KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 4.8.2020

COM(2020) 353 final

2020/0162(NLE)

Wniosek

DECYZJA RADY

w sprawie stanowiska, jakie ma zostać zajęte w imieniu Unii Europejskiej w ramach Międzynarodowej Rady Zbożowej w odniesieniu do przystąpienia Zjednoczonego Królestwa do Konwencji o handlu zbożem z 1995 r.

UZASADNIENIE

1.Przedmiot wniosku

Niniejszy wniosek dotyczy decyzji ustanawiającej stanowisko, jakie ma zostać zajęte w imieniu Unii na forum Międzynarodowej Rady Zbożowej w odniesieniu do przystąpienia Zjednoczonego Królestwa do Konwencji o handlu zbożem z 1995 r.

2.Kontekst wniosku

2.1.Konwencja o handlu zbożem z 1995 r.

Celem Konwencji o handlu zbożem z 1995 r. („konwencja”) jest rozwój współpracy międzynarodowej we wszystkich aspektach handlu zbożem, promowanie rozszerzenia zakresu międzynarodowego handlu zbożem oraz dopilnowanie, by handel tym towarem był uwolniony w jak najwyższym stopniu. Ponadto konwencja ma na celu przyczynienie się w jak największym stopniu do stabilności międzynarodowych rynków zboża w interesie wszystkich członków, zwiększenie światowego bezpieczeństwa żywnościowego oraz stworzenie forum wymiany informacji i zapewnienie członkom forum dyskusji o ich wątpliwościach dotyczących handlu zbożem.

Konwencja weszła w życie dnia 1 lipca 1995 r.

Unia jest stroną konwencji 1 .

2.2.Międzynarodowa Rada Zbożowa

Międzynarodowa Rada Zbożowa zarządzająca konwencją jest organizacją międzyrządową z siedzibą w Londynie, która dąży do osiągnięcia celów określonych w art. 1 konwencji. W szczególności Międzynarodowa Rada Zbożowa ma na celu:

a)pogłębianie międzynarodowej współpracy we wszystkich aspektach handlu zbożem;

b)promowanie rozszerzenia zakresu, otwartości i sprawiedliwości międzynarodowego handlu zbożem;

c)przyczynianie się do stabilności międzynarodowego rynku zboża, zwiększanie światowego bezpieczeństwa żywnościowego oraz przyczynianie się do rozwoju krajów, których gospodarki w dużym stopniu zależą od sprzedaży zboża.

Sposobem osiągnięcia tych celów jest poprawa przejrzystości rynku dzięki wymianie informacji, analizie i konsultacjom na temat rozwoju rynku i polityki.

Międzynarodowa Rada Zbożowa liczy obecnie 29 członków, w tym wielu spośród największych na świecie producentów zbóż oraz importerów. Poza Unią jej członkami są między innymi Argentyna, Australia, Kanada, Egipt, Indie, Japonia, Rosja, Ukraina i USA. Ostatnim państwem, które przystąpiło do organizacji, była Republika Serbii, która została członkiem w dniu 1 kwietnia 2020 r. Jej członkami nie są jednak Chiny ani Brazylia.

29 członków Rady posiada łącznie 2 000 głosów.

W odniesieniu do procedur budżetowych (zob. art. 11 konwencji), tj. w kwestii ustalania rocznych wkładów finansowych członków, Unia dysponuje w latach 2019/20 2 372 głosami.

W przypadku podejmowania decyzji, tj. w przypadku głosowania (zob. art. 12 konwencji) 1 000 głosów zostaje podzielonych wśród 11 członków eksportujących (w tym Unię z 245 głosami) oraz 1 000 głosów wśród 18 członków importujących. Należy podkreślić, że zasadniczo Międzynarodowa Rada Zbożowa działa na zasadzie konsensusu, a głosowanie przeprowadzane jest bardzo rzadko.

Na mocy art. 17 TFUE na posiedzeniach Międzynarodowej Rady Zbożowej Unia jest reprezentowana przez Komisję. Państwa członkowskie mogą uczestniczyć w spotkaniach Międzynarodowej Rady Zbożowej, w szczególności w jej posiedzeniach.

