminacji – Obowiązek uzasadnienia
I – Wprowadzenie
1. Przedmiotem niniejszego postępowania jest wniesiona przez Królestwo Hiszpanii skarga o stwierdzenie nieważności rozporządzenia Komisji (WE) nr 1162/2001 z dnia 14 czerwca 2001 r. (2) (zwanego dalej „zaskarżonym rozporządzeniem” lub „rozporządzeniem nr 1162/2001”). Zaskarżone rozporządzenie ustanawia środki w celu odnowienia zasobów morszczuka w podobszarach ICES (3) III, IV, V, VI i VII i w rejonach CIEM VIII a, b, d, e oraz związane z tym warunki kontroli działalności statków rybackich.
2. Królestwo Hiszpanii twierdzi, że zaskarżone rozporządzenie oparte jest na niewłaściwej podstawie prawnej oraz że jego przyjęcie nie należało do kompetencji Komisji, lecz do kompetencji Rady. Ponadto podnosi, iż art. 2 ust. 2 rozporządzenia nr 1162/2001 narusza zasadę niedyskryminacji, przewidując wyjątek na korzyść określonych statków. Dodatkowo wskazuje ono na naruszenie obowiązku uzasadnienia, jako że Komisja nie wyjaśniła powodów ustanowienia tego wyjątku.
II – Ramy prawne i stan faktyczny sprawy
3. Polityka Wspólnoty w zakresie ochrony i zarządzania zasobami rybołówstwa opiera się na rocznych ustaleniach całkowitego dopuszczalnego połowu (TAC od angielskiego terminu „Total Allowable Catches” bądź francuskiego terminu „Totaux Admissibles des Captures”). Ustalenie to następuje w odniesieniu do danych gatunków ryb i obszarów połowowych w oparciu o ekspertyzy naukowe. TAC rozdzielany jest pomiędzy Państwa Członkowskie w formie kwot.
4. Polityka ta stanowi kontynuację tradycji w zarządzaniu rybołówstwem, dominującej w chwili ustanowienia wspólnej polityki rybołówstwa rozporządzeniem Rady (EWG) nr 170/83 z dnia 25 stycznia 1983 r. ustanawiającym wspólnotowy system ochrony i zarządzania zasobami rybołówstwa (4). Rozporządzenie nr 170/83 zostało następnie zastąpione przez rozporządzenie Rady (EWG) nr 3760/92 z dnia 20 grudnia 1992 r. ustanawiające wspólnotowy system rybołówstwa i akwakultury (5) (zwane dalej „rozporządzeniem nr 3760/92”).
5. Rozporządzenie nr 3760/92 reguluje podstawowe kwestie rybołówstwa we Wspólnocie. W szczególności ustanawia następujące środki przewidziane dla wszystkich lub dla niektórych tylko rodzajów rybołówstwa: ustanowienie obszarów, w których prowadzenie działalności połowowej jest zakazane lub ograniczone, ograniczenie wskaźników eksploatacji, ograniczenie ilościowe połowów, ograniczenie czasu przebywania na morzu, w razie potrzeby z uwzględnieniem oddalenia od łowisk, określenie liczby i rodzaju statków rybackich uprawnionych do połowów, przyjęcie środków technicznych obejmujących narzędzia połowowe i metody ich używania, ustalenie minimalnego rozmiaru lub wagi ryb, które mogą być poławiane, oraz ustalenie bodźców, łącznie z bodźcami o charakterze ekonomicznym, celem wspierania bardziej selektywnego rybołówstwa. Rozporządzenie nr 3760/92 zostało zastąpione rozporządzeniem Rady (WE) nr 2371/2002 z dnia 20 grudnia 2002 r. (6), które weszło w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.
6. W wyniku uwag przedstawionych w listopadzie 2000 r. przez ICES dotyczących zmniejszenia zasobów morszczuka, Rada i Komisja na posiedzeniu Rady ds. Rybołówstwa w dniach 14 i 15 grudnia 2000 r. uznały pilną potrzebę ustanowienia planu odnowienia tych zasobów. W dniu 14 czerwca 2001 r. Komisja przyjęła zaskarżone rozporządzenie, opierając się na art. 15 rozporządzenia nr 3760/92, który brzmi następująco:
„1. W przypadku poważnego i nieprzewidzianego zagrożenia dla zachowania zasobów, Komisja, na wniosek Państwa Członkowskiego lub z własnej inicjatywy, zadecyduje o zastosowaniu koniecznych środków, które nie mogą trwać dłużej niż sześć miesięcy. Środki te są podawane do wiadomości Państw Członkowskich oraz Parlamentu Europejskiego i mają one skutek natychmiastowy.
2. W przypadku otrzymania wniosku od Państwa Członkowskiego Komisja podejmuje decyzję w terminie 10 dni roboczych.
3. Państwa Członkowskie mogą odwołać się do Rady od decyzji Komisji podjętej zgodnie z ust. 1 w terminie 10 dni roboczych od daty jej notyfikowania.
4. Rada, stanowiąc większością kwalifikowaną, może podjąć inną decyzję w terminie jednego miesiąca [tłumaczenie nieoficjalne]”.
7. Czwarty motyw rozporządzenia nr 1162/2001 stanowi, iż:
„(4) Najpilniejszą potrzebę stanowi obecnie zredukowanie połowów młodocianego morszczuka przez:
– ustanowienie ogólnego zwiększenia rozmiaru oczek w sieciach ciągnionych stosowanych do połowu morszczuka, w tym celu należy odstąpić od przepisów dotyczących rozmiaru oczek w ciągnionych narzędziach połowowych, określonych w załącznikach I i II do rozporządzenia Rady (WE) nr 850/98 z dnia 30 marca 1998 r. w sprawie zachowania zasobów połowowych poprzez techniczne środki dla ochrony młodocianych stadiów organizmów morskich (7), ostatnio zmienionego rozporządzeniem 973/2001 (8),
– ustanowienie obszarów geograficznych charakteryzujących się występowaniem znacznych ilości młodocianego morszczuka oraz określenie, że połowy w tych obszarach za pomocą sieci ciągnionych dopuszczone są wyłącznie pod warunkiem, że oczka w tych sieciach posiadają duży rozmiar,
– ustanowienie dodatkowych warunków zapewniających zmniejszenie połowów młodocianego morszczuka przy zastosowaniu włoków rozprzowych”.
8. Artykuł 1 rozporządzenia nr 1162/2001 stanowi, iż rozporządzenie to ma zastosowanie do statków rybackich poławiających w obrębie podobszarów ICES V i VI i rejonów ICES VII b, c, f, g, h, j, k oraz rejonów VIII a, b, d, e (9).
9. Artykuł 2 stanowi, że:
„1. Nie naruszając warunków określonych w art. 4 ust. 4 oraz art. 15 rozporządzenia (WE) nr 850/98, wielkość połowu morszczuka (Merluccius merluccius), zatrzymanego na pokładzie statków wyposażonych w jakiekolwiek ciągnione narzędzia połowowe o rozmiarze oczek 55–99 mm, nie może przekraczać 20 % wielkości całkowitego połowu organizmów morskich zatrzymanych na pokładzie.
