Access to European Union law
<a href="https://eur-lex.europa.eu/content/help/eurlex-content/experimental-features.html" target="_blank">More about the experimental features corner</a>
Choose the experimental features you want to try
EUR-Lex
Access to European Union law

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

You are here
Use quotation marks to search for an "exact phrase". Append an asterisk (*) to a search term to find variations of it (transp*, 32019R*). Use a question mark (?) instead of a single character in your search term to find variations of it (ca?e finds case, cane, care).
Search tips
Need more search options? Use the Advanced search

Document 52019IR0974

    Opinia Europejskiego Komitetu Regionów – Afrykański pomór świń a europejski rynek wieprzowiny

    Dz.U. C 39 z 5.2.2020, p. 62–64 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

    5.2.2020   

    PL

    Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

    C 39/62

    Opinia Europejskiego Komitetu Regionów – Afrykański pomór świń a europejski rynek wieprzowiny

    (2020/C 39/13)

    Sprawozdawca

    :

    Sławomir SOSNOWSKI (PL/EPL), radny województwa lubelskiego

    EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW

    Kontekst polityczny

    1.

    		 Zauważa, że afrykański pomór świń (ASF) stanowi zagrożenie i wyzwanie na poziomie lokalnym, regionalnym, krajowym oraz europejskim i dlatego też konieczne jest ustosunkowanie się do tego problemu przez Europejski Komitet Regionów jako instytucję będącą głosem wspólnot regionalnych i lokalnych w Unii Europejskiej, a także zaangażowanie wszystkich zainteresowanych stron na rzecz zwalczania tego bardzo niebezpiecznego wirusa.

    2.

    		 Podkreśla, że epidemia ASF stanowi zagrożenie dla środowiska, gospodarki, a co najważniejsze – ludzi żyjących na obszarach wiejskich i zajmujących się produkcją trzody chlewnej głównie w Europie Środkowej i Wschodniej.

    3.

    		 Jest zdania, że walka z ASF łączy cele polityczne w dziedzinie wspólnej polityki rolnej i środowiska oraz w innych obszarach polityki i programach finansowania, które dotyczą m.in. wyzwań społecznych i rozwoju regionalnego, a tym samym zapewnia spójne podejście w różnych sektorach. Jeśli chodzi o zasoby finansowe z budżetu na 2020 r. przeznaczone na wsparcie rolnictwa w świetle afrykańskiego pomoru świń, popiera propozycję przeznaczenia 50 mln EUR na środki nadzwyczajne i 28 mln EUR na rozwój szczepionek i leków przeciwko ASF.

    4.

    		 Dostrzega, że afrykański pomór świń to wyzwanie międzynarodowe. Regiony europejskie powinny okazać solidarność w temacie zagrożenia, jakim jest ASF dla obszarów wiejskich, gospodarki rolnej i przemysłu przetwórstwa rolnego. Tempo rozprzestrzeniania się wirusa na dotychczasowym poziomie może doprowadzić do załamania się europejskiego rynku wieprzowiny i pozbawienia źródła przychodu setek tysięcy rolników. Jest to problem, który przestał mieć charakter lokalny czy regionalny i stał się zagrożeniem ogólnoeuropejskim. Obecnie choroba występuje w kilku krajach europejskich:

    —

    Polska (1 492 przypadki i 1 ognisko),

    —

    Litwa (728 przypadków choroby u dzików),

    —

    Łotwa (286 przypadków),

    —

    Estonia (150 przypadków),

    —

    Ukraina (26 przypadków, 22 ogniska u świń),

    —

    Czechy (25 przypadków),

    —

    Włochy (24 przypadki, 2 ogniska),

    —

    Rumunia (3 ogniska)

    * dane za okres 1 stycznia – 15 kwietnia 2018 r.

    5.

    		 Uważa, że dotacja, o której mowa w art. 5 ust. 3 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 652/2014 (1), w przypadku stwierdzenia wystąpienia ASF powinna każdorazowo wynosić 100 %, gdyż ASF jest zagrożeniem, które ma poważny wpływ na zdrowie publiczne oraz powoduje zakłócenia gospodarcze.

