This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52018AE2410
Opinion of the European Economic and Social Committee on ‘Proposal for a Directive of the European Parliament and of the Council on the re-use of public sector information (recast) and Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions ‘Towards a common European data space’ (COM(2018) 234 final — 2018/0111 (COD); COM(2018) 232 final)
Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego „Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego (wersja przekształcona) i komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów »W kierunku wspólnej europejskiej przestrzeni danych«” [COM(2018) 234 final – 2018/0111 (COD); COM(2018) 232 final]
Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego „Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego (wersja przekształcona) i komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów »W kierunku wspólnej europejskiej przestrzeni danych«” [COM(2018) 234 final – 2018/0111 (COD); COM(2018) 232 final]
EESC 2018/02410
Dz.U. C 62 z 15.2.2019, p. 238–253
(BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)
15.2.2019 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
C 62/238 |
Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego „Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego (wersja przekształcona) i komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów »W kierunku wspólnej europejskiej przestrzeni danych«”
[COM(2018) 234 final – 2018/0111 (COD); COM(2018) 232 final]
(2019/C 62/38)
Sprawozdawczyni: |
Baiba MILTOVIČA |
Wniosek o konsultację |
Parlament Europejski, 28.5.2018 Rada Unii Europejskiej, 4.6.2018 Komisja Europejska, 18.6.2018 |
|
|
Podstawa prawna |
Artykuł 114 i 304 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej |
|
|
Sekcja odpowiedzialna |
Sekcja Transportu, Energii, Infrastruktury i Społeczeństwa Informacyjnego |
Data przyjęcia przez sekcję |
6.9.2018 |
Data przyjęcia na sesji plenarnej |
17.10.2018 |
Sesja plenarna nr |
538 |
Wynik głosowania (za/przeciw/wstrzymało się) |
122/0/3 |
1. Wnioski i zalecenia
1.1. |
Przez ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego wzmacnia się unijną gospodarkę opartą na danych oraz wspiera się rozwój społeczeństwa i powszechny dobrobyt. EKES uważa, że dyrektywa oraz jej planowane ulepszenia i uzupełnienia są bardzo ważne dla rozwiązania istotnych dla całego społeczeństwa problemów związanych z wdrożeniem strategii jednolitego rynku cyfrowego. |
1.2. |
EKES dokonał oceny zgodności planowanych zmian dyrektywy z celami dotyczącymi poprawy i przyjmuje z zadowoleniem przedstawiony przez Komisję przekształcony projekt dyrektywy. Jest przekonany, że planowane zmiany będą miały pozytywny wpływ na ogólne cele dotyczące poprawy. Uważa jednak, że planowane zmiany nie wystarczą, by skutecznie usprawnić problematyczne obszary. |
1.3. |
EKES przeanalizował komunikat Komisji „W kierunku wspólnej europejskiej przestrzeni danych” i popiera zawarte w nim założenia i działania, które mają ułatwić przedsiębiorstwom i sektorowi publicznemu dostęp do danych pochodzących z różnych źródeł, gałęzi przemysłu i dyscyplin oraz ponowne wykorzystanie tych danych. |
1.4. Wnioski
1.4.1. |
EKES uważa, że planowane zmiany dyrektywy w imię ogólnych celów w zakresie poprawy mają:
|
1.4.2. |
EKES uważa, że planowane zmiany dyrektywy wynikające z ustalonych problemów ogólnie poprawią sytuację i pomogą rozwiązać kwestie, których bezpośrednio dotyczą. Jednak pragnie poczynić następujące obserwacje odnośnie do poszczególnych dziedzin:
|
1.5. Zalecenia
1.5.1. |
Stanowisko EKES-u: Wybrany przez Komisję wariant strategiczny „interwencji regulacyjnej o niskiej intensywności” nie jest wystarczający do rozwiązania wszystkich stwierdzonych problemów dotyczących skuteczności dyrektywy (zob. pkt 4.1.3).
Zalecenie EKES-u: Jeżeli jednym z głównych powodów i najważniejszych celów zmiany dyrektywy jest rozwiązanie stwierdzonych problemów, konieczne jest bardziej aktywne i celowe postępowanie oraz wybranie dla rozwiązywania poszczególnych, konkretnych problemów wariantu strategicznego „interwencji regulacyjnej o wysokiej intensywności”. Może to ewentualnie iść w parze ze zmianą wariantów wymienionych w ocenie skutków. |
1.5.2. |
Stanowisko EKES-u: Niezbędne jest usunięcie niedociągnięć stwierdzonych przez Radę ds. Kontroli Regulacyjnej i przeprowadzenie odpowiednich działań korygujących w odniesieniu do zmian dyrektywy (zob. pkt 4.1.2).
