KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 31.5.2023

COM(2023) 288 final

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

w sprawie wspólnego funduszu rezerw w 2022 r.

{SWD(2023) 170 final}

Spis treści

WPROWADZENIE

1.SEKCJA I

1.1.Najważniejsze cele pośrednie w 2022 r.

1.2.Otwieranie nowych modułów

1.2.1.Nowe moduły na podstawie rozporządzenia InvestEU

1.2.2.Nowe moduły na podstawie rozporządzenia ISWMR

1.2.3.Nowe moduły dla ekspozycji związanych z Ukrainą

1.3.Sprawozdanie finansowe wspólnego funduszu rezerw na dzień 31 grudnia 2022 r.

1.4.Uruchomienia gwarancji i wnioski o płatność

1.5.Efektywny wskaźnik zasilenia rezerw

2.SEKCJA II

2.1.Strategia inwestycyjna

2.2.Skład i cechy portfela

2.3.Ślad środowiskowy, społeczny i związany z zarządzaniem (ESG)

2.4.Wyniki wspólnego funduszu rezerw w 2022 r.

3.SEKCJA III

3.1.Zdywersyfikowane spektrum inwestycji

3.2.Zwiększona wartość odniesienia skoncentrowana na ESG (ochronie środowiska, polityce społecznej i ładzie korporacyjnym)

Wnioski

WPROWADZENIE

Niniejsze sprawozdanie jest drugim rocznym sprawozdaniem dotyczącym wspólnego funduszu rezerw ( 1 ) za okres od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2022 r.

Wspólny fundusz rezerw, ustanowiony na mocy art. 212 rozporządzenia finansowego, jest rezerwą kapitałową, której środki finansowe wykorzystuje się do zaspokojenia wymaganych wypływów i wezwań do uruchomienia gwarancji wynikających z wspieranych operacji. Służy złagodzeniu wpływu, jaki indywidualne wezwania mogą wywierać na budżet UE w związku ze stratami powstałymi w wyniku operacji wspieranych przez instrumenty finansowe, gwarancje budżetowe lub pomoc finansową na rzecz państw trzecich, ustanowione na mocy różnych instrumentów prawnych UE. Zarządzanie wspólnym funduszem rezerw odbywa się w taki sposób, aby dążyć co najmniej do zachowania kapitału w horyzoncie inwestycyjnym funduszu (9 lat)( 2 ).

Wspólny fundusz rezerw uruchomiono w styczniu 2021 r. Na koniec 2022 r. jego wartość rynkowa wynosiła 14,39 mld EUR, co czyni go największym portfelem zarządzanym bezpośrednio przez Komisję.

W niniejszym sprawozdaniu przedstawiono najważniejsze wydarzenia związane z funkcjonowaniem wspólnego funduszu rezerw w 2022 r. – roku charakteryzującym się gwałtownymi podwyżkami stóp procentowych i wojną napastniczą przeciwko Ukrainie, która zwiększyła dynamikę inflacji i wywarła znaczący wpływ na wycenę portfeli o stałym dochodzie, jednocześnie napędzając zmienność rynku. Zaprezentowano charakterystykę finansową i inwestycyjną funduszu na tle panującej sytuacji rynkowej, a także zaktualizowano informacje na temat działań podjętych przez Komisję, aby poprawić jego długoterminowe wyniki.

W niniejszym sprawozdaniu skupiono się wyłącznie na aspektach zarządzania aktywami. Zobowiązania warunkowe zostaną omówione w osobnym sprawozdaniu na podstawie art. 250 rozporządzenia finansowego.

Sprawozdanie składa się z trzech sekcji:

–W sekcji I przedstawiono najważniejsze wydarzenia związane z funkcjonowaniem wspólnego funduszu rezerw w 2022 r. Zaprezentowano również przegląd przypadków uruchomienia gwarancji i transakcji, a także nowe informacje na temat zastosowanego efektywnego wskaźnika zasilenia rezerw.

–W sekcji II skupiono się na składzie portfela, profilu ryzyka oraz wynikach w 2022 r. przedstawionych na tle wartości odniesienia, a także profilu ESG (ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego) funduszu. Opisano ponadto otoczenie rynkowe oraz zmiany, które ukształtowały wyniki funduszu w 2022 r.