    6.

    		 Zwraca szczególną uwagę na potrzebę prowadzenia współpracy transgranicznej w stopniu intensywności, jaki jest przyjmowany w przypadku wystąpienia klęsk żywiołowych. Wskazuje, że problem dotyczy obszaru granic zewnętrznych UE, lecz uważa, że wzmożenie współpracy transgranicznej jest nieodzowne i konieczne. Wskazuje, że istnieje dalsza i nieustanna potrzeba współdziałania ponad granicami w celu stabilizowania sytuacji w krajach sąsiadujących z UE (Federacja Rosyjska, Ukraina, Białoruś, Mołdawia).

    7.

    		 Dostrzega szereg zagrożeń o charakterze ekonomiczno-społecznym, które może pociągnąć za sobą kryzys wywołany ASF. Obok obaw dotyczących zdrowia publicznego oraz wpływu na rynek wieprzowiny i związanych z tym poważnych zmian strukturalnych w produkcji wieprzowiny należy pamiętać o tym, że w UE ucierpieć mogą inne gałęzie gospodarki, jak: turystyka, leśnictwo, przetwórstwo mięsne, handel. Występowanie ASF wpływa również na wizerunek poszczególnych krajów, ale również całej UE.

    Proponowane działania

    8.

    		 Aprobuje działania Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej w zakresie zwalczania ASF, podejmowane w obecnej perspektywie finansowej, jednak uważa, że konieczne jest zaplanowanie dodatkowych środków w kolejnych wieloletnich ramach finansowych, w tym również znacznych nakładów na badania naukowe mające na celu opracowanie skutecznej szczepionki przeciwko temu wirusowi.

    9.

    		 Wzywa do wyasygnowania specjalnej, dedykowanej dotacji transgranicznej na zwalczanie ASF w ramach projektów realizowanych wspólnie przez co najmniej dwa państwa.

    10.

    		 Uważa, że na poziomie władz państw członkowskich oraz Komisji Europejskiej należy podjąć intensywne rozmowy z ww. państwami trzecimi w sprawie wspólnego, spójnego działania w walce z ASF oraz rozpatrzyć możliwość wsparcia tych działań poprzez programy transgraniczne, w działaniu: bezpieczeństwo żywności. CORLEAP mógłby być odpowiednim forum do omówienia takich działań transgranicznych.

    11.

    		 Wzywa i zachęca wszystkich interesariuszy:

    a)

    władze lokalne i regionalne;

    b)

    myśliwych i rolników;

    c)

    służby weterynaryjne;

    d)

    władze poszczególnych państw członkowskich;

    e)

    media;

    do czynnego i aktywnego włączenia się w proces zwalczania ASF pod przewodnictwem Komisji Europejskiej i Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) w Europie.

    12.

    		 Apeluje o zwiększenie nakładów finansowych na działania edukacyjne i informacyjne wśród interesariuszy, których celem będzie podniesienie świadomości społecznej na temat choroby, jej zapobiegania i zwalczania, gdyż afrykański pomór świń stanowi ogromne zagrożenie dla rozwoju obszarów wiejskich, lokalnej i regionalnej gospodarki, środowiska, hodowli zwierząt, a w konsekwencji szczególnie dla ludzi i zdrowia publicznego.

    13.

    		 Zachęca władze lokalne i regionalne do rozpowszechniania informacji na temat zastosowania środków należytej staranności, aby uniknąć rozpowszechniania się choroby, oraz do ciągłej współpracy w upowszechnianiu bioasekuracji, szczególnie w małych gospodarstwach, a także do dalszego współdziałania w przypadku wystąpienia ogniska w strefach przygranicznych. Informacje te powinny być kierowane do każdego posiadacza trzody chlewnej i wszystkich innych osób mających kontakt z dzikami.

    14.