Zalecenie EKES-u: W ramach działań korygujących należy jasno i wyraźnie wskazać w dyrektywie, jaki przepis ma priorytet w konfliktach między tą dyrektywą a niektórymi innymi aktami takimi jak ogólne rozporządzenie o ochronie danych, dyrektywa w sprawie baz danych czy dyrektywa w sprawie infrastruktury informacji przestrzennej. |
1.5.3. |
Stanowisko EKES-u: Ocena skutków w niewystarczający sposób odzwierciedla stanowisko zainteresowanych stron co do wariantu strategicznego „interwencji regulacyjnej o wysokiej lub niskiej intensywności” (zob. pkt 4.1.4).
Zalecenie EKES-u: Przeprowadzenie dalszej oceny stanowiska zainteresowanych stron odnośnie do wyboru opcji rozwiązania poszczególnych problemów i dokonanie oceny ogólnospołecznego znaczenia danej grupy zainteresowanych stron, co umożliwiłoby bardziej obiektywny i lepiej uzasadniony wybór opcji rozwiązania poszczególnych problemów. |
1.5.4. |
Stanowisko EKES-u: Ze względu na to, iż informacje lub dokumenty muszą coraz częściej być dostępne w krótkim czasie, maksymalny okres opracowania wynoszący 20 dni roboczych jest w niektórych przypadkach zbyt długi (zob. pkt 3.1.2).
Zalecenie EKES-u: Zbadanie możliwości większej elastyczności. |
1.5.5. |
Stanowisko EKES-u: W projekcie dyrektywy i w ocenie skutków nie odzwierciedlono w wystarczający sposób istotnych zagadnień ważnych dla zainteresowanych stron (zob. pkt 4.2.1).
Zalecenie EKES-u: Należy dodatkowo przeanalizować następujące kwestie, które nie zostały wystarczająco dogłębnie zbadane:
|
1.5.6. |
Stanowisko EKES-u: We wniosku dotyczącym przekształcenia dyrektywy Komisja celowo wskazuje na potrzebę zmiany uprzednio stwierdzonych niedociągnięć dyrektywy. Nie zapewnia jednak znaczącej poprawy w stosunku do wcześniej zidentyfikowanych niedociągnięć, ponieważ nie wyważa rozmaitych interesów różnych grup zainteresowanych stron, a w szczególności nie zapewnia podobnych warunków dla przedsiębiorstw publicznych i prywatnych w związku z wymianą informacji.
Zalecenie EKES-u: Komitet zachęca Komisję do zrewidowania swojego stanowiska w kwestii poprawek wynikających z problemów stwierdzonych w ocenie poprzedniej dyrektywy oraz do określenia:
|
2. Przegląd projektu dyrektywy
2.1. Kontekst zmiany dyrektywy
2.1.1. |
Sektor publiczny w państwach członkowskich UE wytwarza bardzo dużą ilość danych wykorzystywanych do zwiększenia wydajności przy realizacji usług prywatnych i publicznych oraz do bardziej lepszego podejmowania decyzji. Od kilku lat UE promuje ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego. Przegląd dyrektywy w sprawie informacji sektora publicznego stanowi ważną inicjatywę na rzecz dostępności oraz ponownego wykorzystywania danych publicznych oraz danych finansowanych ze środków publicznych, zapowiedzianą przez Komisję w komunikacie w sprawie przeglądu śródokresowego realizacji strategii jednolitego rynku cyfrowego. |
2.1.2. |
Komisja dokonała przeglądu dyrektywy i dopasowała ją do najnowszych zmian w dziedzinie zarządzania danymi i ich wykorzystywania.