2. Warunków określonych w ust. 1 nie stosuje się do statków, których całkowita długość wynosi poniżej 12 metrów, jeżeli powrócą one do portu w ciągu 24 godzin od chwili ostatniego opuszczenia portu”.
10. W art. 3 i 4 zaskarżonego rozporządzenia zakazuje się używania przy połowach pewnych rodzajów sieci i ich części. W art. 5 określone zostały pewne obszary geograficzne oraz przesłanki, po spełnieniu których zezwala się na dokonywanie połowów w tych obszarach. Ponadto rozporządzenie zawiera przepisy wykonawcze i kontrolne.
11. Królestwo Hiszpanii, korzystając z przysługującego mu na podstawie art. 15 ust. 3 rozporządzenia nr 3760/92 uprawnienia, w dniu 22 czerwca 2001 r. przedstawiło Radzie propozycję zmiany rozporządzenia nr 1162/2001 polegającą na uchyleniu jego art. 2 ust. 2. Propozycja ta została odrzucona przez Radę na posiedzeniu w dniu 20 lipca 2001 r.
12. W związku z powyższym Królestwo Hiszpanii w dniu 2 sierpnia 2001 r. wniosło skargę o stwierdzenie nieważności rozporządzenia nr 1162/2001.
III – Żądania stron
13. Królestwo Hiszpanii wnosi o:
1) stwierdzenie nieważności rozporządzenia nr 1162/2001 ustanawiającego środki w celu odnowienia zasobów morszczuka w podobszarach ICES III, IV, V, VI i VII i w rejonach ICES VIII a, b, d, e oraz związane z tym warunki kontroli działalności statków rybackich;
2) obciążenie Komisji kosztami postępowania.
14. Komisja wnosi o:
1) oddalenie skargi jako bezpodstawnej;
2) obciążenie strony skarżącej kosztami postępowania.
IV – Argumentacja stron i ocena
A – W przedmiocie zarzutu opartego na niewłaściwej podstawie prawnej i na braku kompetencji Komisji
1. Królestwo Hiszpanii
15. Królestwo Hiszpanii twierdzi, że rozporządzenie zostało oparte na niewłaściwej podstawie prawnej. Zgodnie z brzmieniem art. 15 ust. 1 rozporządzenia nr 3760/92, ażeby Komisja mogła przyjąć sporne środki, muszą zostać spełnione kumulatywnie następujące przesłanki: musi istnieć poważne i nieprzewidziane zagrożenie dla zachowania zasobów, środki przyjęte przez Komisję muszą być konieczne, zaś czas ich obowiązywania nie może przekraczać sześciu miesięcy, o środkach należy powiadomić Państwa Członkowskie i Parlament Europejski oraz środki te mają skutek natychmiastowy. Zdaniem rządu hiszpańskiego w niniejszej sprawie nie zostały spełnione wszystkie powyższe przesłanki.
16. Fakt, iż zasoby morszczuka znalazły się w krytycznej sytuacji, co zostało stwierdzone przez Radę ds. Rybołówstwa na posiedzeniu w dniach 14 i 15 grudnia 2000 r., nie oznacza od razu, że przyjęte środki były konieczne. Kompetencje przyznane Komisji przez art. 15 rozporządzenia nr 3760/92 umożliwiają przyjęcie środków o pilnym i nadzwyczajnym charakterze w celu przeciwdziałania poważnym zagrożeniom. Zdaniem rządu hiszpańskiego środki przyjęte przez Komisję nie miały ani pilnego, ani nadzwyczajnego charakteru.
17. Rozporządzenie nr 1162/2001 zostało przyjęte przez Komisję dopiero w dniu 14 czerwca 2001 r., choć Rada ds. Rybołówstwa wnosiła o jego przyjęcie już w dniu 15 grudnia 2000 r. Tym samym Komisja zwlekała sześć miesięcy z przyjęciem środka, który teoretycznie powinien zostać przyjęty w pilnym trybie. Zdaniem rządu hiszpańskiego świadczy to o tym, że w rzeczywistości nie chodziło o pilny środek oraz że w tym czasie mógł on zostać przyjęty przez Radę. W tym miejscu należy przypomnieć, że zgodnie z art. 37 WE kompetencje ustawodawcze w dziedzinie rybołówstwa przysługują zasadniczo Radzie, zaś art. 15 rozporządzenia nr 3760/92 stanowi usprawiedliwiony nagłymi okolicznościami wyjątek w tym względzie. W braku takich nagłych okoliczności środki powinny być przyjęte przez Radę na podstawie normy ogólnej zawartej w art. 4 rozporządzenia nr 3760/92. Ponadto celem skutecznej ochrony zagrożonych zasobów Komisja powinna była przyjąć inne środki, takie jak na przykład całkowity zakaz połowów w określonych obszarach. Tymczasem przyjęte środki są niestosowne dla osiągnięcia zamierzanego przez nie celu.
18. Artykuł 15 rozporządzenia nr 3760/92 przewiduje, iż maksymalny okres obowiązywania środków wynosi sześć miesięcy. Tymczasem zaskarżone rozporządzenie nie zawiera żadnych ograniczeń dotyczących czasu jego obowiązywania, a zatem należy przyjąć, że jest stosowane bez ograniczeń czasowych. Pozostaje to w sprzeczności z art. 15 rozporządzenia nr 3760/92, co z kolei zdaniem rządu hiszpańskiego pozwala na stwierdzenie, że przepis ten nie stanowi wystarczającej podstawy prawnej dla przyjęcia zaskarżonego środka.
2. Komisja
19. W odpowiedzi na skargę Komisja wyjaśnia, że z biologicznego punktu widzenia najlepszym sposobem zapewnienia odnowy zasobów byłoby całkowite zakazanie połowów. Niemniej jednak należy wziąć pod uwagę okoliczność, iż połowy dorsza i morszczuka są dokonywane w ramach rybołówstwa mieszanego i całkowite zakazanie takiego połowu doprowadziłoby w nieunikniony sposób do zakazu połowów wielu innych gatunków. Całkowity zakaz połowów wiązałby się z poważnymi konsekwencjami społeczno‑ekonomicznymi. Dlatego też Komisja uważa, że należało poszukiwać alternatywnych rozwiązań, które z jednej strony zmniejszyłyby presję wywieraną na zasoby dorsza i morszczuka, natomiast z drugiej strony pozwoliłyby na utrzymanie w jak najszerszym zakresie połowów innych gatunków.
20. Artykuł 15 rozporządzenia nr 3760/92 pozostawia Komisji szeroki zakres uznania i manewru. To Komisja określa, czy zaistniało poważne i nieprzewidziane zagrożenie dla zachowania zasobów, co z kolei wymaga przeprowadzenia kompleksowej oceny sytuacji, tak z ekonomicznego, jak i z naukowego punktu widzenia. W myśl tego przepisu Komisja przyjmuje środki konieczne, to znaczy środki, które wydają się jej konieczne w konkretnych okolicznościach. Artykuł 15 nie dotyczy, tak jak podnosi to Królestwo Hiszpanii, środków pilnych i nadzwyczajnych. Zdaniem Komisji przyjęte środki były konieczne, aby przeciwdziałać krytycznej sytuacji, w jakiej znalazły się zasoby morszczuka.