2.3.Planowany akt Międzynarodowej Rady Zbożowej

W dniu 9 kwietnia 2020 r. Zjednoczone Królestwo 3 złożyło formalny wniosek o przystąpienie do konwencji. W dniu 14 kwietnia 2020 r. Sekretariat Międzynarodowej Rady Zbożowej poinformował swoich członków o wniosku Zjednoczonego Królestwa. Zjednoczone Królestwo wnioskuje o członkostwo w Międzynarodowej Radzie Zbożowej od dnia 1 stycznia 2021 r., tj. po upływie okresu przejściowego po wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej.

Zgodnie z art. 27 ust. 2 konwencji rządy wszystkich państw mogą przystąpić do konwencji na takich warunkach, jakie Rada uzna za stosowne. Zgodnie z art. 33 lit. d) Regulaminu na mocy Konwencji o handlu zbożem („regulamin”) Komitet Administracyjny rozpatruje wnioski o przystąpienie na podstawie art. 27 ust. 2 i rekomenduje je Radzie.

Głosy państwa przystępującego do celów art. 11 konwencji (tj. roczny wkład finansowy członków) są ustalane na podstawie proporcji całkowitego handlu zbożem państwa przystępującego do całkowitego handlu zbożem wszystkich państw członkowskich Międzynarodowej Rady Zbożowej, zgodnie z art. 33 lit. b) regulaminu.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 konwencji Rada musi ustalić, którzy członkowie będą członkami eksportującymi, a którzy będą członkami importującymi do celów konwencji, z uwzględnieniem modeli handlu zbożami oraz opiniami tych członków. Rada określi także ich prawa głosu zgodnie z ust. 2 i 3 tego samego artykułu.

Dyskusja na temat wniosku Zjednoczonego Królestwa rozpoczęła się na forum Komitetu Administracyjnego Międzynarodowej Rady Zbożowej w dniu 11 maja 2020 r. i była kontynuowana na 51. posiedzeniu Międzynarodowej Rady Zbożowej w dniu 8 czerwca 2020 r. (za pośrednictwem wideokonferencji). Na tym posiedzeniu Rada uzgodniła, że formalna decyzja w sprawie wniosku Zjednoczonego Królestwa powinna zostać podjęta w drodze procedury pisemnej (głosowanie drogą pocztową), a uwagi członków Międzynarodowej Rady Zbożowej należy przesyłać do Sekretariatu do dnia 30 października 2020 r. Jeżeli do dnia 30 października 2020 r. do Sekretariatu Międzynarodowej Rady Zbożowej nie zostanie przesłany żaden pisemny sprzeciw, członkostwo Zjednoczonego Królestwa w Międzynarodowej Radzie Zbożowej zostanie uznane za zatwierdzone ze skutkiem od dnia 1 stycznia 2021 r.

Chociaż w konwencji nie określono szczegółowych zasad dotyczących procedury głosowania korespondencyjnego (ani procedury pisemnej), art. 14 konwencji dotyczący decyzji Rady nie zawiera wymogu, aby takie decyzje były podejmowane na posiedzeniu Rady.

Umowa o wystąpieniu

Zgodnie z art. 129 ust. 2 Umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej 4 („umowa o wystąpieniu”) w okresie przejściowym Unia będzie nadal reprezentować Zjednoczone Królestwo w pracach jakichkolwiek organów ustanowionych na mocy umów międzynarodowych zawartych przez Unię. W okresie przejściowym Zjednoczone Królestwo powinno powstrzymać się od wszelkich działań lub inicjatyw, które mogą być szkodliwe dla interesów Unii. Jak przewidziano w art. 129 ust. 4 umowy o wystąpieniu Zjednoczone Królestwo może jednak negocjować, podpisywać i ratyfikować umowy międzynarodowe w imieniu własnym w obszarach należących do wyłącznej kompetencji Unii, pod warunkiem że takie umowy nie wejdą w życie ani nie będą stosowane w okresie przejściowym.