|
2.1.3. |
Wnioskowana zmiana dyrektywy jest wnioskiem w ramach trzeciego pakietu dotyczącego danych, przyjętego przez Komisję Europejską dnia 25 kwietnia 2018 r. Obejmuje on również komunikat „W kierunku wspólnej europejskiej przestrzeni danych” (1), w którym rozważa się kwestię dostępu do danych sektora prywatnego w publicznym interesie i w którym ustanawia się zasady wymiany danych między przedsiębiorstwami (B2B) oraz między przedsiębiorstwami i organami administracji (B2G). |
2.1.3.1. |
W komunikacie określono najważniejsze zasady ponownego wykorzystywania danych sektora prywatnego (B2B):
|
2.1.3.2. |
W komunikacie określono najważniejsze zasady ponownego wykorzystywania danych sektora prywatnego w sektorze publicznym (B2G):
|
2.2. Cele zmiany dyrektywy
2.2.1. |
Cele ogólne:
|
2.2.2. |
Cele szczegółowe:
|
2.3. Najważniejsze obszary problemowe w odniesieniu do skuteczności dyrektywy (obszary, w których istnieje potencjał uzyskania poprawy)
2.3.1. |
Obszar poprawy „Dane dynamiczne/API”:
|
2.3.2. |
Obszar problemowy „Pobieranie opłat”:
|
2.3.3. |
Obszar problemowy „Zakres dyrektywy w sprawie informacji sektora publicznego”:
|
2.3.4. |
Obszar poprawy „Blokowanie danych sektora publicznego”:
|
2.4. Możliwe warianty strategiczne dla poprawy w obszarach problematycznych i wybrany wariant
2.4.1. |
W ocenie skutków (2) uwzględniono możliwe warianty przyszłych działań:
|
2.4.2. |
Wybór wariantu poprawy sytuacji w problemowych obszarach:
Wariantem wybranym przez Komisję jest pakiet stanowiący połączenie interwencji regulacyjnej o niższej intensywności z aktualizacją istniejących środków z zakresu prawa miękkiego – ogólnie rzecz biorąc „interwencja regulacyjna o niskiej intensywności”. |
3. |
Uwagi ogólne |
EKES ocenił proponowane zmiany dyrektywy uwzględniając trzy aspekty:
— |
najważniejsze zmiany i uzupełnienia w pierwotnym tekście dyrektywy (zob. pkt 3.1), |
— |
zgodność zmian i uzupełnień dyrektywy z ogólnymi celami zmian dyrektywy (zob. pkt 3.2), |
— |
zgodność zmian i uzupełnień dyrektywy z najważniejszymi obszarami, w których istnieje potencjał uzyskania poprawy (zob. pkt 3.3). |
3.1. Najważniejsze zmiany i uzupełnienia w pierwotnym tekście dyrektywy
3.1.1.
Zmiany w art. 1 dyrektywy – Przedmiot i zakres:
— |
Rozszerzenie zakresu stosowania dyrektywy również na dane dotyczące usług publicznych i usług transportowych oraz dane badawcze. |
— |
Zgodnie z wyjaśniającą częścią tekstu dyrektywy (3):
|
Stanowisko EKES-u:
— |
Komitet częściowo popiera planowane zmiany, uważa jednak, że są one niedostateczne dla rozwiązania problemu zakresu dyrektywy w sprawie informacji sektora publicznego, ponieważ rozszerzenie zakresu dyrektywy może prowadzić do zakłóceń rynku między przedsiębiorstwami publicznymi a przedsiębiorstwami prywatnymi działającymi na tym samym rynku. Rozszerzenie zakresu dyrektywy również na przedsiębiorstwa prywatne może rozwiązać ten problem, a jednocześnie promować innowacje w przedsiębiorstwach publicznych. |
— |
Planowane zmiany wiążą się z dodatkowymi nakładami pracy i nakładami finansowymi. |
3.1.2.
Zmiany w art. 4 dyrektywy (Wymagania mające zastosowane do przetwarzania wniosków o ponowne wykorzystywanie):
— |
Określenie wyjątków, w wypadku których wymagania mające zastosowane do przetwarzania wniosków o ponowne wykorzystywanie nie mają zastosowania. |
Stanowisko EKES-u: — EKES popiera planowane zmiany dotyczące wyjątków, uważa jednak, że ze względu na fakt, iż informacje lub dokumenty muszą coraz częściej być dostępne w krótkim czasie, ustanowiony maksymalny okres opracowania wynoszący 20 dni roboczych może zostać skrócony w przypadku zapytań dotyczących danych, które mogą być łatwo udostępnione.
3.1.3.
Zmiany w art. 5 dyrektywy – Dostępne formaty:
— |
Postanowiono, że organy sektora publicznego oraz przedsiębiorstwa publiczne udostępniają dane dynamiczne do ponownego wykorzystywania natychmiast po ich zgromadzaniu za pośrednictwem odpowiednich interfejsów programowania aplikacji (API). |
— |
Ustalono, że jeżeli udostępnienie dokumentów natychmiast po ich zgromadzeniu przekroczyłoby możliwości finansowe i techniczne organu sektora publicznego lub przedsiębiorstwa publicznego, dokumenty udostępnia się w terminie, który nie powoduje nadmiernego ograniczenia możliwości wykorzystania ich potencjału gospodarczego. |
— |
Wybrano wariant strategiczny, zgodnie z którym na państwa członkowskie nakłada się „miękki” obowiązek „udostępniania danych dynamicznych w odpowiednio krótkim terminie oraz wprowadzenia API” (interwencja regulacyjna o niskiej intensywności). |
Stanowisko EKES-u:
— |
EKES częściowo popiera proponowane zmiany i uważa, że ogólnie przyczynią się one do rozwiązania problemu danych dynamicznych. Rezultatu zmian nie można jednak kontrolować ani przewidzieć i przede wszystkim w perspektywie krótkoterminowej wynik poprawy może okazać się niedostateczny. |
— |
Początkowo dla posiadacza danych powstają dodatkowe koszty (związane z API i wprowadzeniem technologii), ale w perspektywie długoterminowej można spodziewać się zysków dla posiadacza dzięki zoptymalizowanej organizacji pracy (dodatkowo należy uwzględnić możliwe zmiany zatrudnienia w służbie publicznej z powodu automatyzacji oraz problemy społeczne, które trzeba będzie rozwiązać). |
Zmiany w art. 10 dyrektywy – Dostępność i ponowne wykorzystywanie danych badawczych
— |
Przewidziano, że państwa członkowskie wspierają dostępność danych badawczych poprzez przyjęcie polityki krajowej oraz podejmowanie odpowiednich działań mających na celu zapewnienie powszechnej dostępności danych badawczych pochodzących z badań naukowych finansowanych ze środków publicznych („polityka otwartego dostępu”). |
Stanowisko EKES-u: — EKES popiera nowe brzmienie, które jego zdaniem ogólnie zwiększy skuteczność dyrektywy w sprawie informacji sektora publicznego, choć nie nadaje się do rozwiązania problemu obszaru „Zakres dyrektywy w sprawie informacji sektora publicznego”, gdyż ma charakter deklaratywny, co oznacza, że nie nakazano niczego na poziomie UE i wszelkie ewentualne czynności pozostawia się w gestii państw członkowskich.