21. Komisja twierdzi, iż okres, który upłynął do czasu przyjęcia rozporządzenia, można łatwo wyjaśnić i usprawiedliwić. W listopadzie 2000 r. dowiedziano się o krytycznej sytuacji, w jakiej znalazły się zasoby morszczuka w odnośnych obszarach. Komisja, ażeby przyjąć rozporządzenie zawierające stosowne w tym względzie środki, zorganizowała dwie konferencje naukowe dotyczące tej problematyki, jedną w Hiszpanii w styczniu 2001 r. i drugą w lutym 2001 r. w Brukseli. Następnie odbyła ona nieformalne spotkania z przedstawicielami zainteresowanych sektorów oraz z naukowcami.
22. Odnośnie do obowiązywania w czasie zaskarżonego rozporządzenia Komisja zauważa, że rozporządzenie to zostało przyjęte na podstawie art. 15 rozporządzenia nr 3760/92 przewidującego maksymalny sześciomiesięczny okres obowiązywania. Żaden z przepisów zaskarżonego rozporządzenia nie narusza tej zasady. Przeciwnie, Komisja wielokrotnie podkreślała, iż dane środki są ograniczone w czasie, na przykład w swoim komunikacie do Rady i Parlamentu Europejskiego z dnia 12 czerwca 2001 r. w sprawie odnowienia zasobów dorsza i morszczuka w wodach wspólnotowych i wodach przyległych (10).
3. Ocena
23. Zgodnie z art. 37 ust. 2 akapit trzeci WE do Rady należą kompetencje ustawodawcze w sektorze rolnictwa, który obejmuje także rybołówstwo. W art. 15 rozporządzenia nr 3760/92 Rada przekazuje Komisji kompetencje do przyjęcia koniecznych środków w przypadku poważnego i nieprzewidzianego zagrożenia dla zachowania zasobów.
24. Ażeby Komisja mogła podjąć działania na podstawie art. 15, muszą zostać spełnione następujące przesłanki: po pierwsze, musi powstać poważne i nieprzewidziane zagrożenie dla zachowania zasobów; po drugie, przyjęte przez Komisję środki muszą być konieczne i po trzecie, maksymalny okres ich obowiązywania nie może przekroczyć sześciu miesięcy. Środki te powinny ponadto zostać podane do wiadomości Państw Członkowskich i Parlamentu Europejskiego. Przystępuję zatem do rozważań nad kwestią, czy zaskarżone rozporządzenie spełnia wymagane przesłanki.
25. Tak jak o tym mowa w dwóch pierwszych motywach rozporządzenia nr 1162/2001, w listopadzie 2000 r. Międzynarodowa Rada Badań Morza zwróciła uwagę, że zasoby morszczuka w podobszarach ICES III, IV, V, VI i VII oraz w rejonach ICES VIII a, b, d, e są poważnie zagrożone wyczerpaniem, oraz że większość tych zasobów morszczuka żyje w podobszarach ICES V, VI i VII oraz w rejonach ICES VIII a, b, d, e. W odpowiedzi na to Komisja i Rada na posiedzeniu Rady w dniach 14 i 15 grudnia 2000 r. uznały za pilną potrzebę ustanowienie planu odnowienia tych zasobów.
26. Tak jak to wyjaśnia Komisja w komunikacie do Rady i Parlamentu Europejskiego z dnia 12 czerwca 2001 r. (11), plany odnowienia zasobów stanowią jednak środki o charakterze długoterminowym. „Ich celem jest zwiększenie biomasy zasobów ikry do poziomu, który zdaniem naukowców z dużym prawdopodobieństwem zabezpieczy odnowienie zasobów” (12). Na szóstej stronie komunikatu Komisja zauważa, że „nawet w takiej kryzysowej sytuacji Państwa Członkowskie nie były w stanie porozumieć się w sprawie środków, które byłyby bardziej zgodne z ekspertyzami naukowymi. Komisja, korzystając ze specjalnych kompetencji przysługujących jej na podstawie rozporządzeń Rady (WE) nr 3760/92 i 850/98, w krótkim czasie przyjmie dodatkowe środki w celu odnowienia zasobów dorsza i morszczuka” [tłumaczenie nieoficjalne].
27. Z powyższych spostrzeżeń w sposób oczywisty można wywnioskować, iż pierwsza przesłanka przyjęcia zaskarżonego rozporządzenia została spełniona, to znaczy istniało poważne i nieprzewidziane zagrożenie dla zachowania zasobów.
28. Zagrożenie to było poważne, skoro Międzynarodowa Rada Badań Morza stwierdziła, że zasoby morszczuka są zagrożone wyczerpaniem. W sytuacji, w której dany zasób jest zagrożony wyczerpaniem, najczęściej nie ma on zdolności do samoodtworzenia. Przeciwnie, należy przyjąć niezwłocznie stanowcze środki. Ponieważ jakakolwiek zwłoka może spowodować nieodwracalną szkodę, zwykłe środki służące zachowaniu zasobów nie są już wystarczające.
29. Okoliczność, że od momentu pierwszych ostrzeżeń do czasu przyjęcia zaskarżonego rozporządzenia upłynęło w przybliżeniu sześć miesięcy, nie wyklucza istnienia poważnego zagrożenia. Przeciwnie, jest prawdopodobne, że sytuacja w trakcie tego okresu uległa nawet pogorszeniu.
30. Choć istniały już wskazówki co do poważnego zagrożenia, nie można krytykować Komisji za to, że przed przyjęciem środków ochronnych, które nakładają ograniczenia na znaczną liczbę podmiotów gospodarczych, zmierzała do uzyskania dalszych informacji w drodze konsultacji z ekspertami. Dotyczy to zwłaszcza przypadku, gdy – tak jak w niniejszej sprawie – czas przeznaczony na owe konsultacje nie był nadmiernie długi.
31. Artykuł 15 rozporządzenia nr 3760/92 uzależnia ponadto uprawnienie Komisji do podjęcia działań od istnienia nieprzewidzianego zagrożenia. Przepis ten można wyjaśnić w ten sposób, że w przypadku zagrożeń możliwych do przewidzenia Rada dysponuje zazwyczaj wystarczającą ilością czasu, aby wziąć je pod uwagę, wprowadzając odpowiednie postanowienia w planach zarządzania lub określając ilości połowów na podstawie art. 8 rozporządzenia nr 3760/92. Tylko wówczas, gdy brak jest czasu na przyjęcie takich środków, powinna działać Komisja.