3.Stanowisko, jakie należy zająć w imieniu Unii

4.Podstawa prawna

4.1.Proceduralna podstawa prawna

4.1.1.Zasady

Art. 218 ust. 9 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) określa tryb przyjmowania decyzji ustalających „stanowiska, które mają być zajęte w imieniu Unii w ramach organu utworzonego przez umowę, gdy organ ten ma przyjąć akty mające skutki prawne, z wyjątkiem aktów uzupełniających lub zmieniających ramy instytucjonalne umowy”.

Pojęcie „akty mające skutki prawne” obejmuje akty, które mają skutki prawne na mocy przepisów prawa międzynarodowego dotyczących danego organu.

4.1.2.Zastosowanie w niniejszej sprawie

Planowany akt Międzynarodowej Rady Zbożowej skutkuje rozszerzeniem składu tej Rady. Planowany akt Międzynarodowej Rady Zbożowej ma skutki prawne, ponieważ ustanowi warunki takiego przystąpienia, w szczególności dlatego, że będzie on miał wpływ na równowagę decyzyjną w ramach Międzynarodowej Rady Zbożowej, której decyzje wymagają większości członków eksportujących i importujących i są wiążące dla jej członków, zgodnie z art. 14 konwencji. Będzie również miał wpływ na odpowiednie wkłady finansowe Stron. Należy zatem ustalić stanowisko Unii.

Planowany akt nie uzupełnia ani nie zmienia ram instytucjonalnych umowy.

W związku z tym proceduralną podstawą prawną proponowanej decyzji jest art. 218 ust. 9 TFUE.

4.2.Materialna podstawa prawna

4.2.1.Zasady

Materialna podstawa prawna decyzji przyjętej na podstawie art. 218 ust. 9 TFUE zależy przede wszystkim od celu i treści planowanego aktu, w którego kwestii należy zająć stanowisko w imieniu Unii. Jeżeli planowany akt ma dwojaki cel lub dwa elementy składowe, a jeden z tych celów lub elementów da się określić jako główny, zaś drugi ma jedynie pomocniczy charakter, decyzja przyjęta na mocy art. 218 ust. 9 TFUE musi mieć jedną materialną podstawę prawną, tj. podstawę, której wymaga główny lub dominujący cel lub element składowy.

4.2.2.Zastosowanie w niniejszej sprawie

Główny cel i treść planowanego aktu odnoszą się do handlu produktami rolnymi.

Materialną podstawą prawną proponowanej decyzji jest zatem art. 207 ust. 4 akapit pierwszy TFUE.

4.3.Wniosek

Podstawą prawną proponowanej decyzji powinien być art. 207 ust. 4 akapit pierwszy TFUE w związku z art. 218 ust. 9 TFUE.

2020/0162 (NLE)

Wniosek

DECYZJA RADY

w sprawie stanowiska, jakie ma zostać zajęte w imieniu Unii Europejskiej w ramach Międzynarodowej Rady Zbożowej w odniesieniu do przystąpienia Zjednoczonego Królestwa do Konwencji o handlu zbożem z 1995 r.

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 207 ust. 4 akapit pierwszy w związku z art. 218 ust. 9,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)Konwencja o handlu zbożem z 1995 r. („konwencja”), która weszła w życie w dniu 1 lipca 1995 r., została zawarta przez Unię w drodze decyzji Rady 96/88/WE 7 . Konwencja została początkowo zawarta na okres trzech lat.

(2)Zgodnie z art. 33 konwencji Międzynarodowa Rada Zbożowa może każdorazowo przedłużyć okres obowiązywania konwencji o kolejne okresy nieprzekraczające dwóch lat. Od czasu jej zawarcia okres obowiązywania konwencji był regularnie przedłużany o kolejne dwa lata. Okres obowiązywania konwencji przedłużono ostatnio do dnia 30 czerwca 2021 r. decyzją Międzynarodowej Rady Zbożowej z dnia 10 czerwca 2019 r. 8

(3)Zgodnie z art. 27 ust. 2 konwencji rządy wszystkich państw mogą przystąpić do konwencji na warunkach, jakie Międzynarodowa Rada Zbożowa uzna za stosowne.