    		 Apeluje do myśliwych o wzmocnienie nadzoru epidemiologicznego dzikiej fauny na obszarze zakażonym oraz o zwiększenie polowań tam, gdzie dziki występują w nadmiernej liczbie. Dostrzega, że ludzie, a przede wszystkim myśliwi, choć nie są dotknięci chorobą, mogą powodować rozprzestrzenianie się choroby poprzez:

    —

    wszelki kontakt z zakażonymi żywymi i martwymi zwierzętami (zwłokami),

    —

    kontakt z przedmiotami skażonymi wirusem (np. odzieżą, pojazdami, innym wyposażeniem),

    —

    karmienie zwierząt mięsem lub produktami mięsnymi z zakażonych zwierząt (np. kiełbasą lub mięsem niepoddanym obróbce cieplnej) lub odpadami zawierającymi zakażone mięso (np. odpadami kuchennymi, zlewkami, w tym podrobami).

    15.

    		 Uważa, że skuteczność w walce z chorobą w głównej mierze zależy od wielkości populacji dzika. Dlatego też należy podejmować działania zmierzające do ograniczenia populacji dzików w dotkniętych regionach do wielkości właściwych dla danego regionu. Należy promować programy współpracy między sektorem rolnictwa i środowiska (zarządzanie łowiectwem, zakaz dodatkowego żywienia – z wyjątkiem przynęt niezbędnych do polowań (nęciska), praktyki rolnicze) dostosowane do konkretnej sytuacji państw członkowskich.

    16.

    		 Docenia dotychczasowe działania Komisji Europejskiej podjęte w celu zwalczania ASF i sugeruje jednocześnie, aby KE zaplanowała kolejne granty, również w nowym programie „Horyzont Europa”, na działania w tym obszarze, gdyż aktualnie wszystkie konkursy dot. ASF w ramach programu „Horyzont 2020” są zamknięte.

    17.

    		 Uważa, że poszkodowanym przez ASF gospodarstwom należy w sposób szczególny udzielać wsparcia unijnego, które powinno przejawiać się w postaci:

    a)

    zwrotu równowartości utylizowanych stad bez nakładania dodatkowych warunków;

    b)

    zastosowania mechanizmu dopłat historycznych, przez okres 5 lat od zaprzestania produkcji, którego powodem była depopulacja stada;

    c)

    pomocy finansowej przy reorganizacji swojego gospodarstwa na inny kierunek produkcji;

    d)

    pomocy we wprowadzaniu pełnej bioasekuracji tym gospodarstwom, które dalej produkują trzodę chlewną i prowadzą chów tuczników, a w przypadku kryzysu także w pokrywaniu kosztów wynikających z zarządzonych działań (badań, zabezpieczeń w zakresie transportu itp.);

    e)

    pomocy z tytułu utraconych przychodów dla producentów trzody chlewnej i tuczników z powodu zdestabilizowanego rynku wieprzowiny;

    f)

    pomocy tym gospodarstwom, które chcą zwiększyć produkcję trzody chlewnej, stosując biooasekurację w swoich gospodarstwach;

    g)

    pomocy dla gospodarstw prowadzących produkcję roślinną, dotkniętych środkami ograniczającymi wynikającymi z ASF;

    h)

    pomocy dla gospodarstw, które prowadziły ubój gospodarczy i produkowały na małą skalę;

    i)

    usuwania wszystkich padłych dzików na koszt państwa.

    18.

    		 Jest zaniepokojony dalszym rozprzestrzenianiem się wirusa ASF i apeluje do Komisji Europejskiej o kontynuowanie wysiłków, monitorowanie i ewaluację działań w walce z ASF na poziomie UE z udziałem władz regionalnych i lokalnych.

    Bruksela, dnia 9 października 2019 r.

    Karl-Heinz LAMBERTZ

    Przewodniczący

    Europejskiego Komitetu Regionów

    (1)  Dz.U. L 189 z 27.6.2014, s. 1.

    Top