32. W każdym razie, w przypadku gdy istnieje ryzyko powstania nieodwracalnej szkody, nie należy interpretować terminu „nieprzewidziane” zbyt wąsko. Specjalne kompetencje przyznane Komisji w art. 15 rozporządzenia nr 3760/92 zapewniają ochronę zagrożonych zasobów, a w ten sposób gwarantują ochronę środowiska, która także w myśl art. 6 WE powinna być brana pod uwagę w ramach polityki rybołówstwa. A zatem w świetle art. 6 WE dane zagrożenie należy uznać za nieprzewidziane wówczas, gdy Rada – pomimo konieczności podjęcia działań – nie jest w stanie przyjąć własnych środków w odpowiednim czasie. W takich okolicznościach powody, dla których Rada nie mogła podjąć działań w odpowiednim czasie, nie mają decydującego znaczenia. Może się przecież zdarzyć, że sytuacja uległa szybkiemu pogorszeniu lub też Rada nie mogła podjąć decyzji wskutek politycznych rozbieżności.
33. W niniejszej sprawie Rada nie podjęła żadnych działań, choć sama uznała ona konieczność interwencji. Dlatego Komisja mogła skorzystać z kompetencji przyznanych jej na podstawie art. 15 rozporządzenia 3760/92, podejmując tymczasowe środki wobec zagrożenia wyczerpaniem zasobów morszczuka.
34. Królestwo Hiszpanii zarzuca ponadto, iż Komisja nie wprowadziła ograniczenia obowiązywania rozporządzenia w czasie. Faktycznie zaskarżone rozporządzenie nie zawiera żadnego przepisu, który przewidywałby, że traci ono moc obowiązującą najpóźniej po upływie sześciu miesięcy od daty jego wejścia w życie.
35. Niemniej jednak z art. 15 ust. 1 rozporządzenia nr 3760/92 jasno wynika, że środki przyjęte na jego podstawie mogą obowiązywać maksymalnie przez okres sześciu miesięcy. Jeżeli dokonamy wykładni zaskarżonego rozporządzenia w świetle podstawy prawnej do jego wydania, to w rezultacie dojdziemy do przekonania, że jego moc obowiązująca jest ograniczona do sześciu miesięcy.
36. Komisja mogła także spełnić wymogi wynikające z podstawy prawnej, a dotyczące okresu obowiązywania opartego na niej środka, wyraźnie uchylając ten środek przed upływem sześciu miesięcy w drodze późniejszego aktu prawnego.
37. Wprawdzie Komisja formalnie nie uchyliła zaskarżonego rozporządzenia, jednakże przed upływem sześciomiesięcznego okresu podjęła działania, przyjmując najpierw rozporządzenie (WE) nr 2602/2001 (13). Niemniej jednak przed wejściem w życie tego rozporządzenia w dniu 1 marca 2002 r. Komisja stwierdziła jego nieważność (14). Zostało ono zastąpione przez rozporządzenie WE nr 494/2002 (15). Zawiera ono co do zasady te same ograniczenia co zaskarżone rozporządzenie, przy czym zostało ono oparte na art. 45 rozporządzenia nr 850/98 (16). Artykuł ten, w przeciwieństwie do art. 15 rozporządzenia nr 3760/92, nie ogranicza w czasie obowiązywania środków ochronnych. Rozporządzenie (WE) nr 494/2002 weszło w życie w dniu 1 marca 2002 r., to znaczy bezpośrednio po upływie okresu obowiązywania odpowiednich przepisów zaskarżonego rozporządzenia (sześć miesięcy od dnia 1 września 2001 r. do dnia 28 lutego 2002 r.).
38. Komisja zaznacza w trzecim, czwartym i piątym motywie rozporządzenia nr 494/2002, że środki techniczne zawarte w rozporządzeniu nr 1162/2001 pozostają w mocy do dnia 1 marca 2002 r. oraz że w związku z tym, do czasu przyjęcia środków przez Radę, konieczne jest przyjęcie środków przejściowych.
39. W związku z powyższym należy stwierdzić, że rozporządzenie nr 1162/2001 nie narusza art. 15 ust. 1 rozporządzenia nr 3760/92 poprzez brak wyraźnego określenia okresu obowiązywania. Przeciwnie, Komisja wzięła pod uwagę ograniczenie czasowe zawarte w przepisach stanowiących podstawę prawną, skoro po upływie sześciu miesięcy zastąpiła zaskarżone rozporządzenie nowymi przepisami.
B – W przedmiocie zarzutu opartego na naruszeniu zasady niedyskryminacji
1. Królestwo Hiszpanii
40. Królestwo Hiszpanii uważa, że Komisja w art. 2 ust. 2 zaskarżonego rozporządzenia naruszyła zasadę niedyskryminacji. Przepis ten przewiduje, że warunków określonych w art. 2 ust. 1 „nie stosuje się do statków, których całkowita długość wynosi poniżej 12 metrów, jeżeli powrócą one do portu w ciągu 24 godzin od chwili ostatniego opuszczenia portu”. W ten sposób statków tych nie dotyczy ograniczenie przewidziane w ust. 1, dotyczące rozmiaru oczek i wielkości połowu zatrzymanego na pokładzie.
41. Jego zdaniem to nierówne traktowanie stanowi dyskryminację hiszpańskich rybaków w porównaniu z rybakami z innych Państw Członkowskich. Wprowadzenie takiego wyjątku prawie wyłącznie lub przynajmniej w dużo większym stopniu szkodzi flocie hiszpańskiej. W obszarach objętych zakresem stosowania rozporządzenia połowów dokonują tylko statki hiszpańskie o całkowitej długości przekraczającej 12 metrów, które wypływają w morze na więcej niż jeden dzień z powodu znacznej odległości obszarów połowowych od hiszpańskiego wybrzeża. Tymczasem w skład flot pozostałych Państw Członkowskich wchodzą także statki o całkowitej długości poniżej 12 metrów, które tym samym mogą skorzystać z tego wyjątku.
42. Rząd hiszpański podnosi, że dyskryminacyjne traktowanie floty hiszpańskiej nie jest obiektywnie uzasadniony oraz że rozmiar oczek w sieci nie pozostaje w jakimkolwiek związku z długością statków. Ponadto małe statki wypływają tylko na krótkie okresy czasu, dokonując połowów w strefie przybrzeżnej, gdzie występuje szczególnie wysoka koncentracja zasobów młodocianych ryb. Wpływa to negatywnie na zachowanie zagrożonego zasobu, i to w o wiele większym stopniu i w sposób bardziej bezpośredni. W związku z powyższym do Komisji należy wykazanie, że różnica w traktowaniu jest obiektywnie uzasadniona.
2. Komisja
43. W odpowiedzi na skargę Komisja zauważa, że w fazie poprzedzającej przyjęcie zaskarżonego rozporządzenia została ona poinformowana, że małe statki znajdują się w szczególnej sytuacji. Statki te zajmują się rybołówstwem rzemieślniczym i nie są w stanie opuścić strefy przybrzeżnej, w której zwykle dokonują połowów. Ponadto nie można przewidzieć, jaki będzie skład ich połowów. W przypadku stosowania art. 2 ust. 1 do tych statków, statki te musiałyby być wyposażone w sieci o rozmiarze oczek większym niż 100 mm. Wiązałoby się to ze znacznymi kosztami, a także ze znacznym zmniejszeniem połowów innych gatunków.