(4)W dniu 9 kwietnia 2020 r. Zjednoczone Królestwo złożyło formalny wniosek o przystąpienie do konwencji z dniem 1 stycznia 2021 r.

(5)Zjednoczone Królestwo jest głównym producentem zbóż, w szczególności jęczmienia i pszenicy. Jeżeli wniosek Zjednoczonego Królestwa o przystąpienie do konwencji i w związku z tym o uczestnictwo w Radzie zostanie zatwierdzony, Zjednoczone Królestwo będzie członkiem importującym zgodnie z art. 12 konwencji. Ponieważ Unia jest członkiem eksportującym, przystąpienie Zjednoczonego Królestwa nie będzie miało wpływu na liczbę głosów przydzielonych Unii do celów głosowania na mocy art. 12 konwencji. Przystąpienie Zjednoczonego Królestwa zmniejszy jednak, począwszy od roku budżetowego 2021/22, liczbę głosów przyznanych Unii na mocy art. 11 konwencji, która to liczba jest wykorzystywana do określania wkładu finansowego członków.

(6)Należy ustalić stanowisko, jakie ma zostać zajęte w imieniu Unii na forum Międzynarodowej Rady Zbożowej, oraz zaakceptować przystąpienie Zjednoczonego Królestwa do konwencji na podstawie oczekiwanych warunków wyszczególnionych w sprawozdaniu finansowym załączonym do niniejszej decyzji oraz pod warunkiem że przystąpienie to nie będzie skuteczne, a konwencja nie będzie tymczasowo stosowana w odniesieniu do Zjednoczonego Królestwa przed zakończeniem okresu przejściowego, o którym mowa w art. 126 Umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł 1

Stanowisko, jakie ma zostać zajęte w imieniu Unii na forum Międzynarodowej Rady Zbożowej, to zaakceptowanie przystąpienia Zjednoczonego Królestwa do Konwencji o handlu zbożem z 1995 r. na podstawie oczekiwanych warunków wyszczególnionych w sprawozdaniu finansowym załączonym do niniejszej decyzji oraz pod warunkiem że przystąpienie to nie będzie skuteczne, a konwencja nie będzie tymczasowo stosowana w odniesieniu do Zjednoczonego Królestwa przed zakończeniem okresu przejściowego, o którym mowa w art. 126 Umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej.

Artykuł 2

Niniejsza decyzja skierowana jest do Komisji.

Sporządzono w Brukseli dnia […] r.

(1)    Dz.U. L 21 z 27.1.1996, s. 47.

(2)    Międzynarodowa Rada Zbożowa działa na podstawie roku budżetowego trwającego od dnia 1 lipca do dnia 30 czerwca następnego roku.

(3)    Pismem ministra stanu odpowiedzialnego za DEFRA, DFID i FCO.

(4)    Umowa o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej.

(5)    Dz.U. L 21 z 27.1.1996, s. 47.

(6)    Decyzja Rady (UE) 2019/813 z dnia 17 maja 2019 r. (Dz.U. L 133 z 21.5.2019, s. 19).

(7)    Decyzja Rady 96/88/WE z dnia 19 grudnia 1995 r. w sprawie zatwierdzenia przez Wspólnotę Europejską Konwencji o handlu zbożem oraz Konwencji o pomocy żywnościowej, stanowiących Międzynarodowe porozumienie w sprawie zboża z 1995 r. (Dz.U. L 21 z 27.1.1996, s. 47).

(8)    Decyzja Rady (UE) 2019/813 z dnia 17 maja 2019 r. w sprawie stanowiska, jakie ma być zajęte w imieniu Unii Europejskiej w ramach Międzynarodowej Rady Zbożowej w odniesieniu do przedłużenia obowiązywania Konwencji o handlu zbożem z 1995 r. (Dz.U. L 133 z 21.5.2019, s. 19).