–W sekcji III przedstawiono wyniki działań podjętych przez Komisję w celu zapewnienia ochrony wartości i możliwości rozwoju wspólnego funduszu rezerw w dłuższym okresie: zdywersyfikowanego spektrum inwestycji i zwiększonej wartości odniesienia skoncentrowanej na ESG (ochronie środowiska, polityce społecznej i ładzie korporacyjnym).

1.SEKCJA I

1.1.Najważniejsze cele pośrednie w 2022 r.

W 2022 r. do wspólnego funduszu rezerw wniesiono 3,26 mld EUR wkładów netto. Podobnie jak w 2021 r., nie było incydentów operacyjnych zgodnie z ustalonymi procedurami zarządzania aktywami i w ramach odpowiedniej struktury zarządzania( 3 ).

Oczekuje się, że w latach 2023–2030 wspólny fundusz rezerw otrzyma dodatkowe 23,17 mld EUR wpływów z instrumentów stanowiących wkład.

Na dzień 31 grudnia 2022 r. wartość aktywów netto( 4 ) wynosiła 14,39 mln EUR w porównaniu z 12,31 mln EUR na dzień 31 grudnia 2021 r.

1.2.Otwieranie nowych modułów

Zasoby wspólnego funduszu rezerw są księgowane w modułach w celu monitorowania kwot odnoszących się do poszczególnych instrumentów stanowiących wkład ( 5 ). Jest to niezbędne w celu zapewnienia, aby każdy instrument miał przydzielony zarówno swój udział w zasobach, jak i wszelkie zwroty, dodatnie lub ujemne, proporcjonalnie do posiadanych aktywów. Zobowiązania wynikające z różnych instrumentów polityki (gwarancje lub pożyczki objęte rezerwą) są w pełni przypisane do tej polityki, a zatem wymagają dokładnej rachunkowości i śledzenia aktywów należących do poszczególnych polityk. Konieczność odrębnego zarządzania i śledzenia w specjalnych modułach wynika również z różnej charakterystyki finansowej i różnych cech ryzyka podstawowych instrumentów polityki.

Pomimo przydzielenia do różnych modułów wszystkie aktywa zarządzane w ramach wspólnego funduszu rezerw są zgodne ze wspólną strategią zarządzania aktywami, co zapewnia znaczną efektywność w zakresie zarządzania aktywami i zarządzania ryzykiem.

W październiku 2022 r. w ramach wspólnego funduszu rezerw otwarto kilka nowych modułów, zgodnie z poszczególnymi aktami podstawowymi, zwiększając ich liczbę do 14( 6 ). Na dzień 31 grudnia 2022 r. osiem z tych modułów było w pełni operacyjnych i zawierało środki finansowe, jak przedstawiono na rys. 1 i rys. 2. Pozostałe moduły zostaną aktywowane na późniejszym etapie, po otrzymaniu odpowiednich pierwszych wpływów.

Rysunek 1 – Moduły wspólnego funduszu rezerw na dzień 31.12.2022 r.

Rysunek 2 – W pełni operacyjne moduły wspólnego funduszu rezerw zawierające środki finansowe na dzień 31.12.2022 r.

1.2.1.Nowe moduły na podstawie rozporządzenia InvestEU

Rozporządzenie InvestEU( 10 ) umożliwia państwom członkowskim wnoszenie dodatkowych wkładów do programu InvestEU. Oddzielne moduły dla poszczególnych państw członkowskich zapewniają oddzielne śledzenie poziomu rezerw.

W tym celu w 2022 r. otwarto cztery nowe moduły InvestEU dla państw członkowskich, z których dwa otrzymały już środki finansowe przed końcem roku. Otwarto również oddzielny moduł zawierający wkład z kilku unijnych programów/funduszy sektorowych na potrzeby działań łączonych, które zapewniają dopłaty uzupełniające na rzecz gwarancji UE/Funduszu InvestEU.