44. Cechy charakterystyczne opisanych powyżej statków są całkowicie odmienne od cech charakterystycznych floty hiszpańskiej, ponieważ flota ta składa się głównie z dużych statków o przeciętnej wadze 250 ton i całkowitej długości przekraczającej 30 metrów. Zdaniem Komisji nie można porównywać takich statków z małymi statkami, na których rzecz zaskarżone rozporządzenie ustanawia wyjątek. Wyjątek ten nie dyskryminuje floty hiszpańskiej. Nie wykazano przecież, że flota hiszpańska jest jedyną wśród flot Państw Członkowskich, która nie dysponuje statkami o całkowitej długości poniżej 12 metrów. W podobnej sytuacji bowiem znalazły się także floty francuska, irlandzka, niderlandzka i belgijska.
45. Ponadto Komisja twierdzi, że udział małych statków w całości połowów jest bez znaczenia dla celu, jakim jest zachowanie zasobów. Dotyczy to także połowu młodocianych ryb, jako że duże statki dokonują ich połowu w znacznie większym rozmiarze. Twierdzenie Hiszpanii, jakoby największa koncentracja ryb młodocianych znajdowała się w strefach przybrzeżnych, jest całkowicie bezpodstawne. Występowanie ryb młodocianych jest zróżnicowane i występują one w większych ilościach tak w strefach przybrzeżnych, jak i w strefach od nich oddalonych. W związku z powyższym połów młodocianych ryb dotyczy w równym stopniu wszystkich statków.
3. Ocena
46. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem z dyskryminacją mamy do czynienia wówczas, gdy stosuje się różne przepisy do porównywalnych sytuacji lub gdy ten sam przepis jest stosowany do różnych sytuacji (17). Dlatego w tym kontekście pojawia się pytanie, czy rzeczywiście zarzut rządu hiszpańskiego dotyczy sytuacji porównywalnych.
47. Rząd hiszpański opiera się głównie na argumencie, że hiszpańska flota jest dyskryminowana, ponieważ większe hiszpańskie statki rybackie podlegają ograniczeniom, zaś mniejsze nie mogą korzystać z wyjątku ustanowionego na rzecz rybołówstwa rzemieślniczego. Wyznaczone obszary znajdują się tak daleko od hiszpańskiego wybrzeża, że nie są one osiągalne dla hiszpańskich rybaków stosujących rzemieślnicze techniki rybołówstwa.
48. Celem oceny tego argumentu należy najpierw uzmysłowić położenie geograficzne obszarów, których dotyczy zaskarżone rozporządzenie. Artykuł 1 stanowi, iż rozporządzenie ma zastosowanie do podobszarów ICES V i VI oraz rejonów ICES VII b, c, f, g, h, j, k i rejonów ICES VIII a, b, d, e. W związku z powyższym zakresem stosowania rozporządzenia zostały objęte wody wybrzeża atlantyckiego: islandzkiego, irlandzkiego, brytyjskiego i francuskiego. Rozporządzenia nie ma zastosowania do położonych w obrębie wybrzeży portugalskiego i hiszpańskiego rejonów ICES VIII c i IX a i b, co oznacza, że w obrębie tych obszarów można dokonywać połowu morszczuka bez ograniczeń. W przybliżeniu połowa kwoty połowowej przydzielonej Hiszpanii na rok 2001 mogła zostać zrealizowana w ramach połowów w obszarach niewymienionych w rozporządzeniu (18).
49. Jeżeli porówna się sytuację statków należących do floty hiszpańskiej o całkowitej długości przekraczającej 12 metrów z sytuacją statków o takich samych wymiarach należących do innych Państw Członkowskich, oczywisty staje się fakt, że statki hiszpańskie nie znajdują się w gorszej sytuacji. W obrębie obszarów określonych w rozporządzeniu zostały one poddane tym samym ograniczeniom dotyczącym rozmiaru oczek, rodzaju sieci i składu połowu, co statki pływające pod banderą innego państwa. Po dokonaniu globalnej analizy można by nawet stwierdzić, że ta kategoria statków hiszpańskich znalazła się w korzystniejszej sytuacji, skoro znajdujące się w pobliżu hiszpańskich wybrzeży rejony ICES nie zostały objęte zakresem stosowania zaskarżonego rozporządzenia.
50. Oceniając sytuację rybaków hiszpańskich stosujących techniki rzemieślnicze, to znaczy rybaków wypływających na statkach o całkowitej długości poniżej 12 metrów, należy stwierdzić, że również oni nie znaleźli się w gorszej sytuacji od rybaków innych Państw Członkowskich stosujących techniki rzemieślnicze. Oczywiste jest, że rybacy hiszpańscy prawie w ogóle nie mogą korzystać z wyjątku przewidzianego w art. 2 ust. 2 rozporządzenia nr 1162/2001, jako że ich porty macierzyste znajdują się w znacznej odległości od odnośnych obszarów połowowych. Niemniej jednak okoliczność ta nie stawia ich w gorszej sytuacji, ponieważ jedyne obszary hiszpańskiego wybrzeża atlantyckiego, które mają znaczenie dla rybołówstwa rzemieślniczego, nie zostały objęte zakresem stosowania rozporządzenia nr 1162/2001. W związku z powyższym, skoro nie ma żadnego zakazu, nie może być także mowy o jakimkolwiek wyjątku (dla statków o całkowitej długości poniżej 12 metrów) od zakazu. A zatem rybacy hiszpańscy mogą bez ograniczeń dokonywać połowów w ramach swych tradycyjnych obszarów połowowych. Natomiast nie mogliby tak postępować rybacy francuscy, brytyjscy lub irlandzcy stosujący rzemieślnicze techniki połowu, gdyby nie był przewidziany wyjątek na ich rzecz, ponieważ rozporządzenie ma zastosowanie do wód przybrzeżnych państw ich pochodzenia.
51. Komisja ustanowiła zaskarżony przez Hiszpanię wyjątek z powodów społecznych, ażeby wyłączyć z zastosowania środka rybaków stosujących rzemieślnicze techniki połowów, którzy w normalnych okolicznościach podlegaliby ograniczeniom. Gdyby rozporządzenie miało do nich zastosowanie, musieliby oni ponieść dodatkowe inwestycje, a także doświadczyć zmniejszenia połowów, co byłoby dla nich szczególnie uciążliwe z ekonomicznego punktu widzenia. Natomiast hiszpańskie rybołówstwo rzemieślnicze od samego początku nie było objęte ograniczeniami.
52. W każdym razie wyjątek ten uprzywilejowuje rybaków stosujących rzemieślnicze techniki połowów w stosunku do rybaków wypływających na większych statkach, niezależnie od bandery, pod jaką pływają, o ile dokonują połowów w obrębie geograficznego zakresu stosowania rozporządzenia. Niemniej jednak dotyczy to różnych sytuacji, które jako takie mogły zostać uregulowane w odmienny sposób. Po pierwsze, zgodnie z danymi przedstawionymi przez Komisję, co nie zostało zakwestionowane przez rząd hiszpański, ograniczenia w połowach w większym stopniu wpływają na rybaków stosujących rzemieślnicze techniki rybołówstwa niż na rybołówstwo „przemysłowe”. Po drugie, udział rybołówstwa rzemieślniczego w połowie całkowitym jest niewielki.