3.1.4.
Zmiany w art. 12 dyrektywy – Zakaz umów o wyłączności:
— |
Stwierdzono, że uzgodnienia praktyczne lub prawne, które – choć nie przyznają wprost prawa wyłącznego – to mogą jednak ograniczać ponowne wykorzystywanie dokumentów, muszą zostać podane do wiadomości publicznej najpóźniej dwa miesiące przed ich wejściem w życie. |
— |
W przewidzianej opcji ustanawia się tylko wymagania dotyczące przejrzystości (wariant strategiczny interwencji regulacyjnej o niskiej intensywności), jednak nie zabrania się czynności prowadzących do zablokowania danych (wariant „interwencji regulacyjnej o wysokiej intensywności”). |
Stanowisko EKES-u: — EKES częściowo popiera proponowane zmiany i jest zdania, że ogólnie przyczynią się one do rozwiązania problemu blokowania danych sektora publicznego Jednakże cel wzmocnienia MŚP nie może być zagrożony przez zbyt surowy zakaz blokowania danych utrudniający opracowywanie i realizację innowacyjnych projektów lokalnych MŚP.
3.1.5.
Zmiany w art. 13 dyrektywy – Wykaz zbiorów danych o wysokiej wartości:
— |
Komisja przyjmuje wykaz zbiorów danych o wysokiej wartości oraz ustanawia warunki ich publikacji i ponownego wykorzystywania. |
Stanowisko EKES-u:
— |
Komitet popiera planowane zmiany i uważa, że pozwolą one zwiększyć zasięg ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego. |
— |
Należy uwzględnić, że posiadaczy danych czekają dodatkowe wydatki na wprowadzenie rozwiązań technicznych i mniejsze dochody. |
— |
Brakuje jasnych instrukcji dotyczących procedury kompilacji, utrzymania i wykorzystywania zbiorów danych o wysokiej wartości. |
— |
Brakuje jasnych wskazówek odnośnie do mechanizmów rekompensaty dla właściciela danych w związku z ich nieodpłatnym udostępnianiem. |
3.2. Zgodność zmian i uzupełnień dyrektywy z ogólnymi celami zmian dyrektywy
3.2.1.
Stanowisko EKES-u: Przewidziane zmiany służą ogólnie nadrzędnemu celowi.
3.2.2.
Stanowisko EKES-u: Przewidziane zmiany są bezpośrednio i jednoznacznie ukierunkowane na osiągnięcie tego celu przez:
— |
wprowadzenie poprawek do przepisów dotyczących pobierania opłat (art. 6 dyrektywy), |
— |
ostrzejsze uregulowanie możliwości zawierania umów o wyłączności (art. 12 dyrektywy), |
— |
dokładne uregulowanie bezpłatnego udostępniania danych lub zbiorów danych o wysokiej wartości (art. 13 dyrektywy), |
— |
jednocześnie EKES zwraca uwagę na niebezpieczeństwo, że jednostronne zobowiązania przedsiębiorstw publicznych, które bezpośrednio konkurują z przedsiębiorstwami prywatnymi, mogą prowadzić do zakłóceń rynku. |
3.2.3.
Stanowisko EKES-u: Zasadniczo należy z zadowoleniem przyjąć przedstawione zmiany.
— |
Doprowadzą one na dłuższą metę do zmniejszenia obciążeń administracyjnych dla posiadaczy informacji sektora publicznego nadających się do ponownego wykorzystywania, zwłaszcza w odniesieniu do zastosowania nowych rozwiązań technologicznych (art. 5 i 13 dyrektywy). |
— |
Jednakże trzeba się liczyć z potencjalnymi zmianami zatrudnienia w sektorze publicznym, co z kolei będzie wymagać rozwiązania związanych z tym problemów społecznych. |
3.2.4.