1.2.2.Nowe moduły na podstawie rozporządzenia ISWMR( 11 )

Wraz z wejściem w życie rozporządzenia ustanawiającego Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej (ISWMR) otwarto trzy nowe moduły na potrzeby utrzymywania rezerw na działania UE o wymiarze zewnętrznym (w ramach gwarancji na działania zewnętrzne):

1.nowy Europejski Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju Plus (EFZR+);

2.pożyczki w ramach pomocy makrofinansowej (MFA) po 2020 r.;

3.pożyczki Euratomu udzielane po 2020 r.

1.2.3.Nowe moduły dla ekspozycji związanych z Ukrainą

Aby odzwierciedlić potrzebę oddzielnego zarządzania różnymi profilami aktywów i pasywów, w aktach podstawowych dotyczących ekspozycji związanych z Ukrainą na lata 2021–2027 przewidziano dwa nowe moduły:

1.pożyczki w ramach MFA 1( 12 ) i MFA 2( 13 ); 

2.pożyczki o zmienionym przeznaczeniu w ramach upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich na lata 2014–2020.

1.3.Sprawozdanie finansowe wspólnego funduszu rezerw na dzień 31 grudnia 2022 r.

Stan aktywów netto wspólnego funduszu rezerw na dzień 31 grudnia 2022 r. wynosił 14,39 mld EUR. Zgodnie z bieżącą strategią inwestycyjną (zob. sekcja 2.1), główne aktywa obejmowały portfel papierów wartościowych inwestujący głównie w obligacje o ratingu inwestycyjnym (państwowe, SSA ( 14 ), korporacyjne ( 15 ), finansowe), sklasyfikowane jako wartość godziwa przez nadwyżkę lub deficyt (14,06 mld EUR) oraz środki pieniężne i ich ekwiwalenty (0,33 mld EUR).

Według sprawozdania z finansowych wyników działalności za 2022 r. wspólny fundusz rezerw zakończył rok zwrotem w wysokości -8,8 % spowodowanym stratami z tytułu wyceny poniesionymi na skutek gwałtownych wzrostów stóp procentowych. Wynik osiągnięty przez wspólny fundusz rezerw w danych warunkach makroekonomicznych zostanie omówiony bardziej szczegółowo w kolejnych dwóch sekcjach.

Więcej informacji na temat sprawozdania finansowego można znaleźć w dokumencie roboczym służb Komisji towarzyszącym niniejszemu sprawozdaniu.

1.4.Uruchomienia gwarancji i wnioski o płatność

Zarządzanie płynnością w przypadku uruchomień gwarancji i wniosków o płatność jest ułatwione przez zabezpieczenie przed utratą płynności (tzw. bufor płynnościowy), zgodnie z wytycznymi dotyczącymi zarządzania aktywami. Bufor płynnościowy składa się z ograniczonych rezerw środków pieniężnych ulokowanych w centralnej jednostce Komisji ds. zarządzania środkami finansowymi w celu pokrycia spodziewanych nadchodzących wypływów środków pieniężnych.

Bufor rozpoczął rok z saldem w wysokości 92 mln EUR; w ciągu roku otrzymał wpływy w wysokości 473 mln EUR, natomiast w 2022 r. wypłacono kwotę netto w wysokości 222 mln EUR( 16 ). Na koniec 2022 r. pozostałe saldo bufora płynnościowego wyniosło 342 mln EUR.

Wspomniane wezwania dotyczące rezerw w ramach wspólnego funduszu rezerw ze strony odpowiednich gwarancji budżetowych ( 17 ) oraz inne wymagania dotyczące zasobów ulokowanych w modułach wspólnego funduszu rezerw w 2022 r. można podsumować w następujący sposób ( 18 ):

•moduł EFZR: wypłacono uruchomienie w wysokości 0,4 mln EUR;

•moduł GFEA: wypłacono uruchomienia w wysokości 194,3 mln EUR w ramach gwarancji upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich. Ponadto wystąpiły niewielkie koszty operacyjne na kwotę nieco poniżej 0,3 mln EUR;

•moduł unijny InvestEU: zarejestrowano wypływy w wysokości 0,17 mln EUR z tytułu wydatków i 0,07 mln EUR z tytułu strat związanych z restrukturyzacją;

•moduł EFIS: wykorzystanie netto gwarancji EFIS kształtuje się na poziomie 27,0 mln EUR, w tym uruchomienia i korekty wartości netto portfeli kapitałowych w wysokości 17,5 mln EUR, uruchomienia dla segmentu MŚP z tytułu zarządzania płynnością( 19 ) produktów gwarancyjnych w wysokości 6,2 mln EUR oraz wydatki (finansowanie i koszty odzyskiwania należności) w wysokości 3,3 mln EUR.