53. Należy także dodać, że w interesie samych rybaków stosujących rzemieślnicze techniki połowów leży ochrona zasobów ryb w obszarach połowowych. W związku z tym będzie im zależało na ich zachowaniu. W przeciwieństwie do rybaków pływających na dużych statkach w przypadku wyczerpania zasobów nie będą mogli oni przenieść się na inne obszary z uwagi na ograniczony zasięg swojej działalności.
54. Co najwyżej można rozważyć, czy kryteria stosowania wyjątku są odpowiednie lub czy też w sposób pośredni powodują one niekorzystne skutki dla hiszpańskich rybaków.
55. Z danych dostarczonych przez Komisję w odpowiedzi na zapytanie Trybunału wynika, że spośród wszystkich zainteresowanych statków o całkowitej długości poniżej 12 metrów: 33,8 % pływa pod banderą hiszpańską, 28,8 % pod banderą francuską, 11,2 % pod banderą irlandzką i 26,2 % pod banderą brytyjską. Niemniej jednak udział procentowy hiszpańskich statków zajmujących się rybołówstwem rzemieślniczym w tonażu całkowitych połowów dokonanych w ramach rybołówstwa rzemieślniczego wynosi jedynie 15,8 %, podczas gdy udział francuski wynosi 44,7 %, irlandzki 12,8 %, a brytyjski 26,7 %. Z powyższego wynika, że hiszpańskie statki rybackie o całkowitej długości poniżej 12 metrów są na ogół mniejsze, oraz – zgodnie z dalszymi danymi dostarczonymi przez Komisję – na ogół wyposażone są w słabsze silniki w porównaniu ze statkami rybackimi innych zainteresowanych Państw Członkowskich. Niemniej jednak rząd hiszpański nie wyjaśnił, w jaki sposób – jego zdaniem – Komisja w niewłaściwy sposób skorzystała z przysługującego jej swobodnego uznania przy ustalaniu wyjątku, dyskryminując przez to hiszpańską flotę rybacką.
56. W związku z powyższym wyjątek przewidziany w art. 2 ust. 2 zaskarżonego rozporządzenia nie stanowi odmiennego traktowania porównywalnych sytuacji i jako taki nie stanowi dyskryminacji hiszpańskich rybaków.
57. W związku z zakazem dyskryminacji rząd hiszpański zarzuca jednocześnie naruszenie zasady proporcjonalności.
58. Artykuł 15 rozporządzenia nr 3760/92 przyznaje Komisji kompetencje do przyjęcia „koniecznych” środków, co oznacza, że zaskarżone rozporządzenie powinno być zgodne z zasadą proporcjonalności, tak jak tego wymaga art. 5 akapit trzeci WE od każdego działania instytucji Wspólnoty. Oznacza to, że środki przyjmowane przez instytucje Wspólnoty nie mogą wykraczać poza granice tego, co jest stosowne i konieczne dla osiągnięcia celów, do których w sposób zgodny z prawem zmierza zaskarżone uregulowanie. W przypadku gdy istnieje wybór pomiędzy kilkoma stosownymi środkami, należy posłużyć się środkiem najmniej uciążliwym, zaś wywołane negatywne skutki nie mogą być nieproporcjonalne do zamierzonych celów (19).
59. Rozważając te zasady, należy wziąć pod uwagę, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem prawodawca wspólnotowy dysponuje szerokim zakresem uznania w przypadkach, w których musi dokonać kompleksowej oceny sytuacji ekonomicznej, tak jak to ma miejsce w przypadku wspólnej polityki rolnej i rybołówstwa. Dokonując kontroli wykonania tego typu kompetencji, sąd powinien ograniczyć się do zbadania, czy nie jest ono dotknięte oczywistym błędem lub nadużyciem władzy, czy też prawodawca nie przekroczył w sposób oczywisty granic przysługującego mu swobodnego uznania (20).
60. Królestwo Hiszpanii po pierwsze kwestionuje stosowny charakter środków, podnosząc, że brak jest obiektywnego związku pomiędzy rozmiarem statków rybackich i rozmiarem oczek w sieciach. Ponadto dodaje, że młodociane ryby występują głównie w strefach przybrzeżnych, w których zgodnie z zaskarżonym rozporządzeniem mogą dokonywać połowów rybacy stosujący rzemieślnicze techniki połowów.
61. Komisja dysponuje szerokim zakresem oceny przy dokonywaniu oceny stosowności środka. Do Królestwa Hiszpanii należy zatem udowodnienie, że Komisja przyjęła środek, który jest oczywiście niestosowny.
62. W odpowiedzi na zarzut Królestwa Hiszpanii Komisja zauważa, że wyjątek ustanowiony na rzecz rybaków stosujących rzemieślnicze techniki rybołówstwa nie stanowi poważnego niebezpieczeństwa dla celu, jakim jest ochrona zagrożonych zasobów. Z czysto biologicznego punktu widzenia najlepszym sposobem dla odnowienia zasobów byłoby całkowite zakazanie połowów. Jednakże z uwagi na znikomy udział uprzywilejowanego rybołówstwa rzemieślniczego (w przybliżeniu 4 % całkowitego połowu) ochrona zasobów – mimo ustanowienia wyjątku – została wystarczająco zagwarantowana.
63. Rząd hiszpański całkowicie zakwestionował przedstawione przez Komisję dane dotyczące udziału rybołówstwa rzemieślniczego w połowach morszczuka. Ponieważ jednak to do niego należy ciężar dowodu dotyczący niestosowności środka, nie powinien on był poprzestać na samym tylko zakwestionowaniu jego stosownego charakteru, lecz powinien był ponadto wykazać, że Komisja działała w oparciu o błędną podstawę faktyczną.
64. Ponadto Komisja w przekonujący sposób udowodniła, że rozmiar statków stanowi stosowne i zwyczajowe kryterium dla wytyczenia zakresu rybołówstwa rzemieślniczego.
65. Wreszcie Komisja podważyła argument hiszpański, jakoby zasoby młodocianych ryb, które w szczególności powinny zostać objęte ochroną, znajdowały się głównie w wodach przybrzeżnych. Na poparcie swoich twierdzeń rząd hiszpański przedstawił wprawdzie w swojej replice różne mapy przedstawiające zasoby młodocianych ryb w latach 1997–2000, niemniej jednak nie zdołał on udowodnić w sposób przekonujący, w jakim stopniu zasoby te są zagrożone przepisami zaskarżonego rozporządzenia oraz w konsekwencji, dlaczego rozporządzenie to jest zupełnie niewłaściwe dla osiągnięcia celu, jakim jest ochrona zasobów. Brak takiego dowodu staje się oczywisty w szczególności, gdy weźmiemy pod uwagę znikomy udział rybaków stosujących techniki rzemieślnicze w wielkości całkowitego połowu.