Stanowisko EKES-u: Przewidziane zmiany są ukierunkowane na osiągnięcie tego celu, a w przypadku jego realizacji uzyskuje się poprawę pozycji MŚP w odniesieniu do możliwości ponownego wykorzystywania danych sektora publicznego (art. 6, 12 i 13 dyrektywy). Jednakże produkcja, innowacyjność i rozwój MŚP nie powinny być zagrożone nadmiernym zobowiązaniem do przekazywania danych partnerów współpracy z sektora publicznego lub zakazem przyznawania wyłącznych praw.
3.3. Zgodność zmian i uzupełnień dyrektywy z najważniejszymi obszarami, w których istnieje potencjał uzyskania poprawy
3.3.1. ”
Przewidziana poprawa:
— |
Państwa członkowskie zostają za pomocą środków z zakresu prawa miękkiego nakłaniane do udostępniania danych dynamicznych w odpowiednio krótkim terminie oraz wprowadzenia API (art. 5 dyrektywy). |
— |
Większe zobowiązanie państw członkowskich do zagwarantowania możliwości ponownego wykorzystywania ograniczonej liczby zbiorów danych o wysokiej wartości (art. 13 dyrektywy). |
Stanowisko EKES-u:
— |
Przewidziane zmiany są częściowo odpowiednie do poprawy sytuacji w tym obszarze problemowym (zob. pkt 3.1.3). |
— |
Przyczynią się w perspektywie długoterminowej do rozwiązania kwestii dotyczących dostępu do danych dynamicznych i do wspierania ponownego wykorzystywania danych dynamicznych oraz korzystania z nowych technologii (API) do automatycznej wymiany danych. Udostępnianie danych w odpowiednim czasie powinno być zobowiązaniem miękkim, które rekompensuje trudne warunki lokalne i odnosi się do praktyki lokalnej. |
3.3.2. ”
Przewidziana poprawa:
— |
Zaostrzenie przepisów, na podstawie których stosowane mogą być wyjątki od ogólnej zasady stanowiącej, że organy sektora publicznego nie mogą pobierać za udostępnianie informacji sektora publicznego opłat przekraczających poziom kosztów krańcowych związanych z ich rozpowszechnianiem (art. 6 dyrektywy). |
— |
Stworzenie wykazu zbiorów danych o wysokiej wartości, które muszą być dostępne bezpłatnie we wszystkich państwach członkowskich (art. 13 dyrektywy). |
Stanowisko EKES-u:
— |
Przewidziane zmiany są odpowiednie do poprawy sytuacji w tym obszarze problemowym (zob. pkt 3.1.5). Jednocześnie EKES wskazuje, że odpowiednie odszkodowanie za poniesione koszty ma zasadnicze znaczenie dla przedsiębiorstw publicznych. |
— |
Przez przewidziane zmiany wprowadza się środek zaradczy dotyczący podwyższonych opłat i wspiera się ponowne wykorzystywanie danych, przede wszystkim przez łatwiejsze udostępnianie ich dla MŚP. |
3.3.3. ”
Przewidziana poprawa:
— |
Rozszerzenie przedmiotu i zakresu dyrektywy (art. 1 dyrektywy). |
— |
Państwa członkowskie zostają zobowiązane do opracowania polityki dotyczącej otwartego dostępu do danych badawczych pochodzących z badań naukowych finansowanych ze środków publicznych, przy zachowaniu elastyczności we wdrażaniu tego obowiązku (art. 10 dyrektywy). |
Stanowisko EKES-u: — Przewidziane zmiany nie wystarczą do uzyskania poprawy w tym obszarze problemowym (zob. pkt 3.1.1, 3.1.3).
3.3.4. ”
Przewidziana poprawa: — Surowsze wymagania dotyczące braku wyłączności oraz przejrzystości w przypadku umów publiczno-prywatnych związanych z informacjami sektora publicznego (art. 11 i 12 dyrektywy).