1.5.Efektywny wskaźnik zasilenia rezerw

Koncepcję efektywnego wskaźnika zasilenia rezerw opisano w pierwszym rocznym sprawozdaniu dotyczącym wspólnego funduszu rezerw za 2021 r.( 20 )

W następstwie obliczeń opartych na ustalonej metodyce( 21 ) Komisja zaproponowała, aby efektywny wskaźnik zasilenia rezerw na 2022 r. pozostał na poziomie 100 %. W związku z tym w projekcie budżetu na 2023 r. Komisja zaproponowała władzy budżetowej, aby nie zwracać nadwyżki rezerw. Podejście to zostało potwierdzone w przyjętym rocznym budżecie na 2023 r.

2.SEKCJA II

2.1.Strategia inwestycyjna

Koncepcję efektywnego wskaźnika zasilenia rezerw opisano w pierwszym rocznym sprawozdaniu dotyczącym wspólnego funduszu rezerw za 2021 r.( 22 )

Większość środków wspólnego funduszu rezerw przeznaczano dotychczas wyłącznie na inwestycje w papiery wartościowe o ratingu inwestycyjnym o stałym dochodzie (obligacje) denominowane w euro i dolarach amerykańskich.

2.2.Skład i cechy portfela

Na rynku kwalifikowalnych instrumentów o stałym dochodzie portfel wspólnego funduszu rezerw na koniec roku jest odpowiednio zdywersyfikowany pod względem poszczególnych grup aktywów, w tym cechuje się pewną ograniczoną ekspozycją na papiery wartościowe denominowane w walutach innych niż euro (USD) oraz środki pieniężne lub ich ekwiwalenty. Zyski lub straty z tytułu różnic kursowych na papierach wartościowych i transakcjach w walutach innych niż euro są w znacznym stopniu kompensowane przez przeciwstawne zmiany w walutowych instrumentach pochodnych stosowanych jako zabezpieczenie.

Portfel wspólnego funduszu rezerw charakteryzuje się wysoką jakością kredytową, ze średnim ratingiem A, co wskazuje na znikome prawdopodobieństwo niewypłacalności( 23 ).

Ponad 35,7 % wartości rynkowej portfela inwestuje się w papiery wartościowe o jakości AAA( 24 ), a pozostała część rozkłada się w ratingu na poziomie inwestycyjnym.

W grudniu 2022 r. inwestycje denominowane w USD stanowiły 3,5 % wartości rynkowej portfela( 25 ), przy czym ryzyko walutowe było zabezpieczone kontraktami terminowymi typu forward.

W grudniu 2022 r. około 18 % portfela stanowiły krótkoterminowe aktywa płynne( 26 ) stanowiące bufor dla ryzyka płynności( 27 ).

Więcej informacji na temat składu i cech portfela można znaleźć w dokumencie roboczym służb Komisji towarzyszącym niniejszemu sprawozdaniu.

2.3.Ślad środowiskowy, społeczny i związany z zarządzaniem (ESG) 

Ślad ESG portfela pozostaje znaczny, z udziałem obligacji oznaczonych jako ESG( 28 ) wynoszącym 14,0 %, w porównaniu z 13,4 % w 2021 r. Aktywne podejście do inwestowania z uwzględnieniem ESG sprzyja obligacjom oznaczonym jako ESG, pod warunkiem że są one zgodne z kryteriami zarządzania ryzykiem i ogólną strategią inwestycyjną. Komisja nadal wzmacnia ślad EGS w nowej strategii inwestycyjnej dla wspólnego funduszu rezerw, jak wyjaśniono w sekcji III.

2.4.Wyniki wspólnego funduszu rezerw w 2022 r.