66. W związku z powyższym nie wydaje się, ażeby dokonana przez Komisję ocena stosowności środka była oczywiście błędna.
67. Komisja ograniczyła rozmiar sieci oraz procent połowów morszczuka, wyłączając jednocześnie spod tych ograniczeń rybaków stosujących rzemieślnicze techniki połowów. W ten sposób wybrała mniej radykalny środek niż całkowite zakazanie połowów, ograniczając swoją interwencję do zakresu niezbędnego dla osiągnięcia zamierzonego celu.
68. Wreszcie zaskarżone rozporządzenie jest proporcjonalne w ścisłym znaczeniu. Komisja, przyjmując środek, musiała pogodzić ze sobą kilka celów. Głównym celem tego środka jest ochrona zasobów ryb w interesie ich dalszej zrównoważonej eksploatacji (21) oraz ochrona środowiska, która w myśl art. 6 WE także musi być brana pod uwagę w ramach polityki rybołówstwa. Najlepszym sposobem na osiągnięcie tego celu byłoby całkowite zakazanie połowów.
69. Z drugiej zaś strony zgodnie z art. 33 ust. 1 lit. b) WE celem wspólnej polityki rolnej jest zapewnienie odpowiedniego poziomu życia ludności wiejskiej. Ażeby uwzględnić zarówno ochronę środowiska i zasobów, jak i interes osób, które trudnią się głównie rybołówstwem, Komisja zdecydowała się na bardziej umiarkowaną interwencję, która co prawda nie jest tak skuteczna dla ochrony zasobów, jak całkowite zakazanie połowów, jednakże bierze pod uwagę także interes w dokonywaniu połowów innych gatunków. Komisja porównała poważne społeczne i finansowe konsekwencje, jakie mogłoby wywołać całkowite zakazanie połowów, z koniecznością ochrony zasobów morszczuka. Dokonując oceny, uwzględniła szczególną sytuację rybołówstwa rzemieślniczego, łącząc w zrównoważony sposób oba interesy. Rząd hiszpański nie wykazał, że poprzez wprowadzenie wyjątku w sposób rażący naruszono wymogi ochrony środowiska Ponadto w przypadku stwierdzenia – zgodnie z żądaniem Hiszpanii – nieważności całego rozporządzenia morszczuk zostałby pozbawiony jakiejkolwiek ochrony.
70. W związku z powyższym należy w całości oddalić zarzut oparty na naruszeniu zakazu dyskryminacji.
C – W przedmiocie zarzutu opartego na braku uzasadnienia
1. Królestwo Hiszpanii
71. Królestwo Hiszpanii zarzuca Komisji, że zaskarżone rozporządzenie nie podaje żadnych powodów, które usprawiedliwiałyby dokonane rozróżnienie na statki o długości całkowitej przekraczającej 12 metrów oraz na statki o długości poniżej 12 metrów. W motywach rozporządzenia brak jest wzmianki o wyjątku, a także jakiegokolwiek powodu jego wprowadzenia. Królestwo Hiszpanii podnosi, że nie jest możliwe prześledzenie toku rozumowania Komisji.
2. Komisja
72. W tej kwestii Komisja zauważa, że należy dokonać całościowej oceny rozporządzenia i jego uzasadnienia. Z orzecznictwa Trybunału wynika, że Komisja powinna uzasadniać swoje decyzje, powołując się na elementy stanu faktycznego, od których zależy zgodność z prawem danego środka. Ponadto obowiązek uzasadnienia jest zróżnicowany w zależności od charakteru prawnego danego aktu. W przypadku rozporządzenia uzasadnienie można ograniczyć do wskazania ogólnej sytuacji, która doprowadziła do jego przyjęcia. Nie można przecież wymagać, ażeby Komisja wymieniała poszczególne fakty, niejednokrotnie liczne i złożone, w oparciu o które przyjęto rozporządzenie (22). W związku z powyższym Komisja stoi na stanowisku, że uzasadnienie zaskarżonego rozporządzenia spełnia te przesłanki. Dodatkowo przypomina, że w konsultacjach poprzedzających przyjęcie rozporządzenia nr 1162/2001 uczestniczyli także przedstawiciele administracji hiszpańskiej i sektora rybołówstwa.
3. Ocena
73. Zgodnie z art. 253 WE rozporządzenia przyjmowane przez Komisję powinny być uzasadniane. Uzasadnienie to powinno wskazywać najważniejsze motywy faktyczne i prawne, które doprowadziły do jego przyjęcia, przy czym niekoniecznie musi ono wyszczególniać wszystkie istotne powody faktyczne i prawne (23). Kwestia, czy uzasadnienie danego aktu spełnia takie przesłanki, powinna być oceniana nie tylko na podstawie jego brzmienia, ale także w oparciu o jego kontekst oraz całość przepisów prawnych, które regulują daną dziedzinę (24).
74. Zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa Trybunału, zapoczątkowaną wyrokiem w sprawie Beus (25), zakres obowiązku uzasadnienia zależy od charakteru danego środka. Wymogi stawiane aktom o zasięgu ogólnym, stosowanych do wielu sytuacji, są mniej surowe, niż w przypadku decyzji dotyczących konkretnych sytuacji. W ten sposób orzekł Trybunał w wyroku w sprawie C‑284/94, stwierdzając, że w przypadku aktów powszechnie obowiązujących wystarczy wskazać całościową sytuację, która doprowadziła do ich przyjęcia, a także ogólnych celów, które zamierza się osiągnąć (26).
75. Zaskarżone rozporządzenie uzasadnia, dlaczego konieczne jest niezwłoczne przyjęcie środków oraz które środki są w związku z tym konieczne. Ponadto w trzecim motywie wskazuje ono na konieczność przyjęcia długoterminowego planu odnowienia.
76. Samo rozporządzenie nie zawiera uzasadnienia powodów ustanowienia wyjątku w art. 2 ust. 2. Także w komunikacie z dnia 12 czerwca 2001 r. (27) Komisja nie wyjaśnia, dlaczego wprowadziła taki wyjątek.
77. Niemniej jednak w niniejszej sprawie pojawia się pytanie, czy rzeczywiście istnieje obowiązek uzasadnienia takiego wyjątku. W zakresie, w jakim zaskarżone rozporządzenie ogranicza dokonywanie połowów w określonych obszarach, Komisja przedstawiła całokształt okoliczności i zdefiniowała cele, które miały być osiągnięte w drodze rozporządzenia. W ten sposób Komisja spełniła swój obowiązek uzasadnienia.
78. Komisja nie miała jednak obowiązku uzasadnienia, dlaczego ograniczenia nie mają zastosowania do niektórych statków. Komisja ma obowiązek uzasadnienia środków obciążających podmioty, do których zostały one skierowane, ponieważ ograniczają one ich prawa. Tymczasem wyjątek z art. 2 ust. 2 zaskarżonego rozporządzenia nie ogranicza praw związanych z rybołówstwem, lecz – wręcz przeciwnie – wyłącza niektóre statki spod takich ograniczeń. Szczególne uzasadnienie byłoby konieczne jedynie wówczas, gdyby korzyść ta wiązała się ze szkodą dla innych podmiotów, które znajdowałyby się w podobnej sytuacji. Jednakże, tak jak to wyżej wykazałam, wyjątek ten nie stanowi dyskryminacji hiszpańskiego rybołówstwa rzemieślniczego.
79. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału uzasadnienie wymagane przez art. 253 WE powinno w sposób jasny i jednoznaczny wskazywać sposób rozumowania instytucji wspólnotowej, która przyjęła zaskarżony akt, tak aby zainteresowane osoby były w stanie zapoznać się z przyczynami przyjętego środka oraz aby Trybunał mógł dokonać jego kontroli. W związku z powyższym, jeżeli z zaskarżonego aktu wynikają istotne cele, do których zmierza dana instytucja, zbyteczne jest wymaganie szczegółowego uzasadnienia wszystkich poszczególnych przepisów (28). Zaskarżone rozporządzenie czyni zadość tym wymogom, a zatem należy oddalić także trzeci zarzut Królestwa Hiszpanii.
V – W przedmiocie kosztów
80. Zgodnie z art. 69 § 2 regulaminu kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ Królestwo Hiszpanii przegrało sprawę, należy obciążyć je kosztami postępowania.
VI – Wnioski
81. Biorąc pod uwagę całość powyższych rozważań, proponuję, by Trybunał orzekł w następujący sposób:
1. Skarga zostaje oddalona.
2. Królestwo Hiszpanii zostaje obciążone kosztami postępowania.
1 – Język oryginału: niemiecki.
2 Dz.U. L 159, str. 4.
3 – ICES = International Council for the Exploration of the Sea – Międzynarodowa Rada Badań Morza.
4 – Dz.U. L 24, str. 1.
5 – Dz.U. L 389, str. 1.
6 – Rozporządzenie Rady (WE) nr 2371/2002 z dnia 20 grudnia 2002 r. w sprawie ochrony i zrównoważonej eksploatacji zasobów rybołówstwa w ramach wspólnej polityki rybołówstwa (Dz.U. L 358, str. 59).
7 – Dz.U. L 125, str. 1.
8 – Dz.U. L 137, str. 1.
9 – Tym samym definicja przestrzennego zakresu stosowania rozporządzenia odbiega od tytułu rozporządzenia, który sugeruje, że uregulowanie to znajduje zastosowanie także do podobszarów ICES III i IV (Morze Północne i Morze Bałtyckie).
10 – COM(2001) 326 wersja ostateczna.
11 – Powołany w przypisie 10.
12 – COM(2001) 326 wersja ostateczna, powołany w przypisie 10, str. 4.
13 – Rozporządzenie Komisji (WE) nr 2602/2001 z dnia 27 grudnia 2001 r. ustanawiające dodatkowe środki techniczne w celu odnowienia zasobów morszczuka w podobszarach ICES III, IV, V, VI i VII oraz rejonach ICES VIII a, b, d, e (Dz.U. L 345, str. 49).
14 – W komunikacie opublikowanym w dniu 19 lutego 2002 r. Komisja stwierdza, że „[p]onieważ wyżej wymienione rozporządzenie [nr 2602/2001] zostało przyjęte bez wymaganej opinii Komitetu Zarządzającego ds. Rybołówstwa i Akwakultury (przeciwnie do twierdzenia zawartego w motywie siódmym tego rozporządzenia), jest ono sprzeczne z prawem z powodu naruszenia istotnego przepisu proceduralnego. Tekst zatytułowany »Rozporządzenie Komisji (WE) nr 2602/2001 z dnia 27 grudnia 2001 r. ustanawiające dodatkowe środki techniczne w celu odnowienia zasobów morszczuka w podobszarach ICES III, IV, V, VI i VII i rejonach ICES VIII a, b, d, e« nie wywołuje zatem żadnych skutków i należy postrzegać go jako nigdy nieopublikowany” (Dz.U. 2002, L 47, str. 21) [tłumaczenie nieoficjalne].
15 – Rozporządzenie Komisji (WE) nr 494/2002 z dnia 19 marca 2002 r. ustanawiające dodatkowe środki techniczne w celu odnowienia zasobów morszczuka w podobszarach ICES III, IV, V, VI i VII oraz rejonach VIII a, b, d, e (Dz.U. L 77, str. 8).
16 – Powołane w przypisie 7.
17 – Zobacz w szczególności wyroki z dnia 13 listopada 1984 r. w sprawie 283/83 Racke, Rec. str. 3791, pkt 7, z dnia 29 kwietnia 1999 r. w sprawie C‑311/97 Royal Bank of Scotland, Rec. str. I‑2651, pkt 26 oraz z dnia 25 października 2001 r. w sprawie C‑120/99 Włochy przeciwko Radzie, Rec. str. I‑7997, pkt 80.
18 – W przedmiocie kwoty połowów przypadającej na każde Państwo Członkowskie w roku 2001 r. zob. rozporządzenie Rady (WE) nr 2848/2000 z dnia 15 grudnia 2000 r. (Dz.U. L 334, str. 1).
19 – Wyroki z dnia 13 listopada 1990 r. w sprawie C‑331/88 Fedesa i in., Rec. str. I‑4023, pkt 13, z dnia 16 grudnia 1999 r. w sprawie C‑101/98 UDL, Rec. str. I‑8841, pkt 30 oraz z dnia 12 marca 2002 r. w sprawach połączonych C‑27/00 i C‑122/00 Omega Air i in., Rec. str. I‑2569, pkt 62.
20 – Zobacz w szczególności wyroki z dnia 27 czerwca 1989 r. w sprawie 113/88 Leukhardt, Rec. str. 1991, pkt 20, z dnia 19 lutego 1998 r. w sprawie C‑4/96 NIFPO i Northern Ireland Fishermen’s Federation, Rec. str. I‑681, pkt 41 i 42, z dnia 5 października 1999 r. w sprawie C‑179/95 Hiszpania przeciwko Radzie, Rec. str I‑6475, pkt 29 oraz wyrok w sprawie Włochy przeciwko Radzie, powołany w przypisie 17, pkt 44.
21 – Zobacz odnośnie do tego celu wspólnej polityki rybołówstwa drugi motyw rozporządzenia (podstawowego) nr 3760/92.
22 – Wyrok z dnia 13 marca 1968 r. w sprawie 5/67 Beus, Rec. str. 125.
23 – Wyroki z dnia 29 lutego 1996 r. w sprawie C‑122/94 Komisja przeciwko Radzie, Rec. str. I‑881, pkt 29 oraz z dnia 10 lipca 2003 r. w sprawie C‑15/00 Komisja przeciwko Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu (EBI), Rec. str. I‑7281, pkt 174.
24 – Wyrok powołany w przypisie 23, pkt 29.
25 – Wyrok w sprawie Beus (powołany w przypisie 22).
26 – Wyrok z dnia 19 listopada 1998 r. w sprawie C‑284/94 Hiszpania przeciwko Radzie, Rec. str. I‑7309, pkt 28.
27 – Powołany w przypisie 10.
28 – Wyrok w sprawie Komisja przeciwko Radzie, powołany w przypisie 23, pkt 29 oraz wyrok w sprawie Komisja przeciwko Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu (EBI) (powołany w przypisie 23, pkt 174).