Stanowisko EKES-u:
— |
Przewidziane zmiany nie wystarczą do uzyskania poprawy w tym obszarze problemowym (zob. pkt 3.1.4). |
— |
Przewidziane zmiany przyczynią się częściowo do rozwiązania problemu blokowania danych sektora publicznego i do wspierania ponownego wykorzystywania danych. Jednak nadmierne środki zapobiegające blokowaniu danych nie mogą stanowić przeszkody dla innowacyjnych projektów i partnerstw. |
4. Uwagi szczegółowe
4.1. Ocena skutków planowanych zmian
4.1.1. |
Ocena skutków planowanych zmian jest ważnym dokumentem. Jest ona podstawą konkluzji i decyzji dotyczących tego, jak powinny wyglądać zmiany i uzupełnienia dyrektywy, która z kolei będzie miała znaczny wpływ na państwa członkowskie UE.- Niezbędna jest zatem rzetelna metoda oceny skutków, przynosząca obiektywne i wiarygodne wyniki. |
4.1.2. |
Najważniejsze niedociągnięcia stwierdzone w opinii Rady ds. Kontroli Regulacyjnej (4):
|
Stanowisko EKES-u:
— |
Niezbędne jest usunięcie niedociągnięć stwierdzonych przez Radę ds. Kontroli Regulacyjnej. |
— |
Bądź przeprowadzenie odpowiednich działań korygujących w odniesieniu do zmian dyrektywy. |
4.1.3. |
Interesy zainteresowanych stron wymienionych w streszczeniu oceny skutków (5):
|
Stanowisko EKES-u:
— |
Mimo że cel dyrektywy polega na zwiększeniu ilości ponownie wykorzystywanych danych i wzmocnieniu pozycji MŚP na rynku danych, nie można lekceważyć możliwych zakłóceń na rynku, w związku z czym Komisja zdecydowała się jednak na wariant strategiczny „interwencji regulacyjnej o niskiej intensywności”, nie wykorzystując tym samym całkowicie możliwego potencjału uzyskania poprawy w obszarach problemowych. |
— |
Aby skuteczniej osiągać cele, do których się dąży przez zmianę dyrektywy, konieczne jest dokonanie oceny skuteczności przedsięwziętych środków. |
4.1.4. |
W ocenie skutków zidentyfikowano i oceniono poglądy zainteresowanych stron (6):
|
Stanowisko EKES-u:
— |
Ocena skutków w niewystarczająco konkretny sposób odzwierciedla stanowisko zainteresowanych stron co do wariantu strategicznego „interwencji regulacyjnej o wysokiej lub niskiej intensywności”. |
— |
Nie dokonano żadnego podziału zainteresowanych stron w oparciu o ich różne cele i możliwości, rodzaj informacji i działalności (np. posiadacze danych, którzy udostępniają je bezpłatnie, posiadacze, którzy otrzymują pieniądze za to udostępnianie, podmioty korzystające z danych: duże przedsiębiorstwa, MŚP, inne organy sektora publicznego). |
— |
Nie przekazano stanowiska każdej grupy zainteresowanych stron na temat każdego możliwego wariantu rozwiązania poszczególnych problemów. |
— |
Brakuje oceny społecznego znaczenia każdej grupy zainteresowanych stron, a tym samym jej reprezentatywności i rzeczywistej skali wpływu. |
4.2. Inne niewystarczająco uwzględnione punkty dotyczące dyrektywy
4.2.1. |
Zdaniem EKES-u w projekcie dyrektywy i ocenie skutków niedostatecznie odzwierciedlono istotne zagadnienia ważne dla zainteresowanych stron. Komitet opowiada się za szczegółowym rozważeniem następujących kwestii:
|
4.3. Komunikat Komisji „W kierunku wspólnej europejskiej przestrzeni danych”
4.3.1. |
EKES przyjmuje z zadowoleniem i popiera opinię wyrażoną w komunikacie Komisji, że dostęp do danych publicznych i danych finansowanych ze środków publicznych oraz ich ponowne wykorzystywanie stanowi zasadniczy filar wspólnej europejskiej przestrzeni danych. Jest to w pełni zgodne z działaniami związanymi z przeglądem dyrektywy w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego. W komunikacie określono cele przeglądu dyrektywy. EKES uważa, że postępy w realizacji tych celów poprawią dostępność danych z myślą o ich ponownym wykorzystaniu. |
4.3.2. |
Komitet popiera podstawowe zasady określone w komunikacie odnośnie do wymiany danych między przedsiębiorstwami (B2B) oraz między przedsiębiorstwami a organami administracji (B2G) i postrzega to jako potencjalną dobrą podstawę przyszłej współpracy z zainteresowanymi stronami. |
4.3.3. |
EKES popiera środki przedstawione w komunikacie, które jego zdaniem ułatwią przedsiębiorstwom i sektorowi publicznemu dostęp w UE do danych pochodzących z różnych źródeł, gałęzi przemysłu i dyscyplin oraz ponowne wykorzystanie tych danych. |
Bruksela, dnia 17 października 2018 r.
Luca JAHIER
Przewodniczący Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego
(1) Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów „W kierunku wspólnej europejskiej przestrzeni danych” (COM(2018) 232 final).
(2) Ocena skutków (SWD(2018) 127).
(3) Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego (wersja przekształcona), COM(2018) 234 final.
(4) Opinia Rady ds. Kontroli Regulacyjnej, SEC(2018) 206.
(5) Streszczenie oceny skutków (SWD(2018) 128).