Jak wyjaśniono powyżej, wspólny fundusz rezerw jest płynnym i odpowiednio zdywersyfikowanym portfelem obligacji. Inwestowanie wyłącznie w instrumenty dłużne o wysokim ratingu zapewniało w przeszłości dodatnie zwroty z portfeli Komisji. Strategia ta nie mogła jednak uchronić portfeli przed gwałtownym wzrostem dochodów, który nastąpił w 2022 r. w związku z utrzymującą się wyższą inflacją i znacznym zaostrzeniem polityki pieniężnej przez banki centralne. Ceny obligacji spadły, ponieważ wykazują one przeciwną tendencję w stosunku do dochodów, co znacząco wpłynęło na wyceny. W praktyce rok 2022 okazał się najgorszym rokiem dla rynków obligacji od ponad czterdziestu lat; indeksy światowych rynków obligacji oraz indeksy rynków obligacji denominowanych w euro odnotowały spadki odpowiednio o 13,27 % i 17,17 %( 29 ). W konsekwencji miało to również negatywny wpływ na wyniki wspólnego funduszu rezerw, chociaż pozostały one zgodne z wartością odniesienia i były lepsze niż na szerszym rynku obligacji. W szczególności wspólny fundusz rezerw odnotował ujemny bezwzględny roczny wynik na poziomie -8,85 %, który był o 15 punktów bazowych lepszy niż roczny wynik wartości odniesienia dla wspólnego funduszu rezerw (-9,00 %)( 30 ).

W poniższej ramce podsumowano otoczenie rynkowe w 2022 r. i jego wpływ na zwroty z rynku obligacji. Działania podjęte przez Komisję jako podmiot zarządzający aktywami opisano w sekcji III niniejszego sprawozdania.

3.SEKCJA III

3.1.Zdywersyfikowane spektrum inwestycji

Zgodnie z zapowiedzą zawartą w rocznym sprawozdaniu dotyczącym wspólnego funduszu rezerw za 2021 r., w 2022 r. Komisja podjęła działania w celu zdywersyfikowania spektrum inwestycji wspólnego funduszu rezerw. Do końca 2022 r. Komisja zakończyła prace nad ramami operacyjnymi umożliwiającymi inwestycje kapitałowe za pośrednictwem funduszy inwestycyjnych typu ETF oferujących opłacalną i zdywersyfikowaną ekspozycję na szerokie indeksy akcyjne poprzez koszyk akcji. Takie podejście ogranicza ryzyko związane z inwestowaniem w akcje indywidualnych spółek. Włączenie akcji jako nowej klasy aktywów do spektrum inwestycji wspólnego funduszu rezerw oparto na dogłębnej analizie w celu zwiększenia dywersyfikacji i optymalizacji parametrów ryzyka oraz oczekiwanej długoterminowej stopy zwrotu portfela.

Ekspozycja na akcje będzie stopniowo budowana do poziomu około 7–8 % portfela wspólnego funduszu rezerw, począwszy od stycznia 2023 r., z uwzględnieniem warunków rynkowych i poziomów wyceny. Odsetek ten uznano za optymalny pod względem profilu ryzyka i zwrotu oraz gotowości do podejmowania ryzyka. Wybór ten znajduje odzwierciedlenie w zaktualizowanej wartości odniesienia dla wspólnego funduszu rezerw, jak wyjaśniono w poniższej sekcji.

3.2.Zwiększona wartość odniesienia skoncentrowana na ESG (ochronie środowiska, polityce społecznej i ładzie korporacyjnym)

Decyzja o aktualizacji wartości odniesienia dla wspólnego funduszu rezerw przez włączenie inwestycji w kapitałowe fundusze inwestycyjne typu ETF była podyktowana celem poprawy profilu ryzyka i zwrotu portfela. Nowa wartość odniesienia, obowiązująca od stycznia 2023 r., odzwierciedla cel inwestycyjny (tj. głównie zachowanie kapitału), horyzont inwestycyjny i tolerancję ryzyka portfela, zgodnie z wytycznymi dotyczącymi zarządzania aktywami.

Ta aktualizacja wartości odniesienia była również okazją do włączenia czynników z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego, ponieważ ESG jest ważnym aspektem w zarządzaniu wspólnym funduszem rezerw, zgodnie z ważniejszymi zobowiązaniami Komisji na rzecz zielonej transformacji. Pomimo że w wytycznych dotyczących zarządzania aktywami uwzględniono już negatywne kryteria kontroli, takie jak wykluczenie obligacji związanych z działalnością powiązaną z hazardem lub tytoniem, oraz posiadanie dużej ekspozycji na papiery wartościowe oznaczone jako ESG w portfelu wspólnego funduszu rezerw, Komisja zobowiązała się zapewnić solidniejszą podstawę kwestiom ESG dla wspólnego funduszu rezerw i uwzględnić cechy ESG w zaktualizowanej wersji wartości odniesienia.

Aby osiągnąć ten cel, w nowej wartości odniesienia dla wspólnego funduszu rezerw uwzględniono dwa specjalne wskaźniki ESG. Indeks zielonych obligacji wyznacza ambitny cel w zakresie proporcji aktywów, które mają być zainwestowane w obligacje oznaczonych jako ESG (14,7 %). Jest to zgodne z obecną praktyką inwestycyjną w zakresie ESG, w której inwestycje w obligacje oznaczone jako ESG są w miarę możliwości uprzywilejowane w stosunku do obligacji konwencjonalnych. Drugi indeks ESG, indeks obligacji korporacyjnych według wskaźników referencyjnych dostosowanych do porozumienia paryskiego, kieruje inwestycje w stronę emitentów korporacyjnych spełniających ustalenia porozumienia paryskiego. Inwestowanie realizujące ustalenia porozumienia paryskiego jest również wykorzystywane przez inne podmioty zarządzające aktywami, takie jak Europejski Bank Inwestycyjny, i jako takie stanowi pożądaną reakcję zainteresowanych stron i dodatkowo zwiększa wiarygodność. Włączenie wskaźników ESG do wartości odniesienia jeszcze bardziej wzmacnia zgodność działań Komisji w zakresie zarządzania aktywami z celami klimatycznymi i priorytetami politycznymi UE.

Ustanawiając wartość odniesienia dla wspólnego funduszu rezerw, Komisja stosowała rygorystyczny proces oparty na nowoczesnej teorii portfela( 31 ) i zgodnie z najlepszymi praktykami rynkowymi.

Nową wartość odniesienia dla wspólnego funduszu rezerw zaakceptowano i zatwierdzono w grudniu 2022 r. Wdrażanie wartości odniesienia rozpoczęło się w styczniu 2023 r. Dostosowywanie portfela do nowej wartości odniesienia będzie realizowane stopniowo do końca 2023 r. Wartość odniesienia wyznacza również docelową alokację na obligacje oznaczone jako ESG w wysokości 14,7 %, w porównaniu z 14 % w portfelu wspólnego funduszu rezerw na koniec 2022 r.

Wnioski

Drugi rok działania CPF charakteryzował się wzrostem bezwzględnej wielkości portfela wynikającym z nowych wpływów, a także zwiększoną złożonością pod względem liczby modułów i instrumentów wnoszących wkład do funduszu.

W 2022 r. nie wystąpiły żadne zdarzenia związane z ryzykiem operacyjnym, wszystkie uruchomienia gwarancji zostały zrealizowane, a rachunki zostały zamknięte na czas. Wspólny fundusz rezerw, którego aktywa na koniec 2022 r. wynoszą 14,39 mld EUR, nadal służy jako solidny bufor kapitałowy gwarancji budżetowych i pożyczek objętych rezerwą dla państw trzecich.

Rozwój sytuacji gospodarczej i rynkowej w 2022 r. sprawił, że rok ten był jednym z najgorszych lat dla portfeli o stałym dochodzie od ponad pokolenia w związku ze znacznym wzrostem poziomów dochodów w kontekście utrzymującej się inflacji i zaostrzonej polityki pieniężnej. Bezprecedensowy i nieoczekiwany gwałtowny wzrost stóp procentowych doprowadził do zmniejszenia wartości portfela wspólnego funduszu rezerw w 2022 r. o około 8,8 % z powodu strat z tytułu wyceny. W dłuższej perspektywie wyższe stopy procentowe stanowią podstawę dla trwałych pozytywnych wyników. Znajduje to odzwierciedlenie w rentowności portfela do wykupu( 32 ), która osiągnęła 3 % w porównaniu z 0 % na początku roku. Naliczanie wyższych dochodów i reinwestowanie środków, które osiągnęły termin zapadalności, według wyższych stawek zapewnia istotne wsparcie i bufor dla przyszłych zwrotów.