(6) Ocena skutków (SWD(2018) 127).
ZAŁĄCZNIK
Następujące fragmenty opinii sekcji, które uzyskały poparcie co najmniej jednej czwartej oddanych głosów, zostały odrzucone na rzecz poprawek przyjętych w trakcie debaty:
Zmiany w art. 1 dyrektywy – Przedmiot i zakres:
— |
Rozszerzenie zakresu stosowania dyrektywy również na dane dotyczące usług publicznych i usług transportowych oraz dane badawcze. |
— |
Zgodnie z wyjaśniającą częścią tekstu dyrektywy (1):
|
Stanowisko EKES-u:
— |
Komitet częściowo popiera planowane zmiany, uważa jednak, że są one niedostateczne dla rozwiązania problemu zakresu dyrektywy w sprawie informacji sektora publicznego, ponieważ rozszerzenie zakresu dyrektywy pozostaje formalne i nie niesie ze sobą żadnego faktycznego rozszerzenia obowiązków i kompetencji. |
— |
Planowane zmiany wiążą się z dodatkowymi nakładami pracy i nakładami finansowymi. W perspektywie krótkoterminowej posiadacz danych musi zainwestować, podczas gdy długoterminowo perspektywę zysków mają zarówno posiadacze danych, jak i użytkownicy ponownie wykorzystujący dane. |
Wynik głosowania
Za: |
80 |
Przeciw: |
52 |
Wstrzymało się: |
16 |
3.1.2.
Zmiany w art. 4 dyrektywy (Wymagania mające zastosowane do przetwarzania wniosków o ponowne wykorzystywanie):
— |
Określenie wyjątków, w wypadku których wymagania mające zastosowane do przetwarzania wniosków o ponowne wykorzystywanie nie mają zastosowania. |
Stanowisko EKES-u:
— |
EKES popiera planowane zmiany dotyczące wyjątków, uważa jednak, że ze względu na fakt, iż informacje lub dokumenty muszą coraz częściej być dostępne w krótkim czasie, ustanowiony maksymalny okres opracowania wynoszący 20 dni roboczych jest zbyt długi i powinien zostać skrócony w celu usprawnienia przebiegu pracy w sektorze publicznym. |
Wynik głosowania
Za: |
83 |
Przeciw: |
55 |
Wstrzymało się: |
7 |
3.1.4.
Zmiany w art. 12 dyrektywy – Zakaz umów o wyłączności
— |
Stwierdzono, że uzgodnienia praktyczne lub prawne, które – choć nie przyznają wprost prawa wyłącznego – to mogą jednak ograniczać ponowne wykorzystywanie dokumentów, muszą zostać podane do wiadomości publicznej najpóźniej dwa miesiące przed ich wejściem w życie. |
— |
W przewidzianej opcji ustanawia się tylko wymagania dotyczące przejrzystości (wariant strategiczny interwencji regulacyjnej o niskiej intensywności), jednak nie zabrania się czynności prowadzących do zablokowania danych (wariant „interwencji regulacyjnej o wysokiej intensywności”). |
Stanowisko EKES-u:
— |
EKES częściowo popiera proponowane zmiany i jest zdania, że ogólnie przyczynią się one do rozwiązania problemu blokowania danych sektora publicznego, lecz osiągnięty rezultat nie wystarczy jednak, by całkowicie wykorzenić ten problem. Uważa, że w odniesieniu do tej problematyki lepiej byłoby wybrać wariant zakazujący działań prowadzących do blokowania danych. |
Wynik głosowania
Za: |
80 |
Przeciw: |
60 |
Wstrzymało się: |
12 |
3.2.2.
Stanowisko EKES-u: Przewidziane zmiany są bezpośrednio i jednoznacznie ukierunkowane na osiągnięcie tego celu przez:
— |
wprowadzenie poprawek do przepisów dotyczących pobierania opłat (art. 6 dyrektywy), |
— |
ostrzejsze uregulowanie możliwości zawierania umów o wyłączności (art. 12 dyrektywy), |
— |
dokładne uregulowanie bezpłatnego udostępniania danych lub zbiorów danych o wysokiej wartości (art. 13 dyrektywy). |
Wynik głosowania
Za: |
80 |
Przeciw: |
61 |
Wstrzymało się: |
9 |
3.2.4.
.Stanowisko EKES-u: Przewidziane zmiany są ukierunkowane na osiągnięcie tego celu, a w przypadku jego realizacji uzyskuje się poprawę pozycji MŚP w odniesieniu do możliwości ponownego wykorzystywania danych sektora publicznego (art. 6, 12 i 13 dyrektywy), choć skuteczniejszym rozwiązaniem byłby wariant „interwencji regulacyjnej o wysokiej intensywności”.