Aby jeszcze bardziej wzmocnić odporność wspólnego funduszu rezerw, w 2022 r. Komisja kontynuowała prace nad dywersyfikacją aktywów w celu uwzględnienia pewnej ekspozycji na rynki akcji (poprzez fundusze śledzące indeksy), zaktualizowała wartość odniesienia dla wspólnego funduszu rezerw i zapewniła większe dostosowanie portfela do ESG. Chociaż warunki na początku 2023 r. pozostały trudne, wspólny fundusz rezerw przetrwał zmiany rynkowe w 2022 r. i jest obecnie dobrze przygotowany do odzyskania utraconej wartości w nadchodzących latach.

(1) ()    Zgodnie z art. 214 rozporządzenia finansowego (rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii, zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014 i (UE) nr 283/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE, a także uchylające rozporządzenie (UE, Euratom) nr 966/2012, Dz.U. L 193 z 30.7.2018, s. 1) Komisja składa co roku Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdania dotyczące wspólnego funduszu rezerw. Dodatkowe wskazówki co do treści tego sprawozdania zawierają wytyczne dotyczące zarządzania aktywami wspólnego funduszu rezerw (decyzja Komisji z 25.3.2020 w sprawie wytycznych dotyczących zarządzania aktywami wspólnego funduszu rezerw (C(2020) 1896 final, Dz.U. C 131 z 22.4.2020, s. 3).

(2) ()    Art. 2 ust. 1 wytycznych dotyczących zarządzania aktywami.

(3) ()    Strukturę zarządzania przedstawiono w rocznym sprawozdaniu dotyczącym wspólnego funduszu rezerw za 2021 r., EUR-Lex – 52022DC0213 – PL – EUR-Lex (europa.eu) .

(4) ()    Wartość aktywów netto wspólnego funduszu rezerw określa się na podstawie wartości aktywów ogółem pomniejszonej o zobowiązania na dzień obliczania wartości aktywów netto.

(5) ()    Zgodnie z art. 3 wytycznych dotyczących zarządzania aktywami zasoby wspólnego funduszu rezerw są przydzielane do modułów odpowiadających każdemu z instrumentów stanowiących wkład, jak określono w art. 1 wytycznych dotyczących zarządzania aktywami.

(6) ()    Otwarcie dwóch dodatkowych modułów gwarancji dla państw członkowskich w ramach InvestEU nastąpi w 2023 r., w związku z czym ich łączna liczba zwiększy się do 16.

(7) ()    Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych.

(8) ()    Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych, w którym znajdują się rezerwy na potrzeby programów upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich, pomocy makrofinansowej (MFA) i Euratomu.

(9) ()    Europejski Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju.

(10) ()    Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/523 z dnia 24 marca 2021 r. ustanawiające program InvestEU i zmieniające rozporządzenie (UE) 2015/1017 (Dz.U. L 107 z 26.3.2021, s. 30).

(11) ()    Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/947 z dnia 9 czerwca 2021 r. ustanawiające Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej – Globalny Wymiar Europy, zmieniające i uchylające decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 466/2014/UE oraz uchylające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1601 i rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 480/2009 (Dz.U. L 209 z 14.6.2021, s. 1).

(12) ()    Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/1201 z dnia 12 lipca 2022 r. w sprawie udzielenia wyjątkowej pomocy makrofinansowej Ukrainie (Dz.U. L 186 z 13.7.2022, s. 1).

(13) ()    Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/1628 z dnia 20 września 2022 r. w sprawie udzielenia wyjątkowej pomocy makrofinansowej Ukrainie, wzmocnienia wspólnego funduszu rezerw w drodze gwarancji państw członkowskich oraz szczególnego tworzenia rezerw na niektóre zobowiązania finansowe związane z Ukrainą gwarantowane na podstawie decyzji nr 466/2014/UE, oraz w sprawie zmiany decyzji (UE) 2022/1201 (Dz.U. L 245 z 22.9.2022, s. 1).

(14) ()    Emitowane przez podmioty ponadnarodowe, jednostki państwowe niższego szczebla i agencje.

(15) ()    Inwestowanie w obligacje korporacyjne odbywa się poprzez pojedyncze emisje, a od 2022 r. także poprzez fundusze inwestycyjne typu ETF śledzące indeksy obligacji korporacyjnych.

(16) ()    W porównaniu z 73,5 mln EUR w 2021 r.

(17) ()    Indywidualne uruchomienia gwarancji wymieniono w odrębnym sprawozdaniu na podstawie art. 41 ust. 5 rozporządzenia finansowego.

(18) ()    Należy zauważyć, że płatności mogą być realizowane w 2023 r. lub później, co może wymagać korekty ex post sprawozdania za 2022 r.

(19) ()    Bez uzupełnień.

(20) ()     EUR-Lex – 52022DC0213 – PL – EUR-Lex (europa.eu)

(21) () Decyzja delegowana Komisji (UE, Euratom) C(2020) 7684 uzupełniająca rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 o szczegółowe warunki obliczania efektywnego wskaźnika zasilenia wspólnego funduszu rezerw, Dz.U. L 42 z 5.2.2021, s. 9.

(22) ()     EUR-Lex – 52022DC0213 – PL – EUR-Lex (europa.eu)

(23) ()    Prawdopodobieństwo niewypłacalności wynoszące 0,04 % w horyzoncie jednego roku.

(24) ()    W porównaniu z ponad 26,8 % w 2021 r.

(25) ()    W porównaniu z 5,1 % w 2021 r.

(26) ()    W porównaniu z 26 % w 2021 r.

(27) ()    Oprócz bufora płynnościowego opisanego w sekcji 1.4.

(28) () Dokonując oceny obligacji pod kątem oznaczenia ESG na potrzeby alokacji wspólnego funduszu rezerw, Komisja opiera się na opublikowanej ocenie „wykorzystania wypływów” przedmiotowych aktywów, dokonywanej przez analityków i dostawców i uwzględnianej przez Komisję w realizacji jej zadania polegającego na zarządzaniu aktywami. 35,6 % aktywów oznaczonych jako ESG otrzymało rating AAA, podczas gdy najniżej oceniona klasa aktywów (BBB-) stanowiła zaledwie 0,1 %.

(29) () Bloomberg Global Aggregate Bond Index (zabezpieczony w EUR) – szeroka wartość odniesienia odzwierciedlająca dług państwowy i zadłużenie przedsiębiorstw o ratingu inwestycyjnym w wysokości 61 bln EUR, denominowana w różnych walutach – odnotowała w 2022 r. stratę wynoszącą 13,7 %. Indeks Bloomberg Euro-Aggregate – szeroka wartość odniesienia denominowanego w euro długu o ratingu inwestycyjnym w wysokości 13 bln EUR – odnotował w 2022 r. rekordową stratę wynoszącą 17,2 %.

(30) () Roczny wynik finansowy oblicza się, stosując ceny rynkowe (wycena według wartości rynkowej) i uwzględniając okres występowania inwestycji, aby nie wpłynęła na niego zmiana wielkości portfela wynikająca z wpływów lub wypływów.

(31)

() Portfolio Selection [Wybór portfela], Harry Markowitz, The Journal of Finance, t. 7, nr 1 (marzec 1952 r.), s. 77. Parametry wejściowe do optymalizacji wartości odniesienia uzyskano przez połączenie różnych danych rynkowych, długoterminowych opinii zebranych od różnych inwestorów oraz wewnętrznych opinii na temat zmienności i korelacji w nadchodzących latach.

(32) () Zwrot z portfela, który zostanie zrealizowany, jeśli wszystkie obligacje zostaną utrzymane do terminu zapadalności (kiedy to zostaną wykupione według wartości nominalnej).