Wynik głosowania
Za: |
76 |
Przeciw: |
53 |
Wstrzymało się: |
6 |
3.3.1. ”
Przewidziana poprawa:
— |
Państwa członkowskie zostają za pomocą środków z zakresu prawa miękkiego nakłaniane do udostępniania danych dynamicznych w odpowiednio krótkim terminie oraz wprowadzenia API (art. 5 dyrektywy). |
— |
Większe zobowiązanie państw członkowskich do zagwarantowania możliwości ponownego wykorzystywania ograniczonej liczby zbiorów danych o wysokiej wartości (art. 13 dyrektywy). |
Stanowisko EKES-u:
— |
Przewidziane zmiany są częściowo odpowiednie do poprawy sytuacji w tym obszarze problemowym (zob. pkt 3.1.3). |
— |
Przyczynią się w perspektywie długoterminowej do rozwiązania kwestii dotyczących dostępu do danych dynamicznych i do wspierania ponownego wykorzystywania danych dynamicznych oraz korzystania z nowych technologii (API) do automatycznej wymiany danych. Jednak w obliczu tego, że do państw członkowskich odnosi się „miękki” obowiązek „udostępniania danych dynamicznych w odpowiednio krótkim terminie oraz wprowadzenia API”, rezultatu zmian nie można kontrolować ani przewidzieć. Przede wszystkim w perspektywie krótkoterminowej poprawa może okazać się niedostateczna. |
Wynik głosowania
Za: |
77 |
Przeciw: |
58 |
Wstrzymało się: |
10 |
3.3.3. ”
Przewidziana poprawa:
— |
Rozszerzenie przedmiotu i zakresu dyrektywy (art. 1 dyrektywy). |
— |
Państwa członkowskie zostają zobowiązane do opracowania polityki dotyczącej otwartego dostępu do danych badawczych pochodzących z badań naukowych finansowanych ze środków publicznych, przy zachowaniu elastyczności we wdrażaniu tego obowiązku (art. 10 dyrektywy). |
Stanowisko EKES-u:
— |
Przewidziane zmiany nie wystarczą do uzyskania poprawy w tym obszarze problemowym (zob. pkt 3.1.1, 3.1.3). |
— |
Rozszerzenie zakresu dyrektywy przy odwołaniu się do wybranego wariantu strategicznego „interwencji regulacyjnej o niskiej intensywności” jest czysto formalne i nie obejmuje rzeczywistych dodatkowych obowiązków. Nie rozwiązuje to konkretnego problemu. |
Wynik głosowania
Za: |
78 |
Przeciw: |
61 |
Wstrzymało się: |
10 |
3.3.4. ”
Przewidziana poprawa:
— |
Surowsze wymagania dotyczące braku wyłączności oraz przejrzystości w przypadku umów publiczno-prywatnych związanych z informacjami sektora publicznego (art. 11 i 12 dyrektywy). |
Stanowisko EKES-u:
— |
Przewidziane zmiany nie wystarczą do uzyskania poprawy w tym obszarze problemowym (zob. pkt 3.1.4). |
— |
Przewidziane zmiany przyczynią się częściowo do rozwiązania problemu blokowania danych sektora publicznego i do wspierania ponownego wykorzystywania danych. Przewidziany wariant strategiczny „interwencji regulacyjnej o niskiej intensywności” nie wystarczy jednak do skutecznego rozwiązania problemu blokowania danych. Zdaniem EKES-u bardziej efektywne w odniesieniu do tej problematyki byłoby wybranie wariantu strategicznego „interwencji regulacyjnej o wysokiej intensywności”. |
Wynik głosowania
Za: |
82 |
Przeciw: |
57 |
Wstrzymało się: |
8 |
4.1.3. |
Interesy zainteresowanych stron wymienionych w streszczeniu oceny skutków (2):
|
Stanowisko EKES-u:
— |
Mimo że cel dyrektywy polega na zwiększeniu ilości ponownie wykorzystywanych danych i wzmocnieniu pozycji MŚP na rynku danych, Komisja zdecydowała się jednak na wariant strategiczny „interwencji regulacyjnej o niskiej intensywności”, nie wykorzystując tym samym całkowicie możliwego potencjału uzyskania poprawy w obszarach problemowych. |
— |
Aby skuteczniej osiągać cele, do których się dąży przez zmianę dyrektywy, konieczne jest bardziej aktywne i ukierunkowane postępowanie oraz wybranie dla rozwiązywania poszczególnych konkretnych problemów wariantu strategicznego „interwencji regulacyjnej o wysokiej intensywności”. Może to ewentualnie iść w parze ze zmianą wariantów wymienionych w ocenie skutków. |
Wynik głosowania
Za: |
87 |
Przeciw: |
58 |
Wstrzymało się: |
6 |
(1) Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego (wersja przekształcona), COM(2018) 234 final.
(2) Streszczenie oceny skutków (SWD(2018) 128).